SlideShare a Scribd company logo

Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region

•
•
I
Iranian plant Protection Research

Introduction The jujube, Ziziphus jujuba Mill. is a well-known medicinal plant with various nutritional values and pharmacological properties which grows in South Khorasan province, Iran, as the major producer of jujube in Iran. The jujube lace bug, Monosteira alticarinata Ghauri (Hemiptera: Tingidae) is the second most important pest of jujube trees after the jujube fruit fly, Carpomyia vesuviana Costa (Diptera: Tephritidae) in South Khorasan province. Its occurrence in Iran was reported for the first time in 2012 by Moodi from Birjand in South Khorasan province. Adults of M. alticarinata overwinter on the bark of trees, under fallen leaves and in spring they move to young jujube leaves where they feed and lay eggs on the underside, thus starting infestations. Both M. alticarinata adults and nymphs feed on underside of leaves and produce small chlorotic stippling on the upper leaf surface. Leaf undersides appear specifically black varnish spotted due to lace bug excrement. Their injury reduces photosynthesis and respiration and also causes aesthetically displeasing injured leaves. As a result, foliage becomes bronzed and leaves may drop early. The accumulation of excrements on the leaves, also results in reduction of the gas exchange like other lace bugs. Distribution pattern of an insect population is an important aspect as it represents the interaction between individuals of the species and their habitat. The importance of spatial distribution comes from its central role in ecological theories and its practical role in population sampling theory as well as in the development of rational pest management strategies. For these reasons, a great deal of effort has been invested in characterizing the spatial distribution of insect populations. Spatial dispersion of a population usually follows one of three models: aggregated (or contagious), random (or by chance) or uniform (or regular). To determine the spatial distribution pattern of a given species it is necessary to obtain data on the count of individuals in the ecosystem to be considered. Despite the importance of M. alticarinata in the region, no study has been conducted on the distribution of this pest in jujube plant in Iran. Knowledge of spatial distribution of M. alticarinata is useful for designing, pest management and development of population models and assessment of levels of its damage. Materials and Methods To investigate the spatial distribution pattern of different life stages of M. alticarinata, samplings were done weekly of jujube trees in 2020. Jujube leaf was selected as sampling unit and the reliable sample size with maximum relative variation of 20% was obtained 50. The number of egg, nymph and adult was recorded in three heights of jujube trees (1.5, 2, and 3 meters). The spatial distribution pattern of different life stages of lace bug was determined using mean-variance ratio, Lloyd's mean crowding index, Taylor´s power low and Iwao´s patchiness regression model. Results

