SlideShare a Scribd company logo
Przebudowa systemu transakcyjnego Pekao24
Case study
Spis treści
  Pekao24 ................................................................... 3
                                                                                    Tekst: Maciej Lipiec, Magdalena Bicka
  Zakres projektu ......................................................... 4
                                                                                    © 2009-2010
  Proces User-Centered Design ..................................... 5
  Analiza ..................................................................... 6   K2 Internet SA
                                                                                    al. Solidarności 74A,
  Projektowanie wersji WWW ......................................... 7              00-145 Warszawa
                                                                                    tel. +48 22 448 70 00,
  Założenia projektowe dla wersji WWW .........................15                   fax. +48 22 448 71 01
                                                                                    e-mail: biuro@k2.pl
  Eye-tracking i badania usability ................................. 26             www.k2.pl

  Projektowanie wersji mobilnej ................................... 29              K2 User Experience
                                                                                    www.k2.pl/ux
  Ograniczenia i założenia dla wersji mobilnej ...................31
  Badania usability prototypu wersji mobilnej ................. 36
  Zespół .................................................................... 40
  Autorzy ...................................................................41




                                                                                                                            2
Pekao24
System transakcyjny Pekao24 należący do banku Pekao SA powstał w
2002 roku. Składa się z części bankowej oraz serwisów Pekao24Makler
i CDM24 zapewniających obsługę rachunków brokerskich w Domu Ma-
klerskim Pekao SA i Centralnym Domu Maklerskim Pekao SA. Dostęp do
systemu posiada 1,5 miliona klientów banku.

Przez lata system był systematycznie rozbudowywany o nowe funkcje.
Z biegiem czasu interfejs Pekao24 stawał się coraz bardziej przeładowa-
ny i stracił na czytelności. Nie pozwalał na dalsze poszerzanie funkcjo-
nalności. Wymagał dostosowania do nowych technologii i odświeżenia
graficznego (był zoptymalizowany dla rozdzielczości ekranu 800x600
pikseli).

W 2009 roku bank podjął decyzję o przeprowadzeniu modernizacji
serwisów Pekao24 i Pekao24Makler oraz o wdrożeniu wersji mobilnej
systemu dostosowanej do korzystania z niej za pomocą urządzeń
przenośnych, takich jak telefony komórkowe lub PDA.

Do realizacji projektu wybrana została agencja K2 Internet.




                                   Poprzednia wersja serwisu Pekao24

                                                                           3
Zakres projektu
Prace związane z rewitalizacją serwisów Pekao24 dotyczyły zaprojek-    Przebudowa interfejsu użytkownika dotyczyła wszystkich usług
towania i wdrożenia nowego interfejsu użytkownika. K2 jedynie w nie-   Pekao24, takich jak obsługa rachunków bankowych, lokat, kredytów,
wielkim stopniu ingerowało w funkcje systemu, z których większość      funduszy inwestycyjnych, doładowań kart telefonicznych, e-faktur oraz
musiała pozostać niezmieniona.                                         pełnej obsługi rachunków brokerskich.

Cele przebudowy przedstawiały się następująco:                         W drugim etapie prac K2 zaprojektowało dla Pekao nowy produkt ban-
                                                                       kowości elektronicznej, czyli wersję mobilną systemu zawierającą wy-
    1. Zaprojektowanie i wdrożenie nowego interfejsu użytkownika       brane funkcje serwisów bankowego i maklerskiego.
    dostosowanego do minimalnej rozdzielczości ekranu 1024x768
    pikseli.                                                           W obu przypadkach koncepcję interfejsu użytkownika przygotowali
    2. Stworzenie nowej skalowalnej architektury informacji zapew-     Magdalena Bicka i Maciej Lipiec z działu K2 User Experience zajmującego
    niającej możliwość łatwej rozbudowy w przypadku wprowadzenia       się projektowaniem interakcji i użytecznością (usability).
    nowych usług lub produktów.
                                                                       Projekt rozpoczął się pod koniec czerwca 2009, a zakończył latem 2010.
    3. Poprawa ergonomii i user experience systemu. Optymalizacja      Sama faza projektowa trwała około czterech miesięcy.
    nawigacji i formularzy, ułatwienie dotarcia do trudno dostępnych
    funkcji.
    4. Wprowadzenie mechanizmów sprzedażowych i marketingo-              Demo nowego systemu transakcyjnego dostęp-
    wych w serwisie (zachęcanie użytkowników do korzystania ze           ne jest pod adresem demo.pekao24.pl
    wszystkich usług udostępnianych przez bank drogą elektroniczną,
    cross-selling).                                                      Nowe Pekao24 zebrało bardzo pozytywne opi-
                                                                         nie ze strony użytkowników oraz specjalistów
    5. Zapewnienie możliwości obustronnej komunikacji w systemie:        w branży. Zdobyło także wyróżnienie magazynu
    klient – bank, bank – klient.                                        PC WORLD jako najlepszy interfejs systemu
                                                                         bankowości elektronicznej w Polsce.




                                                                                                                                            4
Proces User-Centered Design
Nowy serwis Pekao24 został zaprojektowany w metodyce User-Centered Design (projektowanie zorientowane na użytkownika) zgodnej z wytycznymi
normy ISO 13407:1999.


             Zaplanowanie procesu
                 projektowego                                  1b. Analiza
                                                             kontekstu użycia




                                    1a. Analiza
                                                                                         2. Projektowanie
                                    wymagań




                                                               3. Ewaluacja
                                                            projektu z udziałem
                                                                                                            Sukces! Projekt spełnia
                                                              użytkowników
                                                                                                            wymagania biznesowe
                                                                                                               i użytkowników


                                                                                                                                        5
Analiza

W ramach fazy analitycznej poprzedzającej proces projektowania
nowego systemu K2 przeprowadziło badania z udziałem użytkow-
ników istniejącego serwisu Pekao24 oraz użytkowników konkuren-
cyjnych systemów bankowości elektronicznej.

W badaniach wzięło udział 25 klientów Pekao SA oraz użytkowni-
ków internetowych systemów bankowych i maklerskich 5 konku-
rencyjnych banków.

Przeprowadzono indywidualne wywiady pogłębione (IDI) z użyt-
kownikami i obserwacje, tego w jaki sposób klienci różnych ban-
ków korzystają ze swoich systemów bankowości elektronicznej.

Badania pozwoliły na rozpoznanie silnych i słabych stron różnych
rozwiązań projektowych stosowanych w systemach konkurencyj-
nych i zwróciły uwagę na problemy z użytecznością występujące w
serwisie Pekao24.

Przeanalizowaliśmy również statystyki operacji najczęściej wyko-
nywanych przez klientów Pekao24 oraz przyjrzeliśmy się świato-
wym trendom w dziedzinie bankowości elektronicznej.




                                                                   6
Projektowanie wersji WWW

                           Podczas fazy projektowej przygotowany został projekt architek-
                           tury informacji w postaci interaktywnego prototypu serwisu oraz
                           projekt graficzny.

                           Prototyp został następnie poddany testom usability z udziałem
                           użytkowników, a na projektach graficznych przeprowadzono bada-
                           nie eye-trackingowe.




                                                                                             7
Proces projektowania architektury informacji
Metodyka projektowania zorientowanego na użytkownika (User-                Cała funkcjonalność systemu musiała zostać odtworzona w nowym
Centered Design) wymaga przygotowania dokładnego prototypu                 interfejsie użytkownika na podstawie analizy interfejsu istniejącego
aplikacji, tak aby możliwe było przeprowadzenie testów z użytkownikami     serwisu. Było to możliwe dzięki bliskiej współpracy z Klientem, który
przed rozpoczęciem produkcji.                                              na bieżąco wyjaśniał wszystkie niejasności związane z logiką działania
                                                                           aplikacji.
Z uwagi na rozmiar projektu i bardzo napięty harmonogram rozpo-
częliśmy projektowanie architektury informacji od razu od pracy nad
interaktywnym prototypem HTML, rezygnując z etapu przygotowania
statycznych makiet.

Gotowy prototyp serwisu bankowego zawierający kluczowe ekrany in-
terfejsu użytkownika liczył 300 stron, a prototyp serwisu maklerskiego
                                                                                      Prototyp architektury
150 stron.

Zaczęliśmy od zaprojektowania ogólnej struktury serwisu i najbardziej
                                                                                      informacji serwisu
podstawowych funkcji związanych z rachunkami bankowymi oraz od
funkcji ogólnych, takich jak ustawienia. Po wstępnej akceptacji tej czę-
ści przez Pekao kontynuowaliśmy pracę nad następnymi działami serwi-
                                                                                      liczył 450 ekranów
su, oddając je kolejno do akceptacji Klienta.

Cotygodniowe spotkania projektowe z Klientem pozwalały na dokładne
omówienie każdej funkcji, wyjaśnienie wątpliwości i zgłoszenie ewen-
tualnych uwag do każdego ekranu.




