SlideShare a Scribd company logo
ÇAKIL GEÇĠDĠ EĞĠTĠM
NOTLARI
ÖZGÜR SEVER
10.11.2015
Genel Bilgi
Ne işe yarar
Genel Bilgi
Çakıl geçitleri, regülatör yapılarının önünde biriken malzemeleri temizlemek amacıyla tesis
edilmektedir.
Aynı zamanda kontrollü bir dolusavak olarak görev yaparak taşkın döneminde gelen debinin
bir kısmını da geçirebilmektedir.
Literatürde, genişliği 50 m’yi geçen regülatörlerde 2 tarafta da bulunmasının faydalı olduğu
belirtilmiştir. Ancak, çakıl geçidinin asıl görevi su alma yapısından içeri temiz akım girmesini
sağlamaktır.
Kapak üst kotunun su seviyesinin üzerinde olması ve ayrıca bir dalgıç perdenin de olmaması
durumunda çakıl geçitlerinden geçen debi dolusavak gibi hesaplanabilir.
Akım Tipleri
Çakıl geçidinin akış aşağısındaki akım 2 türlü olabilir.
Serbest Akım Batık Akım
Debi Formülü – Yöntem 1
Her iki akım durumunda da geçen debinin formülü: Q=CdLd 𝟐𝐠𝐲 𝟏
Q:Çakıl geçidinden geçen debi (m3/s)
Cd:Debi katsayısı
L:Çakıl geçidinin genişliği (m)
d:Çakıl geçidinin düşey açıklığı (m)
g:Yerçekimi ivmesi, (m/s2)
y1:Memba su derinliği (m)
Akım Tipinin Belirlenmesi – Yöntem 1
Akım tiplerine göre formül değişmemektedir, ancak debi katsayısı (Cd) değişmektedir.
Akım tipleri Swamee (1992) tarafından geliştirilen şu eşitlikler yardımıyla
belirlenebilmektedir.
Serbest Akım: 𝑦1 ≥ 0.81𝑦3
𝑦3
𝑏
0.72
Batık Akım: 𝑦3 < 𝑦1 < 0.81𝑦3
𝑦3
𝑏
0.72
Büzülme Katsayısı – Yöntem 1
Büzülme katsayısı, çakıl geçidi çıkışında su derinliğinin en az olduğu noktanın (vena contracta)
kapak açıklığına oranıdır.𝐶𝑐 =
𝑦2
𝑏
Keskin kenarlı dik bir çakıl geçidi kapağı için
büzülme katsayısı temel teorik hesaplamalar sonucunda
0.598~0.611 olarak belirlenmiştir.
Deney sonuçlarına göre ise katsayı 0.61~0.74 arasında
değişmektedir.
Hesaplamalarda bu değer genellikle 0.61
kullanılmaktadır.
Debi Katsayısı – Yöntem 1
Serbest akım durumunda, 𝐶 𝑑 =
𝐶 𝑐
1+
𝐶 𝑐 𝑏
𝑦1
Batık akım durumunda,
Φ=
𝑦1
𝑦3
Ψ=
𝑦1
𝐶 𝑐 𝑏
Serbest Çalışma Hali – Yöntem 2
𝑄 = μ ∗ 𝑑 ∗ 𝐿 2𝑔𝐻
μ: Büzülme katsayısı
L: Çakıl geçidinin genişliği (m)
d: Çakıl geçidinin düşey açıklığı (m)
g: Yerçekimi ivmesi, (m/s2)
H: Memba su derinliği (m)
Serbest Çalışma Hali – Yöntem 2
Büzülme katsayısı (μ) 0.65 kabul edilebilir. 𝑑1 = 0.65 ∗ 𝑑
H-d1 = Ht  Buradan «1» kesitindeki hız ve Froud Sayısı hesaplanabilir.
𝑑2
𝑑1
=
1
2
1 + 8𝐹𝑟1
2
− 1  d2 değeri hesaplanır.
Mansap su seviyesi (dw) eşlenik derinlikten (d2) daha düşükse serbest çalışma hali söz
konusudur.
𝑄 = μ ∗ 𝑑 ∗ 𝐿 2𝑔𝐻 denkleminden «Q» değeri hesaplanır.
Batık Çalışma Hali – Yöntem 2
Mansap su seviyesi (dw) eşlenik derinlikten (d2) daha yüksekse batık çalışma hali söz
konusudur.
𝑄 = μ ∗ 𝑑 ∗ 𝐿 2𝑔∆𝐻 denkleminden «Q» değeri hesaplanır.
ΔH = Memba – mansap su seviyeleri farkı
Cakil gecidi

