Diplomska_final version

Универзитет “ Св. Кирил и Методиј” во Скопје
Економски факултет
Дипломска работа по предметот: Планирање и
развој на Веб
Тема: Корисничкото искуство на веб страни
Изработила : Ментор:
Адријана Атанасова Проф. Д-р Мартин Михајлов
Индекс: 56009
Скопје, октомври 2016

Дипломска работа: Корисничко искуство на веб страни 2
СОДРЖИНА
Вовед ______________________________________________________________________ 3
Од каде произлегло корисничкото искуство?________________________________________ 4
Елементи на корисничкото искуство__________________________________________ 5
Фази на корисничкото искуство ______________________________________________ 7
Принципи за позитивно корисничко искуство______________________________________ 12
Корисноста и дизајн процес ориентиран кон корисникот _______________________ 13
Што претставува дизајн процес ориентиран кон корисникот?________________________ 13
Принципи на кои се базира дизајнот ориентиран кон корисникот ____________________ 14
Алатки за креирање на кориснички дизајн_________________________________________ 15
Персона ________________________________________________________________________________ 15
Дизајн размислување и мапирање на корисничкото патување __________________ 17
Мапи на корисничкото патување и искуство _________________________________________ 18
Мапа на негативно корисничко патување_________________________________________________ 18
Мапа на позитивно корисничко патување_________________________________________________ 19
Жичени рамки___________________________________________________________________ 20
Визуелниот дизајн во коринисчкото искуство _________________________________ 25
Тестирање ________________________________________________________________ 29
Заклучок __________________________________________________________________ 30
Референци: ________________________________________________________________ 31

Вовед
Запрашајте се за момент, со колку продукти дневно се наоѓате во интеракција? Размислете
што всушност употребувате во текот на еден ваш типичен ден: мобилен телефон,
компјутер, далечинско, банкомат, машина за кафе, принтер, дигитрон итн...листата е
бесконечна. Размислете колку сите тие се навистина корисни. Колку од нив се навистина
лесни и уживате во нивното користење? Честопати некои производи како денес што се
смарт телефоните претставуваат задоволство потрошувачот да ги користи, додека други
како пример проекторите може да бидат многу фрустрирачки за употреба.
Зошто постои таа разлика?
Многу продукти кои самите бараат корисникот да биде во интеракција со нив, како што се
смарт телефоните и социјалните мрежи се првенствено дизајнирани имајќи го корисникот
како центар на нивното случување. Други продукти, пример далечинското со кое сакаме
да смениме од гледање ДВД, на обичната ТВ или да инсталираме нови канали може да
бидат фрустрирачки за употреба. Сите тие првобитно не биле дизајнирани кон
корисникот, тие првобитно биле креирани со цел да послужат како системи кои ќе
извшуваат одреден сет на функционалности.
Една од главните цели на интерактивниот дизајн е да ги намали негативните аспекти
(фрустрации, нервози и сл.) од корисничкото искуство воедно создавајќи позитивни. Затоа
денес, најголемиот дел од продуктите кои се развиваат се насочени кон тоа да се
интерактивни односно, да се лесни, ефективни и корисникот да чувствува задоволство при
нивната употреба.

Од каде произлегло корисничкото искуство?
Корисничкото искуство започнало да се практикува во Соединетите Американски Држави
во 90тите години и како термин е измислен од страна на когнитивниот истражувач Доналд
Норман (поранешен работник во Apple), а потоа разработен од страна на Џејкоб Нилсен –
инжинер за корисничко посредништво и корисност. Потеклото на овој израз доаѓа од
софтверскиот дизајн.
Всушност, генералната идеја и намена на корисничкото искуство е да се олеснат работите
на корисникот преку самиот продукт.
Корисничкото искуство може да го дефинираме како нешто кое влијае на перцепцијата на
корисникот за одреден производ така на пример, според повеќе спроведни истражувања
заклучено е дека атрактивната веб страна ги привлекува корисниците да видат што е
можно повеќе од таа веб страна создавајќи чувство на интерес и првично задоволство,
додека доколку самата почетна страна од веб сајтот не е атрактивна корисниците не се
повеќе заинтересирани за истата и многу е потешко истите да се вратат понатаму и
повторно да бидат во интеракција со таа страна. Истото се случува и со реалните
производи. Доколку на корисникот му се испорача продукт на начин на кој не очекувал,
или пак во квалитет помал од очекуваниот, тој корисник ќе биде уште еден во низата
изгубени клиенти.
Наједноставно размислете кој е вашиот омилен ресторан. Сигурно таму уште при првото
ваше влегување ја чувствувате убавата атмосфера, уредениот ентериер по ваш вкус,
добрата услуга а дури потоа обрнувате внимание на храната која ви ја служат. Така и
корисничкото искуство не го опфаќа само испорачувањето на крајниот елемент на
корисникот туку ги вклучува сите останати аспекти за негово поедноставување,
подобрување и надоградување. Во продолжение следува една палета која ги визуелизира
сите аспекти кои ги опфаќа корисничото искуство и со истата може да видиме дека
процесот на дизајнирање на корисничкото искуство не е процес кој е еднонасочен туку е
процес кој вклучува многу взаемно поврзани активности кои доколку не се направени на
вистинскиот начин според потребите и желбите на корисникот, тој нема да размислува за
повторно да го користи решението кое му го нудите.

