Introduction The dust storm has become a regional phenomenon due to occurrence of severe droughts. Dust storms, recognized as significant atmospheric phenomena and associated with climate change, exert detrimental effects on plant growth and crop yield. This study aimed to assess the impact of soil dust on the competition between mung bean and red-root pigweed. Materials and Methods An experiment was carried out at the research greenhouse of Faculty of Agriculture at Ilam University during spring and summer 2022. The experiment was conducted as a factorial based on a completely randomized design with four replications. The experimental treatments were included five replacement ratios of mung bean and redroot pigweed (planting patterns 75% mung bean + 25% pigweed; 50% mung bean + 50% pigweed; 25% mung bean + 75% pigweed; monoculture of mung bean and redroot pigweed) and dust were at two levels (0 and 60 gr m-3). Results and Discussion The results showed that the dust causes symptoms of necrosis and leaf burn in mung bean and pigweed. The highest amount of carotenoids (3.59 mg g-1 fresh weight of leaf) was observed in the planting pattern of 75% mung bean + 25% pigweed under no dust conditions. The monoculture of pigweed under dust conditions had the lowest amount of carotenoids. Dust reduced the amount of total chlorophyll, leaf relative water content, plant height and length of inflorescence in Pigweed plant by 23.4, 12, 14.7 and 12%, respectively. Dust caused a decrease in the leaf area in pigweed in different patterns of intercropping. Photosynthesis rate, transpiration rate, leaf area, plant height, number of pods per plant and number of seed per plant in mung bean were respectively decreased by 31.2, 24.9, 28.8, 17.7, 29.7 and 36.7% due to dust application. The highest photosynthesis rate in mungbean (5.28 µmol of CO2 m-2 s-1), leaf area (129.1 cm2) and the number of seeds per plant (13 seed plant-1) were obtained from monoculture of mungbean. However, they were decreased under competition with pigweed. The biological yield in mungbean and pigweed under dust condition were, respectively, 42.6 and 16.8 % lower than that of no dust condition. Under dust conditions, the grain yield of mung bean and pigweed were, respectively, 32.8% and 42.6% lower than that of no dust condition. The actual yield of mung bean under competition with pigweed was lower than the predicted yield indicating the higher competitive effects of pigweed. In all planting patterns with and without dust, the total actual yields were higher than the predicted yield indicating a negative interference effects for mung bean. The relative total yield in most of the planting patterns was greater than one, suggesting increase in the partial relative yield and reduction of intra-species competition in pigweed. The negative effects of pigweed on mungbean were more visible in high densities of pigweed, which also showed a higher positive dominance index. The competition index showed

1. Research Article
Vol. 37, No. 3, Fall 2023, p. 327-350
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot
Pigweed (Amaranthus retroflexus L.) under Dust Conditions
M.S. Mousavi1, A. Taab 2*
, S. Hajinia3
Received: 10-04-2023
Revised: 26-06-2023
Accepted: 29-06-2023
Available Online: 01-07-2023
How to cite this article:
Mousavi, M.S., Taab, A., & Hajinia, S. (2023). Competition between
mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and redroot pigweed (Amaranthus
retroflexus L.) under dust conditions. Journal of Iranian Plant Protection
Research, 37(3), 327-350. (In Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/jpp.2023.81895.1142
Introduction
The dust storm has become a regional phenomenon due to occurrence of severe droughts. Dust storms,
recognized as significant atmospheric phenomena and associated with climate change, exert detrimental effects
on plant growth and crop yield. This study aimed to assess the impact of soil dust on the competition between
mung bean and red-root pigweed.
Materials and Methods
An experiment was carried out at the research greenhouse of Faculty of Agriculture at Ilam University during
spring and summer 2022. The experiment was conducted as a factorial based on a completely randomized design
with four replications. The experimental treatments were included five replacement ratios of mung bean and
redroot pigweed (planting patterns 75% mung bean + 25% pigweed; 50% mung bean + 50% pigweed; 25%
mung bean + 75% pigweed; monoculture of mung bean and redroot pigweed) and dust were at two levels (0 and
60 gr m-3
).
Results and Discussion
The results showed that the dust causes symptoms of necrosis and leaf burn in mung bean and pigweed. The
highest amount of carotenoids (3.59 mg g-1
fresh weight of leaf) was observed in the planting pattern of 75%
mung bean + 25% pigweed under no dust conditions. The monoculture of pigweed under dust conditions had the
lowest amount of carotenoids. Dust reduced the amount of total chlorophyll, leaf relative water content, plant
height and length of inflorescence in Pigweed plant by 23.4, 12, 14.7 and 12%, respectively. Dust caused a
decrease in the leaf area in pigweed in different patterns of intercropping. Photosynthesis rate, transpiration rate,
leaf area, plant height, number of pods per plant and number of seed per plant in mung bean were respectively
decreased by 31.2, 24.9, 28.8, 17.7, 29.7 and 36.7% due to dust application. The highest photosynthesis rate in
mungbean (5.28 µmol of CO2 m-2
s-1
), leaf area (129.1 cm2
) and the number of seeds per plant (13 seed plant-1
)
were obtained from monoculture of mungbean. However, they were decreased under competition with pigweed.
The biological yield in mungbean and pigweed under dust condition were, respectively, 42.6 and 16.8 % lower
than that of no dust condition. Under dust conditions, the grain yield of mung bean and pigweed were,
respectively, 32.8% and 42.6% lower than that of no dust condition. The actual yield of mung bean under
competition with pigweed was lower than the predicted yield indicating the higher competitive effects of
pigweed. In all planting patterns with and without dust, the total actual yields were higher than the predicted
1, 2 and 3- Graduated M.Sc., Assistant Professor and Visiting Teacher at Department of Agronomy and Plant Breeding,
Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran, respectively.
(*- Corresponding Author Email: a.taab@ilam.ac.ir)
https://doi.org/10.22067/jpp.2023.81895.1142
Journal of Iranian Plant Protection Research
https://jpp.um.ac.ir

2. 328
‫نشریه‬
‫پژوهش‬
‫های‬
‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬
‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬
37
‫شماره‬ ،
3
،
‫پاییز‬
1402
yield indicating a negative interference effects for mung bean. The relative total yield in most of the planting
patterns was greater than one, suggesting increase in the partial relative yield and reduction of intra-species
competition in pigweed. The negative effects of pigweed on mungbean were more visible in high densities of
pigweed, which also showed a higher positive dominance index. The competition index showed a value greater
than one for the pigweed indicating the greater competitive ability of this weed compared to mung bean. Under
both conditions, with and without dust, pigweed exhibited the highest relative density coefficient in all planting
patterns, establishing itself as the dominant plant compared to mung bean, which had a relative density
coefficient less than one. The competition index for mung bean, across all intercropping patterns, was also less
than one, indicating its lower competitive ability compared to pigweed. Interspecific competition with pigweed
resulted in an actual yield loss for mung bean, highlighting that interspecific competition in mung bean surpasses
intraspecific competition. Conversely, pigweed showed a greater susceptibility to intraspecific competition.
Conclusion
The results showed that pigweed has a higher competitive ability and by increased exploitation of
environmental resources, cause a decrease in mung bean yield. Despite the high competition ability of pigweed,
soil dust cause reduction in its growth and biomass.
Keyword: Competition; Dust, Mungbean, Physiological traits, Yield

3. ‫موسو‬ ‫سادات‬
‫ی‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بین‬ ‫رقابت‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تحت‬ ‫قرمز‬
329
‫نشریه‬
‫پژوهش‬
‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫های‬
https://jpp.um.ac.ir
‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬
‫جلد‬
37
‫شماره‬
3
‫پاییز‬ ،
1402
.‫ص‬ ،
350
-
327
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بین‬ ‫رقابت‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تحت‬ ‫قرمز‬
‫موسو‬ ‫سادات‬ ‫معصومه‬
‫ی‬
1
-
‫تاب‬ ‫علیرضا‬
2
*
-
‫حاجی‬ ‫سمیه‬
‫نیا‬
3
:‫دریافت‬ ‫تاریخ‬
21
/
01
/
1402
:‫بازنگری‬ ‫تاریخ‬
05
/
04
/
1402
:‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬
08
/
04
/
1402
‫چکیده‬
‫به‬
‫شبیه‬ ‫ارزیابی‬ ‫منظور‬
‫تاج‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫ماش‬ ‫رقابتی‬ ‫قدرت‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اثرات‬ ‫سازی‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫به‬ ‫آزمایشی‬ ،‫قرمز‬