                                                                                                                                               8
Proces projektowania architektury informacji
Równolegle z projektowaniem architektury informacji i tworzeniem            Prototyp serwisu został przygotowany w programie Microsoft Visio
prototypu prowadzone były prace nad projektem graficznym serwisu,           z wykorzystaniem dodatku VisDynamica napisanego przez Tomasza
który musiał być zgodny z corporate identity banku. Oprawa graficzna        Seroczyńskiego z K2.
nowego Pekao24, której autorem jest Arek Sobczyk, powstawała w
ścisłej współpracy z architektami informacji.                               Visio pozwoliło nam na szybkie wykonanie graficznego prototypu, który
                                                                            dzięki VisDynamice był całkowicie interaktywny – działały w nim wszyst-
Ze względu na to, że przy tak złożonym projekcie nie jest możliwe           kie linki, rozwijane menu, dynamiczne panele i formularze. Specjalnie
przygotowania makiet graficznych dla wszystkich ekranów interfejsu          na potrzeby projektu Pekao Tomek dopisał do VisDynamiki wiele no-
użytkownika, zaprojektowane zostały tylko elementy wyjątkowe oraz           wych funkcji, m.in. opcję pełnej walidacji pól występujących w formula-
style dla wszystkich powtarzających się elementów w całym systemie.         rzach i wyświetlania komunikatów błędów.
Dzięki konstrukcji interfejsu użytkownika wykorzystującej powtarzające
się moduły cały projekt graficzny do liczącej ponad 400 ekranów aplikacji
ograniczył się do 16 makiet.

Stylistyka elementów określona w projekcie graficznym została zastoso-
wana w prototypie architektury informacji, który na tyle, na ile to było
możliwe przypominał gotowy serwis. Dzięki temu rozwiązaniu:

    • Osoby uczestniczące w projekcie ze strony banku mogły sobie
    bez problemu wyobrazić wygląd i działanie gotowego serwisu na
    podstawie prototypu;
    • Badania usability przeprowadzone z użytkownikami na prototy-
    pie dotyczyły maksymalnie wiernej symulacji gotowego produktu;
    • Podczas produkcji serwisu webdeveloperzy mieli jasność, co do
    tego w jakiej stylistyce wykonać elementy każdej strony, kierując
    się wyglądem prototypu, bez potrzeby dodatkowego opisu.

                                                                                                                                                 9
Protototyp serwisu




Pierwsze podejście do architektury informacji strony głównej   Finalny prototyp architektury informacji użyty podczas badań
po zalogowaniu.                                                usability.

                                                                                                                              10
Corporate identity UniCredit Group
Kolory podstawowe                                                       Kolory uzupełniające




Paleta dozwolonych kolorów z identyfikacji wizualnej Grupy UniCredit,
której częścią jest bank Pekao SA.




                                                                                               11
Pierwsze projekty graficzne




                              12
Wersja robocza rozwijanego projektu




                                      13
Finalny projekt graficzny




                            14
Założenia projektowe dla wersji WWW

                         Projektując interfejs użytkownika dla nowego serwisu Pekao24
                         przyjęliśmy szereg założeń mających na celu poprawę ergonomii
                         i user experience:

                         1. Zmniejszenie liczby jednocześnie dostępnych do wyboru opcji.
                         2. Łączenie i grupowanie powiązanych funkcji razem.
                         3. Skupienie uwagi użytkowników na treści strony i wykonywanych
                         operacjach, a nie na nawigacji.
                         4. Zapewnienie elastyczności kolejności wykonywanych czynno-
                         ści.
                         5. Czytelna informacja zwrotna dla użytkowników po wykonaniu
                         operacji.
                         6. Zapewnienie spójności rozwiązań w całym systemie.
                         7. Wyeliminowanie niejasności.




                                                                                           15
Zmniejszenie liczby opcji do wyboru



Menu działu                           Menu działu
„Rachunki” w starym                   „Rachunki” w serwisie
serwisie Pekao24 -                    zaprojektowanym przez
21 pozycji plus                       K2 - 10 pozycji.
nagłówki sekcji.




                                                         16
Zmniejszenie liczby opcji do wyboru
Zarówno zbyt mało, jak i zbyt dużo opcji do wyboru wpływa negatywnie   Im więcej prezentowanych jednocześnie opcji, tym więcej czasu
na satysfakcję użytkowników, dlatego ważne jest zachowanie optymal-    zabiera:
nej liczby elementów.
                                                                           • Zapoznanie się z każą opcją i odnalezienie konkretnej funkcji
                                                                           (Prawo Hicka).
                                                                           • Podjęcie decyzji, która z opcji jest najbardziej odpowiednia.

                                                                       Zbyt wiele opcji do jednoczesnego wyboru:

                                                                           • Zmniejsza efektywność pracy;
                                                                           • Zmniejsza satysfakcję użytkownika;
                                                                           • Może wywoływać paraliż decyzyjny.

                                                                       (Barry Schwartz - „The Paradox of Choice”)




Źródło ilustracji: Luke Wroblewski,
http://www.lukew.com/ff/entry.asp?429

                                                                                                                                             17
Łączenie i grupowanie podobnych funkcji
Grupowanie powiązanych opcji umożliwia zmniejszenie liczby jedno-   Na przykład:
cześnie prezentowanych pozycji i ukierunkowuje wybór pozwalając
użytkownikom na podejmowanie coraz bardziej szczegółowych decyzji       1. Najpierw wybieram rodzaj przelewu (jednorazowy, zdefiniowa-
w kolejnych krokach („progressive disclosure”).                         ny, cykliczny).
                                                                        2. Potem wybieram typ dla tego przelewu (zewnętrzny, wewnętrz-
                                                                        ny, walutowy, ZUS, US, spłata karty, rachunek brokerski).




Fragment zrzutu ekranu z nowego serwisu.



                                                                                                                                   18
Uwaga użytkowników ma skupiać się na treści
Koncentrując się na wykonywanej czynności użytkownicy poświęcają
najwięcej uwagi polu treści strony, często zapominając o menu. Badania
eye-trackingowe pokazują, że użytkownicy skupiają się najmocniej na
środku strony i zwykle zaczynają oglądać stronę patrząc na jej środek.

Badania przeprowadzone przez K2 w fazie analitycznej projektu wyka-
zały, że użytkownicy woleli najpierw wybrać rachunek i dopiero z jego
poziomu wykonywali transakcje, przy czym mieli tendencję do poszuki-
wania akcji związanych z danym produktem przede wszystkim w polu
treści, a nie w menu.




                                                                         Mapa cieplna (heatmap) z badania eye-trackingowego Pekao24. Kolory
                                                                         czerwony i żółty oznaczają obszary najbardziej przyciągające uwagę
                                                                         użytkowników podczas wykonywania zadania.


                                                                                                                                        19
Uwaga użytkowników ma skupiać się na treści

                                           Linki do operacji umieszczone w polu treści.




Fragment zrzutu ekranu z nowego serwisu.




                                                                                          20
Elastyczność kolejności wykonywanych czynności
System zapewnia dwa możliwe sposoby wykonywania operacji:

    1. Wybór operacji -> wybór rachunku
    2. Wybór rachunku -> wybór operacji




                          1
                                                                                                                   2



Fragment zrzutu ekranu z nowego serwisu - po prawej stronie kontekstowe rozwijane menu dla konkretnego rachunku.




                                                                                                                       21
Czytelna informacja zwrotna od systemu
Komunikaty po wykonaniu akcji są zawsze widoczne w tym samym miejscu i pozwalają kontynuować pracę bez przerw oraz dodatkowego klikania, co
byłoby konieczne w przypadku komunikatów wyświetlanych w oknie dialogowym lub na osobnej stronie.




                                                                                                         Nowy serwis Pekao24 wykorzystuje
                                                                                                         podobny system komunikatów jak
                                                                                                         m.in. poczta Gmail lub serwis Flickr.




                                                                                                                                             22
Czytelna informacja zwrotna od systemu
Komunikaty błędów powinny informować na czym polega problem i jak go rozwiązać.

Chcę aktywować kartę kodów, ale nie mogę, bo nie mam aktywnej karty kodów? Komunikat nie wyjaśnia problemu i nie mówi, co zrobić!




                Komunikat w starym serwisie Pekao24.




                                                                                                                                    23
Spójność rozwiązań
Spójność wewnętrzna interfejsu użytkownika pozwala na szybką i łatwą
naukę korzystania z niego i zmniejsza prawdopodobieństwo pomyłek.

Projektując nowy system Pekao24 stworzyliśmy jednolite standardy
wyglądu i zachowania dla wszystkich elementów interfejsu użytkowni-
ka powtarzających się na ponad 400 ekranach aplikacji.                  Przyciski akcji w nowym serwisie Pekao24.
Przykład:

    1. Wszystkie przyciski zawsze wyrównane do prawej strony.
    2. Najważniejszy przycisk akcji (primary action) wyróżniony kolo-
    rem niebieskim, zawsze pierwszy od prawej strony.
    3. Mniej ważne przyciski (secondary actions) w kolorze szarym, po
    lewej.
    4. Wszystkie akcje negatywne (anuluj, wróć, usuń) zawsze przed-
    stawione za pomocą linków, dla odróżnienia od akcji pozytywnych
    (zatwierdzających).