Елементи на корисничкото искуство
- Корисност
Потреба од постојано осознавање дали креираниот производ му е навистина корисен
на корисникот, како и потреба од постојано креирање на иновативни решенија кои ќе
донесат поголема корисност кај клиентот и ќе се разликуваат од постоечките на
пазарот.
- Употребливост
Креираниот дизајн или решение треба да работи правилно, без поголеми багови или
непријатности.
- Привлечност
Во овој контекст се наведува дека е потребно визуелно претставеното и она кое му се
презентира на корисникот да бидат пријатни за употреба и да го наведат да си рече:
“Ми се допаѓа начинот на кој ова решение работи наспроти останатите”
Авторот Питер Морвил во неговата
книга “Дизајн на корисничкото
искуство”, 2004 креирал еден модел
на саќе со кои ги претставил главните
компоненти на корисничкото искуство,
каде што 3те круга кои претходно се
преклопуваа преминуваат во седум
хексагони на начин на кој се добива
изглед на саќе.
Секоја компонента има посебно
значење, и во продолжение секоја од
нив ќе биде објаснета.

- Достапност
И покрај тоа што корисничкото искуство се насочува кон креирање на покорисни
дизајни од останатите при тоа претставувајќи му на корисникот еден нов и
поинтересен начин на презентирање на продуктот, сепак треба да не се надминува т.н.
“Крива на учење”, односно да не се запостават оние корисници кои веќе се навикнале
да го користат стариот тип или модел на решение. Овој елемент укажува на рамнотежа
односно креирање на дизајни кои ќе бидат воедно лесни на прилагодување и
користење на оние корисници кои веќе го користеле стариот дизајн, но и корисниците
кои се гледаат како потенцијални.
- Веродостојност
Дизајнот кој се креира треба да биде презентиран пред корисниците на тој начин што
тие ќе го доживуваат истиот како професионално решение, или доколку е веб страна
дека истата е професионална, со веродостојни информации како и добра репутација.
- Забележливост
Ова се однесува на методологијата на следење на движењето на очите на корисникот и
препознавање и уверување дека различните елементи и компоненти на дизајнот се
лесно заблежителни. Корисниците треба да се овозможат при самиот контакт со
дизајнот да навигираат и да пристапат до потребните информации. Како пример може
да се земе и фактот што најголем дел од популацијата бидејќи се деснаци во
супермаркет скоро и сите да се движат на десно влегувајќи од влезната врата, а со тоа
најчесто и намирниците се поставени десно од влезнаата врата во маркетот.
- Значајност
Оваа компонента се наоѓа во центарот на саќето и се поврзува со останатите атрибути
така што без оглед од која компонента ќе се започне при самиот процес на
постигнување на поврзани цели секогаш атрибутите од саќето завршуваат со

значајноста, односно за корисникот да купи производ или услуга таа пред се мора да
има некакво значење за него.
Фази на корисничкото искуство
Најголем дел од луѓето денес купуваат честопати книги од Интернет. Искуството при
купувањето е поприлично исто – корисникот пристигнува на веб страната, ја пронаоѓа
книгата која сака да ја купи (дали преку пребарување или преку веб каталог), го дава
бројот на кредитната картичка на самата страна воедно со адресата и страната ја
потврдува направената нарачка. Но детално гледано, едно вакво едноставно искуство
резултира од донесување на сет одлуки – помали или поголеми во зависност од тоа како
изгледа страната и што истата му дозволува на корисникот. Овие одлуки влијаат на сите
аспекти од корисничкото искуство. Доколку се навлезе подлабоко во нивоате на
корисничкото искуство, може поубаво да се разбере начин на донесување на тие одлуки.
Така во книгата на Џеси Џејмс Гарет – “Елементи на корисничкото искуство” се опишани
5 нивоа кои ги претставуваат фазите од корисничкото искуство, а се образложени во
продолжение.
Развојниот циклус на корисничкото искуство започнува да се движи од доле - нагоре.
Односно, во најголем дел од случаите луѓето најпрво ја проценуваат површината, односно
тоа што прво го гледаат. Така е и кога избираме овошје. Секогаш ја гледаме неговата
површина и така проценуваме дали ќе го купиме или не, но не ретко се случило да купиме
големи и наизглед сочни јаболки, но по првото вкусување да сфатиме дека се трули. Затоа
при развој на корисничко искуство не се започнува од површината.