‫پایه‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫فاکتوریل‬ ‫صورت‬
‫کام‬
‫سال‬ ‫تابستان‬ ‫و‬ ‫بهار‬ ‫در‬ ‫ایالم‬ ‫دانشگاه‬ ‫تحقیقاتی‬ ‫گلخانه‬ ‫در‬ ‫تکرار‬ ‫چهار‬ ‫با‬ ‫تصادفی‬ ً‫ال‬
1401
‫کاشا‬ ‫الگاوی‬ ‫پانا‬ ‫شاامل‬ ‫آزمایش‬ ‫فاکتورهای‬ .‫شد‬ ‫اجرا‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫جایگزینی‬
‫کاش‬ ‫(الگوی‬ ‫خروس‬
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس؛‬
50
+‫ماش‬ ‫درصد‬
50
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس؛‬
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خر‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫خالص‬ ‫کش‬ ،‫وس‬
‫و‬ ‫(صفر‬ ‫سطح‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ )‫خروس‬
60
‫متر‬ ‫بر‬ ‫گرم‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫جریان‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نتایا‬ .‫بودند‬ )‫ریزگرد‬ ‫مکعب‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫برگ‬ ‫سوختگی‬ ‫و‬ ‫نکروز‬ ‫عالئم‬ ‫باعث‬
‫می‬ ‫خروس‬
‫گل‬ ‫طول‬ ‫و‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ،‫برگ‬ ‫نسبی‬ ‫رطوب‬ ‫مقدار‬ ،‫کلروفیل‬ ‫میزان‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ .‫گردد‬
‫در‬ ‫آذیا‬
‫گیا‬
‫تاج‬ ‫ه‬
‫به‬ ‫را‬ ‫خروس‬
‫به‬ ‫ترتیب‬
‫میزان‬
4
/
23
،
12
،
7
/
14
‫و‬
12
‫تااج‬ ‫بارگ‬ ‫سطح‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ .‫داد‬ ‫کاهش‬ ‫درصد‬
‫مختلا‬ ‫الگوهاای‬ ‫در‬ ‫خاروس‬
‫باه‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫اعماال‬ ‫با‬ ‫ماش‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غالف‬ ‫تعداد‬ ،‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ،‫برگ‬ ‫سطح‬ ،‫تعرق‬ ‫سرع‬ ،‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ .‫گردید‬ ‫کاش‬
‫ترتیاب‬
‫به‬
‫م‬
‫یزان‬
2
/
31
،
9
/
24
،
8
/
28
،
7
/
17
،
6
/
29
‫و‬
7
/
36
‫تاج‬ ‫رقاب‬ .‫یافتند‬ ‫کاهش‬ ‫درصد‬
‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫برگ‬ ‫سطح‬ ،‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫ماش‬ ‫با‬ ‫خروس‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بیولوژیک‬ ‫عملکرد‬ .‫گردید‬ ‫ماش‬ ‫بوته‬ ‫در‬
‫به‬ ‫خروس‬
‫ترتیب‬
6
/
42
‫و‬
8
/
16
‫گل‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬
‫تاج‬ ‫آذی‬
‫باه‬ ‫خروس‬
‫ترتیاب‬
8
/
32
‫و‬
6
/
42
‫تراکم‬ ‫حضور‬ ‫در‬ .‫بودند‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬ ‫شرایط‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اعمال‬ ‫با‬ ‫درصد‬
‫تاج‬ ‫مختل‬ ‫های‬
‫عملکارد‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫ماش‬ ‫واقعی‬ ‫عملکرد‬ ‫خروس‬
‫پیش‬
‫به‬ ‫ماش‬ ‫عملکرد‬ ‫تغییرات‬ ‫منحنی‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫شده‬ ‫بینی‬
‫تاج‬ ‫رقابتی‬ ‫برتری‬ ‫از‬ ‫نشان‬ ‫ای‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫مقعر‬ ‫صورت‬
‫شرایط‬ ‫تح‬ .‫دارد‬ ‫ماش‬ ‫به‬ ‫نسب‬ ‫خروس‬
‫بادون‬
‫پیش‬ ‫عملکرد‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫واقعی‬ ‫عملکرد‬ ‫مجموع‬ ‫کاش‬ ‫الگوهای‬ ‫همه‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬
‫نشان‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫شده‬ ‫بینی‬
‫زیان‬ ‫روابط‬ ‫دهنده‬
‫یک‬ ‫بری‬
‫و‬ ‫ماش‬ ‫برای‬ ‫جانبه‬
‫یک‬ ‫سودبری‬
‫تاج‬ ‫برای‬ ‫جانبه‬
‫نسابی‬ ‫عملکارد‬ ‫افازایش‬ ‫از‬ ‫ناشای‬ ‫کاه‬ ‫باود‬ ‫یاک‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫کاش‬ ‫الگوهای‬ ‫اکثر‬ ‫در‬ ‫کل‬ ‫نسبی‬ ‫عملکرد‬ . ‫اس‬ ‫خروس‬
‫جزئای‬
‫تاج‬
‫درون‬ ‫رقاب‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫خروس‬
‫گونه‬
‫تاج‬ ‫ای‬
. ‫اس‬ ‫خروس‬
‫تاج‬ ‫تراکم‬ ‫افزایش‬ ‫با‬
‫عل‬ ‫ای‬ ‫منفی‬ ‫اثرات‬ ‫خروس‬
‫نمایان‬ ‫ماش‬ ‫بر‬ ‫هرز‬
‫شاخص‬ ‫دارای‬ ‫و‬ ‫گردید‬ ‫تر‬
.‫بود‬ ‫بیشتری‬ ‫و‬ ‫مثب‬ ‫غالبی‬
‫تاج‬ ‫برای‬ ‫آن‬ ‫ضریب‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫رقاب‬ ‫نسب‬ ‫محاسبه‬
‫بیش‬ ‫رقابتی‬ ‫قدرت‬ ‫معرف‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫خروس‬
‫عل‬ ‫ای‬ ‫تر‬
‫هرز‬
‫عل‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬ ‫و‬ ‫با‬ ‫شرایط‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫تح‬ . ‫اس‬ ‫ماش‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬
‫تاج‬ ‫هرز‬
‫به‬ ‫کاش‬ ‫الگوهای‬ ‫همه‬ ‫در‬ ‫خروس‬
‫بیشاتری‬ ‫دارای‬ ‫غالاب‬ ‫گیااه‬ ‫عناوان‬
‫بود‬ ‫نسبی‬ ‫تراکم‬ ‫ضریب‬
‫به‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫نسبی‬ ‫تراکم‬ ‫ضریب‬ ‫با‬ ‫ماش‬ ‫و‬
‫کا‬ ‫الگوهاای‬ ‫هماه‬ ‫در‬ ‫نیز‬ ‫رقاب‬ ‫شاخص‬ .‫بود‬ ‫مغلوب‬ ‫گیاه‬ ‫عنوان‬
‫مااش‬ ‫بارای‬ ‫شا‬
‫پایی‬
‫به‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫تر‬
‫می‬ ‫نشان‬ ‫که‬ ،‫آمد‬ ‫دس‬
‫به‬ ‫نسب‬ ‫ماش‬ ‫دهد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
.‫دارد‬ ‫کمتری‬ ‫رقاب‬ ‫قدرت‬
‫عل‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫پژوهش‬ ‫ای‬ ‫نتایا‬
‫تاج‬ ‫هرز‬
‫خاروس‬
‫ریشه‬
‫بود‬ ‫برخوردار‬ ‫ماش‬ ‫به‬ ‫نسب‬ ‫باالتر‬ ‫رقابتی‬ ‫قدرت‬ ‫از‬ ‫قرمز‬
‫بهره‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫که‬
‫عملکر‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫محیطی‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫برداری‬
‫می‬ ‫ماش‬ ‫د‬
‫علی‬ .‫گردد‬
‫رغام‬
‫عل‬ ‫ای‬ ‫زیاد‬ ‫رقاب‬ ‫قدرت‬
‫زیس‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ ،‫هرز‬
‫می‬ ‫کاهش‬ ‫آن‬ ‫توده‬
.‫یابد‬
‫واژه‬
:‫کلیدی‬ ‫های‬
‫خ‬
،‫فیزیولوژیکی‬ ‫صوصیات‬
،‫ریزگردها‬ ، ‫رقاب‬
‫ماش‬ ،‫عملکرد‬
1
،
2
‫و‬
3
-
‫به‬
‫دانش‬ ‫ترتیب‬
‫آموخته‬
‫کارشناسی‬
‫ایران‬ ،‫ایالم‬ ،‫ایالم‬ ‫دانشگاه‬ ،‫کشاورزی‬ ‫دانشکده‬ ،‫نباتات‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫زراع‬ ‫گروه‬ ‫مدعو‬ ‫مدرس‬ ‫و‬ ‫استادیار‬ ،‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫اکولوژی‬ ‫ارشد‬
*(
-
:‫مسئول‬ ‫نویسنده‬
Email: a.taab@ilam.ac.ir
)
https://doi.org/10.22067/jpp.2023.81895.1142

4. 330
‫نشریه‬
‫پژوهش‬
‫های‬
‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬
‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬
37
‫شماره‬ ،
3
،
‫پاییز‬
1402
‫مقدمه‬
‫بااه‬ ‫خاااک‬ ‫و‬ ‫گاارد‬ ‫امااروزه‬
‫چااالش‬ ‫از‬ ‫یکاای‬ ‫عنااوان‬
‫مهاام‬ ‫هااای‬
‫زیس‬
‫غا‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫مطرح‬ ‫محیطی‬
‫جناوب‬ ‫و‬ ‫رب‬
‫باه‬ ‫ایاران‬ ‫غارب‬
‫ویاژه‬
‫استان‬
‫به‬ ‫بسیاری‬ ‫مشکالت‬ ‫ایالم‬ ‫و‬ ‫کردستان‬ ،‫کرمانشاه‬ ،‫خوزستان‬ ‫های‬
‫شده‬ ‫نیز‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫در‬ ‫عملکرد‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫و‬ ‫آورده‬ ‫بار‬
. ‫اسا‬
‫بی‬ ‫قطر‬ ‫با‬ ‫غبار‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ذرات‬
002
/
0
‫تا‬
1
/
0
‫میلی‬
‫گرد‬ ‫پدیده‬ ‫هوا‬ ‫در‬ ‫متر‬
‫می‬ ‫تشکیل‬ ‫را‬ ‫غبار‬ ‫و‬
‫می‬ ‫که‬ ‫دهند‬
‫ب‬ ‫توانند‬
‫در‬ ‫بادهاا‬ ‫وزش‬ ‫اثار‬ ‫در‬ ‫یشاتر‬
( ‫شوند‬ ‫منتقل‬ ‫مختل‬ ‫مناطق‬ ‫به‬ ‫تابستان‬ ‫و‬ ‫بهار‬ ‫فصول‬
Wang et al.,
2006
‫انسان‬ .)
‫با‬
‫استفادة‬
‫از‬ ‫ناصحیح‬
‫منابع‬
‫آب‬
‫ساطحی‬
‫و‬
،‫زیرزمینای‬
‫تخریب‬
‫پوشش‬
،‫گیااهی‬
‫ضاعی‬
‫شادن‬
‫خااک‬
‫باه‬
‫علا‬
‫فعالیا‬
‫هاای‬
‫کشاورزی‬
‫و‬
‫استفادة‬
‫ناصحیح‬
‫از‬
‫شرای‬ ، ‫زمی‬
‫ط‬
‫را‬
‫برای‬
‫وقوع‬
‫پدیدة‬
‫گرد‬
‫و‬
‫فراهم‬ ‫را‬ ‫غبار‬
‫می‬
( ‫کند‬
Soltani-Gerdefaramarzi et al., 2021
.)
( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫یانگ‬
Yang et al., 2007
)
‫تغییر‬
‫اقلیم‬
‫و‬
‫خشک‬
‫سالی‬
‫را‬
‫عامل‬
‫مؤثر‬
‫در‬
‫طوفان‬
‫هاای‬
‫گارد‬
‫و‬
‫خااک‬
‫دانساته‬
‫مخا‬ ‫آثاار‬ ‫از‬ .‫اناد‬
‫رب‬
‫می‬ ‫ریزگردها‬
‫عملکارد‬ ‫کااهش‬ ،‫گیااه‬ ‫باه‬ ‫رسایده‬ ‫ناور‬ ‫کاهش‬ ‫به‬ ‫توان‬
‫در‬ ‫اخااتالل‬ ،‫خاااک‬ ‫حاصاالخیزی‬ ‫کاااهش‬ ،‫کشاااورزی‬ ‫محصااوالت‬
‫سامانه‬
‫کارد‬ ‫اشااره‬ ‫تنفسی‬ ‫مشکالت‬ ‫بروز‬ ‫و‬ ‫ارتباطات‬ ‫و‬ ‫مکانیکی‬ ‫های‬
(
Akbari, 2011
‫ار‬
‫ا‬‫میکرومت‬ ‫انا‬
‫ا‬‫پ‬ ‫از‬ ‫ار‬
‫ا‬‫کمت‬ ‫ار‬
‫ا‬‫قط‬ ‫اا‬
‫ا‬‫ب‬ ‫ارد‬
‫ا‬‫ریزگ‬ ‫ذرات‬ .)
‫ا‬ ‫بیشتری‬
‫روزناه‬ ‫کاردن‬ ‫مسادود‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ثار‬
‫فعالیا‬ ‫کااهش‬ ‫و‬ ‫هاا‬
‫هاای‬
( ‫دارناد‬ ‫گیاه‬ ‫فتوسنتزی‬
Takashi, 1995
.)
‫بار‬ ‫نشسا‬ ‫باا‬ ‫ذرات‬ ‫ایا‬
‫اندام‬
‫همچاون‬ ‫مختلفی‬ ‫شیمیایی‬ ‫و‬ ‫فیزیکی‬ ‫تغییرات‬ ‫باعث‬ ‫گیاهان‬ ‫های‬
‫روزنه‬ ‫کردن‬ ‫مسدود‬
‫بارگ‬ ‫ریازش‬ ،‫فتوسانتزی‬ ‫فعالی‬ ‫کاهش‬ ،‫ها‬
‫و‬ ‫هاا‬
‫باف‬ ‫مرگ‬
‫رنگدانه‬ ‫تغییر‬ ‫و‬ ‫دما‬ ‫افزایش‬ ،‫گیاهی‬ ‫های‬
‫تغییار‬ ،‫بارگ‬ ‫های‬
‫رنگیزه‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ‫برگ‬ ‫نسبی‬ ‫رطوب‬ ‫مقدار‬ ‫در‬
‫و‬ ‫بارگ‬ ‫فتوسانتزی‬ ‫هاای‬
‫کااهش‬ ‫نهایا‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫فتوسانتزی‬ ‫فعال‬ ‫تابش‬ ‫دریاف‬ ‫کاهش‬ ‫همچنی‬
‫می‬ ‫زراعی‬ ‫محصوالت‬ ‫عملکرد‬
( ‫شوند‬
Chaturvedi et al., 2013
)
.
‫در‬
‫به‬ ‫منابع‬ ‫بعضی‬
‫در‬ ‫ریزگردها‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫محصول‬ ‫کاهش‬ ‫درصد‬ ‫متوسط‬ ‫طور‬
‫تا‬ ‫محیط‬
5
( ‫اسا‬ ‫شده‬ ‫برآورد‬ ‫درصد‬
Chauhan and Joshi, 2010
.)
‫مطالعه‬
‫آدو‬
( ‫همکاران‬ ‫و‬
Addo et al., 2013
)
‫ریزگردها‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬
‫برگ‬ ‫سطح‬ ‫بر‬ ‫نشست‬ ‫با‬
‫ا‬ ،‫ها‬
‫کاهش‬ ،‫کلروفیل‬ ‫محتوای‬ ‫کاهش‬ ‫طریق‬ ‫ز‬
‫فعالی‬
‫عملکارد‬ ‫کااهش‬ ‫باه‬ ‫منجر‬ ‫گیاه‬ ‫رشد‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫های‬
‫ام‬
‫ا‬‫چش‬ ‫اا‬
‫ا‬‫لوبی‬
( ‫ای‬
‫ا‬‫بلبل‬
Vigna unguiculata L.
‫اده‬
‫ا‬‫ش‬ )
‫و‬ ‫ار‬
‫ا‬‫رنجب‬ .‫اد‬
‫ا‬‫ان‬
( ‫همکاران‬
Ranjbar et al., 2021
‫بار‬ ‫ریزگردهاا‬ ‫اثارات‬ ‫بررسای‬ ‫در‬ )
( ‫نخاود‬
Cicer arietinum L.
)
‫رساوب‬ ‫دادناد‬ ‫گازارش‬ ‫بیاونیگ‬ ‫رقام‬
‫تعداد‬ ،‫دانه‬ ‫عملکرد‬ ،‫زیستی‬ ‫عملکرد‬ ‫گلدهی‬ ‫شروع‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫ریزگردها‬
‫کلروفیل‬ ،‫بوته‬ ‫در‬ ‫دانه‬
a
‫کلروفیل‬ ،
b
‫مصارف‬ ‫کاارایی‬ ‫و‬ ‫کاروتنوئیدها‬ ،
‫باه‬ ‫شااهد‬ ‫تیماار‬ ‫باه‬ ‫نسب‬ ‫را‬ ‫آب‬
‫ترتیاب‬
5
/
24
،
8
/
16
،
4
/
15
،
5
/
13
،
7
/
21
،
7
/
10
‫و‬
6
/
24
‫می‬ ‫کاهش‬ ‫درصد‬
.‫دهند‬
( ‫ماش‬
Vigna radiata (L.) Wilczek
‫منابع‬ ‫مهمتری‬ ‫از‬ ‫یکی‬ )
‫جنوب‬ ‫و‬ ‫جنوب‬ ‫در‬ ‫پروتئینی‬
‫مای‬ ‫آسایا‬ ‫شارقی‬
( ‫باشاد‬
Somta et al.,
2014
.)