Science
1 of 14
Download to read offline
Research Article Vol. 37, No. 3, Fall 2023, p. 275-288 Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region S.A. Notghi Moghadam1 , H. Sadeghi-Namaghi 2 *, S. Moodi32 Received: 19-06-2023 Revised: 01-09-2023 Accepted: 05-09-2023 Available Online: 05-09-2023 How to cite this article: Notghi Moghadam, S.A., Sadeghi-Namaghi, H., & Moodi, S. (2023). Spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand region. Journal of Iranian Plant Protection Research, 37(3), 275-288. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jpp.2023.83016.1149 Introduction The jujube, Ziziphus jujuba Mill. is a well-known medicinal plant with various nutritional values and pharmacological properties which grows in South Khorasan province, Iran, as the major producer of jujube in Iran. The jujube lace bug, Monosteira alticarinata Ghauri (Hemiptera: Tingidae) is the second most important pest of jujube trees after the jujube fruit fly, Carpomyia vesuviana Costa (Diptera: Tephritidae) in South Khorasan province. Its occurrence in Iran was reported for the first time in 2012 by Moodi from Birjand in South Khorasan province. Adults of M. alticarinata overwinter on the bark of trees, under fallen leaves and in spring they move to young jujube leaves where they feed and lay eggs on the underside, thus starting infestations. Both M. alticarinata adults and nymphs feed on underside of leaves and produce small chlorotic stippling on the upper leaf surface. Leaf undersides appear specifically black varnish spotted due to lace bug excrement. Their injury reduces photosynthesis and respiration and also causes aesthetically displeasing injured leaves. As a result, foliage becomes bronzed and leaves may drop early. The accumulation of excrements on the leaves, also results in reduction of the gas exchange like other lace bugs. Distribution pattern of an insect population is an important aspect as it represents the interaction between individuals of the species and their habitat. The importance of spatial distribution comes from its central role in ecological theories and its practical role in population sampling theory as well as in the development of rational pest management strategies. For these reasons, a great deal of effort has been invested in characterizing the spatial distribution of insect populations. Spatial dispersion of a population usually follows one of three models: aggregated (or contagious), random (or by chance) or uniform (or regular). To determine the spatial distribution pattern of a given species it is necessary to obtain data on the count of individuals in the ecosystem to be considered. Despite the importance of M. alticarinata in the region, no study has been conducted on the distribution of this pest in jujube plant in Iran. Knowledge of spatial distribution of M. alticarinata is useful for designing, pest management and development of population models and assessment of levels of its damage. Materials and Methods To investigate the spatial distribution pattern of different life stages of M. alticarinata, samplings were done weekly of jujube trees in 2020. Jujube leaf was selected as sampling unit and the reliable sample size with maximum relative variation of 20% was obtained 50. The number of egg, nymph and adult was recorded in three heights of jujube trees (1.5, 2, and 3 meters). The spatial distribution pattern of different life stages of lace bug was determined using mean-variance ratio, Lloyd's mean crowding index, Taylor´s power low and Iwao´s 1 and 2- Ph.D. and Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, respectively. (*- Corresponding Author Email: sadeghin@um.ac.ir) 3- Assistant Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran https://doi.org/10.22067/jpp.2023.83016.1149 Journal of Iranian Plant Protection Research https://jpp.um.ac.ir
276 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 patchiness regression model. Results and Discussion Spatial distribution of an insect is affected by various environmental factors such as food, temperature, light, habitat condition, and other biotic and abiotic factors. The results of the study indicated an aggregated pattern for the spatial distribution of M. alticarinata in almost all heights of jujube. In other words, different heights of jujube did not have any marked effect on the distribution pattern of this pest. Information on spatial distribution of M. alticarinata can be used in estimating the number of samples required from an area to reliably estimate pest infestation levels to develop effective management programs. Similar to our results, the change in plant height did not affect the spatial distribution pattern of Agonoscena pistaciae and Diaphorina citri nymphs and in both cases the pattern of distribution was reported to be aggregated. Aggregated distribution is the most common pattern of spatial distribution in the world of harmful insects which is consistent with the results of this research. Conclusion M. alticarinata presented an aggregated spatial distribution in different life stages. The causes of aggregation in these lace bugs might be due to their inherent active aggregative behavioral response such as in a situation where the presence of one individual attracts the others, perhaps for the purpose of feeding and reproduction. Knowledge of the spatial distribution of this pest can be useful in designation of suitable sampling programs and it makes us estimate the density of this pest faster with low cost. Keywords: Jujube lace bug, Jujube pests, Population distribution indices, Spatial distribution
‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 277 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫های‬ https://jpp.um.ac.ir ‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬ ‫جلد‬ 37 ‫شماره‬ 3 ‫پاییز‬ ، 1402 .‫ص‬ ، 288 - 275 ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) ‫در‬ ‫بیرجند‬ ‫شهرستان‬ ‫سیده‬ ‫آسیه‬ ‫نطقی‬ ‫مقدم‬ 1 - ‫نامقی‬ ‫صادقی‬ ‫حسین‬ 2 * - ‫مودی‬ ‫سعید‬ 3 :‫دریافت‬ ‫تاریخ‬ 29 / 03 / 1402 :‫بازنگری‬ ‫تاریخ‬ 10 / 06 / 1402 :‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬ 14 / 06 / 1402 ‫چکیده‬ ،‫عناب‬ Ziziphus jujuba Mill. ‫گیاه‬ ‫دارویی‬ ‫شناخته‬ ‫شده‬ ‫با‬ ‫ارزش‬ ‫غذایی‬ ‫و‬ ‫خواص‬ ‫دارویی‬ ‫مختلف‬ ‫است‬ ‫بیش‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫د‬ ‫کترت‬ ‫زیرر‬ ‫سطح‬ ‫ترین‬ ‫دارد‬ ‫اختصراص‬ ‫جنوبی‬ ‫خراساد‬ ‫استاد‬ ‫به‬ ‫ایراد‬ ‫عنراب‬ ‫سرن‬ . Monosteira alticarinata Ghauri (Hemiptera: Tingidae) ‫مسر‬ ‫از‬ ‫پر‬ ‫عناب‬ Carpomyia vesuviana Costa (Diptera: Tephritidae) ‫مهم‬ ‫از‬ ‫اتررات‬ .‫اسرت‬ ‫جنروبی‬ ‫خراسراد‬ ‫استاد‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫درختاد‬ ‫فات‬ ‫ترین‬ ‫پوره‬ ‫و‬ ‫کامل‬ ‫شیره‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫برگ‬ ‫زیری‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫گیاهی‬ ‫ی‬ ‫می‬ ‫تغذیه‬ ‫میزباد‬ ‫های‬ ‫رنگ‬ ‫نقاط‬ ‫ایجاد‬ ‫باعث‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫برگ‬ ‫رویی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫پریده‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫درختراد‬ .‫شوند‬ ‫لوده‬ ‫دچار‬ ‫خزاد‬ ‫زودرس‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫کمیت‬ ‫و‬ ‫کیفیت‬ ‫محصول‬ ‫د‬ ‫ها‬ ‫به‬ ‫شدت‬ ‫کاهش‬ ‫می‬ ‫منظور‬ ‫به‬ .‫یابد‬ ‫بررسی‬ ‫السوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫زندگی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ،‫فت‬ ‫این‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫های‬ ‫هفتسی‬ ‫و‬ ‫منظم‬ ‫از‬ ‫درختاد‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫عناب‬ 1399 ‫انجام‬ .‫شد‬ ‫برگ‬ ‫عناب‬ ‫به‬ ‫عنواد‬ ‫وااد‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫اندازه‬ ‫ی‬ ‫مناسر‬ ‫نمونه‬ ‫با‬ ‫اداکثر‬ ‫خطای‬ 20 % ، ‫معادل‬ 50 ‫وااد‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫تراکم‬ ‫جمعیت‬ ،‫تخم‬ ‫اتره‬ ‫و‬ ‫پوره‬ ‫در‬ ‫کامل‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ( ‫عناب‬ ‫درختاد‬ ‫مختلف‬ ‫ارتفاع‬ 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 )‫متر‬ ‫شمارش‬ ‫مراال‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ .‫شد‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫سن‬ ‫زندگی‬ ‫مختلف‬ ‫ازداام‬ ‫میانسین‬ ‫شاخص‬ ،‫میانسین‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫نسبت‬ ‫های‬ ‫روش‬ ،‫لوید‬ .‫شد‬ ‫تعیین‬ ‫یوائو‬ ‫و‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫های‬ ‫برا‬ ‫بررسری‬ ‫مرورد‬ ‫عنراب‬ ‫درختراد‬ ‫ارتفراع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫سن‬ ‫زندگی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫یاد‬ ‫های‬ ‫دس‬ ‫به‬ ‫تجمعی‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ،‫شده‬ .‫مد‬ ‫ت‬ ‫گاهی‬ ‫از‬ ‫نحوه‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ M. alticarinata ‫موج‬ ‫درك‬ ‫بهتر‬ ‫رابطه‬ ‫ی‬ ‫اتره‬ ‫زیستساه‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫می‬ ‫تواند‬ ‫اطالعاتی‬ ‫برای‬ ‫تفسیر‬ ‫جابجایی‬ ‫های‬ ،‫مکانی‬ ‫مدل‬ ‫های‬ ‫رشد‬ ‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫همه‬ ‫مدیریت‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫فت‬ ‫فراهم‬ .‫ورد‬ ‫واژه‬ :‫کلیدی‬ ‫های‬ ،‫عناب‬ ‫سن‬ ،‫مکانی‬ ‫توزیع‬ ،‫عناب‬ ‫فات‬ ‫شاخص‬ ‫جمعیت‬ ‫پراکنش‬ ‫های‬ ‫مقدمه‬ 1 2 ‫عناب‬ ‫با‬ ‫نام‬ ‫علمی‬ Ziziphus jujuba Mill ‫متعلق‬ ‫بره‬ ‫خرانواده‬ ‫ی‬ Rhamnaceae ‫و‬ ‫یکی‬ ‫از‬ ‫مهم‬ ‫ترین‬ ‫گونه‬ ‫های‬ ‫جن‬ Ziziphus ‫اسرت‬ ( Tahergorabi et al., 2015 ) . ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫عناب‬ ‫دارا‬ ‫ی‬ ‫کاربردها‬ ‫ی‬ ‫دارو‬ ‫یری‬ 1 ‫و‬ 2 - ‫به‬ ‫دانش‬ ‫ترتی‬ ‫گیاه‬ ‫گروه‬ ‫استاد‬ ‫و‬ ‫تخصصی‬ ‫دکتری‬ ‫موخته‬ ‫دانتکده‬ ،‫پزشکی‬ ‫ای‬ ،‫متهد‬ ،‫متهد‬ ‫فردوسی‬ ‫دانتساه‬ ،‫کتاورزی‬ ‫راد‬ *( - :‫مسئول‬ ‫نویسنده‬ Email: sadeghin@um.ac.ir ) 3 - ‫گیاه‬ ‫گروه‬ ‫استادیار‬ ‫ایراد‬ ،‫بیرجند‬ ،‫بیرجند‬ ‫دانتساه‬ ،‫کتاورزی‬ ‫دانتکده‬ ،‫پزشکی‬ https://doi.org/10.22067/jpp.2023.83016.1149 ‫فراوان‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫به‬ ‫طور‬ ‫ی‬ ‫که‬ ‫از‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫در‬ ‫ط‬ ‫سنت‬ ‫ی‬ ‫چر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برا‬ ‫عنرواد‬ " ‫م‬ ‫ی‬ ‫وه‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ " ‫ی‬ ‫اد‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ش‬ .‫ود‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫ی‬ ،‫راد‬ ‫به‬ ‫عناب‬ ‫کتت‬ ‫پراکنده‬ ‫صورت‬ ‫است‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫د‬ ،‫کرمراد‬ ،‫لرسرتاد‬ ،‫گلستاد‬ ،‫قم‬ ،‫قزوین‬ ،‫فارس‬ ،‫اصفهاد‬ ‫های‬ ‫شمال‬ ‫و‬ ‫رضوی‬ ‫خراساد‬ ،‫یزد‬ ،‫همداد‬ ،‫مرکزی‬ ،‫مازندراد‬ ‫ی‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ ‫است‬ ‫ول‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫یش‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ز‬ ‫سطح‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫کت‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫اسرتاد‬ ‫بره‬ ‫درخت‬ ‫خراسراد‬ ‫جنوب‬ ‫ی‬ ( ‫دارد‬ ‫اختصاص‬ Zargari, 1997 ; Ghouth, 2008; .) ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫محدود‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫منابع‬ ‫ب‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫ختکسال‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ،‫مداوم‬ ‫تول‬ ‫یر‬ ‫د‬ ‫عنراب‬ ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫سا‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫محصروتت‬ ‫براغ‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫زراعر‬ ‫ی‬ ‫اسرتاد‬ ‫از‬ ‫مز‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫نسرب‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫تتر‬ ‫ی‬ ‫برخوردار‬ ‫بوده‬ ‫است‬ . ‫به‬ ‫هم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫دل‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫استقبال‬ ‫عموم‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫داراد‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫توسعه‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫محصول‬ ‫در‬ ‫اال‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫است‬ ( Tawizi, 2018 .)
278 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫فات‬ ‫مهم‬ ‫عنراب‬ ‫اسرت‬ ‫کره‬ ‫پر‬ ‫از‬ ‫مسر‬ ‫عناب‬ ‫در‬ ‫درجه‬ ‫ی‬ ‫اهم‬ ‫دوم‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ا‬ .‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررا‬ ‫فت‬ ‫ی‬ ‫نخسرت‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برار‬ ‫توس‬ ‫ط‬ ‫مود‬ ‫ی‬ ( Moodi, 2002 ) ‫از‬ ‫ایراد‬ ‫و‬ ‫از‬ ‫شهرستاد‬ ‫بیرجند‬ ‫گزارش‬ .‫شد‬ ‫برگ‬ ‫زیری‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫بیتتر‬ ‫فت‬ ‫این‬ ‫شیره‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫تغذیره‬ ‫سلولی‬ ‫مری‬ ‫فعالیرت‬ ‫سطح‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫روی‬ ‫فت‬ ‫تراکم‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫فعالیرت‬ .‫کنرد‬ ‫پوره‬ ‫کامل‬ ‫اترات‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ن‬ ‫ایجاد‬ ‫باعث‬ ‫برگ‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫قر‬ ‫رنرگ‬ ‫اط‬ ‫در‬ ‫پریرده‬ ‫می‬ ‫رویی‬ ‫سطح‬ ‫شود‬ . ‫کم‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫زودرس‬ ‫خزاد‬ ‫دچار‬ ‫لوده‬ ‫درختاد‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫محصول‬ ‫ها‬ ‫به‬ ‫شدت‬ ‫کاهش‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ابد‬ ( Moodi, 2002 .) ‫مطالعه‬ ‫ی‬ ‫ویژگی‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫طبیعری‬ ‫دشمناد‬ ‫و‬ ‫فات‬ ‫جمعیتی‬ ‫های‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫صحرایی‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫نمونه‬ ‫ستلزم‬ ‫د‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫ها‬ ‫است‬ . ‫نمونه‬ ‫در‬ ، ‫مناسر‬ ‫تکنی‬ ‫انتخاب‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ،‫اترات‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫برنامرره‬ ‫بایسررتی‬ ‫ی‬ ‫نمونرره‬ ‫مناسرر‬ ‫کررر‬ ‫طراارری‬ ‫نیررز‬ ‫را‬ ‫برررداری‬ ‫د‬ ( Southwood and Henderson, 2000 ‫د‬ .) ‫در‬ ‫چره‬ ‫یر‬ ‫برنامره‬ ‫ی‬ ‫مناس‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫دنبال‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫شود‬ ‫شامل‬ ‫انتخاب‬ ‫وااد‬ ‫نمونه‬ ،‫بررداری‬ ‫تعیین‬ ‫تعداد‬ ‫مناس‬ ،‫نمونه‬ ‫تعیین‬ ‫توزیع‬ ‫مکانی‬ ‫واارد‬ ‫نمونره‬ ‫بررداری‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫زماد‬ ‫مناسر‬ ‫نمونره‬ ‫بررداری‬ ‫اسرت‬ ( Pedigo and Buntin, 1994 ‫برنامه‬ .) ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫ب‬ ‫برداری‬ ‫ه‬ ‫یر‬ ‫عنواد‬ ‫تصرمیم‬ ‫ابرزار‬ ‫در‬ ‫گیرری‬ ‫مری‬ ‫قررار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫فات‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫مدیریت‬ ‫میراد‬ ‫ایرن‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گیررد‬ ‫یر‬ ‫طرااری‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مرورری‬ ‫نقرش‬ ‫فرت‬ ‫فضرایی‬ ‫توزیع‬ ‫السوی‬ ‫تعیین‬ ‫برنامه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫مناس‬ ‫مری‬ ‫ایفرا‬ ‫بررداری‬ ‫کنرد‬ ( Boeve and Weiss, 1998 ; Liu et al., 2002; Cho et al., 2005 ) . ‫السروی‬ ‫توزیرع‬ ‫فضایی‬ ‫اترات‬ ‫نه‬ ‫تنها‬ ‫در‬ ‫تنظیم‬ ‫برنامه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫مفید‬ ‫است‬ ‫بلکه‬ ‫ابزاری‬ ‫برای‬ ‫استفاده‬ ‫در‬ ‫مدل‬ ‫های‬ ‫ارزیرابی‬ ‫خسرارت‬ ‫فرات‬ ( Hughes, 1996 ،) ‫ری‬ ‫ر‬‫بررس‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ویژگ‬ ‫ی‬ ‫رای‬ ‫ر‬‫ه‬ ‫راری‬ ‫ر‬‫رفت‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫اکولوژی‬ ‫ره‬ ‫ر‬‫گون‬ ‫را‬ ‫ر‬‫ه‬ ( Southwood and Henderson, 2000 Faleiro et al., 2002; ،) ‫مطالعره‬ ‫ی‬ ‫روابرط‬ ‫میزبراد‬ - ‫دشرمن‬ ‫طبیعر‬ ‫ی‬ ( Southwood, 1995 ; Winder et al., 1999; Bakshizadeh et al., 2011 ) ‫و‬ ‫تعیرین‬ ‫میزاد‬ ‫رشد‬ ‫جمعیت‬ ‫گونه‬ ‫هرا‬ ( Jarosik et al., 2003 ) ‫محسروب‬ ‫مری‬ ‫شود‬ ‫نوع‬ ‫سه‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫اتره‬ ‫گونه‬ ‫ی‬ ‫جمعیت‬ ‫پراکنش‬ . ‫تصررادفی‬ 1 ‫تجمعرری‬ ، 2 ‫یکنواخررت‬ ‫یررا‬ 3 ‫باشررد‬ ( Southwood and Henderson, 2000 .) ،‫دما‬ ،‫رطوبت‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫تخم‬ ‫گرذار‬ ‫ی‬ ، ‫محرل‬ ‫تخرم‬ ‫گذار‬ ‫ی‬ ، ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫دشمناد‬ ‫طب‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ، ‫انبوه‬ ‫ی‬ ‫گونه‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ،‫زباد‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ،‫زباد‬ ‫کا‬ ‫ی‬ ‫رومود‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ،‫زباد‬ ‫فرومرود‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫ی‬ ، ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژگر‬ ‫ی‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رفتار‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ،‫نابالغ‬ ‫نحوه‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫غرذا‬ ‫منرابع‬ ‫یی‬ ( Nestel et al., 1995 ،) ‫شکل‬ ‫و‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫وه‬ ‫ی‬ ‫کاشت‬ ‫زراعت‬ ،‫ها‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زاد‬ ‫ی‬ ‫کنواخت‬ ‫ی‬ ،‫محصرول‬ ‫خاك‬ ‫نوع‬ ( Rajabi, 1999 ،) ‫رقرم‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫(وار‬ ‫ی‬ ‫تره‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ) ‫مختلرف‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زباد‬ ( Sedaratian et al., 2010 ) ‫نور‬ ‫شدت‬ ‫و‬ ( Gossner, 2009 ) 1- Random 2- Clumped 3- Uniform ‫م‬ ‫ی‬ ‫توانند‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫یی‬ ‫گ‬ ‫اترات‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫خوار‬ .‫باشند‬ ‫مورر‬ ‫بنابرا‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫گاه‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫السوی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫جمع‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫اتررات‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫توانرد‬ ‫اطالعات‬ ‫مهم‬ ‫ی‬ ‫را‬ ‫در‬ ‫م‬ ‫ورد‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژگ‬ ‫ی‬ ‫های‬ ‫رفتاری‬ ‫گونره‬ ‫هرا‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫یر‬ ‫ز‬ ‫ترار‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫عوامرل‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫طر‬ ‫ی‬ ‫برر‬ ‫جمع‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫هرا‬ ‫ارا‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫کنرد‬ ( Shanower and Romeis, 1999 ) . ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫جمله‬ : ‫شاخص‬ ‫تجمع‬ 4 ، ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫یر‬ ‫ان‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 5 ، ‫شراخص‬ ‫میرانسین‬ ‫ازدارام‬ ‫لو‬ ‫یر‬ ‫د‬ 6 ، ‫شراخص‬ ‫مور‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫تا‬ 7 ، ‫شا‬ ‫خص‬ ‫گر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 8 ‫و‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ 9 ‫برا‬ ‫ی‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫نروع‬ ‫السرو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫وجرود‬ ‫دارد‬ ( Sedaratian et al., 2010 2011 et al., Darbemamieh ; ) . ‫بر‬ ‫مختلفی‬ ‫محققین‬ ‫توسط‬ ‫اترات‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ ‫السوی‬ ‫شده‬ ‫رسی‬ ،‫مثرال‬ ‫عنرواد‬ ‫بره‬ .‫است‬ ‫جمتریدی‬ ( ‫همکراراد‬ ‫و‬ Jamshidi et al., 2017 ‫زبرراد‬ ‫پسرریل‬ ‫پررورگی‬ ‫مرالرره‬ ‫فضررایی‬ ‫پررراکنش‬ ) ‫گنجترر‬ Psyllopsis discrepans Flor ‫رال‬ ‫ر‬‫س‬ ‫دو‬ ‫طری‬ ‫در‬ ‫راه‬ ‫ر‬‫کرمانت‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫د‬ ‫نتایج‬ .‫کردند‬ ‫بررسی‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫ها‬ ‫السوی‬ ،‫یوائو‬ ‫و‬ ‫تیلور‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫تجمعری‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫سرال‬ ‫دو‬ ‫هرر‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫پسریل‬ ‫فضرایی‬ ‫توزیع‬ ‫داد‬ ‫نتراد‬ . ‫صبوری‬ ( ‫همکاراد‬ ‫و‬ Sabouri et al., 2018 ‫فضرایی‬ ‫توزیرع‬ ‫السوی‬ ) ‫شته‬ ‫یونجه‬ ‫مزارع‬ ‫در‬ ‫یونجه‬ ‫مهم‬ ‫های‬ ‫را‬ ‫لرسرتاد‬ ‫اسرتاد‬ ‫شرمال‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫دسرت‬ ‫بره‬ ‫تصرادفی‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫یوائو‬ ‫و‬ .‫وردند‬ ( ‫واادی‬ ‫و‬ ‫نهرنسی‬ Nehrangi and Vahedi, 2018 ‫السروی‬ ) ‫شپت‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ Kermes quercus (L.) ‫جنسل‬ ‫در‬ ‫بلروط‬ ‫هرای‬ ‫گیالد‬ ‫مراال‬ ‫تمام‬ ‫برای‬ ‫یوائو‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫غرب‬ ‫تیلور‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫زندگی‬ ‫مراله‬ ‫برای‬ ‫تخم‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫بالغ‬ ‫ی‬ .‫کردنرد‬ ‫گزارش‬ ‫تجمعی‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ریزی‬ ‫در‬ ‫بررسری‬ ‫هرای‬ ‫تروکلی‬ ‫زاده‬ ( ‫همکراراد‬ ‫و‬ Tavakoli Zadeh et al., 2019 ‫منطقه‬ ‫در‬ ) ‫پروره‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ ،‫رفسنجاد‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫پسریل‬ ‫پسررته‬ ‫معمررولی‬ Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer ‫نسربت‬ ‫روش‬ ‫برا‬ ‫درخرت‬ ‫میانی‬ ‫و‬ ‫پایین‬ ،‫بات‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫لوید‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ،‫میانسین‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫نیز‬ ‫پسیل‬ ‫تخم‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫تجمعی‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫یوائو‬ ‫و‬ ‫هرای‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫نسبت‬ ‫تجمعری‬ ‫ازنروع‬ ‫لویرد‬ ‫ازدارام‬ ‫شراخص‬ ‫و‬ ‫میرانسین‬ ‫رد‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫رزارش‬ ‫ر‬‫گ‬ . ‫ده‬ ‫ری‬ ‫ر‬‫پهن‬ ( ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ‫و‬ Deh-Pahni et al., 2020 ) ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫مراال‬ ‫نابالغ‬ ‫زنجرك‬ ‫مو‬ Arboridia kermanshah Dlabola ‫را‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫های‬ ‫و‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫یوائو‬ ، ‫شاخص‬ ‫لویرد‬ ‫ازدارام‬ ‫میرانسین‬ ‫و‬ ‫موریسیتا‬ ‫شاخص‬ ،‫پراکندگی‬ ‫در‬ ‫انسرور‬ ‫روی‬ ‫شهرستاد‬ .‫کردنرد‬ ‫بررسی‬ ‫کرمانتاه‬ ‫فضرایی‬ ‫پرراکنش‬ ‫اترره‬ ‫ایرن‬ ‫برا‬ 4- Index of dispersion 5- Variance to the mean 6- Lloyd’s mean crowding index 7- Morisita’s index 8- Green index 9- Iwao’s patchiness regression and Taylor’s power law methods
‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 279 ‫روش‬ ‫اغل‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫تجمعر‬ ،‫شده‬ ‫ی‬ ‫بره‬ ‫مرد‬ ‫دسرت‬ ‫زارعری‬ . ( ‫همکراراد‬ ‫و‬ ‫بادی‬ ‫اامرد‬ Zareii Ahmad-Abadi et al., 2022 ) ‫شپتر‬ ‫زنردگی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ ‫السوی‬ Eulecanium tiliae L. ‫روش‬ ‫از‬ ‫اسرتفاده‬ ‫برا‬ ‫را‬ ‫ایرراد‬ ‫غررب‬ ‫در‬ ‫گیالس‬ ‫روی‬ ‫هرای‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫و‬ ‫یوائو‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمعی‬ ‫به‬ ‫دست‬ .‫وردند‬ ‫اطالع‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫عنراب‬ ‫سرن‬ ‫مختلرف‬ ‫مراال‬ M. alticarinata ‫می‬ ، ‫توان‬ ‫برنامه‬ ‫اجرای‬ ‫و‬ ‫طراای‬ ‫در‬ ‫د‬ ‫ایرن‬ ‫کنترلری‬ ‫های‬ ‫فت‬ ‫مفید‬ ‫واقع‬ ‫شود‬ . ‫هدف‬ ‫از‬ ‫انجام‬ ‫این‬ ‫پژوهش‬ ‫تعیین‬ ‫پرراکنش‬ ‫نروع‬ ‫فضایی‬ ‫منطقره‬ ‫در‬ ‫عنراب‬ ‫درختاد‬ ‫روی‬ ‫عناب‬ ‫سن‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫ی‬ ‫اطالعات‬ ‫تکمیل‬ ‫و‬ ‫بیرجند‬ ‫ارایه‬ ‫برای‬ ‫این‬ ‫مدیریت‬ ‫جامع‬ ‫برنامه‬ ‫ی‬ ‫ی‬ .‫بود‬ ‫فت‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫ها‬ ‫واحد‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫وااد‬ ‫عنواد‬ ‫به‬ ‫عناب‬ ‫برگ‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫انتخراب‬ ‫بررداری‬ ‫سرال‬ ‫زراعی‬ ‫فصل‬ ‫ابتدای‬ ‫از‬ .‫شد‬ 1399 ‫هرم‬ ‫و‬ ‫شردد‬ ‫فعرال‬ ‫برا‬ ‫زمراد‬ ‫اداقل‬ ‫تعداد‬ ‫از‬ ‫هفتسی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ،‫عناب‬ ‫درختاد‬ 10 ‫با‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ ‫اومه‬ ‫در‬ ‫شخصی‬ ‫جغرافیایى‬ ‫طول‬ ‫به‬ ‫بیرجند‬ ‫ی‬ 59 ‫و‬ ‫درجه‬ 13 ‫و‬ ‫دقیقه‬ ‫جغرافیایى‬ ‫عرض‬ 32 ‫درجه‬ ‫و‬ 53 ‫شرهید‬ ‫بلروار‬ ‫انتهرای‬ ‫در‬ ‫واقرع‬ ‫دقیقه‬ ‫نمونه‬ ‫به‬ ‫اقدام‬ ‫وینی‬ ‫برداری‬ ‫هرر‬ ‫از‬ ‫کرار‬ ‫ایرن‬ ‫بررای‬ .‫شرد‬ ‫هفتسی‬ ‫های‬ ‫جمعا‬ ‫درخت‬ 15 ‫های‬ ‫ارتفاع‬ ‫از‬ ‫برگ‬ 5 / 1 ،‫متری‬ 2 ‫و‬ ‫متری‬ 3 ‫از‬ ‫متری‬ ‫ارتفاع‬ ‫(هر‬ ‫زمین‬ ‫سطح‬ 5 ( ‫تصرادفی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ )‫برگ‬ 4 ‫چهرار‬ ‫از‬ ‫بررگ‬ ‫در‬ ‫سمانه‬ ‫میانه‬ ‫از‬ ‫برگ‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫جغرافیایی‬ ‫جهت‬ ‫از‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫تهیره‬ )‫خرت‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫شمارش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بالفاصله‬ ‫زمایتساه‬ ‫به‬ ‫امل‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫جداگانه‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫نتایج‬ ‫و‬ ‫اقدام‬ ‫استریومیکروسکوپ‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫فت‬ ‫مراله‬ .‫شد‬ ‫ربت‬ ‫مربوط‬ ‫جداول‬ ‫در‬ ‫زیستی‬ ‫ی‬ ‫زمان‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫و‬ ‫زراعی‬ ‫فصل‬ ‫ی‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫برداری‬ ‫در‬ ‫فاصرله‬ ‫هرای‬ ‫زمرانی‬ ‫هفت‬ ‫رو‬ ‫ز‬ ‫به‬ ‫طرور‬ ،‫مرنظم‬ ‫تراری‬ ‫از‬ 13 / 2 / 1399 ‫ترا‬ 2 / 8 / 1399 ‫برین‬ ‫ساعت‬ 4 ‫تا‬ 6 ‫عصر‬ ‫انجام‬ ‫شد‬ . ‫نمونه‬ ً‫ا‬‫جمع‬ ‫در‬ ‫بررداری‬ 26 ‫انجرام‬ ‫تراری‬ .‫شد‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫اندازه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برای‬ ‫تعیین‬ ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ،‫نیاز‬ ‫ابتدا‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اولیره‬ ‫با‬ 50 ‫وااد‬ ‫(برگ‬ ‫نمونه‬ ( ‫انجام‬ ‫با‬ .‫شد‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫میانسین‬ ‫تر‬ ‫اکم‬ ‫جمعیت‬ ‫در‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اولیه‬ ‫و‬ ‫دقت‬ ‫مورد‬ ‫نیاز‬ ‫برای‬ ‫تخمین‬ ‫میرانسین‬ ‫جمعیرت‬ ‫(اداکثر‬ ‫خطای‬ 25 / 0 ‫محاسبه‬ ‫برای‬ ،) ‫نسربی‬ ‫خطرای‬ ‫درصرد‬ ‫ی‬ RV ‫از‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 1 ‫اندازه‬ ‫تخمین‬ ‫و‬ ) ‫نمونه‬ ‫در‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫بررداری‬ ‫از‬ ‫بعردی‬ ‫هرای‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 2 .‫شد‬ ‫استفاده‬ ) ( 1 ) ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫معادله‬ ، m ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫نمونره‬ ‫برردار‬ ‫ی‬ ‫اول‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫و‬ SE ‫خطا‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫استاندارد‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫اول‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫است‬ . ( 2 ) ‫در‬ ‫این‬ ‫معادله‬ N ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مرورد‬ ،‫نیراز‬ t ‫عردد‬ t ‫جردول‬ ‫در‬ t ،‫استیودنت‬ SD ‫انحراف‬ ‫معیار‬ ‫داده‬ ‫ها‬ ‫در‬ ‫نمون‬ ‫ه‬ ،‫اولیه‬ ‫برداری‬ D ‫ارداکثر‬ ‫مدیریتی‬ ‫کارهای‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬ ‫خطای‬ 25 ‫بررای‬ ‫و‬ ‫صردم‬ ‫تحقیقاتی‬ ‫کارهای‬ 10 ‫صدم‬ ‫و‬ ‫است‬ m ‫داده‬ ‫میرانسین‬ ‫در‬ ‫ااصرل‬ ‫هرای‬ ‫نمونه‬ ( ‫است‬ ‫اولیه‬ ‫برداری‬ Pedigo and Buntin, 1994 .) ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫بر‬ ‫ای‬ ‫تعیین‬ ‫نوع‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراال‬ ‫مختلف‬ ‫زیستی‬ ‫اترره‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫چهار‬ ‫نسبت‬ ‫واریان‬ ‫به‬ ‫شاخص‬ ،‫میانسین‬ ‫ازداام‬ ‫میانسین‬ ‫و‬ ‫لوید‬ ‫روشهای‬ ‫رگرسیونی‬ ‫قانود‬ ‫تواد‬ ‫تیلور‬ ‫و‬ ‫یوائو‬ ‫اسرتفاده‬ ‫ییرل‬ ‫شرر‬ ‫به‬ :‫شد‬ ‫میانگین‬ ‫به‬ ‫واریانس‬ ‫نسبت‬ ‫روش‬ ‫نسبت‬ ‫اگر‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬ /m 2 S ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ،‫باشرد‬ ‫پرراک‬ ‫نش‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمعی‬ ، ‫اگر‬ ‫این‬ ‫نسبت‬ ‫برابر‬ ‫یر‬ ‫برود‬ ‫پرراکنش‬ ‫تصرادفی‬ ‫و‬ ‫اگرر‬ ‫نسبت‬ ‫کوچ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫بود‬ ‫پراکنش‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫یکنواخت‬ ‫خواهد‬ ‫بود‬ . ‫پر‬ ‫محاسبه‬ ‫از‬ ‫شراخص‬ ،‫میرانسین‬ ‫بره‬ ‫واریران‬ ‫نسبت‬ ‫ی‬ D I ‫یرا‬ ‫شراخص‬ ‫پراکندگی‬ ‫معنری‬ ‫اخرتالف‬ ‫وجرود‬ ‫زمرود‬ ‫انجرام‬ ‫منظرور‬ ‫به‬ ‫نسربت‬ ‫دار‬ ‫عد‬ ‫با‬ ،‫میانسین‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫د‬ 1 ‫معادله‬ ‫از‬ ( ‫ی‬ 3 ( ‫شد‬ ‫محاسبه‬ ) Pedigo and Buntin, 1994 :) ( 3 ) = D I ‫در‬ ‫این‬ ‫معادله‬ 2 S ، ‫نمونه‬ ‫واریان‬ ‫ها؛‬ n ‫و‬ ‫نمونه‬ ‫تعداد‬ m ‫میرانسین‬ ‫داده‬ .‫است‬ ‫ها‬ ‫پ‬ ‫از‬ ‫محاسربه‬ ‫ی‬ D I ‫عرددی‬ ‫مقردار‬ Z ‫معادلره‬ ‫از‬ ( ‫ی‬ 4 ) :‫شد‬ ‫محاسبه‬ ( 4 ) ‫در‬ ‫این‬ ‫معادله‬ v ( ‫زادی‬ ‫درجه‬ n-1 ‫و‬ ) n ‫نمونه‬ ‫تعداد‬ ‫است‬ ‫هرگراه‬ . ‫مقدار‬ Z ‫بره‬ ‫دسرت‬ ‫برین‬ ‫مرده‬ 96 / 1 ‫و‬ 96 / 1 - ‫باشرد‬ ، ‫نروع‬ ‫از‬ ‫توزیرع‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫تصادفی‬ /m 2 S ‫اختالف‬ ‫معنی‬ ‫داری‬ ‫هرگراه‬ .‫نردارد‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫مقدار‬ Z ‫بیش‬ ‫تر‬ ‫از‬ 96 / 1 ‫باشد‬ ، ‫توزیع‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمعی‬ ‫و‬ ‫اگر‬ ‫کوچ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 96 / 1 - ‫باشد‬ ، ‫توزیع‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫یکنواخت‬ ‫خواهد‬ ‫بود‬ ( Patil and Stiteler, 1974 ; Southwood and Henderson, 2000 .) ( ‫لوید‬ ‫ازدحام‬ ‫میانگین‬ ‫شاخص‬ * x ) ‫شاخص‬ ‫میانسین‬ ‫ازداام‬ ‫لوید‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 5 ‫دسرت‬ ‫بره‬ )