1. Стратегија
Стратегијата укажува на причините поради кои корисниците ја напуштаат веб страната, но
и елементите кои тие би ги елиминирале од самата веб страна поради тоа што истите не
им се корисни.
Стратегијата опфаќа 2 компоненти без оглед дали се однесува за развој на софтверски
продукти или информациски продукт и тоа: кориснички потреби кои ги карактеризираат
целите на сајтот кои доаѓааат од нејзините посетители. Тоа значи дека е потребно да се
идентификува целната група и нивните очекувања од решението кое се креира. Втората
компонента се целите на веб страната кои можат да се преточат и во бизнис цели (пр. Да
се направат 1 милион € преку онлајн продажба од веб страната) или друг тип на цели како
– “Да се информираат гласачите за кандидатите кои ќе учествуваат на следните избори”.
2. Опсег
Постојат веб страни како најчесто што се оние преку кои се продаваат онлајн книги и им
овозможуваат на корисниците да ги зачуваат претходно внесените е-маил адреси и друг
тип информации, за истите да можат повторно да ги употребат. Дали вакви
функционалности ќе се додадат на веб страната е прашање на опсегот на веб страната.
Опсегот всушност дефинира дали функционалностите се совпаѓаат со целта на веб
страната.
Опсегот во себе вклучува 2 компоненти. Од софтверска гледна точка вклучува технички
спецификации – детален опис на карактеристиките на продуктот. Од информациска

гледна точка ги вклучува содржинските барања – опис на различни потребни елементи
во поглед на содржината и сценаријата.
3. Структура
Структурата укажува на тоа како корисникот стигнал до веб страната и каде тој би се
пренасочил откако ќе заврши со првобитната страна. Добро дефинирана структура
никогаш нема да го доведе корисникот во комплексен лавиринт на веб сајтот кој би го
запрашал всушност каде точно се нашол. Структурата го дефинира јазикот на кој ќе се
интерперетира веб страната, дијаграми на работниот тек на веб страната, справување со
грешки и сл.
Структурата ги опфаќа следните компоненти: интерактивниот дизајн кој дефинира како
системот се однесува во однос на корисникот. Во однос производителите на
информациски прoизводи, структурата ја опфаќа информациската архитектура –
поставувањето на елементите во однос на креираниот информациски простор.
4. Скелет
Скелетот на сајтот вклучува: поставување на копчиња, табови, слики, текст и сл. Ова ниво
е така дизајниран за да го оптимизира поставувањето на овие елементи, така што
корисникот да го запамети логото, копчињата или линкот потребен за да изведе соодветна
акција. Целта со ова ниво е да се постигне максимална ефикасност и ефективност на
сајтот.

Ова ниво може да се подели во 3 компоненти: информациски дизајн (презентирање на
информацијата з апродуктот која ќе биде концизна и разбирлива), интерфејс дизајн кој се
однесува само на оние кои развиваат софтверски продукти со цел да им се овозможи на
продуктите да бидат во интеракција со функционалностите на системот и последната
компонента дизајн за навигација кој се однесува на сет од визуелни елементи кои му
овозможуваат на корисникот да се движи низ информациската архитектура.
5. Површина
На површината се наоѓаат групи од веб страни со слики и текст. Корисникот може да
кликне на секоја од тие слики или текст, кои водат кон друга страна и даваат соодветни
информации до него. Тука се одвиваат сите интеракции на корисниците.
Без оглед дали се работи за креирање на софтверски продукт или пак на информациска
средина Ова ниво се однесува на визуелниот дизајн, односно на изгледот на крајниот
продукт кој е главна грижа кај сите развивачи на продукти.
Во продолжение е дадена илустрација на компонентите од погоре разработените нивоа
поделени на развој на софтверски продукт и развој на информациска средина.