‫باه‬ ً‫ال‬‫معمو‬ ‫ماش‬ ‫زراعی‬ ‫گیاه‬ ‫کش‬
‫صاورت‬ ‫تابساتانه‬ ‫صاورت‬
‫می‬
‫می‬ ‫قرار‬ ‫ریزگردها‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ ‫آن‬ ‫رشد‬ ‫دوره‬ ‫که‬ ‫گیرد‬
.‫گیرد‬
‫توجه‬ ‫با‬
‫اینک‬ ‫به‬
، ‫اسا‬ ‫بقاوالت‬ ‫بای‬ ‫در‬ ‫باالیی‬ ‫غذایی‬ ‫ارزش‬ ‫دارای‬ ‫گیاه‬ ‫ای‬ ‫ه‬
‫به‬ ‫بهینه‬ ‫زراعی‬ ‫مدیری‬ ‫اعمال‬
‫بهاره‬ ‫منظاور‬
‫از‬ ‫بیشاتر‬ ‫چاه‬ ‫هار‬ ‫گیاری‬
. ‫اس‬ ‫ضروری‬ ‫آن‬ ‫عملکرد‬ ‫پتانسیل‬
‫گیااه‬ ‫بار‬ ‫ریزگردها‬ ‫اثرات‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬
‫عل‬ ‫رقاب‬ ‫وجود‬ ‫ماش‬
‫های‬
‫تاج‬ ‫مانند‬ ‫هرز‬
‫باعاث‬ ‫قرماز‬ ‫ریشاه‬ ‫خاروس‬
‫گیا‬ ‫ای‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫کاهش‬
‫مای‬ ‫ه‬
‫تااج‬ .‫شاوند‬
‫ریشاه‬ ‫خاروس‬
‫قرماز‬
(
Amaranthus retroflexus L.
‫عل‬ ‫سومی‬ )
‫دولپه‬ ‫غالب‬ ‫هرز‬
‫در‬ ‫ای‬
‫به‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫جهان‬ ‫سطح‬
‫مسایر‬ ‫و‬ ‫نامحادود‬ ‫رشد‬ ‫طبیع‬ ‫بودن‬ ‫دارا‬ ‫دلیل‬
‫باه‬ ‫شادید‬ ‫نور‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫دمای‬ ‫در‬ ،‫کربنه‬ ‫چهار‬ ‫فتوسنتزی‬
‫کشا‬ ‫در‬ ‫ویاژه‬
‫ب‬ ‫رقابتی‬ ‫توان‬ ‫گرمادوس‬ ‫و‬ ‫تابستانه‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬
‫نشان‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫االیی‬
‫می‬
( ‫دهد‬
Ronald and Smith, 2000
.)
‫عل‬ ‫کنترل‬ ‫عدم‬
‫های‬
‫در‬ ‫هرز‬
‫بای‬ ‫عملکارد‬ ‫کااهش‬ ‫باعث‬ ‫ماش‬ ‫زراع‬
5
‫تاا‬
62
‫مای‬ ‫درصاد‬
‫شاود‬
(
Dalish and Poulton, 2011
( ‫محمادی‬ ‫و‬ ‫صاابرعلی‬ .)
Saberali
and Mohammadi, 2015
( ‫ساویا‬ ‫داناه‬ ‫عملکارد‬ ‫کاهش‬ )
Glysin
max L.
‫با‬ ‫رقاب‬ ‫در‬ ‫را‬ )
10
‫و‬
20
‫تاج‬ ‫بوته‬
‫باه‬ ‫خاروس‬
‫ترتیاب‬
4
/
18
‫و‬
5
/
59
.‫دادناد‬ ‫گزارش‬ ‫درصد‬
( ‫همکااران‬ ‫و‬ ‫قاسامی‬
Ghasemi et al.,
2020
‫ا‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ )
‫لوبیااچیت‬ ‫بی‬ ‫رقابتی‬ ‫توان‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ثر‬
‫رقام‬ ‫ی‬
‫عل‬ ‫و‬ ‫کوشا‬
‫سلمه‬ ‫هرز‬
( ‫تره‬
Chenopodium album L.
‫دادند‬ ‫نشان‬ )
‫سلمه‬ ‫تراکمی‬ ‫نسب‬ ‫افزایش‬ ‫با‬
‫ثیر‬ ‫تا‬ ‫تحا‬ ‫بیشاتر‬ ‫لوبیاا‬ ‫صافات‬ ‫تاره‬
‫عل‬
‫های‬
‫نیاز‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫تیمار‬ ‫اعمال‬ ‫با‬ ‫اثرها‬ ‫ای‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫هرز‬
‫به‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ .‫گردید‬ ‫تشدید‬
‫کاهش‬ ‫سبب‬ ‫متوسط‬ ‫طور‬
7
/
39
‫درصدی‬
‫و‬ ‫عملکرد‬
8
/
52
‫زیس‬ ‫درصد‬
‫نساب‬ ‫در‬ ‫لوبیاا‬ ‫عملکارد‬ .‫شد‬ ‫لوبیا‬ ‫توده‬
‫تراکمی‬
50
‫سلمه‬ ‫با‬ ‫رقاب‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫لوبیا‬ ‫درصد‬
‫بادون‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫تره‬
‫به‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫ترتیاب‬
8
/
7
‫و‬
7
/
4
‫کااهش‬ .‫باود‬ ‫بوتاه‬ ‫در‬ ‫گارم‬
‫زیس‬
‫سلمه‬ ‫توده‬
‫تره‬
6
/
10
‫و‬ ‫گارد‬ ‫بدون‬ ‫تیمارهای‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫درصد‬
.‫بود‬ ‫خاک‬
‫من‬ ‫بر‬ ‫استناد‬ ‫با‬
‫و‬ ‫گارد‬ ‫شارایط‬ ‫تحا‬ ً‫ال‬‫احتما‬ ،‫باال‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ذکر‬ ‫ابع‬
‫ا‬
‫ا‬‫عل‬ ،‫ااک‬
‫ا‬‫خ‬
‫اای‬
‫ا‬‫ه‬
‫ای‬
‫ا‬‫ویژگ‬ ‫اا‬
‫ا‬‫ب‬ ‫اود‬
‫ا‬‫موج‬ ‫ارایط‬
‫ا‬‫ش‬ ‫در‬ ‫اد‬
‫ا‬‫قادرن‬ ‫ارز‬
‫ا‬‫ه‬
‫اای‬
‫ا‬‫ه‬
‫زراعای‬ ‫گیاه‬ ‫به‬ ‫نسب‬ ‫مؤثرتری‬ ‫شکل‬ ‫به‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫اکوفیزیولوژیکی‬
‫مبارزه‬ ‫برای‬ ‫الزم‬ ‫تمهیدات‬ ‫نمودن‬ ‫فراهم‬ ‫دلیل‬ ‫همی‬ ‫به‬ .‫کنند‬ ‫استفاده‬
‫عل‬ ‫با‬
‫های‬
‫خا‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫هرز‬
‫ضررویات‬ ‫از‬ ‫ک‬
‫به‬ ‫الزم‬ ‫های‬
‫منظور‬
‫ای‬
‫ا‬‫م‬ ‫اوق‬
‫ا‬‫ف‬ ‫ارایط‬
‫ا‬‫ش‬ ‫در‬ ‫اه‬
‫ا‬‫بهین‬ ‫ارد‬
‫ا‬‫عملک‬ ‫اول‬
‫ا‬‫حص‬
‫اتا‬
‫ا‬‫راس‬ ‫ا‬
‫ا‬‫ای‬ ‫در‬ .‫اد‬
‫ا‬‫باش‬
‫کمی‬
‫غیر‬ ‫تنش‬ ‫اثر‬ ‫سازی‬
‫عل‬ ‫تداخلی‬ ‫روابط‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫زیستی‬
‫هرز‬
‫باه‬ ‫اولیاه‬ ‫ضاروریات‬ ‫از‬ ‫زراعی‬ ‫گیاه‬ ‫و‬
‫بهیناه‬ ‫منظاور‬
‫تصامیمات‬ ‫ساازی‬
‫اولوی‬ ‫بنابرای‬ . ‫اس‬ ‫کش‬ ‫سیستم‬ ‫در‬ ‫مدیریتی‬
‫اسا‬ ‫بر‬ ‫بندی‬
‫درجاه‬ ‫س‬
‫عل‬ ‫کنترل‬ ‫ضرورت‬
‫های‬
‫باه‬ ‫هرز‬
‫تااج‬ ‫ویاژه‬
،‫مااش‬ ‫مازارع‬ ‫در‬ ‫خاروس‬
‫خسارت‬ ‫پتانسیل‬ ‫از‬ ‫آگاهی‬ ‫نیازمند‬
‫شاناخ‬ ‫و‬ ‫منطقاه‬ ‫هار‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫زایای‬
‫عل‬ ‫ای‬ ‫رقاب‬ ‫اکوفیزیولوژی‬
‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫اثار‬ ‫تحا‬ ‫مااش‬ ‫باا‬ ‫هرز‬

5. ‫موسو‬ ‫سادات‬
‫ی‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بین‬ ‫رقابت‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تحت‬ ‫قرمز‬
331
‫می‬
‫باشد‬
.
‫می‬ ‫پژوهش‬ ‫ای‬ ‫نتایا‬
‫پیش‬ ‫و‬ ‫آگاهی‬ ‫جه‬ ‫تواند‬
‫اثرهای‬ ‫بینی‬
‫زیان‬
‫گر‬ ‫پدیده‬ ‫بار‬
‫مدیری‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫د‬
‫بهره‬ ‫مورد‬ ‫پدیده‬ ‫ای‬ ‫تداخلی‬ ‫اثر‬
‫گیرد‬ ‫قرار‬ ‫برداری‬
.
‫کمی‬ ‫با‬ ‫لذا‬
‫اثر‬ ‫سازی‬
‫علا‬ ‫و‬ ‫مااش‬ ‫زراعای‬ ‫گیااه‬ ‫بای‬ ‫رقابا‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫مخرب‬
‫هارز‬
‫تاج‬
‫می‬ ،‫قرمز‬ ‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫پدیاده‬ ‫ایا‬ ‫اثارات‬ ‫از‬ ‫مناسابی‬ ‫برآورد‬ ‫توان‬
‫زیس‬
‫ب‬ ‫بنابرای‬ . ‫داش‬ ‫محیطی‬
‫ایا‬ ‫اهمیا‬ ‫میازان‬ ‫شادن‬ ‫مشخص‬ ‫ا‬
‫می‬ ،‫پدیده‬
‫توجاه‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫مدیریتی‬ ‫تصمیمات‬ ‫راستای‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫نتایا‬ ‫توان‬
.‫داد‬ ‫قارار‬ ‫اساتفاده‬ ‫ماورد‬ ‫مخرب‬ ‫عامل‬ ‫ای‬ ‫مدیری‬ ‫راهکارهای‬ ‫به‬
‫در‬
‫بار‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ ‫رقاب‬ ‫توأم‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫بررسی‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫پژوهش‬ ‫ای‬ ‫نتیجه‬
. ‫گرف‬ ‫انجام‬ ‫ماش‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫رشد‬
‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬
‫ها‬
‫به‬
‫باا‬ ‫مااش‬ ‫رقاابتی‬ ‫قادرت‬ ‫بار‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اثرات‬ ‫ارزیابی‬ ‫منظور‬
‫تااج‬
‫ریشاه‬ ‫خاروس‬
‫دانشاکده‬ ‫تحقیقااتی‬ ‫گلخاناه‬ ‫در‬ ‫آزمایشای‬ ،‫قرماز‬
‫ساال‬ ‫تابساتان‬ ‫و‬ ‫بهاار‬ ‫در‬ ‫ایاالم‬ ‫دانشگاه‬ ‫کشاورزی‬
1401
.‫شاد‬ ‫اجارا‬
‫به‬ ‫آزمایش‬
‫چهاار‬ ‫با‬ ‫تصادفی‬ ً‫ال‬‫کام‬ ‫پایه‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫فاکتوریل‬ ‫صورت‬
‫فاکتورها‬ .‫شاد‬ ‫انجاام‬ ‫تکرار‬
‫کاشا‬ ‫الگاوی‬ ‫پانا‬ ‫شاامل‬ ‫آزماایش‬ ‫ای‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫جایگزینی‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
( ‫قرمز‬
100
+‫ماش‬ ‫درصد‬
0
‫درصاد‬
‫تاج‬
‫مااش؛‬ ‫خاالص‬ ‫کشا‬ ‫یاا‬ ‫خاروس‬
75
+‫مااش‬ ‫درصاد‬
25
‫درصاد‬
‫تاج‬
‫خروس؛‬
50
+‫ماش‬ ‫درصد‬
50
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس؛‬
25
+‫مااش‬ ‫درصد‬
75
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫و‬ ‫خروس‬
0
+‫مااش‬ ‫درصد‬
100
‫تاا‬ ‫درصاد‬
‫ج‬
‫یاا‬ ‫خاروس‬
‫تاج‬ ‫خالص‬ ‫کش‬
‫خر‬
‫و‬ ‫(صفر‬ ‫سطح‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ )‫وس‬
60
‫گارم‬
‫متر‬ ‫بر‬
.‫بودند‬ )‫ریزگرد‬ ‫مکعب‬
‫گلخانه‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫گلخانه‬
‫رشاد‬ ‫دوره‬ ‫طاول‬ ‫در‬ ‫کاه‬ ‫بوده‬ ‫کوانس‬ ‫های‬
‫روز‬ ‫در‬ ‫گلخانه‬ ‫دمای‬ ‫گیاهان‬
25
‫تا‬
30
‫سانتی‬ ‫درجه‬
‫شاب‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گراد‬
15
‫سانتی‬ ‫درجه‬
‫گلخاناه‬ ‫نسابی‬ ‫رطوب‬ ‫مقدار‬ .‫بود‬ ‫گراد‬
70
‫و‬ ‫باود‬ ‫درصاد‬
‫روشنا‬ ‫میزان‬
‫المپ‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫یی‬
‫به‬ ‫فلورسن‬ ‫های‬
‫صورت‬
10
‫ساع‬
‫و‬ ‫تاریکی‬
14
‫به‬ ‫روشنایی‬ ‫ساع‬
‫باوده‬ ‫آفتاب‬ ‫معمول‬ ‫نور‬ ‫دریاف‬ ‫عالوه‬
. ‫اس‬
‫بذر‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫استفاده‬ ‫محلی‬ ‫رقم‬ ‫ماش‬ ‫بذر‬ ‫آزمایش‬ ‫ای‬ ‫اجرای‬ ‫برای‬
‫تاج‬
.‫گردید‬ ‫تهیه‬ ‫ایالم‬ ‫دانشگاه‬ ‫مزارع‬ ‫از‬ ‫قرمز‬ ‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫کش‬ ‫برای‬
‫گلدان‬ ‫از‬
‫ب‬ ‫سفالی‬ ‫های‬
‫ارتفاع‬ ‫ا‬
15
‫سانتی‬
‫دهانه‬ ‫قطر‬ ‫و‬ ‫متر‬
15
‫سانتی‬
‫متر‬
‫گلادان‬ ‫خااک‬ .‫گردیاد‬ ‫استفاده‬ ‫گلدان‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫کیلوگرم‬ ‫سه‬ ‫ظرفی‬ ‫با‬
‫نساب‬ ‫باا‬ ‫باادی‬ ‫ماساه‬ ‫و‬ ‫دامای‬ ‫کود‬ ،‫مزرعه‬ ‫زراعی‬ ‫خاک‬ ‫از‬ ‫مخلوطی‬
2:1:1
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫گیاه‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫کاش‬ .‫بود‬
‫به‬ ‫خروس‬
‫در‬ ‫همزمان‬ ‫صورت‬
20
‫سال‬ ‫ماه‬ ‫فروردی‬
1401
. ‫گرف‬ ‫انجام‬
‫هار‬ ‫باذور‬ ‫ابتدا‬ ‫کاش‬ ‫برای‬
‫اساتقرار‬ ‫از‬ ‫بعاد‬ ‫ساپد‬ ‫و‬ ‫کشا‬ ‫نظار‬ ‫ماورد‬ ‫تراکم‬ ‫برابر‬ ‫دو‬ ‫با‬ ‫گیاه‬ ‫دو‬
‫تراکم‬ ‫گیاهچه‬
.‫گردیاد‬ ‫اعماال‬ ،‫گلادان‬ ‫در‬ ‫بوتاه‬ ‫چهاار‬ ،‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫های‬
.‫باود‬ ‫گلادان‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫چهار‬ ‫برابر‬ ‫و‬ ‫ثاب‬ ‫گلدان‬ ‫هر‬ ‫داخل‬ ‫گیاهان‬ ‫تراکم‬
‫الگوها‬
‫ی‬
‫سری‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کاش‬ ‫مختل‬
‫جا‬ ‫های‬
‫ی‬
‫گز‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
‫طرا‬
.‫گردید‬ ‫حی‬
( ‫کاش‬ ‫الگوی‬ ‫در‬
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫بوتاه‬ ‫ساه‬ )‫خاروس‬
‫تاج‬ ‫بوته‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫ماش‬
( ‫کاش‬ ‫الگوی‬ ‫در‬ ،‫خروس‬
50
+‫مااش‬ ‫درصد‬
50
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫تااج‬ ‫بوتاه‬ ‫دو‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بوته‬ ‫دو‬ )‫خروس‬
‫الگاوی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫خاروس‬
( ‫کاش‬
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫ساه‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بوته‬ ‫یک‬ )‫خروس‬
‫تاج‬ ‫بوته‬
‫بود‬ ‫گلدان‬ ‫در‬ ‫خروس‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫خالص‬ ‫کش‬ ‫در‬ .