                                                                                                                    24
Wyeliminowanie niejasności
Czy kartę anuluje przycisk „anuluj” czy „zatwierdź”? :-)




                 Formularz w starym serwisie Pekao24.




                                                           25
Eye-tracking i badania usability
                            Testy użyteczności oraz eye-tracking zostały przeprowadzone na
                            grupie 25 użytkowników bankowości elektronicznej i usług ma-
                            klerskich, nie będących klientami Pekao SA.

                            Podczas testów usability użytkownicy byli proszeni o wykonanie
                            na prototypie serwisu serii zadań będących najbardziej typowymi
                            przypadkami użycia systemu.

                            Badania wskazały miejsca w serwisie wymagające poprawy oraz
                            możliwości optymalizacji użyteczności interfejsu. W czasie badań
                            przetestowano także dwa różne projekty formularzy wniosków
                            (testy A/B), co pozwoliło na wybranie bardziej efektywnej wersji.

                            Eye-tracking, czyli badanie śledzenia wzroku użytkowników, został
                            przeprowadzony na statycznych projektach graficznych kluczowych
                            stron serwisu. Przedstawiciele grupy celowej byli proszeni o wyko-
                            nanie zadań polegających na odnalezieniu wzrokiem i wskazaniu
                            kursorem myszki wybranych funkcji na prezentowanych ekranach.
                            Zbadano także spontaniczne postrzeganie interfejsu.

                            Eye-tracking umożliwił sprawdzenie czytelności projektów graficz-
                            nych i ich optymalizację. Pozwolił na upewnienie się, że odnale-
                            zienie wszystkich najbardziej istotnych informacji jest łatwe i nie
                            sprawia użytkownikom problemów.



                                                                                              26
Jak działa eye-tracker?
                          Eye-tracker (okulograf), to urządzenie badawcze służące do rejestracji
                          ścieżek wzroku respondentów. Badanie przeprowadzone za pomocą
                          eye-trackera pozwala sprawdzić jak osoby badane postrzegają stronę
                          internetową - na jakie elementy strony zwracają uwagę, w jakiej
                          kolejności je oglądają, a czego w ogóle nie dostrzegają w serwisie.

                          Zaletą eye-trackingu jest to, że pozwala on na pomiar reakcji
                          fizjologicznych, które nie podlegają pełnej kontroli i często są
                          nieświadome. Eye-tracking dostarcza danych, które są niemożliwe do
                          uzyskania innymi drogami i jest doskonałym uzupełnieniem tradycyjnych
                          metod badawczych, takich jak testy zadaniowe oraz wywiady.

                          Do prowadzenia badań eye-trackingowych K2 wykorzystuje własny
                          eye-tracker Tobii wraz z najnowocześniejszym oprogramowaniem
                          analitycznym Tobii Studio. Wartość tego sprzętu to ponad 20 tys. euro.

                          Eye-tracker Tobii jest wmontowany w monitor LCD, nie wymaga
                          specjalnego kasku lub gogli jak w starych modelach eye-trackerów i jest
                          całkowicie nieinwazyjny dla osób badanych. Umożliwia badanie osób
                          noszących okulary i ma wysoką tolerancję na ruchy głową.

                          Sprzęt ten może być wykorzystywany nie tylko do badań ergonomii
                          serwisów internetowych, ale także do oceny efektywności kreacji
                          reklamowych - materiałów prasowych czy spotów wideo.



                          Eye-tracker Tobii 1750, źródło ilustracji: Tobii



                                                                                              27
Po badaniach wersji WWW Pekao24
Zmiany wprowadzone w projekcie w wyniku badań dotyczyły m.in.:

    • Nazewnictwa, które nie zawsze było w pełni zrozumiałe dla
    użytkowników;
    • Poprawy widoczności komunikatów;
    • Poprawy widoczności opcji wyboru rodzaju przelewu;
    • Poprawy widoczności zaznaczenia wybranego działu w menu;
    • Ułatwienia powrotu do strony głównej;
    • Poprawy widoczności odnośnika do notowań w części makler-
    skiej serwisu.

Z 19 zadań jakie wykonywali użytkownicy podczas testów tylko jedno
zostało ocenione jako trudne, dziewięć jako przeciętne pod względem
stopnia trudności, a pozostałe dziewięć jako bardzo łatwe.

Testy prototypu i projektów graficznych wersji WWW serwisu zostały
przeprowadzone przez zespół Komitywa.com w laboratorium badaw-
czym K2 przy ulicy Pilickiej w Warszawie.

W końcowym etapie prac nad serwisem już gotowy system był pilotażo-
wo testowany na grupie 14 tys. pracowników banku.


                     Pomieszczenie badawcze z lustrem weneckim w
                      laboratorium użyteczności K2 User Experience.

                                                                      28
Projektowanie wersji mobilnej

Podczas projektowania wersji mobilnej przygotowaliśmy statyczne
makiety interfejsu użytkownika dla całego serwisu. Prototyp prze-
znaczony do testów usability z udziałem użytkowników został wy-
konany po zaakceptowaniu makiet przez Klienta.

Prototyp wersji mobilnej Pekao24 przygotowaliśmy w edytorze
programistycznym Microsoft Visual Studio For .NET z wykorzysta-
niem możliwości graficznego budowania interfejsów użytkowni-
ka dla aplikacji mobilnych. Dzięki zastosowaniu środowiska .NET
możliwe stało się szybkie przygotowanie w pełni interaktywnego
prototypu z działająca walidacją formularzy po stronie serwera bez
JavaScript. Pozwoliło to nam na przeprowadzenie testów na tele-
fonach komórkowych, których przeglądarki nie zawsze radzą sobie
dobrze z kodem JavaScript.




                                                                     29
Wersja mobilna Pekao24 po zalogowaniu




Projekt graficzny nowego serwisu mobilnego Pekao24


                                                     30
Ograniczenia i założenia dla wersji mobilnej
Projektowanie aplikacji internetowych na urządzenia przenośne wyma-    Przygotowując wersję mobilną serwisów Pekao24 i Pekao24Makler
ga wzięcia pod uwagę wielu ograniczeń:                                 przyjęliśmy jako założenia:


    • Mały ekran;                                                         1. Wykorzystanie technologii XHTML Mobile Profile.
    • Różne rozdzielczości ekranu dla różnych urządzeń;                   2. Zapewnienie działania serwisu bez obsługi JavaScript. Java-
                                                                          Script powinien być wykorzystywany tylko jako dodatek uspraw-
    • Brak wygodnego urządzenia wskazującego w telefonach pozba-          niający pracę dla posiadaczy lepszych telefonów.
    wionych ekranu dotykowego;
                                                                          3. Obsługa tylko tych funkcji transakcyjnych, które nie wymagają
    • Mało komfortowe wprowadzanie znaków z klawiatury – duża             autoryzacji.
    możliwość pomyłek;
                                                                          4. Dostosowanie serwisu do podstawowej rozdzielności 240x320
    • Powolne wczytywanie się stron;                                      pikseli.
    • Ograniczenia przeglądarek mobilnych (brak działania JavaScrip-      5. Nawigacja oparta o listy.
    tu lub jego powolne działanie, nie wszystkie tagi są obsługiwane
    przez wszystkie telefony);                                            6. Płytka struktura serwisu.
    • Dużo dystraktorów przy typowym kontekście użycia.                   7. Lekkie strony pozbawione skomplikowanej grafiki.
                                                                          8. Uproszczona prezentacja danych tabelarycznych.




                                                                                                                                        31
Kontekst użycia aplikacji mobilnych




                                      32
Struktura i nawigacja serwisu mobilnego
Uproszczona, płytka struktura serwisu                             Układ stron oparty o listy




                                        Źródło: dotMobi Mobile Web Developers Guide, 2007

                                                                                         33
Różne rozdzielczości ekranów urządzeń mobilnych
Popularne rozdzielczości telefonów                             Trend wzrostu wielkości wyświetlaczy




                                                               Źródło: http://sender11.typepad.com


                                            + iPhone 320x480




Źródło: dotMobi Mobile Web Developers Guide, 2007

                                                                                                      34
Telefony używane do korzystania z WWW w Polsce




Najpopularniejsze telefony używane do przeglądania stron internetowych w Polsce według badania
firmy Gemius i ich rozdzielczości ekranów:

    • Apple iPhone (320x480 px)
    • Nokia E51, 6300, N95 (240x320 px)
    • Sony Ericsson K800, K550 (240x320 px)

                                                                                                 35
Badania usability prototypu wersji mobilnej

Badania wersji mobilnej serwisu zostały przeprowadzone na gru-
pie 10 użytkowników Pekao24.