Честопати се случува одредени веб страни да се фокусирани на само една страна од
моделот. Со секое ниво, компонентите мора да работат заедно со цел да се исполнат
целите на тоа ниво. На пример, информацискиот, навигацискиот и интерфејс дизајнот го
сочинуваат скелетното ниво. Секој од овие компоненти има посебна функција која ја
опишавме погоре додека пак заедно имаат една единствена функцијата - да го дефинираат
скелетот на веб страната.
Покрај овие елементи со своите составни компоненти има и дополнителни фактори кои
влијаат врз корисничкото искуство и тоа: содржината и технологијата.
Содржината е “кралицата” на Вебот. Единствената најважна работа која веб страните
можат да ја понудат на корисниците е содржината која тие корисници ќе ја сметаат како
вредна и значајна за нивните потреби. Корисниците како такви, не ги посетуваат Веб
страните за тие да уживаат во навигацијата која ќе ја понудат, туку ги посетуваат поради
содржината која им е достапна и понудена. Доколку го земеме погоре споменатиот
пример за веб страните кои продаваат книги, пример за добра пракса би било доколку за
Сите нивоа се двонасочно зависни помеѓу себе, затоа секој
дизајнер најнапред треба да започне со разбирање и работа од
последниот кон првиот бидејќи секоја одлука и избор во еден
слој може да влијае на тој по него. При тоа како најдобар
пристап е препорачано проектот да биде така планиран што
работата на секој од нивоата да не се завршува пред да се
заврши со работа на пониските нивоа од тие. Поентата е дека
куќата се гради од темелот кон покривот, а не обратно па така е
и кај веб страните (почнуваме од стратешкиот кон
површинскиот слој).

корисниците ставиме достапни слики од кориците на книгите како што е случај со
amazon.com.
Тука се наметнуваат дополнителни прашања по однос на тоа како ќе пристапиме прво до
тие фотографии, дали ќе ги ставиме во вид на каталог, како ќе ги ажурираме и сл. Ваквите
прашања се круцијални за креирање на неповторливо корисничко искуство на веб
страната.
Вториот дополнителен фактор рековме е технологијата која може да биде подеднакво
важна како и креирањето на добро корисничко искуство. Кога би земале пример за тоа
какви алатки се користеле порано за приклучување на веб страните за дата базите може да
видиме дека биле доста лимитирачки и примитивни за разлика од денес каде што се
креирани пософистицирани решенија базирани на корисничко искуство, како што е
динамичниот систем за навигација.
Принципи за позитивно корисничко искуство
1) Продуктот или услугата треба да се совпаѓа со таргетираната група на корисници
2) Не им дозволувај на корисниците да размислуваат премногу
3) Запознај ги целите на организацијата
4) Минимизирај ги грешките
5) Дизајнирај задоволителено корисничко искуство
6) Дизајнирај со цел да корисникот може лесно да ги исполни своите цели
7) Корисникото искуство секогаш треба да е поставено над технички, финансиски и
други бариери.

Корисноста и дизајн процес ориентиран кон корисникот
Што претставува дизајн процес ориентиран кон корисникот?
Во изминатите години, преку многу примери може да се види успехот од креирање на
добар кориснички дизајн како дел од организациските стратегии. Компании како Икеа,
Лего, Гугл, Фејсбук, Епл и други го имаат веќе насочено својот правец кон емотивната
релација меѓу корисникот и продуктот, наместо кон технологијата. Процесот на креирање
на дизајн ориентиран кон корисникот е развоен метод со кој се гарантира дека понудениот
производ, софтвер или пак веб страна ќе бидат лесно употребливи и корисни. Тоа е процес
на прибирање информации за корисниците на продуктот кој се произведува опфаќајки ги
сите фази на планирање, дизајн и развој на продуктот.
Овој тип на дизајн се карактеризира како процес на повеќе фазно решение на проблеми
кој сам по себе бара од дизајнерите не само да анализираат и предвидат како корисниците
би го користеле производот, но исто така и да ја тестираат валидноста на нивните
претпоставки обрнувајќи внимание на однесувањето на корисниците во секоја фаза од
процесот тргнувајќи од барањата, концептите, моделите пред, во текот на и пост развојот
со цел да се потврдат со сигурност или пак да се модифицираат иницијалните барања.
Овој тип на тестирање треба да биде направено со цел да се осознае што всушност
корисникот искусува при првата интеракција со продуктот (софтвер, веб страна итн.) и да
се одреди кривата на учење која беше погоре спомената за секој од корисниците.
Разликата помеѓу останатите и продукти ориентирани кон корисникот е во тоа што
вторите се така креирани за да го оптимизираат и прилагодат продуктот околу
Тестирање и
подобрување
Креирање
прототип
на идеите
Разбирање на
потребите на
корисникот