‫نیاز‬ ‫خروس‬
‫آن‬ ‫از‬ ‫کدام‬ ‫هر‬ ‫خالص‬ ‫کش‬ ‫به‬ ‫بوته‬ ‫چهار‬
‫اختصاص‬ ‫ها‬
‫ی‬
. ‫اف‬
‫بر‬ ‫آبیاری‬
‫به‬ ‫گیاه‬ ‫نیاز‬ ‫اساس‬
.‫شد‬ ‫انجام‬ ‫منظم‬ ‫صورت‬
‫از‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫و‬ ‫گارد‬ ‫پدیاده‬ ‫جریاان‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫طبیعی‬ ‫ریزگردهای‬
‫در‬ ‫غبار‬
‫کانون‬ ‫جزء‬ ‫که‬ ‫دهلران‬ ‫شهرستان‬
‫در‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫اصالی‬ ‫های‬
‫هست‬ ‫منطقه‬
،‫ند‬
‫جمع‬
‫آوری‬
‫ریزگردهاا‬ ‫اعمال‬ .‫گردید‬ ‫اعمال‬ ‫گیاهان‬ ‫بر‬ ‫و‬
‫و‬ ‫مرحلاه‬ ‫یک‬ ‫در‬ ،‫ماش‬ ‫زایشی‬ ‫رشد‬ ‫حله‬ ‫مر‬ ‫در‬ ،‫گیاهان‬ ‫استقرار‬ ‫از‬ ‫بعد‬
‫به‬
‫حدود‬ ‫میزان‬
60
‫و‬ ‫گارد‬ ‫ذرات‬ ‫انادازه‬ .‫گردید‬ ‫انجام‬ ‫مترمکعب‬ ‫در‬ ‫گرم‬
‫جمع‬ ‫خاک‬
‫حدود‬ ‫آوری‬
053
/
0
‫میلی‬
‫آزمایشاگاهی‬ ‫الاک‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫متر‬
270
( ‫مش‬
ASTM, KTA-Tator, Inc., USA
.‫شادند‬ ‫داده‬ ‫عباور‬ )
‫شبیه‬ ‫و‬ ‫اعمال‬ ‫برای‬
‫پوشاش‬ ‫باا‬ ‫اتااقکی‬ ‫گیاهاان‬ ‫بار‬ ‫ریزگردهاا‬ ‫سازی‬
‫ابعاد‬ ‫با‬ ‫شفاف‬ ‫پالستکی‬
2
×
2
×
1
‫متار‬
‫مکعاب‬
‫شاد‬ ‫سااخته‬ ‫و‬ ‫طراحای‬
(
‫شکل‬
1
‫ال‬
‫گلدان‬ ‫سپد‬ .)
‫داخل‬ ‫به‬ ‫ها‬
‫شدند‬ ‫منتقل‬ ‫اتاقک‬
‫گرد‬ ‫ورود‬ .
‫مخ‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫خاک‬ ‫و‬
‫در‬ ‫شاده‬ ‫تعبیاه‬ ‫دریچاه‬ ‫از‬ ‫پالستیکی‬ ‫زن‬
‫مقادار‬ ‫و‬ ‫گرف‬ ‫صورت‬ ‫اتاقک‬ ‫سم‬ ‫یک‬
240
‫باا‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫گارم‬
( ‫شد‬ ‫پخش‬ ‫اتاقک‬ ‫داخل‬ ‫در‬ ‫هوا‬ ‫دمنده‬ ‫ف‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫شکل‬
1
‫ب‬
‫فا‬ .)
‫را‬
‫و‬ ‫کرده‬ ‫خاموش‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫پخش‬ ‫اتمام‬ ‫از‬ ‫پد‬
‫و‬ ‫گارد‬ ‫اینکه‬ ‫برای‬
‫به‬ ‫خاک‬
‫سطح‬ ‫در‬ ‫یکنواخ‬ ‫صورت‬
‫بارگ‬
‫گاردد‬ ‫پخاش‬ ‫هاا‬
‫حادود‬
40
‫ساطح‬ ‫بار‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫کامل‬ ‫نشس‬ ‫و‬ ‫رسوب‬ ‫تا‬ ‫شد‬ ‫داده‬ ‫اجازه‬ ‫دقیقه‬
( ‫شود‬ ‫انجام‬ ‫برگ‬
‫شکل‬
1
‫ج‬
‫گلادان‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اعمال‬ ‫از‬ ‫بعد‬ .)
‫باه‬ ‫هاا‬
.‫شدند‬ ‫منتقل‬ ‫گلخانه‬ ‫در‬ ‫اصلی‬ ‫محل‬
15
‫داناه‬ ‫تشاکیل‬ ‫مرحلاه‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اعمال‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫روز‬
‫در‬ ‫هاا‬
‫اندازه‬ ‫به‬ ‫اقدام‬ ‫ماش‬
‫سنجش‬ ‫برای‬ .‫شد‬ ‫فیزیولوژیکی‬ ‫خصوصیات‬ ‫گیری‬
‫دی‬ ‫غلظ‬ ،‫تعرق‬ ‫سرع‬ ،‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫و‬ ‫ای‬
‫ال‬
‫ا‬‫حم‬ ‫ال‬
‫ا‬‫قاب‬ ‫انتزمتر‬
‫ا‬‫فتوس‬ ‫اتگاه‬
‫ا‬‫دس‬ ‫از‬ ‫ارگ‬
‫ا‬‫ب‬ ‫اای‬
‫ا‬‫دم‬
.‫اد‬
‫ا‬‫گردی‬ ‫اتفاده‬
‫ا‬‫اس‬
‫اندازه‬
.‫شد‬ ‫انجام‬ ‫صبح‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫آفتابی‬ ‫هوای‬ ‫در‬ ‫گیری‬
‫باه‬
‫سانجش‬ ‫منظاور‬
‫ارگ‬
‫ا‬‫ب‬ ‫ابی‬
‫ا‬‫نس‬ ‫ا‬
‫ا‬‫رطوب‬ ‫ادار‬
‫ا‬‫مق‬
‫اای‬
‫ا‬‫ه‬
‫ر‬ ‫روش‬ ‫اابق‬
‫ا‬‫مط‬ ‫ااه‬
‫ا‬‫گی‬ ‫ار‬
‫ا‬‫ه‬
‫یتچی‬
‫و‬
( ‫همکاران‬
Ritchie et al., 1990
‫مقادار‬ ‫سانجش‬ ‫بارای‬ .‫شاد‬ ‫اقدام‬ )
( ‫آرناون‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫بارگ‬ ‫کاروتنوئیادهای‬ ‫و‬ ‫کلروفیل‬
Arnon, 1967
)
‫و‬
‫استون‬
80
‫درصد‬
‫دانه‬ ‫شدن‬ ‫پر‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫استفاده‬
‫هر‬ ‫برگ‬ ‫سطح‬ ‫ها‬
‫گی‬
‫اندازه‬ ‫با‬ ‫گلدان‬ ‫در‬ ‫اه‬
‫خاط‬ ‫باا‬ ‫بارگ‬ ‫هار‬ ‫عار‬ ‫و‬ ‫طول‬ ‫گیری‬
‫کاش‬
‫اندازه‬
‫بوتاه‬ ‫برداشا‬ ‫باه‬ ‫اقادام‬ ‫ماش‬ ‫رسیدگی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫گیری‬
‫هاا‬
.‫گردید‬

6. 332
‫نشریه‬
‫پژوهش‬
‫های‬
‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬
‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬
37
‫شماره‬ ،
3
،
‫پاییز‬
1402
‫شکل‬
1
-
‫اعمال‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫مشاهده‬ ،)‫(ب‬ ‫فن‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اعمال‬ ‫(الف)؛‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اعمال‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫اتاقک‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬
‫بر‬ ‫شده‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫گیاه‬ ‫روی‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫قرمز‬
)‫(ج‬
Figure 1- Pictures of the chamber prepared for applying dust (A); application of dust using fan (B), observing the dust
applied on the mungbean and redroot pigweed (C)
،‫دیجیتالی‬ ‫کولید‬ ‫توسط‬ ‫گیاه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫ساقه‬ ‫قطر‬
‫هار‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬
‫طول‬ ‫و‬ ‫گیاه‬
‫گل‬
‫آذی‬
‫تاج‬
‫خاط‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫خروس‬
‫سااقه‬ ‫تعاداد‬ ،‫کاش‬
‫خشاک‬ ‫وزن‬ ،‫ماش‬ ‫غالف‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غالف‬ ‫تعداد‬ ،‫فرعی‬
‫اندام‬
‫باه‬ ‫گیااه‬ ‫دو‬ ‫هار‬ ‫برای‬ ‫هوایی‬ ‫های‬
‫و‬ ‫بیولاوژیکی‬ ‫عملکارد‬ ‫عناوان‬
‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫دانه‬ ‫عملکرد‬
‫گل‬
‫آذی‬
‫تااج‬
‫انادازه‬ ‫خاروس‬
.‫شاد‬ ‫گیاری‬
‫ب‬
‫اندازه‬ ‫رای‬
‫اندام‬ ‫خشک‬ ‫وزن‬ ‫گیری‬
‫کاردن‬ ‫خشاک‬ ‫از‬ ‫پاد‬ ‫هوایی‬ ‫های‬
‫بوته‬
‫دمای‬ ‫در‬ ‫آون‬ ‫در‬ ‫ها‬
70
‫سانتی‬ ‫درجه‬
‫به‬ ‫گراد‬
‫مدت‬
48
‫اقادام‬ ‫ساع‬
‫آن‬ ‫توزی‬ ‫به‬
‫اقدام‬ ‫ماش‬ ‫برای‬ ‫بوته‬ ‫خشک‬ ‫وزن‬ ‫توزی‬ ‫از‬ ‫بعد‬ .‫گردید‬ ‫ها‬
‫دانه‬ ‫کردن‬ ‫جدا‬ ‫به‬
‫تااج‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫ها‬
‫خاروس‬
‫گال‬
‫آذیا‬
‫هاا‬
‫تاوزی‬ ‫و‬ ‫جادا‬
‫بر‬ ‫شاخص‬ .‫گردیدند‬
‫باه‬ ‫داناه‬ ‫عملکرد‬ ‫تقسیم‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫ماش‬ ‫داش‬
‫ضربدر‬ ‫بیولوژیکی‬ ‫عملکرد‬
100
.‫گردید‬ ‫محاسبه‬
‫به‬
‫تااج‬ ‫و‬ ‫مااش‬ ‫رقاب‬ ‫میزان‬ ‫سنجش‬ ‫منظور‬
‫الگوهاای‬ ‫در‬ ‫خاروس‬
‫گردید‬ ‫استفاده‬ ‫زیر‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫رقاب‬ ‫سنجش‬ ‫مختل‬ ‫معیارهای‬ ‫از‬ ، ‫کاش‬
(
Willey, 1979
Dhima et al., 2007;
.)