More Related Content

What's hot

Flow Through Pipes - Hydraulics
Flow Through Pipes - HydraulicsFlow Through Pipes - Hydraulics
Flow Through Pipes - Hydraulics
Engr. M Jalal Sarwar
 
Draft tube
Draft   tubeDraft   tube
Draft tube
rajesharayankara
 
Medidores e sensores de vazão
Medidores e sensores de vazãoMedidores e sensores de vazão
Medidores e sensores de vazão
Luís Fernando Ferreira Silva
 
Water surface profiles
Water surface profilesWater surface profiles
Water surface profiles
Rahul Kumar
 
Run of River and Pumped Storage Plants
Run of River and Pumped Storage PlantsRun of River and Pumped Storage Plants
Run of River and Pumped Storage Plants
Satish Taji
 
cfd-ppt.ppt
cfd-ppt.pptcfd-ppt.ppt
cfd-ppt.ppt
masterperfect2
 
• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages
• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages
• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages
abdqadeer
 
SPILLWAYS
 SPILLWAYS SPILLWAYS
SPILLWAYS
AMRUTA JARE
 
Hydraulics of water Distribution System
 Hydraulics of water Distribution System Hydraulics of water Distribution System
Hydraulics of water Distribution System
UET Lahore | University of Engineering and Technology
 
Medidor de vazão térmico
Medidor de vazão térmico Medidor de vazão térmico
Medidor de vazão térmico
Victor Said
 
Hydraulic structures
Hydraulic structuresHydraulic structures
Hydraulic structures
Khushnuma Wasim
 
Pump, Submersible pump
Pump, Submersible pumpPump, Submersible pump
Pump, Submersible pump
WasimKhan355
 
Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1
Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1
Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1
Özgür Sever
 
Water hammer
Water hammerWater hammer
Water hammer
Naveen Sudharsan
 
hydro chapter_3 by louy Al hami
hydro chapter_3 by louy Al hami hydro chapter_3 by louy Al hami
hydro chapter_3 by louy Al hami
Louy Alhamy
 
weirs
weirsweirs
weirs
Fahad Tk
 
Crown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineering
Crown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineeringCrown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineering
Crown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineering
Mayank Oza
 
Baraj Hazneleri Onur Serkan Kaya
Baraj Hazneleri Onur Serkan KayaBaraj Hazneleri Onur Serkan Kaya
Baraj Hazneleri Onur Serkan Kaya
Onur Serkan KAYA
 
Draft tube
Draft tubeDraft tube
Draft tube
swargpatel283
 
Types of flow in open channel
Types of flow in open channelTypes of flow in open channel
Types of flow in open channel
Mir Zafarullah
 

What's hot (20)

Flow Through Pipes - Hydraulics
Flow Through Pipes - HydraulicsFlow Through Pipes - Hydraulics
Flow Through Pipes - Hydraulics
 
Draft tube
Draft   tubeDraft   tube
Draft tube
 
Medidores e sensores de vazão
Medidores e sensores de vazãoMedidores e sensores de vazão
Medidores e sensores de vazão
 
Water surface profiles
Water surface profilesWater surface profiles
Water surface profiles
 
Run of River and Pumped Storage Plants
Run of River and Pumped Storage PlantsRun of River and Pumped Storage Plants
Run of River and Pumped Storage Plants
 
cfd-ppt.ppt
cfd-ppt.pptcfd-ppt.ppt
cfd-ppt.ppt
 
• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages
• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages
• Sediment Transport • The Earthen Canal Section • Lined Canals & Its Advantages
 