корисничките можности, желби и потреби за негово користење, наместо да го прилагодат
корисникот да го приспособи своето однесување кон продуктот.
Принципи на кои се базира дизајнот ориентиран кон корисникот
Кориснички ориентираниот дизајн е многу често практикуван кај креирањето на веб
страни. Базирано на тоа, елементи кои спаѓаат под кориснички ориентиран дизајн на веб
страната се: видливост, достапност, читливост и јазик.
Видливоста се однесува на овозможување да корисникот со само еден поглед може да
добие перцепција за тоа кои активности може и не може да ги направи на веб страната.
Тука е вклучена навигацијата и оние елементи кои всушност создаваат еден ментален
склоп за веб страната.
Достапноста вклучува поставување на различни опции за корисникот да ја најде
потребната информација. Тука се вклучени навигацијата, функциите за пребарување,
содржината, јасно обележани секции, обележување на бројот на страни итн. По однос на
навигацијата, навигациските елементи треба да се конзистентни со самиот тип на
документот.
Читливоста се однесува на текстот кој е напишан на веб страната. Текстот треба да биде
лесен за читање, па така и дизајнерот преку спроведена анализа треба да одбере
прилагоден фонт. Украсни фонтови и големи букви се смета дека се тешки за читање, но
претходно споменатите болдирани и искривени букви се лесни за читање. Како
најпрепорачан тип на фонт е Sans serif со големина од 10-12 пиксели како и 12-16 pixel
serf. Во однос на позадината на текстот е препорачливо да се употреби темен текст со
светла позадина.
Јазик
Во поглед на јазикот препорачливи се кратките реченици, додека употребата на жаргон
како и технички изрази треба да се избегнува.

Алатки за креирање на кориснички дизајн
Пред поставувањето на врските и мапирање на сите елементи од секој екран, UX
дизајнерот прави истражување во врска со слични продукти што веќе постојат на пазарот
за уреди/апликации, ги анализира нивните функции, прави распоред на интерактивни
елементи, истражува како се изградени таквите проекти и прави вклупување на сите тие
елементи во креирањето на сопствена верзија за дадената задача. Во текот на креирањето
на дизајн ориентиран кон корисникот можат да се употребат повеќе алатки меѓу кои
најраспространета употреба имаат: персоните и корисничките сценарија.
Персона
Персоните го претставуваат корисникот. Персоната може да се претстави како еден
архитип на корисникот со цел да му помогне на дизајнерот во насоката на неговите
одлуки поврзани со карактеристиките на продуктот, навигацијата, интеракциите и
визуелниот дизајн. Во најголем дел од случаите персоните се базираат на интервјуа со
вистински корисници, опишани во 1-2 страници кои вклучуваат начини на однесување,
цели, вештини заедно со мал дел додадени фиктивни лични податоци. Во продолжение ќе
бидат дадени неколку персони детерминирани во 3 демографски групи, базирани на
направени кратки интервјуа по однос на мојата студија на случај – Корисничко искуство
во ресторан.
Изгубенко е 20 годишен студент. Покрај
факултетските обврски тој обожува да вежба и
во повеќето случаи обрнува внимание и на
исхраната иако знае да се почести со побогат
оброк. Сепак тој е студент, и пред се му е
важна цената бидејќи има поприлично
ограничен буџет кој може да го искористи за
таа намена. Тој е зависник од социјални
медиуми и честопати посетува одредени места
бидејќи се актуелни или добро изрекламирани.
Најчесто користени веб страни му се
Rezultati.com,, Crnobelo.com, Fakulteti.mk и др.
кои даваат интересни информации и можности
за млади. Честопати со друштвото нарачуваат
храна од ресторани, но тоа претежно го прават
телефонски. Неговиот омилен избор е Royal и
понекогаш Fitness House. Тој е пријателски
настроен и друштвен тип.
Студент
“Сакам да јадам нешто
здраво за да бидам кул и во
топ форма, но ми треба и
некое џет сет место за
нова фотка на Инстаграм”
Вештини:
Работа со компјутер
Употреба на веб страни
Електронско
порачување/купување

Вештини:
Употреба на веб страни
Жулиета е 25 годишна девојка. Нема дечко
и живее со родителите кои се загрижени
дека нема да ја омажат својата ќерка. Таа
работи како менаџер за бизнис и
комуникации и до нејзиното работно место
најчесто користи јавен превоз. Честопати
во слободното време одвојува време и за
спортски активности. Таа е посветена на
својата работа и амбициозна, додека
најголема релаксација и е консумирањето
на добра храна и пијалок во добра
атмосфера со или без друштво. Во текот на
работната недела најчесто јаде надвор и
одбира да ја пројде својата пауза во
поблизок ресторан или порачува со достава
до нејзината канцеларија, но исто така
обрнува многу внимание на состојките,
калориите и квалитетот на оброкот.
Менаџер за
бизнис и
комуникации
Вештини:
Користење на Веб
страни
Венѓелица е пензионирана госпоѓа која
има 2 возрасни деца. Нејзиното хоби е да
ги прејадува внуците и сите кои и доаѓаат
на посета. Обожува да готви особено кога
го собира семејството на ручек, но
честопати знае да седне со пријателки во
некој ресторан (особено вторник и петок
поради бесплатниот јавен превоз).
Нејзината ќерка и има обезбедено
инсталиран лап-топ бидејќи живее во
странство и тоа e единствениот начин на
кој можат ефтино да комуницираат, за ИТ
поддршка се грижат внуците и синот кој
живеат со неа. Честопати Интернетот
знае да го користи и за да купони од
Grouper.mk и да ужива во оброк по
поефтина цена.
“Морам да почнам диета
од понеделник”
Пензионер

