SlideShare a Scribd company logo
1 of 10
Broeikasgassen en de
ontwikkeling van
klimaatverandering als vraagstuk
Een schets van de historische ontwikkeling
presentatie ter gelegenheid van de bijeenkomst aan de Vrije Universiteit:
“slecht klimaat voor de wetenschap”
door prof. dr. ir. Pier Vellinga
dd 12 oktober 2010
laboratoriumschaal ook in de echte wereld?
De proefopstelling waarmee John Tyndall in de jaren 1850 het broeikaseffect aantoonde.
1979 klimaatverandering op
de wetenschappelijke agenda
Bron: www.globalwarmingart.com
Periode 1983-1985-1987-1989
• 1983 Afsmelten West Antarctische ijsplaat met zeespiegelstijging van mogelijk meters
kwam breed in het wereldnieuws;
• 1985 Villach bijeenkomst van internationaal gezelschap van wetenschappers
(winners and losers discussie)
• 1987 Bellagio en Toronto conferentie (eerste mondiale doelstelling voor CO-2:
stabilisatie, minus 10 % of nog meer in 2005 ten opzichte van 1990 niveau…);
• 1988-1989 initiatief UNEP discussie over een twee graden doelstelling en max 0,1
graad censius stijging per 10 jaar en max 0,5 m zeespiegelstijging;
• 1989: Nederland voorpagina NRC: inzet verkiezingen door het CDA: 20 procent CO-2
reductie in 2005 ten opzichte van 1990.
• 1989-1990 oprichting IPCC door World Meteorological Organisation en UNEP (doel is
internationale politiek gedreven verschillen over de aard van de zaak te vermijden).
1989, eerste conferentie van
milieu-ministers over
klimaatverandering (Noordwijk)
klimaatverandering op de
maatschappelijke agenda
Bron: www.globalwarmingart.com
IPCC: Intergovernmental Panel on
Climate Change
• Regelmatige internationale inventarisatie en evaluatie
van beschikbare kennis aangaande broeikasgassen en
klimaatverandering, op basis van beschikbare
wetenschappelijke literatuur;
• Uit te voeren door en onder regie van wetenschappers
op het gebied klimaat en broeikasgassen uit alle landen;
• Onder toezicht van de vertegenwoordigers van nationale
overheid van de deelnemende landen;
• Rapportage aan de verenigde vergadering van landen,
de deelnemers in het Intergovernemental Panel.
Gemidelde wereldtemperatuur
Samenvatting
IPCC resultaten
(2007)
De gemiddelde temperatuur voor tien jaren
(bron: state of the climate in 2009, NOAA)
Mogelijke kantelpunten, Bewerking van Lenton et al. (2008)
Zeespiegelstijging in de voorgaande warme tijd
met een ijsbedekking over de aarde net als nu en
een gemiddelde temperstuur van 1 a 2 graden
warmer dan nu.
Bron: Rohling et al (2007)

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (6)

Rotasi
RotasiRotasi
Rotasi
 
Antwoordformulier
AntwoordformulierAntwoordformulier
Antwoordformulier
 
Office 365 Enterprise K1
Office 365 Enterprise K1Office 365 Enterprise K1
Office 365 Enterprise K1
 
Cómo votar
Cómo votarCómo votar
Cómo votar
 
Natural Arts photo sampler
Natural Arts photo samplerNatural Arts photo sampler
Natural Arts photo sampler
 
Church model as family
Church model as familyChurch model as family
Church model as family
 

Similar to Slecht klimaat voor de wetenschap_okt 2010_Presentatie Pier Vellinga

Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...Peter Tom Jones
 
Once upon a time
Once upon a timeOnce upon a time
Once upon a timeFutres
 
Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...
Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...
Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...janien
 
Sprintij 2015 - presentatie Pier Vellinga
Sprintij 2015 - presentatie Pier VellingaSprintij 2015 - presentatie Pier Vellinga
Sprintij 2015 - presentatie Pier VellingaSpringtij
 