Respondenci korzystali z prototypu serwisu na jednym z dwóch
modeli telefonów (Nokia N95 lub iPhone) w całkowicie normal-
ny sposób, a podgląd ekranu urządzenia mobilnego był przesyłany
do komputera. Osoby prowadzące badanie i klienci siedzący za lu-
strem weneckim mogli obserwować na żywo na ekranie monitora
operacje wykonywane na telefonie.

Użytkownicy wykonywali zadania na prototypie bankowego serwi-
su transakcyjnego oraz serwisu maklerskiego.




                                                                   36
Przebieg badania serwisu mobilnego
                                                                                                    Komputer	
  z	
  podglądem	
  
                                                                                                    ekranu	
  testowanej	
  
                                                                                                    aplikacji	
  mobilnej.	
  


                                    Osoba	
  badana	
  i	
  badacze	
  
                                                                                                    Klienci
                Facylitator	
  




                                                     Osoba	
  badana	
  
                                                     korzysta	
  z	
  telefonu	
  	
  
                Obserwator	
  
                                                     z	
  testowaną	
  aplikacją	
  




                                                                                          Lustro
                                                                                         weneckie

         Komputer	
  badawczy,	
  do	
  
         którego	
  przekazywany	
  jest	
  
         obraz	
  ekranu	
  z	
  	
  telefonu.	
  

                                                                                                                                     37
Prototyp wersji mobilnej Pekao24




Badanie usability przeprowadzone tylko na dwóch modelach telefonów pozwoliło nam na sprawdzenie jak z serwisem radzą sobie użytkownicy naj-
popularniejszych w Polsce platform reprezentujących zupełnie różne światy: mniejszy ekran, fizyczna klawiatura oraz dość ograniczona przeglądarka
Nokia N95, a z drugiej strony Safari oraz duży ekran multitouch iPhone’a.



                                                                                                                                                38
Wyniki badania wersji mobilnej
Podczas badań wersji mobilnej 100% respondentów wykonało popraw-
nie wszystkie zadania (i we wszystkich przypadkach przed czasem).

Serwis okazał się tak prosty w użyciu, że nawet osoby dla których korzy-
stanie z internetu mobilnego przez komórkę było nowością nie miały z
jego obsługą żadnych problemów. Dotyczyło to także użycia bardzo zło-
żonej aplikacji serwisu maklerskiego, która w wersji mobilnej zawiera
prawie wszystkie funkcje wersji pełnej.

Po badaniach dokonaliśmy jedynie drobnej optymalizacji formularzy,
aby korzystanie z nich było bardziej komfortowe.

Serwis mobilny dostępny jest pod adresem http://m.pekao24.pl




           100% respondentów
           wykonało wszystkie zadania
           przed czasem

                                                                           39
Zespół
Projektowanie interakcji, architektura informacji    Development JavaScript
Magdalenia Bicka - user experience team leader       Daniel Gromysz - programmer
Maciej Lipiec - user experience director             Krzysztof Jasewicz - programmer
                                                     Joanna Pietras - programmer
Projekt graficzny                                    Jacek Podgórski - programmer

Arek Sobczyk - senior graphic designer
                                                     Podziękowania
Dokumentacja i prototyp wersji mobilnej              Marcin Mościcki - art director
                                                     Eryk Orłowski - komitywa.com
Michał Gołębiowski - systems architect               Maciej Szandar - art director
                                                     Piotr Wawrzyniak - art director
FX
Tomasz Seroczyński - new internet concepts manager


Project managment
Jarek Górecki - project manager
Magdalena Zawada - account director


Development szablonów XSL
Michał Kamosz - webdeveloper
Łukasz Mańkowski - webdeveloper
Hubert Smusz - webdeveloper
Paweł Włodarczyk - webdeveloper

                                                                                       40
Autorzy
          Magdalena Bicka
          User Experience Team Leader w K2 Internet S.A.

          Od 2006 roku zajmuje się w K2 projektowaniem interakcji i badaniami user experience. Psycholog
          społeczny informatyki i komunikacji. Ukończyła Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie.

          Pracowała m.in. dla takich klientów jak Coca-Cola, Nokia, Open Finance, Agora S.A., Play, Sanitec
          KOŁO, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.




          Maciej Lipiec
          User Experience Director w K2 Internet S.A.

          W K2 od 2007 roku - początkowo jako architekt informacji w zespole Konsultingu agencji, później
          współzałożyciel spółki Komitywa.com, która po roku działalności została zastąpiona przez markę K2
          User Experience. Zespołem K2 User Experience kieruje od początku 2009. Wcześniej pracował w
          dziale Strategii i Architektury Informacji w agencji McCann Erickson Polska. Autor bloga dotyczącego
          użyteczności i projektowania interakcji uxdesign.pl.
          Psycholog społeczny ze specjalizacją w psychologii reklamy i marketingu. Absolwent Szkoły Wyższej
          Psychologii Społecznej w Warszawie.

          Pracował m.in. dla takich klientów jak PZU, Aviva / Commercial Union, Noble Bank, Nokia, Play,
          Polkomtel, PTC Era, Telewizja Polska, Coca-Cola, Maspex, Exxon Mobil, PKN Orlen.


                                                                                                           41
K2 User Experience to wyspecjalizowany zespół działający w ramach        Potrzebujesz konsultacji?
agencji K2 Internet zajmujący się tworzeniem koncepcji dla nowych        Skontaktuj się, jeśli interesuje Cię współpraca z nami!
produktów interaktywnych i e-usług, projektowaniem interakcji, pro-
wadzeniem badań z udziałem użytkowników.
                                                                         Maciej Lipiec
Pomagamy naszym Klientom tworzyć udane produkty i usługi.                User Experience Director
                                                                         e-mail: maciej.lipiec@k2.pl
Odkrywamy potrzeby konsumentów.                                          tel. 510 533 592

Projektujemy ergonomiczne i efektywne aplikacje oraz serwisy             Katarzyna Wiśniewska
internetowe, aplikacje na urządzenia mobilne (systemy iOS, Android,
Symbian, Windows), interfejsy dla ekranów dotykowych, kiosków            New Business Director
multimedialnych, sprzętu elektronicznego.                                e-mail: katarzyna.wisniewska@k2.pl
                                                                         tel. +48 (22) 448 70 21; 605 102 574
Konsultujemy i testujemy użyteczność (audyty i badania usability, eye-
tracking).                                                               K2 Internet S.A.
Badamy skuteczność kreacji reklamowych - nie tylko w Internecie.         al. Solidarności 74A,
                                                                         00-145 Warszawa
Łączymy wysokiej klasy wiedzę psychologiczną z know-how technolo-        tel. +48 (22) 448 70 00
gicznym i doświadczeniem marketingowym.                                  fax. +48 (22) 448 71 01
                                                                         e-mail: biuro@k2.pl
Naszą ofertę projektowo-badawczą znajdziesz na stronie                   www.k2.pl
www.k2.pl/ux

                                                                                                                                   42
43

More Related Content

Viewers also liked (7)

10$ wed
10$ wed10$ wed
10$ wed
 
Optional Phonics Review Webinar July 6
Optional Phonics Review Webinar July 6Optional Phonics Review Webinar July 6
Optional Phonics Review Webinar July 6
 
Documentoyaneiris tarea sola
Documentoyaneiris tarea solaDocumentoyaneiris tarea sola
Documentoyaneiris tarea sola
 
Disney and vertigo
Disney and vertigoDisney and vertigo
Disney and vertigo
 
Effective Reading: Tips for College Students
Effective Reading: Tips for College StudentsEffective Reading: Tips for College Students
Effective Reading: Tips for College Students
 
O Homem, Deus e o Universo - Cap X
O Homem, Deus e o Universo - Cap XO Homem, Deus e o Universo - Cap X
O Homem, Deus e o Universo - Cap X
 
Fsp group 400 w atx power supply 12v 80 plus certified vital series (vital 400)
Fsp group 400 w atx power supply 12v 80 plus certified vital series (vital 400)Fsp group 400 w atx power supply 12v 80 plus certified vital series (vital 400)
Fsp group 400 w atx power supply 12v 80 plus certified vital series (vital 400)
 

Similar to Case study Pekao24 - K2 User Experience

Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2
Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2
Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2
Divante
 
Divante - Mała książeczka sukcesów
Divante - Mała książeczka sukcesówDivante - Mała książeczka sukcesów
Divante - Mała książeczka sukcesów
Divante
 
MS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowana
MS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowanaMS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowana
MS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowana
Wydawnictwo Helion
 
Case study - Wdrożenie eCommerce w TIM SA
Case study - Wdrożenie eCommerce w TIM SACase study - Wdrożenie eCommerce w TIM SA
Case study - Wdrożenie eCommerce w TIM SA
Tomasz Karwatka
 
Case Study - eCommerce w TIM SA
Case Study - eCommerce w TIM SACase Study - eCommerce w TIM SA
Case Study - eCommerce w TIM SA
Divante
 
MS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektami
MS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektamiMS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektami
MS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektami
Wydawnictwo Helion
 
MS Project 2002. Zarządzanie projektami
MS Project 2002. Zarządzanie projektamiMS Project 2002. Zarządzanie projektami
MS Project 2002. Zarządzanie projektami
Wydawnictwo Helion
 
