CẨM NANG VÀO ĐỜI CHO NGƯỜI CƯ SĨ TẠI GIA_10560112092019

1. CẨM NANG VÀO ĐỜI
CHO NGƯỜI CƯ SĨ TẠI GIA

2. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
CẨMNANGVÀOĐỜI
CHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
NHÀXUẤTBẢNHỒNGĐỨC

3. Anh
Huøng
Lyù
Phaät
Hoaøng
Traàn
Nhaân
Toâng
Ñöa
Ñaïo
Vaøo
Tröø
Raïng
Rôõ
Toå
Tieân
Phaù
Ñôøi
Meâ
Tín
Laøm
Thöôøng
Kieät
Khôi
Nguoàn
Taâm
Linh
Môû
Trang
Söû
Môùi
Cho
Ngöôøi
Daân
Nöôùc
Vieät

4. 7
MỤCLỤC
CHƯƠNGI:
LÝTƯỞNGCAOĐẸPNGƯỜIPHẬTTỬTẠIGIA 17
CHƯƠNGII:
NƯƠNGTỰATAMBẢOCHÂNCHÍNH 19
CHƯƠNGIII:
THỰCTẬPVÂNGGIỮNĂMĐIỀUĐẠOĐỨC 21
CHƯƠNGIV:
CÁCHTHỨCTHỜPHẬTBỒ-TÁT 24
CHƯƠNGV:
HỌCPHẬTĐÚNGPHƯƠNGPHÁP 26
CHƯƠNGVI:
SINHHOẠTPHẬTPHÁP
TRONGĐỜISỐNGHẰNGNGÀY 28
CHƯƠNGVII:
HIẾUDƯỠNGPHỤNGTHỜCHAMẸ 29
CHƯƠNGVIII:
TRÁCHNHIỆMCHAMẸĐỐIVỚICONCÁI 34

5. 98
CHƯƠNGIX:
CHUẨNBỊĐỜISỐNGHÔNNHÂN 40
CHƯƠNGX:
MỐIQUANHỆTÌNHCHỒNGNGHĨAVỢ 42
CHƯƠNGXI:
TRÁCHNHIỆMCHỒNGĐỐIVỚIVỢ 44
CHƯƠNGXII:
BỔNPHẬNVỢĐỐIVỚICHỒNG: 47
CHƯƠNGXIII:
TRÁCHNHIỆMTHẦYDẠYHỌCTRÒ 49
CHƯƠNGXIV:
BỔNPHẬNNGƯỜIHỌCTRÒĐỐIVỚITHẦY 55
CHƯƠNGXV:
SỐNGCÓTRÁCHNHIỆMĐỐIVỚIBẠNBÈ 58
CHƯƠNGXVI:
MỐIQUANHỆBÌNHĐẲNGGIỮACHỦVÀTHỢ 60
CHƯƠNGXVII:
TÌNHLÀNGNGHĨAXÓMVÀQUÊHƯƠNG 62
CHƯƠNGXVIII:
BIẾTỨNGXỬTỐTTRONGGIAOTẾ 64
CHƯƠNGXIX:
LOVIỆCTANGLỄĐÚNGTHEOCHÁNHPHÁP 66
CHƯƠNGXX:
HỌCĐỂHOÀNTHIỆNCHÍNHMÌNH 68
CHƯƠNGXXI:
NHỮNGĐIỀUĐÁNGTÔNKÍNH
CỦANHƯLAITHẾTÔN 72
CHƯƠNGXXII:
HÃYSUYNGHĨKHIBẠNBẾTẮC 74
CHƯƠNGXXIII:
CHÍNĐIỀUNÊNNHỚTRONGCUỘCSỐNG 77
CHƯƠNGXXIV:
NHỮNGBÀIHỌCĐÁNGGHINHỚ 80
CHƯƠNGXXV:
NHỮNGĐIỀUNÊNKHẮCTỐTGHITÂM 83
CHƯƠNGXXVI:
NHỮNGBÀIHỌCĐÁNGSUYGẪMTỪCUỘCĐỜI 86
CHƯƠNGXXVII:
NHỮNGĐIỀUMANGLẠIHẠNHPHÚCLỚN 90
CHƯƠNGXXVIII:
PHẬTDẠYÂNNGHĨALÀGỐCCỦACONNGƯỜI 93
CHƯƠNGXXIX:
THIỀNTRONGBỘNBỀCÔNGVIỆC 103
CHƯƠNGXXX:
LẬPTRƯỜNGVỮNGCHẮCCỦANGƯỜIPHẬTTỬ 116

6. 11
LỜIGIỚITHIỆU
LàngườimớibắtđầuhọcPhậthoặcđã
họcPhậtnhưngchưathấmnhuầnPhậtpháp
chânchính,chúngtôibiênsoạnquyểnsách
nhỏnày,nhằmhướngdẫnchongườicưsĩtại
giatậpsốngcuộcđờithánhthiện,theolời
Phậtdạy.
Chúngtôicốgắngtrìnhbàycácnguyên
tắcnàytheosựhiểubiếtcógiớihạncủa
mình,saumộtthờigianứngdụngtuhọccảm
thấycóchútanlạc.Đểgiúpchongườicưsĩ
tạigiathựchiệnđúngvaitròvàtráchnhiệm
củamìnhđốivớigiađìnhngườithânvàcộng
đồngxãhội.Trướctiên,chúngtacầnphảicó
mộtniềmtinvữngchắcsaukhihọchỏi,có
tưduysâusắc,cóquánchiếuchiêmnghiệm
nhưlờiPhậtdạysauđây:

7. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
1312
Nàycácthiệnnam,tínnữ,khinghemột
điềugì,cácvịphảiquansát,suytưvàthểng-
hiệm.Chỉkhinào,saukhithểnghiệm,quý
vịthựcsựthấylờidạynàylàtốt,lànhmạnh,
đạođức,cókhảnănghướngthiện,chóisáng
vàđượcngườitrítánthán;nếusốngvàthực
hiệntheolờidạynàysẽđemđếnhạnhphúc,
anlạcthựcsựngayhiệntạivàvềlâuvềdài,
thìlúcấyquývịhãyđặtniềmtinbấtđộngvà
thựchànhtheo.(KinhBộTăngChi,A.I.188)
Dođó,đểtrởthànhmộtngườiPhậttử
chânchính,chúngtacầnphảicómộtthời
giannhấtđịnhđểtìmhiểuđạoPhật.Người
cólòngtựtrọngsẽkhôngỷlạivàomộtthếlực
nàokhác,nhữngđứaconnênngườivàthành
côngtrêntrườngđờithườngcóchítựlậpcao,
ítdựadẫmvàochamẹ.Thậtvậy,khiđếnvới
đạoPhậtchúngtaphảitìmhiểulờiPhậtdạy
theocáchthứcvăn,tư,tu.Văncónghĩalà
ngheđọcquacáckinhsáchbăngđĩa,hoặc
nghechưTăngNichiasẻPhậtpháp,nếuta
chỉnghesuôngtheokiểungườitrướclàm
sao,ngườisaulàmvậymàkhôngcótưduy,
quánchiếuvàthểnhậpchânlýthìđólàniềm
tinmùquáng.
-ĐểđảmbảochongườiPhậttửtạigiasống
đờiđạođức,cónếpsốngvănhóalànhmạnh,
cóhiểubiếtchânchính,cótrítuệphânbiệt
đúngsai,chánhtàvàbiếtcáchlàmchủbản
thânvớitinhthầnvôngã,vịtha.
-ĐểthựchànhđúnglờiPhậtdạynhằm
pháthuytinhthần“tốtđạođẹpđời”phùhợp
vớimọitầnglớptrongxãhội,ngườiPhậttử
chânchínhphátnguyệnrộngđộchúngsinh,
thắpsángngọnđuốctừbicứukhổ,nhằm
làmvơibớtnỗiđaubấthạnh.
-ĐểgiúpchongườiPhậttửtạigiahiểurõ
lợiíchthiếtthựctrongviệchọchỏi,chiêm
nghiệmvàứngdụngvàotrongđờisống
hằngngày.
-NgườiPhậttửchânchínhcầnthiếtlậpvà
xâydựngmộtTịnhđộdângian,trênnềntảng

8. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
14
củabảnthân,giađìnhvàxãhội,khôngnhớ
nghĩquákhứ,khôngvọngcầutươnglaimà
chỉsốngtronggiờphúthiệntại,đâychínhlà
“cựclạchiệntiền”.Tịnhđộlàlòngtrongsạch,
còntìmchicõiPhậtởphươngTây.Chínhvì
vậy,cáctổthườngnói:NgoàitâmcầuPhậtlà
ngoạiđạo,ngườituhọcchânchínhnênxem
xét,chiêmnghiệmlờidạynày?
Chúngtôibiênsoạnquyểncẫmnangvào
đời,nhằmgópphầnnhỏvàoviệcxâydựng
ngôinhàPhậtpháp,mongđượcpháttriển
bềnvững,lâudàitronghiệntạivàmaisau.
Vớichútlòngthànhbiếtơnsâusắc,kính
mongchưtônHòathượng,Thượngtọa,Đại
đứctăngni,Phậttửvàcácbậcthiệnhữutri
thứcchỉgiáo,đểquyểncẫmnangvàođờithật
sựcóhữuíchchonhiềungười.
ThíchĐạtMaPhổGiác
Kínhghi
Sáchnàygiúpchongườicưsĩtạigiathấm
nhuầnđạođứctừbivàtrítuệcủaPhật-đà
quacácnguyêntắcsau:

9. 17
CHƯƠNGI:
LÝTƯỞNGCAOĐẸP
NGƯỜIPHẬTTỬTẠIGIA
Điều1-NgườiPhậttửchânchính,trước
khilàmgìvàđitheoquanđiểmcủaai,chúng
tacầnphảitìmhiểu,suytưchiêmnghiệm,
saukhithấyrõlợiíchthiếtthực,khônglàm
tổnhạingườivật,ngaykhiđóchúngtamới
tinvàbắtđầuthựchànhtheo.
Điều2-Ngườicưsĩtạigiasaukhinghelời
Phậtdạy,cósuytưquánchiếuxemxétvàứng
dụngvàotrongđờisốnghằngngàymàcảm
nhậnđượcanlạchạnhphúcngaytạiđâyvà
bâygiờ.Từđóchúngtathấyrằnglýtưởngcủa
đạoPhật,giúpchomọingườitrưởngthành
trongđạođức,nhờnhậnthứcsángsuốtnên

10. 19
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
18
biếtcáchvượtquacạmbẫycuộcđời,ngay
khiđómớiphátnguyệnlàmngườiPhậttử
chânchính.
Điều3-NgườiPhậttửnênđếnvớiđạoPhật
bằngsựhiểubiếtchânchính,tựsoisánglại
chínhmìnhvàthấyrằngtấtcảmọihiệntượng
sựvậtđềunươngtựavàonhaumớibảotồn
sựsống,chínhvìvậychúngtaphảisốngđạo
đức,tôntrọngluậtphápnhằmgópphầnlàm
trongsạchvàanlạcchomìnhvàxãhội.
Điều4-NgườiPhậttửsaukhitiếpnhận
lờidạychânchínhPhật-đà,quyếtsốngtrung
thànhvớilýtưởnggiácngộgiảithoát,luôn
ýthứcgươngmẫulàmtròntráchnhiệmđối
vớigiađìnhngườithânvàđónggóplợiíchxã
hội,hộtrìTambảotronghiệntạivàmaisau.
CHƯƠNGII:
NƯƠNGTỰA
TAMBẢOCHÂNCHÍNH
Điều5-NgườiPhậttửchânchínhnương
tựađứcPhật,ngườithầydẫnđườnggiúpcho
nhânloạibiếtcáchhướngthượng,từnaycho
đếntrọnđờikhôngtutheoTrời,Thần,Quỷ,
vật,nhưngvẫntôntrọngbằngtìnhngười
trongcuộcsống.
Điều6-NgườiPhậttửchânchínhhọchỏi
lờidạycủađứcPhật,nhằmchuyểnhóanỗi
khổniềmđau,thànhanvuihạnhphúcngay
tạiđâyvàbâygiờ,thếchonêntừnaycho
đếntrọnđờikhôngtutheocáchọcthuyếttín
ngưỡngdângiancótínhcáchlàmhạingười

11. 21
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
20
vàvậtmàvẫntôntrọngbằngtìnhngườitrong
cuộcsống.
Điều7-NgườiPhậttửchânchínhnương
tựaTăngđoànhòahợp,nhữngbậcchântu,
truyềnbáđúngchínhphápPhật-đà,từnay
chođếntrọnđờikhôngtutheothầytà,bạn
xấunhưngvẫntôntrọngbằngtìnhngười
trongcuộcsống.
Điều8-NgườiPhậttửchânchínhnên
cólòngbaodungvàđộlượngkhôngkỳthị
chủngtộc,giớitính,màuda,tôngiáovàcác
ýthứchệkhácv.v...Ngượclại,luônxâydựng
conngườithânthiện,cótháiđộcởimở,tôn
trọng,vàgiúpđỡthếnhânđểhọnhậnrachân
lýcuộcđờimàbiếtcáchlàmchủbảnthân.
CHƯƠNGIII:
THỰCTẬPVÂNG
GIỮNĂMĐIỀUĐẠOĐỨC
Điều9-Ýthứcđượckhổđaudogiếthại
gâyra,ngườiPhậttửchânchínhphátnguyện
khôngsátsinhhạivậtdướimọihìnhthức,
nhấtlàsựsốngcủaconngười,độngvật
vàthiênnhiên.Phảibiếttôntrọngvàthể
hiệntìnhthươngyêuvàbảovệsựsốngcủa
muônloài.
Điều10-Ýthứcđượcsựkhổđaudogian
thamtrộmcướpgâyradướimọihìnhthức,
ngườiPhậttửchânchínhphátnguyệnkhông
lấycủakhôngcho,khônglườnggạt,dốitrá,
thamnhũng,đútlót,cờbạc,chứađồgianvà
vaynợkhôngtrả.Phảibiếttôntrọngsởhữu

12. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
2322
tàisảncủangườikhác,thểhiệnnếpsốngvăn
hóađạođứclàmnghềlươngthiệnvàmạng
sốngchânchính.
Điều11-Ýthứcđượcsựkhổđaudophá
hoạihạnhphúcgiađìnhmìnhvàngườikhác,
ngườiPhậttửchânchínhphátnguyệnsống
chungthủymộtvợmộtchồng.Phảibiếttôn
trọngvàbảovệhạnhphúcgiađìnhngười
khácnhưlàchínhhạnhphúcgiađìnhmình,
theolờiPhậtdạy.
Điều12-Ýthứcđượckhổđaudolờinói
dốigạtgâyra,ngườiPhậttửchânchínhphát
nguyệnkhôngnóisaisựthật,khôngnóilời
vôích,khôngnóilờimêhoặcđểdụdỗ,không
nóilờitụctĩu,cộccằn,khôngnóilờichiarẽ,
gâyhậnthùchonhau.Phảibiếtgiữchữtín
vàtôntrọngsựthật,nóiđúngchánhpháp
Phật-đà,khikhôngthểnóithìphảiimlặng
nhưđangtrongthiềnđịnh.
Điều13-Ýthứcđượckhổđaudouống
rượusaysưahoặcsửdụngcácchấtkíchthích
độchạicótácdụnghủyhoạisứckhỏe,tinh
thần,vànhâncáchsốngcủamìnhnhưxìke
matúyvàcácđộctốkhácquaphimảnhsách
báođồitrị.Phảibiếtbảovệsứckhỏevàlòng
tựtrọng,nhằmgiữgìnnhâncách,thểhiện
nếpsốngcóvănhóađạođức,lànhmạnh.
Điều14-NgườiPhậttửchânchínhcómột
nhâncáchsốngđượcngườitrítánthánvà
khenngợi,đóchínhlàbiếttừbỏsátsinhhại
vật,trướctiênlàkhôngđượcgiếtngười,kế
đếnlàbiếthạnchếgiếthạitừconvậtlớncho
đếncácloàinhỏnhít.Rồichúngtakhông
gianthamtrộmcướphaylườnggạtcủaai,
sốngchungthủymộtvợmộtchồng,không
nóidốihạingườivàkhônguốngrượusaysưa
vàdùngcácchấtđộchạinhưxìkematúy.

13. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
2524
CHƯƠNGIV:
CÁCHTHỨCTHỜPHẬTBỒ-TÁT
Điều15-NgườiPhậttửchânchínhthờ
phượnghìnhảnhtượngPhật,Bồ-tát,A-la-
hánvàThánhTăngđểđượcchiêmbái,học
hỏiquacônghạnhđộsinh,khôngbiếtmệt
mỏi,nhàmchánmàvẫnannhiêntựtạiđể
làmgươngsángchocuộcđời,nhằmlàm
chỗdựatinhthầnchobảnthân,giađìnhvà
xãhội.
Điều16-NgườiPhậttửchânchính,sau
khiphátnguyệnnươngtựabangôiTam
bảotứcPhật,pháp,Tăngthìkhôngtônthờ
cácthầnlinh,quỷ,vậtnhưngvẫntôntrọng
bằngtìnhngườitrongcuộcsống.NgườiPhật
tửphảibiếtrõràng,khôngaicóquyềnban
phướcgiánghọamàchỉtinvàochânlýnhân
quảvàcốgắngdứtáclàmlành,đểhoànthiện
chínhmình.
Điều17-NgườiPhậttửchânchính,nên
thờPhật,Bồ-táttrangnghiêm,ởnơithoáng
cao,sạchsẽ,khôngcaoquá1m8đểthuận
lợitrongviệcdọndẹp,dângcúnghoaquả,
đọckinhvàlễbái.
Điều18-NgườiPhậttửchânchính,nên
thườngxuyênquétdọnnơithờPhật,Bồ-tát
trướckhiđọckinh,cúngbáihaylễPhậtphải
tắmgộisạchsẽ,ănmặctươmtấtđểthânvà
tâmđượcthuầnkhiết,trongsạch.
Điều19-NgườiPhậttửchânchínhnên
đểchuôngmõngaynơibànthờPhật,Bồ-tát.
Khôngđượcđểkinhsách,vàcácphươngtiện
khácmộtcáchtùytiệnlàmmấtphầntrang
nghiêmtrongviệcthờphượng.

14. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
2726
CHƯƠNGV:
HỌCPHẬT
ĐÚNGPHƯƠNGPHÁP
Điều20-NgườiPhậttửchânchínhphải
nênsiêngnăngchuyêncầnhọchỏi,cótưduy,
cósuyxét,cóchiêmnghiệmvàbiếtcácháp
dụnglờiPhậtdạy.Xemtamtạngkinhđiển
gồmcókinh,luật,luậnlànhữnglờidạyminh
triết,làmónăntinhthầnnhằmgiúpchota
biếtcáchdứtáclàmlành.
Điều21-NgườiPhậttửchânchính,nên
cốgắngsắpxếpthờigianthuậntiệnđểđến
cáctrungtâmvănhóaPhậtgiáo,cáclớpgiáo
lýphổthôngởcácchùa,thiềnviện,cácbuổi
thuyếtphápvàongàysámhối,ngàyvíaPhật,
Bồ-tát.
Điều22-NgườiPhậttửchânchínhsaukhi
tuhọccảmthấycóanlạchạnhphúc,nên
độngviênanủi,hướngdẫn,khíchlệgiađình
ngườithânvàbạnbèmìnhcùngnhautham
khảo,tìmhiểu,họchỏivàápdụngthựchành
lờiPhậtdạyvàotrongđờisốnghằngngày,
thôngquasựhướngdẫncủaTăngni.
Điều23-NgườiPhậttửchânchínhkhông
đượcphêphán,chỉtrích,chốngđốinhững
ngườitutậptheocácphápmônkháccủa
Phậtgiáo.KhichúngtathôngsuốtlờiPhật
dạy,nêntaphảitôntrọngvàbiếtkếthợp
hàihòavớicáctruyềnthốngtutậpkhácđể
chochánhphápPhật-đàđượctỏasángkhắp
thếgian.

15. 2928
CHƯƠNGVI:
SINHHOẠTPHẬTPHÁP
TRONGĐỜISỐNGHẰNGNGÀY
Điều24-NgườiPhậttửchânchínhnên
chọnlựanghềnghiệpkhônglàmtổnhại
ngườivậtvàpháthuyđờisốngđạođức.
Khônggìlợiíchriêngtưmàsốngtráivớiluân
thưởngđạolý.
Điều25-NgườiPhậttửchânchínhcó
quyềnlàmgiàu,cóquyềntạoracủacảivật
chất,tàisảnbằngđôibàntayvàkhốióccủa
mình,đúngtheolờiPhậtdạyvàphùhợpvới
luậtphápxãhội.
Điều26-NgườiPhậttửchânchínhnêncó
đờisốngcănbảnđiềuđộvàbiếtcáchgìngiữ
thântâmtrongítmuốn,biếtđủ,vớitinhthần
tươngthân,tươngtrợgiúpđỡlẫnnhaubằng
tìnhngườitrongcuộcsống.
CHƯƠNGVII:
HIẾUDƯỠNG
PHỤNGTHỜCHAMẸ
Điều27-NgườiPhậttửchânchínhngoài
nhữngtráchnhiệmlochogiađìnhngườithân
vàđónggópxãhội,ngườiconhiếuthảocần
cóbổnphậnphảichămlođầyđủ,vậtchấtvà
tinhthầnchochamẹ.
Điều28-Siêngnănglàmviệcđểcócủa
cảinuôidưỡngchamẹ:NgườiPhậttửchân
chính,trướctiênphảicóbổnphậntrách
nhiệmcủamộtngườiconđốivớichamẹ,là
phảibiếtlàmtăngthêmtàisảncủacải,vật
chấtđểnuôidưỡngchamẹbằngđôibàntay
vàkhốióccủamình.
Điều29-Thaythếchamẹgánhváccông
việcnặngnhọc,concáichínhlàsựtiếpnối

16. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
3130
quantrọng,đểduytrìnghềnghiệp,côngviệc
củachamẹ.Nếutronggiađìnhmàkhông
cóngườikếnghiệpđượcxemnhưlàmộtbất
hạnhlớn.
Điều30-Cángđángviệcnhà,làmtrònbổn
phậnđốivớichamẹ.Ýthứctráchnhiệm,làm
trònbổnphậncủamộtngườiconhiếuthảo.
Thaythếchamẹpháttriểnvàmởmangnghề
nghiệpthêmlớnmạnh,lànhiệmvụcaocả
củangườicon.
Điều31-Giữgìntruyềnthốnggiaphong
tốtđẹp:Truyềnthốnggiaphonglàtruyền
thốngđạođứcgiađình,củadòngtộcđượcgiữ
gìnvàtruyềnthừaquanhiềuthếhệtiếpnối.
Truyềnthốngnàycóthểbaogồmcảnhững
yếutốtíchcựcvàtiêucực.Tuynhiên,truyền
thốnggiaphongởđâylàchúngtaphảihiểu
rõvàthấmnhuầnnhữnggiátrịđạođứctốt
đẹp.Đạođứctốtđẹpthuầnthiệnlàchấtliệu
sống,cầnphảicótrongcácmốiquanhệgiao
tế,trongcáchđốinhânxửthếgiữaconngười
vàcácđốitácxungquanh.
Điều32-Khôngtựlàmgìkhichưahỏicha
mẹvàkhôngđượctráiýchamẹ.Bổnphận
ngườilàmconkhimuốnlàmcôngviệcgì
cũngphảihỏiýkiếnchamẹtrước,mụcđích
đểgiữgìntruyềnthốngtốtđẹpcủagiađình.
ĐạoPhậtkhôngdạychúngtaphảitintheo
cáctínngưỡnglạchậu,mêtíncótínhcách
làmtổnhạiconngười.
Điều33-Bảovệtàisảnđượckếthừatừcha
mẹ.Tàisảnmàchamẹđểlạibaogồmtấtcả
nhữnggiátrịvậtchấtlẫntinhthần.Ngoàira,
việcquảnlý,giữgìnvàpháttriểntàisảnvật
chấtmàchamẹđãđểlạicũnglàmộtnhiệm
vụquantrọngđốivớiconcái.Chúngtacần
phảibiết,việctạoratàisảnkhôngphảidễ,
nóđòihỏiconngườiphảicóđầyđủnămyếu
tốcơbản:thứnhấtsiêngnăngtinhcần,thứ
hailàtiếtkiệm,thứbalàkhôngphóngtúng

17. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
3332
hoangphí,thứtưlàkhộngtrộmcướpcủaai
vàthứnămlàbiếtgiúpđỡ,sẻchiakhicónhân
duyên.Việctíchlũytàisảnđãkhónhưngviệc
giữgìn,bảovệtàisảnđóđượctồntạilâudài
lạicàngkhóhơn.
Điều34-Khuyếnkhíchchamẹhướng
thiệnvàbiếtquyhướngvềTambảolàtrách
nhiệmcủaconcái.Concáicóthểbáođáp
thâmâncaocảcủachamẹquahaiphương
diệnvậtchấtvàtinhthần.Phậnlàmconnếu
khuyênchamẹbiếtquyhướngTambảo,tin
sâunhânquảtuhọctheochánhphápPhật-
đà,nhưvậymớichânthậtđềnđápânsâu.Có
chamẹbiếtđichùatinsâuTambảolàphước
báolớnchogiađìnhngườithân.TuhọcPhật
phápgiúpchochamẹanvuinơichánhpháp,
sốngítphiềnmuộnvềtuổigià,vuihưởngan
lạchạnhphúchiệntạivàmaisau.
Điều35-Khichamẹquađời,ngườiPhật
tửnêntổchứclễtangđơngiản,đúngchánh
pháp,đểtạohànhtrangtáisanhtốtcho
chamẹ.
Điều36-NgườiPhậttửnêntổchứccáclễ
tưởngniệmchamẹvàodịpcáctuầnthất,một
trămngày,giỗhằngnăm...tạichùa.Trong
trườnghợptổchứctạinhà,ngườiPhậttửnên
mờiquýThầyCôvàbanhộniệmvềnhàtụng
kinh.Phẩmvậtdângcúngnênthuầnchay.
NgườiPhậttửcũngnêntuphước,bốthí,
cúngdườngTambảo,cúngdườngTraităng
đểhồihướngcôngđứcchochamẹ.

18. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
3534
CHƯƠNGVIII:
TRÁCHNHIỆM
CHAMẸĐỐIVỚICONCÁI
Điều37-NgườiPhậttửkhilàmchamẹphải
cóbổnphậnthươngyêu,nuôinấng,giáodục
concáitrưởngthànhvềthểchất,tinhthần,
nhâncách,đạođức;tạodựngnghềnghiệpvà
khảnăngtựlậpchoconcái.
Điều38-Chamẹthươngyêuconcái:Mối
quanhệcủacácbậcchamẹtrongđạoPhật
đượcđặttrêncơsởđạođức,dođó,sựrađời
củaconcáikhôngphảinhucầuthỏamãncác
khoáilạcgiácquanthôngthườngmàcòncó
tinhthầntráchnhiệm.Cácbậcchamẹxem
việcnuôinấngconcáilànềntảngđạođức,
làtráchnhiệmthiêngliêngcaoquý,màai
làmchamẹcũngmuốnchoconcáimìnhlớn
khônvàtrưởngthành.
Điều39-Cungcấpchoconcáiđầyđủ:
Chamẹcótráchnhiệmvớiconcáilàkhông
đểchúngthiếuthốnvềvậtchấtvàtinhthần.
Trênphươngdiệnvậtchất,bậclàmchamẹ
phảitùyvàokhảnăngcóđược,đểlochocon
cáiđầyđủnhưănuốngmặcởchođếncác
phươngtiệnhọchànhpháttriểntàinăng,
đạođứcvàtrítuệ.Trênphươngdiệntinh
thần,chamẹphảithườngxuyênquantâm
chămsóc,chiasẻhỏihanđểđộngviêncon
cái,vượtquamọikhókhăntrongcuộcsống.
Điều40-Tạodựngnghềnghiệpchânchính
choconcái,nhằmđảmbảoansinhđờisống
vềlâudài.Phậtgiáoluônlấynhânquảlàm
nềntảngđểgiáodụcmọingườiýthứcrằng
“nhânquảtốtxấuđềudomìnhtạora”.Đây
làphươngcáchgiáodụcvôcùngsángsuốtvì

19. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
3736
đãloạibỏyếutốỷlạivàongườikhác,vàphát
triểnnănglựclàmchủbảnthân.
Điều41-Tìmnơichốnxứngđángđểdựng
vợgảchồngchoconcái:Tráchnhiệmcủacác
bậcchamẹngoàiviệcgiáodụcđạođứctránh
áclàmlành,ổnđịnhnghềnghiệp,màcòn
chămlođếnđờisốnglứađôichoconcái.Khi
concáiđãđếntuổitrưởngthành,việcquyết
địnhđờisốnghônnhâncủachúngđược
quyềnlựachọntheonhânduyêncủamỗi
người.Ngoàiviệc,truyềntraokinhnghiệm
tronghônnhânchoconcái,cácbậcchamẹ
cònphảihướngdẫnconcáichọnlựangười
bạnđờithíchhợpđểđảmbảohạnhphúcgia
đình.
Điều42-Chamẹcócủacảivừaýđềugiao
hếtchoconcái:Tráchnhiệmthứnămnày
mangýnghĩapháplývàtínhnhânbảncao,
việctruyềntraonàybaogồmdichúcvàtài
sảnthừatựchoconcái.Cónhiềubậcchamẹ
đãkhôngnghĩtớichuyệnnàykhicònkhỏe
mạnh.Dođó,khinhắmmắtrađi,anhchịem
tranhgiànhtàisảndochamẹđểlại,dẫnđến
cảnhtannhànátcửa.Chínhvìthế,đểtránh
cáctìnhtrạngtrên,ĐứcPhậtđãdạycácbậc
chamẹphảidichúcvàtruyềnlạigiatàikhi
mìnhcònsángsuốtvàkhỏemạnh,trêntinh
thầnbìnhđẳngchiađềuchoconcái,không
kểlàgáihaytrai.
Điều43-Khiconđượcmộttuổi,người
Phậttửnênđemconđếnchùalàmlễbán
khoánhaylễkhaitâmvàghivàosổbộcủa
bổntự.Khiconđượcnăm,sáutuổi,người
Phậttửnêndẫnconđếnchùahọcgiáolý,
songsongvớichươngtrìnhthếhọc.Khicon
lêntámtuổinênhướngdẫnconlàmlễquyy
Tambảo,đểconcáichínhthứctrởthànhPhật
tử.Chamẹphảibiếtgiáodụckhichúngcòn
nhỏ,trẻcontừ3đến12tuổi,mỗilầnđichùa,

20. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
3938
chúngtanêndẫnchúngtheo,đếnchùatập
chochúngbiếtquỳ,biếtlạy,biếtdânghương
hoa,biếttỏlòngcungkínhđốivớiđứcPhật
vàchưTăng,Ni.
Điều44-Giáodụcconcáikhibắtđầuở
tuổidậythì:Chừng13tuổitrởđichođếntuổi
đôimươi,làtuổiđangtìmhiểu,biếttòmò,
họchỏi,thamkhảonhữngđiềuhaylẽphải.
Bậcchamẹhãynênkhuyếnkhíchconcáiđi
chùa,quyhướngTambảo,cóniềmtinsâu
sắcđốivớinhânquả,nhờvậyconcáisẽbiết
tránháclàmlànhmàsốngđờiđạođứckhi
lớnkhôn,trưởngthành.
Điều45-Chamẹdạyconkhicònnhỏtừ
cáchănuống,điđứng,nóinăngđềuphải
theonguyêntắckínhtrênnhườngdưới,tin
sâunhânquả,tránháclàmlành,tinchính
mìnhlàchủnhâncủabaođiềuhọaphúc,
nhờvậyconcáikhikhônlớntrưởngthànhsẽ
biếtcáchhoànthiệnchínhmình.
Điều46-NgườiPhậttửnêntruyềnchất
Phậtchoconquacáclễbánkhoán,thôinôi,
khaitâm,lễquyy,lễcưới,sinhnhậtvàqua
cuộcsốnghằngngày.Dạyconcáiýthứchọc
Phậtpháp,đichùa,lạyPhật,đọctụngkinh
Phật,nghegiảng,ănchaykỳ,làmphướcvà
tuđức.
Điều47-NgườiPhậttửlàmchamẹkhông
nênngăncảnconcáinếuchúngcóýthứcvà
muốnxuấtgia,làmngườitusĩchânchính.
Tráilại,chamẹnêntạomọithuậnduyêncho
concáimìnhthànhđạtchínguyệnhướng
thượngcaocả,trêncầuthànhPhật,dướiđộ
chúngsinh.

21. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
4140
CHƯƠNGIX:
CHUẨNBỊĐỜISỐNGHÔNNHÂN
Điều48-NgườiPhậttửchânchínhtrước
khitiếnđếnhônnhân,trướctiênphảiổnđịnh
nghềnghiệpvàcókhảnăngtựlậpkhôngỷlại
vàochamẹhaibên,nhằmđảmbảođờisống
vềsaukhônggặpkhókhănvàtrởngại.
Điều49-NgườiPhậttửchânchínhnêncó
thờigianchínchắntìmhiểunhauvềlýtưởng
sống,tôngiáo,đạođức,trướckhiđínhhôn,
đểđờisốnghônnhânđượcxâydựngtrêntinh
thầnthươngyêucóhiểubiếtvàtráchnhiệm.
Điều50-Đểngườibạnđờiphùhợptính
tìnhvàcùngchunglýtưởnghạnhnguyệnvới
mình,ngườiPhậttửnênchọnngườitutheo
đạoPhật.Nếungườibạnsắpcướitheotôn
giáohaytínngưỡngkhácthìnênthuyếtphục
ngườiấyquaytrởvềvớiđạocủamình,nếu
khôngthìđạoainấygiữvàcùngtôntrọng
lẫnnhau.
Điều51-Trướcngàylễcưới,ngườiPhật
tửchânchínhnênđếnchùahaythiềnviện,
thưathỉnhthầybổnsưvềviệctổchứclễcưới
tạinhàchùavàthânmờichưhuynhđệpháp
lữgầnxa,cùnggiađìnhngườithânhaihọ
thamdự.
Điều52-Trongngàylễcưới,haiđàngtrai
gáiphảiđếnchùahaythiềnviệnlàmlễhằng
thuậntrướcsựchứngminhcủachưTăngni
nhằmđểnghelờichỉdạyquýbáuvềcáchgiữ
gìn,bảovệhạnhphúclứađôi,hiếudưỡng
chamẹhaibênvàtráchnhiệmgiáodục
concái.

22. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
4342
CHƯƠNGX:
MỐIQUANHỆ
TÌNHCHỒNGNGHĨAVỢ
Điều53-Bêncạnhmốidâyhuyếtthống
giữachamẹvàconcái,còncómốiquanhệ
chồngvợ,quanhệanhchịem.Vềquanhệ
chồngđốivớivợphảiyêuthương,tôntrọng
vàchungthủy,quantâmchămsócchuđáo
đờisốngvậtchấtlẫntinhthần,thườngtặng
quầnáo,trangsứcchovợ.Vợđốivớichồng
phảithươngyêu,kínhtrọngvàtrungthành,
quảnlýtốtnhàcửa,gìngiữtàisản,sựnghiệp
củachồng.
Điều54-Vợchồngphảisốngtôntrọnglẫn
nhautrongthươngyêucóhiểubiếtvàcùng
nhauchiasẻnỗikhổniềmvui,cũngnhưan
ủichonhữngkhókhănvàthuậnlợi,đểđời
sốnggiađìnhđượcổnđịnhduytrìtronghạnh
phúc.
Điều55-Vợchồngphảibiếtthươngyêu
tônkính,nhườngnhịnlẫnnhau,biếtbao
dungrộnglượng,biếtcảmthôngthathứvà
bỏquanhữnglỗilầmcủanhau.Khichồng
nónggiậnnặnglờithìvợphảibiếtnhẫnnhịn
vàtìmcáchlựalờikhuyênnhủ,hoặckhi
chồngkhuyênbảohaynóiđiềugìthìvợphải
biếtlắngnghe.
Điều56-NgườiPhậttửchânchínhhãy
quanniệmvềtìnhyêu,hônnhânvợchồng
sốngvớinhauvừacótình,vừacónghĩa,trong
mốiquanhệvợchồngphảicótìnhyêu,tình
bạntrikỷ,phảicósựtôntrọnglẫnnhauvà
cótráchnhiệm,bổnphậntrongviệcsẻchia
niềmvuihaynỗibuồn.

23. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
4544
CHƯƠNGXI:
TRÁCHNHIỆM
CHỒNGĐỐIVỚIVỢ
Điều57-Chồngthươngyêuvợđượcthể
hiệnquacácphươngdiệnsau:Yêuthương
tôntrọngvợtrongbìnhđẳng,khôngkhinh
thườngvợ,sốngtrungthànhvàchungthủy
vớivợ,giaoquyềnhạnchovợquánxuyến
mọicôngviệc,muađồtrangsứctặngvợvào
ngàysinhnhậtvàkỷniệmngàycưới.
Điều58-Ngườichồngphảibiếtthươngyêu
tôntrọngvợlàchấtliệulàmnênhạnhphúc
giađình,dođóchồngphảibiếtquantâmnói
nhữnglờikhenngợi,vềtàinăngvàđứchạnh
củavợmình.Tôntrọngvợlàbiếtquantâm,
nóinhữnglờikhenngợivềtàinăngvàđức
hạnhcủavợ,biếtthươngyêuvàkhôngkh-
inhthườngvợtrêntinhthầnbìnhđẳngnam
nữ,khôngnêncoivợnhưngườiđầytớmuốn
mắngchửi,đánhđậplúcnàocũngđược,gây
racảnhbạohànhtronggiađình.
Điều59-Ngườichồngkhôngnênkhinh
thườngvàhàhiếpvợ,nghĩalàbiếtthương
yêuvàkhôngnêncoivợnhưngườigiúpviệc
muốnmắngchửiđánhđậplúcnàocũng
được,gâyracảnhbạohànhtronggiađình,
nhưhiệnnaychúngtađãthườngthấy.
Điều60-Ngườichồngluônthươngyêu
quýmếnvợnhưngườibạnvàmộtlòngsống
thủychung,đólàyếutốchínhđểbảovệhạnh
phúctìnhyêulứađôi.Mộtgiađìnhthậtsựan
vuihạnhphúclàbiếtsansẻchonhaubằng
tráitimyêuthươngcóhiểubiết.Chồngluôn
thươngyêu,quýmếnvợvàmộtlòngsống
thủychunglàyếutốchínhđểbảovệtình
yêu,hạnhphúclứađôi.Mộtgiađìnhhạnh

24. 47
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
46
phúctrênthuậndướihòakhôngthểcóngười
chồnglăngnhăng,dandíuvớingườinữkhác.
Điều61-Ngườichồngphảinêntintưởng
vàgiaoquyềnchovợ,vìngườiphụnữthường
quảnlý,quánxuyếnsắpxếpổnđịnhviệc
nhàgiỏihơnđànông,dođóchồngphảitin
tưởngtuyệtđốigiaoquyềnchovợ.Nếungười
chồngsođo,íchkỷ,hẹphòi,đưatiềnchovợ
từngbữathìchẳngkhácnàoxemvợmình,
nhưngườigiúpviệc.
Điều62-Ngườichồnghãynênhâmnóng
lạitìnhyêubằngcáchmuađồtrangsứctặng
chovợmình,nhânngàysinhnhật,kỷniệm
ngàycưới.Thíchlàmđẹpvàmangđồtrang
sứcđólàsởthíchcủangườiphụnữ.Việc
quantâmmuađồtrangsứctặngchovợlà
thểhiệnmẫungườichồnglýtưởng,giúpcho
tìnhnghĩavợchồngluônđượcđẹpmãitheo
thờigianvàtăngthêmphầnhạnhphúc.
CHƯƠNGXII:
BỔNPHẬN
VỢĐỐIVỚICHỒNG:
Điều63-Ngườivợluônmộtlòngchung
thủyvớichồngđểđượcsốngyêuthươngvà
hiểubiết.Chungthủyvàbiếtnhườngnhịn,
cảmthôngvàbiếtthathứchonhaulàbí
quyếtdẫnđếnhạnhphúcgiađìnhdàilâu.
Thànhthậtlàmộtđứctínhtốtđẹpluôngiúp
vợchồngbiếtthươngyêu,tintưởnglẫnnhau.
Chồngkhônggiandốivợ,vợluôntrungthực,
thậtthàvớichồngnênkhôngcósựnghingờ.
Điều64-Biếtquánxuyếnvàxửlýviệcnhà
mộtcáchtốtđẹp,trongnhàngănnắpgọn
gàng,ngoàisântrướcsausạchsẻ,câycảnh
thoángmáthàihòa.

25. 49
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
48
Điều65-Gầngũi,đốiđãitốtvớihọhàng
thânthuộc,kháchkhứavànhữngngườigiúp
việcthaychồng.Ngoàirađốivớibàconhai
họ,phảibiếtcungkínhtôntrọngngườilớn,
anủigiúpđỡkẻnhỏvàsẵnsàngsansẻmỗi
khicóviệccầnthiết.
Điều66-Ngườivợphảibiếtchitiêu,mua
sắmđúngmứcvàgìngiữtiềnbạc,tàisản
chogiađình;cẩnthận,siêngnăng,tháovát,
vuôngtròntrongmọicôngviệc.Nhờnhững
yếutốtíchcựctrênmàvợchồngsốngvới
nhaubềnlâuchođếnngàyrănglongtócbạc.
Điều67-Luônchutoàntốtđẹptrongmọi
côngviệc,từviệcổnđịnhnhàcửa,nuôidạy
concái,tiếpkháchvàđốiđãibìnhđẳngvới
giađìnhhaihọ.
CHƯƠNGXIII:
TRÁCHNHIỆM
THẦYDẠYHỌCTRÒ
Điều68-GiáolýnhàPhậtvàđạolýlàm
ngườiđềutándươngmốiliênhệthầytrò
quasựbiếtơn,đểmỗingườichúngtahình
thànhnhâncáchsống.Mỗiconngườihiện
hữuởđờiđềudochamẹsinhra,nuôidưỡng,
nhưngsựtrưởngthành,lớnkhôn,hòanhập
vàocộngđồngxãhộiđểlàmthànhchonhau
đềunhờcôngơngiáodưỡngcủathầy,tổ.
Điều69-Thầyphảigánhváctráchnhiệm
thiêngliêngtrongviệcđàotạochogiađình
vàxãhộinhữngmẫungườihoànthiệnvềtri
thức,tàinăng,đạođứcvànhâncáchsống
ởhọctrò.Nhằmmụcđíchkhơidậynhững

26. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
5150
phẩmchấtcaoquývàkhảnăngsángtạocủa
thếhệtrẻtrongtươnglai,đểgópphầnlàm
chođấtnướcvănminh,giàumạnhvàanlạc
xãhội.
Điều70-Đểtìnhnghĩathầytròđượcgắn
bó,thânthươngvàtrongsáng,nhằmđem
lạihoatráitốtđẹplàmlợiíchchocuộcđời,
thìđòihỏitâmýngườidạycũngnhưkẻhọc,
phảithựcsựcótìnhthươngyêuchânthật.
Điều71-Rènluyệnchohọctròtheonhững
đứctínhmàmìnhcó.Ngườithầyngoàiviệc
chỉdạykiếnthức,màcònhướngdẫnvềđạo
làmngười,truyềnthốngtốtđẹpđócủadân
tộcViệtNam,đượcđấtnướctaquantâm,
khíchlệ.Mộtngườithầychuẩnmựcđạođức
đềuphảicócáitâmchânthật.Cáitâmcủa
ngườithầychínhlàthểhiệnnhâncáchsống
đạođức,thấmnhuầnđạolýnhânquảquasự
chỉdạychohọctròvìlợiíchcủabảnthân,gia
đìnhvàxãhội.
Điều72-Dạychohọctròkhéogiữgìnthân
miệngývànhớkỹnhữngđiềucầnthiếtđể
làmhànhtrangtrongcuộcsống.
Điều73-Dạychohọctrònắmvữngnghề
nghiệpđếnmứcthuầnthục.Ngườithầycó
nhiệmvụhướngdẫnchongườihọcsaukhi
thànhthạochuyênmôn,phảicóýthứcthăng
tiếntronglĩnhvựcchuyênmônnàođómà
bảnthânhọđượcđàotạo.Tínhchuyênmôn
caosẽtạoratínhbềnvững,pháttriễnlâudài
trongnghềnghiệp.
Điều74-Khenhọctròđốivớibạnbèquen
biết.Sựthànhcôngcủangườihọctròsẽlà
niềmkhíchlệlớnlaođốivớingườithầy,vị
thầysẽbiếtcáchtándươngkhenngợiđúng
lúc,đểđộngviênanủingườihọctròcủa
mình,đạtđượcmụcđíchcaoquý.
Điều75-Mộtngườithầycóhiểubiếtvà
tráchnhiệm,luôncókỹnănghuấnluyện
nghềnghiệpchohọctròcủamìnhgiỏitrên

27. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
5352
mọilãnhvựccuộcsống.Ngườithầyphảikích
thíchtínhhamhiểubiết,họchỏi,nghiêncứu
củahọctròbằngsựchỉdạykhéoléo,nhằm
giúphọctròđủsứcthừakế.
Điều76-Trongcácmốiquanhệcuộcsống
thìmốiquanhệgiữathầyvàđệtử,cómộtvai
tròquantrọngnhằmmởmangkiếnthứchiểu
biết,nângcaotrìnhđộnhậnthức,đểsống
cónhâncáchđạođứcvớimọingười.Dođó,
ngườithầytrởthànhbậcmôphạmgiữađời,
làtấmgươngsángđểngườihọctròhọchỏi
vàứngdụngvàotrongđờisốnghằngngày.
Điều77-Ngườithầyngoàitráchnhiệm
traotruyềnkiếnthứcđếnngườihọctròmà
cònchỉdạyhọbiếtthựchànhquaýnghĩ,lời
nóivàhànhđộngtốtđẹp.Đâychínhlàbước
điđầutiênmàngườihọctròcầnrènluyệnđể
trưởngthànhvớinhữngđứctínhtốtđẹp,đức
Phậtlàvịthầymôphạmởđời,giúpchonhân
loạibiếtcáchlàmchủbảnthân.
Điều78-TrongkinhPhậtdạyvềcáchứng
xửgiữathầyvàtròquanămđiềuthờkính,
phụngdưỡngthầy.Nămđiềuđólàgì?Một
làkhéocungkínhvânglời.Hailàkhéochăm
sócgiúpđỡ,hầuhạthầymỗikhicầnthiết.
Balàhăngháinhiệttình.Bốnlànghềnghiệp
giỏi.Nămlàhaythờkínhthầy.
Điều79-Ngườihọctròphảiluônmộtmực
kínhtrọngngườithầycủamìnhvàbiếtlắng
nghelờithầychỉdạy.Ngườihọctròcầnphải
họctậptheotấmgươngđạođứccủathầy,cố
gắngrènluyệntraudồi,nhâncáchsốngcho
phùhợpvớiđạolýlàmngười.
Điều80-Việctraotruyềntrithứcvàđạolý
chothếhệkếthừalàtráchnhiệmcủathầy
phảibiếthướngdẫnđệtửcónghềnghiệp
vữngchắc,sốngcóhiểubiếtchânchínhđể
trởthànhngườicóíchchogiađìnhvàxãhội.
Quantrọngnhất,ngườithầyphảibiếtrõkhả
năngcủatừnghọctròđểdạydỗ.Chínhvìvậy,

