Dili kullanma ile ilgili kitap özetimin sunu halidir

1. Dili Kullanmak
“FAKAT”, “VE”, “OLSA BİLE”

2. BAĞLAÇLARIN ÖNEMİ
●
Ama, ve, olsa bile kalıpları yerine göre farklı
anlamlar ifade eder.
Bugün hava çok güzel ama yarın yağmur yağacak
Bugün hava çok güzel ve yarın yağmur yağacak
Yarın yağmur yağacak olsa bile bugün hava çok
güzel

3. “Olsa bile” çerçevesi “Evet ama” kalıbı
gibi olumsuz yana odaklatmaz
●
●
Çıkan kaset skandalı, öteden beri
eleştirdiğimiz bir zihniyetin tasfiyesine
sebep olsa bile çok çirkindir.(Burada ama lı
cümlelerin samimiyetsizliği yerine iki taraflı
olumsuzluk sağlanmamış oluyor)
İstediğin her şeyi yapabilirsin eğer yeterince
çok çalışmaya istekliysen tabii ki.

4. Örneklere Devam
●
●
Sorunuma şimdilik çözüm buldum ama ileride bu
yine başıma gelecek(olumsuza odaklanma)
İleride bu yine başıma gelecek olsa bile sorunuma
şimdilik bir çözüm buldum.(olumluya odaklanma)

5. ÇERÇEVELER
●
A-“İSTENEN SONUÇ” Çerçevesi
●
B-”SORUN” Çerçevesi
●
C-”SANKİ” Çerçevesi

6. İstenen Sonuç ile Sorun
Çerçevesinin Mukayesesi
●
●
İSTENEN SONUÇ
-Ne istiyorsunuz?
-Bunu nasıl elde edebilirsiniz?
-Bunu elde etmek için kaynaklarınız?
SORUN ÇERÇEVESİ
-Yanlış olan ne?
-Neden bu sorun var?
-Buna sebep olan ne?
-Bu kimin hatası?

7. Mukayese Devam
●
●
İstenen sonuç çerçevesi uygulamaları olumsuz olarak ifade
edilenleri, olumlu ifade edilecek şekilde yeniden çerçeveleyerek,
sorun cümlelerini, istenen sonuç cümlelerine dönüştürecek taktikleri
kapsamaktadır.
Eğer herhangi biri “Benim sorunum başarısızlık korkusu” diyorsa
bu sorun, “başarı konusunda emin olma isteği” şeklinde yeniden
çerçevelenebilir.

8. Olumsuz Kalıplardan Kurtulma
●
●
●
İnsanlar genellikle arzu ettikleri durumları veya hedeflerini
farkında olmadan “Sıkıntıdan kurtulmak istiyorum”, “Sigarayı
bırakmak istiyorum” “Bu karmaşanın sona ermesini
istiyorum” gibi olumsuz kalıplarda ifade ederler.
Etkin problem çözmenin bir parçası olarak semptomlar ve
bunların nedenlerini araştırmak ne kadar önemliyse, bunu
istenen sonuca ulaşacak bir bağlam içinde yapmak o kadar
önemlidir.
Diğer türlü semptomları ve nedenleri ortaya çıkarmak bir
çözüme yol açmayacaktır.

9. SANKİ Çerçevesi
●
●
●
●
Sanki çerçevesi herhangi bir kişi istenen sonuca sanki
başarmış gibi düşünülerek işlevleştirilir.
Başarısızlıkları başarı yolunda bilgi kaynağı olarak
değerlendirme çerçevesi ise(feedback) tüm sorun ve
hatların istenen sonuca ulaşma yolunda bir geri besleme
olarak yorumlanması şeklinde işlevleştirilir.
Dikkatler sorundan istenen sonuca odaklanmalıdır.
Bir toplantıda bir şeylerin mükemmel yapılmadığından dem
vuran birisi, toplantı süresince tatminsiz ve huzursuz
olacaktır. Böyle olsa bile istenen sonucu “Bir şeyi
mükemmel olarak yapmaktan”, “yeni bir şeyler öğrenme ve
keşfetmeye” dönüştürdüğümüzde başarı olarak
algılanabilecek çok şeyler ortaya çıkacaktır.

10. İçeriği Yeniden Çerçevelemek
●
●
●
Herhangi bir davranışın kendisini o davranışı
oluşturan inanç, amaç ve niyetten ayrı
tutmak gerekmektedir.
Problemli davranışın yüzeyde görünenlerine
verilecek tepkiden ziyade derininde yatan
nedenlere gösterilecek tepkinin çok daha
uygun ve verimli olacağı kesindir.
Örneğin genç çocuk, babasının sürekli planlarına karşı çıkmak ve
karışmak sorununu, çocuğa “Seni her türlü hayal kırıklığı ve
incinmelere karşı koruma çabası içinde olan bir babaya sahip
olmak güzel değil mi? Bahse girerim ki çocuğu ile bu kadar ilgili
baba fazla tanımıyorsundur?” denilirse olumlu sonuç alınabilir.

