SlideShare a Scribd company logo
INDUSTRIAL TRAINING INSTITUTE
KUTIYANA (PORBANDAR)
Subject :- ડ્રીલ અને ડ્રીલ મશીન
By…….
Navdip Jadav
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
ડ્રીલ અને ડ્રીલ મશીન
 ૧) ડ્રીલનો ઉપયોગ
 ૨) ડ્રીલીંગની વ્યાખ્યા
 ૩) ડ્રીલનુ મટેરિયલ
 ૪) ડ્રીલનાાં પ્રકાિ
 ૫) ટ્વિસ્ટ ડ્રીલનાાં ભાગ
 ૬) ડ્રીલીંગ મશીન
 ૭) ડ્રીલીંગ મશીનમાાં જરૂિી એસેસિીઝ
 ૮) કરટિંગ સ્પીડ અને ફીડ
 ૯) સાિચેતીઓ
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
ડ્રીલ અને ડ્રીલ મશીન
૧)ડ્રીલનો ઉપયોગ:- ડ્રીલ એક કટ િંગ ટૂલ છે.
જેનો ઉપયોગ જોબમ ાં હોલ
બન વવ મ ે થ ય છે.
૨)ડ્રીલીંગની વ્યાખ્યા:- ડ્રીલ અને ડ્રીલીંગ મન ન વડે
ગોળ
હોલ બન વવ જે ટિય કરવ મ ાં
આવે છે તેને ડ્રીલીંગ ટિય કહે છે.
૩)ડ્રીલનુ મટેરિયલ:- ડ્રીલ હ ઈ ક બબન સ્ ીલ અથવ
હ ઈસ્પ ડ સ્ ીલ કે અલોય
સ્ ીલમ ાંથNAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
૪) ડ્રીલનાાં પ્રકાિ
સ મ ન્ય રીતે ડ્રીલ ત્રણ પ્રક રન હોય છે.
(૧) ફ્લેટ ડ્રીલ
(૨) સ્રેઈટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ
(૩) ટ્િીસ્ટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧) ફ્લેટ ડ્રીલ (FLAT DRILL)
આ પ્રક રન ડ્રીલ ને હ ઈક બબનસ્ ીલ કે ટૂલસ્ ીલમ ાંથ
બન વવ મ ાં આવે છે.તેન એક છેડ ને ઢ ળવ ળો અને
ચપ ો પ ન જેવો આક ર આપવ મ ાં આવે છે.તેનો કટ િંગ
એંગલ ૯૦ ઔંસ થ ૧૨૦ ઔંસ સધ ક મન પ્રક ર
મજબ આક ર આપવ મ ાં આવે છે.આ ડ્રીલ નો ઉપયોગ
મો ભ ગે લ કડ મ ાં હોલ પ ડવ મ ે થ ય છે.ધ તમ ાં
હોલ પ ડત વખતે તેમ ાંથ ધ ત ન ચ પ્સ બહ ર
ન કળી સકત નથ .તેથ ડ્રીલ ફસ ઈ જવ ન કે ત ૂ ી
જવ ન નક્યત રહે છે.તેમજ ડ્રીલન ધ ર પણ ઘસ ઈ
જાય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
ફ્લેટ ડ્રીલ (FLAT DRILL)
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૨) સ્રેઈટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ
(STRAIGHT FLUTED DRILL)
બોડીમ ાં બે સ ધ અને સમ ાંતર ફ્લઈ (ખ ાંચ ) આવેલ
હોય છે.હોલ પડત વખતે તેમ ાંથ ચ પ્સ જાતે બહ ર
આવ નકત નથ ,તેથ આ પ્રક રન ડ્રીલનો ઉપયોગ
ધ તમ ાં ડ્રીલીંગ મ ે કરવ મ ાં આવતો નથ ધ ત ન
પ તળી ન અને ત ાંબ પપત્તળ જેવ નરમ સ્ ીલ
અથવ હ ઈ સ્પ ડસ્ ીલમ ાંથ બન વવ મ ાં આવે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૩) ટ્િીસ્ટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ
(TWIST FLUTED)
હ લ દરેક વકબનોપમ ાં આ પ્રક રન ડ્રીલનો ઉપયોગ
વધ રે કરવ મ ાં આવે છે.તે હ ઈ ક બબન સ્ ીલ,હ ઈ સ્પ ડ
સ્ ીલ મ ાંથ બન વવ મ ાં આવે છે. તેન છેડ ઉપર
કટ િંગએજ અને આખ બોડી ટ્વ સ્ કરેલ હોય છે તેમ ાં
ફ્્ય હોય છે. તેન કટ િંગ એજને ગ્ર ઈન્ડ કરીને ૫૯
ઔંસ નો ખ ૂણો બન વવ મ ાં આવે છે.
ટ્પવસ્ ફ્લઇ ન લ ધે કટ િંગ ચ પ્સ સહેલ ઈથ બહ ર
ન કળી સકે છે.તેમજ કલાં પણ કટ િંગ એજ સધ પહોચ
નકે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
ટ્િીસ્ટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ
(TWIST FLUTED)
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
૫) ટ્પવસ્ ડ્રીલ ન ભ ગ
(PART OF TWIST DRILL)
ટ્પવસ્ ડ્રીલ ન ભ ગ ન ચે મજબ છે.
(૧) નેંક (૨) ેંગ
(૩) નેક (૪) ફ્્ય
(૫) લેન્ડ (૬) બોડી
(૭) વેબ (૮) મ ર્જિન
(૯) લ પ્સ અને કટ િંગ એજ (૧૦) બોડી ક્લ યરન્સ
(૧૧) ટહલ (૧૨) ડેડ સેન્ ર
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧) નેંક (SHANK)
નેંક એ ટ્પવસ્ ડ્રીલન બોડીન સૌથ ઉપરનો ભ ગ હોય
છે. જેને ડ્રીલમન નન સ્પ ન્ડલ અથવ ચકમ ફી
કરવ મ ાં આવે છે.નેંકને આધ ટરત ડ્રીલબ ન ત્રણ
પ્રક ર છે.
(૧) સ્રેઈ નેંક
(૨) ેપર નેંક
(૩) રેચે નેંક
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧) સ્રેઈટ શેંક(Straight shank):- સ્રેઈ નેંકમ ાં નેંક વ ળો ભ ગ
સ ધો એ લે સમ ાંતર હોય છે.તે ૧૩ પમમ કે ૧/૨ સ ઇજમ ાંજ
મળે છે.તેને ડ્રીલ ચકમ પકડ વ ને ઉપયોગ કરી નક ય છે.
(૨) ટેપિ શેંક(Tapper shank):- ૧૩ પમમ કે ૧/૨ થ મો ી
સ ઇઝન ડ્રીલમ ાં ેપર નેંકજોવ મળે છે.જેમ ાં નેંક ેપર આક રન
હોય છે.આ પ્રક રન ડ્રીલ ને ચકમ પકડ વવ મ ાંઆવતાં નથ તેને
મન ન સ્પ ન્ડલમ ાં પકડ વવ મ ાં આવે છે.
(૩) િેચેટ શેંક(Rachet Shank):- આ પ્રક રન નેંક ચોરસ ેપર
આક રન હોય છે.તેને રેચે બ્રેસ ચકમ ફી કરવ મ ાં આવે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧) નેંક (SHANK)
(2) ેન્ગ (TENG)
ેપર નેંક ડ્રીલ ન છેડ ન ભ ગમ ાં આવેલ ાં ચપ ભ ગને
ેંગ કહે છે.
ેપર નેન્ક ડ્રીલમ ાં જ ેન્ગ આવે છે.સ્રેઈ નેન્કમ ાં અને
રેચે ેન્ગ આવત નથ .
નેન્ક ઉપર ેન્ગ બન વેલ હોવ થ મન ન સ્પ ન્ડલ કે