SPILLWAYS
 SPILLWAYS SPILLWAYS
SPILLWAYS
 
Hydraulics of water Distribution System
 Hydraulics of water Distribution System Hydraulics of water Distribution System
Hydraulics of water Distribution System
 
Medidor de vazão térmico
Medidor de vazão térmico Medidor de vazão térmico
Medidor de vazão térmico
 
Hydraulic structures
Hydraulic structuresHydraulic structures
Hydraulic structures
 
Pump, Submersible pump
Pump, Submersible pumpPump, Submersible pump
Pump, Submersible pump
 
Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1
Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1
Dolusavak ve Enerji Kırıcı Havuz Eğitim Notları - 1
 
Water hammer
Water hammerWater hammer
Water hammer
 
hydro chapter_3 by louy Al hami
hydro chapter_3 by louy Al hami hydro chapter_3 by louy Al hami
hydro chapter_3 by louy Al hami
 
weirs
weirsweirs
weirs
 
Crown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineering
Crown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineeringCrown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineering
Crown corrosion - wwwe - By Mr. Mayank Oza - water and waste water engineering
 
Baraj Hazneleri Onur Serkan Kaya
Baraj Hazneleri Onur Serkan KayaBaraj Hazneleri Onur Serkan Kaya
Baraj Hazneleri Onur Serkan Kaya
 
Draft tube
Draft tubeDraft tube
Draft tube
 
Types of flow in open channel
Types of flow in open channelTypes of flow in open channel
Types of flow in open channel
 

Similar to Cakil gecidi

Basınçlı Akım Eğitim Notları
Basınçlı Akım Eğitim NotlarıBasınçlı Akım Eğitim Notları
Basınçlı Akım Eğitim Notları
Özgür Sever
 
Su Darbesi Eğitim Notları
Su Darbesi Eğitim NotlarıSu Darbesi Eğitim Notları
Su Darbesi Eğitim Notları
Özgür Sever
 
Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2
Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2
Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2
Özgür Sever
 
Ders 11 Hızlı Kum Filtrasyonu
Ders 11   Hızlı Kum FiltrasyonuDers 11   Hızlı Kum Filtrasyonu
Ders 11 Hızlı Kum Filtrasyonu
enve-muhammed
 
Suyun borulardaki̇ akişi
Suyun borulardaki̇ akişiSuyun borulardaki̇ akişi
Suyun borulardaki̇ akişi
Orhan Tiryakioglu
 
D01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdf
D01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdfD01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdf
D01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdf
gezgin35
 
Açık Kanal Eğitim Notları
Açık Kanal Eğitim NotlarıAçık Kanal Eğitim Notları
Açık Kanal Eğitim Notları
Özgür Sever
 

Similar to Cakil gecidi (7)

Basınçlı Akım Eğitim Notları
Basınçlı Akım Eğitim NotlarıBasınçlı Akım Eğitim Notları
Basınçlı Akım Eğitim Notları
 
Su Darbesi Eğitim Notları
Su Darbesi Eğitim NotlarıSu Darbesi Eğitim Notları
Su Darbesi Eğitim Notları
 
Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2
Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2
Su Alma Yapıları Eğitim Notları - 2
 
Ders 11 Hızlı Kum Filtrasyonu
Ders 11   Hızlı Kum FiltrasyonuDers 11   Hızlı Kum Filtrasyonu
Ders 11 Hızlı Kum Filtrasyonu
 
Suyun borulardaki̇ akişi
Suyun borulardaki̇ akişiSuyun borulardaki̇ akişi
Suyun borulardaki̇ akişi
 
D01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdf
D01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdfD01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdf
D01_K04_DI_LineerDalgaTeorisi.pdf
 
Açık Kanal Eğitim Notları
Açık Kanal Eğitim NotlarıAçık Kanal Eğitim Notları
Açık Kanal Eğitim Notları
 

