1. Een reis met onbekende wegen
Kinderen maken intensief gebruik van ICT en sociale media. Ze leren zichzelf Maar ook op dit vlak ga ik het partnerschap
aan. Ook de wereld van ouders komt door
– soms al op tweejarige leeftijd - allerlei nieuwe vaardigheden aan. De leraar de mogelijkheden van internet dichter bij
die van kinderen te liggen. Ouders, de De laatste reactie is voor leerlingen veel dersdenkende kinderen. We labelen en woorden: cocreatie, verbinding laten ma- blog aan. Daarop staan onder andere alle
probeert bij te blijven en aansluiting te houden. Een groot deel realiseert kinderen en ik, raken samen betrokken waard. Soms krachtiger dan een duim problematiseren. Wat we weinig doen is ken met hun kind, begrijpen door los te grammatica-uitleg uit de les met extra
bij de ontwikkeling van het kind. omhoog in de klas of een schouderklopje. om deze kinderen - deze breinen – in te (kunnen) laten en het recht te geven aan oefeningen, tips voor het leren van de taal-
zich dat de juiste toepassing en integratie van (sociale) media een grote Het raakt de persoonlijke relatie en betrok- zetten op hun specifieke competenties en hun eigen ontwikkeling, eerlijk en open. vaardigheden en links naar goede sites.
Martin Dogger is leraar bij OBS De Schatkamer in Zwolle. kenheid tussen leerling en leerkracht! talenten. Ze motiveren, werken aan hun ‘Je kunt de golven niet stoppen, maar je kunt wel Leerlingen kunnen voor de toetsweek
meerwaarde kan hebben in het leerproces. Maar waar begin je? En – nog @martindogger zelfvertrouwen en persoonlijk leiderschap. leren surfen!’ zei Jon Kabat-Zinn ooit eens. terugkijken en extra oefenen. Op mijn
Op een tumblr (blog) zet ik als leraar op- Dat vraagt andere skills, juist van de leraar. Laten we samen de kennis mét en over het forum stellen ze elkaar vragen over mijn
spannender - waar leidt het naartoe? drachten, werkjes en soms weetjes van de Maar dus ook het inzetten van andere me- kind delen. Met nieuwe media als krachtig vak. Op dagen dat ik lesgeef aan laptop-
klas en leerlingen. Soms zelfs een huis- dia. middel. klassen kunnen leerlingen individueel aan
werkopdracht die niet is uitgelegd in de het werk en loop ik rond om hier en daar
Het onderwijs van vandaag, heeft
klas. Op die manier kwamen leerlingen Als ik met leerlingen met autisme werk, Ronald Heidanus is leraar speciaal onderwijs cluster 4. Hij wat bij te sturen.
leraren nodig voor de dag van mor-
zelf op het idee om een virtueel prikbord is het van groot belang om aan te sluiten is autismespecialist op Brederocollege in Breda en schrijft
gen. Het draait in het leerproces niet
te maken van het Nederlands elftal. Dit op het individuele curriculum. Als leraar over zijn praktijk op verschillende weblogs. Het tijd- en plaatsonafhankelijk constru-
langer à priori om kennisover-
werd binnen twee dagen gedaan! Als een is het belangrijk om hun eigen cognitieve @ronaldheidanus eren van kennis noemen we tegenwoordig
dracht, maar veel meer om het sa-
leerling het even niet wist, werd de vraag leerstijl te willen zien en te begrijpen, hun @onderwsrevolutie Flipping the Classroom. Daar ligt volgens mij
men verwerken en toepassen van
doorgespeeld naar een ander. Er werd ge- andere manier van denken. Dat vraagt om @AutismePluspunt de toekomst. De ruimte die ik heb gegeven,
informatie. De leraar is de spin in
leerd door en met elkaar. Bovendien had- perspectief nemen, afstemmen en kijken is op een verantwoorde wijze overgeno-
het web, geeft sturing waar nodig
den de leerlingen een resultaat waar ze naar mogelijkheden! Samen doelen stellen men door mijn leerlingen. Dat bewijst
en stimuleert de leerlingen elkaar
trots op waren. ‘Heeft u het al gedeeld?’ en zoeken naar wat het kind werkelijk voor mij de meerwaarde van sociale media.
te helpen.
drijft en motiveert.