સોકે મ ાં ડ્રીલ સ્લ પ મ રતાં નથ .
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૩) નેક (NECK)
ડ્રીલન નેન્ક અને બોડીનો વચ્ચેનો ભ ગ નેક તરીકે
ઓળખ ય છે.
તે ડ્રીલન સ ઈઝ કરત ન ન સ ઇઝન હોય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૪) ફ્્ય સ (FLUTES)
ડ્રીલન બોડી ઉપર આવેલ સ્પ ઈરલ ખ ચ ઓને ફ્લઈ કહે
છે. ફ્લઈ વડે કટ િંગ એજ તૈય ર થ ય છે.
કટ િંગ ટિય દરપમય ન ચ પ્સ સહેલ ઈથ ફ્લઈ ધ્વ ર
ન કળી સકે છે.કટ િંગ ફ્લઈડ ફ્લઈ ધ્વ ર ડ્રીલન પોઈન્
સધ પોહ્ચે છે. અને પોઈન્ ને ઠાંડો ર ખે છે.
ડ્રીલ ઉપર ફ્લઈ બે ત્રણ ચ ર જે લ સાંખ્ય મ ાં હોય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૫) લેન્ડ (LAND)
ડ્રીલ બોડી ઉપર આવેલ ફ્લઈ વચ્ચેન પોહળ ભ ગને
લેન્ડ કહે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૬)બોડી (BODY)
ડ્રીલન નેન્કથ પોઈન્ સધ ન ભ ગને બોડી કહે છે.બોડી
ઉપર ફ્લઈ લેન્ડ મ ર્જિન બોડી ક્લ યરન્સ વેબ કટ િંગ
લ પ્સ જેવ ભ ગો હોય છે.
(૭) વેબ (WEB)
અક્ષ રેખ થ બે ફ્લઈ વચ્ચેનાં અંતર વેબ તરીકે ઓળખ ય
છે.આ જાડ ઈ હાંમેન નેન્ક તરફ વધત જાય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૮) મ જીન (MARJIN)
ફ્લઈ ન ટકન રી ઉપર આવેલ ચમકત ધ રને મ ર્જિન કહે
છે.મ જીનનો વ્ય સ ડ્રીલનો વ્ય સ તરીકે ઓળખ ય છે.
(૯) લ પ્સ અને કટ િંગ એજ
(LIPS AND CUTTING EDGE)
ડ્રીલન સૌથ ન ચેન ન ન ભ ગને લ પ્સ કહે છે.જે કટ િંગ
એન્ગલ વડે બને છે.તેન થ તૈય ર થતો ભ ગ કટ િંગ એજ
કહેવ ય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧૦) બોડી ક્લ યરન્સ
(BODY CLEARANCE)
મ જીનન ન ચેન ન ન ભ ગનેબોડી ક્લ યરન્સ કહે
છે.ડ્રીલ ન્ગ દરમ્ય ન ડ્રીલન સાંપૂણબ બોડી હોલન દીવ લોન
કોન્ ેક્ મ ાં આવત નથ .તેન થ ઘર્બણ ઓછુ થ ય છે.
અને ડ્રીલ તેનાં ક યબ યોગ્ય રીતે કરી સકે છે.
(૧૧) હીલ (HEEL)
કટ િંગ એજન પ છળન ભ ગને હીલ કહે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧૨) ડેડ સેન્ ર(DEAD CENTER)
લ પ્સન વચ્ચેથ ડ્રીલન અક્ષ રેખ ઉપર આવેલ અણ દ ર
ભ ગને ડેડ સેન્ ર કહે છે.તેન બાંને બ જએ કટ િંગ એજ
આવેલ હોય છે.
ડ્રીલન પવપવધ એંગલ
સ મ ન્ય રીતે ડ્રીલ એંગલ ત્રણ પ્રક રન હોય છે.
(૧) લ પક્લ યરન્સ એંગલ
(૨) હેલલક્સ એંગલ
(૩) કટ િંગ એંગલ
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧) લ પક્લ યરન્સ એંગલ
(LIP CLEARANCE ANGLE)
કટ િંગ એજન પ છળન ભ ગને ચોક્કસ ખ ૂણે ગ્ર ઈન્ડ કરવ મ ાં
આવે છે.જે લલપ ક્લ યરન્સ એંગલ કહેવ ય છે.
તે ૧૨º થ ૧૫º જે લો બન વવ મ ાં આવે છે.
હ ડબ મ ીરીય્સ મ ે લ પ ક્લ યરન્સ એંગલ ઓછો અને
નરમ (સોફ્ ) મ ીરીયલ મ ે ક્લ યરન્સ એંગલ વધ રે
ર ખવ મ ાં આવે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૨) હેલલક્ષ્ એંગલ
ટડ્રલન સેન્ ર લ ઈન અને મ જીન વચ્ચેન એંગલને હેલલક્ષ
એંગલ કહે છે.
અલગ અલગ ડ્રીલીંગ મ ેટરયલ પ્રમ ણે હેલલક્ષ એંગલ અલગ
અલગ હોય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૩) કટ િંગ એંગલ (CUTTING ANGLE)
ડ્રીલન ાં પોઇન્ નો એંગલ છે.તે ૧૧૮º જે લો ર ખવ મ ાં
આવે છે.ડ્રીલન બાંને બ જએ ૫૯º - ૫૯º ર ખવ મ ાં આવે છે.
નરમ ધ ત મ ે કટ િંગ એંગલ ૧૧૮º થ ઓછો અને કઠણ
ધ ત મ ે તેન કરત વધ રે એંગલ ર ખવ મ ાં આવે
છે.
૬) ડ્રીલીંગ મશીન
(DRILLING MACHINE)
ધ તન અંદર હોલ પ ડવ ન ટિય ને ડ્રીલીંગ કહે છે.ડ્રીલીંગ
ટિય મ ે ડ્રીલને મન નમ ાં મજબત પકડ વ ને ધ તન
જોબમ ાં હોલ પ ડી નક ય છે.આ મ ે ડ્રીલને મન નમ ાં
મજબત પકડ વ ને સ્પ ડમ ાં ફેરવવ મ ાં આવે છે. આ મન નને
ડ્રીલીંગ મન ન કહે છે.
ડ્રીલીંગ મશીનના પ્રકાિ નીચે મુજબ છે.
(૧) પો ેબલ ડ્રીલીંગ મન ન
(૨) ટફક્ષ ડ્રીલીંગ મન ન
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧) પો ેબલ ડ્રીલીંગ મન ન
(PORTABLE DRILLING MACHINE)
ઘણ વખત ભ રે,ટફક્ષ,મો ,લ ાંબ જોબને ડ્રીલીંગ કરવ ન
જરૂર પડે છે.તેવ જગ્ય ઉપર દ્ર્લીંગ મન નને સરળત થ
ઉઠ વ ને લઇ જઇ ડ્રીલીંગ કરી નક ય છે.પો ેબલ ડ્રીલીંગ
મન ન મ ણસ પોત ન નક્ક્ત અને પવધત નક્ક્ત નો ઉપયોગ
કરીને ચલ વ સકે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
પો ેબલ ડ્રીલીંગ મન નન પ્રક ર
(૧) હેન્ડ ડ્રીલ મન ન
* ઇલેક્ટ્ક્રકડ્રીલ મન ન
* રેચે બ્ર સ મન ન
(૨) પ વર ડ્રીલ મન ન
*લ ઈ ડય ી ડ્રીલીંગ મન ન
*હેવ ડય ી ડ્રીલ મન ન
*ન્યમે ીક ડ્રીલીંગ મન ન
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૨) ટફક્સ ડ્રીલ મન ન
(FIXED DRILLING MACHINE)
રફક્સ ડ્રીલીંગ મશીનના પ્રકાિ
* સેન્સે ીવ બેંચ ડ્રીલીંગ મન ન
* રેડીયલ ડ્રીલીંગ મન ન
* પપલર ઇપ ડ્રીલીંગ મન ન
* મ્ ી ક્સ્પન્ડલ ડ્રીલીંગ મન ન
* કોલમ ઇપ ડ્રીલીંગ મન ન
* ગેંગ ડ્રીલીંગ મન