Од сите три идентификувани персони низ процесот на истражување, како центар на
корисничкото искуство во понатамошните фази од мојата разработена студија на случај
“Корисничкото искуство во ресторан” е земена втората персона претставена како Жулиета
која ја опфаќа најмасовната таргет група на посетители низ рестораните.
Дизајн размислување и мапирање на корисничкото патување
“Не можеме да ги решиме проблемите со ист сет на размислување како кога истите
сме ги креирале” – Алберт Ајнштајн
Дизајнерско размислување по дефиниција претставува непрекинат процес на поврзување
на рационалното и интуитивното размислување со цел преку опсервација да се стигне до
иновативни идеи. Дизајнерското размислување се базира на кориснички дизајн.
Дизајнерското размислување е помалку размислување, а повеќе преземање акција. Овој
метод се состои од неколку чекори:
1. Дефинирање на проблемот
2. Пронаоѓање на потреби од продуктот на пазарат
3. Развој на идеја
4. Градење на прототип
5. Тестирање

Може да се забележи дека овие чекори се поистоветени со оние од корисничкиот дизајн
бидејќи се работи за една иста таква методологија. Претходно во дипломската работа ги
идентификувавме корисниците, ги дефиниравме потребите на истите преку персоните.
Тука повеќе внимание ќе се осврне кон мапирање на корисничкото патување на веќе
идентификуваната персона, потоа креирањето на прототип од Веб страна базирано на
идентификуваните подобрувања од мапата на корисничкото патување.
Мапи на корисничкото патување и искуство
Мапирањето на корисничкото искуство е потребно за да може да ја разбереме
интеракцијата на услугите или продуктите кои ги нудиме од гледна точка на корисникот.
Мапата на корисничкото патување е визуелна презентација која го илустрира текот на
корисничката интеракција, неговите потреби, очкувања и целокупното искуство за
остварување на одредена цел.
Базирано на практичниот пример на корисничко искуство во ресторан и
идентификуваните персони во рамки на оваа дипломска работа беа креирани мапи на
корисничкото патување како дел од процесот на дизајн размислување со кои се
претставени процесите низ кои одередената персона поминува почнувајќи од нејзината
идеја да појадува надвор од канцеларијата до пристигнување во одбраниот ресторан и
искусување на тамошната услуга и храна. Во продолжение најнапред е претставена мапа
на тековното негативно корисничко патување кое настанува како резултат на тековната
неориентираност на ресторанот кон корисникот, додека по неа е претставена мапа на
подобрено позитивно корисничко патување со имплементирани неколку начини на
подобрување.
Мапа на негативно корисничко патување
Следната мапа се однесува на негативно корисничко искуство. Негативното
корисничко искуство, како што може да забележиме од примерот настанува поради
недоволна ориентираност кон корисникот и недоволно понудени услуги што ескалира во
заминување на клиентот од компанијата. Во најдолниот дел на мапата е претставен

начинот на размислување на персоната односно што таа размислува низ целиот процес на
корисничкото искуство, додека согласно на него е претставена и емотивната мапа за
подобра визуелна следливост на критичните точки.
Мапа на позитивно корисничко патување
Базирајќи се на претходната мапа на негативно корисничко искуство, во продолжение е
дадена мапа на која се имплементирани неколку начини за подобрување на корисничкото
искуство. Како што може да видиме, ги додадовме опциите Веб страната на ресторанот
дополнтелно да овозможува онлајн нарачка, онлајн резервација, достава без оглед на

бројот на производи, преглед на мени со соодветни цени нивно сортирање како и детали
за секој оброк, потоа додадена е опција за мониторинг на процесот на подготовка на
оброкот. Сите тие се визуелно прикажани преку креирани интерактивни жичени рамки
кои се опфатени во наредното поглавје од дипломската работа.
Жичени рамки
Овој тип на мапирање се прави најчесто по креирањето на персоната и мапирањето на
корисничкото искуство. Жичените рамки се користат за визуелно да се претстави
корисничкиот интерфејс притоа без користење на рекламен или брендинг материјал. Се
користи со цел да се дефинира хиерархијата на елементите кои ќе се најдат на екранот со

