Chapter 6_Tổng quan tài liệu - Literature review_conducting & writing.pdf

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU TRONG KINH DOANH
2021
Ph.D. Đào Duy Tùng
Khoa Quản trị kinh doanh
Đại học Tây Đô, Cần Thơ

Chương 6
CƠ SỞ LÝ THUYẾT
VÀ TỔNG QUAN TÀI LIỆU LIÊN QUAN NGHIÊN CỨU
(LITERATURE REVIEW)
Ph.D. Đào Duy Tùng, Tây Đô Uni
3

5
 Liệu ta có kiến thức hoàn hảo để giải quyết vấn đề nghiên cứu?
 Liệu ta hiểu hết các lý thuyết liên quan đến vấn đề nghiên cứu?
 Liệu ta biết tất cả các phương pháp nghiên cứu có thể áp dụng được?
Do đó, ta phải tổng quan tài liệu có nghiên cứu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu

Tổng quan tài liệu là tổng hợp một cách đầy đủ các tài liệu liên
quan (thông tin, số liệu, khái niệm, học thuyết, lý thuyết, kết quả,
kết luận) về vấn đề quan tâm.
6
Tổng quan tài liệu cũng giúp cho nghiên cứu viên đánh giá được
điểm mạnh và điểm yếu trong phương pháp nghiên cứu trước đó
để lựa chọn phương pháp nghiên cứu của mình.
Tổng quan tài liệu là gì?
Tổng quan lý thuyết và các nghiên cứu trước

7
Sau khi xác định
rõ vấn đề nghiên
cứu
- Tìm đọc các lý
thuyết liên quan
- Tham khảo
các nghiên cứu
liên quan
Tạo nền tảng
kiến thức lý
thuyết và thực
tiễn để thiết kế
nghiên cứu

 Xác định các khoảng trống trong để nghiên cứu.
 Nêu nhu cầu cho nghiên cứu của mình, phát sinh hoặc hình thành ý tưởng.
 Để tiến hành một sự tìm kiếm sơ bộ các tài liệu liên quan hiện có.
 Để xác định được các nghiên cứu khác (tương tự) đang được tiến hành,
tránh trùng lặp nghiên cứu.
 Tìm kiếm các quan điểm đối lập.
8 Mục đích tổng quan tài liệu

 Tìm kiếm thông tin, ý tưởng, phương pháp phù hợp cho
nghiên cứu của mình.
 Trình bày một vấn đề và những giải pháp giải quyết vấn đề đã
được các nghiên cứu đề xuất, thử nghiệm.
 Tổng hợp những điểm chung giữa các nghiên cứu đã được
thực hiện.
 Tổng hợp kiến thức về một vấn đề đang được quan tâm.
9 Mục đích tổng quan tài liệu

Giảm thiểu các sai lầm trong quá trình NC
 Cung cấp nền tảng lý thuyết cho NC và định hướng NC
 Chọn lọc phương pháp nghiên cứu phù hợp với bối cảnh nghiên cứu
(thông tin, biến số, chọn mẫu, bảng hỏi, hướng phân tích số liệu, bảng
biểu…)
Chất lượng của tổng quan phụ thuộc vào khả năng của người NC trong:
 Tìm kiếm thông tin
 Đánh giá vấn đề khách quan và sâu sắc
10 Vai trò tổng quan tài liệu

 Khoa học mang tính kế thừa.
 Phải cho thấy được đề tài này đã được nghiên cứu đến đâu,
do ai thực hiện, những hạn chế.
 Để xây dựng được cơ sở lý thuyết phải trải qua quá trình thu
thập và nghiên cứu tài liệu
11 Đánh giá tổng quan tài liệu

 Đã có lý thuyết nào liên quan?
 Nội dung như thế nào?
 Đã có các nghiên cứu tương tự hay không?
 Họ sử dụng lý thuyết nào? Phương pháp nào? Rút ra kết luận gì?
 Có thể học hỏi được kinh nghiệm gì từ các nghiên cứu này?
12 Tại sao phải tổng quan tài liệu?