A
‫الف‬ ‫؛‬
B
‫ب‬ ‫؛‬
C
‫ج‬ ‫؛‬

7. ‫موسو‬ ‫سادات‬
‫ی‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بین‬ ‫رقابت‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تحت‬ ‫قرمز‬
333
( ‫معادله‬
1
‫نسبی‬ ‫عملکرد‬ )
1
=
(Mungbean)
RY
=
(Pigweed)
RY
Mungbean
+ RY
Pigweed
= RY
total
RY
( ‫معادله‬
2
‫نسبی‬ ‫ازدحام‬ ‫ضرایب‬ )
2
=
(Mungbean)
RCC
=
(Pigweed)
RCC
‫معادل‬
( ‫ه‬
3
‫غالبی‬ ‫شاخص‬ )
3
-
=
Mungbean
A
-
=
Pigweed
A
( ‫معادله‬
4
‫رقاب‬ ‫شاخص‬ )
4
CI=
( ‫معادله‬
5
‫رقاب‬ ‫نسب‬ )
5
=
(Mungbean)
CR
=
(Pigweed)
CR
‫جدول‬
1
-
‫واریان‬ ‫تجزیه‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫برگ‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫صفات‬ ‫مقدار‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ ‫کاشت‬ ‫مختلف‬ ‫الگوهای‬ ‫اثرات‬ )‫مربعات‬ ‫(میانگین‬ ‫س‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫قرمز‬
Table 1- Analysis of variance (mean squares) of the effect of different planting patterns and dust on photosynthetic traits in
the leaves of mungbean and redroot pigweed
‫تاج‬
‫قرمز‬ ‫ریشه‬ ‫خروس‬
Redroot pigweed
‫ماش‬
Mungbean
‫درجه‬
‫آزادی‬
Df
‫منابع‬
‫تغییرات‬
S.O.V
‫تعرق‬ ‫سرعت‬
Transpiration
rate
‫فتوسنتز‬ ‫سرعت‬
Photosynthetic
rate
‫کاروتنوئیدها‬
Carotenoid
‫کلروفیل‬
Chlorophyll
‫تعرق‬ ‫سرعت‬
Transpiration
rate
‫فتوسن‬ ‫سرعت‬
‫تز‬
Photosynthetic
rate
‫کاروتنوئیدها‬
Carotenoids
‫کلروفیل‬
Chlorophyll
0.23420ns
0.26145ns
0.1201*
0.2663*
5.7800*
8.2012*
0.0042ns
0.0498ns
1
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
Dust
0.05262ns
0.09874ns
0.1033*
0.1260ns
1.6258ns
9.2492**
0.0136ns
0.0197ns
3
‫کاش‬ ‫الگوی‬
Planting
pattern
0.03679ns
0.00515ns
0.0808*
0.0883ns
1.1458ns
2.7821ns
0.0358ns
0.0279ns
3
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
×
‫کاش‬ ‫الگوی‬
Dust×
Planting
pattern
0.43308
0.26537
0.0251
0.0574
1.3275
1.7802
0.0443
0.0614
24
‫آزمایشی‬ ‫خطای‬
Error
50.87
35.43
12.14
21.16
38.57
35.58
15.54
22.98
-
‫تغییرات‬ ‫ضریب‬
)‫(درصد‬
C.V (%)
ns
،
**
‫و‬
*
‫به‬
‫معنی‬ ‫عدم‬ ‫ترتیب‬
‫معنی‬ ،‫داری‬
‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫داری‬
1
‫و‬
5
.‫درصد‬
ns
, **
and *
: non-significant, significant at p≤0.01 and p≤0.05, respectively.
1- RY: Relative Yield
2- RCC: Relative Crowding Coefficient
3- A: Aggresivity
4- CI: Competition Index
5- CR: Competitive Ratio

8. 334
‫نشریه‬
‫پژوهش‬
‫های‬
‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬
‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬
37
‫شماره‬ ،
3
،
‫پاییز‬
1402
‫روابط‬ ‫ای‬ ‫در‬
PP
Y
‫و‬
PM
Y
‫به‬
‫تاج‬ ‫عملکرد‬ ‫ترتیب‬
‫کشا‬ ‫در‬ ‫خروس‬
‫خا‬
‫مخلوط؛‬ ‫و‬ ‫لص‬
MM
Y
‫و‬
MP
Y
‫باه‬
‫کشا‬ ‫در‬ ‫مااش‬ ‫عملکارد‬ ‫ترتیاب‬
‫مخلوط؛‬ ‫و‬ ‫خالص‬
PM
Z
‫تاج‬ ‫گیاه‬ ‫مخلوط‬ ‫نسب‬
‫و‬ ‫خاروس‬
MP
Z
‫نساب‬
.‫هستند‬ ‫ماش‬ ‫گیاه‬ ‫مخلوط‬
‫داده‬ ‫آماری‬ ‫تجزیه‬
‫داده‬ ‫توزیع‬ ‫بودن‬ ‫نرمال‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫ها‬
‫استفاده‬ ‫با‬ ‫ها‬
‫نارم‬ ‫از‬
‫افازار‬
SAS Var 9.4
‫رویاه‬ ‫باا‬
proc univariate normal
‫و‬
‫آزمون‬
‫های‬
‫شاپیرو‬
-
‫والاک‬
1
‫کولماوگراف‬ ،
-
‫اسامیرنوف‬
2
‫ون‬ ‫کرامار‬ ،
-
‫میزس‬
3
‫دارلینگ‬ ‫اندرسون‬ ‫و‬
4
‫واریاند‬ ‫تجزیه‬ . ‫گرف‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬
‫داده‬
‫باه‬ ‫کاش‬ ‫الگوی‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اثرات‬ ‫گرفت‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫با‬ ‫ها‬
‫عناوان‬
‫اندازه‬ ‫صفات‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫مستقل‬ ‫متغیرهای‬
‫به‬ ‫شده‬ ‫گیری‬
‫متغیرهاای‬ ‫عنوان‬
‫رویه‬ ‫با‬ ‫وابسته‬
Proc glm
‫و‬
‫میانگی‬ ‫مقایسه‬
‫دامنه‬ ‫چند‬ ‫آزمون‬ ‫با‬ ‫ها‬
‫ای‬
‫نارم‬ ‫توساط‬ ‫درصاد‬ ‫پنا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫دانک‬
‫افازار‬
SAS Var 9.4
‫نرم‬ ‫در‬ ‫نمودارها‬ . ‫گرف‬ ‫صورت‬
‫افزار‬
Excel
.‫شدند‬ ‫ترسیم‬
‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬
‫فیزیولوژیکی‬ ‫خصوصیات‬
‫پانا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫واریاند‬ ‫تجزیه‬ ‫نتایا‬
‫ای‬
‫ا‬‫معن‬ ‫ثیر‬ ‫ا‬
‫ا‬‫ت‬ ‫اد‬
‫ا‬‫درص‬
‫ازه‬
‫ا‬‫رنگی‬ ‫ادار‬
‫ا‬‫مق‬ ‫ار‬
‫ا‬‫ب‬ ‫داری‬
‫ارگ‬
‫ا‬‫ب‬ ‫انتزی‬
‫ا‬‫فتوس‬ ‫اای‬
‫ا‬‫ه‬
‫تاج‬
‫الگاوی‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ . ‫داش‬ ‫ماش‬ ‫تعرق‬ ‫سرع‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ،‫خروس‬
‫ساطح‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫مااش‬ ‫فتوسانتز‬ ‫سارع‬ ‫بار‬ ‫درصاد‬ ‫یک‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫کاش‬
‫تاج‬ ‫برگ‬ ‫کاروتنوئیدهای‬ ‫مقدار‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫پنا‬ ‫احتمال‬
‫معنای‬ ‫خاروس‬
‫دار‬
‫کاروتنوئ‬ ‫مقادار‬ ‫بار‬ ‫تیمارهاا‬ ‫متقابل‬ ‫اثرات‬ ‫همچنی‬ .‫بود‬
‫بارگ‬ ‫یادهای‬
‫تاج‬
‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫پنا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫خروس‬
( ‫گردید‬ ‫دار‬
‫جدول‬
1
.)
‫تااج‬ ‫برگ‬ ‫کلروفیل‬ ‫میزان‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫باه‬ ‫را‬ ‫خاروس‬
‫میازان‬
5
/
23
( ‫داد‬ ‫کااهش‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬ ‫شرایط‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫درصد‬
‫جادول‬
2
.)
‫کاروتنوئ‬ ‫مقدار‬ ‫بیشتری‬
‫تاج‬ ‫برگ‬ ‫یدهای‬
( ‫خاروس‬
59
/
3
‫میلای‬
‫در‬ ‫گارم‬
‫کاشا‬ ‫الگاوی‬ ‫در‬ )‫بارگ‬ ‫تر‬ ‫وزن‬ ‫گرم‬
75
+‫مااش‬ ‫درصاد‬
25
‫درصاد‬
‫تاج‬
‫کشا‬ ‫و‬ ‫شاد‬ ‫مشااهده‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫بادون‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ ‫خروس‬
‫تاج‬ ‫خالص‬
( ‫میازان‬ ‫کمتاری‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ ‫خروس‬
89
/
1
‫میلی‬
‫داد‬ ‫اختصااص‬ ‫خاود‬ ‫باه‬ ‫را‬ ‫صاف‬ ‫ای‬ )‫برگ‬ ‫تر‬ ‫وزن‬ ‫گرم‬ ‫بر‬ ‫گرم‬
(
‫جدول‬
4
.)
‫ای‬ ‫نتایا‬
‫بارگ‬ ‫کلروفیال‬ ‫مقدار‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫پژوهش‬
‫معنی‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫ماش‬
‫به‬ ً‫ال‬‫احتما‬ ‫که‬ ‫ندارد؛‬ ‫داری‬
‫گیااه‬ ‫سازشای‬ ‫پاسا‬ ‫عنوان‬
‫می‬ ‫استفاده‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫افزایش‬ ‫جه‬
‫کااهش‬ ‫نتیجاه‬ ‫در‬ ‫کاه‬ ‫شود‬
‫می‬ ‫جبران‬ ‫را‬ ‫برگ‬ ‫سطح‬
‫رنگیزه‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫حفظ‬ .‫کند‬
‫ف‬ ‫هاای‬
‫توسانتزی‬
1- Shapiro-Wilk
2- Kolmogorov-Smirnov
3- Cramer-von Mises
4- Anderson-Darling
‫می‬ ‫هوا‬ ‫آلودگی‬ ‫معر‬ ‫در‬ ‫گیاه‬
‫گیااه‬ ‫تحمال‬ ‫و‬ ‫مقاوما‬ ‫بیاانگر‬ ‫تواناد‬
( ‫باشااد‬ ‫هااوا‬ ‫آلااودگی‬ ‫بااه‬ ‫نسااب‬
Singh and Verma, 2007
.)
‫عباس‬
( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نسب‬
Abbasnasab et al., 2019
‫کردند‬ ‫گزارش‬ )
‫باا‬ ‫کلروفیاال‬ ‫مقاادار‬ ‫باار‬ ‫خاااک‬ ‫و‬ ‫گاارد‬
‫گونااه‬ ‫رگ‬
‫هااای‬
Bromus
tomentellus
( ‫یونجه‬ ‫و‬
Medicago sativa
‫معنی‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ )
‫نادارد؛‬ ‫داری‬
‫باعاث‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫همچنای‬ .‫دارد‬ ‫مطابقا‬ ‫تحقیق‬ ‫ای‬ ‫نتایا‬ ‫با‬ ‫که‬
‫رنگیزه‬ ‫مقدار‬ ‫کاهش‬
‫تاج‬ ‫برگ‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫های‬
‫با‬ ‫مطابق‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫خروس‬
‫یافتاه‬
‫هاای‬
( ‫همکااران‬ ‫و‬ ‫ساالمه‬
Salama et al., 2011
‫بار‬ ‫مبنای‬ )
‫رنگیزه‬ ‫غلظ‬ ‫کاهش‬
‫بارگ‬ ‫در‬ ‫فتوسانتزی‬ ‫هاای‬
Datura innoxia
Mill.