J2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnych
J2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnychJ2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnych
J2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnych
Wydawnictwo Helion
 

Similar to Case study Pekao24 - K2 User Experience (20)

Projektowanie ergonomicznych interfejsów użytkownika
Projektowanie ergonomicznych interfejsów użytkownikaProjektowanie ergonomicznych interfejsów użytkownika
Projektowanie ergonomicznych interfejsów użytkownika
 
Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2
Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2
Divante - Mała książeczka sukcesów - część 2
 
Divante - Mała książeczka sukcesów
Divante - Mała książeczka sukcesówDivante - Mała książeczka sukcesów
Divante - Mała książeczka sukcesów
 
Web Usability
Web UsabilityWeb Usability
Web Usability
 
MS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowana
MS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowanaMS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowana
MS Project 2003. Zarządzanie projektami. Edycja limitowana
 
Luqam - case study z realizacji strony www
Luqam - case study z realizacji strony wwwLuqam - case study z realizacji strony www
Luqam - case study z realizacji strony www
 
Case study - Wdrożenie eCommerce w TIM SA
Case study - Wdrożenie eCommerce w TIM SACase study - Wdrożenie eCommerce w TIM SA
Case study - Wdrożenie eCommerce w TIM SA
 
Case Study - eCommerce w TIM SA
Case Study - eCommerce w TIM SACase Study - eCommerce w TIM SA
Case Study - eCommerce w TIM SA
 
Militaria.pl - case study
Militaria.pl - case studyMilitaria.pl - case study
Militaria.pl - case study
 
MS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektami
MS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektamiMS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektami
MS Project 2007 i MS Project Server 2007. Efektywne zarządzanie projektami
 
Wdrożenie serwisu e-commerce zasmakujradosci.pl dla Florentyna
Wdrożenie serwisu e-commerce zasmakujradosci.pl dla FlorentynaWdrożenie serwisu e-commerce zasmakujradosci.pl dla Florentyna
Wdrożenie serwisu e-commerce zasmakujradosci.pl dla Florentyna
 
Zwinny_Analityk_SIW_Panel
Zwinny_Analityk_SIW_PanelZwinny_Analityk_SIW_Panel
Zwinny_Analityk_SIW_Panel
 
Redesign Playmobile.pl - case study K2 User Experience
Redesign Playmobile.pl - case study K2 User ExperienceRedesign Playmobile.pl - case study K2 User Experience
Redesign Playmobile.pl - case study K2 User Experience
 
Michał Bukowski
Michał BukowskiMichał Bukowski
Michał Bukowski
 
Projektowanie stron www dla ngo i projektow eko - case study
Projektowanie stron www dla ngo i projektow eko - case studyProjektowanie stron www dla ngo i projektow eko - case study
Projektowanie stron www dla ngo i projektow eko - case study
 
MS Project 2002. Zarządzanie projektami
MS Project 2002. Zarządzanie projektamiMS Project 2002. Zarządzanie projektami
MS Project 2002. Zarządzanie projektami
 
Summit EOIF GigaCon 2017 - katalog
Summit EOIF GigaCon 2017 - katalogSummit EOIF GigaCon 2017 - katalog
Summit EOIF GigaCon 2017 - katalog
 
Poznajmy się!
Poznajmy się!Poznajmy się!
Poznajmy się!
 
J2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnych
J2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnychJ2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnych
J2EE. Podstawy programowania aplikacji korporacyjnych
 
Qlik view folder_pl_j_commerce
Qlik view folder_pl_j_commerceQlik view folder_pl_j_commerce
Qlik view folder_pl_j_commerce
 

More from Maciej Lipiec (12)

Jak zjednać sobie ludzi i zdobyć pracę jako UX Designer?
Jak zjednać sobie ludzi i zdobyć pracę jako UX Designer?Jak zjednać sobie ludzi i zdobyć pracę jako UX Designer?
Jak zjednać sobie ludzi i zdobyć pracę jako UX Designer?
 
Chatboty i cyfrowi asystenci
Chatboty i cyfrowi asystenciChatboty i cyfrowi asystenci
Chatboty i cyfrowi asystenci
 
User Experience w agencji
User Experience w agencjiUser Experience w agencji
User Experience w agencji
 
Między realem a digitalem
Między realem a digitalemMiędzy realem a digitalem
Między realem a digitalem
 
E-sądy po polsku 2011
E-sądy po polsku 2011E-sądy po polsku 2011
E-sądy po polsku 2011
 
Rewolucje i ewolucje w portalu Play
Rewolucje i ewolucje w portalu PlayRewolucje i ewolucje w portalu Play
Rewolucje i ewolucje w portalu Play
 
Eyetracking Facebooka - K2 User Experience
Eyetracking Facebooka - K2 User ExperienceEyetracking Facebooka - K2 User Experience
Eyetracking Facebooka - K2 User Experience
 
E-sądy po polsku 2010
E-sądy po polsku 2010E-sądy po polsku 2010
E-sądy po polsku 2010
 
E-sądy po polsku 2009
E-sądy po polsku 2009E-sądy po polsku 2009
E-sądy po polsku 2009
 
E-sądy po polsku 2008
E-sądy po polsku 2008E-sądy po polsku 2008
E-sądy po polsku 2008
 
E-sądy 2009
E-sądy 2009E-sądy 2009
E-sądy 2009
 
Rapid Iterative Testing and Evaluation
Rapid Iterative Testing and Evaluation Rapid Iterative Testing and Evaluation
Rapid Iterative Testing and Evaluation
 