280 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 .‫مد‬ ( 5 ) ‫معادله‬ ‫این‬ ‫در‬ * x ،‫لوید‬ ‫ازداام‬ ‫میانسین‬ ‫شاخص‬ 2 S ‫و‬ ‫واریران‬ m ‫داده‬ ‫میانسین‬ ‫ا‬ ‫ها‬ .‫ست‬ ‫معادله‬ ‫ی‬ ‫فوق‬ ‫بعدها‬ ‫توسط‬ ‫لوید‬ ‫تکمیل‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫عنواد‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لکه‬ ‫ای‬ ( IP ‫رابطه‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ) /m * x ‫ارایره‬ ‫شرد‬ . ‫زمانی‬ ‫که‬ /m * x ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ، ‫ی‬ ‫مساوی‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫کوچ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫باشرد‬ ‫السوی‬ ‫توزیع‬ ‫فضایی‬ ‫به‬ ‫ترتی‬ ،‫تجمعی‬ ‫تصادفی‬ ‫و‬ ‫یکنواخرت‬ ‫در‬ ‫نظرر‬ ‫گرفته‬ ‫می‬ ‫شود‬ . ‫تیل‬ ‫رگرسیونی‬ ‫روش‬ ‫ور‬ ‫برای‬ ‫تعیین‬ ‫السروی‬ ‫پرراکنش‬ ‫فضرایی‬ ‫برا‬ ‫اسرتفاده‬ ‫از‬ ،‫روش‬ ‫ایرن‬ ‫لساریتم‬ ‫میانسین‬ ‫و‬ ‫واریان‬ ‫داده‬ ‫های‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫تاری‬ ‫هر‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫محاسبه‬ .‫شد‬ ‫نساه‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 6 ‫مقدار‬ ) a ‫و‬ b ‫دست‬ ‫به‬ ‫مرد‬ ( Taylor, 1961 .) ( 6 ) =log a+blogm 2 logs ‫در‬ ‫معادله‬ ‫این‬ 2 S ، ‫واریران‬ m ‫میرانسین‬ ‫نمونره‬ ‫هرا‬ ‫تراری‬ ‫هرر‬ ‫در‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ، a ‫عرض‬ ،‫رگرسیود‬ ‫خط‬ ‫مبدأ‬ ‫از‬ b ‫خط‬ ‫شی‬ ‫رگرسریود‬ .‫است‬ ‫در‬ ‫صورتی‬ ‫که‬ b ‫بزرگ‬ ،‫تر‬ ‫مساوی‬ ‫یا‬ ‫کوچر‬ ‫ترر‬ ‫از‬ ‫یر‬ ،‫باشرد‬ ‫توزیع‬ ‫فضایی‬ ‫فت‬ ‫به‬ ‫ترتی‬ ،‫تجمعی‬ ‫تصادف‬ ‫ی‬ ‫یا‬ ‫یکنواخت‬ ‫خواهد‬ ‫بود‬ . ‫زمود‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫(شاخص‬ ‫رگرسیود‬ ‫ضری‬ ‫اختالف‬ ‫بودد‬ b ‫بره‬ ‫نسبت‬ ) ‫ماره‬ ‫کم‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫عدد‬ ‫ی‬ t ‫معادله‬ ‫با‬ ( ‫ی‬ 7 ) ‫انجام‬ ‫شد‬ . ( 7 ) ‫مقدار‬ t ‫محاسبه‬ ‫مقدار‬ ‫با‬ ‫شده‬ t ‫جدول‬ ‫زادی‬ ‫درجره‬ ‫برا‬ n-1 ‫مرورد‬ ‫مقا‬ ‫مقدار‬ ‫مطلق‬ ‫قدر‬ ‫چنانچه‬ .‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫یسه‬ t ‫محاسبه‬ ‫بره‬ ‫نسبت‬ ‫شده‬ t ‫جدول‬ ‫بیش‬ ‫شاخص‬ ‫صورت‬ ‫د‬ ‫در‬ ،‫بود‬ ‫تر‬ b ‫تیلرور‬ ‫نسربت‬ ‫بره‬ ‫یر‬ ‫اختالف‬ ‫معنی‬ ‫داری‬ ‫داشته‬ ‫و‬ ‫توزیع‬ ‫فضایی‬ ‫فت‬ ‫تجمعی‬ ‫اسرت‬ ( Feng and Nowierski, 1992 .) ‫شاخص‬ β ‫آ‬ ‫یوائو‬ ‫این‬ ‫شاخص‬ ‫در‬ ‫شی‬ ‫اقیقت‬ ‫رابطره‬ ‫ی‬ ‫رگرسریونی‬ ‫برین‬ ‫شراخص‬ ‫متوسط‬ ‫ازداام‬ ‫لوید‬ ( * m ) ‫و‬ ‫میانسین‬ ‫جمعیت‬ ‫فت‬ ( m ) ‫طبرق‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 8 ‫می‬ ‫محاسبه‬ ) :‫شود‬ ( 8 ) ‫در‬ ‫معادله‬ ‫ی‬ ‫فوق‬ α ‫دهنده‬ ‫نتاد‬ ‫تجمرع‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫افراد‬ ‫تمایل‬ ‫ی‬ ‫بو‬ ‫مثبت‬ ‫صورت‬ ‫(در‬ ‫دافعه‬ ‫یا‬ )‫دد‬ )‫برودد‬ ‫منفی‬ ‫صورت‬ ‫(در‬ ‫افراد‬ ‫بین‬ ‫ی‬ ‫است‬ ( Southwood, 1978 ) ‫و‬ β ‫(شی‬ ‫خط‬ ‫رگرسیود‬ ) ‫نتاد‬ ‫دهنده‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫جمعیت‬ ‫پراکنش‬ ‫نوع‬ ‫پرارامتر‬ ‫ماننرد‬ ‫که‬ b ‫تیلرور‬ ‫عمرل‬ ‫مری‬ ‫کنرد‬ ( Iwao and Kuno, 1968 .) ‫برای‬ ‫مقای‬ ‫سه‬ ‫ی‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫بودد‬ ‫د‬ ‫نسبت‬ ‫به‬ ‫عدد‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫معادله‬ ‫ی‬ ( 7 ) ‫استفاده‬ ‫شد‬ . ‫نتایج‬ ‫نمونه‬ ‫تعداد‬ ‫تعیین‬ ‫مقدار‬ ‫خطای‬ ‫نسب‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اول‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫برای‬ ‫هر‬ ‫سه‬ ‫ارتفراع‬ 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 ‫متر‬ ‫درخت‬ ‫برای‬ ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫به‬ ‫ترت‬ ‫ی‬ 88 / 9 ، 04 / 10 ‫و‬ 07 / 10 ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ ‫که‬ ‫برای‬ ‫هدف‬ ‫های‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫پژوهش‬ ‫مناس‬ ‫بود‬ . ‫ب‬ ‫نا‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫نتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫بره‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫از‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اول‬ ‫ی‬ ،‫ه‬ ‫تعداد‬ ‫نمون‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ،‫از‬ ‫برای‬ ‫برنامر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫با‬ ‫خطای‬ ‫قابل‬ ‫قبول‬ 20 ‫درصد‬ ‫برابر‬ ‫با‬ 50 ‫وااد‬ ‫نمونه‬ - ‫برداری‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ . ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫نزد‬ ‫ی‬ ‫بودد‬ ‫مقاد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ،‫از‬ ‫برای‬ ‫هر‬ ‫سه‬ ‫ارتف‬ ،‫اع‬ ‫برابر‬ ‫برا‬ ‫براتتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫ی‬ ‫عن‬ ‫ی‬ 50 ‫عدد‬ ‫برگ‬ ‫انتخاب‬ ‫شد‬ ( ‫جردول‬ 1 ‫بررا‬ ) ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫منظور‬ 10 ‫اصله‬ ‫درخت‬ ‫عناب‬ ‫به‬ ‫طرور‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫انتخراب‬ ‫و‬ ‫از‬ ‫هرر‬ ‫درخت‬ 15 ‫برگ‬ ‫ارتفاع‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫شامل‬ 5 ‫برگ‬ ‫به‬ ‫طرور‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫چ‬ ‫ی‬ ‫ده‬ ‫شد‬ . ‫جدول‬ 1 - ‫خطای‬ ‫نسب‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫اندا‬ ‫زه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫برای‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ( 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 ‫متر‬ ‫درخت‬ ) ‫عناب‬ Table 1- Relative variation and required sample size for spatial distribution of Monosteira alticarinata in three heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫ارتفاع‬ Height 1.5 m 2 m 3 m ‫خطای‬ ‫نسبی‬ RV 9.88 10.04 10.07 ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ N 48.88 50.38 50.74 ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ ‫باا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ، ‫ن‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ( /m 2 S ،) ‫ضرر‬ ‫ی‬ ‫پراکندگ‬ ‫ی‬ ( ID ‫عدد‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ) ‫ی‬ Z ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫نمونره‬ ‫برردار‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫مراارل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫شر‬ ‫جدول‬ 2 ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ . ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫نترا‬ ‫ی‬ ،‫ج‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫کل‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراارل‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫عن‬ ‫سن‬ ‫بررسر‬ ‫مرورد‬ ‫ارتفراع‬ ‫سه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫اب‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫عدد‬ ‫(مقدار‬ ‫ی‬ Z ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 96 / 1 )+ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫شرد‬ . ‫فقرط‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ ‫کامل‬ 3 ‫تصادف‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫متر‬ ‫ی‬ ‫عردد‬ ‫(مقردار‬ ‫ی‬ Z ‫بر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 96 / 1 - ‫و‬ 96 / 1 ‫به‬ )+ .‫مد‬ ‫دست‬
‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 281 ‫جدول‬ 2 - ‫پارامترها‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫محاسبه‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برای‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫نوع‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫ی‬ ( ‫عناب‬ ‫سنک‬ Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ Table 2- Parameters estimated by variance-mean method for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution Z D I /m 2 S 2 S m ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated 10.15 147.06 5.88 38.68 7.58 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated 9.61 137.92 5.52 39.38 7.14 2 m Aggregated 9.07 129.06 5.16 28.88 5.59 3 m Aggregated 6.1 83.89 3.49 7.28 2.08 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated 3.58 55.96 2.24 4.19 1.87 2 m Aggregated 5.13 73.62 2.94 4.99 1.69 3 m Aggregated 3.82 58.54 2.34 2.15 0.92 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated 2.14 41.73 1.67 1.09 0.65 2 m Random 0.7 29.64 1.19 0.53 0.44 3 m Aggregated 7.85 110.23 4.41 13.22 2.99 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated 4.34 64.34 2.57 6.5 2.52 2 m Aggregated 4.92 71.1 2.84 5.86 2.06 3 m Aggregated 10.81 158.59 6.34 60.73 9.57 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated 9.23 131.66 5.27 50.88 9.66 2 m Aggregated 9.14 130.26 5.21 39.89 7.66 3 m ‫جدول‬ 3 - ‫پارامترهای‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمده‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫لوید‬ ‫برای‬ ‫تعیین‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫مختلف‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ Table 3- Parameters estimated by Lloyd´s mean crowding index for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three different heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution /m * X * X m ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated 1.43 9.37 6.58 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated 1.48 10.56 7.14 2 m Aggregated 1.55 8.66 5.59 3 m Aggregated 1.72 3.59 2.08 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated 1.47 2.75 1.87 2 m Aggregated 1.62 2.75 1.7 3 m Aggregated 1.75 1.59 0.92 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated 1.71 1.12 0.65 2 m Aggregated 1.3 0.57 0.44 3 m Aggregated 1.71 5.12 2.99 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated 1.46 3.69 2.52 2 m Aggregated 1.5 3.09 2.06 3 m Aggregated 1.35 12.94 9.57 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated 1.36 13.15 9.66 2 m Aggregated 1.42 10.85 7.65 3 m ‫تعیین‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫باا‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫شاخص‬ ‫م‬ ‫یا‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازدحاام‬ ‫لو‬ ‫یا‬ ‫د‬ ‫ارتفااع‬ ‫در‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫نسبت‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازدارام‬ ‫لو‬ ‫یر‬ ‫د‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫نمونه‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫عنراب‬ ‫سن‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫بررس‬ ‫مورد‬ ‫ی‬ ‫شر‬ ‫به‬ ‫جدول‬ 3 .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫برر‬ ‫اسراس‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫نتا‬ ‫ی‬ ،‫ج‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ،‫تخم‬ ‫پو‬ ،‫ره‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫کامل‬ ‫و‬ ‫مجمروع‬ ‫و‬ ‫پروره‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫بررس‬ ‫مورد‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫کامل‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫(مقردار‬ ‫عدد‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ /m * X ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 1 ) ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫شد‬ . ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫باا‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫رگرس‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫مختلاف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫ماره‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگ‬ ‫رس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫تواد‬ ‫قانود‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫ی‬ M. alticarinata ‫م‬ ‫درختاد‬ ‫مختلف‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫زباد‬ ‫مطابق‬ ‫جدول‬ 4 ‫نتا‬ .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ت‬ ‫روش‬ ‫اسراس‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نتاد‬ ‫ی‬ ،‫لرور‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ Log m ‫و‬ 2 Log S ‫برا‬ ‫ی‬ ‫همه‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫مورد‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫ارتفاعات‬ ‫مختل‬ ‫ف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫بود‬ ( 05 / 0 P < .) ‫از‬ ‫د‬ ‫جا‬ ‫که‬ t ‫محاسبه‬ ،‫شده‬ ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ t ( ‫جدول‬ 064 / 2 = table t ) ،‫بود‬ ‫فرض‬ ‫صفر‬ ‫مبن‬ ‫ی‬ ‫برر‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫برودد‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫رد‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫چود‬ ‫مقردار‬ ‫شر‬ ‫ی‬ ‫خرط‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫کل‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫با‬ ‫ی‬ ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫داشرت‬ ‫و‬ ‫برزرگ‬ ‫ترر‬ ‫از‬ 1 ‫برود‬ ( 1 b > ،) ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫تج‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫مع‬ ‫ی‬ .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬
282 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 ‫جدول‬ 4 - ‫پارامترهای‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرسیونی‬ ‫تیلور‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫مختلف‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ . Table 4- Parameters estimated by Taylor´s power law for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three different heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree. ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution value P calculated t 2 r b±SE CI a±SE CI ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated ** 0.000 11.742 0.852 0.135 ± 1.582 (1.304_1.860) 0.104 ± 0.063 0.278) _ 0.152 - ( 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated ** 0.000 12.267 0.862 0.115 ± 1.407 (1.170_1.643) 0.092 ± 0.292 0.482) _ (0.102 2 m Aggregated ** 0.000 10.881 0.831 0.133 ± 1.452 (1.177_1.728) 0.095 ± 0.221 (0.026_0.417) 3 m Aggregated ** 0.000 15.802 0.912 0.099 ± 1.560 (1.357_1.764) 0.039 ± 0.198 (0.118_0.279) 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated ** 0.000 24.402 0.961 0.050 ± 1.209 (1.107_1.312) 0.023 ± 0.234 (0.187_0.282) 2 m Aggregated ** 0.000 8.544 0.753 0.148 ± 1.263 (0.958_1.568) 0.067 ± 0.208 (0.069_0.347) 3 m Aggregated ** 0.000 19.526 0.941 0.069 ± 1.353 (1.210_1.496) 0.031 ± 0.247 (0.182_0.312) 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated ** 0.000 27.833 0.970 0.040 ± 1.115 (1.032_1.198) 0.025 ± 0.195 (0.142_0.247) 2 m Aggregated ** 0.000 44.843 0.988 0.024 ± 1.060 (1.011_1.109) 0.020 ± 0.084 (0.043_0.124) 3 m Aggregated ** 0.000 17.965 0.931 0.093 ± 1.677 (1.484_1.870) 0.046 ± 0.160 0 (0.065_0.255) 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 20.789 0.947 0.059 ± 1.223 (1.102_1.344) 0.028 ± 0.258 (0.201_0.315) 2 m Aggregated ** 0.000 22.498 955 / 0 0.060 ± 1.355 (1.231_1.479) 0.028 ± 0.215 (0.158_0.272) 3 m Aggregated ** 0.000 13.966 0.890 0.127 ± 1.778 (1.515_2.041) 0.119 ± 0.152 - (0.398_0.094) 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 11.085 0.837 0.131 ± 1.453 (91.182_1.723) 0.122 ± 0.195 0.447) _ 0.056 - ( 2 m Aggregated ** 0.000 9.406 0.787 0.166 ± 1.561 (1.218_1.903) 0.139 ± 0.60 0.347) _ 0.226 - ( 3 m ** ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫در‬ ‫سطح‬ 01 / 0 ، a ،‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ : b : ‫ش‬ ‫ی‬ ‫خط‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ، CI : ‫فاص‬ ‫له‬ ‫ی‬ ‫اطم‬ ‫ی‬ ،‫ناد‬ calculated t : t ،‫شده‬ ‫محاسبه‬ 064 / 2 = table t . ** significant difference at the level of 0.01, t table= 2.064, CI: Confidence Interval, a: Intercept, b: slope of regression line. ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ ‫باا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫آ‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫مختلاف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫ماره‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫ی‬ M. alticarinata ‫درخ‬ ‫مختلف‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫م‬ ‫تاد‬ ‫ی‬ ‫زباد‬ ‫مطابق‬ ‫جردول‬ 5 ‫نتا‬ .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫روش‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نتاد‬ ‫ی‬ ،‫وائو‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ m ‫(م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫و‬ ) * m ‫(شاخص‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ) ‫برا‬ ‫ی‬ ‫همره‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫مورد‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫ارتفاعات‬ ‫مختلف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫برود‬ ( 05 / 0 P < .) ‫از‬ ‫د‬ ‫جا‬ ‫که‬ t ‫محاسبه‬ ‫شده‬ ، ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ t ( ‫جدول‬ 064 / 2 = table t ) ،‫برود‬ ‫فرض‬ ‫صفر‬ ‫مبن‬ ‫ی‬ ‫بر‬ ‫تصادف‬ ‫ی‬ ‫بودد‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫رد‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫چود‬ ‫مقدار‬ ‫ضر‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫کل‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫با‬ ‫ی‬ ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫داشت‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 1 ‫بود‬ ( 1 β> ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ،) ‫یی‬ ‫تجمعر‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫محاسربه‬ .‫شد‬ ‫بحث‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫سن‬ M. alticarinata ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫درختاد‬ ‫عناب‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مرد‬ . ‫در‬ ‫مرورد‬ ‫روش‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫که‬ ‫ساده‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫اساس‬ ‫ی‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫شاخص‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫تجمع‬ ‫است‬ ( Lloyd, 1967 ) ‫بره‬ ‫اسرتثنا‬ ‫ی‬ ‫یر‬ ‫مرورد‬ ‫(توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫اتره‬ ‫کامل‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ 3 ‫متر‬ ) ‫که‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫بود‬ ‫در‬ ‫بق‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫موارد‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ .
‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 283 ‫جدول‬ 5 - ‫پارامترهای‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرسیونی‬ ‫آ‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫سنک‬ ‫ناب‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫مختلف‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ Table 5- Parameters estimated by Iwao´s patchiness regression for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three different heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution value P calculated t 2 r β±SE CI α±SE CI ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated ** 0.000 19.047 0.938 0.084 ± 1.594 1.767) _ (1.421 0.682 ± 1.11 - 0.297) _ 2.516 - ( 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated ** 0.000 20.252 0.945 0.061 ± 1.234 (1.109_1.360) 0.559 ± 1.751 2.905) _ (0.596 2 m Aggregated ** 0.000 8.670 0.758 0.155 ± 1.346 (1.026_1.667) 1.086 ± 1.149 3.390) _ 1.092 - ( 3 m Aggregated ** 0.000 9.977 0.806 0.192 ± 1.916 2.312) _ (1.520 0.493 ± 0.401 - 0.616) _ 1.418 - ( 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated ** 0.000 21.134 0.949 0.058 ± 1.220 (1.101_1.339) 0.148 ± 0.466 (0.161_0.772) 2 m Aggregated ** 0.000 15.935 0.914 0.103 ± 1.641 (1.429_1.854) 0.236 ± 0.040 - 0.447) _ 0.527 - ( 3 m Aggregated ** 0.000 12.349 0.864 0.159 ± 1.964 2.292) _ (1.635 0.193 ± 0.200 - 0.197) _ 0.598 - ( 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated ** 0.000 10.730 0.828 0.134 ± 1.441 1.718) _ (1.164 0.115 ± 0.173 0.411) _ 0.064 - ( 2 m Aggregated ** 0.000 11.074 0.836 0.105 ± 1.166 1.383) _ (0.948 0.062 ± 0.057 0.185) _ 0.070 - ( 3 m Aggregated ** 0.000 13.726 0.887 0.134 ± 1.844 2.121) _ (1.567 0.495 ± 0.410 - 0.611) _ 1.432 - ( 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 20.918 0.948 0.058 ± 1.213 1.332) _ (1.093 0.194 ± 0.630 (0.230_1.030) 2 m Aggregated ** 0.000 20.390 0.945 0.074 ± 1.500 (1.348_1.651) 0.202 ± 0.007 0.410_0.425) - ( 3 m Aggregated ** 0.000 27.755 0.970 0.053 ± 1.473 (1.363_1.582) 0.609 ± 1.158 - 0.098) _ 2.415 - ( 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 21.562 0.951 0.053 ± 1.144 1.254) _ (1.035 0.641 ± 2.090 3.412) _ (0.768 2 m Aggregated ** 0.000 9.652 0.795 0.131 ± 1.263 1.534) _ (0.993 1.228 ± 1.181 3.715) _ 1.354 - ( 3 m ** ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫در‬ ‫سطح‬ 01 / 0 ، α : ‫انبوهی‬ ‫درجه‬ ‫تعیین‬ ‫شاخص‬ ، β : ‫ش‬ ‫ی‬ ‫خط‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ، CI : ‫فاصله‬ ‫ی‬ ‫اطم‬ ‫ی‬ ،‫ناد‬ calculated t : t ،‫شده‬ ‫محاسبه‬ 064 / 2 = table t . ** significant difference at the level of 0.01, t table= 2.064, CI: Confidence Interval, a: Iwao Intercept, b: slope of regression line. ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بداد‬ ‫معناست‬ ‫که‬ ‫ارتفاع‬ ‫درخت‬ ‫عناب‬ ‫نقرش‬ ‫چنردان‬ ‫ی‬ ‫نروع‬ ‫در‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برای‬ ،‫تجمعی‬ ‫پراکنش‬ .‫نداشت‬ ‫فت‬ ‫اکثر‬ ‫مراارل‬ ‫زندگی‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫فت‬ ‫این‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫استفاده‬ ‫شرده‬ ‫کره‬ ‫دارد‬ ‫ایرن‬ ‫برر‬ ‫دتلرت‬ ‫دیسرر‬ ‫فررد‬ ‫اضور‬ ‫ااتمال‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫نقطه‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫فرد‬ ‫ی‬ ‫اضور‬ ‫می‬ ‫د‬ ‫نزدیکی‬ ‫در‬ ‫شود‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫عبارت‬ ‫دیسر‬ ‫ااتمرال‬ ‫اشرغال‬ ‫هرر‬ ‫یر‬ ‫از‬ ‫نقاط‬ ‫زیستساه‬ ‫توسط‬ ‫افراد‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫فت‬ ‫برابر‬ ‫ن‬ ‫یست‬ . ‫از‬ ‫د‬ ‫جا‬ ‫یی‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ، ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫هرر‬ ‫زماد‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫طور‬ ‫جداگانره‬ ‫مرورد‬ ‫اسرتفاده‬ ‫قررار‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ،‫گرفرت‬ ‫بنابرا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫دق‬ ‫ی‬ ‫ق‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫نسربت‬ ‫وار‬ ‫یر‬ ‫ان‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بود‬ . ‫در‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ ‫مقردار‬ ‫ضرر‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ( 2 r ) ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫و‬ ‫مراال‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫متفراوت‬ ‫بره‬ ‫دست‬ ‫مد‬ . ‫به‬ ‫عنواد‬ ‫مثال‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫رگرسر‬ ‫روش‬ ‫در‬ ‫تخم‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫مقدار‬ 2 r ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 5 / 1 ‫متر‬ 852 / 0 ‫روش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ 938 / 0 ‫بره‬ ‫مقدار‬ ‫بودد‬ ‫باتتر‬ ‫که‬ ‫مد‬ ‫دست‬ 2 r ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫نتاد‬ ‫دهند‬ ‫ۀ‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫بهتر‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫توج‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫رابط‬ ‫ۀ‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫انبروه‬ ‫ی‬ ‫تخرم‬ ‫اتره‬ ‫بود‬ . ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 2 ‫ن‬ ‫متر‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫مقدار‬ 2 r ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ( 945 / 0 = 2 r ) ‫به‬ ‫طور‬ ‫متابه‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫تر‬ ‫از‬ 2 r ‫ت‬ ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ( 864 / = 2 r ‫ارتفاع‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫بود‬ ) 3 ‫مقدار‬ ‫متر‬ 2 r ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ( 758 / 0 = 2 r ) ‫کرم‬ ‫ترر‬ ‫از‬ 2 r ‫در‬ ‫روش‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ( 831 / = 2 r ) ‫بود‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ،‫ارتفاع‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫ت‬ ‫روش‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ .‫برود‬ ‫اما‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫پورگ‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 ‫مترر‬ ‫ی‬ ‫درختراد‬ ‫مقدار‬ ،‫عناب‬ 2 r ‫رگرس‬ ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫بره‬ ‫ترت‬ ‫یر‬ 912 / 0 ، 963 / 0 ‫و‬ 753 / 0 ‫روش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫ترت‬ ‫به‬ ‫ی‬ 806 / 0 ، 949 / 0 ‫و‬ 914 / 0 ‫دسرت‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫مد‬ ‫بر‬ ‫عک‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫خم‬ ‫نتاد‬ ‫دهنده‬ ‫ی‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫ت‬ ‫مدل‬ ‫بهتر‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 5 / 1 ‫و‬ 2 ‫متر‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 3 ‫متر‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫مرالره‬ ‫ی‬ ‫پورگ‬ ‫ی‬ .‫است‬ ‫فت‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫کامرل‬ ‫و‬ ‫پوره‬ + ‫اترره‬ ‫ی‬ ‫مقاد‬ ‫کامل‬ ‫ی‬ ‫ر‬ 2 r ‫در‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫روش‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫باتتر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫بود‬ .
284 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ( Taylor, 1984 ‫با‬ ) ‫ب‬ ‫کره‬ ‫رسرید‬ ‫نتیجره‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫منابع‬ ‫ررسی‬ ‫کپه‬ ‫یا‬ ‫تجمعی‬ ‫توزیع‬ ‫مرسوم‬ ‫ای‬ ‫دنیرای‬ ‫در‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ ‫ترین‬ ‫مضر‬ ‫اترات‬ ‫است‬ ‫طرول‬ ‫تمرام‬ ‫در‬ ‫اسرت‬ ‫ممکرن‬ ‫پرراکنش‬ ‫نروع‬ ‫این‬ . ‫متاهده‬ ‫د‬ ‫از‬ ‫بختی‬ ‫یا‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫زندگی‬ ‫شودکه‬ ‫با‬ ‫نترا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫بره‬ ‫دسرت‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫مطابقت‬ ‫دارد‬ . ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫هم‬ ‫چن‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫کرد‬ ‫اظهار‬ ‫بر‬ ‫خالف‬ ‫فراسنجه‬ ‫ها‬ ‫یی‬ ‫مانند‬ ‫نرخ‬ ‫رشد‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫تول‬ ‫ی‬ ‫دمثل‬ ‫که‬ ‫ممکرن‬ ‫اسرت‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫نسل‬ ‫به‬ ‫نسل‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫سر‬ ‫تغ‬ ‫یی‬ ‫ر‬ ،‫کنند‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫یر‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژگر‬ ‫ی‬ ً‫ا‬‫نسربت‬ ‫رابت‬ ‫است‬ . ‫نتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫نتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫از‬ ‫تعدادی‬ ‫پژوهتسراد‬ ‫همخوان‬ ‫ی‬ ‫دا‬ .‫رت‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫رال‬ ‫ر‬‫مث‬ ‫رواد‬ ‫ر‬‫عن‬ ‫ره‬ ‫ر‬‫ب‬ ، ‫در‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫بررس‬ ‫ی‬ ‫را‬ ‫ر‬‫ه‬ ‫ی‬ ‫روکل‬ ‫ر‬‫ت‬ ‫ی‬ ‫زاده‬ ‫و‬ ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ( Tavakoli Zadeh et al., 201 9 ) ‫در‬ ‫منطقره‬ ‫ی‬ ،‫رفسرنجاد‬ ‫السرو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫پوره‬ ‫ی‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫معمرول‬ ‫ی‬ ‫پسرته‬ A. pistaciae ‫سره‬ ‫در‬ ‫پا‬ ،‫بات‬ ‫ارتفاع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫ی‬ ‫وار‬ ‫نسبت‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫درخت‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫م‬ ‫به‬ ‫یر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫لو‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ‫یر‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ ‫از‬ ‫نروع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫تخم‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫گزارش‬ ‫شد‬ . ‫همچن‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫لتکر‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫شرهبازوار‬ ( Lashkari and Shahbazvar, 2016 ‫السرو‬ ) ‫ی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫پروره‬ ‫ی‬ ‫پسر‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫سر‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫مرکبرات‬ Diaphorina citri Kuwayama ‫در‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ره‬ ‫ر‬‫م‬ ‫ی‬ ‫رات‬ ‫ر‬‫ب‬ ‫یی‬ ‫و‬ ‫را‬ ‫ر‬‫پ‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫رمانه‬ ‫ر‬‫س‬ ‫راد‬ ‫ر‬‫درخت‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫رو‬ ‫ر‬‫م‬ ‫و‬ ‫پرتقال‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫م‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ،‫پرراکنش‬ ‫شراخص‬ ‫لو‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫رگرس‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫دسرت‬ ‫به‬ ‫رد‬ ‫ر‬‫وردن‬ . ‫ده‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫پهن‬ ‫ی‬ ( ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ‫و‬ Deh-Pahni et al., 2020 ‫توز‬ ) ‫ر‬ ‫ر‬‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫کل‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراارل‬ ‫نابرالغ‬ ‫زنجررك‬ ‫مرو‬ A. kermanshah ‫را‬ ‫برا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫ر‬ ‫وش‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫وردنرد‬ . ‫اختر‬ ‫همکاراد‬ ‫و‬ ( Akhtar et al., 2010 ) ‫السو‬ ‫ی‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫ی‬ ‫خردل‬ Lipaphis erysimi Kaltenbach ‫و‬ ‫پاراز‬ ‫زنبررررور‬ ‫ی‬ ‫توئ‬ ‫یرررر‬ ‫د‬ ‫د‬ MacIntosh Diaeretiella rapae ‫را‬ ‫رو‬ ‫ی‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫خردل‬ ‫سر‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫برا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫به‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫و‬ ‫شاخص‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ،‫د‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫وردند‬ . ‫در‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫انجام‬ ‫ی‬ ‫افته‬ ‫رو‬ ‫ی‬ ‫چهرار‬ ‫گونره‬ ‫شرته‬ ‫ی‬ ‫شرامل‬ ‫غرالت‬ Mordvilko Diuraphis noxiae ، Metopolophium dirhoclum Walker ، Sitobion avenae Fabricius ‫و‬ Schizaphis graminum Rondani ‫در‬ ‫گندم‬ ،‫بهاره‬ ‫غرب‬ ‫جنوب‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫داهو‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫تمام‬ ‫گونره‬ ‫هرا‬ ‫برا‬ ‫ت‬ ‫تواد‬ ‫قانود‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫گرد‬ ‫گزارش‬ ‫ی‬ ‫د‬ ( Feng and Nowierski, 1992 .) ‫ک‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫پور‬ ‫هم‬ ‫و‬ ( ‫کاراد‬ Kianpur et al., 2010 ) ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫زنجرك‬ ‫ها‬ ‫ی‬ B. tabaci ‫و‬ B. argentifolii ‫زنجررك‬ ‫و‬ E. decipiens ‫منطقره‬ ‫بادنجاد‬ ‫مزارع‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ی‬ ‫ورامر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برا‬ ‫اسرتفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫لو‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫ی‬ ‫گزار‬ .‫کردند‬ ‫ش‬ ‫السوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫پروره‬ ‫و‬ ‫اتررات‬ ‫کامل‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫گالب‬ ‫ی‬ Cacopsylla pyri Linnaeus ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫گزارش‬ ‫شده‬ ‫است‬ ( Sanchez and Ortin-Angulo, 2011 ) . ‫توز‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ی‬ ‫ع‬ ‫را‬ ‫ر‬‫فض‬ ‫یی‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫س‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫مرکبا‬ ‫ت‬ D. citri ، ‫روی‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫موترش‬ ‫و‬ ،‫پرتقال‬ ‫برا‬ ‫اسرتفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫شرد‬ ‫گزارش‬ ( Lashkari and Shahbazvar, 2016 .) ‫السو‬ ‫ی‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫شرته‬ ‫ی‬ ‫مروم‬ ‫ی‬ ‫کلرم‬ Linnaeus Brevicoryne brassicae ‫پاراز‬ ‫زنبررور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫توئ‬ ‫یرر‬ ‫د‬ ‫د‬ D. rapae ‫بررا‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫هررر‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫مرد‬ ( Haqqani et al., 2004 ; Amini and Maddi, 2014 ) . ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫محقق‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بره‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫ضر‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ( 2 r ) ‫براتتر‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ‫در‬ ‫مردل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ،‫لرور‬ ‫ا‬ ‫یر‬ ‫ن‬ ‫مردل‬ ‫را‬ ‫در‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫تسو‬ ‫یی‬ ‫نوع‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫شته‬ ‫ی‬ ‫موم‬ ‫ی‬ ‫کلم‬ ‫و‬ ‫زنبور‬ ‫پاراز‬ ‫ی‬ ‫توئ‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫بهتر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫دانستند‬ . ‫افتار‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫دسرترنج‬ ( and Dastranj, Afshari 2009 ) ‫السو‬ ‫ی‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫خوشره‬ ‫ی‬ ‫گنردم‬ ‫شرامل‬ S. avenae ‫و‬ S. graminum ‫را‬ ‫بررا‬ ‫روش‬ ‫هررا‬ ‫ی‬ ‫نسرربت‬ ‫وار‬ ‫یرر‬ ‫ان‬ ‫برره‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫نروع‬ ‫تجمعر‬ ‫ی‬ ‫گرزارش‬ ‫کردند‬ ‫و‬ ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫ضرا‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ( 2 r ) ‫به‬ ‫دست‬ ،‫مده‬ ‫مدل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫ورد‬ ‫بر‬ ‫پراکنش‬ ‫ف‬ ‫ضا‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫ها‬ ‫مناس‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫بود‬ . ‫البته‬ ‫گزارش‬ ‫ها‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫وجرود‬ ‫دارد‬ ‫کره‬ ‫روش‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫تعداد‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫اترات‬ ‫از‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫برخروردار‬ ‫است‬ ‫بخت‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫ی‬ ‫نتا‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ .‫دارد‬ ‫مطابقت‬ ‫بره‬ ‫عنرواد‬ ‫رال‬ ‫ر‬‫مث‬ ‫ربور‬ ‫ر‬‫ص‬ ‫ی‬ ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ‫و‬ ( Sabouri et al., 2018 ‫ر‬ ‫ر‬‫بررس‬ ‫در‬ ) ‫ی‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مهم‬ ‫ی‬ ‫ونجه‬ ‫کره‬ ‫کردنرد‬ ‫گزارش‬ ‫برر‬ ‫اسراس‬ ‫مقاد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ 2 r ‫مدل‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫مناس‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫نتاد‬ ‫دادد‬ ‫رابطه‬ ‫ی‬ ‫بر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫وار‬ ‫یرر‬ ‫ان‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫یرر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ .‫بررود‬ ‫غالمرر‬ ‫ی‬ ‫مقرردم‬ ‫و‬ ‫همکرراراد‬ ( Gholam Moghaddam et al., 2018 ) ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫در‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫پرراکنش‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫پروره‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫پسته‬ A. pistaciae ‫در‬ ‫ارقام‬ ‫مختلف‬ ‫پسته‬ ‫برا‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ،‫وائو‬ ‫مدل‬ ‫بهتر‬ ‫کارایی‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫رابطر‬ ‫توجیه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫می‬ ‫و‬ ‫واریان‬ ‫میاد‬ ‫دل‬ ‫(به‬ ‫اتره‬ ‫انبوهی‬ ‫انسین‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫مقردار‬ ‫بودد‬ ‫باتتر‬ 2 r ‫مدل‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ) ‫اعالم‬ ‫کردند‬ . ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫مقاد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ضرا‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫پراکنش‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫زباد‬ ‫گنجتر‬ P. discrepans ، ‫مردل‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫مدل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫همبستس‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫تری‬ ‫با‬ ‫داده‬ ‫هرا‬ ‫داشرت‬ ‫و‬ ‫بهتر‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫داده‬ ‫های‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫فت‬ ‫را‬ ‫برازش‬ ‫کرد‬ ( Jamshidi et al., 2017 .) ‫در‬ ‫بررسرر‬ ‫ی‬ ‫السرروی‬ ‫پررراکنش‬ ‫فضررا‬ ‫یی‬ ‫شررتۀ‬ ،‫رود‬ ‫ر‬‫نخ‬ Acyrthosiphon pisum ‫و‬ ‫ردوزك‬ ‫ر‬‫کفت‬ ‫رای‬ ‫ر‬‫ه‬ ‫رکارگر‬ ‫ر‬‫ش‬ ،‫د‬ Hippodamia variegata ‫و‬ Coccinella septempunctata ، ‫متخص‬ ،‫شد‬ ‫مدل‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫مناس‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫مدل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫بر‬ ‫ای‬ ‫توصر‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫رابطرۀ‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫بود‬ ( Soleimani and Madadi, 2013 .) ‫با‬ ‫وجود‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫در‬ ‫بس‬ ‫ی‬ ‫اری‬ ‫از‬ ‫مطالعات‬ ‫شاخص‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫به‬ ‫دل‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫عدم‬ ‫تغ‬ ‫یی‬ ‫ر‬ ‫در‬ ‫مقابل‬ ‫نوساد‬ ‫های‬ ‫اندك‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ( Nestel et al., 1995 ) ‫و‬ ‫ع‬ ‫دم‬ ‫تأر‬ ‫ی‬ ‫رپذ‬ ‫ی‬ ‫ری‬ ‫از‬ ‫انردازه‬ ‫ی‬ ‫نمونره‬ ( Croft et al., 1976 ) ‫کرارا‬ ‫یی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ترتری‬ ‫نسربت‬ ‫بره‬ ‫شاخص‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫دارد‬ ( Arbab, 2006 ; Farrar and Haghani, 2012;
‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 285 Mohiseni and Kushki, 2016 .) ‫به‬ ‫می‬ ‫نظر‬ ‫انبروهی‬ ‫میرزاد‬ ‫رسرد‬ ، ‫تعیی‬ ‫اتره‬ ‫تحرکات‬ ‫ن‬ ‫کننده‬ .‫است‬ ‫د‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫که‬ ‫طوری‬ ‫ه‬ ‫کم‬ ‫که‬ ‫اتراتی‬ ‫در‬ ‫ولرد‬ ‫و‬ ‫زاد‬ ،‫مانده‬ ‫ساکن‬ ‫جا‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫تحرك‬ ‫می‬ ‫برات‬ ‫انبروهی‬ ‫در‬ ‫تجمع‬ ‫وقوع‬ ‫دارند‬ ‫محدود‬ ‫موضعی‬ ‫ارکات‬ ‫یا‬ ،‫کنند‬ ‫محتمل‬ .‫است‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫وضعیت‬ ‫با‬ ‫سرن‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫عنراب‬ ‫یر‬ ‫ن‬ ‫بررسر‬ ‫ی‬ ، ‫شرته‬ ‫ی‬ ( ‫رردو‬ ‫ر‬‫گ‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫کوچ‬ 2015 et al., Mahdavi ‫شررته‬ ،) ‫کلررم‬ ‫رومی‬ ‫ر‬‫م‬ ‫ی‬ ( 2004 et al., Haghani ،) ‫کنه‬ ‫ی‬ ‫دولکه‬ ‫تارتن‬ ‫ای‬ ( et al., Ahmadi 2005 ; So, 1991 ) ‫و‬ ‫سرخرطوم‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ونجه‬ ( Haddadi et al., 2016 ) ‫بررس‬ ‫سایر‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫تا‬ ‫یی‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫شود‬ ‫پرتحررك‬ ‫اتررات‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ،‫ازطرفی‬ . ‫فاصله‬ ‫هم‬ ‫از‬ ‫تدریج‬ ‫به‬ ‫افراد‬ ،‫سن‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫ایتالیایی‬ ‫مل‬ ‫مانند‬ ‫گرفتره‬ ‫و‬ ‫پرراکنش‬ ‫از‬ ‫االرت‬ ‫کپره‬ ‫ای‬ ‫خرار‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫شرود‬ ( Alipour, 2011 ‫در‬ .) ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫تعداد‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫محقق‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫السرو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫ترو‬ ‫بالپولر‬ ‫داراد‬ ‫مختلف‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫تصادف‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫مرد‬ . ‫ا‬ ‫یر‬ ‫ن‬ ‫پژوهترسراد‬ ‫دل‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫امر‬ ‫را‬ ‫تحرکات‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫ش‬ ‫پره‬ ‫ها‬ ‫و‬ ‫نحوه‬ ‫ی‬ ‫تخرم‬ ‫ر‬ ‫یر‬ ‫زی‬ ‫د‬ ‫هرا‬ ‫گزارش‬ ‫کردند‬ ( Story and Keaster, 1982 ; Goze et al., 2003; Melo et al., 2006; Mendoza et al., 2008 ) . ‫از‬ ‫تعردادی‬ ‫در‬ ‫ناهماهنسی‬ ‫اترات‬ ‫بین‬ ‫زیستساه‬ ‫ها‬ ‫محیط‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫فتارها‬ ‫و‬ ‫کره‬ ‫عرواملی‬ ‫به‬ ‫شرایط‬ ‫محیطی‬ ‫وابسته‬ ‫به‬ ،‫نیستند‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ ‫اصلی‬ ‫دتیل‬ ‫عنواد‬ ‫د‬ ‫در‬ ‫تجمعی‬ ‫شرده‬ ‫عنرواد‬ ‫ها‬ ( ‫انرد‬ Nehrangi and Vahedi, 2018 ; Zareii Ahmad-Abadi et al., 2022; ‫می‬ ‫که‬ ) ‫سن‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫تواند‬ .‫باشد‬ ‫صادق‬ ‫نیز‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫ژنت‬ ‫ی‬ ، ‫السوها‬ ‫ی‬ ‫رفتار‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫تواند‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫کننرده‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫افراد‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫اکوس‬ ‫ی‬ ‫ستم‬ ‫باشرد‬ . ‫بره‬ ‫عنرواد‬ ‫مثرال‬ ‫دل‬ ‫یر‬ ‫ل‬ ‫تجمع‬ ‫برخ‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫اترات‬ ‫مانند‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ها‬ ‫واکنش‬ ‫رفترار‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫ی‬ ‫فعرال‬ ‫یات‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ها‬ ‫یکر‬ ‫شده‬ ‫است‬ ‫مانند‬ ‫شرا‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫ی‬ ‫که‬ ‫اضور‬ ‫ی‬ ‫نفر‬ ‫سا‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫افراد‬ ‫را‬ ‫به‬ ‫منظور‬ ‫تغذ‬ ‫ی‬ ،‫ه‬ ‫تول‬ ‫یر‬ ‫دمثل‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫یر‬ ‫ز‬ ‫بره‬ ‫دل‬ ‫یر‬ ‫ل‬ ‫برخر‬ ‫ی‬ ‫نراهمسن‬ ‫ی‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ستساه‬ ‫و‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫مانند‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫زاقل‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫بخش‬ ‫ترج‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ی‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫جذب‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫کند‬ ( Jamshidi et al., 2017; Lashkari and Shahbazvar, 2016 .) ‫عوامل‬ ‫مختلف‬ ‫ی‬ ‫شریوه‬ ‫و‬ ‫شرکل‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫زراعرت‬ ‫کاشرت‬ ‫ی‬ ‫میرزاد‬ ،‫هرا‬ ( ‫خاك‬ ‫نوع‬ ،‫محصول‬ ‫یکنواختی‬ Rajabi, 1999 ) ‫ارقام‬ ‫مختلف‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫ی‬ ( Sedaratian et al., 2010 ; Gholam Moghaddam et al., 2018 ‫گونه‬ ‫پراکنش‬ ‫توانایی‬ ،) ‫زیستساه‬ ‫انتخاب‬ ‫و‬ ‫افراد‬ ‫بین‬ ‫تعامالت‬ ،‫ها‬ ( Vinatier et al., 2011 ) ‫می‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫توانند‬ ‫فضرایی‬ ‫پراکنش‬ .‫باشند‬ ‫تأریرگذار‬ ‫اتره‬ ‫اطالعات‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ، ‫م‬ ‫ی‬ ‫تواند‬ ‫در‬ ‫طراار‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫توسرعه‬ ‫ی‬ ‫برنامره‬ ‫هرای‬ ‫نمونره‬ ‫بررداری‬ ‫و‬ ‫بره‬ ‫دنبرال‬ ‫د‬ ‫راهبردهای‬ ‫مد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مناس‬ ‫برای‬ ‫کنترل‬ ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫استفاده‬ ‫شود‬ . ‫منابع‬ 1- Alipour, M. (2011). Population dynamics of the most common species of grasshoppers in Khodaafarin. M.Sc. thesis on Agricultural Entomology, Islamic Azad University, Tabriz branch, 69 p. (In Persian) 2- Afshari, A., & Dastranj, M. (2009). Density, spatial distribution and sequential sampling plans for cereal aphids infesting wheat spike in Gorgan, northern Iran. The Journal of Plant Protection (Scientific Journal of Agriculture), 32(2), 89-102. (In Persian) 3- Ahmadi, M., Fathipour, Y., & Kamali, K. (2005). Population density and spatial distribution pattern of Tetranychus urticae Koch on different bean cultivars in Tehran region. Iranian Journal of Agriculture Science, 36(5), 1087-1092. (In Persian) 4- Akhtar, M.S., Dey, D., & Usmani, M.K. (2010). Spatial distribution of mustard aphid Lipaphis erysimi (Kaltenbach) vis-à-vis its parasitoid, Diaeretiella rapae (M'intosh). World Applied Sciences Journal, 11(3), 284-288. 5- Amini, B., & Madadi, H. (2014). Spatial distribution of Brevicoryne brassicae and Diaeretiella rapae and development a fixed precision sampling plan. Plant Pests Research, 4(1), 1-10. (In Persian with English abstract) 6- Arbab, A. (2006). Spatial distribution pattern of immature stages of alfalfa seed weevil, Tychius aureolus (Keiswetter) (Col.Curculionidae), and alfalfa seed wasp, Brochophagus roddi, (Hym. Eurytomidae) (Gussakovski) in alfalfa seed fields. Journal of Agricultural Sciences, 12(2), 263-268. (In Persian with English abstract) 7- Bakhshizadeh, N., Mohiseni, A., & Fathi, S.A.A. (2011). Spatial distribution patterns and fixed-precision sequential sampling plans for estimating population overwintered adult sunn pest, Eurygaster integriceps Put. in rainfed wheat fields in Ardabil province. The Journal of Plant Protection (Scientific Journal of Agriculture), 33(2), 63-75. (In Persian) 8- Boeve, P.J., & Weiss, M. (1998). Spatial distribution and sampling plans with fixed levels of precision for cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat. The Canadian Entomologist, 130(1), 67-77. https://doi.org/10.4039/Ent13067-1 9- Cho, K., Eckel, C.S., Walgenbach, J.F., & Kennedy, G.G. (2005). Spatial distribution and sampling procedures for Frenkliniella spp. in stanked tomato. Journal of Economic Entomology, 88(6), 1658-1665. 10- Croft, B.A., Welch, S.M., & Dover, M.J. (1976). Dispersion statistics and sample size estimates for populations of the mite's species Panonychus ulmi and Amblyseius fallacis on apple. Environmental Entomology, 5(2), 227-233. https://doi.org/10.1093/ee/5.2.227 11- Darbemamieh, M., Fathipour, Y., & Kamali, K. (2011). Population abundance and seasonal activity of Zetzellia
286 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 pourmirzai (Acari: Stigmaeidae) and its preys Cenopalpus irani and Bryobia rubrioculus (Acari: Tetranychidae) in sprayed apple orchards of Kermanshah, Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 13(2), 143–154. 12- Deh-Pahni, S., Vahedi, H., & Darbemamieh, M. (2020). Spatial distribution of grape leafhopper, Arboridia kermanshah (Hemiptera: Cicadellidae) immature stages, in vineyards of Kermanshah County. Journal of Applied Research in Plant Protection, 9(4), 49-60. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22034/ARPP.2021.12239. 13- Faleiro, J.R., Kumar, J.A., & Rangnekar, P.A. (2002). Spatial distribution of red palm weevil Rhynchophorus ferrugineus Oliv. (Coleoptera: Curculionidae) in coconut plantations. Crop Protection, 21(2), 171-176. https://doi.org/10.1016/S0261-2194(01)00083-7. 14- Farrar, N., & Haghani, M. (2012). Spatial distribution of Thiacidas postica Walker (Lepidoptera: Noctuidae) larvae on Ziziphus spina-christi in Bushehr region. Plant Pests Research, 2(1), 21-28. (In Persian with English abstract) 15- Feng, M.G., & Nowierski, R.M. (1992). Spatial distribution and sampling plans for four species of cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat in southwestern Idaho. Journal of Economic Entomology, 85(3), 830-837. https://doi.org/10.1093/jee/85.3.830 16- Gholam Moghaddam, S., Moeini-Naghadeh, N., & Naderloo, L. (2018). Population density of Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Psyllidae) and spatial distribution pattern of its nymphs on three pistachio varieties in Khorasan Razavi province. Iranian Journal of Plant Protection Science, 49(1), 57-67. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22059/ijpps.2018.229355.1006769 17- Ghouth, K. (2009). Ziziphus jujube, the neglected fruit. Saeedimanesh Press. 351 p. (In Persian) 18- Gossner, M.M. (2009). Light intensity affects spatial distribution of Heteroptera in deciduous forests. European Journal of Entomology, 106(2), 241–252. https://doi.org/10.14411/eje.2009.032 19- Goze, E., Nibouche, S., & Deguine, J.P. (2003). Spatial and probability distribution of Helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) in cotton: Systematic sampling, exactconfidence intervals and sequential test. Biological Sciences, 32(5), 1203-1210. https://doi.org/10.1093/ee/32.5.1203 20- Haddadi, A., Iranipour, S., Kazemi, M.H., & Alizadeh, E. (2016). Spatial distribution of alfalfa leaf weevil, Hypera postica (Col.: Curculionidae) in Urmia. Journal of Field Crop Entomology, 6(1), 35-51. (In Persian with English abstract) 21- Haghani, M., Fathipour, Y., Hosseini, A., Talebi, A., Moharramipour, S., & Bahrami, F. (2004). Spatial distribution pattern of Brevicoryne brassicae (Hem.: Aphididae) and its parasitoid Diaeretiella rapae (Hym.: Aphidiidae). In the Sixteenth Iranian Plant Protection Congress Proceedings. University of Tabriz, Iran (Vol 1, P. 11). 22- Hughes, G. (1996). Incorporating spatial pattern of harmful organisms into crop loss models. Crop Protection, 15(5), 407-421. https://doi.org/10.1016/0261-2194(96)00003-8 23- Iwao, S., & Kuno, E. (1968). Use of the regression of mean crowding on mean density for estimating sample size and the transformation of data for the analysis of variance. Researches on Population Ecology, 10(2), 210-214. https://doi.org/10.1007/BF02510873 24- Jamshidi, A., Vahedi, H.A & Zamani, A.A. (2017). Population dynamic, the spatial distribution pattern and management of ash tree, Fraxinus rotundifolia psyllid Psyllopsis discrepans Flor (Hem., Psyllidae) in Kermanshah Province, Iran. Journal of Iranian Plant Protection Research, 30(4), 727-743. (In Persian). https://doi.org/10.22067/JPP.V30I4.55216 25- Jarosik, V., Honek, A., & Dixon, A.F.G. (2003). Natural enemy ravine revisited: the importance of sample size for determining population growth. Ecological Entomology, 28(1), 85-91. https://doi.org/10.1046/j.1365- 2311.2003.00485.x. 26- Khodayari, S., Fathipour, Y., Kamali, K., & Naseri, B. (2010). Seasonal activity of Zetzellia mali (Stigmaeidae) and Its preys Eotetranychus frosti (Tetranychidae) and Tydeu longisetosus (Tydeidae) in unsprayed apple orchards of Maragheh, Northwestern of Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 12, 549–558. 27- Kianpur, R., Fathipour, Y., & Kamali, K. (2010). Population fluctuation and spatial distribution patterns of Bemisia tabaci and Bemisia argentifolii and Empoasca decipiens on eggplants in Varamin. Plant Pests and Diseases, 77(2), 71-94. (In Persian with English abstract) 28- Lashkari, M.R., & Shahbazvar, N. (2016). Spatial distribution pattern of Diaphorina citri Kuwayama (Hem: Liviidae) on lime (Citrus aurantifolia) and orange (Citrus sinensis) in citrus orchards of Iran. Entomology and Applied Science Letters, 3(2), 81-87. 29- Liu, C., Wang, G., Wang, W., & Zhou, S. (2002). Spatial pattern of Tetranychus urticae population in apple tree garden. Journal of Applied Ecology, 13(8), 993-996. PMID: 12418263. 30- Lloyd, M. (1967). Mean crowding. Journal of Animal Ecology, 36(1), 1-30. https://doi.org/10.2307/3012 31- Mahdavi, H., Iranipour, S., Mehrvar, A., & Karimzadeh, R. (2015). Spatial distribution of Chromaphis juglandicola (Kaltenbach) (Hem.: Aphididae) in east AzerbaijanWalnut Orchards. Journal of Applied Research in Plant
Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region
Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region