цел да се види кои од тие елементи треба да му бидат прикажани на корисникот. Во рамки
на дипломската работа, согласно со предефинираната персона и мапата на корисничко
искуство исто така беше креиран и прототип на веб страната преку приказ во
интерактивни жичени рамки, како што кажавме погоре со цел да ги дефинираме
елементите кои ќе ги прикажеме на корисникот низ нашата Веб страна.
Почетната страна е таа која треба да го
добие вниманието на корисникот. Бидејќи
истражувањата покажале дека корисникот
се движи од лево кон десно, прво во
навигационото мени е претставно менито на
ресторанот. Навигационото мени само по
себе содржи 4 категории кои лесно се
идентификуваат и при прв поглед. Под нив е
претставена вртелешка од фотографии кои
ќе бидат доволно импресионирачки да го
задржат вниманието на посетителот. Под
фотографиите е дадена секцијата За Нас, со
цел на сам почеток посетителот да го
запознаеме со ресторанот, наместо тоа да
биде посебен дел од навигационото мени.
Фото Галеријата е додадена за клиентот да
се информира на какво место налетува. Исто
така планирано е Фото Галеријата да
содржи репостирани слики од социјалните
мрежи како еден вид сведочења од
потрошувачи.

Од ова слика, може да се види дека посетителот има лесната навигацијата во контекст на
која страна се наоѓа тековно а на која претходно бил. На левата слика е даден интерфејсот
на “Менито” на ресторанот од 5 категории на јадења, логични за корисникот од прв
момент да претпостави што би отворил доколку кликне на било која од нив. На десната
слика е прикажано како би се движел посетителот доколку кликне на категоријатата
“Пијалоци”. Тука секој производ е претставен со слика како и детали кои преку паѓачко
мени го запознаваат посетителот што содржи секој производ и кои алергени можат да се
најдат во него со цел навремени превентивни мерки. Покрај тоа, секој производ има дадена
цена, наместо клиентот да мора да се јавува за да праша за истите. Дополнително е тоа што
е додадена опцијата посетителот да си одбере од приложените состојки и сам да си
направи комбинација од омилениот шејк. Од десната страна веднаш е прикажана
“Кошничката”, односно наместо да постои посебен таб од навигационото мени,
предвидено е Кошничката да биде постојано прикажана и корисникот да може во секое
време да следи што и колку има порачано.

На овие слики е прикажан дел од Менито и корисничкиот интерфејс при “Избор на
појадок”. Корисникот може директно да селектира оброк во кошничката и да
направи нарачка или пак да отвори детали за оброкот, да се информира за состојките,
алергените и други дополнителни факти кои би биле корисни за него. Како што може
да се види, додадена е опцијата за достава без ограничување на количината која
корисникот ја порачува со напоменетиот финансиски надоместок за истата. Доколку
корисникот би сакал да го добие оброкот преку достава што не е во нашиот опишан
случај едно од воочените подобрувања кои може да се направи е да му се даде
можност преку GPS да ја селектира својата моментална локација или пак да одбере
да впише нова. Во рамки на Веб страната корисникот има и можноста за избор и на
начинот на плаќање.

На крај пред корисникот да ја потврди нарачката има опција да резервира маса онлајн во
расторанот доколку преферира да ужива во оброкот во самиот ресторан. Ова поле не се
покажува доколку има порачано со достава. Како што може да се види од сликата
прикажана од десната страна корисникот добива и скица за слободни и зафетени места
откако ќе го внесе часот и датата. По резервацијата одреден вработен во ресторанот би бил
должен да ја ажурира листата, да ја означи во системот таа маса како резервирана и притоа
во самиот ресторан да постави натпис дека селектираната маса е резервирана пред
корисникот да дојде. Во продолжение, може да забележиме дека автентикацијата на
картичката на корисникот е направена и истата во нашиот случај е одобрена.
Откако корисникот ги остава потребните податоци и ја потврдува нарачката, како висечко
мени се појавува опција да го следи прогресот на нарачката и останато време потребно за
подготовка на селектираните оброци, со цел корисникот да може да си го организира своето
време соодветно.

Визуелниот дизајн во коринисчкото искуство
Визуелниот дизајн се дефинира како стратешко имплементирање слики, бои, фонтови и
други елементи,” со цел да се подобри дизајнот или интеракцијата, и да се ангажираат и
заинтересираат корисниците. Визуелниот дизајн се разликува од дизајнот на интеракција.
Дизајнот на интеракција се фокусира на функционалноста потребна за да се постигне една
задача. Визуелниот дизајн ги ангажира корисниците, привлекувајќи им го погледот кон
точната функционалност, давајќи им приоритет на задачите на страницата, преку боја,
големина и употреба на белина (празен простор), па дури зголемување на довербата во
брендот, само преку визуелни показатели.
На некои начини, визуелниот дизајн може да се гледа како комбинација од графички
дизајн и дизајн на корисничко искуство. Имајќи го на ум тоа дека овие полиња постојано
еволуираат, фер е да кажеме дека графичкиот дизајн, типично, е дизајн на статички слики
и визуелни елементи . Дизајнот на корисничко искуство инкорпорира дизајн на
интеракција и дизајн на кориснички интерфејс, па така се фокусира на комуникацијата.
Визуелниот дизајн е на средината, бидејќи инкорпорира статички слики и визуелни
елементи со цел подобрување на комуникацијата и употребливоста.Визуелниот дизајн
може многу да влијае на начинот на кој корисниците го гледаат екранот. Дури е можно и
корисниите да очекуваат визуелно поатрактивни екрани со подобра функционалност и
поупотребливи.