Klimaatavond Tienen - Peter Tom Jones
Klimaatavond Tienen - Peter Tom JonesKlimaatavond Tienen - Peter Tom Jones
Klimaatavond Tienen - Peter Tom JonesPhilippe Bossin
 
Intro jones terra_reversa_nov_2016
Intro jones terra_reversa_nov_2016Intro jones terra_reversa_nov_2016
Intro jones terra_reversa_nov_2016Peter Tom Jones
 
Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013
Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013
Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013www.klimaatplein.com
 
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]Springtij
 
Milieuproblemen en de oorzaken ervan
Milieuproblemen en de oorzaken ervanMilieuproblemen en de oorzaken ervan
Milieuproblemen en de oorzaken ervanThomas Soetewey
 

Similar to Slecht klimaat voor de wetenschap_okt 2010_Presentatie Pier Vellinga (13)

Bijlagenboek
BijlagenboekBijlagenboek
Bijlagenboek
 
Terra Incognita [dutch]
Terra Incognita [dutch]Terra Incognita [dutch]
Terra Incognita [dutch]
 
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...
Lecture Peter Tom Jones: "Reasons for being optimistic (from an environmental...
 
Broeikaseffect
BroeikaseffectBroeikaseffect
Broeikaseffect
 
Once upon a time
Once upon a timeOnce upon a time
Once upon a time
 
Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...
Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...
Broeikaseffect door Christophe van den Boom (Nederlands, 2006-2007, Janien Be...
 
Sprintij 2015 - presentatie Pier Vellinga
Sprintij 2015 - presentatie Pier VellingaSprintij 2015 - presentatie Pier Vellinga
Sprintij 2015 - presentatie Pier Vellinga
 
Het Broeikas Effect
Het Broeikas EffectHet Broeikas Effect
Het Broeikas Effect
 
Klimaatavond Tienen - Peter Tom Jones
Klimaatavond Tienen - Peter Tom JonesKlimaatavond Tienen - Peter Tom Jones
Klimaatavond Tienen - Peter Tom Jones
 
Intro jones terra_reversa_nov_2016
Intro jones terra_reversa_nov_2016Intro jones terra_reversa_nov_2016
Intro jones terra_reversa_nov_2016
 
Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013
Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013
Presentatie chris kuijpers klimaatbijeenkomst 8 november 2013
 
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
Wim Turkenburg - de klimaatdoelstelling van parijs[springtij]
 
Milieuproblemen en de oorzaken ervan
Milieuproblemen en de oorzaken ervanMilieuproblemen en de oorzaken ervan
Milieuproblemen en de oorzaken ervan
 

More from VU Connected

Kortenhoef 16 februari 2014 rh
Kortenhoef 16 februari 2014 rhKortenhoef 16 februari 2014 rh
Kortenhoef 16 februari 2014 rhVU Connected
 
Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014VU Connected
 
Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014VU Connected
 
Sminia lezing 2013 meike_bartels.pptx
Sminia lezing 2013 meike_bartels.pptxSminia lezing 2013 meike_bartels.pptx
Sminia lezing 2013 meike_bartels.pptxVU Connected
 
Voedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiekVoedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiekVU Connected
 
On the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaartOn the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaartVU Connected
 
On the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaartOn the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaartVU Connected
 
Sportiviteit Prijs 2013
Sportiviteit Prijs 2013Sportiviteit Prijs 2013
Sportiviteit Prijs 2013VU Connected
 
Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)
Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)
Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)VU Connected
 
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)VU Connected
 
Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)
Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)
Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)VU Connected
 
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)VU Connected
 
Visies voor Nederland in 2030
Visies voor Nederland in 2030Visies voor Nederland in 2030
Visies voor Nederland in 2030VU Connected
 