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
સેન્સેટીિ ડ્રીલીંગ મશીન
તેનો ઉપયોગ લ ઈ ડય ી ક યબ મ ે જ ઉપયોગ કરવ મ ાં
આવે છે.તેને બેંચ ઉપર ફી કરીને ઉપયોગમ ાં લેવ ય
છે.તેન વડે ૧૨.૫ પમમ ન સ ઈજમ ાં હોલ પડી નક ય
છે.ડ્રીલને ચકમ ફી કરવ મ ાં આવે છે.અથવ મન ન
ક્સ્પન્ડલ ન ાં ેપર હોલમ ાં સ ધજ ડ્રીલ ફી કરી નક ય છે.
તેનેઇલેક્ટ્ક્રક મો રન ગપત અને નક્ક્ત પૂરી પ ડવ મ ાં આવે
છે.પલ સ્ ેપ આક રન હોવ થ બે્ ન ક્સ્થપત બદલ ને
ક્સ્પન્ડલન સ્પ ડ અલગ અલગ મેળવ નક ય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
૭) ડ્રીલીંગ મશીનમાાં જરૂિી
અસેસિીઝ
ડ્રીલીંગ મન નમ ાં ડ્રીલ પકડવ મ ે ફી ર ખવ મ ે તેમજ
ખોલવ મ ે એસેસરીઝનો ઉપયોગ કરવ મ ાં આવે છે.આ
એસેસરીઝ ન ચે પ્રમ ણે છે.
(૧) ડ્રીલ ચક
(૨) સોકે
(૩) મન નવ ઈસ
(૪) ડ્રીલ
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૧) ડ્રીલ ચક (DRIL CHAK)
ડ્રીલીંગ ટિય દરમ્ય ન સ્રેઈ નેન્ક ડ્રીલને પકડવ મ ે
ચકનો ઉપયોગ કરવ મ ાં આવે છે.
ડ્રીલ ચકન ઉપરન ભ ગમ ાં મોસબ ેપર નેન્ક ફી કરેલ યોય
છે. જેમ ાં ક્સ્પન્ડલન ાં મોસબ ેપર હોલમ ાં પકડ વ નક ય છે.
ડ્રીલ ચકમ ાં થ્ર જો ચક અને રીંગ ન આપવ મ ાં આવે
છે.જેન પ છળન ભ ગમ ાં દ ત આવેલ હોય છે.
જે રીંગ ન સ થે જોડ ય છે.રીંગ ન ને ફેરવવ થ ત્રણ જો
એક સ થે ખલે છે.અને બાંધ થ ય છે.ડ્રીલને મજબત ઈથ ફી
પકડવ મ ે ચક કીઝ આપવ મ ાં આવે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૨) સોકે (SOCKET)
જો ેપર નેન્ક ડ્રીલનો ેપર ભ ગ મન ન ક્સ્પન્ડલન ાં કરત
મો ી સ ઈજનો હોય ત્ય રે તેને ક્સ્પન્ડલમ ાં સોકે ન મદદથ
પકડી નક ય છે. સોકે ન અંદરનો ેપર હોલ મો ો હોય છે.
જેન અંદર ેપર નેન્કને ડ્રીલને પકડવ મ ાં આવે છે. અને
બહ રન ન ન ેપર ભ ગને મન નન ક્સ્પન્ડલમ ાં ફી
કરવ મ ાં આવે છે.
સોફ્ ૦-૧,૧-૨,૨-૩,૩-૪ વગેરે અલગ અલગ સ ઈજ ન ાં
અલગ અલગ નાંબરમ ાં મળે છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૩) ડ્રીલ ડ્રીફ્ (DRILL DRIFTE)
ડ્રીલ ડ્રીફ્ ને મ ઈ્ડ સ્ ીલમ ાંથ બન વવ મ ાં આવે છે. જેને
ક્સ્પન્ડલ અથવ સ્લ વ અથવ સોકે ન ાં ખ ચ મ ાં ન ખ ને
અને તેન બ જા છેડે હથોડી વડે ફ કો મ રવ થ ડ્રીલ ચક
સ્લ વ અથવ સોકે ને સરળત થ છુ ો પ ડી નક ય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
(૪) સ્લ વ (SLEEVE)
ેપર નેન્ક ટડ્રલનો ેપર ભ ગ મન ન ક્સ્પન્ડલન ાં ેપર હોલ
કરત ન ન સ ઇઝનો હોય ત્ય રે તેને ક્સ્પન્ડલમ ાં પકડવ
મ ે સ્લ વ ઉપયોગ છે .સ્લ વન અંદર અને બહ રન બને
બ જએ મોસબ ેપર આપેલ હોય છે સ્લ પ ન અંદરન ાં હોલ
મ ાં ેપર નેન્ક ટડ્રલને પકડવ બહ રન ાં ભ ગને મન ન
ક્સ્પન્ડલમ ાં ફી કરવ મ ાં આવે છે
જે ૦-૧, ૧-૨, ૨-૩, વગેરે સ ઇઝ પ્રમ ણે જદ જદ નાંબરમ ાં
મળે છે
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
૮) કરટિંગ સ્પીડ અને ફીડ
(CUTTING SPEED AND FEED)
ટડ્રલ એક મન નમ ાં જે લ આ ફરે તે સાંખ્ય ને સ્પ ડ કહે છે
તેને રીવો્યનન પ્રપત મ ન (RPM)થ દન બવવ મ ાં આવે છે
ટડ્રલ કટ િંગ એજ જોબન સપ ી ઉપર જે સ્પ ડથ મ ીરીયલ
કટ િંગ કરે તે સ્પ ડને કટ િંગ સ્પ ડ કહે છે
તેનો એકમ મ ર /મ ન છે નરમ ધ તમ ાં કટ િંગ સ્પ ડ
વધ રે અને કઠણ ધ તમ ાં કટ િંગ સ્પ ડ ઓંછી ર ખવ મ ાં આવે
છે
કરટિંગ સ્પીડ (v) = π x n x d÷1000 સત્ર થ સોધ નક ય છે.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
ફીડ (FEED)
ડ્રીલ દરેક આં ે જોબન અંદર જે લ ઊંડ ઈમ ાં મ ેટરયલ
ક પે છે.તેને ડ્રીલ ફીડ કહે છે.તે પમમ /આં વડે દન બવવ મ ાં
આવે છે.
દ .ત જો ડ્રીલ ૧૦૦ આર.પ .એમ.ન ગપત થ ફરે છે.તે
જોબમ ાં ૧૦ પમમ સધ મ ેટરયલ કટ િંગ કરે છે.તો તેન
ફીડ = ૧૦÷૧૦૦
= ૦.૧ મીવમ/આંટા થ ય .
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
૯) સાિચેતીઓ (PRECAUTION)
ડ્રીલીંગ રિયા દિમ્યાન નીચે પ્રમાણેની સાિચેતીઓ િાખિી
પડે છે.
 વધ રે જળ મ ાંતેરીયલમ ાં ઊંડ ઈમ ાં ડ્રીલીંગ કરવ નાં હોય
તો ડ્રીલને થોડ ક થોડ ક સમયે બહ ર ક ઢવાં જોઈએ.
 ડ્રીલીંગ સ રાં કરત પહેલ સેન્ ર પાંચ વડે સેન્ત મ ાંકબ કરવાં
જોઈએ.
 ડ્રીલન ાં બાંને કટ િંગ લ પ એક સરખ હોવ જોઈએ.
 પ તળી ન ોમ ાં ડ્રીલીંગ વખતે પ તળી ન ન ન ચે
લ કડ નાં પેટકિંગ મકવાં જોઈએ.તેથ ન વળી જત નથ .
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
૯) સાિચેતીઓ (PRECAUTION)
 ડ્રીલીંગ દરમ્ય ન પ ણ કે બ જા કલાં નો ઉપયોગ કરવો.
 ડ્રીલન મ પ સ ઈઝ મજબ કટ િંગ એંગલ અને લ પ
ક્લ યરન્સ ધ ત પ્રમ ણે ગ્ર ઈન્ડ કરવો.
 ધ ત અને ડ્રીલ હોલન સ ઈઝ પ્રમ ણે કટ િંગ સ્પ ડ અને
ફીડ ર ખવ જોઈએ.
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
THANK YOU………………..
NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )

More Related Content

Viewers also liked

Digitalisaatio muuttaa asiakaskokemusta
Digitalisaatio muuttaa asiakaskokemustaDigitalisaatio muuttaa asiakaskokemusta
Digitalisaatio muuttaa asiakaskokemusta
Maria Fonsell
 
Unit 4, Lesson 4.4 - The Seed
Unit 4, Lesson 4.4 - The SeedUnit 4, Lesson 4.4 - The Seed
Unit 4, Lesson 4.4 - The Seed
judan1970
 
Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...
Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...
Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...
E-Commerce Brasil
 
Condyle secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...
Condyle  secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...Condyle  secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...
Condyle secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...
Indian dental academy
 
อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์
อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์
อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์
Punsorn Fongsiri
 
BMKT369MarketingPlan
BMKT369MarketingPlanBMKT369MarketingPlan
BMKT369MarketingPlan
Eric Kan
 

Viewers also liked (6)

Digitalisaatio muuttaa asiakaskokemusta
Digitalisaatio muuttaa asiakaskokemustaDigitalisaatio muuttaa asiakaskokemusta
Digitalisaatio muuttaa asiakaskokemusta
 
Unit 4, Lesson 4.4 - The Seed
Unit 4, Lesson 4.4 - The SeedUnit 4, Lesson 4.4 - The Seed
Unit 4, Lesson 4.4 - The Seed
 
Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...
Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...
Omni-Channel Retailing: como oferecer uma experiência única para os seus clie...
 
