Ik ga jullie vandaag wat vertellen over de dramadriehoek, een eenvoudig diagram voor het analyseren van spelen. Ik vind het zelf een redelijk lastige materie en heb geprobeerd diverse theorieën in verband met elkaar te brengen om zo in een korte presentatie het begrip Dramadriehoek te verduidelijken. Stephen Karpman ontwikkelde de dramadriehoek. Hij stelt dat ‘Drama’ kan worden geanalyseerd als switches in rol en locatie in een tijdscontinuüm. De intensiteit van het drama wordt beïnvloed door het aantal switches in een bepaalde tijd (Script Snelheid/ Velocity) en het contrast tussen de verschillende posities (Script Range)
Een spel wordt pas een drama als er geswitched wordt van rol.
Elk van de rollen in de driehoek houdt een miskenning in: Zowel de aanklager als de redder miskennen anderen; De aanklager miskent waarde en waardigheid van anderen; extreme aanklagers kunnen zelfs andermans recht op leven en gezondheid miskennen. De redder miskent andermans mogelijkheden om zelf te denken en op eigen initiatief te handelen. Het slachtoffer miskent zichzelf. Als hij een aanklager zoekt, dan is hij het eens met diens miskenningen en beschouwt hij zichzelf als iemand die verdient te worden afgewezen en gekleineerd. Als hij een redder zoekt, gelooft hij dat hij de hulp van een Redder nodig heeft om helder te denken, te handelen of besluiten te nemen.
De drie rollen in de Drama Driehoek zijn niet authentiek. Als mensen een van deze rollen op zich nemen, dan reageren zij meer op het verleden dan op het hier-en-nu. Zij gebruiken dan oude scriptmatige strategieën waartoe ze als kind hebben besloten of die ze hebben overgenomen van hun ouders. Gewoonlijk begin iemand die een Spel speelt op een van de drie posities en schakelt dan over op een andere. Deze verschuiving in de drama driehoek vindt plaats op het moment van de Omslag in de Spelformule. Er is ook nog een vierde rol in de dramadriehoek. Dat is de rol van de omstander(s). Vanaf de ‘tribune’ oefenen ze invloed uit op het spel; hun aanwezigheid (niet-handelen of juist wel) versterkt het spel.
De aanklager communiceert vanuit zijn Negatief Kritische Ouder of Negatief Aangepast Kind De Redder communiceert vanuit zijn Negatief Zorgende Ouder Het slachtoffer communiceert vanuit zijn Negatief Aangepast Kind
Roos Ikelaar, een coach van managers, groepen en intervisiegroepen heeft een variatie gemaakt op de Winnaarsdriehoek. Zij begint met de Drama Driehoek: ze tekent een rode driehoek en plaatst in plaats van zelfstandige naamwoorden werkwoorden om te benadrukken dat het om gedrag gaat en niet om zijn. Dat is mijns inziens een belangrijk verschil: gedrag is immers veranderbaar. De opmerkingen die horen bij de Drama Driehoek zijn: Een driehoek op zijn punt duidt op een wankel evenwicht Een rode driehoek van deze vorm lijkt op een waarschuwingsbord in het verkeer Een rood bord betekent stoppen (ook al een verkeersregel) Hoe dan wel? Groene driehoek Tegenhanger van redden is helpen Tegenhanger van aanklagen is feedback geven en vragen Tegenhanger van doen als slachtoffer is realistisch doen. Stabiele vorm: dit circuit wankelt niet en de kleur groen staat symbool voor ‘doorgaan’wat ook hier de intentie is.
De winnaarsdriehoek, op de manier getekend zoals Roos Ikelaar voorstelt, wordt door Acey Choy met andere termen uitgelegd: In plaats van hulpeloos Slachtoffer te zijn, durf je kwetsbaar te zijn. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen gedachten, gevoelens (en behoeften!) en gedragingen. In plaats van een Redder te zijn, bied je je zorgend vermogen aan. Je maakt duidelijke afspraken met de ander over wat zijn bijdrage kan zijn. Je doet niet meer of minder dan is afgesproken. In plaats van aanklager te zijn, houdt je assertieve werkwijze je eigen en andermans belangen in het oog. Je zegt wat je denkt, vindt en voelt zonder de ander te kwetsen.
![De theorie van de dramadriehoek ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]]()