Case study Pekao24 - K2 User Experience

  • 2. Spis treści Pekao24 ................................................................... 3 Tekst: Maciej Lipiec, Magdalena Bicka Zakres projektu ......................................................... 4 © 2009-2010 Proces User-Centered Design ..................................... 5 Analiza ..................................................................... 6 K2 Internet SA al. Solidarności 74A, Projektowanie wersji WWW ......................................... 7 00-145 Warszawa tel. +48 22 448 70 00, Założenia projektowe dla wersji WWW .........................15 fax. +48 22 448 71 01 e-mail: biuro@k2.pl Eye-tracking i badania usability ................................. 26 www.k2.pl Projektowanie wersji mobilnej ................................... 29 K2 User Experience www.k2.pl/ux Ograniczenia i założenia dla wersji mobilnej ...................31 Badania usability prototypu wersji mobilnej ................. 36 Zespół .................................................................... 40 Autorzy ...................................................................41 2
  • 3. Pekao24 System transakcyjny Pekao24 należący do banku Pekao SA powstał w 2002 roku. Składa się z części bankowej oraz serwisów Pekao24Makler i CDM24 zapewniających obsługę rachunków brokerskich w Domu Ma- klerskim Pekao SA i Centralnym Domu Maklerskim Pekao SA. Dostęp do systemu posiada 1,5 miliona klientów banku. Przez lata system był systematycznie rozbudowywany o nowe funkcje. Z biegiem czasu interfejs Pekao24 stawał się coraz bardziej przeładowa- ny i stracił na czytelności. Nie pozwalał na dalsze poszerzanie funkcjo- nalności. Wymagał dostosowania do nowych technologii i odświeżenia graficznego (był zoptymalizowany dla rozdzielczości ekranu 800x600 pikseli). W 2009 roku bank podjął decyzję o przeprowadzeniu modernizacji serwisów Pekao24 i Pekao24Makler oraz o wdrożeniu wersji mobilnej systemu dostosowanej do korzystania z niej za pomocą urządzeń przenośnych, takich jak telefony komórkowe lub PDA. Do realizacji projektu wybrana została agencja K2 Internet. Poprzednia wersja serwisu Pekao24 3
  • 4. Zakres projektu Prace związane z rewitalizacją serwisów Pekao24 dotyczyły zaprojek- Przebudowa interfejsu użytkownika dotyczyła wszystkich usług towania i wdrożenia nowego interfejsu użytkownika. K2 jedynie w nie- Pekao24, takich jak obsługa rachunków bankowych, lokat, kredytów, wielkim stopniu ingerowało w funkcje systemu, z których większość funduszy inwestycyjnych, doładowań kart telefonicznych, e-faktur oraz musiała pozostać niezmieniona. pełnej obsługi rachunków brokerskich. Cele przebudowy przedstawiały się następująco: W drugim etapie prac K2 zaprojektowało dla Pekao nowy produkt ban- kowości elektronicznej, czyli wersję mobilną systemu zawierającą wy- 1. Zaprojektowanie i wdrożenie nowego interfejsu użytkownika brane funkcje serwisów bankowego i maklerskiego. dostosowanego do minimalnej rozdzielczości ekranu 1024x768 pikseli. W obu przypadkach koncepcję interfejsu użytkownika przygotowali 2. Stworzenie nowej skalowalnej architektury informacji zapew- Magdalena Bicka i Maciej Lipiec z działu K2 User Experience zajmującego niającej możliwość łatwej rozbudowy w przypadku wprowadzenia się projektowaniem interakcji i użytecznością (usability). nowych usług lub produktów. Projekt rozpoczął się pod koniec czerwca 2009, a zakończył latem 2010. 3. Poprawa ergonomii i user experience systemu. Optymalizacja Sama faza projektowa trwała około czterech miesięcy. nawigacji i formularzy, ułatwienie dotarcia do trudno dostępnych funkcji. 4. Wprowadzenie mechanizmów sprzedażowych i marketingo- Demo nowego systemu transakcyjnego dostęp- wych w serwisie (zachęcanie użytkowników do korzystania ze ne jest pod adresem demo.pekao24.pl wszystkich usług udostępnianych przez bank drogą elektroniczną, cross-selling). Nowe Pekao24 zebrało bardzo pozytywne opi- nie ze strony użytkowników oraz specjalistów 5. Zapewnienie możliwości obustronnej komunikacji w systemie: w branży. Zdobyło także wyróżnienie magazynu klient – bank, bank – klient. PC WORLD jako najlepszy interfejs systemu bankowości elektronicznej w Polsce. 4
  • 5. Proces User-Centered Design Nowy serwis Pekao24 został zaprojektowany w metodyce User-Centered Design (projektowanie zorientowane na użytkownika) zgodnej z wytycznymi normy ISO 13407:1999. Zaplanowanie procesu projektowego 1b. Analiza kontekstu użycia 1a. Analiza 2. Projektowanie wymagań 3. Ewaluacja projektu z udziałem Sukces! Projekt spełnia użytkowników wymagania biznesowe i użytkowników 5
  • 6. Analiza W ramach fazy analitycznej poprzedzającej proces projektowania nowego systemu K2 przeprowadziło badania z udziałem użytkow- ników istniejącego serwisu Pekao24 oraz użytkowników konkuren- cyjnych systemów bankowości elektronicznej. W badaniach wzięło udział 25 klientów Pekao SA oraz użytkowni- ków internetowych systemów bankowych i maklerskich 5 konku- rencyjnych banków. Przeprowadzono indywidualne wywiady pogłębione (IDI) z użyt- kownikami i obserwacje, tego w jaki sposób klienci różnych ban- ków korzystają ze swoich systemów bankowości elektronicznej. Badania pozwoliły na rozpoznanie silnych i słabych stron różnych rozwiązań projektowych stosowanych w systemach konkurencyj- nych i zwróciły uwagę na problemy z użytecznością występujące w serwisie Pekao24. Przeanalizowaliśmy również statystyki operacji najczęściej wyko- nywanych przez klientów Pekao24 oraz przyjrzeliśmy się świato- wym trendom w dziedzinie bankowości elektronicznej. 6
  • 7. Projektowanie wersji WWW Podczas fazy projektowej przygotowany został projekt architek- tury informacji w postaci interaktywnego prototypu serwisu oraz projekt graficzny. Prototyp został następnie poddany testom usability z udziałem użytkowników, a na projektach graficznych przeprowadzono bada- nie eye-trackingowe. 7
  • 8. Proces projektowania architektury informacji Metodyka projektowania zorientowanego na użytkownika (User- Cała funkcjonalność systemu musiała zostać odtworzona w nowym Centered Design) wymaga przygotowania dokładnego prototypu interfejsie użytkownika na podstawie analizy interfejsu istniejącego aplikacji, tak aby możliwe było przeprowadzenie testów z użytkownikami serwisu. Było to możliwe dzięki bliskiej współpracy z Klientem, który przed rozpoczęciem produkcji. na bieżąco wyjaśniał wszystkie niejasności związane z logiką działania aplikacji. Z uwagi na rozmiar projektu i bardzo napięty harmonogram rozpo- częliśmy projektowanie architektury informacji od razu od pracy nad interaktywnym prototypem HTML, rezygnując z etapu przygotowania statycznych makiet. Gotowy prototyp serwisu bankowego zawierający kluczowe ekrany in- terfejsu użytkownika liczył 300 stron, a prototyp serwisu maklerskiego Prototyp architektury 150 stron. Zaczęliśmy od zaprojektowania ogólnej struktury serwisu i najbardziej informacji serwisu podstawowych funkcji związanych z rachunkami bankowymi oraz od funkcji ogólnych, takich jak ustawienia. Po wstępnej akceptacji tej czę- ści przez Pekao kontynuowaliśmy pracę nad następnymi działami serwi- liczył 450 ekranów su, oddając je kolejno do akceptacji Klienta. Cotygodniowe spotkania projektowe z Klientem pozwalały na dokładne omówienie każdej funkcji, wyjaśnienie wątpliwości i zgłoszenie ewen- tualnych uwag do każdego ekranu. 8
  • 9. Proces projektowania architektury informacji Równolegle z projektowaniem architektury informacji i tworzeniem Prototyp serwisu został przygotowany w programie Microsoft Visio prototypu prowadzone były prace nad projektem graficznym serwisu, z wykorzystaniem dodatku VisDynamica napisanego przez Tomasza który musiał być zgodny z corporate identity banku. Oprawa graficzna Seroczyńskiego z K2. nowego Pekao24, której autorem jest Arek Sobczyk, powstawała w ścisłej współpracy z architektami informacji. Visio pozwoliło nam na szybkie wykonanie graficznego prototypu, który dzięki VisDynamice był całkowicie interaktywny – działały w nim wszyst- Ze względu na to, że przy tak złożonym projekcie nie jest możliwe kie linki, rozwijane menu, dynamiczne panele i formularze. Specjalnie przygotowania makiet graficznych dla wszystkich ekranów interfejsu na potrzeby projektu Pekao Tomek dopisał do VisDynamiki wiele no- użytkownika, zaprojektowane zostały tylko elementy wyjątkowe oraz wych funkcji, m.in. opcję pełnej walidacji pól występujących w formula- style dla wszystkich powtarzających się elementów w całym systemie. rzach i wyświetlania komunikatów błędów. Dzięki konstrukcji interfejsu użytkownika wykorzystującej powtarzające się moduły cały projekt graficzny do liczącej ponad 400 ekranów aplikacji ograniczył się do 16 makiet. Stylistyka elementów określona w projekcie graficznym została zastoso- wana w prototypie architektury informacji, który na tyle, na ile to było możliwe przypominał gotowy serwis. Dzięki temu rozwiązaniu: • Osoby uczestniczące w projekcie ze strony banku mogły sobie bez problemu wyobrazić wygląd i działanie gotowego serwisu na podstawie prototypu; • Badania usability przeprowadzone z użytkownikami na prototy- pie dotyczyły maksymalnie wiernej symulacji gotowego produktu; • Podczas produkcji serwisu webdeveloperzy mieli jasność, co do tego w jakiej stylistyce wykonać elementy każdej strony, kierując się wyglądem prototypu, bez potrzeby dodatkowego opisu. 9