Đọc.
Chắt lọc thông tin hữu ích và có liên quan. Nhằm nâng cao
nền tảng kiến thức về vấn đề nghiên cứu.
Tổng hợp thông tin dưới dạng văn bản.
13 Tổng quan cần phải làm gì?
6.1 Tổng quan lý thuyết và các nghiên cứu trước

Tổng hợp kiến thức về một vấn đề đang được quan tâm.
Thể hiện rằng kiến thức về lĩnh vực đã chọn được cập nhật.
Thông qua chỉ mục tài liệu tham khảo rõ ràng, cho phép độc
giả tìm được những ấn bản gốc dùng để trích dẫn.
Ngoài ra, bằng việc công nhận đầy đủ nghiên cứu của những
người khác, sẽ không bị coi là đạo văn.
14 Nội dung của tổng quan tài liệu

15 Nội dung của tổng quan tài liệu
Phần tổng quan như một chiếc phễu:
 Bắt đầu ở một mức độ tổng quát trước khi
thu hẹp phạm vi xuống còn những câu hỏi và
mục tiêu cụ thể.
 Thu hẹp và làm nổi bật nghiên cứu trước đây
có liên quan nhiều nhất với nghiên cứu.
Vấn đề tổng quát
Vấn đề nghiên cứu cụ thể
Chi tiết

16
Các bước thực hiện tổng quan tài liệu
1. Xác định thông tin cần tìm kiếm
2. Xác định nguồn thông tin
3. Tiến hành tìm kiếm
4. Đánh giá tài liệu tìm được
5. Tổng hợp và phân tích thông tin

Nguồn thông tin ở doanh nghiệp/địa phương/nơi nghiên cứu
- Số liệu từ các thống kê định kỳ hàng năm của doanh nghiệp/địa phương
- Sách, bài báo khoa học địa phương, báo chí địa phương, v.v
17
Bước 2: Xác định nguồn thông tin
Năm bước tổng thuật tài liệu

Nguồn thông tin trong nước
- Sách chuyên khảo tìm trong thư viện trường đại học, thư viện quốc gia, ….
- Các bài báo từ các tạp chí khoa học trong nước (trường Tây Đô; UEH; …).
- Các nghiên cứu và báo cáo quốc gia.
- Các bài trình bày tại hội thảo quốc gia hoặc các phát biểu của chuyên gia ở
tầm quốc gia.
- Văn bản, báo cáo, số liệu thô xin được từ Tổng cục thống kê.
18

Nguồn thông tin ngoài nước
- Các tạp chí khoa học, tạp chí chuyên ngành quốc tế (Springer,
Elsevier, Sage, Emerald, Taylor & Francis, ScienceDirect)
- Google scholar.
- Các ấn bản của WHO, UNICEF, WB, v.v
- Các báo cáo trình bày tại các hội thảo quốc tế
19

1. Tổng quan rộng về vấn đề nghiên cứu: chủ đề đang nghiên cứu đã
được tổng quan và xuất bản thành sách giáo khoa, hay xuất bản tại các
bài tạp chí hay các tổng hợp các tóm tắt;
2. Các bài báo tạp chí trong và ngoài nước. Bắt đầu với các nghiên cứu
trong nước rồi đến các nghiên cứu ngoài nước. Tìm kiếm các tài liệu xuất
bản mới nhất và lùi dần theo thời gian
20
Thứ tự ưu tiên tìm kiếm tài liệu

3. Sách chuyên khảo liên quan đến chủ đề nghiên cứu. Thường thì
sách ít cập nhật hơn báo và tạp chí.
4. Các bài viết, bài trình bày tại hội thảo về chủ đề đang nghiên cứu
5. Các tóm tắt của các luận văn, luận án hiện có ở các trường đại học.
21

3. Sách chuyên khảo liên quan đến chủ đề nghiên cứu. Thường thì
sách ít cập nhật hơn báo và tạp chí.
4. Các bài viết, bài trình bày tại hội thảo về chủ đề đang nghiên cứu
5. Các tóm tắt của các luận văn, luận án hiện có ở các trường đại học.
22