Condyle secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...
Condyle  secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...Condyle  secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...
Condyle secondary cartilage-a misnomer /certified fixed orthodontic courses ...
 
อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์
อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์
อุปกรณ์เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์
 
BMKT369MarketingPlan
BMKT369MarketingPlanBMKT369MarketingPlan
BMKT369MarketingPlan
 

More from NAVDIP JADAV

Navdip Jadav
Navdip JadavNavdip Jadav
Navdip Jadav
NAVDIP JADAV
 
Diploma Engineering
Diploma EngineeringDiploma Engineering
Diploma Engineering
NAVDIP JADAV
 
Interview Questions and Answers
Interview Questions and Answers Interview Questions and Answers
Interview Questions and Answers
NAVDIP JADAV
 
Marking tools
Marking toolsMarking tools
Marking tools
NAVDIP JADAV
 
Tap and tap rench
Tap and tap renchTap and tap rench
Tap and tap rench
NAVDIP JADAV
 
Cutting tools
Cutting toolsCutting tools
Cutting tools
NAVDIP JADAV
 

More from NAVDIP JADAV (6)

Navdip Jadav
Navdip JadavNavdip Jadav
Navdip Jadav
 
Diploma Engineering
Diploma EngineeringDiploma Engineering
Diploma Engineering
 
Interview Questions and Answers
Interview Questions and Answers Interview Questions and Answers
Interview Questions and Answers
 