  • 10. Protototyp serwisu Pierwsze podejście do architektury informacji strony głównej Finalny prototyp architektury informacji użyty podczas badań po zalogowaniu. usability. 10
  • 11. Corporate identity UniCredit Group Kolory podstawowe Kolory uzupełniające Paleta dozwolonych kolorów z identyfikacji wizualnej Grupy UniCredit, której częścią jest bank Pekao SA. 11
  • 15. Założenia projektowe dla wersji WWW Projektując interfejs użytkownika dla nowego serwisu Pekao24 przyjęliśmy szereg założeń mających na celu poprawę ergonomii i user experience: 1. Zmniejszenie liczby jednocześnie dostępnych do wyboru opcji. 2. Łączenie i grupowanie powiązanych funkcji razem. 3. Skupienie uwagi użytkowników na treści strony i wykonywanych operacjach, a nie na nawigacji. 4. Zapewnienie elastyczności kolejności wykonywanych czynno- ści. 5. Czytelna informacja zwrotna dla użytkowników po wykonaniu operacji. 6. Zapewnienie spójności rozwiązań w całym systemie. 7. Wyeliminowanie niejasności. 15
  • 16. Zmniejszenie liczby opcji do wyboru Menu działu Menu działu „Rachunki” w starym „Rachunki” w serwisie serwisie Pekao24 - zaprojektowanym przez 21 pozycji plus K2 - 10 pozycji. nagłówki sekcji. 16
  • 17. Zmniejszenie liczby opcji do wyboru Zarówno zbyt mało, jak i zbyt dużo opcji do wyboru wpływa negatywnie Im więcej prezentowanych jednocześnie opcji, tym więcej czasu na satysfakcję użytkowników, dlatego ważne jest zachowanie optymal- zabiera: nej liczby elementów. • Zapoznanie się z każą opcją i odnalezienie konkretnej funkcji (Prawo Hicka). • Podjęcie decyzji, która z opcji jest najbardziej odpowiednia. Zbyt wiele opcji do jednoczesnego wyboru: • Zmniejsza efektywność pracy; • Zmniejsza satysfakcję użytkownika; • Może wywoływać paraliż decyzyjny. (Barry Schwartz - „The Paradox of Choice”) Źródło ilustracji: Luke Wroblewski, http://www.lukew.com/ff/entry.asp?429 17
  • 18. Łączenie i grupowanie podobnych funkcji Grupowanie powiązanych opcji umożliwia zmniejszenie liczby jedno- Na przykład: cześnie prezentowanych pozycji i ukierunkowuje wybór pozwalając użytkownikom na podejmowanie coraz bardziej szczegółowych decyzji 1. Najpierw wybieram rodzaj przelewu (jednorazowy, zdefiniowa- w kolejnych krokach („progressive disclosure”). ny, cykliczny). 2. Potem wybieram typ dla tego przelewu (zewnętrzny, wewnętrz- ny, walutowy, ZUS, US, spłata karty, rachunek brokerski). Fragment zrzutu ekranu z nowego serwisu. 18
  • 19. Uwaga użytkowników ma skupiać się na treści Koncentrując się na wykonywanej czynności użytkownicy poświęcają najwięcej uwagi polu treści strony, często zapominając o menu. Badania eye-trackingowe pokazują, że użytkownicy skupiają się najmocniej na środku strony i zwykle zaczynają oglądać stronę patrząc na jej środek. Badania przeprowadzone przez K2 w fazie analitycznej projektu wyka- zały, że użytkownicy woleli najpierw wybrać rachunek i dopiero z jego poziomu wykonywali transakcje, przy czym mieli tendencję do poszuki- wania akcji związanych z danym produktem przede wszystkim w polu treści, a nie w menu. Mapa cieplna (heatmap) z badania eye-trackingowego Pekao24. Kolory czerwony i żółty oznaczają obszary najbardziej przyciągające uwagę użytkowników podczas wykonywania zadania. 19
  • 20. Uwaga użytkowników ma skupiać się na treści Linki do operacji umieszczone w polu treści. Fragment zrzutu ekranu z nowego serwisu. 20
  • 21. Elastyczność kolejności wykonywanych czynności System zapewnia dwa możliwe sposoby wykonywania operacji: 1. Wybór operacji -> wybór rachunku 2. Wybór rachunku -> wybór operacji 1 2 Fragment zrzutu ekranu z nowego serwisu - po prawej stronie kontekstowe rozwijane menu dla konkretnego rachunku. 21
  • 22. Czytelna informacja zwrotna od systemu Komunikaty po wykonaniu akcji są zawsze widoczne w tym samym miejscu i pozwalają kontynuować pracę bez przerw oraz dodatkowego klikania, co byłoby konieczne w przypadku komunikatów wyświetlanych w oknie dialogowym lub na osobnej stronie. Nowy serwis Pekao24 wykorzystuje podobny system komunikatów jak m.in. poczta Gmail lub serwis Flickr. 22
  • 23. Czytelna informacja zwrotna od systemu Komunikaty błędów powinny informować na czym polega problem i jak go rozwiązać. Chcę aktywować kartę kodów, ale nie mogę, bo nie mam aktywnej karty kodów? Komunikat nie wyjaśnia problemu i nie mówi, co zrobić! Komunikat w starym serwisie Pekao24. 23
  • 24. Spójność rozwiązań Spójność wewnętrzna interfejsu użytkownika pozwala na szybką i łatwą naukę korzystania z niego i zmniejsza prawdopodobieństwo pomyłek. Projektując nowy system Pekao24 stworzyliśmy jednolite standardy wyglądu i zachowania dla wszystkich elementów interfejsu użytkowni- ka powtarzających się na ponad 400 ekranach aplikacji. Przyciski akcji w nowym serwisie Pekao24. Przykład: 1. Wszystkie przyciski zawsze wyrównane do prawej strony. 2. Najważniejszy przycisk akcji (primary action) wyróżniony kolo- rem niebieskim, zawsze pierwszy od prawej strony. 3. Mniej ważne przyciski (secondary actions) w kolorze szarym, po lewej. 4. Wszystkie akcje negatywne (anuluj, wróć, usuń) zawsze przed- stawione za pomocą linków, dla odróżnienia od akcji pozytywnych (zatwierdzających). 24
  • 25. Wyeliminowanie niejasności Czy kartę anuluje przycisk „anuluj” czy „zatwierdź”? :-) Formularz w starym serwisie Pekao24. 25
  • 26. Eye-tracking i badania usability Testy użyteczności oraz eye-tracking zostały przeprowadzone na grupie 25 użytkowników bankowości elektronicznej i usług ma- klerskich, nie będących klientami Pekao SA. Podczas testów usability użytkownicy byli proszeni o wykonanie na prototypie serwisu serii zadań będących najbardziej typowymi przypadkami użycia systemu. Badania wskazały miejsca w serwisie wymagające poprawy oraz możliwości optymalizacji użyteczności interfejsu. W czasie badań przetestowano także dwa różne projekty formularzy wniosków (testy A/B), co pozwoliło na wybranie bardziej efektywnej wersji. Eye-tracking, czyli badanie śledzenia wzroku użytkowników, został przeprowadzony na statycznych projektach graficznych kluczowych stron serwisu. Przedstawiciele grupy celowej byli proszeni o wyko- nanie zadań polegających na odnalezieniu wzrokiem i wskazaniu kursorem myszki wybranych funkcji na prezentowanych ekranach. Zbadano także spontaniczne postrzeganie interfejsu. Eye-tracking umożliwił sprawdzenie czytelności projektów graficz- nych i ich optymalizację. Pozwolił na upewnienie się, że odnale- zienie wszystkich najbardziej istotnych informacji jest łatwe i nie sprawia użytkownikom problemów. 26
  • 27. Jak działa eye-tracker? Eye-tracker (okulograf), to urządzenie badawcze służące do rejestracji ścieżek wzroku respondentów. Badanie przeprowadzone za pomocą eye-trackera pozwala sprawdzić jak osoby badane postrzegają stronę internetową - na jakie elementy strony zwracają uwagę, w jakiej kolejności je oglądają, a czego w ogóle nie dostrzegają w serwisie. Zaletą eye-trackingu jest to, że pozwala on na pomiar reakcji fizjologicznych, które nie podlegają pełnej kontroli i często są nieświadome. Eye-tracking dostarcza danych, które są niemożliwe do uzyskania innymi drogami i jest doskonałym uzupełnieniem tradycyjnych metod badawczych, takich jak testy zadaniowe oraz wywiady. Do prowadzenia badań eye-trackingowych K2 wykorzystuje własny eye-tracker Tobii wraz z najnowocześniejszym oprogramowaniem analitycznym Tobii Studio. Wartość tego sprzętu to ponad 20 tys. euro. Eye-tracker Tobii jest wmontowany w monitor LCD, nie wymaga specjalnego kasku lub gogli jak w starych modelach eye-trackerów i jest całkowicie nieinwazyjny dla osób badanych. Umożliwia badanie osób noszących okulary i ma wysoką tolerancję na ruchy głową. Sprzęt ten może być wykorzystywany nie tylko do badań ergonomii serwisów internetowych, ale także do oceny efektywności kreacji reklamowych - materiałów prasowych czy spotów wideo. Eye-tracker Tobii 1750, źródło ilustracji: Tobii 27
  • 28. Po badaniach wersji WWW Pekao24 Zmiany wprowadzone w projekcie w wyniku badań dotyczyły m.in.: • Nazewnictwa, które nie zawsze było w pełni zrozumiałe dla użytkowników; • Poprawy widoczności komunikatów; • Poprawy widoczności opcji wyboru rodzaju przelewu; • Poprawy widoczności zaznaczenia wybranego działu w menu; • Ułatwienia powrotu do strony głównej; • Poprawy widoczności odnośnika do notowań w części makler- skiej serwisu. Z 19 zadań jakie wykonywali użytkownicy podczas testów tylko jedno zostało ocenione jako trudne, dziewięć jako przeciętne pod względem stopnia trudności, a pozostałe dziewięć jako bardzo łatwe. Testy prototypu i projektów graficznych wersji WWW serwisu zostały przeprowadzone przez zespół Komitywa.com w laboratorium badaw- czym K2 przy ulicy Pilickiej w Warszawie. W końcowym etapie prac nad serwisem już gotowy system był pilotażo- wo testowany na grupie 14 tys. pracowników banku. Pomieszczenie badawcze z lustrem weneckim w laboratorium użyteczności K2 User Experience. 28