1. Tìm kiếm tài liệu được in ấn tại thư viện hay trung tâm tài liệu.
2. Tìm kiếm trên mạng internet
Tìm theo từ khoá: Sử dụng công cụ tìm kiếm (search engine)
Google: phổ biến nhất hiện nay, cần phải sàng lọc chất lượng thông tin.
Google Scholars: thông tin thuần túy khoa học, đảm bảo về chất lượng
thông tin
23
Bước 3: Tìm kiếm tài liệu
6.1.6 Năm bước tổng thuật tài liệu

Đánh giá nhanh: lựa chọn tài liệu, duyệt trước tài liệu cần đọc kỹ:
1. Đọc tiêu đề:
 Quan hệ tiêu đề với từ cần tìm
 Vị trí các từ tìm trong trích đoạn nội dung
2. Đường liên kết của nguồn cung cấp tài liệu
 Các tạp chí quốc tế truy xuất mở (open access). Thường tạp chí có phản
biện (peer review) có chất lượng hơn là không có phản biện.
 Các trang web của tổ chức phi chính phủ: WB, WDI, GEM, ITC, ASEAN, …
 Các trang web của các trường đại học.
24
Bước 4: Đánh giá tài liệu tìm được
Tổng quan tài liệu có liên quan đến nghiên cứu

Đánh giá tổng quát
- Nguồn gốc của tài liệu: độ sâu chuyên ngành, nơi công bố, thời điểm
công bố. Nếu tài liệu từ website thì phải đánh giá website đó.
- Tác giả: có uy tín không, có được trích dẫn nhiều không, nơi công tác.
- Đọc phần tóm tắt
25
Bước 4: Đánh giá tài liệu tìm được

Lưu trữ các tài liệu có liên quan đến nghiên cứu (tên tác giả, năm,
tên bài báo, sách, v.v.) bằng cách sử dụng các phần mềm thông
dụng như Endnote (commercial), Mendely (free), Zotaro (free).
26
Quản lý tài liệu

Tổng hợp: thông tin, khái niệm, học thuyết, kết quả, kết
luận về vấn đề đang được quan tâm.
27
Bước 5: Tổng quan tài liệu và phiên giải kết quả

1. Dựa trên mục tiêu đề ra, tổng quan được trình bày
như sau:
 Theo chủ đề chính và xác định các chủ đề thành phần
(chủ đề nhỏ nằm trong chủ đề chính).
 Các chủ đề thành phần được sắp xếp theo trình tự
logic và có mối liên hệ với nhau
28
Phác thảo phần tổng quan tài liệu

2. Những khái niệm, định nghĩa chưa phổ biến: Chỉ rõ các đề tài trước
đây đã sử dụng khái niệm, định nghĩa nào, định nghĩa nào là chuẩn mực.
3. Kiến thức nền cơ bản về chủ đề.
4. Nghiên cứu trước đó, liên quan tới chủ đề:
 phương pháp tiến hành
 những kết quả và phát hiện chính của tác giả đi trước
 những ưu nhược điểm....
29

5. Những khung lý thuyết:
 Đưa ra nhận định của mình về những lý thuyết, những kết quả của
các nghiên cứu trước, và nhất là phương pháp luận.
 Những khung lý thuyết ở đây không nhất thiết sẽ là khung chung
cho cả đề tài này, tác giả có toàn quyền xây dựng và đề xuất những
mô hình lý thuyết mới.
6. Phần kết luận của tổng quan phải dựa vào phân tích kết quả thu được,
có đối chiếu với mục tiêu đã vạch ra.
30

 Việc viết dàn ý có thể mất thời gian của bạn trong thời kỳ đầu nhưng về lâu dài sẽ
mang đến cho bạn những lợi ích rất lớn.
 Dàn ý không nên được viết quá chi tiết.
Đầu tiên là xác định những vấn đề chính và sắp xếp chúng theo thứ tự cần
trình bày.
Bước tiếp theo là phân biệt và làm rõ các tiêu đề chính bằng cách trình bày
các tiêu đề nhỏ một cách hợp lý.
31
Viết dàn ý

Có ba khả năng sau đây có thể xảy ra:
- Có những điểm bất hợp lý trong dàn bài của bạn;
- Các tài liệu tham khảo không phù hợp với đề tài của bạn cần phải loại ra;
- Các tài liệu không nằm trong phần nghiên cứu tài liệu tham khảo mà nằm
ở đâu đó trong phần giới thiệu.
32
Phân tích các tài liệu tham khảo theo dàn ý