‫اس‬ ‫هوا‬ ‫آلودگی‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬
.
‫و‬ ‫گارد‬ ‫ذرات‬ ‫رساوب‬ ‫همچنی‬
‫و‬ ‫فتوسانتزی‬ ‫فعاال‬ ‫تشعشاع‬ ‫کااهش‬ ‫موجاب‬ ‫بارگ‬ ‫ساطح‬ ‫بار‬ ‫خاک‬
‫سایه‬
‫رنگیازه‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫برگ‬ ‫بر‬ ‫اندازی‬
‫هاای‬
‫می‬ ‫کاهش‬ ‫فتوسنتزی‬
‫یا‬
‫به‬ ‫و‬ ‫بند‬
‫بار‬ ‫آسایب‬ ‫و‬ ‫ساایه‬ ‫اثار‬ ‫همراهی‬ ‫عل‬
‫رنگیازه‬ ‫مقادار‬ ،‫سالول‬ ‫در‬ ‫پروکسید‬ ‫لیپد‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫سلولی‬ ‫غشای‬
‫هاای‬
‫ای‬
‫ا‬‫م‬ ‫ااهش‬
‫ا‬‫ک‬ ‫ااک‬
‫ا‬‫خ‬ ‫و‬ ‫ارد‬
‫ا‬‫گ‬ ‫ارایط‬
‫ا‬‫ش‬ ‫ا‬
‫ا‬‫تح‬ ‫انتزی‬
‫ا‬‫فتوس‬
( ‫اد‬
‫ا‬‫یابن‬
Abu-
Romman and Alzubi, 2015
‫جوشای‬ ‫و‬ ‫چائوهاان‬ .)
(
Chauhan
and Joshi, 2010
‫رنگیزه‬ ‫مقدار‬ ‫که‬ ‫کردند‬ ‫گزارش‬ )
‫و‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫های‬
‫کاروتنوئیادهای‬
( ‫گنادم‬ ‫گیاهاان‬
Triticum aestivum L.
‫خاردل‬ ‫و‬ )
(
Sinapis arvensis
‫چشامگیری‬ ‫کاهش‬ ،‫آلوده‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫یافته‬ ‫رشد‬ )
‫می‬ ‫نشان‬
‫ع‬ .‫دهد‬
( ‫کریمای‬ ‫و‬ ‫لوی‬
Alavi and Karimi, 2015
‫ثیر‬ ‫تا‬ )
‫گرد‬ ‫طوفان‬
‫شبیه‬ ‫غبار‬ ‫و‬
‫فلورساند‬ ‫بار‬ ‫را‬ ‫آزمایشاگاه‬ ‫در‬ ‫شاده‬ ‫ساازی‬
‫کلروفیل‬
a
‫گیااه‬ ‫در‬ ‫فناولی‬ ‫ترکیبات‬ ‫و‬ ‫فالونوئیدها‬ ،‫کلروفیل‬ ‫محتوای‬ ،
( ‫آویش‬ ‫دارویی‬
Thymus vulgaris L.
.‫دادناد‬ ‫قارار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫را‬ )
‫رابطه‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫محققان‬ ‫ای‬ ‫نتایا‬
‫غباار‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫مقدار‬ ‫بی‬ ‫معکوسی‬
‫فلو‬ ‫و‬ ‫کلروفیل‬ ‫محتوای‬ ‫و‬
‫کلروفیال‬ ‫رساند‬
a
‫مطالعاه‬ ‫در‬ .‫دارد‬ ‫وجاود‬
‫تاج‬ ‫برگ‬ ‫کاروتنوئیدهای‬ ‫مقدار‬ ‫حاضر‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫شارایط‬ ‫تح‬ ‫قرمز‬
‫کاروتنوئیادهای‬ ‫میازان‬ ‫دیگاری‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ ‫؛‬ ‫یاف‬ ‫کاهش‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫گیاه‬ ‫برگ‬
Eucalyptus camaldulensis
‫باه‬ ‫نساب‬ ‫آلوده‬ ‫منطقه‬ ‫در‬
‫شاااهد‬
9
/
16
( ‫اساا‬ ‫یافتااه‬ ‫کاااهش‬ ‫درصااد‬
Seyyednejad and
Koochak, 2011
.)
( ‫ماش‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫بیشتری‬
26
/
4
‫دی‬ ‫میکرومول‬
‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫متر‬ ‫بر‬
‫که‬ ‫گردید‬ ‫مشاهده‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫عدم‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ )‫ثانیه‬ ‫در‬ ‫مربع‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬
21
/
31
( ‫بود‬ ‫بیشتر‬ ‫درصد‬
‫جادول‬
2
.)
‫بیشتری‬
( ‫ماش‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬
28
/
5
‫دی‬ ‫میکرومول‬
‫بار‬ ‫کارب‬ ‫اکسید‬
‫متر‬
‫مااش‬ ‫خاالص‬ ‫کشا‬ ‫از‬ ‫کاشا‬ ‫الگوهاای‬ ‫بی‬ ‫در‬ )‫ثانیه‬ ‫در‬ ‫مربع‬
‫به‬
‫تاج‬ ‫با‬ ‫رقاب‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ ‫و‬ ‫آمد‬ ‫دس‬
‫ماش‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫خروس‬
‫کاشا‬ ‫الگوهای‬ ‫در‬ ‫ماش‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫کاهش‬ ‫میزان‬ . ‫یاف‬ ‫کاهش‬
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫تاج‬ ‫درصد‬
،‫خروس‬
50
‫درص‬
+‫مااش‬ ‫د‬
50
‫درصاد‬
‫تاج‬
‫و‬ ‫خروس‬
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫به‬ ‫خروس‬
‫ترتیاب‬
86
/
47
،
94
/
32
‫و‬
83
/
34
( ‫بودند‬ ‫ماش‬ ‫خالص‬ ‫کش‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫درصد‬
‫جدول‬
2
.)

9. ‫موسو‬ ‫سادات‬
‫ی‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بین‬ ‫رقابت‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تحت‬ ‫قرمز‬
335
‫جدول‬
2
-
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫خصوصیات‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ ‫کاشت‬ ‫مختلف‬ ‫الگوهای‬ ‫اثرات‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫قرمز‬
Table 2- Effect of different planting patterns and dust on physiological traits in mungbean and redroot pigweed
‫تاج‬
‫قرمز‬ ‫ریشه‬ ‫خروس‬
Redroot pigweed
‫ماش‬
Mungbean
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
Dust
‫نسبی‬ ‫رطوبت‬ ‫مقدار‬
‫برگ‬
RWC* (%)
‫ک‬
‫لروفیل‬
-
(mg g
Chlorophyll
)
1
-
fw
1
‫دی‬
‫ک‬ ‫اکسید‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫ربن‬
‫ای‬
2
Intercellular CO
concentration
)
1
-
s
2
-
m
2
(mmol CO
‫تعرق‬ ‫سرعت‬
Transpiration
rate
(mmol H2O m-2
s-
1
)
‫فتوسنتز‬ ‫سرعت‬
Photosynthetic
rate
)
1
-
s
2
-
m
2
µmol CO
(
74.76a
1.795a
437.3b
3.41a
4.26a
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬
Without dust
65.77b
1.373b
530.6a
2.56b
3.24b
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫با‬
With dust
‫کاش‬ ‫الگوی‬
Planting pattern
-
-
478.5ab
-
5.28a
100
+‫ماش‬ ‫درصد‬
0
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
100% Mungbean+ 0%
Pigweed
-
-
453.3b
-
3.44b
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
75% Mungbean+ 25%
Pigweed
-
-
482.9ab
-
3.54b
50
‫د‬
+‫ماش‬ ‫رصد‬
50
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
50% Mungbean+ 50%
Pigweed
-
-
521.1a
-
2.75b
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
25% Mungbean+ 75%
Pigweed
‫میانگی‬
‫دامنه‬ ‫چند‬ ‫آزمون‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ،‫ستون‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫مشترک‬ ‫حروف‬ ‫دارای‬ ‫های‬
‫معنی‬ ‫اختالف‬ ‫درصد‬ ‫پنا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫دانک‬ ‫ای‬
.‫ندارند‬ ‫داری‬
Means followed by the same letters in each column are not significantly different according to Duncan,
s multiple range test (P<0.05).
* Relative water content
‫تاج‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫بر‬ ‫ثیری‬ ‫ت‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫توجه‬ ‫با‬ ‫؛‬ ‫نداش‬ ‫خروس‬
‫تاج‬ ‫اینکه‬ ‫به‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫گیاها‬ ‫جزء‬ ‫قرمز‬
‫ن‬
C4
‫از‬ ‫بتواند‬ ً‫ال‬‫احتما‬ ‫اس‬
‫دی‬ ‫مقدار‬
‫به‬ ‫کم‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫فتوسانتزی‬ ‫سرع‬ ‫و‬ ‫نماید‬ ‫استفاده‬ ‫خوبی‬
‫اما‬ .‫نگیرد‬ ‫قرار‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫تح‬ ‫آن‬
‫می‬ ‫احتمال‬ ‫ای‬
‫در‬ ‫کاه‬ ‫رود‬
‫روزنه‬ ‫شدن‬ ‫بسته‬ ‫موجب‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ماش‬
‫گازی‬ ‫تبادالت‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫ها‬
. ‫اس‬ ‫گردیده‬
‫کر‬ ‫بی‬ ‫نفوذ‬ ‫به‬ ‫قادر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ذرات‬
‫ک‬
‫بوده‬ ‫برگ‬ ‫های‬
‫روزنه‬ ‫شدن‬ ‫مسدود‬ ‫باعث‬ ‫و‬
‫می‬ ‫ها‬
‫می‬ ‫و‬ ‫شوند‬
‫کااهش‬ ‫طریاق‬ ‫از‬ ‫توانناد‬
‫گیااه‬ ‫فتوسانتزی‬ ‫سیساتم‬ ‫به‬ ‫آسیب‬ ‫و‬ ‫نور‬ ‫دریاف‬ ،‫گازی‬ ‫تبادالت‬ ‫روند‬
‫ای‬ .‫شوند‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ‫تولید‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫کاهش‬ ‫سبب‬
‫مطالعاات‬ ‫باا‬ ‫نتاایا‬
‫ع‬
( ‫کریمای‬ ‫و‬ ‫لاوی‬
Alavi and Karimi, 2015
)
‫و‬ ‫گارد‬ ‫شارایط‬ ‫تحا‬ ‫آویش‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫کاهش‬ ‫بر‬ ‫مبنی‬
‫برگ‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫رسوب‬ .‫دارد‬ ‫مطابق‬ ‫خاک‬
‫دریافا‬ ‫سبب‬ ‫ها‬
‫روزناه‬ ‫هادای‬ ‫کااهش‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫برای‬ ‫کمتر‬ ‫نور‬ ‫جذب‬
‫و‬ ‫ای‬
‫می‬ ‫گیاه‬ ‫عملکرد‬
‫روزنه‬ ‫انسداد‬ ‫باعث‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ذرات‬ .‫شوند‬
‫نیاز‬ ‫و‬ ‫هاا‬
‫کاهش‬
‫سارع‬ ‫کااهش‬ ‫بارای‬ ‫دیگاری‬ ‫عامال‬ ‫کاه‬ ‫شده‬ ‫گازها‬ ‫تبادل‬
( ‫هستند‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫فتوسنتزی‬
Zia-khan et al., 2015
‫اسدی‬ .)