Marking tools
Marking toolsMarking tools
Marking tools
 
Tap and tap rench
Tap and tap renchTap and tap rench
Tap and tap rench
 
Cutting tools
Cutting toolsCutting tools
Cutting tools
 

Drill machine tools

  • 1. INDUSTRIAL TRAINING INSTITUTE KUTIYANA (PORBANDAR) Subject :- ડ્રીલ અને ડ્રીલ મશીન By……. Navdip Jadav NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 2. ડ્રીલ અને ડ્રીલ મશીન  ૧) ડ્રીલનો ઉપયોગ  ૨) ડ્રીલીંગની વ્યાખ્યા  ૩) ડ્રીલનુ મટેરિયલ  ૪) ડ્રીલનાાં પ્રકાિ  ૫) ટ્વિસ્ટ ડ્રીલનાાં ભાગ  ૬) ડ્રીલીંગ મશીન  ૭) ડ્રીલીંગ મશીનમાાં જરૂિી એસેસિીઝ  ૮) કરટિંગ સ્પીડ અને ફીડ  ૯) સાિચેતીઓ NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 3. ડ્રીલ અને ડ્રીલ મશીન ૧)ડ્રીલનો ઉપયોગ:- ડ્રીલ એક કટ િંગ ટૂલ છે. જેનો ઉપયોગ જોબમ ાં હોલ બન વવ મ ે થ ય છે. ૨)ડ્રીલીંગની વ્યાખ્યા:- ડ્રીલ અને ડ્રીલીંગ મન ન વડે ગોળ હોલ બન વવ જે ટિય કરવ મ ાં આવે છે તેને ડ્રીલીંગ ટિય કહે છે. ૩)ડ્રીલનુ મટેરિયલ:- ડ્રીલ હ ઈ ક બબન સ્ ીલ અથવ હ ઈસ્પ ડ સ્ ીલ કે અલોય સ્ ીલમ ાંથNAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 4. ૪) ડ્રીલનાાં પ્રકાિ સ મ ન્ય રીતે ડ્રીલ ત્રણ પ્રક રન હોય છે. (૧) ફ્લેટ ડ્રીલ (૨) સ્રેઈટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ (૩) ટ્િીસ્ટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 5. (૧) ફ્લેટ ડ્રીલ (FLAT DRILL) આ પ્રક રન ડ્રીલ ને હ ઈક બબનસ્ ીલ કે ટૂલસ્ ીલમ ાંથ બન વવ મ ાં આવે છે.તેન એક છેડ ને ઢ ળવ ળો અને ચપ ો પ ન જેવો આક ર આપવ મ ાં આવે છે.તેનો કટ િંગ એંગલ ૯૦ ઔંસ થ ૧૨૦ ઔંસ સધ ક મન પ્રક ર મજબ આક ર આપવ મ ાં આવે છે.આ ડ્રીલ નો ઉપયોગ મો ભ ગે લ કડ મ ાં હોલ પ ડવ મ ે થ ય છે.ધ તમ ાં હોલ પ ડત વખતે તેમ ાંથ ધ ત ન ચ પ્સ બહ ર ન કળી સકત નથ .તેથ ડ્રીલ ફસ ઈ જવ ન કે ત ૂ ી જવ ન નક્યત રહે છે.તેમજ ડ્રીલન ધ ર પણ ઘસ ઈ જાય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 6. ફ્લેટ ડ્રીલ (FLAT DRILL) NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 7. (૨) સ્રેઈટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ (STRAIGHT FLUTED DRILL) બોડીમ ાં બે સ ધ અને સમ ાંતર ફ્લઈ (ખ ાંચ ) આવેલ હોય છે.હોલ પડત વખતે તેમ ાંથ ચ પ્સ જાતે બહ ર આવ નકત નથ ,તેથ આ પ્રક રન ડ્રીલનો ઉપયોગ ધ તમ ાં ડ્રીલીંગ મ ે કરવ મ ાં આવતો નથ ધ ત ન પ તળી ન અને ત ાંબ પપત્તળ જેવ નરમ સ્ ીલ અથવ હ ઈ સ્પ ડસ્ ીલમ ાંથ બન વવ મ ાં આવે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 8. (૩) ટ્િીસ્ટ ફ્લુઈટેડ ડ્રીલ (TWIST FLUTED) હ લ દરેક વકબનોપમ ાં આ પ્રક રન ડ્રીલનો ઉપયોગ વધ રે કરવ મ ાં આવે છે.તે હ ઈ ક બબન સ્ ીલ,હ ઈ સ્પ ડ સ્ ીલ મ ાંથ બન વવ મ ાં આવે છે. તેન છેડ ઉપર કટ િંગએજ અને આખ બોડી ટ્વ સ્ કરેલ હોય છે તેમ ાં ફ્્ય હોય છે. તેન કટ િંગ એજને ગ્ર ઈન્ડ કરીને ૫૯ ઔંસ નો ખ ૂણો બન વવ મ ાં આવે છે. ટ્પવસ્ ફ્લઇ ન લ ધે કટ િંગ ચ પ્સ સહેલ ઈથ બહ ર ન કળી સકે છે.તેમજ કલાં પણ કટ િંગ એજ સધ પહોચ નકે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 10. ૫) ટ્પવસ્ ડ્રીલ ન ભ ગ (PART OF TWIST DRILL) ટ્પવસ્ ડ્રીલ ન ભ ગ ન ચે મજબ છે. (૧) નેંક (૨) ેંગ (૩) નેક (૪) ફ્્ય (૫) લેન્ડ (૬) બોડી (૭) વેબ (૮) મ ર્જિન (૯) લ પ્સ અને કટ િંગ એજ (૧૦) બોડી ક્લ યરન્સ (૧૧) ટહલ (૧૨) ડેડ સેન્ ર NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 11. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 12. (૧) નેંક (SHANK) નેંક એ ટ્પવસ્ ડ્રીલન બોડીન સૌથ ઉપરનો ભ ગ હોય છે. જેને ડ્રીલમન નન સ્પ ન્ડલ અથવ ચકમ ફી કરવ મ ાં આવે છે.નેંકને આધ ટરત ડ્રીલબ ન ત્રણ પ્રક ર છે. (૧) સ્રેઈ નેંક (૨) ેપર નેંક (૩) રેચે નેંક NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 13. (૧) સ્રેઈટ શેંક(Straight shank):- સ્રેઈ નેંકમ ાં નેંક વ ળો ભ ગ સ ધો એ લે સમ ાંતર હોય છે.તે ૧૩ પમમ કે ૧/૨ સ ઇજમ ાંજ મળે છે.તેને ડ્રીલ ચકમ પકડ વ ને ઉપયોગ કરી નક ય છે. (૨) ટેપિ શેંક(Tapper shank):- ૧૩ પમમ કે ૧/૨ થ મો ી સ ઇઝન ડ્રીલમ ાં ેપર નેંકજોવ મળે છે.જેમ ાં નેંક ેપર આક રન હોય છે.આ પ્રક રન ડ્રીલ ને ચકમ પકડ વવ મ ાંઆવતાં નથ તેને મન ન સ્પ ન્ડલમ ાં પકડ વવ મ ાં આવે છે. (૩) િેચેટ શેંક(Rachet Shank):- આ પ્રક રન નેંક ચોરસ ેપર આક રન હોય છે.તેને રેચે બ્રેસ ચકમ ફી કરવ મ ાં આવે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL ) (૧) નેંક (SHANK)