32
— Marcel Kesselring
Vier portretten van leraren die zich afvra-
D e basis van goed onderwijs zit in de
relatie. Die tussen leerkracht en leer-
lingen, hun onderlinge relatie en de ver-
En als dan een oud-leerling tussendoor
nog even tweet hoe pi uitgerekend moet
worden, heb ik het gevoel dat ik werkelijk
Zo is er Max. Hij maakt filmpjes van cheats
in games, plaatst ze op Youtube en deelt
ze met de wereld. En we hebben Bram, die
Uiteindelijk doe ik minder werk in de les
en doen de leerlingen meer. Ze helpen
elkaar. En iedereen zoekt wat hij/zij nodig
33
gen hoe je met passie en plezier het leren
van de toekomst kan vormgeven. Met hulp
van ICT en nieuwe media. Een klip-en-
I k ben dit jaar heel actief geworden op
Twitter. Maar deze tool gebruik ik nog
niet met mijn leerlingen, al wil ik daar wel
binding met andere dingen. Sociale media
kan een rol spelen bij het versterken van
die relaties.
iets met ze heb opgebouwd. En mijn bij-
drage de juiste is.
een grote interesse heeft voor het univer-
sum en op Twitter gelijkgestemden vindt.
Maar ook Sander en Joëlle twitteren over L eren in de 21e eeuw vraagt om lesgeven
in de 21e eeuw. Dat houdt in dat je
heeft. Ofwel, ik heb de controle losgelaten,
de leerlingen nemen hun eigen regie. Ik
ben drie jaar terug als zij-instromer begon-
klaar antwoord is er niet. Het is een ont-
verandering in brengen. Ik zoek naar de Erwin Klaasse gebruikt 2.0 tools op de basisschool. Onder de wat hen bezig houdt. Ook bloggen mijn lesgeeft vanuit de belevingswereld van de nen, maar het gaat de goede kant op zo.
dekkingstocht, waarin je nieuwe en onbe-
juiste vorm. Ik heb wel dromen en ideeën. Zo is het voor een leerkracht handig om naam Sjaboe creëert hij alles wat met nieuwe media te leerlingen hun teksten en creatieve uitin- leerling. Mijn gedachte is ‘Oke, jullie zit-
kende wegen inslaat. Een reis waarvan Gijs Palsrok is leraar Engels op het Veluws College
Wellicht iets te grote ideeën. Voor leerlin- leerlingen te volgen op Twitter, Hyves en maken heeft, van een filmpje tot en met de iPad in de klas en gen en pluggen dat op twitter. ten op Twitter? Ik ga op Twitter.’ Met mijn
zowel leraar als leerling enorm veel kan Walterbosch in Apeldoorn.
gen van 8 tot 10 jaar is een eigen twitter- Facebook. De leerkracht krijgt een beeld van webtoepassingen tot en met uitleg hoe je zelf een blog account @fish3chips communiceer ik met @Fish3Chips
leren.
account waarschijnlijk een brug te ver. van zijn/haar wereld. ‘Wat die allemaal kan starten over een bepaald onderwerp. Juist voor mijn leerlingen, die soms zo leerlingen. Ik stuur linkjes naar nieuwe
Marcel Kesselring stelde content samen via sociale media.
Maar het starten van een weblog leeft wel. twittert, is niet normaal’, zei een collega @Sjaboepaan lastig connectie vinden met hun omge- grammatica-uitleg op mijn blog, meldin-
Kesselring is adviseur bij Innofun en mede-ontwikkelaar
Kinderen, constateer ik, worden actief. van groep 7 die wel eens meekeek. Toen ving, zijn nieuwe media een makkelijkere gen dat cijfers zijn ingevoerd, herinnerin- van het Klavertje 4 model, een praktisch hulpmiddel om
Eigen teksten schrijven als posts, beeldma- ik vroeg of ze er iets aan wilde doen, gaf weg naar bestaansrecht, ze doen er toe en gen voor toetsmomenten en over niet- social media een structurele plek te geven in het onderwijs.
@marathonkeje
teriaal verzamelen en maken. Dan kunnen ze te kennen dat ze te weinig kennis had. er ontstaat communicatie. Ben ik alleen Engels zaken.