11. Eleştiri ve Eleştirmeni Yeniden
Çerçevelemek
●
●
Eleştirede en temel yanılgı, bunların
genellenmiş yargılamalar şeklinde sunulmuş
olmalarıdır.”Bu teklif çok maliyetli”, “Bu fikir
işe yaramaz”, “Bu gerçekçi bir plan değil” gibi
ifadelere iki tür cevap verilir; katılıyorum veya
katılmıyorum. Böyle bir eleştiri çatışmaya yol
açacaktır.
Bazen eleştiri bu boyutu ile kimliklere de
yönlendirilir ki daha tehlikeli olur.”Bu fikir çok
aptalca” gibi.

12. Niyeti Olumlu Cümle İle İfade
●
●
●
“Stresten kaçınmak” ve “Daha rahat olmak”
benzer içerikte olsa bile birincisi istenmeyeni,
diğeri isteneni ortaya koymaktadır.
Bir çok eleştiride istenenden çok
istenmeyene odaklanır.Örneğin “Bu boşuna
zaman kaybı” eleştirisinin ardındaki olumlu
niyet muhtemelen “Mevcut kaynakları akıllıca
ve etkin olarak kullanma” isteğidir.
Eleştiri sakınılması gerekeni ifade edip
yüzeyin arkasındaki niyeti keşfedemediği için
yıkıcı olur.

13. Eleştirinin Ardındaki Niyet
●
●
●
●
“Bu teklifiniz çok pahalı” ardındaki olumlu
niyet belki “Artan maliyetlerden kaçınmak” tır.
Bunun için bu eleştiri “Bütçemizi
aşmayacağından emin olmak” şeklinde
yeniden çerçevelenebilir.
Olumsuz --->Karşılanabilir
Zaman Kaybı → Kaynak kullanımı
Başarısızlık korkusu--> Başarılı olma isteği
gibi olumsuzun, olumlu olarak ifade edilmesi
iletişimi daha sağlıklı kılar.

14. Eleştiriyi Soruya Dönüştürmek
●
●
●
Eleştirinin ardındaki olumlu niyet keşfedilip,
olumlu terimlerle ifade edildikten sonra
eleştiri soruya dönüştürülebilir.
“Bu çok pahalı” yerine “Bunu nasıl
karşılayacağız” şeklindeki eleştiriyi
geçiştirmek pek mümkün olmayacaktır.
“Bu fikir işe yaramaz” eleştirisi, “Bu fikri tam
olarak nasıl hayata geçireceksiniz?” sorusu
ile daha anlamlı olur.

15. Neden mi? Nasıl mı?
●
●
●
Eleştiriyi “Nasıl” ile ifade etmek olumlu etki
açısından diğer soru türlerinden daha
önemlidir.
“Neden” sorusu tekrardan bir uyuşmazlığa
yol açabilir.Örneğin “Neden bu teklif bu kadar
pahalı”, “Neden daha gerçekçi olmuyorsun”
Genelde “nasıl” sorusu kişiyi istenen sonuç
çerçevesine odaklayacak en etkin soru
biçimidir.

16. 3 Adım
●
●
●
1-Eleştiriniz veya itirazınız nedir?
Örneğin; “Öneriniz çok yüzeysel”
2-Bu eleştirinin ardındaki olumlu niyet ne?Bu
eleştiriyi sürdürmenize neden olan şey ne?
Örneğin; “Derin ve devam eden değişim”
3-Bu niyet karşısında sorulması gereken
“nasıl” sorusu ne olmalıdır?
Örneğin; “Bu önerinin sürekli ve
derinlemesine bir değişimi kılacak temel
noktaları ortaya çıkaracağından nasıl emin
olabilirsiniz?

17. Kriter Hiyerarşisi Tekniği
1-Alan1 de yapmak isteyipte yapılamayan
davranış
Örneğin “Düzenli Spor yapmak”
2-Alan 2 ye geçip bu davranış konusunda
bizi motive eden kriter tanımlanır.
Örneğin; “Düzenli spor yapmayı sağlıklı
olmak ve iyi görünmek için istiyorum”
Alan4
Alan3
Alan2
Alan1

18. KH Tekniği
3-Alan 3 e geçip bu davranışımızı
gerçekleştirmekten alıkoyan kriter/kriterleri
belirleyelim
Örneğin; Düzenli olarak spor yapmıyorum
çünkü zamanım yok ve çok yorucu.

19. KH Tekniği
●
●
4-Alan 4 e geçip, üçüncü alandaki kısıtlayıcı
kriterin üstüne çıkacak üst bir kriter
bulunur.Bunun için “Çok yorucu olsa bile bu
işe sürekli zaman ayırmamı gerekli kılacak
kadar öenmli olan şey ne olabilir?” gibi
sorular sorulabilir.Örneğin; Aileye karşı
sorumluluk.
“Bir yandan ailemin son derece mutlu ve
güvende olduğunu görürken diğer yandan
kendime bunun ne kadar önemli bir şey
olduğunu anlatıyorum.