Recommended

Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...
Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...
Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...
Iranian plant Protection Research
 
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...
Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...
Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...
Iran. J. Field Crops Research
 
گیاه چوغان ؛شناسایی و کاربرد
گیاه چوغان ؛شناسایی و کاربردگیاه چوغان ؛شناسایی و کاربرد
گیاه چوغان ؛شناسایی و کاربرد
Soraya Ghoddousi
 
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...
Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...
Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...
Iranian Journal of Animal Science Research
 

Recommended

Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...
Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...
Influence of Duration of Inter-species Interference and Determination of the ...
Iranian plant Protection Research
 
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...
Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...
Evaluation of Heterosis and Heritability of Quantitative Traits and Grouping ...
Iran. J. Field Crops Research
 
گیاه چوغان ؛شناسایی و کاربرد
گیاه چوغان ؛شناسایی و کاربردگیاه چوغان ؛شناسایی و کاربرد
گیاه چوغان ؛شناسایی و کاربرد
Soraya Ghoddousi
 
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...
Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...
Study of Signatures of Positive Selection and Gene Ontology in some Domestic ...
Iranian Journal of Animal Science Research
 
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Iran. J. Field Crops Research
 
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Iran. J. Field Crops Research
 
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep LearningDetection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
J. Agricultural Machinery
 
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Iranian plant Protection Research
 
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
Iran. J. Field Crops Research
 
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Iranian plant Protection Research
 
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Iran. J. Field Crops Research
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Iran. J. Field Crops Research
 
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Iran. J. Field Crops Research
 

More Related Content

Similar to Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region

Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Iran. J. Field Crops Research
 
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Iran. J. Field Crops Research
 
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep LearningDetection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
J. Agricultural Machinery
 
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Iranian plant Protection Research
 
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Iran. J. Field Crops Research
 
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Iranian plant Protection Research
 
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Iran. J. Field Crops Research
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Iran. J. Field Crops Research
 
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Iran. J. Field Crops Research
 

Similar to Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region (11)

Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
 
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
Agroecological Analysis of Sugar Beet Ecosystem (Beta vulgaris L.) in Torbat-...
 