Cakil gecidi

  • 3. Genel Bilgi Çakıl geçitleri, regülatör yapılarının önünde biriken malzemeleri temizlemek amacıyla tesis edilmektedir. Aynı zamanda kontrollü bir dolusavak olarak görev yaparak taşkın döneminde gelen debinin bir kısmını da geçirebilmektedir. Literatürde, genişliği 50 m’yi geçen regülatörlerde 2 tarafta da bulunmasının faydalı olduğu belirtilmiştir. Ancak, çakıl geçidinin asıl görevi su alma yapısından içeri temiz akım girmesini sağlamaktır. Kapak üst kotunun su seviyesinin üzerinde olması ve ayrıca bir dalgıç perdenin de olmaması durumunda çakıl geçitlerinden geçen debi dolusavak gibi hesaplanabilir.
  • 4. Akım Tipleri Çakıl geçidinin akış aşağısındaki akım 2 türlü olabilir. Serbest Akım Batık Akım
  • 5. Debi Formülü – Yöntem 1 Her iki akım durumunda da geçen debinin formülü: Q=CdLd 𝟐𝐠𝐲 𝟏 Q:Çakıl geçidinden geçen debi (m3/s) Cd:Debi katsayısı L:Çakıl geçidinin genişliği (m) d:Çakıl geçidinin düşey açıklığı (m) g:Yerçekimi ivmesi, (m/s2) y1:Memba su derinliği (m)
  • 6. Akım Tipinin Belirlenmesi – Yöntem 1 Akım tiplerine göre formül değişmemektedir, ancak debi katsayısı (Cd) değişmektedir. Akım tipleri Swamee (1992) tarafından geliştirilen şu eşitlikler yardımıyla belirlenebilmektedir. Serbest Akım: 𝑦1 ≥ 0.81𝑦3 𝑦3 𝑏 0.72 Batık Akım: 𝑦3 < 𝑦1 < 0.81𝑦3 𝑦3 𝑏 0.72
  • 7. Büzülme Katsayısı – Yöntem 1 Büzülme katsayısı, çakıl geçidi çıkışında su derinliğinin en az olduğu noktanın (vena contracta) kapak açıklığına oranıdır.𝐶𝑐 = 𝑦2 𝑏 Keskin kenarlı dik bir çakıl geçidi kapağı için büzülme katsayısı temel teorik hesaplamalar sonucunda 0.598~0.611 olarak belirlenmiştir. Deney sonuçlarına göre ise katsayı 0.61~0.74 arasında değişmektedir. Hesaplamalarda bu değer genellikle 0.61 kullanılmaktadır.
  • 8. Debi Katsayısı – Yöntem 1 Serbest akım durumunda, 𝐶 𝑑 = 𝐶 𝑐 1+ 𝐶 𝑐 𝑏 𝑦1 Batık akım durumunda, Φ= 𝑦1 𝑦3 Ψ= 𝑦1 𝐶 𝑐 𝑏
  • 9. Serbest Çalışma Hali – Yöntem 2 𝑄 = μ ∗ 𝑑 ∗ 𝐿 2𝑔𝐻 μ: Büzülme katsayısı L: Çakıl geçidinin genişliği (m) d: Çakıl geçidinin düşey açıklığı (m) g: Yerçekimi ivmesi, (m/s2) H: Memba su derinliği (m)
  • 10. Serbest Çalışma Hali – Yöntem 2 Büzülme katsayısı (μ) 0.65 kabul edilebilir. 𝑑1 = 0.65 ∗ 𝑑 H-d1 = Ht  Buradan «1» kesitindeki hız ve Froud Sayısı hesaplanabilir. 𝑑2 𝑑1 = 1 2 1 + 8𝐹𝑟1 2 − 1  d2 değeri hesaplanır. Mansap su seviyesi (dw) eşlenik derinlikten (d2) daha düşükse serbest çalışma hali söz konusudur. 𝑄 = μ ∗ 𝑑 ∗ 𝐿 2𝑔𝐻 denkleminden «Q» değeri hesaplanır.
  • 11. Batık Çalışma Hali – Yöntem 2 Mansap su seviyesi (dw) eşlenik derinlikten (d2) daha yüksekse batık çalışma hali söz konusudur. 𝑄 = μ ∗ 𝑑 ∗ 𝐿 2𝑔∆𝐻 denkleminden «Q» değeri hesaplanır. ΔH = Memba – mansap su seviyeleri farkı