SlideShare a Scribd company logo
1 of 74
twitter.com/janrotmans
Een Kantelend Tijdperk:
wat betekent dat voor jullie?
Kennisfestival, Deventer, 25 Mei 2016
Beminde Gelovigen van de Kantelkerk
gisteren ging ik naar de kantelkerk, ole ola
u weet wel, zo’n transitie arena strijdperk ole ola
wat ik daar zag heeft mij blij gemaakt ole ola
wat ik daar zag heeft mij diep geraakt ole ola
Jan Rotmans leidde daar een kerkdienst ole ola
oh la,la, dat was nog eens een kerkdienst ole ola
niet zo’n saaie kerkdienst van de gevestigde orde
maar met een stel uitgelaten kantelaars
en ik bezweer u beminde gelovigen…..
Wereld in Systeem Crisis
economische crisis ecologische crisis
SYSTEMEN
institutionele crisis morele crisis
Economische Crisis
economie is verspillend, vervuilend en ziekmakend
groeien ten kosten van
geld als doel i.p.v. middel
geven geld uit dat er niet is
Ecologische Crisis
vernietigen meer ecologisch dan financieel kapitaal
produceren ten koste van aarde
lenen grondstoffen maar betalen niet terug
klimaatverandering als ecologische onbalans
in 2050 meer plastic in de oceaan dan vis
Institutionele Crisis
maatschappelijke stelsels zijn vastgelopen
verstarring, bureaucratisering, vervreemding
zorg, welzijn, onderwijs
Morele Crisis
Systeemwaarden Menswaarden
doelmatigheid aandacht / tijd
efficiency vertrouwen
controle, beheersing ruimte
regelzucht keuzevrijheid
kosten / baten kwaliteit
Leve de Crises!
Systemen hebben hun
houdbaarheidsdatum bereikt
Arbeidsmarkt persoonlijk, geen onderscheid tussen vast & flex
Pensioenstelsel geen zekerheid voor ouderen, vrijheid voor jongeren
Zorg menselijker, eenvoudiger, goedkoper
Onderwijs gepersonaliseerd onderwijs op maat
Financieel stelsel eenvoudiger, rechtvaardiger, dienstbaar
Het Roer Moet Om
Wij zijn het Systeem!
Kantelen = Diep Veranderen
Wat is Kantelen?
radicaal anders denken, doen, organiseren
niet minder slecht maar goed
niet minder vuil maar schoon
niet efficiënter maar menselijk
niet complex maar eenvoudig
Kantelen op alle Niveaus
1. systemisch
2. organisatorisch
3. persoonlijk
Gezondheidszorg
“Het zorgstelsel is niet het probleem,
maar de kosten”
Marian Kaljouw
Raad v Bestuur NZa
Verbroken Verbindingen
relatie tussen zorgverlener en zorgvrager
vertrouwen, aandacht, passie, bezieling
is verworden tot
relatie tussen leverancier en cliënt
kosten, doelmatigheid, efficiency, afrekening
Beweging Zorgeloos
zorg menselijker, goedkoper, minder verspillend
verbinden van 100 vernieuwingsnetwerken in de zorg
nieuwe, betrouwbare zorgverzekeraar
beschaafde opstand creëren in de zorg
http://zorgeloos.care/
Politiek
“We hebben de vluchtelingenstroom
met succes ingedamd”
Mark Rutte
Steenbergen
Inspraakavond over asielzoekers
Oorzaken Migratie
armoede
oorlogen
politieke instabiliteit
economische motieven
ecologische rampen
klimaatverandering
Vluchtelingen
2015 60 miljoen mensen op de vlucht
2025 200 miljoen mensen op de vlucht
geopolitieke conflicten & klimaatverandering als katalysator
Nieuwe Politieke Partij?
Shell
“We gaan alles op pompen wat we
fossiel hebben de komende 60 jaar”
Ben van Beurden
CEO Shell
Shell
Koersval sinds 2008 is 25%
RWE
Koersval sinds 2008 is 90%
Downgrade
Moody’s puts 175 energy and mining companies
on downgrade watch, including Royal Dutch Shell
January 2016
Strategie Shell
drie mogelijkheden
1. krimpen en verkopen
2. fossiel deel naar beurs
3. radicaal verduurzamen
Havenbedrijf
Haven Rotterdam
overleeft niet op basis van massa & volume
maar met:
waarden toevoegen aan goederen
upcyclen van elektronisch afval
circualire haveneconomie in straal van 100 km
Havenbedrijf Rotterdam 3.0