Sắp xếp các tài liệu tham khảo theo các đề mục chi tiết và sau đó phân
tích mối quan hệ và sự khác biệt giữa chúng.
Nếu tài liệu tham khảo cùng phản ánh một vấn đề thì không cần
thiết phải mô tả cả ba, tốt nhất là làm một bản tóm tắt chung.
33

 Việc trình bày phần nghiên cứu tài liệu tham khảo nên thực hiện theo
thứ tự từ phần tài liệu ít liên quan đến đề tài sẽ được trình bày trước,
đến phần tài liệu có liên quan nhất đến đề tài sẽ được trình bày cuối
cùng, ưu tiên cho việc nêu giả thuyết của đề tài.
34

 Phần nghiên cứu tài liệu tham khảo nên được kết luận bằng một tóm
tắt ngắn gọn và những kết luận của nó.
 Độ dài của bài tóm tắt phụ thuộc vào độ dài của các tài liệu nghiên
cứu.
35

Tài liệu trích dẫn (works cited) là những câu văn, công thức, định lý rõ
ràng mà chủ quyền tác giả thuộc về người viết gốc và tác giả dùng nó
vào việc chứng minh. Khi có trích dẫn trong bài viết, bạn phải ghi rõ
nguồn gốc trích dẫn đó là từ đâu.
36
Tài liệu trích dẫn

 Để chứng minh rằng tác phẩm của mình có cơ sở thực tế.
 Để chỉ ra những tài liệu đã tham khảo để đưa tới kết luận
trong bài viết của mình.
 Để giúp người đọc tự tìm kiếm lại các nguồn tài liệu tham
khảo.
37
Tại sao phải trích dẫn tài liệu

 Sao chép trực tiếp từ ngữ của tác giả (trích dẫn).
 Chuyển tải ý tưởng của tác giả sang từ ngữ riêng của mình
(diễn giải)
38
Khi nào phải trích dẫn tài liệu?

 Nếu không chỉ dẫn rõ nguồn có nghĩa là sinh viên đang
vi phạm bản quyền. Vi phạm bản quyền được coi là hành
động lấy, sử dụng ý tưởng hoặc từ ngữ của người khác
như của bản thân. Cần nhận thức rõ ràng đây là một
hành động ăn cắp và là vấnđề hết sức nghiêm trọng
trong học thuật.
39

 Vi phạm bản quyền có thể dưới nhiều hình thức: viết,
minh họa, biểu tượng, bao gồm cả dữ liệu điện tử và tài
liệu sử dụng trong các buổi thuyết trình. Vi phạm bản
quyền có thể xảy ra một cách vô tình chẳng hạn như khi
nguồn tài liệu sử dụng không được trích dẫn đầy đủ.
40

 Sao chép câu văn hoặc đoạn văn chính xác từ bất cứ nguồn nào, đã
xuất bản hoặc chưa (bao gồm cả sách, bài viết, báo cáo, khóa luận,
websites, biên bản hội nghị…) không có trích dẫn cụ thể.
 Diễn giải lại một cách gần giống câu văn, đoạn văn, ý tưởng, chủ đề
mà không trích dẫn cụ thể.
 Sắp xếp nhiều đoạn văn từ một hoặc nhiều nguồn mà chỉ thêm câu nối
không có trích dẫn cụ thể.
41
Những hành vi nào bị coi là vi phạm bản quyền?

 Sao chép hoặc nộp một phần hay toàn bộ nội dung các tập tin trên máy
tính mà không chỉ dẫn nguồn cụ thể.
 Sao chép và nộp mẫu thiết kế hoặc tác phẩm nghệ thuật và coi như là
của mình.
 Sao chép toàn bộ hoặc một phần bài viết của sinh viên khác.
 Nhận rằng bài viết/tác phẩm là của bản thân trong khi người khác đã
làm hộ.
42
Những hành vi nào bị coi là vi phạm bản quyền?