  • 14. (2) ેન્ગ (TENG) ેપર નેંક ડ્રીલ ન છેડ ન ભ ગમ ાં આવેલ ાં ચપ ભ ગને ેંગ કહે છે. ેપર નેન્ક ડ્રીલમ ાં જ ેન્ગ આવે છે.સ્રેઈ નેન્કમ ાં અને રેચે ેન્ગ આવત નથ . નેન્ક ઉપર ેન્ગ બન વેલ હોવ થ મન ન સ્પ ન્ડલ કે સોકે મ ાં ડ્રીલ સ્લ પ મ રતાં નથ . NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 15. (૩) નેક (NECK) ડ્રીલન નેન્ક અને બોડીનો વચ્ચેનો ભ ગ નેક તરીકે ઓળખ ય છે. તે ડ્રીલન સ ઈઝ કરત ન ન સ ઇઝન હોય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 16. (૪) ફ્્ય સ (FLUTES) ડ્રીલન બોડી ઉપર આવેલ સ્પ ઈરલ ખ ચ ઓને ફ્લઈ કહે છે. ફ્લઈ વડે કટ િંગ એજ તૈય ર થ ય છે. કટ િંગ ટિય દરપમય ન ચ પ્સ સહેલ ઈથ ફ્લઈ ધ્વ ર ન કળી સકે છે.કટ િંગ ફ્લઈડ ફ્લઈ ધ્વ ર ડ્રીલન પોઈન્ સધ પોહ્ચે છે. અને પોઈન્ ને ઠાંડો ર ખે છે. ડ્રીલ ઉપર ફ્લઈ બે ત્રણ ચ ર જે લ સાંખ્ય મ ાં હોય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 17. (૫) લેન્ડ (LAND) ડ્રીલ બોડી ઉપર આવેલ ફ્લઈ વચ્ચેન પોહળ ભ ગને લેન્ડ કહે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL ) (૬)બોડી (BODY) ડ્રીલન નેન્કથ પોઈન્ સધ ન ભ ગને બોડી કહે છે.બોડી ઉપર ફ્લઈ લેન્ડ મ ર્જિન બોડી ક્લ યરન્સ વેબ કટ િંગ લ પ્સ જેવ ભ ગો હોય છે.
  • 18. (૭) વેબ (WEB) અક્ષ રેખ થ બે ફ્લઈ વચ્ચેનાં અંતર વેબ તરીકે ઓળખ ય છે.આ જાડ ઈ હાંમેન નેન્ક તરફ વધત જાય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL ) (૮) મ જીન (MARJIN) ફ્લઈ ન ટકન રી ઉપર આવેલ ચમકત ધ રને મ ર્જિન કહે છે.મ જીનનો વ્ય સ ડ્રીલનો વ્ય સ તરીકે ઓળખ ય છે.
  • 19. (૯) લ પ્સ અને કટ િંગ એજ (LIPS AND CUTTING EDGE) ડ્રીલન સૌથ ન ચેન ન ન ભ ગને લ પ્સ કહે છે.જે કટ િંગ એન્ગલ વડે બને છે.તેન થ તૈય ર થતો ભ ગ કટ િંગ એજ કહેવ ય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL ) (૧૦) બોડી ક્લ યરન્સ (BODY CLEARANCE) મ જીનન ન ચેન ન ન ભ ગનેબોડી ક્લ યરન્સ કહે છે.ડ્રીલ ન્ગ દરમ્ય ન ડ્રીલન સાંપૂણબ બોડી હોલન દીવ લોન કોન્ ેક્ મ ાં આવત નથ .તેન થ ઘર્બણ ઓછુ થ ય છે. અને ડ્રીલ તેનાં ક યબ યોગ્ય રીતે કરી સકે છે.
  • 20. (૧૧) હીલ (HEEL) કટ િંગ એજન પ છળન ભ ગને હીલ કહે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL ) (૧૨) ડેડ સેન્ ર(DEAD CENTER) લ પ્સન વચ્ચેથ ડ્રીલન અક્ષ રેખ ઉપર આવેલ અણ દ ર ભ ગને ડેડ સેન્ ર કહે છે.તેન બાંને બ જએ કટ િંગ એજ આવેલ હોય છે.
  • 21. ડ્રીલન પવપવધ એંગલ સ મ ન્ય રીતે ડ્રીલ એંગલ ત્રણ પ્રક રન હોય છે. (૧) લ પક્લ યરન્સ એંગલ (૨) હેલલક્સ એંગલ (૩) કટ િંગ એંગલ NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 22. (૧) લ પક્લ યરન્સ એંગલ (LIP CLEARANCE ANGLE) કટ િંગ એજન પ છળન ભ ગને ચોક્કસ ખ ૂણે ગ્ર ઈન્ડ કરવ મ ાં આવે છે.જે લલપ ક્લ યરન્સ એંગલ કહેવ ય છે. તે ૧૨º થ ૧૫º જે લો બન વવ મ ાં આવે છે. હ ડબ મ ીરીય્સ મ ે લ પ ક્લ યરન્સ એંગલ ઓછો અને નરમ (સોફ્ ) મ ીરીયલ મ ે ક્લ યરન્સ એંગલ વધ રે ર ખવ મ ાં આવે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 23. (૨) હેલલક્ષ્ એંગલ ટડ્રલન સેન્ ર લ ઈન અને મ જીન વચ્ચેન એંગલને હેલલક્ષ એંગલ કહે છે. અલગ અલગ ડ્રીલીંગ મ ેટરયલ પ્રમ ણે હેલલક્ષ એંગલ અલગ અલગ હોય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL ) (૩) કટ િંગ એંગલ (CUTTING ANGLE) ડ્રીલન ાં પોઇન્ નો એંગલ છે.તે ૧૧૮º જે લો ર ખવ મ ાં આવે છે.ડ્રીલન બાંને બ જએ ૫૯º - ૫૯º ર ખવ મ ાં આવે છે. નરમ ધ ત મ ે કટ િંગ એંગલ ૧૧૮º થ ઓછો અને કઠણ ધ ત મ ે તેન કરત વધ રે એંગલ ર ખવ મ ાં આવે છે.
  • 24. ૬) ડ્રીલીંગ મશીન (DRILLING MACHINE) ધ તન અંદર હોલ પ ડવ ન ટિય ને ડ્રીલીંગ કહે છે.ડ્રીલીંગ ટિય મ ે ડ્રીલને મન નમ ાં મજબત પકડ વ ને ધ તન જોબમ ાં હોલ પ ડી નક ય છે.આ મ ે ડ્રીલને મન નમ ાં મજબત પકડ વ ને સ્પ ડમ ાં ફેરવવ મ ાં આવે છે. આ મન નને ડ્રીલીંગ મન ન કહે છે. ડ્રીલીંગ મશીનના પ્રકાિ નીચે મુજબ છે. (૧) પો ેબલ ડ્રીલીંગ મન ન (૨) ટફક્ષ ડ્રીલીંગ મન ન NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 25. (૧) પો ેબલ ડ્રીલીંગ મન ન (PORTABLE DRILLING MACHINE) ઘણ વખત ભ રે,ટફક્ષ,મો ,લ ાંબ જોબને ડ્રીલીંગ કરવ ન જરૂર પડે છે.તેવ જગ્ય ઉપર દ્ર્લીંગ મન નને સરળત થ ઉઠ વ ને લઇ જઇ ડ્રીલીંગ કરી નક ય છે.પો ેબલ ડ્રીલીંગ મન ન મ ણસ પોત ન નક્ક્ત અને પવધત નક્ક્ત નો ઉપયોગ કરીને ચલ વ સકે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 26. પો ેબલ ડ્રીલીંગ મન નન પ્રક ર (૧) હેન્ડ ડ્રીલ મન ન * ઇલેક્ટ્ક્રકડ્રીલ મન ન * રેચે બ્ર સ મન ન (૨) પ વર ડ્રીલ મન ન *લ ઈ ડય ી ડ્રીલીંગ મન ન *હેવ ડય ી ડ્રીલ મન ન *ન્યમે ીક ડ્રીલીંગ મન ન NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 27. (૨) ટફક્સ ડ્રીલ મન ન (FIXED DRILLING MACHINE) રફક્સ ડ્રીલીંગ મશીનના પ્રકાિ * સેન્સે ીવ બેંચ ડ્રીલીંગ મન ન * રેડીયલ ડ્રીલીંગ મન ન * પપલર ઇપ ડ્રીલીંગ મન ન * મ્ ી ક્સ્પન્ડલ ડ્રીલીંગ મન ન * કોલમ ઇપ ડ્રીલીંગ મન ન * ગેંગ ડ્રીલીંગ મન NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 28. સેન્સેટીિ ડ્રીલીંગ મશીન તેનો ઉપયોગ લ ઈ ડય ી ક યબ મ ે જ ઉપયોગ કરવ મ ાં આવે છે.