‫و‬ ‫سبزی‬
( ‫همکاران‬
Asadi-Sabzi et al., 2019
‫افازایش‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫دادند‬ ‫گزارش‬ )
‫د‬ ‫نشان‬ ‫کاهشی‬ ‫روند‬ ‫خشک‬ ‫و‬ ‫تر‬ ‫وزن‬ ‫ریزگرد‬ ‫میزان‬
‫به‬ ‫ادند‬
‫طاوری‬
‫کاه‬
‫تیمارهای‬
750
‫و‬
1500
‫شروع‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫مترمکعب‬ ‫بر‬ ‫ریزگرد‬ ‫میکروگرم‬
‫به‬ ،‫بذردهی‬
‫عل‬ ‫خشک‬ ‫وزن‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫ترتیب‬
‫باه‬ ‫هارز‬ ‫های‬
‫میازان‬
17
‫و‬
33
‫باه‬ ‫صافر‬ ‫از‬ ‫ریزگارد‬ ‫میازان‬ ‫افازایش‬ ‫باا‬ .‫شاد‬ ‫درصد‬
1500
‫حادود‬ ‫به‬ ‫نیز‬ ‫تعرق‬ ‫سرع‬ ‫و‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ،‫مترمکعب‬ ‫بر‬ ‫میکروگرم‬
‫یا‬ ‫کااهش‬ ‫نص‬
‫سارع‬ ‫در‬ ‫تغییار‬ ‫متفااوت‬ ‫روناد‬ ‫باه‬ ‫توجاه‬ ‫باا‬ . ‫فا‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫گونه‬ ‫دو‬ ‫فتوسنتزی‬
،‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫شارایط‬ ‫تحا‬ ‫خاروس‬
‫می‬
‫به‬ ‫فتوسنتزی‬ ‫محدودی‬ ‫نوع‬ ‫که‬ ‫گرف‬ ‫نتیجه‬ ‫توان‬
‫دو‬ ‫در‬ ‫آمده‬ ‫وجود‬
‫تاج‬ ‫رقاب‬ . ‫اس‬ ‫متفاوت‬ ‫گونه‬
‫فتوسانتز‬ ‫سارع‬ ‫کااهش‬ ‫باعث‬ ‫خروس‬
‫به‬ ً‫ال‬‫احتما‬ ‫امر‬ ‫ای‬ ‫عل‬ .‫گردید‬ ‫ماش‬
‫افزای‬ ‫دلیل‬
‫گوناه‬ ‫بی‬ ‫رقاب‬ ‫ش‬
‫ای‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬
‫سایه‬ ‫افزایش‬ ،‫نور‬ ‫و‬ ‫غذایی‬ ‫مواد‬ ‫جذب‬ ‫برای‬ ‫خروس‬
‫انادازی‬
‫تاج‬
‫سارع‬ ‫کااهش‬ ‫و‬ ‫تانفد‬ ‫افازایش‬ ‫نهای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫روی‬ ‫خروس‬
‫رقابا‬ ‫باا‬ ‫تاوأم‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫اثارات‬ ‫بناابرای‬ ‫؛‬ ‫اسا‬ ‫ماش‬ ‫فتوسنتز‬

10. 336
‫نشریه‬
‫پژوهش‬
‫های‬
‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬
‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬
37
‫شماره‬ ،
3
،
‫پاییز‬
1402
‫تاج‬
‫خروس‬
‫زیان‬ ‫اثر‬
‫طریاق‬ ‫ای‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫ماش‬ ‫فتوسنتز‬ ‫سرع‬ ‫بر‬ ‫باری‬
‫باعث‬
‫می‬ ‫ماش‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫کاهش‬
.‫شوند‬
( ‫ماش‬ ‫تعرق‬ ‫سرع‬ ‫بیشتری‬
41
/
3
‫میلی‬
‫متر‬ ‫بر‬ ‫آب‬ ‫مول‬
‫در‬ ‫مرباع‬
( ‫آن‬ ‫میازان‬ ‫کمتاری‬ ‫و‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫بادون‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ )‫ثانیه‬
56
/
2
‫میلی‬
‫متر‬ ‫بر‬ ‫آب‬ ‫مول‬
‫مشااهده‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫شارایط‬ ‫در‬ )‫ثانیه‬ ‫در‬ ‫مربع‬
‫در‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫شارایط‬ ‫تح‬ ‫ماش‬ ‫تعرق‬ ‫سرع‬ ‫کاهش‬ ‫میزان‬ .‫شد‬
‫مق‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫عدم‬ ‫با‬ ‫ایسه‬
90
/
24
( ‫بود‬ ‫درصد‬
‫جدول‬
2
.)
‫خااک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫تااج‬ ‫تعارق‬ ‫سرع‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫ماش‬ ‫تعرق‬ ‫سرع‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬
‫خاروس‬
‫معنی‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬
‫عبااس‬ ‫نتاایا‬ ‫با‬ ‫نتایا‬ ‫ای‬ . ‫نداش‬ ‫داری‬
‫همکااران‬ ‫و‬ ‫نساب‬
(
Abbasnasab et al., 2019
‫مبنای‬ )
‫در‬ ‫تعارق‬ ‫سارع‬ ‫کااهش‬ ‫بار‬
‫ای‬
‫ا‬‫معن‬ ‫ثیر‬ ‫ا‬
‫ا‬‫ت‬ ‫ادم‬
‫ا‬‫ع‬ ‫و‬ ‫اه‬
‫ا‬‫یونج‬
‫در‬ ‫دار‬
B. tomentellus
.‫دارد‬ ‫ا‬
‫ا‬‫مطابق‬
( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫زیاخان‬
Zia-Khan et al., 2015
‫و‬ ‫گارد‬ ‫کردند‬ ‫گزارش‬ )
( ‫پنبه‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫خاک‬
Gossypium hirsutum L.
‫رشد‬ ‫مراحل‬ ‫همه‬ ‫در‬ )
‫می‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫تعرق‬ ‫سرع‬
.‫دهد‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫معنی‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫کاش‬ ‫الگوی‬ ‫و‬
‫دی‬ ‫غلظ‬ ‫بر‬ ‫داری‬
‫اکساید‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫کرب‬
‫غلظا‬ ‫بار‬ ‫آنهاا‬ ‫متقابال‬ ‫اثرات‬ . ‫داش‬ ‫گیاه‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫ای‬
‫دی‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫تاج‬ ‫ای‬
‫درصاد‬ ‫یاک‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫خروس‬
‫معنی‬
‫الگاوی‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫تح‬ ‫گیاه‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫برگ‬ ‫دمای‬ .‫بود‬ ‫دار‬
‫مق‬ ‫همچنی‬ .‫نگرفتند‬ ‫قرار‬ ‫کاش‬
‫تحا‬ ‫مااش‬ ‫برگ‬ ‫نسبی‬ ‫رطوب‬ ‫دار‬
‫مقادار‬ ‫اماا‬ ‫نگرفتناد؛‬ ‫قرار‬ ‫کاش‬ ‫الگوی‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫تیمارهای‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬
‫برگ‬ ‫نسبی‬ ‫رطوب‬
‫تاج‬
‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫تح‬ ‫درصد‬ ‫پنا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫خروس‬
( ‫گرف‬ ‫قرار‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫جدول‬
3
.)
‫جدول‬
3
-
‫الگوه‬ ‫اثرات‬ )‫مربعات‬ ‫(میانگین‬ ‫واریانس‬ ‫تجزیه‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫صفات‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ ‫کاشت‬ ‫مختلف‬ ‫ای‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫قرمز‬
Table 3- Analysis of variance (mean squares) of the effect of different planting patterns and dust on physiological traits in
mungbean and redroot pigweed
‫تاج‬
‫قرمز‬ ‫ریشه‬ ‫خروس‬
Redroot pigweed
‫ماش‬
Mungbean
‫درجه‬
‫آزادی‬
Df
‫تغییرات‬ ‫منابع‬
S.O.V
‫رطوبت‬ ‫مقدار‬
‫برگ‬ ‫نسبی‬
Relative water
content
‫برگ‬ ‫دمای‬
Leaf
temperature
‫دی‬ ‫غلظت‬
‫زیر‬ ‫کربن‬ ‫اکسید‬
‫روزنه‬
‫ای‬
Intercellular CO2
concentration
‫رطوبت‬ ‫مقدار‬
‫برگ‬ ‫نسبی‬
Relative water
content
‫برگ‬ ‫دمای‬
Leaf
temperature
‫دی‬ ‫غلظت‬
‫زیر‬ ‫کربن‬ ‫اکسید‬
‫روزنه‬
‫ای‬
Intercellular CO2
concentration
647.91*
0.02311ns
42884.9**
63.901ns
0.00031ns
69573.8**
1
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
Dust
5.85ns
0.03571ns
10831.8**
10.872ns
0.03081ns
6270.3*
3
‫کاش‬ ‫الگوی‬
Planting pattern
10.76ns
0.00954ns
4304.3**
20.677ns
0.02064ns
2405.4ns
3
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
×
‫الگوی‬
‫کاش‬
Dust× Planting
pattern
135.52
1.1108
323.1
137.122
0.5202
1817.7
24
‫آزمایشی‬ ‫خطای‬
Error
16.57
3.14
3.52
15.71
2.15
8.81
-
‫تغییرات‬ ‫ضریب‬
)‫(درصد‬
C.V (%)
ns
،
**
‫و‬
*
‫به‬
‫معنی‬ ‫عدم‬ ‫ترتیب‬
‫معن‬ ،‫داری‬
‫ی‬
‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫داری‬
1
‫و‬
5
.‫درصد‬
ns
, **
and *
: non-significant, significant at p≤0.01 and p≤0.05, respectively.
‫دی‬ ‫غلظ‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫روزناه‬ ‫زیار‬ ‫کارب‬ ‫اکسید‬
‫ای‬
‫دی‬ ‫غلظ‬ ‫افزایش‬ ‫میزان‬ ،‫گردید‬ ‫ماش‬
‫مااش‬ ‫روزناه‬ ‫زیار‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫تح‬
‫خااک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬ ‫شرایط‬ ‫با‬
3
/
21
( ‫بود‬ ‫درصد‬
‫جدول‬
2
‫تاج‬ ‫با‬ ‫رقاب‬ .)
‫کاشا‬ ‫مختل‬ ‫الگوهای‬ ‫در‬ ‫خروس‬
‫دی‬ ‫غلظ‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬
‫روزناه‬ ‫زیار‬ ‫کارب‬ ‫اکساید‬
‫گردیاد؛‬ ‫مااش‬ ‫ای‬
‫به‬
‫طوری‬
( ‫غلظ‬ ‫بیشتری‬ ‫که‬
1
/
521
‫میلی‬
‫دی‬ ‫مول‬
‫متر‬ ‫بر‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫ک‬ ‫الگااوی‬ ‫در‬ )‫ثانیااه‬ ‫در‬ ‫مربااع‬
‫اشاا‬
25
+‫ماااش‬ ‫درصااد‬
75
‫درصااد‬
‫تاج‬
‫نساب‬ ‫باا‬ ‫که‬ ‫گردید‬ ‫مشاهده‬ ‫خروس‬
‫هاای‬
50
+‫مااش‬ ‫درصاد‬
50
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫معنای‬ ‫تفااوت‬ ‫ماش‬ ‫خالص‬ ‫کش‬ ‫و‬ ‫خروس‬
‫و‬ ‫نداشا‬ ‫داری‬
( ‫مقدار‬ ‫کمتری‬
3
/
453
‫میلی‬
‫دی‬ ‫مول‬
‫متر‬ ‫بر‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
)‫ثانیه‬ ‫در‬ ‫مربع‬
‫الگوی‬ ‫در‬
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫تااج‬ ‫درصاد‬
‫گردیاد‬ ‫مشااهده‬ ‫خاروس‬
(
‫جدول‬
2
‫دی‬ ‫غلظا‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ .)
‫زیار‬ ‫کارب‬ ‫اکساید‬
‫روزنه‬
‫تاج‬ ‫ای‬
‫به‬ ‫گردید؛‬ ‫خروس‬
‫طوری‬
‫دی‬ ‫غلظا‬ ‫بیشاتری‬ ‫کاه‬
‫اکساید‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫کرب‬
( ‫ای‬
9
/
564
‫میلی‬
‫دی‬ ‫مول‬
‫در‬ ‫مترمرباع‬ ‫بار‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫الگوی‬ ‫در‬ )‫ثانیه‬
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫شارایط‬ ‫تح‬ ‫خروس‬
‫و‬ ‫گرد‬
‫تااج‬ ‫خاالص‬ ‫کشا‬ ‫باا‬ ‫کاه‬ ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫خاک‬
‫تفااوت‬ ‫خاروس‬
‫معنی‬
( ‫مقدار‬ ‫کمتری‬ ‫و‬ ‫نداش‬ ‫داری‬
5
/
391
‫میلی‬
‫دی‬ ‫مول‬
‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫متر‬ ‫بر‬
‫کاش‬ ‫الگوی‬ ‫در‬ )‫ثانیه‬ ‫در‬ ‫مربع‬
75
+‫مااش‬ ‫درصاد‬
25
‫درصاد‬
‫تاج‬
‫به‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬ ‫خروس‬
( ‫آمد‬ ‫دس‬
‫جدول‬
4
.)

11. ‫موسو‬ ‫سادات‬
‫ی‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫بین‬ ‫رقابت‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تحت‬ ‫قرمز‬
337
‫جدول‬
4
-
‫دی‬ ‫غلظت‬ ،‫برگ‬ ‫کاروتنوئیدهای‬ ‫مقدار‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫تأثیر‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫کربن‬ ‫اکسید‬
‫تاج‬ ‫برگ‬ ‫سطح‬ ‫و‬ ‫ای‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫الگوهای‬ ‫در‬ ‫قرمز‬
‫کشت‬ ‫مختلف‬
Table 4- The effect of dust on the amount of leaf carotenoids, the intercellular CO2 concentration and the leaf area in redroot
pigweed in different planting patterns
‫برگ‬ ‫سطح‬
Leaf area
)
2
(cm
‫دی‬ ‫غلظت‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫کربن‬ ‫اکسید‬
‫ای‬
Intercellular CO2 concentration
(mmol CO2 m-2
s-1
)
‫برگ‬ ‫کاروتنوئیدهای‬ ‫غلظت‬
Carotenoid
(mg g-1
fw-1
leaf)
‫کاشت‬ ‫الگوی‬
Planting pattern
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
Dust
115.3b
507.0c
3.361ab
0
+‫ماش‬ ‫درصد‬
100
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
0% Mungbean+ 100% Pigweed
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬
No dust
218.9a
524.9c
2.368bc
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
25% Mungbean+ 75% Pigweed
169.7ab
474.0bd
2.680bc
50
+‫ماش‬ ‫درصد‬
50
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
50% Mungbean+ 50% Pigweed
226.3a
391.5be
3.587a
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
75% Mungbean+ 25v Pigweed
106.7b
558.7ab
1.893d
0
+‫ماش‬ ‫درصد‬
100
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
0% Mungbean+ 100% Pigweed
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫با‬
With dust
113.0b
564.9a
2.682bc
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
25% Mungbean+ 75% Pigweed
196.5a
534.6bc
2.288c
50
+‫ماش‬ ‫درصد‬
50
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
50% Mungbean+ 50% Pigweed
118.1b
533.2bc
3.237ab
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫تاج‬ ‫درصد‬
‫خروس‬
75% Mungbean+ 25% Pigweed
‫میانگی‬
‫دامنه‬ ‫چند‬ ‫آزمون‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ،‫ستون‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫مشترک‬ ‫حروف‬ ‫دارای‬ ‫های‬
‫پنا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫دانک‬ ‫ای‬
‫معنی‬ ‫اختالف‬ ‫درصد‬
.‫ندارند‬ ‫داری‬
Means followed by the same letters in each column are not significantly different according to Duncan,
s multiple range test (P<0.05).