  • 29. Projektowanie wersji mobilnej Podczas projektowania wersji mobilnej przygotowaliśmy statyczne makiety interfejsu użytkownika dla całego serwisu. Prototyp prze- znaczony do testów usability z udziałem użytkowników został wy- konany po zaakceptowaniu makiet przez Klienta. Prototyp wersji mobilnej Pekao24 przygotowaliśmy w edytorze programistycznym Microsoft Visual Studio For .NET z wykorzysta- niem możliwości graficznego budowania interfejsów użytkowni- ka dla aplikacji mobilnych. Dzięki zastosowaniu środowiska .NET możliwe stało się szybkie przygotowanie w pełni interaktywnego prototypu z działająca walidacją formularzy po stronie serwera bez JavaScript. Pozwoliło to nam na przeprowadzenie testów na tele- fonach komórkowych, których przeglądarki nie zawsze radzą sobie dobrze z kodem JavaScript. 29
  • 30. Wersja mobilna Pekao24 po zalogowaniu Projekt graficzny nowego serwisu mobilnego Pekao24 30
  • 31. Ograniczenia i założenia dla wersji mobilnej Projektowanie aplikacji internetowych na urządzenia przenośne wyma- Przygotowując wersję mobilną serwisów Pekao24 i Pekao24Makler ga wzięcia pod uwagę wielu ograniczeń: przyjęliśmy jako założenia: • Mały ekran; 1. Wykorzystanie technologii XHTML Mobile Profile. • Różne rozdzielczości ekranu dla różnych urządzeń; 2. Zapewnienie działania serwisu bez obsługi JavaScript. Java- Script powinien być wykorzystywany tylko jako dodatek uspraw- • Brak wygodnego urządzenia wskazującego w telefonach pozba- niający pracę dla posiadaczy lepszych telefonów. wionych ekranu dotykowego; 3. Obsługa tylko tych funkcji transakcyjnych, które nie wymagają • Mało komfortowe wprowadzanie znaków z klawiatury – duża autoryzacji. możliwość pomyłek; 4. Dostosowanie serwisu do podstawowej rozdzielności 240x320 • Powolne wczytywanie się stron; pikseli. • Ograniczenia przeglądarek mobilnych (brak działania JavaScrip- 5. Nawigacja oparta o listy. tu lub jego powolne działanie, nie wszystkie tagi są obsługiwane przez wszystkie telefony); 6. Płytka struktura serwisu. • Dużo dystraktorów przy typowym kontekście użycia. 7. Lekkie strony pozbawione skomplikowanej grafiki. 8. Uproszczona prezentacja danych tabelarycznych. 31
  • 33. Struktura i nawigacja serwisu mobilnego Uproszczona, płytka struktura serwisu Układ stron oparty o listy Źródło: dotMobi Mobile Web Developers Guide, 2007 33
  • 34. Różne rozdzielczości ekranów urządzeń mobilnych Popularne rozdzielczości telefonów Trend wzrostu wielkości wyświetlaczy Źródło: http://sender11.typepad.com + iPhone 320x480 Źródło: dotMobi Mobile Web Developers Guide, 2007 34
  • 35. Telefony używane do korzystania z WWW w Polsce Najpopularniejsze telefony używane do przeglądania stron internetowych w Polsce według badania firmy Gemius i ich rozdzielczości ekranów: • Apple iPhone (320x480 px) • Nokia E51, 6300, N95 (240x320 px) • Sony Ericsson K800, K550 (240x320 px) 35
  • 36. Badania usability prototypu wersji mobilnej Badania wersji mobilnej serwisu zostały przeprowadzone na gru- pie 10 użytkowników Pekao24. Respondenci korzystali z prototypu serwisu na jednym z dwóch modeli telefonów (Nokia N95 lub iPhone) w całkowicie normal- ny sposób, a podgląd ekranu urządzenia mobilnego był przesyłany do komputera. Osoby prowadzące badanie i klienci siedzący za lu- strem weneckim mogli obserwować na żywo na ekranie monitora operacje wykonywane na telefonie. Użytkownicy wykonywali zadania na prototypie bankowego serwi- su transakcyjnego oraz serwisu maklerskiego. 36
  • 37. Przebieg badania serwisu mobilnego Komputer  z  podglądem   ekranu  testowanej   aplikacji  mobilnej.   Osoba  badana  i  badacze   Klienci Facylitator   Osoba  badana   korzysta  z  telefonu     Obserwator   z  testowaną  aplikacją   Lustro weneckie Komputer  badawczy,  do   którego  przekazywany  jest   obraz  ekranu  z    telefonu.   37
  • 38. Prototyp wersji mobilnej Pekao24 Badanie usability przeprowadzone tylko na dwóch modelach telefonów pozwoliło nam na sprawdzenie jak z serwisem radzą sobie użytkownicy naj- popularniejszych w Polsce platform reprezentujących zupełnie różne światy: mniejszy ekran, fizyczna klawiatura oraz dość ograniczona przeglądarka Nokia N95, a z drugiej strony Safari oraz duży ekran multitouch iPhone’a. 38
  • 39. Wyniki badania wersji mobilnej Podczas badań wersji mobilnej 100% respondentów wykonało popraw- nie wszystkie zadania (i we wszystkich przypadkach przed czasem). Serwis okazał się tak prosty w użyciu, że nawet osoby dla których korzy- stanie z internetu mobilnego przez komórkę było nowością nie miały z jego obsługą żadnych problemów. Dotyczyło to także użycia bardzo zło- żonej aplikacji serwisu maklerskiego, która w wersji mobilnej zawiera prawie wszystkie funkcje wersji pełnej. Po badaniach dokonaliśmy jedynie drobnej optymalizacji formularzy, aby korzystanie z nich było bardziej komfortowe. Serwis mobilny dostępny jest pod adresem http://m.pekao24.pl 100% respondentów wykonało wszystkie zadania przed czasem 39
  • 40. Zespół Projektowanie interakcji, architektura informacji Development JavaScript Magdalenia Bicka - user experience team leader Daniel Gromysz - programmer Maciej Lipiec - user experience director Krzysztof Jasewicz - programmer Joanna Pietras - programmer Projekt graficzny Jacek Podgórski - programmer Arek Sobczyk - senior graphic designer Podziękowania Dokumentacja i prototyp wersji mobilnej Marcin Mościcki - art director Eryk Orłowski - komitywa.com Michał Gołębiowski - systems architect Maciej Szandar - art director Piotr Wawrzyniak - art director FX Tomasz Seroczyński - new internet concepts manager Project managment Jarek Górecki - project manager Magdalena Zawada - account director Development szablonów XSL Michał Kamosz - webdeveloper Łukasz Mańkowski - webdeveloper Hubert Smusz - webdeveloper Paweł Włodarczyk - webdeveloper 40
  • 41. Autorzy Magdalena Bicka User Experience Team Leader w K2 Internet S.A. Od 2006 roku zajmuje się w K2 projektowaniem interakcji i badaniami user experience. Psycholog społeczny informatyki i komunikacji. Ukończyła Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie. Pracowała m.in. dla takich klientów jak Coca-Cola, Nokia, Open Finance, Agora S.A., Play, Sanitec KOŁO, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Maciej Lipiec User Experience Director w K2 Internet S.A. W K2 od 2007 roku - początkowo jako architekt informacji w zespole Konsultingu agencji, później współzałożyciel spółki Komitywa.com, która po roku działalności została zastąpiona przez markę K2 User Experience. Zespołem K2 User Experience kieruje od początku 2009. Wcześniej pracował w dziale Strategii i Architektury Informacji w agencji McCann Erickson Polska. Autor bloga dotyczącego użyteczności i projektowania interakcji uxdesign.pl. Psycholog społeczny ze specjalizacją w psychologii reklamy i marketingu. Absolwent Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Pracował m.in. dla takich klientów jak PZU, Aviva / Commercial Union, Noble Bank, Nokia, Play, Polkomtel, PTC Era, Telewizja Polska, Coca-Cola, Maspex, Exxon Mobil, PKN Orlen. 41
  • 42. K2 User Experience to wyspecjalizowany zespół działający w ramach Potrzebujesz konsultacji? agencji K2 Internet zajmujący się tworzeniem koncepcji dla nowych Skontaktuj się, jeśli interesuje Cię współpraca z nami! produktów interaktywnych i e-usług, projektowaniem interakcji, pro- wadzeniem badań z udziałem użytkowników. Maciej Lipiec Pomagamy naszym Klientom tworzyć udane produkty i usługi. User Experience Director e-mail: maciej.lipiec@k2.pl Odkrywamy potrzeby konsumentów. tel. 510 533 592 Projektujemy ergonomiczne i efektywne aplikacje oraz serwisy Katarzyna Wiśniewska internetowe, aplikacje na urządzenia mobilne (systemy iOS, Android, Symbian, Windows), interfejsy dla ekranów dotykowych, kiosków New Business Director multimedialnych, sprzętu elektronicznego. e-mail: katarzyna.wisniewska@k2.pl tel. +48 (22) 448 70 21; 605 102 574 Konsultujemy i testujemy użyteczność (audyty i badania usability, eye- tracking). K2 Internet S.A. Badamy skuteczność kreacji reklamowych - nie tylko w Internecie. al. Solidarności 74A, 00-145 Warszawa Łączymy wysokiej klasy wiedzę psychologiczną z know-how technolo- tel. +48 (22) 448 70 00 gicznym i doświadczeniem marketingowym. fax. +48 (22) 448 71 01 e-mail: biuro@k2.pl Naszą ofertę projektowo-badawczą znajdziesz na stronie www.k2.pl www.k2.pl/ux 42
  • 43. 43