28. 55
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
54
mỗiýnghĩ,lờinóivàhànhđộngcủathầyđều
làbàihọcthiếtthựcvềthângiáo,giúphọctrò
dễdàngsựnghiệptrítuệđạođứccủathầy.
Điều81-Ngườithầycótâmvàtráchnhiệm
thìsaukhidạydỗhọctròthànhtài,cầnphải
giớithiệuchỗlàmtốtvàmởmangpháttriển
cơsởmới.Mộtmặtđểhọctròcócơhộitrảơn
bằngcáchdấnthânvàđónggópsựnghiệp
trồngngườiđượchoànthiệnvềmọimặt.
Nhấtlà,khipháthiệnđượctàinăngcủahọc
trò,vịthầycầngửihọctròđếncácbậcthiện
trithứcđểthamhọcvàđượcđàotạothành
cácbậchiềntàiđứcđộ.Đượcnhưvậy,vịthầy
mớilàmtròntráchnhiệmcủamìnhtrongsự
nghiệptrồngngườicảhaimặtphướcđức
vẹntoàn.
CHƯƠNGXIV:
BỔNPHẬN
NGƯỜIHỌCTRÒĐỐIVỚITHẦY
Điều82-“Tônsưtrọngđạo”làmộtnét
đẹpvănhoátruyềnthốngcủadântộcViệt
Nam.Chínhvìvậy,cácthếhệngườiViệt
quamốiquanhệthầyvàtròluônđượcmọi
ngườiquantâmđặcbiệt,tạonêngiềngmối
đạođức,ảnhhưởngsâusắcđếnđờisốngcá
nhân,giađìnhvàxãhội,trongbềnvữngvà
lâudài.Ngàyxưa,thầyđượcxếptrêncảcha
mẹ,nếuchúngtakhôngkínhtrọngthầy,dù
ởbấtcứhìnhthứcnào,thìngườihọctròấy
chưalàmtrònbổnphậnđốivớithầy.
Điều83-Chàothầykhithầyđến:Sựthể
hiệnlòngtônkínhkhigặpthầyvàchàothầy,

29. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
5756
chínhlàhìnhảnhngườihọctròbiếttônkính
thầytrongmọilúc,mọinơi.Đạolý“Uống
nướcnhớnguồn”luônnhắcnhỡchúng
tabiếtơnvàđềnơn.Thầyphảitạodấuấn
lớntrongtâmthứcngườihọctrò,trênmọi
phươngdiệnvàngượclạingườitròphảihết
sứctônkínhthầy,nhờvậymớitiếpthuhết
nhữnglờichỉdạycủathầy,màbiếtcáchứng
dụngvàocuộcđời.
Điều84-Hầuhạ,sănsócthầy:Kếđến,việc
sănsócthầynhưlàmộttráchnhiệmthiêng
liêngquaviệc“tônsưtrọngđạo”.Việchầu
hạ,sănsócthầymỗikhicầnthiếtđãtrởthành
mộtcôngviệctựnguyệncủangườihọctrò.
Điều85-Hăngháihọctậptheolờichỉdạy
củathầy.Ngườihọctròcầnphảisiêngnăng
hăngháitronghọctập,dùkhócáchmấycũng
quyếttâmhọcchođếnnơi,đếnchốnkhôngbỏ
cuộcnữachừng.Đếnkhithànhtài,ngườihọc
tròphảibiếttôntrọngkínhthờthầyhếtlòng.
Điều86-Tựmìnhgiúpđỡthầymỗikhicần
thiết,biếtpháthuytraudồinghềnghiệpmà
thầytraotruyềnchomìnhtrởnêntinhxão
vàthuầnkhiết.Họctròphảihọctậpkhông
mệtmỏi,phảilễđộ,kínhtrọngvàbiếtơndạy
dỗcủathầygiáovàsiêngnăngchămchỉhọc
hànhchođếnnơitớichốn.
Điều87-Họctròcầnphảihọctậptraudồi
đạođứctâmlinhnhằmtudưỡngbảnthân,để
đềnơngiáodưỡngcủathầyvàbáođápcông
ơnchamẹ,nhằmgópphầnlàmgiàumạnh
giađìnhvàxãhộibằngtráitimcóhiểubiết.

30. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
5958
CHƯƠNGXV:
SỐNGCÓTRÁCHNHIỆM
ĐỐIVỚIBẠNBÈ
Điều88-Bạnbèđếnvớinhaubằngsựchân
thậtthànhtâm,biếttôntrọngcảmthông,
anủi,sansẻvàgiúpđỡlẫnnhau,đểcùng
nhautiếnbộmàgópphầnvàoanlạctrong
cuộcsống.
Điều89-NgườiPhậttửnêntìmđếnbạn
tốtđểđượchọchỏinhữngđiềuhaylẽphải,
gặpbạnxấuđểchuyểnhóanhữnglỗilầm,
tìmthiệnhữutrithứcđểgiaodu;tìmngười
thuakémđểgiúpđỡ,sẻchia.
Điều90-Bạnbèphảigiữchữtínlàmđầu,
khôngtínhtoánhơnthua,cùngnhaurèn
luyệnnhâncáchsốngđạođức,cólýtưởng
phụcvụvìlợiíchchung.
Điều91-NgườiPhậttửchânchínhnên
khuyêncan,ngănchặnkhibạnlàmđiều
xấu,sẵnlònghọctheovàtùyhỷkhibạnlàm
điềutốt,quantâmgiúpđỡbạnkhigặpkhó
khăn;sẵnsàngthathứkhibạnvấpphảilỗi
lầmvàcùngnhauchiavuisớtkhổtrênvạn
nẽođường.

31. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
6160
CHƯƠNGXVI:
MỐIQUANHỆBÌNHĐẲNG
GIỮACHỦVÀTHỢ
Điều92-Chủphảitôntrọngsứclaođộng,
chấtxám,nhâncáchđạođứccủathợ.Giao
việcchothợphùhợpvớikhảnăngvàsở
trường.Chủphảitrảtiềnlương,chếđộthù
laovànghỉngơihợplý.Khôngđượcdùng
quyềnlựcđểcưỡngbức,bóclộtsứclaođộng
củathợ.
Điều93-Chủphảicótráchnhiệmthương
yêubìnhđẳng,sănsócvàchữatrịkhithợmắc
bệnhgiốngnhưngườithâncủamình,bồi
dưỡngvàgiúpđỡvàonhữngdịpcầnthiết.
Điều94-Thợphảinhiệttình,siêngnăng
làmviệcbằngđôibàntayvàkhốióccủa
mình,khicầnlàmthêmgiờthìcốgắnglàm
tròntráchnhiệmvàluôntraudồinghềng-
hiệpđếnmứctinhxão.
Điều95-Thợphảithểhiệntinhthầntrách
nhiệmcao,luônlàmtốthợpđồng,làmhết
việcchứkhônglàmhếtgiờ,nhờvậyđemlại
danhtiếngvàlợinhuậncaochochủ,biếtơn
vàvuivẻkhiđượcchủchiasẻ,giúpđỡ.

32. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
6362
CHƯƠNGXVII:
TÌNHLÀNGNGHĨAXÓM
VÀQUÊHƯƠNG
Điều96-NgườiPhậttửnênxemlánggiềng
nhưngườithân,coitrọngđạonhânnghĩa,lấy
tìnhthươngxóabỏhậnthùvàgiúpđỡnhau
khikhókhăn,hoạnnạn.
Điều97-NgườiPhậttửchânchínhluôn
biếtơnvàđềnơn,thươngngườinhưthể
thươngchínhmình,sốngvuivẻthuậnthảo,
hòahợpbằngtìnhngườitrongcuộcsống.
Điều98-NgườiPhậttửnênxemquê
hươnglàcộinguồnsựsốngcủadântộc,là
nơichônnhaucắtrốnđểgiúptakhônlớn
trưởngthành.NgườiPhậttửluônnhớnghĩ
đếnquêhương,vàluôngìngiữnétđẹpvăn
hóađạođứccủadântộc.
Điều99-NgườiPhậttửdùởnơiđâucũng
phảinhớđếnquêhươnglàcộinguồnthương
yêucủabảnthân,giađìnhvàxãhội,nên
lúcnàocũnghướngvềquêhương.Sốngvà
làmviệcvìlợiíchchung,vìsựpháttriểnlớn
mạnhcủaquêhươngtrongbềnvữngvàlâu
dài.Quyếtgiữvữngtinhthầnđộclập,tựchủ
vàđoànkếtdântộc.Chuyểnhóađịnhkiến
cốchấpbaothủ,nôlệvănhóaphiđạo.Kiên
cườngđấutranhchốngmọithếlựcđồnghóa,
xâmlăngdướinhiềuhìnhthức.Thểhiệntinh
thầndântộccaoởkhắpmọinơi,trongkhía
cạnhcủacuộcsống.

33. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
6564
CHƯƠNGXVIII:
BIẾTỨNGXỬTỐT
TRONGGIAOTẾ
Điều100-Khiứngxửvàgiaotếtrongđời
sốngxãhội,ngườiPhậttửnênlấynhânquả
làmnềntảng,lấybátchánhđạolàmchỉnam
soiđường,cùnghòahợpvớinhauđểlàmtròn
tráchnhiệmvàbổnphậnriêng.
Điều101-NgườiPhậttửkhôngthấyailà
kẻthù,chỉcóngườichưathôngcảmvớinhau
màthôi,nhẫnnhịnnhườngtrongtìnhthương
yêutươngthân,tươngtrợ,tươngquan,nương
nhờlẫnnhau.
Điều102-NgườiPhậttửnênđềcaođức
tínhtừbihỷxảvàsốngcótìnhnghĩavớinhau.
Khôngsợhãitrướcmọithếlựcthùđịch,sống
trungthànhvàhysinhcholẽphải,đềcaosự
anlạc,giảithoátchomìnhvàngười.
Điều103-NgườiPhậttửnêntừbỏđiều
xấuxatộilỗi,pháttriểnđiềutốtđẹpvàsống
cólợiíchchonhiềungười,cùngnhaugắnbó
dìudắtnhauthựchànhphươngchâm“tốt
đạođẹpđời”.
Điều104-NgườiPhậttửkhigặpquýThầy
cô,cácthiệnhữutrithức,bạnđồngtuvàmọi
thànhkháctrongxãhội,nênchấptaytrước
ngực,cungkínhxáchàobằngngôntừnam
môPhật-đàhaynóigọilạilànammôPhật.
(tứccungkínhPhật)
Điều105-NgườiPhậttửkhôngnênkêu
quýThầycôbằnganhchị,chúbác,haydìmợ.
TựxưngmìnhbằngconđốivớiquýThầyCô
lớnhơnmìnhtừ8tuổitrởlên.Tựxưngbằng
phápdanhđốivớiquýThầyCônhỏtuổihơn
mình.Nóinăngthưachuyện,họchỏitrong
sựtôntrọng,hòakính.

34. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
6766
CHƯƠNGXIX:
LOVIỆCTANGLỄĐÚNGTHEO
CHÁNHPHÁP
Điều106-NgườiPhậttửkhilâmtrọng
bệnhhoặcsắpsửarađinêntỉnhgiác,và
hướngvềpháptucủamình,khôngluyếnái
giađìnhngườithân,tàisản.Thườngxuyên
quánchiếuthânnàykhôngphảilàtôi,làcủa
tôi,xảbỏýniệmlolắngsợhãi,nhờvậyan
nhiêntựtạitronglúclâmchung.
Điều107-Ngaylúctắtthởvàtrongsuốt
thờigiantanglễ,giađìnhngườithân,vợ
chồngconcái,chamẹkhôngnênkhóclóc,
kểlể,đểlàmảnhhướngđếnngườiquácố.
Tráilạinênbìnhtĩnh,nhấttâmniệmPhật,
Bồ-tátđểtrợtiếnhươnglinh.
Điều108-Giađìnhngườimấtnênthay
mặtngườiquácốlàmcácviệccôngđức,bố
thí,cúngdường,giúpđỡnhữngmãnhđờibất
hạnh,đểhồihướngphướcbáuchongườimất
đượcsinhvềcáccõilành.
Điều109-Tanglễnêntổchứctheotinh
thầnPhậtgiáo,tốtnhấtnêncúngchay,không
tếthần,cúngtamsên,đốtgiấytiềnvàngmã,
gọihồnvàmởcửamã.Tốtnhấtnêntụng
kinh,niệmPhật,Bồ-tátđểlàmchokhôngkhí
tanglễđượcthanhthoát,nhẹnhàng.
Điều110-Lễnhạcthìtùynghitheotín
ngưỡngdângian,nhưngkhôngquácầukỳ
vàbithảm.Tốtnhấtlànêndùngnhạcthiền
Phậtgiáovàngưngtấtcảviệcđãiđằngrượu
thịt,đểtạosựtrangnghiêmtônkínhngười
quácố.
Điều111-Saukhidiquan,tốtnhấtlàhỏa
thiêuđểtránhsựtốnkémvàônhiễmmôi
trường,ngườiPhậttửnêntiếptụccúngbảy
tuầnthấtvàgiỗhằngnămđểtưởngnhớ.Nếu
cóđiềukiệnsẽtổchứclễcúngtạichùa.

35. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
6968
CHƯƠNGXX:
HỌCĐỂHOÀNTHIỆN
CHÍNHMÌNH
Điều112-Họcđểhoànthiệnchínhmình
làviệchọc suốtcảcuộcđời,chẳngthểnào
đượctốtnghiệptrọnvẹn,nếutakhôngcóđủ
ýchívànghịlực.
Điều113-“Họcđểbiếtcáchhiếuthảovới
ôngbàchamẹ”.Câycócội,nướccónguồn.
Ăntráinhớkẻtrồngcây.Biếtơnvàđềnơnlà
quytắcđạothờôngbàtổtiêndântộcViệt
NamvàngườitutheođạoPhật.
Điều114-Họcđểbiếtơnthầytổ.Thầyở
đâybaogồmthầydạychữvàdạynghềng-
hiệp.Ngoàiratacònbiếtơnthầydạyvềđạo
đứcluânlýsốngtrongxãhội.Trướctiênlà
họclễphép,sauđómớihọcchữvàhọcnghề
chânchính.
Điều115-Họcđểbiếtơnđấtnước,ơncác
vịlãnhđạocócônggiúpchomọingườiổn
địnhvềđờisốngansinhxãhộivàbiếtơncác
anhhùngnghĩatử.
Điều116-Họcđểbiếtơntấtcảmọingười
vàmuônloàivật.Takhônglàmruộngnhưng
vẫncógạoănvàcứnhưthếcórấtnhiềunhu
cầukhácđểgiúpchotabảotồnsựsống,chính
vìvậymàtacầnphảibiếtơnmuônloàivật.
Điều117-Họcđểbiếtcáchsinhtồn.Để
đượcsinhtồnvàcuộcsốngcóýnghĩa,taphải
biếtđiềuhòasứckhỏe,khônglãngphíthời
gian,luônlàmtròntráchnhiệmđốivớigia
đìnhngườithânvàđónggóplợiíchxãhội.
Điều118-Họcđểbiếtcáchlắngnghevà
nhậnrasailầmvềbảnthânmình.Conngười

36. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
7170
thườnghaychedấulỗilầmcủamìnhmàhay
đổlỗichongườikhác.Biếtnhậnlỗivàhứa
sửasailàngườitốttronghiệntạivàmaisau.
Điều119-Họcsốngchânthànhbằngtình
thươngyêuchânthật.Thầyngườikháclàm
việctốttanênhoanhỷvuitheo,ngườigiàu
cóthìbốthívậtchất,kẻnghèokhóthìbốthì
bằnglờinóianủi,độngviêngiúpđỡvàhành
độnggiúpngườikhigặphoạnnạn.
Điều120-Họcđểbiếtcáchsốnghòahợp
vớimọingười.Làmngườikhóaiđượchoàn
hảo,chínhvìvậytaphảichấpnhậnquan
điểmcủangườinày,ngườikiamộtchútthì
cuộcsốngsẽđượcbìnhanhạnhphúc.
Điều121-Họcđểthấuhiểumọilẽthậtgiả
trongcuộcđời.Thiếuhiểubiếtconngườisẽ
sinhratranhchấp,hơnthua,phảiquấy,đúng
saimàdẫnđếnoángiậnthùhằnvàtìmcách
giếthạilẫnnhau.
Điều122-Họcđểbiếtcáchbuôngxảmọi
phiềnnãokhổđau.Cuộcđờigiốngnhưthay
quầnmặcáo.Khicầndùngthìtachămsóc
chuđáo,kỹlưỡngđếnkhichúngkhôngcòn
giátrịnữathìtaphảivứtbỏđi.Thờigiansớm
quamau,mạngngườisốngtronghơithở,ta
phảibiếttôntrọngbaodungvàthathứ,đểan
nhiêntựtạitrongmọihoàncảnh.

37. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
7372
CHƯƠNGXXI:
NHỮNGĐIỀUĐÁNGTÔNKÍNH
CỦANHƯLAITHẾTÔN
Điều123-ĐứcPhậtđãchỉdạychochúng
ta,giáophápmangýnghĩathựctiển,theo
nguyênlýduyênsinh,nhânquảmàkhông
phảilàmộtgiáođiềucứngngắt,bắtbuộc.
Điều124-ĐứcPhậtđãchỉchochúngtasự
hiểubiếtchânchính,đểkhôngrơivàovòng
simê,tộilỗimàcònthươngyêubìnhđẳng
mọingườibằngtráitimcóhiểubiết.
Điều125-ĐứcPhậtđãchỉchochúngta
giáophápđếnđểmàthấy,nhằmpháthuy
tuệgiáccủaNhưLai,đểkhônglàmtổnhại
muônloàivật.
Điều126-ĐứcPhậtđãchỉchochúngta
hằngngàysốngphảichánhniệmtỉnhgiác
trongtừngphútgiây,nhờvậytabiếtcáchhoàn
thiệnchínhmìnhmàsốnganlạc,hạnhphúc.
Điều127-ĐứcPhậtđãchỉchochúngta
biếtcáchlàmchủbảnthân,quaýnghĩ,lời
nóivàhànhđộng,thayvìtincómộtđấng
thầnlinhthượngđếbanphướcgiánghọa.
Điều128-ĐứcPhậtđãthứctỉnhchúng
tabằngánhsángtừbivàtrítuệ,đểchúngta
khôngcònthamăn,mêngủ,dínhmắcvào
danhvọng,tiềntàivàsắcđẹpcủathếgian.
Điều129-ĐứcPhậtđãchỉchochúngta
sốngcóýthứcvàtráchnhiệm,biếtcảmthông
vàthathứ,khoandungvàđộlượng,bằngtình
ngườitrongcuộcsống.
Điều130-ĐứcPhậtlàngọnđuốcsáng,soi
đườngchỉlốichochúngconđimàcùngdìu
dắtnhau,vượtquabiểnkhổsôngmêđểtiến
lênbờgiácngộ.

38. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
7574
CHƯƠNGXXII:
HÃYSUYNGHĨKHIBẠNBẾTẮC
Điều131-Chúngtađừngnênchitiêu
vào nhữngthứkhôngcầnthiết.Làmộtngười
trẻtuổicónhiềuhoàibãovàướcmơ,chúng
tamongmuốncóđượcnhiềuthứtiệnnghi
vậtchất,nhưngchúngtakhôngthựcsựcần
lắmkhisựnghiệpchưavữngvàng?Chitiêu
đúngchỗvàkhônglãngphíthờigiansẽgiúp
chúngtadễdàngđạtđượcmụcđíchkhi
còntrẻ.
Điều132-Chúngtathiếunhậnthứcđúng
đắnvềtàichínhsẽlàmộttrởngạiđểmình
làmgiàu.Tiềnlàthứcầnphảicóđểchúngta
sửdụnghàngngàynhưngmấyaihiểuđược
ýnghĩavàgiátrịcủađồngtiền.Mộtsốngười
thiếuhiểu,họchorằngcótiềnlàcótấtcả,
nênhọsẵnsànglàmviệcácđểcótiền.
Điều133-Chúngtathiếtlậpmụctiêuvà
địnhhướngcuộcđời.Khimụctiêuđượcnêu
rarõràng,chúngtachỉcầnbềnbỉ,kiêntrì
theođuổichođếnkhiduyênđãchínmùi,thì
sẽđạtđượckếtquảnhưýmuốn.
Điều134-Tiếtkiệmlàmộttrongnhững
phươngphápđểcóthểnhanhchónglàm
giàu.Tiếtkiệmkhácvớihàtiện,tiếtkiệmlà
chitiêuđúng,hàtiệnlàviệccầnxàimàkhông
khôngdámxài.
Điều135-Khôngaikhônlớntrưởngthành
màchưatừngtrảiquanhữngcơngiônggió,
cuộcđời.Khigặpkhókhăn,ngườitựtinở
chínhmình,sẽbìnhtĩnhhơnđểtìmcáchgiải
quyếtmọivấnđềđượctốtđẹphơn.
Điều136-Cuộcđờilàmộtchuỗidàinhân
duyên,đểđấutranhsinhtồnvớicuộcsống.

39. 77
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
76
Kiêntrì,nhẫnnạitrongmọicôngviệclàbí
quyếtdẫnđếnthànhcôngvàsốnganlạc,
hạnhphúcngaytạiđâyvàbâygiờ.
Điều137-Tấtcảmọithứtrongcuộcsống
chỉlàphươngtiệntạmthờiđểgiúpchúng
tatồntại.Muốnítbiếtđủvàbằnglòngvới
nhữnggìđangcótronghiệntạisẽgiúpchota
sốnganlạc,hạnhphúchơn.
Điều138-Chúngtakhôngcần,phảiđể
tâmđếnsựtiêucựccủangườikhácmàchỉ
biết,đểkhônglặplạilỗilầmcủahọ.Xãhội
lúcnàocũngsonghànhhaimặttốtxấu,đúng
sai,phảiquấy,hơnthuavàkhôngbaogiờcó
sựcôngbằng.
CHƯƠNGXXIII:
CHÍNĐIỀUNÊNNHỚTRONG
CUỘCSỐNG
Điều139-Khino,chúngtahãynhớnghĩ
tớinhữngngườiđangđóikhát,thiếuthốn
khókhăn.
Điều140-Khiđượcmặcquầnlànháođẹp,
chúngtahãynhớnghĩtớinhữngngườikhông
cónhữngbộquầnáolànhlặn.
Điều141-Khiđượchọchànhtớinơiđến
chốn,chúngtahãynhớnghĩtới,những
ngườikhôngcóđủđiềukiệnđểcắpsáchđến
trường.
Điều142-Khisốngtrongmáinhàyênấm,
chúngtahãynhớnghĩtớinhữngngườiđang

40. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
7978
langthanggiálạnh,trongcảnhmàntrời
chiếuđất.
Điều143-Khigiàusangphúquý,chúng
tahãynhớnghĩtớinhữngngườinghèokhó,
vìhọgópmộtphầntạonênsựgiàucócủa
chúngta.
Điều144-Khiđangsốngtronghòabình,
chúngtahãynhớơntớicácchiếnsĩđangxả
thân,gìngiữbiêncươngbờcõivàbảovệan
toàn,chosựsốngcủachúngta.
Điều145-Khicóquyềncaochứctrọng
trongxãhội,chúngtahãynhớnghĩtớitấtcả
chúngsinh,nhờcósựhổtrợliênquanmật
thiếtcủahọmàtamớicóđượcđịavịngày
hômnay.
Điều146-Khisốnghạnhphúcbênmái
ấmgiađình,conđôngcháuđầy,chúngta
hãynhớnghĩtớinhữngtrẻemmồcôi,không
nơinươngtựa.
Điều147-Khichúngtacóđượcsựhiểu
biếtchânchính,tinsâunhânquả,biếtlàm
lànhlánhdữ,chúngtahãynhớnghĩtớinhững
ngườikhôngcóđiềukiện,đểđượchọchỏi
Phậtpháp.

41. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
8180
CHƯƠNGXXIV:
NHỮNGBÀIHỌCĐÁNGGHINHỚ
Điều149-Hãychọnchomìnhmộthướng
đichânchính,trướctiêngiúpchotalàmra
tiềnvàluônkiêntrìsángtạotrongcuộcsống.
Chúngtaluônbiếtcânbằngvềsứckhỏe,sự
giàucóvàhạnhphúctinhthần.
Điều150-Chúngtakhôngnênsuynghĩ
quánhiềusẽkhiếnmìnhsụpđổ.Nósẽphá
hỏngnộitâmlàmchotathêmlolắng,bấtan
vàsợhãi.Bìnhtĩnh,sángsuốtkhiđốidiệnvới
nhữngchướngduyênnghịchcảnh.
Điều151-Tinmìnhlàchủcủabaođiều
họaphúc,nhờvậytasốngcóýthứcvàtrách
nhiệmvềmọihànhviquathân,miệng,ý.
Điều152-Hạnhphúcvậtchấtkhôngthể
kéodàimãimãi,vìbảnchấtcủanólànhư
vậychỉthoángquahưảo,nếutabámvíuquá
nhiềuvềnó,tasẽđaukhổkhibịchialìavà
mấtmát.
Điều153-Chúngtakhôngngừnghọchỏi
tronglàmviệcvàtutập,đểngàycàngcàng
hoànthiệnchínhmìnhnhiềuhơnvềmọi
mặt.
Điều154-Chúngtakhôngthểthayđổi
ýnghĩ,lờinóihànhđộngcủangườikhác,
nhưngchúngtacóthểthayđổichínhmình,
bằngnhữngviệclàmcóíchchonhânloại.
Điều155-Cuộcsốngkhôngđơngiảnvàdễ
dàng,nhưnglạirấtđángđượctrânquý,bởi
chúngtacóthểsốnghòahợpvớinhau,bằng
tráitimyêuthươngvàhiểubiết.
Điều156-Chúngtalàmộtsảnphẩmtốt
hayxấuđangtrongquátrìnhhoànthiện,

42. 83
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
82
khôngaicóthểbanphướcgiánghọamà
chínhtalàngườilàmrahọaphúc.
Điều157-Thấtbạidạychotanhữngbài
họckinhnghiệm,thếchonêntakhôngtiếc
nuốivềquákhứ,cũngkhôngmơmộngđến
tươnglaimàchỉsốngtronggiâyphúthiệntại
vớinhữnggìmìnhđangcó.
Điều158-Chúngtaluônsốngtrongtôn
trọng,hiểubiếtbằngtìnhthươngchân
thật,biếtcảmthôngnhữngnétsaibiệtcủa
ngườikhácvàsẵnlònghợptác,giúpđỡkhi
cầnthiết.
CHƯƠNGXXV:
NHỮNGĐIỀU
NÊNKHẮCTỐTGHITÂM
Điều159-Chúngtađừngnênhứamộtđiều
gìvớiaikhiđangvui.Bởivìlờihứaấycóthể
làmchongườikhácthấtvọng,vìtahứamà
khônglàmđược.Khiđangnónggiận,chúng
tahãycẩnthậntrongtừnglờinói!
Điều160-Chúngtađừngquyếtđịnhmột
điềugìkhiđangbuồn!Khingườikháckhông
vuithìchúngtađừngnêncười,vìlàmngười
ấytổnthương.
Điều161-Chúngtacóthểhọcnóitrong
banămhọcnói,nhưngápdụngthựchành
cảmộtđờicũngchưaxong.Chúngtahãy học
cáchlắngnghenhữnggìngườikhácnói.

43. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
8584
Điều162-Chúngtađừngnênlãngphíthời
gian,lãngphísứckhỏe,tiêuxàilãngphímà
hãybiếtcáchthưởngthứcnhữnggìcầnthiết
đểphụcvụchođờisốnghằngngày
Điều163-Chúngtađừngnênsosánhvới
ngườikhácvềdanhvọng,địavịtrongxãhội
màhãynhìnlạimìnhvàbằnglòngvớinhững
gìđangcótronghiệntại.
Điều164-Chúngtahãybiếtbaodungvà
thathứngườilàmmìnhkhổ,khôngthấyailà
kẻthùchỉcóngườichưathôngcảmvớinhau
màthôi.
Điều165-Chúngtahãynêntinsâunhân
quảmàkhônglàmcácviệcxấuác,nhưngvẫn
làmcácviệcthiệnlànhđểđónggópsẻchia
bằngtìnhngườitrongcuộcsống.
Điều166-Chúngtacóthểlàmmấtrất
nhiềuthứtrongcuộcđờinày,nhưngkhông
thểđánhmấtchínhmình.
Điều167-Chúngtahãybiếtơnôngbàcha
mẹ,ơnđấtnước,ơnthầytổ,ơntấtcảchúng
sinhvìhọđãđemđếnchotasựsốngtốtđẹp
ngàyhômnay.
Điều168-Ngườitốtthậtsựsẽgiúpcho
chúngtahạnhphúc.Ngườixấusẽgiúpcho
chúngtanhiềukinhnghiệmtrongcuộcsống.
Kẻtồitệnhấtsẽgiúpchochúngtabàihọc
quýbáucủacuộcđời.Vàngườituyệtvờinhất
sẽgiúpchochúngtabiếtcáchsốngđểhoàn
thiệnchínhmình.

44. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
8786
CHƯƠNGXXVI:
NHỮNGBÀIHỌCĐÁNGSUYGẪM
TỪCUỘCĐỜI
Cómộtconcáođãpháthiệnramột
chuồnggà,nóbèntìmcáchtiếpcậnnhưng
vìcáonhàtaquámậpnênkhôngthểchui
lọtvàochuồngđểăngà.Thếlànóđànhphải
nhịnđóisuốtbangàyliềnmớicóthểvào
đượcchuồnggà.Saukhivàođược,nóđãăn
nonêđểbùlạinhữngngàynhịnđói,giờđây
chiếcbụngcủacáođãphìnhtora,nênkhông
thểnàorađượcnữa,thếlàcáođànhphải
nhịnđóitrởlạibangàymớicóthểrakhỏi
chuồnggà.
Điều169-Cuộcđờicủamộtngườicũng
lạinhưthế.Khiđếntrầngiannàyvớihaibàn
taytrắngvàkhinhắmmắtlìađờichẳngmang
đượcgìtheo? Khôngmộtaicóthểmangtheo,
giatàisựnghiệpmàmìnhđãvấtvảgầydựng
mộtđời.
Điều170-Chúngtathườngdùngtuổitrẻ
đểkiếmtiềnbắtchấpmọithủđoạn,nhưng
tiềnkhôngmualạiđượctuổitrẻ,chínhvìvậy
màcónhiềungườiluyệntrườngsinhbấttử,
cóaimàtrẻmãikhônggiàđâu?
Điều171-Chúngtadùngmạngsốngđể
kiếmtiền,nhưngtiềnkhôngmualạiđược
mạngsống,bởivìaicũnggià,bệnhchết?
Điều172-Chúngtadùnghạnhphúcđể
đổilấytiền,nhưngtiềnkhôngmualạiđược
hạnhphúcmàchỉgiúpthõamãnnhữngnhu
cầuvậtchất.
Điều173-Chúngtadùngthờigianđể
kiếmtiền,nhưngtiềnkhôngmualạiđược
thờigianvìthờigiancứtrôiquamãi.

45. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
8988
Điều174-Chúngtahãy nên nhớrằng: Khi
cótiền,ta cóthểmuađượcmộtngôinhà,
nhưngkothểmuađượctổấm giađình. Tiền
cóthểmuađượcmộtchiếcgiường,nhưng
kothểmuađượcgiấcngủngon. Tiềncóthể
muađượcmộtchiếcđồnghồ,nhưngkhông
thểmuađượcthờigian.
Điều175-Tiềncóthểmuađượcmộtcuốn
sách,nhưngkhôngmuađược sựhiểubiếtchân
chính. Tiềncóthểmuađượcsắc đẹp, nhưng
kothể kéodàimãi tuổithanhxuân. Tiềncó
thểmuađượcnhiềuloại thuốc quý, nhưngko
thểmuađượcsứckhoẻ.
Điều176-Khisốngconngườihaylãngphí
thờigianlàmnhữngviệcvônghĩa,bởilòng
thamlam,íchkỷcủachínhmình,tíchchứa
tiềnbạccủacảinhưngkhônggiúpgìchoai?
Điều177-Cuộcđờinhưángmâytrôi,
khitan,khihợp,khiđược,khimất,khicó,
khikhôngluônbiếnchuyểnđổithaykhông
ngừngnghỉ,chúngtahãycốgắngtuhành,để
vượtquasốngchếtkhổđau.
Điều178-Đãlàthânphậnconngườiai
cũngphảichịucáikhổ“Sinh,già,bệnh,chết”,
nhưngngườibiếttinsâunhânquảsốngmột
ngàylàcóíchchogiađìnhvàxãhội,nênđến
khichếtthìhọkhôngbaogiờtiếcnuốivà
sợhãi.

46. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
9190
CHƯƠNGXXVII:
NHỮNGĐIỀUMANGLẠIHẠNH
PHÚCLỚN
Điều179-Chúngtakhôngnênkhóchịu,
khigặpcảnhkhôngđượchàilòngvừaývà
hoanhỷvuivẻvớiviệclàmtốtcủangườikhác.
Điều180-Chúngtakhôngnênphêphán
chỉtríchmàchỉgópýxâydựngvàtándương
điểmtốtcủangườikhácnhiềuhơn.
Điều181-Chúngtakhôngnêncóthói
quenthanphiềntráchmóc,đổthừatạibị
thìlà…..vàhãychấpnhậnnhữnggìđangcó
tronggiờphúthiệntại.
Điều182-Chúngtakhôngnênlolắng,bất
an,sợhãibởinóphátxuấttừlòngthamlam
vàsựchấpngãcủata,hiểuđượcnhưthếtasẽ
annhiêntựtạinhiềuhơn.
Điều183-Chúngtacóquyềnhưởngthụ
nhữnggìmìnhcóđược,tuynhiênPhậtdạy
nếucóphướcđừnghưởnghếtvàsẵnsàng
giúpđỡsẻchianhiềuhơn,khicónhânduyên.
Điều184-Chúngtakhôngnêncầukhẩn
vanxinvìđólàthóiquencủangườimêtín
màhãytinsâunhânquả,đểtránhlàmcác
việcxấuác,cótínhcáchhạingườivật.
Điều185-Đờingườithậtngắnngủithởra
màkhôngthởvôthìthânnàychuyểnsang
đờikhác,chínhvìthếchúngtađừngnênlãng
phíthờigian,đểlàmnhữngviệcvônghĩa.
Điều186-Nhânquảlúcnàocũngbình
đẳngnhưngcuộcsốngkhônghềcôngbằng,
chúngtaphảithấurõđiềunàyđểkhông
phiềnmuộnkhổđau,khicóchuyệnxấu
xảyra.

47. 93
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
92
Điều187-Chúngtatuycónhiềutiềnbạc
củacảivậtchất,nhưngvẫnlàmchủbảnthân,
khônghưởngthụxahoamàhaygiúpngười
cứuvật,aisốngđượcnhưvậylàngườigiàucó
nhấttrênđời.
CHƯƠNGXXVIII:
PHẬTDẠYÂNNGHĨALÀ
GỐCCỦACONNGƯỜI
Điều188-Ânchamẹ:Ngườiconhiếuthảo
làhếtlòngcungkínhvàdưỡngnuôichamẹ
dùbấtcứhoàncảnhnào,cũngkhôngnệ
hàhayphiềntrách.Ailuônbiếthiếudưỡng
vớichamẹlàngườisốngcónhâncáchđạo
đức,nêndễthànhcôngtrênđườngđời.Nếu
chúngtachỉnuôidưỡngchochamẹbằngvật
chấtthìgọilàhiếuthếgian,cònnhữngaibiết
hướngdẫnchamẹquyhướngvềPhậtpháp,
tinsâunhânquả,tránhdữlàmlànhlàhiếu
dưỡngcaothượng.
Điều189-Hiếudưỡngchamẹ:Nghĩa
làcungkínhdưỡngnuôichamẹđầyđủvề

48. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
9594
phươngdiệnvậtchấttừthứcănuống,chỗở
chođếnthuốcthangmỗikhibệnhhoạnhay
nhữnglúcgiàyếu.NgườiPhậttửchânchính
nếubiếtcúngdườngTamBảo,làmtừthiện
đểgiúpđỡngườikhácthìtrướctiênphảibiết
cungkínhhiếuthảovớichamẹmình.
Điều190-Hiếutâmđốivớichamẹ:Cung
cấpvàdưỡngnuôichochamẹlàtráchnhiệm
vàbổnphậncủaconcái.Tuynhiên,khôngít
trườnghợpngườiconbáohiếuchamẹkhông
thậtlòng,chẳngqualàvìhoàncảnhbắtbuộc.
Chonên,concáicungkínhhiếuthảovớicha
mẹ,mộtlòngmongmuốnchamẹđượcan
vui,hạnhphúcgọilàhiếutâm.
Điều191-Hiếuhạnhđốivớichamẹ:Báo
hiếunghĩalàmộttráchnhiệmthiêngliêngvà
caoquýcủaconcái,báohiếulàtruyềnthống
tốtđẹp,làmộtnếpsốngđạođứcđượctruyền
thừalạichoconcháu.Nếunóichođúngng-
hĩa,báohiếulàviệclàmcủangườigiácngộ,
củacácvịBồ-tát.Chínhvìvậy,aiđãlàm
ngườiphảixemviệcbáohiếulàmộtnghĩavụ
thiêngliêngcủađờimình.
Điều192-Hiếuđạođốivớichamẹ:Con
ngườiởđờinhờơnchamẹmàlớnlên,cho
nênđạolýlàmngườilàphảibiếtnhớơnvà
đềntrảcôngđứcsinhthànhcủabậcsong
thân.Đâylàđạolýnềntảnggiúpchomọi
ngườisốngphảicóýthứctráchnhiệm,về
mọihànhviđạođứcởđờinhằmthănghoa
cuộcsốngmàhoànthiệnchínhmình,bằng
tráitimyêuthươngvàhiểubiết.
Điều193-Báohiếuphươngdiệnvậtchất:
Nhữngđiềucầnthiếtmàngườiconcầnphải
phụngdưỡngchamẹlàthứcăn,đồmặc,chỗ
ở,thuốcmen,giảitrí.Đặcbiệtkhichamẹ
giàyếumấtsứclaođộngthìconcáiphảicó
tráchnhiệmdưỡngnuôichamẹ.Tuynhiên,
việclàmracủacảivậtchấtđểphụngdưỡng
chamẹbằngđôibàntayvàkhốióccủamình

49. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
9796
mộtcáchlươngthiện.TrongkinhPhậtdạy:
“Ngườiconvìchamẹmàlàmcácđiềuxấcác
đểbáohiếuchochamẹ,ngườiấysẽbịđọa
lạcvàochỗthấpkém.
Điều194-Báohiếuphươngdiệntinhthần:
TheođạoPhật,báohiếuvềphươngdiệntinh
thầnkhôngchỉđơnthuầnlàlàmchochamẹ
luônđượcvuivẻ,hạnhphúc,màcònphải
hướngchamẹtinsâunhânquả,dứtáclàm
lành,biếtbuôngxảvàsốngđờibìnhyên,
hạnhphúc.
Điều195-Ânthầytổ:giúptamởrộng
kiếnthức,thầydạychotabiếtđọc,biếtviết,
biếtănởhiềnlànhphảiđạolàmngười,biết
nhữngđiềuhaylẽphải,cốtđểlàmchomình
trởthànhngườitốt,cóíchchoxãhội.Cho
nênngạnngữcócâu:”Khôngthầyđốmầy
làmnên“.Chẳngnhữngthầydạychotahiểu
biếtmàcòndạychotabiếtnghiệmxét,suy
tưquánchiếulàmchotrítuệphátsinh,để
chúngtacóthểthấybiếtđúngnhưthật,mọi
vấnđềcủasựsống.Nhờcóthầyluônkhu-
yếnkhích,nhắcnhỡ,chỉdạy,chínhvìvậymà
chúngtađượcđộngviênanủikhibuồnvui,
giúptavượtquamọichướngduyênnghịch
cảnhđểlàmmớilạichínhmìnhbằngtráitim
thươngyêuvàhiểubiết.
Điều196-ÂnPhậtBảo:Khổđaucủa
chúngsinhdogiàbệnhchếtchiphối,làm
chongườitaphảitáisinhluânhồisốngchết
khôngcóngàythôidứt,khithìhưởngphước
báucõitrờingười,khithìbịđọabađường
ácđịangục,quỷđói,súcsinh.Bồ-tátSĩĐạt
Tađãtìmraconđườnggiảithoátmọiràng
buộckhổđauđó,bằngsựtuchứngcủachính
mình,làngườiPhậttửchânchínhchúngta
phảinhớđếnânđứccủaNgài.
Điều197-ÂnPhápbảo:Nhờcókinhđiển
lưutruyềnđếnngàynaychúngtamớibiết
giáolýcủađạoPhật,dođóPhápbảochỉcho

50. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
9998
chúngtahiểuđượccuộcđờilàvôthườnggiả
tạm,bởiyêuthươngxalìakhổ,oánghétgặp
nhaukhổ,mongcầukhôngđượcnhưýkhổ
vàvôvànnỗikhổniềmđaukhác.
Điều198-Chỉdạyphươngpháptuhọc:
Ngườixuấtgiamuốngiácngộ,giảithoátxa
lìasinhtửPhậtchỉdạypháptứThánhđếdiệt
khổ,pháptuthànhPhật.Ngườitạigiadocòn
giađìnhngườithânnênPhậtdạyquyhướng
Tambảo,giữnămgiới,tumườiđiềuthiện,
hànhBồ-tátđạochođếnkhithànhPhậtviên
mãnmớithôi.
Điều199-Bìnhđẳngtuchứng:ĐứcPhật
trướckialàmộtconngườilịchsửgiốngnhư
tấtcảmọingườichúngta,Ngàicũngđược
sinhratừbụngmẹ,vẫnhưởngthụngũdục
nhưmọingười,nhưngdoquyếttâmlìabỏ
nênđãtuchứngthànhPhậthiệulàThích
CaMâuNi.Chúngtacũnglàconngười,nếu
cốgắngbuôngxảhếtmọivọngniệmvàgieo
trồngphướcđứcđầyđủ,thìcũngsẽcóngày
thànhPhậtviênmãn.Đểtạonênsựanlạc
chotấtcảmọingười,đemlạihòabìnhcho
thếgiới,Phậtdạychúngtahãytinsâunhân
quả,tránhdữlàmlành,pháttriểntâmtừbi
rộnglớnthươngyêubìnhđẳng,khôngphân
biệtngườithânhaykẻthù.
Điều200-ÂnTăngbảo:Tănglànhững
ngườiđãlìabỏgiađình,làđoànthểsống
anvuihạnhphúc,vừahọc,vừatu,vừadấn
thântruyềnbágiáolýPhậtđànênânnàyrất
tolớn.
Điều201-Duytrìchánhpháp:Nhữngvị
Tăngtuhànhgiữgìngiớiluậttinhnghiêm,
từbỏngũdụclạcthếgianđểsốngđờiđơn
giảnđạmbạc,muốnítbiếtđủvàtừbitrítuệ
làmchogiáolýPhậtđàtồntạiởthếgian,nhờ
đóchúngtamớibiếtđạoPhật,biếtphương
pháptuhọcgiácngộ,giảithoát.

51. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
101100
Điều202-ThayPhậthóađộchúngsinh:
TănglànhữngvịcónhiệmvụtruyềntrìPhật
pháp,đemgiáolýnhânquảlàmlànhđược
hưởngphước,làmácchịukhổđau,domình
làchủnhâncủabaođiềuhọaphúcvàkếthừa
sựnghiệpđứcPhậtđểgiáohóachomọingười
tuhọc.
Điều203-Truyềntraogiớipháp:Chúngta
muốnpháttâmcầuhọcđạotừbivàtrítuệ
trướctiênphảiquyyTamBảo,phátnguyện
giữtừmộtgiớichođếnkhinàogiữtrònnăm
giớiviênmãn,chínhnhữngvịTăngsẽthay
Phậttruyềntraogiớiphápnày,giúpcho
chúngtatuhọcbềnvữngvàlâudài.
Điều204-ÂnQuốcgiaxãhội:Ngoàinhững
ânnhưchamẹ,ânthầytổ,ânTambảo,còn
cómộtânnữalàânquốcgiaxãhội.Chúng
tasốngtrongmộtđấtnước,sốngyênổn,ấm
novàhạnhphúc,khôngbịchiếntranhlànhờ
quốcgiavàxãhộigópphầnduytrìvàgìn
giữ,chonênchúngtađãthọnhữngânnghĩa
nhưsau:
Điều205-Làmtrònbổnphậncôngdân:
Trướctiênlàmộtcôngdânlàphảiđónggóp
vàoviệcgiữgìnsựtoànvẹnlãnhthổ,sựđộc
lậpcủaquốcgia,dântộc,gópphầnbảovệ
cácquyềnlợichánhđángcủangườidân.Phát
huysángtạokỹnghệ,kinhdoanhthươngmại
làmchođấtnướcngàycàngpháttriểnhưng
thịnh,bềnvữngvàlâudài.
Điều206-Pháthuyvănhóavàbảovệ
nhữngtruyềnthốngtốtđẹpdântộc:Người
Phậttửcũnglàmộtcôngdân,cóbổnphận
gìngiữpháthuynềnvănhóatốtđẹpcủadân
tộcViệtNam,mộtđấtnướccótrênbốnngàn
nămlịchsửvănhiến,vàlấyđạothờôngbà
tổtiênlàmnềntảng,kếthợpvớitâmlinh
Phậtgiáođểduytrìdisảnvănhóaôngchata
đểlại,chúngtacầnphảigìngiữvàpháthuy
thêmnhữngtruyềnthốngtốtđẹpđó.

52. 103
THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁC
102
Điều207-Giữvẹnbiêncươngbờcõi,bảo
toànđộclập:Nhờcóquốcgiagiữgìn,bảo
vệsựtoànvẹnlãnhthổvàbảotoànsựtrọn
vẹnvềđộclập.Mộtđấtnướcnếubịmấtchủ
quyền,mấtđộclậpthìdânchúngsẽbịsưu
cao,thuếnặng,làmlụngvấtvảmàkhôngcó
quyềnbìnhđẳngvềconngười.
Điều208-NgườiPhậttửtạigia,cótrách
nhiệmhộtrìTambảođượcpháttriễnhưng
thịnhởthếgiannày,đểgiúpchochưTăng,
Nicóthờigiantuhọcđếnnơiđếnchốnnhằm
dấnthânđónggóptừthiệnvàgiáodụcnhân
quả,đạođức,vớitinhthần“tốtđạođẹpđời”.
Chúngtacùngtuhọctheohạnhnguyệncủa
Bồ-tátQuánThếÂmluônđồnghành,cùng
gánhvác,cùngsẻchia,đemniềmvuiđếnvới
mọingườivàsẵnsàngsansẻnỗikhổniềm
đau,vớitấmlòngvôngã,vịtha.
CHƯƠNGXXIX:
THIỀN
TRONGBỘNBỀCÔNGVIỆC
Mỗisángthứcdậy,chúngtacóthểhân
hoanvuivẻ,tronglòngnởmộtnụcườitươi
nhưhoa,vìtađãýthứcrằngmộtngàymới
đượcbắtđầuvới24giờsốngtrongtỉnhgiác.
Trướckhingồidậysaugiấcngủanlành,
chúngtacóthểvẫnnằmyêntrêngiường,
buôngthẳnghaitayvàhaichânmộtcách
thoảimáiđểanhưởngmộtngàymớitươi
đẹpvớihơithởnhẹnhàng.Thởvàotacảm
nhậngiâyphútbìnhyêntronglòng,thởrata
bắtđầucùngmọingườivuisốngvàlàmviệc.
Sauđó,chúngtađitiểu,điđạiđểđưahết
cấuuếtrongngườiravàchỉgiữlạinhữnggì

53. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
105104
cólợiíchđểnuôidưỡngthântâmđượckhỏe
khoắnvàtrongsạch.Điềutốikỵnhấtlànín
đitiểuhoặcđiđạitiệnquálâu,saunàysẽbị
bệnhsuythận,bịtrĩ,bịnónggan.Khiđitiểu,
điđạitabiếttađangđưaranhữngthứcặnbã
độchạiđượctíchtụtrongcơthể,ngaykhiđó
tacảmnhậnđượcsựthoảimái,nhẹnhàng.
Khichúngtarửamặt,súcmiệng,tắmrửa,
chảiđầu,thayquầnáo,chúngtacảmnhận
sựtươimátquaxúcchạmnhữnggìtrong
hiệntạibằngsựnhậnbiết.Chỉkhoảngthời
gianngắntrongvòngnửatiếngđồnghồ,ta
khéoantrútrongtừnghànhđộngcóýthức
bằngsựtỉnhgiácthìsẽcảmthấythoảimái,
nhẹnhàngvàtựtại.
Cáithấynghehaybiếtđólàbiếtrõmọicử
chỉ,hànhđộngđemlạichotasựbìnhyên,
hạnhphúcnhờtalúcnàocũngsốngtrong
chánhniệmtỉnhgiác.Sựtỉnhgiácđógiúp
talàmchủđượcnhữngýnghĩ,lờinói,hành
độngđangdiễnrangaytạiđâyvàbâygiờ.
Tỉnhgiáclànhưthế,khithấychỉlàthấy,
khinghechỉlànghe,tathấynghehaybiết
trongsựđịnhtĩnhsángsuốt,thườngbiếtrõ
ràng.Khitachánhniệmtỉnhgiáclàtađãcó
mặttrongtừnggiâyphútcủasựsống,nhờ
vậymỗigiâyphútcủasựsốnglàsựbìnhyên,
hạnhphúc.Cáihạnhphúcnàylàmộttặng
phẩmquýgiáchosựsốngcủachúngta.
Đâylàmộtviệclàmrấtđỗibìnhthường,
khichúngtabiếttỉnhgiáctrongtừngphút
giây,chúngtasẽnhậndiệnvàantrúnhững
gìđangcótronghiệntại.Tabiếtnhưvậylàta
đanghànhthiềntrongđiđứngnằmngồi,đâu
phảitìmcầuđâuxa.Tắmdướivòinướctươi
mát,tagộiđầu,kỳcọ,cảmnhậnđượcdòng
nướctươimáttrongsạchtrongtrạngtháian
lạc,thoảimái,nhẹnhàng.
Khilàmviệcgìtabiếtviệcđó,đừngđểmọi
suytưnghĩtưởngkéotavềquákhứhaymơ
ước,mongmỏiđếntươnglailàmchotadính

54. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
107106
mắcvàonhữnglolắng,sợhãi,buồnphiền,
sầukhổvàgiậnhờn.
RồichúngtađếntrướcbànthờPhậthay
mộtthưphòng,đốtnéntâmhươnghướng
vềmườiphươngTambảo,nguyệncầuPhật
phápluônđượctrườngtồnởthếgiannày,
aicũngđềuđượcthấmnhuầnPhậtphápđể
mọingườihếtkhổ,đượcvui.
Tùytheokhảnăngvàthờigianchúngta
cóthểngồithiền10phút,20phút,30phút
chođến1giờhoặc2giờ.Tronglúcngồithiền
ainiệmPhật-BồtátthìcứniệmPhật-Bồtát.
Aiquánsáthơithởthìcứquánsáthơithở,
thởvàotachuyểnhóaphiềnnãotham-sân-
si,thởratacảmnhậnđượcbìnhyên,hạnh
phúctronggiờphúthiệntại.
Aicóchiềusâutrongtutậpthìtỉnhgiác
trongtừngphútgiâybằngcáchnhậndiện
từngvọngniệmmàkhôngcầnphảixuađuổi
haybámvíuvàonó,ngaykhiđóthìtâmPhật
hiệntiềnmàvẫnthườngbiếtrõràngtrong
địnhtĩnhvàsángsuốt.
Kếđến,chúngtathựctậpthiềnlạyPhật-
Bồtát.Haitaychấpngaytrướcngựcrồitừtừ
đưalêntrướcmặt,ngangtrán,haichânđứng
vớitưthếhìnhchữBát.Haitaytừtừđưa
xuốngcùngnămvóctoànthân,úphaibàn
tayxuốngkhicáchmặtđấtkhoảng40cm,
đầucúitheoúpxuốngsátđấtkhoảnggiữa
haibàntay,haiđầugốichấmsátđất.
Rồihaitaybậtlêntheosựđànhồicủanó
giốngnhưmộtchiếclòxo,trởlạitưthếban
đầulàchấptaytrướcngực.Vàcứnhưthếta
thoảimái,nhẹnhànglạytheotrìnhtựlúc
banđầumộtcáchđềuđặn.Tronglúclạynhư
vậyaituphápniệmPhật-Bồtátthìcứniệm
Phật-Bồtát.Aitupháphơithởthìcứquánsát
hơithởvàaicóchiềusâutrongtutậpthìtự
biếttỉnhgiácnhậndiệntừngvọngniệmđưa
chúngtrởvềbảntâmchânthật.

55. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
109108
PhươngpháplạyPhật-Bồtátnàygiúpcho
tatiếtkiệmđượcnănglượng,sứckhỏe,khỏi
phảimấtthờigiantậpthểdụctrongbuổisáng
vìtronglúclễlạytađangthựctậpphương
phápthểdụcthẩmmỹtoàndiện.Cáchlễ
lạynàykhônglàmchotamệtnhọcmàcàng
lạytacàngthêmsứcdẻodai,tinhthầnminh
mẫnsángsuốt.
Khilễlạynhưvậytachỉmộtlònghướng
tâmvàothểtánhsángsuốt,dùngsựđịnh
tĩnhgiốngnhưchiếclòxođànhồibậtlên,
bậtxuốngđềuđặn,nhẹnhànggiúpchomáu
huyếtlưuthôngtoànthân.Tasẽcảmnhận
sựkhỏekhoắn,sảngkhoái,annhiêntrong
khiđanglễlạy.
Nếucódưthờigiantasẽthựctậpthiềnđi,
hànhgiảnàoniệmPhật-Bồtátthìchấphai
taytrướcngựcvừađivừaniệmPhật-Bồtát.
Quývịnênnhớtachỉcầnchútâmvàocâu
niệmPhật-Bồtátmàthôi,việcđinhanhhay
chậmkhôngquantrọng.Chúngtachỉcầnnhớ
miệngniệm,tailắngnghetừngtiếngniệm
Phật-Bồtátrõràng,chỉchútâmvàocâuniệm
Phật-Bồtátvàmiệngniệm,tailắngnghe.
Saukhithựctậpbướcmộtđãhoànchỉnh,
đạtđếnnhấtniệmtươngưngtronglúcđi
đứngnằmngồi,kếđếnchúngtachuyểnsang
bướchailàmiệngniệmtâmlắngnghe,và
cuốicùnglàtâmniệmtâmlắngnghemàvẫn
thườngbiếtrõràng,nươngnơimắtthấychỉ
làthấy,nươngnơitainghechỉlànghe,mũi-
lưỡi-thân-ýcũnglạinhưthế.
Hànhgiảquánsáthơithởvàtupháptỉnh
giácthìkhôngcầnchấphaitaytrướcngực,
chỉvừađivừaquánsáthơithở,thởvàotaxua
tanbaophiềnmuộnkhổđau,thởrataantrú
tronggiờphúthiệntại.Hànhgiảđãcóchiều
sâuthìnhìnvọngniệmgiốngnhưgióthoảng
mâybayvìlúcnàocũngsốngtrongtỉnhgiác,
thườngbiếtrõràng.

56. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
111110
Chúngtatậpngồi,tậplạy,tậpđứng,tậpđi,
tậphoạtđộngtrongvàibangàysẽthấytiến
bộliềntứckhắc.Đâylàmộtsựthậtnhiệm
mầumàaicũngcóthểlàmđược.Chúngta
hãytậpsốngsâusắcvàthảnhthơinhưvậy
trongmỗigiâyphútcủađờisốnghàngngày
trongkhiănuống,đitiểu,điđạivàlàmviệc
thìchỗnàochẳngphảilàthiền.
Chúngtamuốnđượcannhiên,thảnhthơi
nhưvậythìtâmýkhôngđượctiếcnuốiquá
khứ,khôngmơướcviễnvôngđếntươnglai
đểchuyểnhóamọiphiềnnão,khổđaumà
antrútronggiâyphúthiệntại.Giâyphút
hiệntạichínhlàgiâyphútgiúpchotabình
yên,hạnhphúcngaynơicuộcsốngnày.
Nóitómlại,trongnhàchúngtacóbànthờ
Phậtthìchúngtacóthểngồithiềntrướcbàn
thờPhật,nếukhôngcóbànthờPhậtđểlạy
thìtachọnchỗnàotrốngtùytheokhônggian
củagiađình.
Việclàmthứcănvàănsángcũnglàmột
loạithiềntậpquantrọngkhôngthểthiếu
trongđờisốngvìnhữngviệcnàytaphảitự
giảiquyết.Khichúngtanấunướcsôi,phatrà,
phacàphê,nấucháo,nấuhủtiếu,chiêncơm
nguội…,chúngtalàmviệcnàobiếtviệcđó
theothứtự.Chánhniệmtỉnhgiáctronglàm
việcsẽgiúpchotabiếtcáchchuyểnhóa,soi
sánglạichínhmìnhvớinhữnggìđangxảyra
tronggiờphúthiệntại.
Tỉnhgiáclàcốttủycủathiềntậplàmcho
tráitimtahiểubiếtvàthươngyêuhơn.Khi
nấunướcsôiphatrà,chúngtachỉbiếtmình
đangphatrà,khôngnhớnghĩquákhứ,không
mơtưởngtươnglai,tâmýthứcviệctađang
phatràlàtađangsốngtrongtỉnhgiác.Nhờ
tỉnhgiáctrongtừngphútgiâygiúptasống
hiểubiếthơn,yêuthươnghơnvàvuisống
bìnhan,hạnhphúcvớitấtcảmọingười.Ai
cũngcónănglựctỉnhgiác,chỉcầnchúngta

57. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
113112
kiêntrìthựctậptrongđềuđặnthìkếtquảsẽ
đạtđượcngoàisứctưởngtượng.
Thờigianlàmthứcănvàănsángcóthểsẽ
làmchomọithànhviêntronggiađìnhđều
vuivẻvìđólàkếtquảcủathiềntập.Chúng
tasẽcóthểsắpxếpbuổiănsángchogiađình
trongvuivẻvàthuậnthảo.Khiănsángchúng
tađừngđọcbáo,đừngnghetintức,đừng
xemtivi.Chúngtacùngmọithànhviênngồi
thẳnglên,nhìnthứcăntrênbàn,mỉmcười
vàcùngmờinhauthưởngthứchươngvịđậm
chấtngọtngàocủabuổisáng.
Trướckhiănchúngtacầntraođổi,dặndò
điềucầnlàmtrongngàytrướcthìchúngta
sẽăntrongtỉnhgiác.Khiăntachỉbiếtmình
đangăn,mặnlạt,chuacay,ngondởtađều
biếthết.Ănxongtarửabát,dọnbànvàsẽ
cảmnhậnđượcmộtngàymớitươiđẹpbên
máiấmgiađình.
Saukhiănsángxong,mọingườitiếptục
vớinhiệmvụcủamình.Tachỉcầnnhậndiện
mặtmũixưanaycủachínhmình,khilàmviệc
gìtachỉbiếtviệcđó,cứnhưthếtasuynghĩ,
nóinăng,hànhđộngtrongtỉnhgiác.Nhưvậy,
mỗingàychúngtacómặtlàmộtngàychúng
tacóthiền,cótỉnh,cógiác,cóbiếtmàvẫnan
nhiên,tựtại.Cuộcsốngnhưthếcógìlàmcho
taphiềnmuộn,khổđau.
Chúngtađãbiếtrõnhưvậynhưngvẫn
còntậpkhí,tứclàthóiquen.Đâylànhững
thóiquenxấuđượclặpđi,lặplạinhiềulần
nênnósaisửtachạytheonhữngvọngniệm
nhớnghĩ,tiếcnuốivềquákhứhaymơtưởng
viễnvôngđếntươnglaimàđánhmấtchính
mìnhtronghiệntại.
Chínhtamảidínhmắcvàoquákhứhaylo
lắngchotươnglainêntakhôngđủkhảnăng
đểnhậndiệnnhữngsailầmđãquamàcó
thểsốnganlạc,tronghiệntại.Chúngtaluôn
nhớvềquákhứmàtiếcnuốitrongđaubuồn
rồilạisuyđoán,dựkiến,chuẩnbị,mơướcvề

58. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
115114
nhữnghoàibãotrongtươnglaiđểđạtđược
hạnhphúc.
Khimớibắtđầuthiềntậpvàđangđivào
thiềntập,chúngtasẽbịnhữngthóiquenlo
lắng,sợhãivềtươnglai.Chínhnhữnglolắng,
bồnchồnấyđãlàmchotakhôngantrúvững
chảiđượctronghiệntại.Tuynhiên,taphải
kiêntrìvàbềnbỉđểđếnmộtlúcnàođólàm
chủđượcnhữngthóiquenấymàkhôngbịnó
lôiđinhưtrướckianữa.
Córấtnhiềungườiluônbịquákhứám
ảnhvớisựtiếcthương,hờnoán,hốihậnvà
khổđau.Chínhkhiấyhọkhôngthểsống
bìnhyêntronggiâyphúthiệntại.Nếutrong
quákhứchúngtatừngbịbạcđãi,từngbịkhổ
đauvìchuyệntìnhái,taphảibiếtcáchthực
tậpthiềnđểquákhứkiatựđộngchìmlắng.
Chúngtabiếtcáchthiềntậptrongđiđứng
nằmngồi,tronglúcănuống,làmviệchoặc
nghỉngơilàtaluônluôntrởvềvớithựctại
nhiệmmầu.Khichúngtakhôngtiếcnuốihay
nhớnghĩvềquákhứ,khôngbịtươnglailàm
xáođộngtâmtưlàtađangđượctựdovàan
lạctronggiờphúthiệntại.
Tómlại,từkhimởmắtthứcdậyrồiđitiểu,
điđại,chảirăng,tắmgội,mặcquầnáo,ăn
uống,đibộ,làmviệc,láixe…,chúngtahãy
đểhếttâmývàoviệcchúngtađanglàm,như
làmộtthựctạitrongcuộcsống.Tachỉtìman
lạcvàhạnhphúcngaytrongnhữngphútgiây
ấy,chớkhôngphảimongmỏi,tìmcầuđâu
xa.Đólàmộtthựctếítaingờđến.
Nhiềungườicứnghĩrằngtulàphảivô
chùa,ởhangsâurừngthẳm,khôngngờtu
chỉlàđơngiảnnhưvậy.Sựđơngiảnấylàmột
phépmầutỉnhthứcvàchínhtalàmnênphép
mầuấy,khôngaicóthểbanphướcgiánghọa
chota.

59. CẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
117116
CHƯƠNGXXX:
LẬPTRƯỜNGVỮNGCHẮC
CỦANGƯỜIPHẬTTỬ
NgườiPhậttửchânchính,nếukhôngbiết
tuthìmìnhsẽđụngchạmtớirấtnhiềungười,
bởithếgiannàyluôntranhgiành,sátphạtlẫn
nhau;nhưngkhichúngtacótu,quývịdám
bảođảmlàmìnhsẽkhôngđụngchạmgìđến
mọingườihaykhông?
KhimìnhtinPhậtthìsẽlàmchocácloài
marấtlấylàmkhóchịu,bởichúngmấtđimột
bạnđồngminhvàlàmnhữngngườitheoma
cũngghétlây.Chúngtathấyrõrànggiữađời
nàymanhiềuvôsốkể,chúngtachỉtinPhật
thôilàđãđụngchạmđếnnhiềungườilắm
rồi;nhưngmaởđâylàgì?Malànhữnggìlàm
hạichongườivàvật,cảvậtchấtlẫntinhthần.
MìnhtinphápPhậtlànhữnglờidạychân
chínhthìsẽđụngđếncáctàthuyếtbấtchính
làmmêhoặclòngngười.Vìthế,mìnhnói
đúngChánhphápvàthựchànhđúngChánh
pháplàđãđụngchạmđếncácngườituyên
truyềntàthuyếtvàmêtíndịđoan,đểlàmmờ
mắtthiênhạ.
ChúngtatinchưTăngnhữngngườitu
hànhchânchínhthìsẽđụngchạmtớicác
thầytà,bạnácđộilốttusĩnắmquyềnđiều
hànhgiáohội.Chúngtanếuthậtsựchỉbiết
đichùatụngkinh,lễPhật,làmcôngquả,
ngồithiềnvàbuôngxảcáctạpniệmxấuác
thìtađâucóthờigian,đểđinóixấungười
nàyngườikia,ấythếmàvẫnđụngchạmtới
quyếnthuộccủa“ma”.
ChúngtatingiớiphápcủaPhậtvàápdụng
tuhànhlàđãđụngchạmtớinhữngsinhhoạt
phiđạođức,gâyracáctệnạnxãhội,làmkhổ

60. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
119118
đauchonhânloại.Thếchonên,việcmìnhcó
niềmtinvữngchắcđốivớiTambảothôi,thì
mìnhđãđụngchạmtớinhữngngườikhông
tinsâunhânquảvàchorằngchếtlàhết.
Ngườiđờivìkhônghiểunênthíchgiếthại
sinhvậtđểăn,tranhgiànhnhauđểsống,tàn
hại,huỷhoạingườikhácđểmưucầulợiích
choriêngmình.NgườiPhậttửchânchính,
khiđãtinPhậtrồithìlạikhôngthíchlàmtổn
hạiđếnngườivật,vìđólànhândẫnđếnoán
giậnthùhằn,làmkhổđauchonhau.Đạiđa
sốđềuchorằng“vậtdưỡngnhơn”nênhọ
mặctìnhsátsinhhạivật,họcôngkhaigiết
vàcònkhuyếnkhíchnhiềungườikhácgiết.
NgườiPhậttửkhônggiếthạimàcònkhuyên
nhủmọingườiphóngsinhgiúpngườicứu
vật,thếlàcàngđụngchạmlớnđếnhọ.Suy
chocùngcócuộcsốnglàcóđụngchạm,dù
takhôngthíchđụngchạmnhưngvẫncứphải
đụngchạmhoài.
Chúngtaưatôntrọngcôngbằng,lẽphải,
muốnsựsốngnàyđềuđượcbìnhđẳng,để
tacùngđónggópgiúpđỡchonhaunhưng
đâucóđược,vìcónhữngngườiluônlợidụng
quyềncaochứctrọngđểbóclột,chènép
kẻdưới.Phậtdạy:mongmuốnmàkhông
đượcnhưýlàkhổ.Tiềnbạctàisảndocông
sứcmìnhlàmraphảitiếtkiệmlắmmớidư
chútđỉnh,giờlạibịkẻkháclấyđithìaichẳng
buồnkhổ,vậymàvẫncómộtsốngườivìlười
biếng,hamhưởngthụnhiều,hoặckẻcóchức
quyềnđãbớtséncủangườikhác;thếlàcuộc
sốngphảichịuđụngchạm,cọxátđủthứhết
khómàtránhkhỏi.Ngườikhônngoan,sáng
suốtbiếttạonhânlànhthìítbịtaihoạ,còn
sốđôngphảichịunhiềuđaukhổlầmmê,do
khôngcóhiểubiếtchânchính.
PhậtdạyngườiPhậttửkhôngngoạitình
màcònhaysốngchungthủymộtvợ,một
chồng,nhưngnhữngngườicóthóiquenđuổi

61. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
121120
bướmbắthoahammêcủalạ,thíchsắcđẹp
thìlạithíchnhưvậy,nêntaphảiđụngchạm
tớihọ.
NgườiđệtửPhậtchỉthíchnóilờichân
thật,nóiđúngchânlý,khôngnóidốiđểlừa
gạtngườikhác;nhưnghễnóilờingaythẳng
thìsẽđụngchạmkẻđiêungoa,xảotrá,hễnói
sựthậtthìsẽđụngchạmđếnngườinóidóc,
nóiláo,nóidối.NgườiPhậttửchânchính,
ailạiđinóidốiđểlừagạtngườikhácphải
khôngquývị,chỉcầnmìnhnóithiệtthôilà
đãđụngchạmđếnngườikhácrồi,chúngta
thàmíchlòngtrước,đặnglòngsaucònhơn
làsốngtrênsựgiảdối,lừađảolẫnnhau.
Rượuthuốc,xìke,matuýtáchạiđến
chừngnào,nhưngthếgianlạitiêmnhiễm
nặngnhữngthứấy,gâybệnhhoạn,làmmất
anninh,trậttự,bạolựcgiađình,rồidẫnđến
hiếpdâm,trộmcướp,lừađảo,làmgiađình
chialy,tannhànátcửa,vàcuốicùnglàtù
tội.Chúngtađâucómuốnnhưvậymàvẫn
bịnhiềungườiphêphán,chỉtríchkẻđóngu,
khôngbiếthưởngthụgìhết.Mìnhđâucó
giànhbiaôm,rượuthịtcủahọmàănnhưng
vẫncứbịđụngchạmhoài.
Thếchonên,quývịthấy,mìnhthậttuthì
cũngbịđụngchạmtớinhữngngườikhông
chịutu,vậyhỏilàmsaođểthếgiannàythật
sựđượchoàhợpvuivẻsốngvớinhau.Không
thểcóchuyệnđóđược,aikhônthìnhờ,ai
nguthìchịusốngtrongđaukhổlàmmêtừ
đờinàyquakiếpkhácthôi.
ThiênmabatuầnkhinghetinPhậtđang
thiềnđịnhdướicộiBồ-đề,nótìmđủmọicách
quấynhiễuđểngănPhậtthànhđạo,nhưng
khônglàmgìđượcPhật.Tạivìsao?ĐứcPhật
dùngcâycungthiềnđịnhvàlưỡikiếmtrítuệ
đểquétsạchchúngma.ĐếnkhithànhPhật
rồi,ThiênmalạimuốnNgàimaunhậpNiết
Bànsớm,đểhọđượcquyềnlàmnhiễuloạn

62. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
123122
thếgian,tấtcảđềulàchúngmahếtdưới
nhiềuhìnhthức.Bởivậy,ngườitutheoPhật
làđụngchạmtớisựthamlam,íchkỷcủathế
giớiloàima.NgườiPhậttửchânchính,cũng
muốndìudắthọđilênđểchuyểnhoácõima
thànhcõiPhật,nhưngchúngcóchịunghe
đâu,chúngcứbàytròníukéolẫnnhau,để
kíchthíchlòngthamlamcủaconngười.
Thếchonên,sốnggiữacuộcđời,người
biếtgìngiữgiớiđứcđểkhôngbịrơivàohốsâu
củatộilỗi,rấtlàkhó.Chúngtaphảicanđảm,
mạnhdạn,quyếttâmlắmmớicóthểvươn
lênvượtquacạmbẫycuộcđời,vìchúngma
đôngvôsố.Nếuchúngtakhôngtuthìđụng
đâuchửiđó,đánhđấm,mạluỵlẫnnhau,
đụngchạmliênmiênkhôngcóngàythôidứt.
Ngườicótuthìkhéosắpxếphơn,tuycó
đụngchạmđôiítnhưngcũngkhôngsao.Vì
mìnhcósựkhamnhẫn,sứcchịuđựngtrong
suốtquátrìnhtuhọcđểchuyểnhoáchúng
ma,quayvềnươngtựaPhật.Chúngtathường
tựhàorằng,mìnhturồithìaicũngthương,
cũngkính,cũngmếnvàquýtrọng?Khôngcó
chuyệnđóđâuquývị,chúngtađừngcómơ
mộngảohuyền.Tacàngtuthìcàngbịnhiều
ngườikhảohạch,chốngđối;vínhưmuốn
biếtmìnhkhôngcònnónggiậnnữathìbị
ngườitráchmắng,đánhchửi,coitacóđộng
tâmhaykhông?
Hiểuđượcnhưvậy,chúngtamớicốgắng,
kiêntrì,bềnbỉtrongtừngphútgiâyđểcócơ
hộisốngđượctrọnvẹnvớiniềmtinkhông
thốichuyểncủamìnhtrênbướcđườngtu
tập,chuyểnhoá.Thậtra,cuộcđờirấtđẹp
vàtrongsángnhưnhữngvìsaolấplánhban
đêm,chỉcótâmmacủaconngườimớitạora
oantráicuộcđời.
Thếgiannày,ngườibiếtquyhướngvề
Phậtpháprấtlàít,vìhọbịbộnbềcôngviệc,
mắclocơmáogạotiền,chúngmađồnghóa

63. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
125124
nênkhôngcóthờigiantìmhiểututheođạo
Phật,nênđasốrơivàosimêlầmlạc,khổđau.
Phậtthấyrõsựtáchạicủanónênvìlòngtừbi
màkhuyênnhủmọingườihãysốngcóýthức
vàtráchnhiệm,thươngyêu,đùmbọc,giúp
đỡlẫnnhaubằngtìnhngườitrongcuộcsống.
Khitacóniềmtinvữngchắcthìbướcđi
càngrộngmở,khôngcógìcóthểngăncản
bướctađi.NgườiPhậttửcầnphảinuôidưỡng
vàxâydựngniềmtinchânchính,tinsâunhân
quả,tinmìnhlàchủcủabaođiềuhọaphúc
vàtintâmmìnhlàPhậtnhờbiếtcáchbuông
xả.Trongcuộcsống,ĐứcPhậtluônnhấn
mạnhvềlòngtinsaukhicótrítuệ,xemđó
làđộnglựcthúcđẩymọisựtiếnbộcủacon
ngườitrongsuốtquátrìnhtutậpvàchuyển
hoáhướngđếnmụctiêugiácngộ,giảithoát.
ĐứcPhậtdạycó10điềuchớvộitin:
1-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuđólà
truyềnthuyết.
2-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuđó
thuộcvềtruyềnthống.
3-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuđó
đượcnhiềungườinhắcđếnhaytuyêntruyền.
4-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuđó
đượcghilạitrongkinhđiểnhaysáchvở.
5-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuđó
thuộclýluậnsiêuhình.
6-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuđó
phùhợpvớilậptrườngcủamình.
7-Chớvộitinmộtđiềugìkhiđiềuđóđược
căncứtrênnhữngdữkiệnhờihợt.
8-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuấy
phùhợpvớiđịnhkiếncủamình.
9-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuấy
đượcsứcmạnhvàquyềnuyủnghộ.
10-Chớvộitinmộtđiềugìchỉvìđiềuấy
đượccácnhàtruyềngiáohayđạosưcủa
mìnhtuyên.

64. THÍCHĐẠTMAPHỔGIÁCCẪMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
127126
BàikinhtrênPhậtdạychongườiKalmala,
saukhihọthỉnhcầunhưsau:Kínhbạchđức
ThếTôn,córấtnhiềuvịđạosưđãđếnthăm
chúngcon,ngườinàocũngtuyêntruyềnrằng
đạocủahọlàchânlý.KínhbạchNgài,chúng
conkhôngbiếtlờichỉdạycủaailàđúngđể
tintheovàápdụnghànhtrì.
Phậtkhôngtrảlờingaycâuhỏimàhỏilại
họ:Ngườihaysátsinhhạivậtcótừbihay
không?Dạthưakhông.Ngườihaygiantham,
trộmcướp,lườnggạtcủangườicótừbihay
không?Dạthưakhông.Ngườihayuốngrượu
saysưalàmnãohạithântâmcótừbihay
không?Dạthưakhông.ĐứcPhậtcủachúng
tarấtkhéoléodẫndụ,bắtbuộcmọingười
phảicânnhắc,suynghĩvàthểnghiệmlờidạy
đórồimớitin.
Mộtniềmtinchânchínhphảiđitheovới
mộtlýtríxétđoán,hiểurồimớitinthìlòng
tinấymớilàchánhtín.Chúngtađếnvớiđạo
Phật,tinPhậtmàkhônghiểuPhậttứclàphỉ
bángPhật,vàvôtìnhlàmlumờchánhpháp
Phật-đà.
Vậyniềmtinvàlậptrườngvữngchắccủa
ngườiPhậttửlàgì?Nóichung,niềmtinchân
chínhrấtquantrọngvàtốicầnthiếttrong
đờisốngconngười,nếuniềmtinkhông
đúngchânlýsẽdẫnchúngtarơivàomêtín
dịđoan,hoặctinsaukhichếtlàhếtlàmcho
nhânloạidễdàngrơivàohốsâutộilỗi.Thế
chonên,trướckhitinbấtcứđiềugì,taphải
cầnxemxétvàcânnhắckỹlưỡng,coilờidạy
củahọcthuyếtđócógìlợiíchchonhânloại
haykhông?Đâylàcáchthứcxâydựngniềm
tinchânchínhchongườiPhậttử,saukhiphát
sinhtrítuệnhờvăn,tư,tutheolờiPhậtdạy.

65. SÁCHĐÃIN
1. Lộtxácvàtậpnghiệpchúngsinh
2. Nghiệpvàthấybiếtsailầm
3. Biếtsốngthựctế
4. Gieotrồngphướcđức
5. Nhânquảvàsốphậnconngười
6. Dòngđờioantrái
7. Vượtquacạmbẫycuộcđời
8. Sángtốidongười
9. Phảitráicuộcđời
10. Tâmtìnhcùngngườitrẻ
11. SámhốivàhạnhnguyệnBồ-tátQuán
ThếÂm
12. Tìnhmẹbaola
13. Chúgiảikinhnhânquảbađời
14. Chủgiảikinhphướcđức
15. Tìnhngườitrongcuộcsống
16. Sốngđểyêuthương
17. Hungthầnphiềnnão
18. Hiểubiếtđểcảmthông
19. Giátrịlờinói
20. Támgióthổichẳngđộng
21. Giậnkhônhaydại
22. Cáigìtróibuộcconngười
23. Cầunguyệnhaycầuxin
24. Aidẫntalangthang
25. Tâmbiếtsống
26. Làmchủbảnthan
27. 8conđườngtâmlinhmầunhiệm
28. LòngtinngườiPhậttử
29. Thôngđiệpcuộcđời
30. Dòngđờixuôingược
31. Phậtdạy20điềukhó
32. Conngườilàmâuthuẫn
33. Cuộcđờikẻmêngườitỉnh
34. Thiềnlàsựsốngnhânloại
35. 12nhânduyêncuộcđời

66. 36. Conngườitâmlinh
37. Đạolàmngười
38. Tráitimhiểubiết
39. Suygẫmcuộcsống
40. Sailầmđờingườilàđánhmấtchínhmình
41. Giàunghèodoai
42. Sốngđểlàmgi
43. Thiênhạaicũngcótâm
44. ĐểtrởthànhPhậttử1
45. ĐểtrởthànhPhậttử2
46. Thếgiannàykhổhayvui
47. TâmPhậtvínhưhoasen
48. Kinhngườiáotrắng(dànhchoPhậttử
tạigia)
49. Phậtdạytráchnhiệmngườitại
50. Phậtdạy8phápsốnganlạc
SÁCHSẮPIN
1. ConđườngtỉnhthứcPhật,tổvàBồ-tát
2. Chúgiải9điềunênnhớ
3. Phậtdạykhổvuitrongđờisốngngũdục
4. Phậtdạychongườicáicầncâu
5. MỗingàyhọcPhậtpháp
6. Quaylạichínhmìnhđểsốngđờithanh
thản
7. Chìakhóacuộcsống
8. Làmchủbảnthânđểvượtquasốngchết
9. Cánhảykhỏilướimớihay
10. ĐạoPhậtvàconđườngnhânsinh
11. Ýthứchệđểhìnhthànhnhâncách
conngười
12. Cẩmnangvàođờitập1
13. Cẩmnangvàođờitập2
14. Cẫmnangvàođờitập3
15. Cẫmnangvàođờitập4
16. Thắpsángngọnđuốcchínhmình

67. Quýđạohữu,cácnhàhảotâmcónhucầuđónggóp
vàấntốngKinhsáchvuilòng liênhệ:
Đại Đức ThíchĐạtMaPhổGiác
CHÙALINHXỨNG
XÃHÀNGỌCHUYỆNHÀTRUNGTỈNHTHANHHÓA
TỦSÁCHDUYÊNLÀNH
Sốđiệnthoại:0906888575/01676888575
Email: phogiac1960@gmail.com
Tàikhoản:TrầnNgọcLong–101010007974118
NgânhàngcôngthươngBỉmSơnThanhHóa
HỘILUẬTGIAVIỆTNAM
NHÀXUẤTBẢNHỒNGĐỨC
HàNội:A2,261ThụyKhuê,Q.TâyHồ,HàNội
ĐT:(04)728.1306
Tp.HồChíMinh:111LêThánhTôn,Q.1,Tp.HồChíMinh
ĐT:(08)824.4534
Web: nxbhongduc.vn
Email: lienhe@nxbhongduc.vn
CẨMNANGVÀOĐỜICHONGƯỜICƯSĨTẠIGIA
Chịu trách nhiệm xuất bản:Giám đốcBùiViệtBắc
Chịu trách nhiệm nộidung:TổngbiêntậpLýBáToàn
Biêntập:PhanThịNgọcMinh
Sửabảnin:ĐạiĐứcThíchĐạtMaPhổGiác
Trìnhbàyvàbìa:ViXuân
In........cuốn,tại:CôngtyTNHHInấn MaiAnhDũng.Địachỉ:
186PhóCơĐiều,P.6,Q.11,TP.HCM.SốđăngkýKHXB:........./
CXBIPH/......../HĐ.Quyếtđịnhxuấtbảnsố:......./QĐ-NXBHĐ
cấpngày..........ISBN:..................Inxongvànộplưuchiểu
năm2016.

68. http://bit.ly/KhoTaiLieuAZ