20. KH Tekniği
●
5-Tüm bu dört aşamayı gerçekleştirdikten
sonra Alan5 den Alan1 e gelinir.
“Davranışım ailem için bir model teşkil
edeceğinden, sağlıklı ve iyi görünme yolunda
zaman bulup onlara sorumluluk anlayışımı
daha fazla sergilemem iyi olur.
Kısıtlayıcı kriteri ikinci plana iten en üst kriter
Durduran Şey
Motive eden kriter
Yapmak isteyip yapmadığımı dav.

21. 1-NİYET
●
Dikkati inancın arkasındaki amaç ve niyete
yönlendirmek
Örneğin “O kadar uzun süredir bu inanca
sahibim ki, bunu değiştirmek oldukça zor
olacak?”
Bu cümledeki niyeti “dürüstlük” ve “gerçekçi
olmak” açısından değerlendirirsek;
“Kendinize karşı dürüst olma isteğinize çok
takdir ediyor ve destekliyorum.”

22. 2-YENİDEN TANIMLAMA
●
İnanç cümlesi içinde yer alan biri yerine aynı
anlamda, farklı etki yapan bir kelime
kullanmak.
“Tabii ki bu kadar azimle sahip çıktığınız bir
şeyden kurtulmak sıkı bir mücadeleyi
gerektirebilir”
uzun süredir=azimle sahip çıkmak
değiştirme zorluğu=kurtulma mücadelesi

23. 3-SONUÇ
●
Dikkati, inanç ve inançla ortaya çıkan
genellemenin bu inancı değiştirecek olumlu
etkilerine yönlendirmek.
“Bir şeyin önceden zor olduğunu düşünmek,
sonunda o şeyi gerçekleştirdiğinizde, aslında
düşündüğünüzden çok daha kolay olduğunu
görmenizi sağlar.

24. 4-BENZERLİK BULMA
●
Bir benzerlik ilişkisi düşünülebilir.
“Herhangi bir inanç tipi bir kanun gibidir.
Oysa en eski kanunlar yenisine yeterli sayıda
oy verecek insan olduğunda değiştirilebilir.”

25. 5-ÇERÇEVE BOYUTUNU
DEĞİŞTİRMEK
●
Daha çok sayıda insan, daha büyük bir
perspektifle yeniden değerlendirmek.
“Muhtemelen böyle bir inanca sahip tek kişi
siz değilsiniz. Böyle bir inancı, başarı ile
değiştirebilen ne kadar çok insan varsa, o
inancı değiştirmek de diğerleri için
mümkündür.”
“Bu inancı onlara aşılamayıp, değiştirmek
için gösterdiğiniz çaba nedeniyle,
çocuklarınızın sizinle gurur duyacağından
eminim”

26. 6-FARKLI BİR İSTENEN SONUÇ
●
Dikkati farklı bir amaca yönlendirmek.
“Bu inancı değiştirmek değil, sadece
güncelleştirmek gerekiyor.”
“Mesele bu inancı değiştirmek değil, dünya
haritanızı, şu andaki kimliğinizle uyumlu hale
getirmektir.”

27. 7-DÜNYA MODELİ
●
İnancı farklı bir dünya modeli ile yeniden
değerlendirmek.
“Siz oldukça şanslısınız. Aslında birçok
insan, kısıtlarının, değiştirebilecekleri bir
inanç fonksiyonu olduğunun farkında
değildir. Siz şu anda onlardan çok farklı bir
noktadasınız.”

28. 8-GERÇEKLİK STRATEJİSİ
●
İnancın oluşmasına neden olan nicel algılar
“Bu inanca uzun bir süredir sahip
olduğunuzu tam olarak nasıl biliyorsunuz?”
“Bu inancın değiştirilmesinin zor olduğunu
düşündüğünüzde, gördükleriniz ve
duyuklarınızın niteliği nedir?”

29. 9-KARŞIT ÖRNEK
●
İnançla ortaya çıkan, genellemeyle
değiştirilebilecek karşıt örnek ve istisna
bulmak
“İnsanlara yeterli destek ve yeni deneyimler
için zaman verildiğinde çok kolaylıkla
değişen bir çok inanç gördüm”

30. 10-KRİTER HİYERARŞİSİ
●
İnançla ifade edilenden daha öenmli bir
kritere göre yeniden değerlendirmek.
“Başarılması her ne çabayı gerektirirse
gerektirsin, kişisel bütünlük ve iç ahenk buna
değer bir şeydir”

31. 11-META ÇERÇEVE
●
İnanç hakkında bir inanç oluşturmak.
“Belkide bu inancı değiştirmek zordur
inancına, bunları rahatlıkla değiştirecek
gerekli araç ve kavrayışlara ulaşamadığınız
için sahip oldunuz.”