તેને બેંચ ઉપર ફી કરીને ઉપયોગમ ાં લેવ ય છે.તેન વડે ૧૨.૫ પમમ ન સ ઈજમ ાં હોલ પડી નક ય છે.ડ્રીલને ચકમ ફી કરવ મ ાં આવે છે.અથવ મન ન ક્સ્પન્ડલ ન ાં ેપર હોલમ ાં સ ધજ ડ્રીલ ફી કરી નક ય છે. તેનેઇલેક્ટ્ક્રક મો રન ગપત અને નક્ક્ત પૂરી પ ડવ મ ાં આવે છે.પલ સ્ ેપ આક રન હોવ થ બે્ ન ક્સ્થપત બદલ ને ક્સ્પન્ડલન સ્પ ડ અલગ અલગ મેળવ નક ય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 29. ૭) ડ્રીલીંગ મશીનમાાં જરૂિી અસેસિીઝ ડ્રીલીંગ મન નમ ાં ડ્રીલ પકડવ મ ે ફી ર ખવ મ ે તેમજ ખોલવ મ ે એસેસરીઝનો ઉપયોગ કરવ મ ાં આવે છે.આ એસેસરીઝ ન ચે પ્રમ ણે છે. (૧) ડ્રીલ ચક (૨) સોકે (૩) મન નવ ઈસ (૪) ડ્રીલ NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 30. (૧) ડ્રીલ ચક (DRIL CHAK) ડ્રીલીંગ ટિય દરમ્ય ન સ્રેઈ નેન્ક ડ્રીલને પકડવ મ ે ચકનો ઉપયોગ કરવ મ ાં આવે છે. ડ્રીલ ચકન ઉપરન ભ ગમ ાં મોસબ ેપર નેન્ક ફી કરેલ યોય છે. જેમ ાં ક્સ્પન્ડલન ાં મોસબ ેપર હોલમ ાં પકડ વ નક ય છે. ડ્રીલ ચકમ ાં થ્ર જો ચક અને રીંગ ન આપવ મ ાં આવે છે.જેન પ છળન ભ ગમ ાં દ ત આવેલ હોય છે. જે રીંગ ન સ થે જોડ ય છે.રીંગ ન ને ફેરવવ થ ત્રણ જો એક સ થે ખલે છે.અને બાંધ થ ય છે.ડ્રીલને મજબત ઈથ ફી પકડવ મ ે ચક કીઝ આપવ મ ાં આવે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 31. (૨) સોકે (SOCKET) જો ેપર નેન્ક ડ્રીલનો ેપર ભ ગ મન ન ક્સ્પન્ડલન ાં કરત મો ી સ ઈજનો હોય ત્ય રે તેને ક્સ્પન્ડલમ ાં સોકે ન મદદથ પકડી નક ય છે. સોકે ન અંદરનો ેપર હોલ મો ો હોય છે. જેન અંદર ેપર નેન્કને ડ્રીલને પકડવ મ ાં આવે છે. અને બહ રન ન ન ેપર ભ ગને મન નન ક્સ્પન્ડલમ ાં ફી કરવ મ ાં આવે છે. સોફ્ ૦-૧,૧-૨,૨-૩,૩-૪ વગેરે અલગ અલગ સ ઈજ ન ાં અલગ અલગ નાંબરમ ાં મળે છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 32. (૩) ડ્રીલ ડ્રીફ્ (DRILL DRIFTE) ડ્રીલ ડ્રીફ્ ને મ ઈ્ડ સ્ ીલમ ાંથ બન વવ મ ાં આવે છે. જેને ક્સ્પન્ડલ અથવ સ્લ વ અથવ સોકે ન ાં ખ ચ મ ાં ન ખ ને અને તેન બ જા છેડે હથોડી વડે ફ કો મ રવ થ ડ્રીલ ચક સ્લ વ અથવ સોકે ને સરળત થ છુ ો પ ડી નક ય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 33. (૪) સ્લ વ (SLEEVE) ેપર નેન્ક ટડ્રલનો ેપર ભ ગ મન ન ક્સ્પન્ડલન ાં ેપર હોલ કરત ન ન સ ઇઝનો હોય ત્ય રે તેને ક્સ્પન્ડલમ ાં પકડવ મ ે સ્લ વ ઉપયોગ છે .સ્લ વન અંદર અને બહ રન બને બ જએ મોસબ ેપર આપેલ હોય છે સ્લ પ ન અંદરન ાં હોલ મ ાં ેપર નેન્ક ટડ્રલને પકડવ બહ રન ાં ભ ગને મન ન ક્સ્પન્ડલમ ાં ફી કરવ મ ાં આવે છે જે ૦-૧, ૧-૨, ૨-૩, વગેરે સ ઇઝ પ્રમ ણે જદ જદ નાંબરમ ાં મળે છે NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 34. ૮) કરટિંગ સ્પીડ અને ફીડ (CUTTING SPEED AND FEED) ટડ્રલ એક મન નમ ાં જે લ આ ફરે તે સાંખ્ય ને સ્પ ડ કહે છે તેને રીવો્યનન પ્રપત મ ન (RPM)થ દન બવવ મ ાં આવે છે ટડ્રલ કટ િંગ એજ જોબન સપ ી ઉપર જે સ્પ ડથ મ ીરીયલ કટ િંગ કરે તે સ્પ ડને કટ િંગ સ્પ ડ કહે છે તેનો એકમ મ ર /મ ન છે નરમ ધ તમ ાં કટ િંગ સ્પ ડ વધ રે અને કઠણ ધ તમ ાં કટ િંગ સ્પ ડ ઓંછી ર ખવ મ ાં આવે છે કરટિંગ સ્પીડ (v) = π x n x d÷1000 સત્ર થ સોધ નક ય છે. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 35. ફીડ (FEED) ડ્રીલ દરેક આં ે જોબન અંદર જે લ ઊંડ ઈમ ાં મ ેટરયલ ક પે છે.તેને ડ્રીલ ફીડ કહે છે.તે પમમ /આં વડે દન બવવ મ ાં આવે છે. દ .ત જો ડ્રીલ ૧૦૦ આર.પ .એમ.ન ગપત થ ફરે છે.તે જોબમ ાં ૧૦ પમમ સધ મ ેટરયલ કટ િંગ કરે છે.તો તેન ફીડ = ૧૦÷૧૦૦ = ૦.૧ મીવમ/આંટા થ ય . NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 36. ૯) સાિચેતીઓ (PRECAUTION) ડ્રીલીંગ રિયા દિમ્યાન નીચે પ્રમાણેની સાિચેતીઓ િાખિી પડે છે.  વધ રે જળ મ ાંતેરીયલમ ાં ઊંડ ઈમ ાં ડ્રીલીંગ કરવ નાં હોય તો ડ્રીલને થોડ ક થોડ ક સમયે બહ ર ક ઢવાં જોઈએ.  ડ્રીલીંગ સ રાં કરત પહેલ સેન્ ર પાંચ વડે સેન્ત મ ાંકબ કરવાં જોઈએ.  ડ્રીલન ાં બાંને કટ િંગ લ પ એક સરખ હોવ જોઈએ.  પ તળી ન ોમ ાં ડ્રીલીંગ વખતે પ તળી ન ન ન ચે લ કડ નાં પેટકિંગ મકવાં જોઈએ.તેથ ન વળી જત નથ . NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )
  • 37. ૯) સાિચેતીઓ (PRECAUTION)  ડ્રીલીંગ દરમ્ય ન પ ણ કે બ જા કલાં નો ઉપયોગ કરવો.  ડ્રીલન મ પ સ ઈઝ મજબ કટ િંગ એંગલ અને લ પ ક્લ યરન્સ ધ ત પ્રમ ણે ગ્ર ઈન્ડ કરવો.  ધ ત અને ડ્રીલ હોલન સ ઈઝ પ્રમ ણે કટ િંગ સ્પ ડ અને ફીડ ર ખવ જોઈએ. NAVDIP JADAV ( B.E. MECHANICAL )