20 jaar geleden nr 1 van de wereld
10 jaar geleden nr 2 van de wereld
1 jaar geleden nr 11 van de wereld
over 20 jaar nr 40 van de wereld
op massa en volume leg je het af
3D-Printer maritieme industrie
app-ontwikkelaars container transport
bioraffinage biopolymeren in haven
maakindustrie 3.0 oude Stadshavens
elektron. afvalverwerking oude Stadshavens
Stimuleren van Nieuwe Combinaties
Zorgbedrijf
Thuiszorg Bedrijven
nog ca. 40 grote thuiszorg bedrijven
over 10 jaar waarschijnlijk nog 5 over
opkomst zorgcoöperaties
in transitie
Marlous
Martine
Marieke
Chantal
Melanie
Ilse
Elke
Aziza
Anneke
Christien
Herman
Yvonne
Natasha
Monique
Astrid
Mentale Weerstand
tegenstanders [gedreven door angst]
‘ja, maar’ zeggers [gedreven door onzekerheid]
remmers [gedreven cognitieve dissonantie]
Als je echt wilt veranderen zoek je het niet in regels
& procedures, dan leg je het buiten je zelf neer. Als
je wilt veranderen, zoek dan de verandering in jezelf
ontwikkel schaduwlijn binnen bedrijf
experimenteer met nieuw verdienmodel
zoek samenwerken nieuwe partners
Verander Strategie
Woningcorporatie
Transitie Opgave
krimp vergrijzing
verduurzaming woningvoorraad
disruptieve burger disruptieve innovaties
inconsistente overheid veranderend speelveld
Paradox
verdere verenging van taken corporaties
herzieningswet/bezuinigingen
nog meer controle en beheersing
maatschappelijke verbreding van taken
samenleving 3.0 vraagt om nieuwe rol
Woningcorporatie 3.0
pro-actieve rol
initiatiefnemers
gebiedsontwikkelaars
energieleveranciers
zorgproducenten
verbinders & koplopers
faciliteren van behoeften van gemeenschappen
Kanteling
cultuuromslag
anders denken
structuurverandering
anders organiseren
werkwijze
anders uitvoeren
Start niet vanuit breed draagvlak
maar vanuit een smal & diep draagvlak
Burgers
disruptieve burger komt onstuitbaar
dichterbij en richt zijn leefomgeving zelf in
de disruptieve technologie helpt
de disruptieve burgers om zich nog
slimmer en beter te organiseren
Burger 3.0
autonoom pro-actief
prosument fabricent energieleverancier
ontwikkelaar bouwer ontwerper
hotelier filmer
iedereen digitale gezondheidskluis
alle data over je eigen gezondheid
DNA-profiel, elektronisch patiëntendossier
persoonlijk voedingsadvies
Digitale Persoonlijke Kluis
van passieve zorgafnemer naar actieve zorgondernemer
burgers vormen coöperaties
coöperaties bedingen kwantumkorting bij verzekeraars
coöperaties bedingen kwantumkorting bij sportschool
burgers vormen een nieuwe zorgmacht
Burger Coöperaties
Gemeente
slim
wendbaar
faciliterend
Gemeente 3.0
Ambtenaar 3.0
luisteren
spelen buiten
verbinden leefwereld met systeemwereld
Experimenteerruimte
Hollands Kroon
heeft 80% van de regels afgeschaft
vergunningen, wildplassen, hondenpoep, bedelen
burgers spreken elkaar aan op wangedrag
alleen dingen verbieden die gevaarlijk zijn
experiment van 2 jaar, daarna evaluatie
Persoonlijke Kanteling
Wees ambitieus en begin klein
ongewoon doen!
vier je successen
Leer Genieten van de Weerstand
pak de ruimte
visie-strategie-actie
probeer je angst te
benoemen
durf te falen
wie wezenlijk wil veranderen
moet eerst tot stilstand komen
doe het niet alleen
"It is not the critic who counts; The credit belongs to the man
who is in the arena, whose face is marred by dust and sweat
and blood; who strives valiantly; who errs, who comes short
again and again, who knows in the end the triumph of high
achievement, and who, if he fails, at least fails while daring
greatly, so that his place shall never be with those cold and
timid souls who neither know victory nor defeat.”
Theodore Roosevelt, 1910