Откако ги дефиниравме персоните,
нивното корисничко искуство и
направивме мапа за подобрување
на истото, базирано на
изработените жичени рамки и
согласно достапните алатки како
дел од дипломската работа беше
изработена и интерактивна веб
страна за нашиот предефиниран
ресторан именуван како “Clean
Plate”.
Од левата страна може да се види
како изгледа почетната страна на
ресторанот со веќе
предефинираните 4 категории на
навигационо мени. Целата почетна
страа е базирана на Parallax
Scrolling ефект каде се употребени
неколку позадини кои изгледаат
како да се поместуваат и се така
претставени што визуелно
корисникот добива подлабок и
полесен начин за навигирање низ
сајтот.

Во продолжение може да
видиме како изгледа
визуелниот дизајн на
табот “Мени” каде имаме
неколку категории на
јадења претставени со
поголеми слики и под
менија со производите и
нивните цени.

Наредните две слики претставуваат визуелен приказ на прцесот на онлајн нарачување. Во
првата слика може да се види дека е функционална опцијата корисникот сам да одбере
состојки и дополнителни вкусови при селекција на Селф Микс пијалокот.
Во втората слика може да видиме како на секој оброк се прикажани постоечките алергени
во оброците како што рековме и многу погоре за преземање на навремени превентивни
мерки.

Тестирање
Последната фаза е тестирањето. Постојат повеќе видови тестирање, но најефтина алатка е
Герила корисничкото тестирање.
• Герила корисничко тестирање е еден од методите кои се практикуваат во
корисничкото искуство како ефтина алатка за тестирање. Треминот герила се
однесува на тоа дека ова тестирање може да се изведе било каде без огромни
трошоци за истото (пр. во кафуле, библиотека, автобуска станица и сл.)
• Друг начин на тестирање е тестирање на бројот на кликови преку Google Analytics
• А/Б поединечно тестирање со користење на Google Website Optimizer
• Тестирање на системот на движење на окото ( со чие тестирање се следи оној дел
од екранот на кој се фокусираат очите на корисникот)
• Топлина на сајтот (каде најчесто кликале корисниците на сајтот)
Последната слика се однесува на делот Онлајн резервација за кој беше напоменато дека на
кориснико ќе му се овозможи да резервира онлајн доколку нарачува без достава додека во
други случаи истото е дел од главното навигационо мени.

По завршувањето на тестирањето сеуште не е завршен животниот циклус на корисничкото
искуство. По тестирањето, кругот од животниот циклус на корисничкото искуство го
завршуваме со итерација односно повторно изминување на сите фази.
Заклучок
Доколку ставите жаба во тенџере со вода и истото се стави на вклучена рингла да се
загрева, жабата ќе остане мирна и нема да се помести дури и доколку транзитира јачината
на топлина од средна во многу жешка или пак почне да врие, жабата с ѐуште ќе остане
мирна игнорирајќи ги промените кои се случуваат околу неа. Но, доколку ја земеме истата
жаба и ја ставиме во тенџере во кое веќе водата врие, таа веднаш ќе отскокне свесна за
опасноста.
Па така, можеби и не толку по желба, светот на дизајнот во големи размери мора да се
соочи со своето метафорично ”тенџере”. Светот околу нас се менува и не постои сомнеж
околу тоа. Незапирливиот марш на времето и технологијата кои се честопати толку
интензивни, големи и често започнуваме да ги третираме како безбедносни зони и
живееме со нив, наместо да земеме контрола над своите достигнувања. Затоа дизајнерите
се идните прогнозери на иднината, бидејќи тие се оние кои ги креираат иновациите зад
аголот на новото време, тие ја претставуваат онаа жаба која е свесна за она што и
претходи и веднаш влијае на ситуацијата не чекајќи го обратното.

Референци:
• “Дизајн на корисничкото искуство”, 2004
• “Prioritizing Web Usability”, 2006
• “Interaction Design”, 2011
• https://designshack.net/articles/graphics/interaction-design-what-is-it-and-how-can-you-
use-it/
• http://edutechwiki.unige.ch/en/User_experience_and_user_experience_design
• http://semanticstudios.com/user_experience_design/

Diplomska_final version

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Diplomska_final version

Similar to Diplomska_final version (17)

Diplomska_final version