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep LearningDetection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
Detection of Chilo Suppressalis using Smartphone Images and Deep Learning
 
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
Effect of Nutritional Supplements on Some Biological and Physiological Parame...
 
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
 
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
 
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
 
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
Competition between Mungbean (Vigna radiate (L.) Wilczek) and Redroot Pigweed...
 
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
Calibration and Evaluation of APSIM Model for Simulation of Growth and Develo...
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
 
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
 

Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region

  • 1. Research Article Vol. 37, No. 3, Fall 2023, p. 275-288 Spatial Distribution of Different Life Stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand Region S.A. Notghi Moghadam1 , H. Sadeghi-Namaghi 2 *, S. Moodi32 Received: 19-06-2023 Revised: 01-09-2023 Accepted: 05-09-2023 Available Online: 05-09-2023 How to cite this article: Notghi Moghadam, S.A., Sadeghi-Namaghi, H., & Moodi, S. (2023). Spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) in Birjand region. Journal of Iranian Plant Protection Research, 37(3), 275-288. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jpp.2023.83016.1149 Introduction The jujube, Ziziphus jujuba Mill. is a well-known medicinal plant with various nutritional values and pharmacological properties which grows in South Khorasan province, Iran, as the major producer of jujube in Iran. The jujube lace bug, Monosteira alticarinata Ghauri (Hemiptera: Tingidae) is the second most important pest of jujube trees after the jujube fruit fly, Carpomyia vesuviana Costa (Diptera: Tephritidae) in South Khorasan province. Its occurrence in Iran was reported for the first time in 2012 by Moodi from Birjand in South Khorasan province. Adults of M. alticarinata overwinter on the bark of trees, under fallen leaves and in spring they move to young jujube leaves where they feed and lay eggs on the underside, thus starting infestations. Both M. alticarinata adults and nymphs feed on underside of leaves and produce small chlorotic stippling on the upper leaf surface. Leaf undersides appear specifically black varnish spotted due to lace bug excrement. Their injury reduces photosynthesis and respiration and also causes aesthetically displeasing injured leaves. As a result, foliage becomes bronzed and leaves may drop early. The accumulation of excrements on the leaves, also results in reduction of the gas exchange like other lace bugs. Distribution pattern of an insect population is an important aspect as it represents the interaction between individuals of the species and their habitat. The importance of spatial distribution comes from its central role in ecological theories and its practical role in population sampling theory as well as in the development of rational pest management strategies. For these reasons, a great deal of effort has been invested in characterizing the spatial distribution of insect populations. Spatial dispersion of a population usually follows one of three models: aggregated (or contagious), random (or by chance) or uniform (or regular). To determine the spatial distribution pattern of a given species it is necessary to obtain data on the count of individuals in the ecosystem to be considered. Despite the importance of M. alticarinata in the region, no study has been conducted on the distribution of this pest in jujube plant in Iran. Knowledge of spatial distribution of M. alticarinata is useful for designing, pest management and development of population models and assessment of levels of its damage. Materials and Methods To investigate the spatial distribution pattern of different life stages of M. alticarinata, samplings were done weekly of jujube trees in 2020. Jujube leaf was selected as sampling unit and the reliable sample size with maximum relative variation of 20% was obtained 50. The number of egg, nymph and adult was recorded in three heights of jujube trees (1.5, 2, and 3 meters). The spatial distribution pattern of different life stages of lace bug was determined using mean-variance ratio, Lloyd's mean crowding index, Taylor´s power low and Iwao´s 1 and 2- Ph.D. and Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, respectively. (*- Corresponding Author Email: sadeghin@um.ac.ir) 3- Assistant Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran https://doi.org/10.22067/jpp.2023.83016.1149 Journal of Iranian Plant Protection Research https://jpp.um.ac.ir
  • 2. 276 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 patchiness regression model. Results and Discussion Spatial distribution of an insect is affected by various environmental factors such as food, temperature, light, habitat condition, and other biotic and abiotic factors. The results of the study indicated an aggregated pattern for the spatial distribution of M. alticarinata in almost all heights of jujube. In other words, different heights of jujube did not have any marked effect on the distribution pattern of this pest. Information on spatial distribution of M. alticarinata can be used in estimating the number of samples required from an area to reliably estimate pest infestation levels to develop effective management programs. Similar to our results, the change in plant height did not affect the spatial distribution pattern of Agonoscena pistaciae and Diaphorina citri nymphs and in both cases the pattern of distribution was reported to be aggregated. Aggregated distribution is the most common pattern of spatial distribution in the world of harmful insects which is consistent with the results of this research. Conclusion M. alticarinata presented an aggregated spatial distribution in different life stages. The causes of aggregation in these lace bugs might be due to their inherent active aggregative behavioral response such as in a situation where the presence of one individual attracts the others, perhaps for the purpose of feeding and reproduction. Knowledge of the spatial distribution of this pest can be useful in designation of suitable sampling programs and it makes us estimate the density of this pest faster with low cost. Keywords: Jujube lace bug, Jujube pests, Population distribution indices, Spatial distribution
  • 3. ‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 277 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫های‬ https://jpp.um.ac.ir ‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬ ‫جلد‬ 37 ‫شماره‬ 3 ‫پاییز‬ ، 1402 .‫ص‬ ، 288 - 275 ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ Monosteira alticarinata (Hemiptera: Tingidae) ‫در‬ ‫بیرجند‬ ‫شهرستان‬ ‫سیده‬ ‫آسیه‬ ‫نطقی‬ ‫مقدم‬ 1 - ‫نامقی‬ ‫صادقی‬ ‫حسین‬ 2 * - ‫مودی‬ ‫سعید‬ 3 :‫دریافت‬ ‫تاریخ‬ 29 / 03 / 1402 :‫بازنگری‬ ‫تاریخ‬ 10 / 06 / 1402 :‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬ 14 / 06 / 1402 ‫چکیده‬ ،‫عناب‬ Ziziphus jujuba Mill. ‫گیاه‬ ‫دارویی‬ ‫شناخته‬ ‫شده‬ ‫با‬ ‫ارزش‬ ‫غذایی‬ ‫و‬ ‫خواص‬ ‫دارویی‬ ‫مختلف‬ ‫است‬ ‫بیش‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫د‬ ‫کترت‬ ‫زیرر‬ ‫سطح‬ ‫ترین‬ ‫دارد‬ ‫اختصراص‬ ‫جنوبی‬ ‫خراساد‬ ‫استاد‬ ‫به‬ ‫ایراد‬ ‫عنراب‬ ‫سرن‬ . Monosteira alticarinata Ghauri (Hemiptera: Tingidae) ‫مسر‬ ‫از‬ ‫پر‬ ‫عناب‬ Carpomyia vesuviana Costa (Diptera: Tephritidae) ‫مهم‬ ‫از‬ ‫اتررات‬ .‫اسرت‬ ‫جنروبی‬ ‫خراسراد‬ ‫استاد‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫درختاد‬ ‫فات‬ ‫ترین‬ ‫پوره‬ ‫و‬ ‫کامل‬ ‫شیره‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫برگ‬ ‫زیری‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫گیاهی‬ ‫ی‬ ‫می‬ ‫تغذیه‬ ‫میزباد‬ ‫های‬ ‫رنگ‬ ‫نقاط‬ ‫ایجاد‬ ‫باعث‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫برگ‬ ‫رویی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫پریده‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫درختراد‬ .‫شوند‬ ‫لوده‬ ‫دچار‬ ‫خزاد‬ ‫زودرس‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫کمیت‬ ‫و‬ ‫کیفیت‬ ‫محصول‬ ‫د‬ ‫ها‬ ‫به‬ ‫شدت‬ ‫کاهش‬ ‫می‬ ‫منظور‬ ‫به‬ .‫یابد‬ ‫بررسی‬ ‫السوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫زندگی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ،‫فت‬ ‫این‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫های‬ ‫هفتسی‬ ‫و‬ ‫منظم‬ ‫از‬ ‫درختاد‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫عناب‬ 1399 ‫انجام‬ .‫شد‬ ‫برگ‬ ‫عناب‬ ‫به‬ ‫عنواد‬ ‫وااد‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫اندازه‬ ‫ی‬ ‫مناسر‬ ‫نمونه‬ ‫با‬ ‫اداکثر‬ ‫خطای‬ 20 % ، ‫معادل‬ 50 ‫وااد‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫تراکم‬ ‫جمعیت‬ ،‫تخم‬ ‫اتره‬ ‫و‬ ‫پوره‬ ‫در‬ ‫کامل‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ( ‫عناب‬ ‫درختاد‬ ‫مختلف‬ ‫ارتفاع‬ 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 )‫متر‬ ‫شمارش‬ ‫مراال‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ .‫شد‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫سن‬ ‫زندگی‬ ‫مختلف‬ ‫ازداام‬ ‫میانسین‬ ‫شاخص‬ ،‫میانسین‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫نسبت‬ ‫های‬ ‫روش‬ ،‫لوید‬ .‫شد‬ ‫تعیین‬ ‫یوائو‬ ‫و‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫های‬ ‫برا‬ ‫بررسری‬ ‫مرورد‬ ‫عنراب‬ ‫درختراد‬ ‫ارتفراع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫سن‬ ‫زندگی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫یاد‬ ‫های‬ ‫دس‬ ‫به‬ ‫تجمعی‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ،‫شده‬ .‫مد‬ ‫ت‬ ‫گاهی‬ ‫از‬ ‫نحوه‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ M. alticarinata ‫موج‬ ‫درك‬ ‫بهتر‬ ‫رابطه‬ ‫ی‬ ‫اتره‬ ‫زیستساه‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫می‬ ‫تواند‬ ‫اطالعاتی‬ ‫برای‬ ‫تفسیر‬ ‫جابجایی‬ ‫های‬ ،‫مکانی‬ ‫مدل‬ ‫های‬ ‫رشد‬ ‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫همه‬ ‫مدیریت‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫فت‬ ‫فراهم‬ .‫ورد‬ ‫واژه‬ :‫کلیدی‬ ‫های‬ ،‫عناب‬ ‫سن‬ ،‫مکانی‬ ‫توزیع‬ ،‫عناب‬ ‫فات‬ ‫شاخص‬ ‫جمعیت‬ ‫پراکنش‬ ‫های‬ ‫مقدمه‬ 1 2 ‫عناب‬ ‫با‬ ‫نام‬ ‫علمی‬ Ziziphus jujuba Mill ‫متعلق‬ ‫بره‬ ‫خرانواده‬ ‫ی‬ Rhamnaceae ‫و‬ ‫یکی‬ ‫از‬ ‫مهم‬ ‫ترین‬ ‫گونه‬ ‫های‬ ‫جن‬ Ziziphus ‫اسرت‬ ( Tahergorabi et al., 2015 ) . ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫عناب‬ ‫دارا‬ ‫ی‬ ‫کاربردها‬ ‫ی‬ ‫دارو‬ ‫یری‬ 1 ‫و‬ 2 - ‫به‬ ‫دانش‬ ‫ترتی‬ ‫گیاه‬ ‫گروه‬ ‫استاد‬ ‫و‬ ‫تخصصی‬ ‫دکتری‬ ‫موخته‬ ‫دانتکده‬ ،‫پزشکی‬ ‫ای‬ ،‫متهد‬ ،‫متهد‬ ‫فردوسی‬ ‫دانتساه‬ ،‫کتاورزی‬ ‫راد‬ *( - :‫مسئول‬ ‫نویسنده‬ Email: sadeghin@um.ac.ir ) 3 - ‫گیاه‬ ‫گروه‬ ‫استادیار‬ ‫ایراد‬ ،‫بیرجند‬ ،‫بیرجند‬ ‫دانتساه‬ ،‫کتاورزی‬ ‫دانتکده‬ ،‫پزشکی‬ https://doi.org/10.22067/jpp.2023.83016.1149 ‫فراوان‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫به‬ ‫طور‬ ‫ی‬ ‫که‬ ‫از‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫در‬ ‫ط‬ ‫سنت‬ ‫ی‬ ‫چر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برا‬ ‫عنرواد‬ " ‫م‬ ‫ی‬ ‫وه‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ " ‫ی‬ ‫اد‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ش‬ .‫ود‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫ی‬ ،‫راد‬ ‫به‬ ‫عناب‬ ‫کتت‬ ‫پراکنده‬ ‫صورت‬ ‫است‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫د‬ ،‫کرمراد‬ ،‫لرسرتاد‬ ،‫گلستاد‬ ،‫قم‬ ،‫قزوین‬ ،‫فارس‬ ،‫اصفهاد‬ ‫های‬ ‫شمال‬ ‫و‬ ‫رضوی‬ ‫خراساد‬ ،‫یزد‬ ،‫همداد‬ ،‫مرکزی‬ ،‫مازندراد‬ ‫ی‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ ‫است‬ ‫ول‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫یش‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ز‬ ‫سطح‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫کت‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫اسرتاد‬ ‫بره‬ ‫درخت‬ ‫خراسراد‬ ‫جنوب‬ ‫ی‬ ( ‫دارد‬ ‫اختصاص‬ Zargari, 1997 ; Ghouth, 2008; .) ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫محدود‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫منابع‬ ‫ب‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫ختکسال‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ،‫مداوم‬ ‫تول‬ ‫یر‬ ‫د‬ ‫عنراب‬ ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫سا‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫محصروتت‬ ‫براغ‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫زراعر‬ ‫ی‬ ‫اسرتاد‬ ‫از‬ ‫مز‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫نسرب‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫تتر‬ ‫ی‬ ‫برخوردار‬ ‫بوده‬ ‫است‬ . ‫به‬ ‫هم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫دل‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫استقبال‬ ‫عموم‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫داراد‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫توسعه‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫محصول‬ ‫در‬ ‫اال‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫است‬ ( Tawizi, 2018 .)
  • 4. 278 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫فات‬ ‫مهم‬ ‫عنراب‬ ‫اسرت‬ ‫کره‬ ‫پر‬ ‫از‬ ‫مسر‬ ‫عناب‬ ‫در‬ ‫درجه‬ ‫ی‬ ‫اهم‬ ‫دوم‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ا‬ .‫دارد‬ ‫قرار‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررا‬ ‫فت‬ ‫ی‬ ‫نخسرت‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برار‬ ‫توس‬ ‫ط‬ ‫مود‬ ‫ی‬ ( Moodi, 2002 ) ‫از‬ ‫ایراد‬ ‫و‬ ‫از‬ ‫شهرستاد‬ ‫بیرجند‬ ‫گزارش‬ .‫شد‬ ‫برگ‬ ‫زیری‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫بیتتر‬ ‫فت‬ ‫این‬ ‫شیره‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫تغذیره‬ ‫سلولی‬ ‫مری‬ ‫فعالیرت‬ ‫سطح‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫روی‬ ‫فت‬ ‫تراکم‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫فعالیرت‬ .‫کنرد‬ ‫پوره‬ ‫کامل‬ ‫اترات‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ن‬ ‫ایجاد‬ ‫باعث‬ ‫برگ‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫قر‬ ‫رنرگ‬ ‫اط‬ ‫در‬ ‫پریرده‬ ‫می‬ ‫رویی‬ ‫سطح‬ ‫شود‬ . ‫کم‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫زودرس‬ ‫خزاد‬ ‫دچار‬ ‫لوده‬ ‫درختاد‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫محصول‬ ‫ها‬ ‫به‬ ‫شدت‬ ‫کاهش‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ابد‬ ( Moodi, 2002 .) ‫مطالعه‬ ‫ی‬ ‫ویژگی‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫طبیعری‬ ‫دشمناد‬ ‫و‬ ‫فات‬ ‫جمعیتی‬ ‫های‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫صحرایی‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫نمونه‬ ‫ستلزم‬ ‫د‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫ها‬ ‫است‬ . ‫نمونه‬ ‫در‬ ، ‫مناسر‬ ‫تکنی‬ ‫انتخاب‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ،‫اترات‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫برنامرره‬ ‫بایسررتی‬ ‫ی‬ ‫نمونرره‬ ‫مناسرر‬ ‫کررر‬ ‫طراارری‬ ‫نیررز‬ ‫را‬ ‫برررداری‬ ‫د‬ ( Southwood and Henderson, 2000 ‫د‬ .) ‫در‬ ‫چره‬ ‫یر‬ ‫برنامره‬ ‫ی‬ ‫مناس‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫دنبال‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫شود‬ ‫شامل‬ ‫انتخاب‬ ‫وااد‬ ‫نمونه‬ ،‫بررداری‬ ‫تعیین‬ ‫تعداد‬ ‫مناس‬ ،‫نمونه‬ ‫تعیین‬ ‫توزیع‬ ‫مکانی‬ ‫واارد‬ ‫نمونره‬ ‫بررداری‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫زماد‬ ‫مناسر‬ ‫نمونره‬ ‫بررداری‬ ‫اسرت‬ ( Pedigo and Buntin, 1994 ‫برنامه‬ .) ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫ب‬ ‫برداری‬ ‫ه‬ ‫یر‬ ‫عنواد‬ ‫تصرمیم‬ ‫ابرزار‬ ‫در‬ ‫گیرری‬ ‫مری‬ ‫قررار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫فات‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫مدیریت‬ ‫میراد‬ ‫ایرن‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گیررد‬ ‫یر‬ ‫طرااری‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مرورری‬ ‫نقرش‬ ‫فرت‬ ‫فضرایی‬ ‫توزیع‬ ‫السوی‬ ‫تعیین‬ ‫برنامه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫مناس‬ ‫مری‬ ‫ایفرا‬ ‫بررداری‬ ‫کنرد‬ ( Boeve and Weiss, 1998 ; Liu et al., 2002; Cho et al., 2005 ) . ‫السروی‬ ‫توزیرع‬ ‫فضایی‬ ‫اترات‬ ‫نه‬ ‫تنها‬ ‫در‬ ‫تنظیم‬ ‫برنامه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫مفید‬ ‫است‬ ‫بلکه‬ ‫ابزاری‬ ‫برای‬ ‫استفاده‬ ‫در‬ ‫مدل‬ ‫های‬ ‫ارزیرابی‬ ‫خسرارت‬ ‫فرات‬ ( Hughes, 1996 ،) ‫ری‬ ‫ر‬‫بررس‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ویژگ‬ ‫ی‬ ‫رای‬ ‫ر‬‫ه‬ ‫راری‬ ‫ر‬‫رفت‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫اکولوژی‬ ‫ره‬ ‫ر‬‫گون‬ ‫را‬ ‫ر‬‫ه‬ ( Southwood and Henderson, 2000 Faleiro et al., 2002; ،) ‫مطالعره‬ ‫ی‬ ‫روابرط‬ ‫میزبراد‬ - ‫دشرمن‬ ‫طبیعر‬ ‫ی‬ ( Southwood, 1995 ; Winder et al., 1999; Bakshizadeh et al., 2011 ) ‫و‬ ‫تعیرین‬ ‫میزاد‬ ‫رشد‬ ‫جمعیت‬ ‫گونه‬ ‫هرا‬ ( Jarosik et al., 2003 ) ‫محسروب‬ ‫مری‬ ‫شود‬ ‫نوع‬ ‫سه‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫اتره‬ ‫گونه‬ ‫ی‬ ‫جمعیت‬ ‫پراکنش‬ . ‫تصررادفی‬ 1 ‫تجمعرری‬ ، 2 ‫یکنواخررت‬ ‫یررا‬ 3 ‫باشررد‬ ( Southwood and Henderson, 2000 .) ،‫دما‬ ،‫رطوبت‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫تخم‬ ‫گرذار‬ ‫ی‬ ، ‫محرل‬ ‫تخرم‬ ‫گذار‬ ‫ی‬ ، ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫دشمناد‬ ‫طب‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ، ‫انبوه‬ ‫ی‬ ‫گونه‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ،‫زباد‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ،‫زباد‬ ‫کا‬ ‫ی‬ ‫رومود‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ،‫زباد‬ ‫فرومرود‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫ی‬ ، ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژگر‬ ‫ی‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رفتار‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ،‫نابالغ‬ ‫نحوه‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫غرذا‬ ‫منرابع‬ ‫یی‬ ( Nestel et al., 1995 ،) ‫شکل‬ ‫و‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫وه‬ ‫ی‬ ‫کاشت‬ ‫زراعت‬ ،‫ها‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زاد‬ ‫ی‬ ‫کنواخت‬ ‫ی‬ ،‫محصرول‬ ‫خاك‬ ‫نوع‬ ( Rajabi, 1999 ،) ‫رقرم‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫(وار‬ ‫ی‬ ‫تره‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ) ‫مختلرف‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زباد‬ ( Sedaratian et al., 2010 ) ‫نور‬ ‫شدت‬ ‫و‬ ( Gossner, 2009 ) 1- Random 2- Clumped 3- Uniform ‫م‬ ‫ی‬ ‫توانند‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫یی‬ ‫گ‬ ‫اترات‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫خوار‬ .‫باشند‬ ‫مورر‬ ‫بنابرا‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫گاه‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫السوی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫جمع‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫اتررات‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫توانرد‬ ‫اطالعات‬ ‫مهم‬ ‫ی‬ ‫را‬ ‫در‬ ‫م‬ ‫ورد‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژگ‬ ‫ی‬ ‫های‬ ‫رفتاری‬ ‫گونره‬ ‫هرا‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫یر‬ ‫ز‬ ‫ترار‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫عوامرل‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫طر‬ ‫ی‬ ‫برر‬ ‫جمع‬ ‫یر‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫هرا‬ ‫ارا‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫کنرد‬ ( Shanower and Romeis, 1999 ) . ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫جمله‬ : ‫شاخص‬ ‫تجمع‬ 4 ، ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫یر‬ ‫ان‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 5 ، ‫شراخص‬ ‫میرانسین‬ ‫ازدارام‬ ‫لو‬ ‫یر‬ ‫د‬ 6 ، ‫شراخص‬ ‫مور‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫تا‬ 7 ، ‫شا‬ ‫خص‬ ‫گر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 8 ‫و‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ 9 ‫برا‬ ‫ی‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫نروع‬ ‫السرو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫وجرود‬ ‫دارد‬ ( Sedaratian et al., 2010 2011 et al., Darbemamieh ; ) . ‫بر‬ ‫مختلفی‬ ‫محققین‬ ‫توسط‬ ‫اترات‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ ‫السوی‬ ‫شده‬ ‫رسی‬ ،‫مثرال‬ ‫عنرواد‬ ‫بره‬ .‫است‬ ‫جمتریدی‬ ( ‫همکراراد‬ ‫و‬ Jamshidi et al., 2017 ‫زبرراد‬ ‫پسرریل‬ ‫پررورگی‬ ‫مرالرره‬ ‫فضررایی‬ ‫پررراکنش‬ ) ‫گنجترر‬ Psyllopsis discrepans Flor ‫رال‬ ‫ر‬‫س‬ ‫دو‬ ‫طری‬ ‫در‬ ‫راه‬ ‫ر‬‫کرمانت‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫د‬ ‫نتایج‬ .‫کردند‬ ‫بررسی‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫ها‬ ‫السوی‬ ،‫یوائو‬ ‫و‬ ‫تیلور‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫تجمعری‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫سرال‬ ‫دو‬ ‫هرر‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫پسریل‬ ‫فضرایی‬ ‫توزیع‬ ‫داد‬ ‫نتراد‬ . ‫صبوری‬ ( ‫همکاراد‬ ‫و‬ Sabouri et al., 2018 ‫فضرایی‬ ‫توزیرع‬ ‫السوی‬ ) ‫شته‬ ‫یونجه‬ ‫مزارع‬ ‫در‬ ‫یونجه‬ ‫مهم‬ ‫های‬ ‫را‬ ‫لرسرتاد‬ ‫اسرتاد‬ ‫شرمال‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫دسرت‬ ‫بره‬ ‫تصرادفی‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫یوائو‬ ‫و‬ .‫وردند‬ ( ‫واادی‬ ‫و‬ ‫نهرنسی‬ Nehrangi and Vahedi, 2018 ‫السروی‬ ) ‫شپت‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ Kermes quercus (L.) ‫جنسل‬ ‫در‬ ‫بلروط‬ ‫هرای‬ ‫گیالد‬ ‫مراال‬ ‫تمام‬ ‫برای‬ ‫یوائو‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫غرب‬ ‫تیلور‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫زندگی‬ ‫مراله‬ ‫برای‬ ‫تخم‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫بالغ‬ ‫ی‬ .‫کردنرد‬ ‫گزارش‬ ‫تجمعی‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ریزی‬ ‫در‬ ‫بررسری‬ ‫هرای‬ ‫تروکلی‬ ‫زاده‬ ( ‫همکراراد‬ ‫و‬ Tavakoli Zadeh et al., 2019 ‫منطقه‬ ‫در‬ ) ‫پروره‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ ،‫رفسنجاد‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫پسریل‬ ‫پسررته‬ ‫معمررولی‬ Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer ‫نسربت‬ ‫روش‬ ‫برا‬ ‫درخرت‬ ‫میانی‬ ‫و‬ ‫پایین‬ ،‫بات‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫لوید‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ،‫میانسین‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫نیز‬ ‫پسیل‬ ‫تخم‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫تجمعی‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫یوائو‬ ‫و‬ ‫هرای‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫نسبت‬ ‫تجمعری‬ ‫ازنروع‬ ‫لویرد‬ ‫ازدارام‬ ‫شراخص‬ ‫و‬ ‫میرانسین‬ ‫رد‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫رزارش‬ ‫ر‬‫گ‬ . ‫ده‬ ‫ری‬ ‫ر‬‫پهن‬ ( ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ‫و‬ Deh-Pahni et al., 2020 ) ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫مراال‬ ‫نابالغ‬ ‫زنجرك‬ ‫مو‬ Arboridia kermanshah Dlabola ‫را‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫های‬ ‫و‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫یوائو‬ ، ‫شاخص‬ ‫لویرد‬ ‫ازدارام‬ ‫میرانسین‬ ‫و‬ ‫موریسیتا‬ ‫شاخص‬ ،‫پراکندگی‬ ‫در‬ ‫انسرور‬ ‫روی‬ ‫شهرستاد‬ .‫کردنرد‬ ‫بررسی‬ ‫کرمانتاه‬ ‫فضرایی‬ ‫پرراکنش‬ ‫اترره‬ ‫ایرن‬ ‫برا‬ 4- Index of dispersion 5- Variance to the mean 6- Lloyd’s mean crowding index 7- Morisita’s index 8- Green index 9- Iwao’s patchiness regression and Taylor’s power law methods
  • 5. ‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 279 ‫روش‬ ‫اغل‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫تجمعر‬ ،‫شده‬ ‫ی‬ ‫بره‬ ‫مرد‬ ‫دسرت‬ ‫زارعری‬ . ( ‫همکراراد‬ ‫و‬ ‫بادی‬ ‫اامرد‬ Zareii Ahmad-Abadi et al., 2022 ) ‫شپتر‬ ‫زنردگی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ ‫السوی‬ Eulecanium tiliae L. ‫روش‬ ‫از‬ ‫اسرتفاده‬ ‫برا‬ ‫را‬ ‫ایرراد‬ ‫غررب‬ ‫در‬ ‫گیالس‬ ‫روی‬ ‫هرای‬ ‫تیلور‬ ‫رگرسیونی‬ ‫و‬ ‫یوائو‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمعی‬ ‫به‬ ‫دست‬ .‫وردند‬ ‫اطالع‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫عنراب‬ ‫سرن‬ ‫مختلرف‬ ‫مراال‬ M. alticarinata ‫می‬ ، ‫توان‬ ‫برنامه‬ ‫اجرای‬ ‫و‬ ‫طراای‬ ‫در‬ ‫د‬ ‫ایرن‬ ‫کنترلری‬ ‫های‬ ‫فت‬ ‫مفید‬ ‫واقع‬ ‫شود‬ . ‫هدف‬ ‫از‬ ‫انجام‬ ‫این‬ ‫پژوهش‬ ‫تعیین‬ ‫پرراکنش‬ ‫نروع‬ ‫فضایی‬ ‫منطقره‬ ‫در‬ ‫عنراب‬ ‫درختاد‬ ‫روی‬ ‫عناب‬ ‫سن‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫ی‬ ‫اطالعات‬ ‫تکمیل‬ ‫و‬ ‫بیرجند‬ ‫ارایه‬ ‫برای‬ ‫این‬ ‫مدیریت‬ ‫جامع‬ ‫برنامه‬ ‫ی‬ ‫ی‬ .‫بود‬ ‫فت‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫ها‬ ‫واحد‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫وااد‬ ‫عنواد‬ ‫به‬ ‫عناب‬ ‫برگ‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫انتخراب‬ ‫بررداری‬ ‫سرال‬ ‫زراعی‬ ‫فصل‬ ‫ابتدای‬ ‫از‬ .‫شد‬ 1399 ‫هرم‬ ‫و‬ ‫شردد‬ ‫فعرال‬ ‫برا‬ ‫زمراد‬ ‫اداقل‬ ‫تعداد‬ ‫از‬ ‫هفتسی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ،‫عناب‬ ‫درختاد‬ 10 ‫با‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ ‫اومه‬ ‫در‬ ‫شخصی‬ ‫جغرافیایى‬ ‫طول‬ ‫به‬ ‫بیرجند‬ ‫ی‬ 59 ‫و‬ ‫درجه‬ 13 ‫و‬ ‫دقیقه‬ ‫جغرافیایى‬ ‫عرض‬ 32 ‫درجه‬ ‫و‬ 53 ‫شرهید‬ ‫بلروار‬ ‫انتهرای‬ ‫در‬ ‫واقرع‬ ‫دقیقه‬ ‫نمونه‬ ‫به‬ ‫اقدام‬ ‫وینی‬ ‫برداری‬ ‫هرر‬ ‫از‬ ‫کرار‬ ‫ایرن‬ ‫بررای‬ .‫شرد‬ ‫هفتسی‬ ‫های‬ ‫جمعا‬ ‫درخت‬ 15 ‫های‬ ‫ارتفاع‬ ‫از‬ ‫برگ‬ 5 / 1 ،‫متری‬ 2 ‫و‬ ‫متری‬ 3 ‫از‬ ‫متری‬ ‫ارتفاع‬ ‫(هر‬ ‫زمین‬ ‫سطح‬ 5 ( ‫تصرادفی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ )‫برگ‬ 4 ‫چهرار‬ ‫از‬ ‫بررگ‬ ‫در‬ ‫سمانه‬ ‫میانه‬ ‫از‬ ‫برگ‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫جغرافیایی‬ ‫جهت‬ ‫از‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫تهیره‬ )‫خرت‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫شمارش‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بالفاصله‬ ‫زمایتساه‬ ‫به‬ ‫امل‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫جداگانه‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫نتایج‬ ‫و‬ ‫اقدام‬ ‫استریومیکروسکوپ‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫فت‬ ‫مراله‬ .‫شد‬ ‫ربت‬ ‫مربوط‬ ‫جداول‬ ‫در‬ ‫زیستی‬ ‫ی‬ ‫زمان‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫و‬ ‫زراعی‬ ‫فصل‬ ‫ی‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫برداری‬ ‫در‬ ‫فاصرله‬ ‫هرای‬ ‫زمرانی‬ ‫هفت‬ ‫رو‬ ‫ز‬ ‫به‬ ‫طرور‬ ،‫مرنظم‬ ‫تراری‬ ‫از‬ 13 / 2 / 1399 ‫ترا‬ 2 / 8 / 1399 ‫برین‬ ‫ساعت‬ 4 ‫تا‬ 6 ‫عصر‬ ‫انجام‬ ‫شد‬ . ‫نمونه‬ ً‫ا‬‫جمع‬ ‫در‬ ‫بررداری‬ 26 ‫انجرام‬ ‫تراری‬ .‫شد‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫اندازه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برای‬ ‫تعیین‬ ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ،‫نیاز‬ ‫ابتدا‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اولیره‬ ‫با‬ 50 ‫وااد‬ ‫(برگ‬ ‫نمونه‬ ( ‫انجام‬ ‫با‬ .‫شد‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫میانسین‬ ‫تر‬ ‫اکم‬ ‫جمعیت‬ ‫در‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اولیه‬ ‫و‬ ‫دقت‬ ‫مورد‬ ‫نیاز‬ ‫برای‬ ‫تخمین‬ ‫میرانسین‬ ‫جمعیرت‬ ‫(اداکثر‬ ‫خطای‬ 25 / 0 ‫محاسبه‬ ‫برای‬ ،) ‫نسربی‬ ‫خطرای‬ ‫درصرد‬ ‫ی‬ RV ‫از‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 1 ‫اندازه‬ ‫تخمین‬ ‫و‬ ) ‫نمونه‬ ‫در‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫بررداری‬ ‫از‬ ‫بعردی‬ ‫هرای‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 2 .‫شد‬ ‫استفاده‬ ) ( 1 ) ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫معادله‬ ، m ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫نمونره‬ ‫برردار‬ ‫ی‬ ‫اول‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫و‬ SE ‫خطا‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫استاندارد‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫اول‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫است‬ . ( 2 ) ‫در‬ ‫این‬ ‫معادله‬ N ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مرورد‬ ،‫نیراز‬ t ‫عردد‬ t ‫جردول‬ ‫در‬ t ،‫استیودنت‬ SD ‫انحراف‬ ‫معیار‬ ‫داده‬ ‫ها‬ ‫در‬ ‫نمون‬ ‫ه‬ ،‫اولیه‬ ‫برداری‬ D ‫ارداکثر‬ ‫مدیریتی‬ ‫کارهای‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬ ‫خطای‬ 25 ‫بررای‬ ‫و‬ ‫صردم‬ ‫تحقیقاتی‬ ‫کارهای‬ 10 ‫صدم‬ ‫و‬ ‫است‬ m ‫داده‬ ‫میرانسین‬ ‫در‬ ‫ااصرل‬ ‫هرای‬ ‫نمونه‬ ( ‫است‬ ‫اولیه‬ ‫برداری‬ Pedigo and Buntin, 1994 .) ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫بر‬ ‫ای‬ ‫تعیین‬ ‫نوع‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراال‬ ‫مختلف‬ ‫زیستی‬ ‫اترره‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫چهار‬ ‫نسبت‬ ‫واریان‬ ‫به‬ ‫شاخص‬ ،‫میانسین‬ ‫ازداام‬ ‫میانسین‬ ‫و‬ ‫لوید‬ ‫روشهای‬ ‫رگرسیونی‬ ‫قانود‬ ‫تواد‬ ‫تیلور‬ ‫و‬ ‫یوائو‬ ‫اسرتفاده‬ ‫ییرل‬ ‫شرر‬ ‫به‬ :‫شد‬ ‫میانگین‬ ‫به‬ ‫واریانس‬ ‫نسبت‬ ‫روش‬ ‫نسبت‬ ‫اگر‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬ /m 2 S ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ،‫باشرد‬ ‫پرراک‬ ‫نش‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمعی‬ ، ‫اگر‬ ‫این‬ ‫نسبت‬ ‫برابر‬ ‫یر‬ ‫برود‬ ‫پرراکنش‬ ‫تصرادفی‬ ‫و‬ ‫اگرر‬ ‫نسبت‬ ‫کوچ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫بود‬ ‫پراکنش‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫یکنواخت‬ ‫خواهد‬ ‫بود‬ . ‫پر‬ ‫محاسبه‬ ‫از‬ ‫شراخص‬ ،‫میرانسین‬ ‫بره‬ ‫واریران‬ ‫نسبت‬ ‫ی‬ D I ‫یرا‬ ‫شراخص‬ ‫پراکندگی‬ ‫معنری‬ ‫اخرتالف‬ ‫وجرود‬ ‫زمرود‬ ‫انجرام‬ ‫منظرور‬ ‫به‬ ‫نسربت‬ ‫دار‬ ‫عد‬ ‫با‬ ،‫میانسین‬ ‫به‬ ‫واریان‬ ‫د‬ 1 ‫معادله‬ ‫از‬ ( ‫ی‬ 3 ( ‫شد‬ ‫محاسبه‬ ) Pedigo and Buntin, 1994 :) ( 3 ) = D I ‫در‬ ‫این‬ ‫معادله‬ 2 S ، ‫نمونه‬ ‫واریان‬ ‫ها؛‬ n ‫و‬ ‫نمونه‬ ‫تعداد‬ m ‫میرانسین‬ ‫داده‬ .‫است‬ ‫ها‬ ‫پ‬ ‫از‬ ‫محاسربه‬ ‫ی‬ D I ‫عرددی‬ ‫مقردار‬ Z ‫معادلره‬ ‫از‬ ( ‫ی‬ 4 ) :‫شد‬ ‫محاسبه‬ ( 4 ) ‫در‬ ‫این‬ ‫معادله‬ v ( ‫زادی‬ ‫درجه‬ n-1 ‫و‬ ) n ‫نمونه‬ ‫تعداد‬ ‫است‬ ‫هرگراه‬ . ‫مقدار‬ Z ‫بره‬ ‫دسرت‬ ‫برین‬ ‫مرده‬ 96 / 1 ‫و‬ 96 / 1 - ‫باشرد‬ ، ‫نروع‬ ‫از‬ ‫توزیرع‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫تصادفی‬ /m 2 S ‫اختالف‬ ‫معنی‬ ‫داری‬ ‫هرگراه‬ .‫نردارد‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫مقدار‬ Z ‫بیش‬ ‫تر‬ ‫از‬ 96 / 1 ‫باشد‬ ، ‫توزیع‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمعی‬ ‫و‬ ‫اگر‬ ‫کوچ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 96 / 1 - ‫باشد‬ ، ‫توزیع‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫یکنواخت‬ ‫خواهد‬ ‫بود‬ ( Patil and Stiteler, 1974 ; Southwood and Henderson, 2000 .) ( ‫لوید‬ ‫ازدحام‬ ‫میانگین‬ ‫شاخص‬ * x ) ‫شاخص‬ ‫میانسین‬ ‫ازداام‬ ‫لوید‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 5 ‫دسرت‬ ‫بره‬ )