 Các phong cách chỉ dẫn tham khảo nổi tiếng có thể kể
đến như phong cách Harvard, Chicago, APA và MLA.
ĐH Tây Đô theo chuẩn APA 6 (American Psychology
Association - 6th edition).
43
Các hình thức và nguyên tắc trích dẫn tài liệu tham khảo

 Tất cả các tài liệu được trích dẫn trong nội dung bài viết phải
có trong danh mục tài liệu tham khảo với các thông tin chi tiết
về những tài liệu đó.
 Tất cả các tài liệu tiếng nước ngoài phải được viết nguyên văn,
không viết theo kiểu phiên âm. Tuy nhiên tuỳ theo quy định của
từng nơi yêu cầu,sẽ phiên âm hay không.
44
Lập danh mục tài liệu tham khảo

 Tài liệu của tác giả người nước ngoài đã được chuyển ngữ
sang tiếng Việt thì sắp vào danh mục tài liệu tiếng Việt. Tác giả
là người Việt nhưng tài liệu được viết bằng tiếng nước ngoài
thì liệt kê tài liệu trong danh mục tiếng nước ngoài (mặc dù
đăng bài, hoặc xuất bản tại Việt Nam).
45

Các tài liệu hạn chế tối đa trong việc sử dụng để trích dẫn
 Không có tên của tác giả, không có năm xuất bản (đây là hai
thông tin cơ bản khi trích dẫn theo hệ thống APA),
 Không biết rõ nguồn gốc của tài liệu,
 Không có địa chỉ và đường dẫn trên internet, trích dẫn thứ cấp
(trích qua trích dẫn của một tác giả khác)
46

6.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN

 Việc chọn lọc các tài liệu về chủ đề nghiên cứu, trong đó
bao gồm thông tin, ý tưởng, dữ liệu và bằng chứng được
trình bày trên một quan điểm nào đó để hoàn thành các
mục tiêu đã xác định.
 Việc đánh giá một cách hiệu quả các tài liệu này trên cơ sở
liên hệ với nghiên cứu chúng ta đang thực hiện.
48
Khái niệm
Cơ sở lý luận

49 Vai trò của cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận
Việc nghiên cứu cơ sở lí luận phù hợp sẽ giúp nhà nghiên cứu
Có ý tưởng khi xây dựng câu hỏi nghiên cứu.
Tìm hiểu xem có nhà nghiên cứu nào đã từng thực hiện
nghiên cứu tương tự chưa.
Quyết định phương pháp nghiên cứu.
Thu thập thông tin giúp viết báo cáo dễ dàng hơn.
Hiểu biết nhiều hơn về vấn đề mình đang nghiên cứu.

50 Phương pháp xây dựng cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận
Ghi tóm tắt các công trình nghiên cứu
Khi đọc tài liệu,
nhà nghiên cứu có
thể
Ghi chú lại nhận xét
Đánh dấu phần đọc được cẩn thận để viết đề
cương hay báo cáo sau này.

Tài liệu tham khảo
1. Sreejesh, S., Mohapatra, S., & Anusree, M. R. (2013). Business research methods: An
applied orientation (2014th ed.).
2. Bhattacherjee, Anol, "Social Science Research: Principles, Methods, and Practices" (2012).
Textbooks Collection. Book 3. http://scholarcommons.usf.edu/oa_textbooks/3
3. Cooper, D. R., & Schindler, P. S. (2014). Business research methods (12th ed.). New York,
NY: McGraw-Hill Education.
4. Hair, J. F., Celsi, M., Money, A., & Samouel, P. (2016). The essentials of business research
methods (3rd ed.). NY, New York: Routledge.
5. Saunders, M. N. K., Lewis, P., & Thornhill, A. (2015). Research methods for business
students (7th edition) (7th ed.). London, UK: Pearson.
6. Sekaran, U., & Bougie, R. (2021). Research methods for business: A skill building
approach. West Sussex, United Kingdom: John Wiley & Sons.
91

Kết thúc chương 6
92

Chapter 6_Tổng quan tài liệu - Literature review_conducting & writing.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Chapter 6_Tổng quan tài liệu - Literature review_conducting & writing.pdf

Similar to Chapter 6_Tổng quan tài liệu - Literature review_conducting & writing.pdf (20)

Chapter 6_Tổng quan tài liệu - Literature review_conducting & writing.pdf