ze thuis eventueel verder. maar positief? Natuurlijk niet. Zo vond ik
Er zijn kinderen die twitteren zoals ze een in mijn twitterbox op een middag 59 be- Ik stuur elke tweet in het Engels en ik heb
De wereld thuis en in de klas komt via de gesprek voeren, een ander profileert zich- richten van leerlingen die mij in een dis- nog nooit tegen leerlingen gezegd dat ze
digitale snelweg dichter bij elkaar te lig- zelf ermee en een derde leerling gebruikt cussie hadden betrokken over hoe slecht in het Engels moeten reageren. Toch ant-
gen; onderwijs en samenleving komen het vooral als communicatiemiddel. Als mijn vervanger wel niet zou zijn..!? Open woordt 90 procent van mijn leerlingen in
meer in elkaars verlengde. Mijn eigen je als leraar participeert, dan staan ze niet en bloot werd zij gefileerd! De dag erna het Engels. Dat vind ik gaaf. In de les ge-
twijfel ligt vooral in het zetten van de eer- vreemd te kijken. Dan wordt een gesprek was het aan mij om een lesje ethiek te ver- bruik ik Twitter tijdens uitleg, voor inter-
ste stap. Hoe ga ik beginnen? Hoe gaan we dat online al gestart was, op school verder zorgen. actieve quizzen en om de klas te overhoren.
het samen doen? Wat zullen mijn collega’s gevoerd. Het gevolg is een wederzijdse Het grote voordeel: alle antwoorden ver-
ervan vinden? En vinden de ouders het betrokkenheid. ‘Heeft u dat filmpje ge- De toekomst? Nieuwe media nog vaker en schijnen op mijn digibord. Rondlopen om
wel een goed plan? Ik zie ze al aankomen, deeld met meer mensen?’ en ‘Leuk dat u concreter in de klas inzetten; het verder te zien wat leerlingen hebben opgeschre-
met beren op wegen en allerlei tegenar- trots bent op uw leerlingen’.
O ns brein lijkt zich van generatie op stimuleren binnen en buiten school; ou- ven, hoeft niet.
Illustraties • Mijn Kind Online
gumenten. generatie te evolueren, met een ex- ders betrekken, voorlichten en laten par-
plosieve snelheid. We zien drukke en an- ticiperen in een klassenblog. Met andere Buiten de les bied ik mijn leerlingen mijn
inspiratieboek
Sociale media op de basisschool
De leerkracht maakt het verschil Cijfers
Het boek is online te bekijken. Maar
Hoe zet je sociale media met succes in op school? Op die vraag • Hoe maak je de les spannender met QR-codes? je kunt het ook bestelen door 24,95
geven 21 mensen uit het basisonderwijs antwoord in het in- • Hoe maak je leerlingen mediawijs met een klassenblog? euro plus verzendkosten over te • De gemiddelde leeftijd waarop kinderen voor het eerst • Bijna 70 procent van de 13-plussers belt, sms’t, whats-appt
maken via de website van
spiratieboek ‘Sociale Media op de Basisschool’. De uitgave van • Hoe kun je apps benutten in de klas? internet gebruiken, is 3½ jaar. Aan digitale media als en pingt wekelijks meer dan honderd keer. Contact met
www.boeksocialemedia.nl
de Stichting Mijn Kind Online is prachtig geïllustreerd, • Hoe vergroot je de ouderbetrokkenheid via sociale media? desktop, laptop, iPad en (handheld) spelcomputer beste- moeders is daarbij het belangrijkst.
vooral dankzij de kindertekeningen. Het boek (120 bladzijden) • Hoe krijg je zieke kinderen via sociale media bij de les? den kinderen gemiddeld 10 à 20 minuten per dag.
bevat verhalen over inspirerende leerkrachten, directeuren • Hoe stimuleer je creativiteit met sociale media? • Bijna 80 procent van 8 tot 18-jarigen heeft een profiel op
en één klassenouder. Ze zijn bijna allemaal gevonden via • Hoe kun je Twitter in de klas gebruiken? • Ongeveer eenderde van de kinderen van 2 jaar en ouder Hyves. 49 procent op Facebook, 34 procent op Twitter. 24
Twitter. Je vindt antwoorden op vragen zoals: • Hoe help je verlegen leerlingen met sociale media? belt regelmatig. Videobellen (via Skype) doet 14 procent pocent heeft een profiel op alle drie sociale netwerksites.
• Hoe laat je kinderen verhalen maken met podcasts? van de kinderen geregeld. Filmpjes kijken (Youtube) is Slechts 13 procent heeft op geen enkel platform een profiel.
• Hoe zet je sociale media in voor een goed doel? • Hoe leer je kinderen in diverse landen samenwerken? erg populair: van de 1-jarigen doet 40 procent dat geregeld
Bron: mijn kind online
• Hoe kunnen wiki’s je helpen bij je onderwijs? • Hoe zet je een week zonder (beeld)schermen op? en vanaf 2 jaar is dat al een meerderheid.
de krant van • nulnummer • september 2012 de krant van • nulnummer • september 2012