  • 6. 280 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 .‫مد‬ ( 5 ) ‫معادله‬ ‫این‬ ‫در‬ * x ،‫لوید‬ ‫ازداام‬ ‫میانسین‬ ‫شاخص‬ 2 S ‫و‬ ‫واریران‬ m ‫داده‬ ‫میانسین‬ ‫ا‬ ‫ها‬ .‫ست‬ ‫معادله‬ ‫ی‬ ‫فوق‬ ‫بعدها‬ ‫توسط‬ ‫لوید‬ ‫تکمیل‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫عنواد‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لکه‬ ‫ای‬ ( IP ‫رابطه‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ) /m * x ‫ارایره‬ ‫شرد‬ . ‫زمانی‬ ‫که‬ /m * x ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ، ‫ی‬ ‫مساوی‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫کوچ‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫باشرد‬ ‫السوی‬ ‫توزیع‬ ‫فضایی‬ ‫به‬ ‫ترتی‬ ،‫تجمعی‬ ‫تصادفی‬ ‫و‬ ‫یکنواخرت‬ ‫در‬ ‫نظرر‬ ‫گرفته‬ ‫می‬ ‫شود‬ . ‫تیل‬ ‫رگرسیونی‬ ‫روش‬ ‫ور‬ ‫برای‬ ‫تعیین‬ ‫السروی‬ ‫پرراکنش‬ ‫فضرایی‬ ‫برا‬ ‫اسرتفاده‬ ‫از‬ ،‫روش‬ ‫ایرن‬ ‫لساریتم‬ ‫میانسین‬ ‫و‬ ‫واریان‬ ‫داده‬ ‫های‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫تاری‬ ‫هر‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫محاسبه‬ .‫شد‬ ‫نساه‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 6 ‫مقدار‬ ) a ‫و‬ b ‫دست‬ ‫به‬ ‫مرد‬ ( Taylor, 1961 .) ( 6 ) =log a+blogm 2 logs ‫در‬ ‫معادله‬ ‫این‬ 2 S ، ‫واریران‬ m ‫میرانسین‬ ‫نمونره‬ ‫هرا‬ ‫تراری‬ ‫هرر‬ ‫در‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ، a ‫عرض‬ ،‫رگرسیود‬ ‫خط‬ ‫مبدأ‬ ‫از‬ b ‫خط‬ ‫شی‬ ‫رگرسریود‬ .‫است‬ ‫در‬ ‫صورتی‬ ‫که‬ b ‫بزرگ‬ ،‫تر‬ ‫مساوی‬ ‫یا‬ ‫کوچر‬ ‫ترر‬ ‫از‬ ‫یر‬ ،‫باشرد‬ ‫توزیع‬ ‫فضایی‬ ‫فت‬ ‫به‬ ‫ترتی‬ ،‫تجمعی‬ ‫تصادف‬ ‫ی‬ ‫یا‬ ‫یکنواخت‬ ‫خواهد‬ ‫بود‬ . ‫زمود‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫(شاخص‬ ‫رگرسیود‬ ‫ضری‬ ‫اختالف‬ ‫بودد‬ b ‫بره‬ ‫نسبت‬ ) ‫ماره‬ ‫کم‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫عدد‬ ‫ی‬ t ‫معادله‬ ‫با‬ ( ‫ی‬ 7 ) ‫انجام‬ ‫شد‬ . ( 7 ) ‫مقدار‬ t ‫محاسبه‬ ‫مقدار‬ ‫با‬ ‫شده‬ t ‫جدول‬ ‫زادی‬ ‫درجره‬ ‫برا‬ n-1 ‫مرورد‬ ‫مقا‬ ‫مقدار‬ ‫مطلق‬ ‫قدر‬ ‫چنانچه‬ .‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫یسه‬ t ‫محاسبه‬ ‫بره‬ ‫نسبت‬ ‫شده‬ t ‫جدول‬ ‫بیش‬ ‫شاخص‬ ‫صورت‬ ‫د‬ ‫در‬ ،‫بود‬ ‫تر‬ b ‫تیلرور‬ ‫نسربت‬ ‫بره‬ ‫یر‬ ‫اختالف‬ ‫معنی‬ ‫داری‬ ‫داشته‬ ‫و‬ ‫توزیع‬ ‫فضایی‬ ‫فت‬ ‫تجمعی‬ ‫اسرت‬ ( Feng and Nowierski, 1992 .) ‫شاخص‬ β ‫آ‬ ‫یوائو‬ ‫این‬ ‫شاخص‬ ‫در‬ ‫شی‬ ‫اقیقت‬ ‫رابطره‬ ‫ی‬ ‫رگرسریونی‬ ‫برین‬ ‫شراخص‬ ‫متوسط‬ ‫ازداام‬ ‫لوید‬ ( * m ) ‫و‬ ‫میانسین‬ ‫جمعیت‬ ‫فت‬ ( m ) ‫طبرق‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫معادله‬ ( ‫ی‬ 8 ‫می‬ ‫محاسبه‬ ) :‫شود‬ ( 8 ) ‫در‬ ‫معادله‬ ‫ی‬ ‫فوق‬ α ‫دهنده‬ ‫نتاد‬ ‫تجمرع‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫افراد‬ ‫تمایل‬ ‫ی‬ ‫بو‬ ‫مثبت‬ ‫صورت‬ ‫(در‬ ‫دافعه‬ ‫یا‬ )‫دد‬ )‫برودد‬ ‫منفی‬ ‫صورت‬ ‫(در‬ ‫افراد‬ ‫بین‬ ‫ی‬ ‫است‬ ( Southwood, 1978 ) ‫و‬ β ‫(شی‬ ‫خط‬ ‫رگرسیود‬ ) ‫نتاد‬ ‫دهنده‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫جمعیت‬ ‫پراکنش‬ ‫نوع‬ ‫پرارامتر‬ ‫ماننرد‬ ‫که‬ b ‫تیلرور‬ ‫عمرل‬ ‫مری‬ ‫کنرد‬ ( Iwao and Kuno, 1968 .) ‫برای‬ ‫مقای‬ ‫سه‬ ‫ی‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫بودد‬ ‫د‬ ‫نسبت‬ ‫به‬ ‫عدد‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫معادله‬ ‫ی‬ ( 7 ) ‫استفاده‬ ‫شد‬ . ‫نتایج‬ ‫نمونه‬ ‫تعداد‬ ‫تعیین‬ ‫مقدار‬ ‫خطای‬ ‫نسب‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اول‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫برای‬ ‫هر‬ ‫سه‬ ‫ارتفراع‬ 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 ‫متر‬ ‫درخت‬ ‫برای‬ ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫به‬ ‫ترت‬ ‫ی‬ 88 / 9 ، 04 / 10 ‫و‬ 07 / 10 ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ ‫که‬ ‫برای‬ ‫هدف‬ ‫های‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫پژوهش‬ ‫مناس‬ ‫بود‬ . ‫ب‬ ‫نا‬ ‫ب‬ ‫ر‬ ‫نتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫بره‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫از‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫اول‬ ‫ی‬ ،‫ه‬ ‫تعداد‬ ‫نمون‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ،‫از‬ ‫برای‬ ‫برنامر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫برداری‬ ‫با‬ ‫خطای‬ ‫قابل‬ ‫قبول‬ 20 ‫درصد‬ ‫برابر‬ ‫با‬ 50 ‫وااد‬ ‫نمونه‬ - ‫برداری‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ . ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫نزد‬ ‫ی‬ ‫بودد‬ ‫مقاد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ،‫از‬ ‫برای‬ ‫هر‬ ‫سه‬ ‫ارتف‬ ،‫اع‬ ‫برابر‬ ‫برا‬ ‫براتتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫ی‬ ‫عن‬ ‫ی‬ 50 ‫عدد‬ ‫برگ‬ ‫انتخاب‬ ‫شد‬ ( ‫جردول‬ 1 ‫بررا‬ ) ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫منظور‬ 10 ‫اصله‬ ‫درخت‬ ‫عناب‬ ‫به‬ ‫طرور‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫انتخراب‬ ‫و‬ ‫از‬ ‫هرر‬ ‫درخت‬ 15 ‫برگ‬ ‫ارتفاع‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫شامل‬ 5 ‫برگ‬ ‫به‬ ‫طرور‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫چ‬ ‫ی‬ ‫ده‬ ‫شد‬ . ‫جدول‬ 1 - ‫خطای‬ ‫نسب‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫اندا‬ ‫زه‬ ‫ی‬ ‫نمونه‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫برای‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ( 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 ‫متر‬ ‫درخت‬ ) ‫عناب‬ Table 1- Relative variation and required sample size for spatial distribution of Monosteira alticarinata in three heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫ارتفاع‬ Height 1.5 m 2 m 3 m ‫خطای‬ ‫نسبی‬ RV 9.88 10.04 10.07 ‫تعداد‬ ‫نمونه‬ N 48.88 50.38 50.74 ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ ‫باا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ، ‫ن‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ( /m 2 S ،) ‫ضرر‬ ‫ی‬ ‫پراکندگ‬ ‫ی‬ ( ID ‫عدد‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ) ‫ی‬ Z ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫نمونره‬ ‫برردار‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫مراارل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مورد‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫شر‬ ‫جدول‬ 2 ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ . ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫نترا‬ ‫ی‬ ،‫ج‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫کل‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراارل‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫عن‬ ‫سن‬ ‫بررسر‬ ‫مرورد‬ ‫ارتفراع‬ ‫سه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫اب‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫عدد‬ ‫(مقدار‬ ‫ی‬ Z ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 96 / 1 )+ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫شرد‬ . ‫فقرط‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ ‫کامل‬ 3 ‫تصادف‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫متر‬ ‫ی‬ ‫عردد‬ ‫(مقردار‬ ‫ی‬ Z ‫بر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 96 / 1 - ‫و‬ 96 / 1 ‫به‬ )+ .‫مد‬ ‫دست‬
  • 7. ‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 281 ‫جدول‬ 2 - ‫پارامترها‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫محاسبه‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برای‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫نوع‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫ی‬ ( ‫عناب‬ ‫سنک‬ Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ Table 2- Parameters estimated by variance-mean method for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution Z D I /m 2 S 2 S m ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated 10.15 147.06 5.88 38.68 7.58 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated 9.61 137.92 5.52 39.38 7.14 2 m Aggregated 9.07 129.06 5.16 28.88 5.59 3 m Aggregated 6.1 83.89 3.49 7.28 2.08 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated 3.58 55.96 2.24 4.19 1.87 2 m Aggregated 5.13 73.62 2.94 4.99 1.69 3 m Aggregated 3.82 58.54 2.34 2.15 0.92 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated 2.14 41.73 1.67 1.09 0.65 2 m Random 0.7 29.64 1.19 0.53 0.44 3 m Aggregated 7.85 110.23 4.41 13.22 2.99 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated 4.34 64.34 2.57 6.5 2.52 2 m Aggregated 4.92 71.1 2.84 5.86 2.06 3 m Aggregated 10.81 158.59 6.34 60.73 9.57 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated 9.23 131.66 5.27 50.88 9.66 2 m Aggregated 9.14 130.26 5.21 39.89 7.66 3 m ‫جدول‬ 3 - ‫پارامترهای‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمده‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫لوید‬ ‫برای‬ ‫تعیین‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫مختلف‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ Table 3- Parameters estimated by Lloyd´s mean crowding index for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three different heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution /m * X * X m ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated 1.43 9.37 6.58 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated 1.48 10.56 7.14 2 m Aggregated 1.55 8.66 5.59 3 m Aggregated 1.72 3.59 2.08 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated 1.47 2.75 1.87 2 m Aggregated 1.62 2.75 1.7 3 m Aggregated 1.75 1.59 0.92 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated 1.71 1.12 0.65 2 m Aggregated 1.3 0.57 0.44 3 m Aggregated 1.71 5.12 2.99 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated 1.46 3.69 2.52 2 m Aggregated 1.5 3.09 2.06 3 m Aggregated 1.35 12.94 9.57 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated 1.36 13.15 9.66 2 m Aggregated 1.42 10.85 7.65 3 m ‫تعیین‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫باا‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫شاخص‬ ‫م‬ ‫یا‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازدحاام‬ ‫لو‬ ‫یا‬ ‫د‬ ‫ارتفااع‬ ‫در‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫نسبت‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازدارام‬ ‫لو‬ ‫یر‬ ‫د‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫نمونه‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫عنراب‬ ‫سن‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫بررس‬ ‫مورد‬ ‫ی‬ ‫شر‬ ‫به‬ ‫جدول‬ 3 .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫برر‬ ‫اسراس‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫نتا‬ ‫ی‬ ،‫ج‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ،‫تخم‬ ‫پو‬ ،‫ره‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫کامل‬ ‫و‬ ‫مجمروع‬ ‫و‬ ‫پروره‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫بررس‬ ‫مورد‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫کامل‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫(مقردار‬ ‫عدد‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ /m * X ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 1 ) ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫شد‬ . ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫باا‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫رگرس‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫مختلاف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫ماره‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگ‬ ‫رس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫تواد‬ ‫قانود‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫ی‬ M. alticarinata ‫م‬ ‫درختاد‬ ‫مختلف‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫زباد‬ ‫مطابق‬ ‫جدول‬ 4 ‫نتا‬ .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ت‬ ‫روش‬ ‫اسراس‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نتاد‬ ‫ی‬ ،‫لرور‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ Log m ‫و‬ 2 Log S ‫برا‬ ‫ی‬ ‫همه‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫مورد‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫ارتفاعات‬ ‫مختل‬ ‫ف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫بود‬ ( 05 / 0 P < .) ‫از‬ ‫د‬ ‫جا‬ ‫که‬ t ‫محاسبه‬ ،‫شده‬ ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ t ( ‫جدول‬ 064 / 2 = table t ) ،‫بود‬ ‫فرض‬ ‫صفر‬ ‫مبن‬ ‫ی‬ ‫برر‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫برودد‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫رد‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫چود‬ ‫مقردار‬ ‫شر‬ ‫ی‬ ‫خرط‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫کل‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫با‬ ‫ی‬ ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫داشرت‬ ‫و‬ ‫برزرگ‬ ‫ترر‬ ‫از‬ 1 ‫برود‬ ( 1 b > ،) ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫تج‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫مع‬ ‫ی‬ .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬
  • 8. 282 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 ‫جدول‬ 4 - ‫پارامترهای‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرسیونی‬ ‫تیلور‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫عناب‬ ‫سنک‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫مختلف‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ . Table 4- Parameters estimated by Taylor´s power law for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three different heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree. ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution value P calculated t 2 r b±SE CI a±SE CI ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated ** 0.000 11.742 0.852 0.135 ± 1.582 (1.304_1.860) 0.104 ± 0.063 0.278) _ 0.152 - ( 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated ** 0.000 12.267 0.862 0.115 ± 1.407 (1.170_1.643) 0.092 ± 0.292 0.482) _ (0.102 2 m Aggregated ** 0.000 10.881 0.831 0.133 ± 1.452 (1.177_1.728) 0.095 ± 0.221 (0.026_0.417) 3 m Aggregated ** 0.000 15.802 0.912 0.099 ± 1.560 (1.357_1.764) 0.039 ± 0.198 (0.118_0.279) 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated ** 0.000 24.402 0.961 0.050 ± 1.209 (1.107_1.312) 0.023 ± 0.234 (0.187_0.282) 2 m Aggregated ** 0.000 8.544 0.753 0.148 ± 1.263 (0.958_1.568) 0.067 ± 0.208 (0.069_0.347) 3 m Aggregated ** 0.000 19.526 0.941 0.069 ± 1.353 (1.210_1.496) 0.031 ± 0.247 (0.182_0.312) 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated ** 0.000 27.833 0.970 0.040 ± 1.115 (1.032_1.198) 0.025 ± 0.195 (0.142_0.247) 2 m Aggregated ** 0.000 44.843 0.988 0.024 ± 1.060 (1.011_1.109) 0.020 ± 0.084 (0.043_0.124) 3 m Aggregated ** 0.000 17.965 0.931 0.093 ± 1.677 (1.484_1.870) 0.046 ± 0.160 0 (0.065_0.255) 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 20.789 0.947 0.059 ± 1.223 (1.102_1.344) 0.028 ± 0.258 (0.201_0.315) 2 m Aggregated ** 0.000 22.498 955 / 0 0.060 ± 1.355 (1.231_1.479) 0.028 ± 0.215 (0.158_0.272) 3 m Aggregated ** 0.000 13.966 0.890 0.127 ± 1.778 (1.515_2.041) 0.119 ± 0.152 - (0.398_0.094) 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 11.085 0.837 0.131 ± 1.453 (91.182_1.723) 0.122 ± 0.195 0.447) _ 0.056 - ( 2 m Aggregated ** 0.000 9.406 0.787 0.166 ± 1.561 (1.218_1.903) 0.139 ± 0.60 0.347) _ 0.226 - ( 3 m ** ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫در‬ ‫سطح‬ 01 / 0 ، a ،‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ : b : ‫ش‬ ‫ی‬ ‫خط‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ، CI : ‫فاص‬ ‫له‬ ‫ی‬ ‫اطم‬ ‫ی‬ ،‫ناد‬ calculated t : t ،‫شده‬ ‫محاسبه‬ 064 / 2 = table t . ** significant difference at the level of 0.01, t table= 2.064, CI: Confidence Interval, a: Intercept, b: slope of regression line. ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫الگو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ ‫باا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫آ‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫مختلاف‬ ‫درختان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زبان‬ ‫ماره‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫زندگ‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫ی‬ M. alticarinata ‫درخ‬ ‫مختلف‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫م‬ ‫تاد‬ ‫ی‬ ‫زباد‬ ‫مطابق‬ ‫جردول‬ 5 ‫نتا‬ .‫مد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫روش‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نتاد‬ ‫ی‬ ،‫وائو‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ m ‫(م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫و‬ ) * m ‫(شاخص‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ) ‫برا‬ ‫ی‬ ‫همره‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫مورد‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫ارتفاعات‬ ‫مختلف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫برود‬ ( 05 / 0 P < .) ‫از‬ ‫د‬ ‫جا‬ ‫که‬ t ‫محاسبه‬ ‫شده‬ ، ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ t ( ‫جدول‬ 064 / 2 = table t ) ،‫برود‬ ‫فرض‬ ‫صفر‬ ‫مبن‬ ‫ی‬ ‫بر‬ ‫تصادف‬ ‫ی‬ ‫بودد‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫رد‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫چود‬ ‫مقدار‬ ‫ضر‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫کل‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراال‬ ‫با‬ ‫ی‬ ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫داشت‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫تر‬ ‫از‬ 1 ‫بود‬ ( 1 β> ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ،) ‫یی‬ ‫تجمعر‬ ‫نروع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫محاسربه‬ .‫شد‬ ‫بحث‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫مختلف‬ ‫مراال‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫سن‬ M. alticarinata ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫درختاد‬ ‫عناب‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مرد‬ . ‫در‬ ‫مرورد‬ ‫روش‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫که‬ ‫ساده‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫اساس‬ ‫ی‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫شاخص‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫تجمع‬ ‫است‬ ( Lloyd, 1967 ) ‫بره‬ ‫اسرتثنا‬ ‫ی‬ ‫یر‬ ‫مرورد‬ ‫(توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫اتره‬ ‫کامل‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ 3 ‫متر‬ ) ‫که‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تصرادف‬ ‫ی‬ ‫بود‬ ‫در‬ ‫بق‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫موارد‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مد‬ .
  • 9. ‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 283 ‫جدول‬ 5 - ‫پارامترهای‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرسیونی‬ ‫آ‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫الگوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضایی‬ ‫مراحل‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫سنک‬ ‫ناب‬ ( Monosteira alticarinata ) ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ ‫مختلف‬ ‫عناب‬ ‫درخت‬ Table 5- Parameters estimated by Iwao´s patchiness regression for spatial distribution of different life stages of Monosteira alticarinata in three different heights (1.5, 2 and 3 m) of jujube tree ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ Spatial distribution value P calculated t 2 r β±SE CI α±SE CI ‫ارتفاع‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ Sampling height ‫مرحله‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ Life stage Aggregated ** 0.000 19.047 0.938 0.084 ± 1.594 1.767) _ (1.421 0.682 ± 1.11 - 0.297) _ 2.516 - ( 1.5 m ‫تخم‬ Egg Aggregated ** 0.000 20.252 0.945 0.061 ± 1.234 (1.109_1.360) 0.559 ± 1.751 2.905) _ (0.596 2 m Aggregated ** 0.000 8.670 0.758 0.155 ± 1.346 (1.026_1.667) 1.086 ± 1.149 3.390) _ 1.092 - ( 3 m Aggregated ** 0.000 9.977 0.806 0.192 ± 1.916 2.312) _ (1.520 0.493 ± 0.401 - 0.616) _ 1.418 - ( 1.5 m ‫پوره‬ Nymph Aggregated ** 0.000 21.134 0.949 0.058 ± 1.220 (1.101_1.339) 0.148 ± 0.466 (0.161_0.772) 2 m Aggregated ** 0.000 15.935 0.914 0.103 ± 1.641 (1.429_1.854) 0.236 ± 0.040 - 0.447) _ 0.527 - ( 3 m Aggregated ** 0.000 12.349 0.864 0.159 ± 1.964 2.292) _ (1.635 0.193 ± 0.200 - 0.197) _ 0.598 - ( 1.5 m ‫اتره‬ ‫کامل‬ Adult Aggregated ** 0.000 10.730 0.828 0.134 ± 1.441 1.718) _ (1.164 0.115 ± 0.173 0.411) _ 0.064 - ( 2 m Aggregated ** 0.000 11.074 0.836 0.105 ± 1.166 1.383) _ (0.948 0.062 ± 0.057 0.185) _ 0.070 - ( 3 m Aggregated ** 0.000 13.726 0.887 0.134 ± 1.844 2.121) _ (1.567 0.495 ± 0.410 - 0.611) _ 1.432 - ( 1.5 m ‫پوره‬ + ‫اتره‬ ‫کامل‬ Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 20.918 0.948 0.058 ± 1.213 1.332) _ (1.093 0.194 ± 0.630 (0.230_1.030) 2 m Aggregated ** 0.000 20.390 0.945 0.074 ± 1.500 (1.348_1.651) 0.202 ± 0.007 0.410_0.425) - ( 3 m Aggregated ** 0.000 27.755 0.970 0.053 ± 1.473 (1.363_1.582) 0.609 ± 1.158 - 0.098) _ 2.415 - ( 1.5 m ‫تخم‬ ‫اتره‬+‫پوره‬+ ‫کامل‬ Egg+Nymph+Adult Aggregated ** 0.000 21.562 0.951 0.053 ± 1.144 1.254) _ (1.035 0.641 ± 2.090 3.412) _ (0.768 2 m Aggregated ** 0.000 9.652 0.795 0.131 ± 1.263 1.534) _ (0.993 1.228 ± 1.181 3.715) _ 1.354 - ( 3 m ** ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫در‬ ‫سطح‬ 01 / 0 ، α : ‫انبوهی‬ ‫درجه‬ ‫تعیین‬ ‫شاخص‬ ، β : ‫ش‬ ‫ی‬ ‫خط‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ، CI : ‫فاصله‬ ‫ی‬ ‫اطم‬ ‫ی‬ ،‫ناد‬ calculated t : t ،‫شده‬ ‫محاسبه‬ 064 / 2 = table t . ** significant difference at the level of 0.01, t table= 2.064, CI: Confidence Interval, a: Iwao Intercept, b: slope of regression line. ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بداد‬ ‫معناست‬ ‫که‬ ‫ارتفاع‬ ‫درخت‬ ‫عناب‬ ‫نقرش‬ ‫چنردان‬ ‫ی‬ ‫نروع‬ ‫در‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برای‬ ،‫تجمعی‬ ‫پراکنش‬ .‫نداشت‬ ‫فت‬ ‫اکثر‬ ‫مراارل‬ ‫زندگی‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫فت‬ ‫این‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫استفاده‬ ‫شرده‬ ‫کره‬ ‫دارد‬ ‫ایرن‬ ‫برر‬ ‫دتلرت‬ ‫دیسرر‬ ‫فررد‬ ‫اضور‬ ‫ااتمال‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫نقطه‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫فرد‬ ‫ی‬ ‫اضور‬ ‫می‬ ‫د‬ ‫نزدیکی‬ ‫در‬ ‫شود‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫عبارت‬ ‫دیسر‬ ‫ااتمرال‬ ‫اشرغال‬ ‫هرر‬ ‫یر‬ ‫از‬ ‫نقاط‬ ‫زیستساه‬ ‫توسط‬ ‫افراد‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫فت‬ ‫برابر‬ ‫ن‬ ‫یست‬ . ‫از‬ ‫د‬ ‫جا‬ ‫یی‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ، ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫هرر‬ ‫زماد‬ ‫نمونه‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫طور‬ ‫جداگانره‬ ‫مرورد‬ ‫اسرتفاده‬ ‫قررار‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ،‫گرفرت‬ ‫بنابرا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫دق‬ ‫ی‬ ‫ق‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫نسربت‬ ‫وار‬ ‫یر‬ ‫ان‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بود‬ . ‫در‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ ‫مقردار‬ ‫ضرر‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ( 2 r ) ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫و‬ ‫مراال‬ ‫مختلف‬ ‫زندگ‬ ‫ی‬ ‫متفراوت‬ ‫بره‬ ‫دست‬ ‫مد‬ . ‫به‬ ‫عنواد‬ ‫مثال‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫رگرسر‬ ‫روش‬ ‫در‬ ‫تخم‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫مقدار‬ 2 r ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 5 / 1 ‫متر‬ 852 / 0 ‫روش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ 938 / 0 ‫بره‬ ‫مقدار‬ ‫بودد‬ ‫باتتر‬ ‫که‬ ‫مد‬ ‫دست‬ 2 r ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫نتاد‬ ‫دهند‬ ‫ۀ‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫بهتر‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫توج‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫رابط‬ ‫ۀ‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫انبروه‬ ‫ی‬ ‫تخرم‬ ‫اتره‬ ‫بود‬ . ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 2 ‫ن‬ ‫متر‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫مقدار‬ 2 r ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ( 945 / 0 = 2 r ) ‫به‬ ‫طور‬ ‫متابه‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫تر‬ ‫از‬ 2 r ‫ت‬ ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ( 864 / = 2 r ‫ارتفاع‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫بود‬ ) 3 ‫مقدار‬ ‫متر‬ 2 r ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ( 758 / 0 = 2 r ) ‫کرم‬ ‫ترر‬ ‫از‬ 2 r ‫در‬ ‫روش‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ( 831 / = 2 r ) ‫بود‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ،‫ارتفاع‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫ت‬ ‫روش‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ .‫برود‬ ‫اما‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫پورگ‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫سه‬ ‫ارتفاع‬ 5 / 1 ، 2 ‫و‬ 3 ‫مترر‬ ‫ی‬ ‫درختراد‬ ‫مقدار‬ ،‫عناب‬ 2 r ‫رگرس‬ ‫روش‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫بره‬ ‫ترت‬ ‫یر‬ 912 / 0 ، 963 / 0 ‫و‬ 753 / 0 ‫روش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫ترت‬ ‫به‬ ‫ی‬ 806 / 0 ، 949 / 0 ‫و‬ 914 / 0 ‫دسرت‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫مد‬ ‫بر‬ ‫عک‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫خم‬ ‫نتاد‬ ‫دهنده‬ ‫ی‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫ت‬ ‫مدل‬ ‫بهتر‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 5 / 1 ‫و‬ 2 ‫متر‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫ارتفاع‬ ‫در‬ 3 ‫متر‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫مرالره‬ ‫ی‬ ‫پورگ‬ ‫ی‬ .‫است‬ ‫فت‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫مراله‬ ‫ی‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫کامرل‬ ‫و‬ ‫پوره‬ + ‫اترره‬ ‫ی‬ ‫مقاد‬ ‫کامل‬ ‫ی‬ ‫ر‬ 2 r ‫در‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫ارتفاع‬ ‫سه‬ ‫روش‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫باتتر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫بود‬ .
  • 10. 284 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ( Taylor, 1984 ‫با‬ ) ‫ب‬ ‫کره‬ ‫رسرید‬ ‫نتیجره‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫منابع‬ ‫ررسی‬ ‫کپه‬ ‫یا‬ ‫تجمعی‬ ‫توزیع‬ ‫مرسوم‬ ‫ای‬ ‫دنیرای‬ ‫در‬ ‫فضایی‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ ‫ترین‬ ‫مضر‬ ‫اترات‬ ‫است‬ ‫طرول‬ ‫تمرام‬ ‫در‬ ‫اسرت‬ ‫ممکرن‬ ‫پرراکنش‬ ‫نروع‬ ‫این‬ . ‫متاهده‬ ‫د‬ ‫از‬ ‫بختی‬ ‫یا‬ ‫اتره‬ ‫ی‬ ‫زندگی‬ ‫شودکه‬ ‫با‬ ‫نترا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫بره‬ ‫دسرت‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫مطابقت‬ ‫دارد‬ . ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫هم‬ ‫چن‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫کرد‬ ‫اظهار‬ ‫بر‬ ‫خالف‬ ‫فراسنجه‬ ‫ها‬ ‫یی‬ ‫مانند‬ ‫نرخ‬ ‫رشد‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫تول‬ ‫ی‬ ‫دمثل‬ ‫که‬ ‫ممکرن‬ ‫اسرت‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫نسل‬ ‫به‬ ‫نسل‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫سر‬ ‫تغ‬ ‫یی‬ ‫ر‬ ،‫کنند‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫یر‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژگر‬ ‫ی‬ ً‫ا‬‫نسربت‬ ‫رابت‬ ‫است‬ . ‫نتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫نتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫از‬ ‫تعدادی‬ ‫پژوهتسراد‬ ‫همخوان‬ ‫ی‬ ‫دا‬ .‫رت‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫رال‬ ‫ر‬‫مث‬ ‫رواد‬ ‫ر‬‫عن‬ ‫ره‬ ‫ر‬‫ب‬ ، ‫در‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫بررس‬ ‫ی‬ ‫را‬ ‫ر‬‫ه‬ ‫ی‬ ‫روکل‬ ‫ر‬‫ت‬ ‫ی‬ ‫زاده‬ ‫و‬ ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ( Tavakoli Zadeh et al., 201 9 ) ‫در‬ ‫منطقره‬ ‫ی‬ ،‫رفسرنجاد‬ ‫السرو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫پوره‬ ‫ی‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫معمرول‬ ‫ی‬ ‫پسرته‬ A. pistaciae ‫سره‬ ‫در‬ ‫پا‬ ،‫بات‬ ‫ارتفاع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫ی‬ ‫وار‬ ‫نسبت‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫درخت‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫م‬ ‫به‬ ‫یر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫لو‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ‫یر‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لرور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ ‫از‬ ‫نروع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫تخم‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫گزارش‬ ‫شد‬ . ‫همچن‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫لتکر‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫شرهبازوار‬ ( Lashkari and Shahbazvar, 2016 ‫السرو‬ ) ‫ی‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫پروره‬ ‫ی‬ ‫پسر‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫سر‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫مرکبرات‬ Diaphorina citri Kuwayama ‫در‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ره‬ ‫ر‬‫م‬ ‫ی‬ ‫رات‬ ‫ر‬‫ب‬ ‫یی‬ ‫و‬ ‫را‬ ‫ر‬‫پ‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫رمانه‬ ‫ر‬‫س‬ ‫راد‬ ‫ر‬‫درخت‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫رو‬ ‫ر‬‫م‬ ‫و‬ ‫پرتقال‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫م‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ،‫پرراکنش‬ ‫شراخص‬ ‫لو‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫رگرس‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫دسرت‬ ‫به‬ ‫رد‬ ‫ر‬‫وردن‬ . ‫ده‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫پهن‬ ‫ی‬ ( ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ‫و‬ Deh-Pahni et al., 2020 ‫توز‬ ) ‫ر‬ ‫ر‬‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫کل‬ ‫یر‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫مراارل‬ ‫نابرالغ‬ ‫زنجررك‬ ‫مرو‬ A. kermanshah ‫را‬ ‫برا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫ر‬ ‫وش‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫وردنرد‬ . ‫اختر‬ ‫همکاراد‬ ‫و‬ ( Akhtar et al., 2010 ) ‫السو‬ ‫ی‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫ی‬ ‫خردل‬ Lipaphis erysimi Kaltenbach ‫و‬ ‫پاراز‬ ‫زنبررررور‬ ‫ی‬ ‫توئ‬ ‫یرررر‬ ‫د‬ ‫د‬ MacIntosh Diaeretiella rapae ‫را‬ ‫رو‬ ‫ی‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫خردل‬ ‫سر‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫برا‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫نسبت‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫به‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫و‬ ‫شاخص‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ،‫د‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫وردند‬ . ‫در‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫انجام‬ ‫ی‬ ‫افته‬ ‫رو‬ ‫ی‬ ‫چهرار‬ ‫گونره‬ ‫شرته‬ ‫ی‬ ‫شرامل‬ ‫غرالت‬ Mordvilko Diuraphis noxiae ، Metopolophium dirhoclum Walker ، Sitobion avenae Fabricius ‫و‬ Schizaphis graminum Rondani ‫در‬ ‫گندم‬ ،‫بهاره‬ ‫غرب‬ ‫جنوب‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫داهو‬ ‫پراکنش‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫تمام‬ ‫گونره‬ ‫هرا‬ ‫برا‬ ‫ت‬ ‫تواد‬ ‫قانود‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫گرد‬ ‫گزارش‬ ‫ی‬ ‫د‬ ( Feng and Nowierski, 1992 .) ‫ک‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫پور‬ ‫هم‬ ‫و‬ ( ‫کاراد‬ Kianpur et al., 2010 ) ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫زنجرك‬ ‫ها‬ ‫ی‬ B. tabaci ‫و‬ B. argentifolii ‫زنجررك‬ ‫و‬ E. decipiens ‫منطقره‬ ‫بادنجاد‬ ‫مزارع‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ی‬ ‫ورامر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫برا‬ ‫اسرتفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫لو‬ ‫ازداام‬ ‫شاخص‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫ی‬ ‫گزار‬ .‫کردند‬ ‫ش‬ ‫السوی‬ ‫پراکنش‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫پروره‬ ‫و‬ ‫اتررات‬ ‫کامل‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫گالب‬ ‫ی‬ Cacopsylla pyri Linnaeus ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫گزارش‬ ‫شده‬ ‫است‬ ( Sanchez and Ortin-Angulo, 2011 ) . ‫توز‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ی‬ ‫ع‬ ‫را‬ ‫ر‬‫فض‬ ‫یی‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫س‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫مرکبا‬ ‫ت‬ D. citri ، ‫روی‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫موترش‬ ‫و‬ ،‫پرتقال‬ ‫برا‬ ‫اسرتفاده‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫مختلف‬ ‫نسبت‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫شاخص‬ ‫ازداام‬ ‫لو‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫تجمع‬ ‫ی‬ ‫شرد‬ ‫گزارش‬ ( Lashkari and Shahbazvar, 2016 .) ‫السو‬ ‫ی‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫شرته‬ ‫ی‬ ‫مروم‬ ‫ی‬ ‫کلرم‬ Linnaeus Brevicoryne brassicae ‫پاراز‬ ‫زنبررور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫توئ‬ ‫یرر‬ ‫د‬ ‫د‬ D. rapae ‫بررا‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫هررر‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫تجمع‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫مرد‬ ( Haqqani et al., 2004 ; Amini and Maddi, 2014 ) . ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫محقق‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بره‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫ضر‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ( 2 r ) ‫براتتر‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ‫در‬ ‫مردل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ،‫لرور‬ ‫ا‬ ‫یر‬ ‫ن‬ ‫مردل‬ ‫را‬ ‫در‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫تسو‬ ‫یی‬ ‫نوع‬ ‫السو‬ ‫ی‬ ‫پراکنش‬ ‫شته‬ ‫ی‬ ‫موم‬ ‫ی‬ ‫کلم‬ ‫و‬ ‫زنبور‬ ‫پاراز‬ ‫ی‬ ‫توئ‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫بهتر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫دانستند‬ . ‫افتار‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫دسرترنج‬ ( and Dastranj, Afshari 2009 ) ‫السو‬ ‫ی‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫خوشره‬ ‫ی‬ ‫گنردم‬ ‫شرامل‬ S. avenae ‫و‬ S. graminum ‫را‬ ‫بررا‬ ‫روش‬ ‫هررا‬ ‫ی‬ ‫نسرربت‬ ‫وار‬ ‫یرر‬ ‫ان‬ ‫برره‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫از‬ ‫نروع‬ ‫تجمعر‬ ‫ی‬ ‫گرزارش‬ ‫کردند‬ ‫و‬ ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫ضرا‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ( 2 r ) ‫به‬ ‫دست‬ ،‫مده‬ ‫مدل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫ورد‬ ‫بر‬ ‫پراکنش‬ ‫ف‬ ‫ضا‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫ها‬ ‫مناس‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫بود‬ . ‫البته‬ ‫گزارش‬ ‫ها‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫وجرود‬ ‫دارد‬ ‫کره‬ ‫روش‬ ‫رگرسر‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫وائرو‬ ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫تعداد‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫اترات‬ ‫از‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫برخروردار‬ ‫است‬ ‫بخت‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫ی‬ ‫نتا‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ .‫دارد‬ ‫مطابقت‬ ‫بره‬ ‫عنرواد‬ ‫رال‬ ‫ر‬‫مث‬ ‫ربور‬ ‫ر‬‫ص‬ ‫ی‬ ‫راراد‬ ‫ر‬‫همک‬ ‫و‬ ( Sabouri et al., 2018 ‫ر‬ ‫ر‬‫بررس‬ ‫در‬ ) ‫ی‬ ‫فضا‬ ‫پراکنش‬ ‫یی‬ ‫شته‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مهم‬ ‫ی‬ ‫ونجه‬ ‫کره‬ ‫کردنرد‬ ‫گزارش‬ ‫برر‬ ‫اسراس‬ ‫مقاد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ 2 r ‫مدل‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫مناس‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫نتاد‬ ‫دادد‬ ‫رابطه‬ ‫ی‬ ‫بر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫وار‬ ‫یرر‬ ‫ان‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫یرر‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ .‫بررود‬ ‫غالمرر‬ ‫ی‬ ‫مقرردم‬ ‫و‬ ‫همکرراراد‬ ( Gholam Moghaddam et al., 2018 ) ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫در‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫پرراکنش‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫پروره‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫پسته‬ A. pistaciae ‫در‬ ‫ارقام‬ ‫مختلف‬ ‫پسته‬ ‫برا‬ ‫روش‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫رگرس‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫و‬ ‫ی‬ ،‫وائو‬ ‫مدل‬ ‫بهتر‬ ‫کارایی‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫رابطر‬ ‫توجیه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫می‬ ‫و‬ ‫واریان‬ ‫میاد‬ ‫دل‬ ‫(به‬ ‫اتره‬ ‫انبوهی‬ ‫انسین‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫مقردار‬ ‫بودد‬ ‫باتتر‬ 2 r ‫مدل‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ) ‫اعالم‬ ‫کردند‬ . ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫مقاد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ضرا‬ ‫ی‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫پراکنش‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫زباد‬ ‫گنجتر‬ P. discrepans ، ‫مردل‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫مدل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫همبستس‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫تری‬ ‫با‬ ‫داده‬ ‫هرا‬ ‫داشرت‬ ‫و‬ ‫بهتر‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫داده‬ ‫های‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫فت‬ ‫را‬ ‫برازش‬ ‫کرد‬ ( Jamshidi et al., 2017 .) ‫در‬ ‫بررسرر‬ ‫ی‬ ‫السرروی‬ ‫پررراکنش‬ ‫فضررا‬ ‫یی‬ ‫شررتۀ‬ ،‫رود‬ ‫ر‬‫نخ‬ Acyrthosiphon pisum ‫و‬ ‫ردوزك‬ ‫ر‬‫کفت‬ ‫رای‬ ‫ر‬‫ه‬ ‫رکارگر‬ ‫ر‬‫ش‬ ،‫د‬ Hippodamia variegata ‫و‬ Coccinella septempunctata ، ‫متخص‬ ،‫شد‬ ‫مدل‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫مناس‬ ‫تر‬ ‫از‬ ‫مدل‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫بر‬ ‫ای‬ ‫توصر‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫رابطرۀ‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫انس‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫بود‬ ( Soleimani and Madadi, 2013 .) ‫با‬ ‫وجود‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ،‫ن‬ ‫در‬ ‫بس‬ ‫ی‬ ‫اری‬ ‫از‬ ‫مطالعات‬ ‫شاخص‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫لور‬ ‫به‬ ‫دل‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫عدم‬ ‫تغ‬ ‫یی‬ ‫ر‬ ‫در‬ ‫مقابل‬ ‫نوساد‬ ‫های‬ ‫اندك‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ( Nestel et al., 1995 ) ‫و‬ ‫ع‬ ‫دم‬ ‫تأر‬ ‫ی‬ ‫رپذ‬ ‫ی‬ ‫ری‬ ‫از‬ ‫انردازه‬ ‫ی‬ ‫نمونره‬ ( Croft et al., 1976 ) ‫کرارا‬ ‫یی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ترتری‬ ‫نسربت‬ ‫بره‬ ‫شاخص‬ ‫ی‬ ‫وائو‬ ‫دارد‬ ( Arbab, 2006 ; Farrar and Haghani, 2012;
  • 11. ‫نطق‬ ‫ی‬ ‫مقدم‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراکنش‬ ‫الگوی‬ ‫زیستی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫فضایی‬ ‫سنک‬ ‫عناب‬ … 285 Mohiseni and Kushki, 2016 .) ‫به‬ ‫می‬ ‫نظر‬ ‫انبروهی‬ ‫میرزاد‬ ‫رسرد‬ ، ‫تعیی‬ ‫اتره‬ ‫تحرکات‬ ‫ن‬ ‫کننده‬ .‫است‬ ‫د‬ ‫پراکنش‬ ‫السوی‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫که‬ ‫طوری‬ ‫ه‬ ‫کم‬ ‫که‬ ‫اتراتی‬ ‫در‬ ‫ولرد‬ ‫و‬ ‫زاد‬ ،‫مانده‬ ‫ساکن‬ ‫جا‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫تحرك‬ ‫می‬ ‫برات‬ ‫انبروهی‬ ‫در‬ ‫تجمع‬ ‫وقوع‬ ‫دارند‬ ‫محدود‬ ‫موضعی‬ ‫ارکات‬ ‫یا‬ ،‫کنند‬ ‫محتمل‬ .‫است‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫وضعیت‬ ‫با‬ ‫سرن‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫عنراب‬ ‫یر‬ ‫ن‬ ‫بررسر‬ ‫ی‬ ، ‫شرته‬ ‫ی‬ ( ‫رردو‬ ‫ر‬‫گ‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫کوچ‬ 2015 et al., Mahdavi ‫شررته‬ ،) ‫کلررم‬ ‫رومی‬ ‫ر‬‫م‬ ‫ی‬ ( 2004 et al., Haghani ،) ‫کنه‬ ‫ی‬ ‫دولکه‬ ‫تارتن‬ ‫ای‬ ( et al., Ahmadi 2005 ; So, 1991 ) ‫و‬ ‫سرخرطوم‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ونجه‬ ( Haddadi et al., 2016 ) ‫بررس‬ ‫سایر‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫تا‬ ‫یی‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫شود‬ ‫پرتحررك‬ ‫اتررات‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ،‫ازطرفی‬ . ‫فاصله‬ ‫هم‬ ‫از‬ ‫تدریج‬ ‫به‬ ‫افراد‬ ،‫سن‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫ایتالیایی‬ ‫مل‬ ‫مانند‬ ‫گرفتره‬ ‫و‬ ‫پرراکنش‬ ‫از‬ ‫االرت‬ ‫کپره‬ ‫ای‬ ‫خرار‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫شرود‬ ( Alipour, 2011 ‫در‬ .) ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫تعداد‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫محقق‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫السرو‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضرا‬ ‫یی‬ ‫ترو‬ ‫بالپولر‬ ‫داراد‬ ‫مختلف‬ ‫از‬ ‫نوع‬ ‫توز‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫تصادف‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫دسرت‬ ‫مرد‬ . ‫ا‬ ‫یر‬ ‫ن‬ ‫پژوهترسراد‬ ‫دل‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫امر‬ ‫را‬ ‫تحرکات‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫ش‬ ‫پره‬ ‫ها‬ ‫و‬ ‫نحوه‬ ‫ی‬ ‫تخرم‬ ‫ر‬ ‫یر‬ ‫زی‬ ‫د‬ ‫هرا‬ ‫گزارش‬ ‫کردند‬ ( Story and Keaster, 1982 ; Goze et al., 2003; Melo et al., 2006; Mendoza et al., 2008 ) . ‫از‬ ‫تعردادی‬ ‫در‬ ‫ناهماهنسی‬ ‫اترات‬ ‫بین‬ ‫زیستساه‬ ‫ها‬ ‫محیط‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫فتارها‬ ‫و‬ ‫کره‬ ‫عرواملی‬ ‫به‬ ‫شرایط‬ ‫محیطی‬ ‫وابسته‬ ‫به‬ ،‫نیستند‬ ‫فضایی‬ ‫توزیع‬ ‫اصلی‬ ‫دتیل‬ ‫عنواد‬ ‫د‬ ‫در‬ ‫تجمعی‬ ‫شرده‬ ‫عنرواد‬ ‫ها‬ ( ‫انرد‬ Nehrangi and Vahedi, 2018 ; Zareii Ahmad-Abadi et al., 2022; ‫می‬ ‫که‬ ) ‫سن‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫تواند‬ .‫باشد‬ ‫صادق‬ ‫نیز‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫عناب‬ ‫ژنت‬ ‫ی‬ ، ‫السوها‬ ‫ی‬ ‫رفتار‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫تواند‬ ‫تع‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫کننرده‬ ‫ی‬ ‫توز‬ ‫یر‬ ‫ع‬ ‫فضا‬ ‫یی‬ ‫افراد‬ ‫جمع‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫اکوس‬ ‫ی‬ ‫ستم‬ ‫باشرد‬ . ‫بره‬ ‫عنرواد‬ ‫مثرال‬ ‫دل‬ ‫یر‬ ‫ل‬ ‫تجمع‬ ‫برخ‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫اترات‬ ‫مانند‬ ‫پس‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ها‬ ‫واکنش‬ ‫رفترار‬ ‫ی‬ ‫تجمعر‬ ‫ی‬ ‫فعرال‬ ‫یات‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ها‬ ‫یکر‬ ‫شده‬ ‫است‬ ‫مانند‬ ‫شرا‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫ی‬ ‫که‬ ‫اضور‬ ‫ی‬ ‫نفر‬ ‫سا‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫افراد‬ ‫را‬ ‫به‬ ‫منظور‬ ‫تغذ‬ ‫ی‬ ،‫ه‬ ‫تول‬ ‫یر‬ ‫دمثل‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫یر‬ ‫ز‬ ‫بره‬ ‫دل‬ ‫یر‬ ‫ل‬ ‫برخر‬ ‫ی‬ ‫نراهمسن‬ ‫ی‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ستساه‬ ‫و‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫مانند‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫زاقل‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫بخش‬ ‫ترج‬ ‫ی‬ ‫ح‬ ‫ی‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫جذب‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫کند‬ ( Jamshidi et al., 2017; Lashkari and Shahbazvar, 2016 .) ‫عوامل‬ ‫مختلف‬ ‫ی‬ ‫شریوه‬ ‫و‬ ‫شرکل‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫زراعرت‬ ‫کاشرت‬ ‫ی‬ ‫میرزاد‬ ،‫هرا‬ ( ‫خاك‬ ‫نوع‬ ،‫محصول‬ ‫یکنواختی‬ Rajabi, 1999 ) ‫ارقام‬ ‫مختلف‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫ی‬ ( Sedaratian et al., 2010 ; Gholam Moghaddam et al., 2018 ‫گونه‬ ‫پراکنش‬ ‫توانایی‬ ،) ‫زیستساه‬ ‫انتخاب‬ ‫و‬ ‫افراد‬ ‫بین‬ ‫تعامالت‬ ،‫ها‬ ( Vinatier et al., 2011 ) ‫می‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫توانند‬ ‫فضرایی‬ ‫پراکنش‬ .‫باشند‬ ‫تأریرگذار‬ ‫اتره‬ ‫اطالعات‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫مده‬ ‫در‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ، ‫م‬ ‫ی‬ ‫تواند‬ ‫در‬ ‫طراار‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫توسرعه‬ ‫ی‬ ‫برنامره‬ ‫هرای‬ ‫نمونره‬ ‫بررداری‬ ‫و‬ ‫بره‬ ‫دنبرال‬ ‫د‬ ‫راهبردهای‬ ‫مد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مناس‬ ‫برای‬ ‫کنترل‬ ‫سن‬ ‫عناب‬ ‫استفاده‬ ‫شود‬ . ‫منابع‬ 1- Alipour, M. (2011). Population dynamics of the most common species of grasshoppers in Khodaafarin. M.Sc. thesis on Agricultural Entomology, Islamic Azad University, Tabriz branch, 69 p. (In Persian) 2- Afshari, A., & Dastranj, M. (2009). Density, spatial distribution and sequential sampling plans for cereal aphids infesting wheat spike in Gorgan, northern Iran. The Journal of Plant Protection (Scientific Journal of Agriculture), 32(2), 89-102. (In Persian) 3- Ahmadi, M., Fathipour, Y., & Kamali, K. (2005). Population density and spatial distribution pattern of Tetranychus urticae Koch on different bean cultivars in Tehran region. Iranian Journal of Agriculture Science, 36(5), 1087-1092. (In Persian) 4- Akhtar, M.S., Dey, D., & Usmani, M.K. (2010). Spatial distribution of mustard aphid Lipaphis erysimi (Kaltenbach) vis-à-vis its parasitoid, Diaeretiella rapae (M'intosh). World Applied Sciences Journal, 11(3), 284-288. 5- Amini, B., & Madadi, H. (2014). Spatial distribution of Brevicoryne brassicae and Diaeretiella rapae and development a fixed precision sampling plan. Plant Pests Research, 4(1), 1-10. (In Persian with English abstract) 6- Arbab, A. (2006). Spatial distribution pattern of immature stages of alfalfa seed weevil, Tychius aureolus (Keiswetter) (Col.Curculionidae), and alfalfa seed wasp, Brochophagus roddi, (Hym. Eurytomidae) (Gussakovski) in alfalfa seed fields. Journal of Agricultural Sciences, 12(2), 263-268. (In Persian with English abstract) 7- Bakhshizadeh, N., Mohiseni, A., & Fathi, S.A.A. (2011). Spatial distribution patterns and fixed-precision sequential sampling plans for estimating population overwintered adult sunn pest, Eurygaster integriceps Put. in rainfed wheat fields in Ardabil province. The Journal of Plant Protection (Scientific Journal of Agriculture), 33(2), 63-75. (In Persian) 8- Boeve, P.J., & Weiss, M. (1998). Spatial distribution and sampling plans with fixed levels of precision for cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat. The Canadian Entomologist, 130(1), 67-77. https://doi.org/10.4039/Ent13067-1 9- Cho, K., Eckel, C.S., Walgenbach, J.F., & Kennedy, G.G. (2005). Spatial distribution and sampling procedures for Frenkliniella spp. in stanked tomato. Journal of Economic Entomology, 88(6), 1658-1665. 10- Croft, B.A., Welch, S.M., & Dover, M.J. (1976). Dispersion statistics and sample size estimates for populations of the mite's species Panonychus ulmi and Amblyseius fallacis on apple. Environmental Entomology, 5(2), 227-233. https://doi.org/10.1093/ee/5.2.227 11- Darbemamieh, M., Fathipour, Y., & Kamali, K. (2011). Population abundance and seasonal activity of Zetzellia
  • 12. 286 ‫نشریه‬ ‫پژوهش‬ ‫های‬ ‫ایران‬ ‫گیاهان‬ ‫حفاظت‬ ‫جلد‬ ،)‫کشاورزی‬ ‫صنایع‬ ‫و‬ ‫(علوم‬ 37 ‫شماره‬ ، 3 ، ‫پاییز‬ 1402 pourmirzai (Acari: Stigmaeidae) and its preys Cenopalpus irani and Bryobia rubrioculus (Acari: Tetranychidae) in sprayed apple orchards of Kermanshah, Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 13(2), 143–154. 12- Deh-Pahni, S., Vahedi, H., & Darbemamieh, M. (2020). Spatial distribution of grape leafhopper, Arboridia kermanshah (Hemiptera: Cicadellidae) immature stages, in vineyards of Kermanshah County. Journal of Applied Research in Plant Protection, 9(4), 49-60. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22034/ARPP.2021.12239. 13- Faleiro, J.R., Kumar, J.A., & Rangnekar, P.A. (2002). Spatial distribution of red palm weevil Rhynchophorus ferrugineus Oliv. (Coleoptera: Curculionidae) in coconut plantations. Crop Protection, 21(2), 171-176. https://doi.org/10.1016/S0261-2194(01)00083-7. 14- Farrar, N., & Haghani, M. (2012). Spatial distribution of Thiacidas postica Walker (Lepidoptera: Noctuidae) larvae on Ziziphus spina-christi in Bushehr region. Plant Pests Research, 2(1), 21-28. (In Persian with English abstract) 15- Feng, M.G., & Nowierski, R.M. (1992). Spatial distribution and sampling plans for four species of cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat in southwestern Idaho. Journal of Economic Entomology, 85(3), 830-837. https://doi.org/10.1093/jee/85.3.830 16- Gholam Moghaddam, S., Moeini-Naghadeh, N., & Naderloo, L. (2018). Population density of Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Psyllidae) and spatial distribution pattern of its nymphs on three pistachio varieties in Khorasan Razavi province. Iranian Journal of Plant Protection Science, 49(1), 57-67. (In Persian with English abstract). https://doi.org/10.22059/ijpps.2018.229355.1006769 17- Ghouth, K. (2009). Ziziphus jujube, the neglected fruit. Saeedimanesh Press. 351 p. (In Persian) 18- Gossner, M.M. (2009). Light intensity affects spatial distribution of Heteroptera in deciduous forests. European Journal of Entomology, 106(2), 241–252. https://doi.org/10.14411/eje.2009.032 19- Goze, E., Nibouche, S., & Deguine, J.P. (2003). Spatial and probability distribution of Helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) in cotton: Systematic sampling, exactconfidence intervals and sequential test. Biological Sciences, 32(5), 1203-1210. https://doi.org/10.1093/ee/32.5.1203 20- Haddadi, A., Iranipour, S., Kazemi, M.H., & Alizadeh, E. (2016). Spatial distribution of alfalfa leaf weevil, Hypera postica (Col.: Curculionidae) in Urmia. Journal of Field Crop Entomology, 6(1), 35-51. (In Persian with English abstract) 21- Haghani, M., Fathipour, Y., Hosseini, A., Talebi, A., Moharramipour, S., & Bahrami, F. (2004). Spatial distribution pattern of Brevicoryne brassicae (Hem.: Aphididae) and its parasitoid Diaeretiella rapae (Hym.: Aphidiidae). In the Sixteenth Iranian Plant Protection Congress Proceedings. University of Tabriz, Iran (Vol 1, P. 11). 22- Hughes, G. (1996). Incorporating spatial pattern of harmful organisms into crop loss models. Crop Protection, 15(5), 407-421. https://doi.org/10.1016/0261-2194(96)00003-8 23- Iwao, S., & Kuno, E. (1968). Use of the regression of mean crowding on mean density for estimating sample size and the transformation of data for the analysis of variance. Researches on Population Ecology, 10(2), 210-214. https://doi.org/10.1007/BF02510873 24- Jamshidi, A., Vahedi, H.A & Zamani, A.A. (2017). Population dynamic, the spatial distribution pattern and management of ash tree, Fraxinus rotundifolia psyllid Psyllopsis discrepans Flor (Hem., Psyllidae) in Kermanshah Province, Iran. Journal of Iranian Plant Protection Research, 30(4), 727-743. (In Persian). https://doi.org/10.22067/JPP.V30I4.55216 25- Jarosik, V., Honek, A., & Dixon, A.F.G. (2003). Natural enemy ravine revisited: the importance of sample size for determining population growth. Ecological Entomology, 28(1), 85-91. https://doi.org/10.1046/j.1365- 2311.2003.00485.x. 26- Khodayari, S., Fathipour, Y., Kamali, K., & Naseri, B. (2010). Seasonal activity of Zetzellia mali (Stigmaeidae) and Its preys Eotetranychus frosti (Tetranychidae) and Tydeu longisetosus (Tydeidae) in unsprayed apple orchards of Maragheh, Northwestern of Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 12, 549–558. 27- Kianpur, R., Fathipour, Y., & Kamali, K. (2010). Population fluctuation and spatial distribution patterns of Bemisia tabaci and Bemisia argentifolii and Empoasca decipiens on eggplants in Varamin. Plant Pests and Diseases, 77(2), 71-94. (In Persian with English abstract) 28- Lashkari, M.R., & Shahbazvar, N. (2016). Spatial distribution pattern of Diaphorina citri Kuwayama (Hem: Liviidae) on lime (Citrus aurantifolia) and orange (Citrus sinensis) in citrus orchards of Iran. Entomology and Applied Science Letters, 3(2), 81-87. 29- Liu, C., Wang, G., Wang, W., & Zhou, S. (2002). Spatial pattern of Tetranychus urticae population in apple tree garden. Journal of Applied Ecology, 13(8), 993-996. PMID: 12418263. 30- Lloyd, M. (1967). Mean crowding. Journal of Animal Ecology, 36(1), 1-30. https://doi.org/10.2307/3012 31- Mahdavi, H., Iranipour, S., Mehrvar, A., & Karimzadeh, R. (2015). Spatial distribution of Chromaphis juglandicola (Kaltenbach) (Hem.: Aphididae) in east AzerbaijanWalnut Orchards. Journal of Applied Research in Plant