‫دی‬ ‫غلظ‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
‫روزناه‬ ‫زیار‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫ای‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫گیاه‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬
‫ک‬ ‫شد‬ ‫خروس‬
‫نتایا‬ ‫با‬ ‫ه‬
‫همکااران‬ ‫و‬ ‫مارادی‬
(
Moradi et al., 2017
‫به‬ .‫دارد‬ ‫مطابق‬ )
‫می‬ ‫نظر‬
‫ته‬ ‫رسد‬
‫و‬ ‫گرد‬ ‫نشینی‬
‫فتوسانتزی‬ ‫ظرفیا‬ ‫بار‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫توسط‬ ‫اس‬ ‫ممک‬ ‫برگ‬ ‫سطح‬ ‫بر‬ ‫خاک‬
‫مکانیسم‬ ‫و‬ ‫کلروپالس‬
‫دی‬ ‫فرآوری‬ ‫از‬ ‫برگ‬ ‫درونی‬ ‫های‬
‫کارب‬ ‫اکساید‬
‫به‬ .‫باشد‬ ‫کرده‬ ‫ممانع‬
‫طوری‬
‫که‬
‫به‬
‫دی‬ ‫نیافت‬ ‫انتقال‬ ‫عل‬
‫کارب‬ ‫اکسید‬
‫سای‬ ‫به‬
‫تخریاب‬ ‫و‬ ‫کارب‬ ‫کنادتر‬ ‫آسیمیالسایون‬ ، ‫کرب‬ ‫پذیرنده‬ ‫های‬
‫دی‬ ‫از‬ ‫کربوکسیالز‬ ‫آنزیم‬
‫به‬ ‫برگ‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫اساتفاده‬ ‫خوبی‬
‫نمی‬
‫به‬ .‫شود‬
‫دی‬ ‫تجمع‬ ‫یا‬ ‫افزایش‬ ،‫دیگر‬ ‫عبارت‬
‫در‬ ‫بارگ‬ ‫کارب‬ ‫اکساید‬
‫سلول‬ ‫ناتوانی‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬ ،‫تنش‬ ‫شرایط‬
‫م‬ ‫هاای‬
‫از‬ ‫اساتفاده‬ ‫در‬ ‫زوفیال‬
‫دی‬
( ‫اسا‬ ‫کمتار‬ ‫مزوفیلای‬ ‫هادای‬ ‫و‬ ‫کارب‬ ‫اکسید‬
Ulrichs et al.,
2008
.)
‫تاج‬ ‫رقاب‬
‫دی‬ ‫غلظا‬ ‫افازایش‬ ‫باعث‬ ‫نیز‬ ‫خروس‬
‫اکسایدکرب‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬
‫به‬ ً‫ال‬‫احتما‬ ‫که‬ ‫گردید؛‬ ‫ماش‬ ‫ای‬
‫مقاوم‬ ‫دلیل‬
‫بار‬ ‫موجاود‬ ‫های‬
‫دی‬ ‫انتشار‬ ‫راه‬ ‫سر‬
‫فضا‬ ‫به‬ ‫اکسیدکرب‬
‫مقاوما‬ ‫جملاه‬ ‫از‬ ‫برگ‬ ‫درون‬ ‫ی‬
‫روزنه‬
( ‫داد‬ ‫نساب‬ ‫بتوان‬ ‫مرزى‬ ‫الیه‬ ‫مقاوم‬ ‫و‬ ‫ای‬
Liu et al., 2011
.)
‫تااج‬ ‫باا‬ ‫ماش‬ ‫مخلوط‬ ‫کش‬ ‫همچنی‬
‫غلظا‬ ‫کااهش‬ ‫باعاث‬ ‫خاروس‬
‫دی‬
‫روزنه‬ ‫زیر‬ ‫کرب‬ ‫اکسید‬
‫تاج‬ ‫ای‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
.‫گردید‬ ‫قرمز‬
‫ت‬ ‫برگ‬ ‫نسبی‬ ‫رطوب‬ ‫مقدار‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫شرایط‬ ‫تح‬
‫اج‬
‫خروس‬
12
( ‫یاف‬ ‫کاهش‬ ‫درصد‬
‫جدول‬
2
.)
‫کاه‬ ‫شده‬ ‫سبب‬ ‫بلندمدت‬ ‫در‬ ‫مسئله‬ ‫ای‬
‫به‬ ‫نتوانسته‬ ‫گیاه‬ ‫و‬ ‫یافته‬ ‫کاهش‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫آب‬ ‫جذب‬ ‫توانایی‬
‫کاافی‬ ‫مقادار‬
‫منفی‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫برگ‬ ‫نسبی‬ ‫رطوب‬ ‫مقدار‬ ‫بر‬ ‫طریق‬ ‫ای‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫نماید‬ ‫جذب‬ ‫آب‬
‫در‬ ‫بارگ‬ ‫نسابی‬ ‫رطوبا‬ ‫کااهش‬ . ‫اس‬ ‫گذاشته‬
‫در‬ ‫غباار‬ ‫و‬ ‫گارد‬ ‫اثار‬
Tectona grandis
،
Syzygium cumini
‫و‬
Anthocephalus
cadamba
‫اط‬
‫ا‬‫توس‬
‫ااتوردی‬
‫ا‬‫چ‬
( ‫ااران‬
‫ا‬‫همک‬ ‫و‬
Chaturvedi et al.,
2013
. ‫اس‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ )
‫مورفولوژیکی‬ ‫خصوصیات‬
‫داده‬ ‫واریاند‬ ‫تجزیه‬ ‫نتایا‬
‫بار‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫اثرات‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫ها‬
‫ارتفاع‬
‫معنای‬ ‫درصاد‬ ‫پانا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫ماش‬ ‫برگ‬ ‫سطح‬ ‫و‬ ‫بوته‬
‫دار‬
‫نیز‬ ‫کاش‬ ‫الگوهای‬ ‫بی‬ ‫در‬ ‫ماش‬ ‫برگ‬ ‫سطح‬ ‫و‬ ‫فرعی‬ ‫ساقه‬ ‫تعداد‬ . ‫اس‬
‫معنی‬
‫قطاری‬ ‫رویش‬ ‫بر‬ ‫ثیری‬ ‫ت‬ ‫کاش‬ ‫الگوی‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ .‫گردید‬ ‫دار‬
( ‫نداشتند‬ ‫ماش‬ ‫ساقه‬
‫جدول‬
5
.)
‫ثیر‬ ‫تا‬ ‫کاشا‬ ‫الگاوی‬ ‫و‬ ‫خااک‬ ‫و‬ ‫گارد‬
‫مع‬
‫نی‬
‫تاج‬ ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ ‫بر‬ ‫داری‬
‫تااج‬ ‫بارگ‬ ‫ساطح‬ . ‫داش‬ ‫خروس‬
‫خاروس‬
‫آن‬ ‫متقابل‬ ‫اثرات‬ ‫و‬ ‫کاش‬ ‫الگوی‬ ،‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ ‫تح‬
‫ساطح‬ ‫در‬ ‫ها‬
‫طول‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫ثیر‬ ‫ت‬ . ‫گرف‬ ‫قرار‬ ‫درصد‬ ‫پنا‬
‫گل‬
‫آذی‬
‫تاج‬
‫خاروس‬
‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫پنا‬ ‫سطح‬ ‫در‬
‫تاج‬ ‫ساقه‬ ‫قطر‬ .‫گردید‬ ‫دار‬
‫ثیر‬ ‫تا‬ ‫تح‬ ‫خروس‬
‫نگرفتند‬ ‫قرار‬ ‫تیمارها‬
(
‫جدول‬
5
.)

12. 338
‫نشریه‬
‫پژوهش‬
‫های‬
‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬
‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬
37
‫شماره‬ ،
3
،
‫پاییز‬
1402
‫جدول‬
5
-
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫مورفولوژیک‬ ‫بر‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ ‫کاشت‬ ‫مختلف‬ ‫الگوهای‬ ‫اثرات‬ )‫مربعات‬ ‫(میانگین‬ ‫واریانس‬ ‫تجزیه‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫قرمز‬
Table 5- Analysis of variance (mean squares) of the effect of different planting patterns and dust on morphological traits in mungbean and redroot pigweed
‫تاج‬
‫قرمز‬ ‫ریشه‬ ‫خروس‬
Redroot pigweed
‫ماش‬
Mungbean
‫آزادی‬ ‫درجه‬
Df
‫تغییرات‬ ‫منابع‬
S.O.V ‫گل‬ ‫طول‬
‫آذین‬
Inflorescence length
‫ساقه‬ ‫قطر‬
Stem diameter
‫برگ‬ ‫سطح‬
Leaf area
‫بوته‬ ‫ارتفاع‬
Plant height
‫ساقه‬ ‫قطر‬
Stem diameter
‫برگ‬ ‫سطح‬
Leaf area
‫فرعی‬ ‫ساقه‬ ‫تعداد‬
Number of branches
‫بوته‬ ‫ارتفاع‬
Plant height
1.7095*
0.03649ns
0.67396*
0.22339*
0.01386ns
*
3.0258
0.0156ns
26.357*
1
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
Dust
0..3731ns
0.00126ns
0.35225*
0.104661*
0.10314ns
*
2.4843
0.5915**
5.418ns
3
‫کاش‬ ‫الگوی‬
Planting pattern
0.5353ns
0.03933ns
0.35137*
0.04391ns
0.06850ns
ns
0.1975
0.0074ns
5.369ns
3
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
×
‫کاش‬ ‫الگوی‬
Dust× Planting pattern
0.3029
0.04036
0.09812
0.03303
0.19382
0.6443
0.0129
5.654
24
‫آزمایشی‬ ‫خطای‬
Error
33.43
16.40
6.29
6.56
24.63
20.08
13.18
25.50
-
)‫(درصد‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬
C.V (%)
ns
،
**
‫و‬
*
‫به‬
‫معنی‬ ‫عدم‬ ‫ترتیب‬
‫معنی‬ ،‫داری‬
‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫داری‬
1
‫و‬
5
.‫درصد‬
ns
, **
and *
: non-significant, significant at p≤0.01 and p≤0.05, respectively
‫جدول‬
6
-
‫خا‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫و‬ ‫کاشت‬ ‫مختلف‬ ‫الگوهای‬ ‫اثرات‬
‫تاج‬ ‫و‬ ‫ماش‬ ‫مورفولوژیک‬ ‫صفات‬ ‫بر‬ ‫ک‬
‫ریشه‬ ‫خروس‬
‫قرمز‬
Table 6- Effect of different planting patterns and dust on morphological traits in mungbean and redroot pigweed
‫تاج‬
‫قرمز‬ ‫ریشه‬ ‫خروس‬
Redroot pigweed
‫ماش‬
Mungbean
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬
Dust
‫گل‬ ‫طول‬
‫آذین‬
Inflorescence length
(cm)
‫بوته‬ ‫ارتفاع‬
Plant height
(cm)
‫بوته‬ ‫در‬ ‫دانه‬ ‫تعداد‬
Number of seed
per plant
‫بوته‬ ‫در‬ ‫غالف‬ ‫تعداد‬
Number of pods
per plant
‫بوته‬ ‫در‬ ‫ساقه‬ ‫تعداد‬
Number of branch
per plant
‫سطح‬
‫برگ‬
Leaf
area
)
2
(cm
‫بوته‬ ‫ارتفاع‬
Plant height
(cm)
6.11a
17.61a
11.81a
3.23a
-
89.16a
10.23a
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫بدون‬
No dust
3.90b
15.02b
7.47b
2.28b
-
63.50b
8.42b
‫خاک‬ ‫و‬ ‫گرد‬ ‫با‬
With dust
‫کاش‬ ‫الگوی‬
Planting pattern
-
-
13.84a
-
1.13a
129.07a
-
100
+‫ماش‬ ‫درصد‬
0
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
100⁒ Mungbean+ 0%
Pigweed
-
15.63ab
9.17b
-
0.00b
64.66b
-
75
+‫ماش‬ ‫درصد‬
25
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
75% Mungbean+ 25%
Pigweed
-
17.75a
6.69b
-
0.13b
74.32b
-
50
+‫ماش‬ ‫درصد‬
50
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
50% Mungbean+ 50%
Pigweed
-
17.75a
8.88b
-
0.00b
37.28c
-
25
+‫ماش‬ ‫درصد‬
75
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
25% Mungbean+ 75%
Pigweed
-
14.14b
-
-
-
-
-
0
+‫ماش‬ ‫درصد‬
100
‫درصد‬
‫تاج‬
‫خروس‬
0% Mungbean+ 100%
Pigweed
‫میانگی‬
‫دامنه‬ ‫چند‬ ‫آزمون‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ،‫ستون‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫مشترک‬ ‫حروف‬ ‫دارای‬ ‫های‬
‫معنی‬ ‫اختالف‬ ‫درصد‬ ‫پنا‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫دانک‬ ‫ای‬
.‫ندارند‬ ‫داری‬
Means followed by the same letters in each column are not significantly different according to Duncan,
s multiple range test (P<0.05).