More Related Content

Similar to Deventer kennisfestivalmei2016 Jan Rotmans

Presentatie Anke Siegers
Presentatie Anke Siegers Presentatie Anke Siegers
Presentatie Anke Siegers Anke Siegers
 
Kantelpresentatie gemeente
Kantelpresentatie gemeente Kantelpresentatie gemeente
Kantelpresentatie gemeente Anke Siegers
 
BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020
BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020
BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020ABN AMRO
 
Kantelpresentatie gemeente Dantumadeel
Kantelpresentatie gemeente  DantumadeelKantelpresentatie gemeente  Dantumadeel
Kantelpresentatie gemeente DantumadeelAnke Siegers
 
Pure en eerlijke economie
Pure en eerlijke economiePure en eerlijke economie
Pure en eerlijke economieItsvanderEs
 
Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...
Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...
Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...Croonwolter&dros
 
Lesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame OntwikkelingLesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame OntwikkelingSanoma NL
 
Verandering van tijdperk: betekenis voor het onderwijs
Verandering van tijdperk:betekenis voor het onderwijsVerandering van tijdperk:betekenis voor het onderwijs
Verandering van tijdperk: betekenis voor het onderwijsdriftshifra
 
Kantelpresentatie de nieuwe jeugdbescherming
Kantelpresentatie de nieuwe jeugdbeschermingKantelpresentatie de nieuwe jeugdbescherming
Kantelpresentatie de nieuwe jeugdbeschermingAnke Siegers
 
Kantelpresentatie team leeuwarderadiel
Kantelpresentatie team leeuwarderadielKantelpresentatie team leeuwarderadiel
Kantelpresentatie team leeuwarderadielAnke Siegers
 
Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?
Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?
Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?Croonwolter&dros
 
Ontwikkelingen en de impact op je bedrijf
Ontwikkelingen en de impact op je bedrijfOntwikkelingen en de impact op je bedrijf
Ontwikkelingen en de impact op je bedrijfInstituut Kleynenborgh
 
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleidDuurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleidLOCUS
 
Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016
Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016 Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016
Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016 Anke Siegers
 
Presentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheid
Presentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheidPresentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheid
Presentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheidAgnes Vugts
 
duurzaamheid29juni
duurzaamheid29juniduurzaamheid29juni
duurzaamheid29juniTrendbureau
 
IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?
IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?
IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?beweging.net
 
ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT
ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT
ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT ActiZ
 

Similar to Deventer kennisfestivalmei2016 Jan Rotmans (20)

Presentatie Anke Siegers
Presentatie Anke Siegers Presentatie Anke Siegers
Presentatie Anke Siegers
 
Kantelpresentatie gemeente
Kantelpresentatie gemeente Kantelpresentatie gemeente
Kantelpresentatie gemeente
 
Arb.marktjuli13
Arb.marktjuli13Arb.marktjuli13
Arb.marktjuli13
 
BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020
BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020
BN AMRO Nederland na corona in vier scenarios (industrie), juli 2020
 
Kantelpresentatie gemeente Dantumadeel
Kantelpresentatie gemeente  DantumadeelKantelpresentatie gemeente  Dantumadeel
Kantelpresentatie gemeente Dantumadeel
 
Pure en eerlijke economie
Pure en eerlijke economiePure en eerlijke economie
Pure en eerlijke economie
 
Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...
Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...
Seminar ‘Revitalisering: Modern Realisme’: Veranderingen in de bouw - prof. d...
 
Lesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame OntwikkelingLesverwerking Duurzame Ontwikkeling
Lesverwerking Duurzame Ontwikkeling
 
Verandering van tijdperk: betekenis voor het onderwijs
Verandering van tijdperk:betekenis voor het onderwijsVerandering van tijdperk:betekenis voor het onderwijs
Verandering van tijdperk: betekenis voor het onderwijs
 
Kantelpresentatie de nieuwe jeugdbescherming
Kantelpresentatie de nieuwe jeugdbeschermingKantelpresentatie de nieuwe jeugdbescherming
Kantelpresentatie de nieuwe jeugdbescherming
 
Kantelpresentatie team leeuwarderadiel
Kantelpresentatie team leeuwarderadielKantelpresentatie team leeuwarderadiel
Kantelpresentatie team leeuwarderadiel
 
Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?
Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?
Jan Rotmans Verandering van Tijdperk: Wat betekent dat voor vastgoed?
 
Ontwikkelingen en de impact op je bedrijf
Ontwikkelingen en de impact op je bedrijfOntwikkelingen en de impact op je bedrijf
Ontwikkelingen en de impact op je bedrijf
 
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleidDuurzaamheid   praktijken in het lokaal cultuurbeleid
Duurzaamheid praktijken in het lokaal cultuurbeleid
 
Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016
Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016 Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016
Kantelpresentatie zutphen 26 mei 2016
 
Presentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheid
Presentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheidPresentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheid
Presentation ra 8 januari 2014 omgang met de politiek en overheid
 
duurzaamheid29juni
duurzaamheid29juniduurzaamheid29juni
duurzaamheid29juni
 
IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?
IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?
IDdagen 2013 - W8 - Transitieprocessen: utopie of realiteit?
 
ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT
ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT
ActiZ visie op zorg: 'Zorgen van morgen'- Ouderenzorg VVT
 
Uithetdal noorderlink
Uithetdal noorderlinkUithetdal noorderlink
Uithetdal noorderlink
 

Deventer kennisfestivalmei2016 Jan Rotmans