Receptenwedstrijd VU Summercourse
Receptenwedstrijd VU Summercourse Receptenwedstrijd VU Summercourse
Receptenwedstrijd VU Summercourse VU Connected
 
Vivo sport presentatie 2012
Vivo sport presentatie 2012Vivo sport presentatie 2012
Vivo sport presentatie 2012VU Connected
 
Start ideëel project Slim Eten
Start ideëel project Slim EtenStart ideëel project Slim Eten
Start ideëel project Slim EtenVU Connected
 
VU-hoogleraren in de Volkskrant
VU-hoogleraren in de VolkskrantVU-hoogleraren in de Volkskrant
VU-hoogleraren in de VolkskrantVU Connected
 
artikel Volkskrant Slim Eten
artikel Volkskrant Slim Etenartikel Volkskrant Slim Eten
artikel Volkskrant Slim EtenVU Connected
 
Goede doelopbrengst
Goede doelopbrengstGoede doelopbrengst
Goede doelopbrengstVU Connected
 

More from VU Connected (20)

Kortenhoef 16 februari 2014 rh
Kortenhoef 16 februari 2014 rhKortenhoef 16 februari 2014 rh
Kortenhoef 16 februari 2014 rh
 
Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 23.01.2014
 
Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014
Friesch Dagblad Roelf Haan 17.01.2014
 
Sminia lezing 2013 meike_bartels.pptx
Sminia lezing 2013 meike_bartels.pptxSminia lezing 2013 meike_bartels.pptx
Sminia lezing 2013 meike_bartels.pptx
 
Voedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiekVoedselcrisis: Globale problematiek
Voedselcrisis: Globale problematiek
 
On the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaartOn the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaart
 
On the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaartOn the roofff 2013 menukaart
On the roofff 2013 menukaart
 
Sportiviteit Prijs 2013
Sportiviteit Prijs 2013Sportiviteit Prijs 2013
Sportiviteit Prijs 2013
 
Duel
DuelDuel
Duel
 
Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)
Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)
Presentatie Wim Boonstra lessen in de crisis (13/2/2013)
 
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (3)
 
Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)
Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)
Wim Boonstra: 'niet somber zijn over de economie (2)
 
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)
Wim Boonstra: niet somber zijn over de economie (1)
 
Visies voor Nederland in 2030
Visies voor Nederland in 2030Visies voor Nederland in 2030
Visies voor Nederland in 2030
 
Receptenwedstrijd VU Summercourse
Receptenwedstrijd VU Summercourse Receptenwedstrijd VU Summercourse
Receptenwedstrijd VU Summercourse
 
Vivo sport presentatie 2012
Vivo sport presentatie 2012Vivo sport presentatie 2012
Vivo sport presentatie 2012
 
Start ideëel project Slim Eten
Start ideëel project Slim EtenStart ideëel project Slim Eten
Start ideëel project Slim Eten
 
VU-hoogleraren in de Volkskrant
VU-hoogleraren in de VolkskrantVU-hoogleraren in de Volkskrant
VU-hoogleraren in de Volkskrant
 
artikel Volkskrant Slim Eten
artikel Volkskrant Slim Etenartikel Volkskrant Slim Eten
artikel Volkskrant Slim Eten
 
Goede doelopbrengst
Goede doelopbrengstGoede doelopbrengst
Goede doelopbrengst
 

Slecht klimaat voor de wetenschap_okt 2010_Presentatie Pier Vellinga

  • 1. Broeikasgassen en de ontwikkeling van klimaatverandering als vraagstuk Een schets van de historische ontwikkeling presentatie ter gelegenheid van de bijeenkomst aan de Vrije Universiteit: “slecht klimaat voor de wetenschap” door prof. dr. ir. Pier Vellinga dd 12 oktober 2010
  • 2. laboratoriumschaal ook in de echte wereld? De proefopstelling waarmee John Tyndall in de jaren 1850 het broeikaseffect aantoonde.
  • 3. 1979 klimaatverandering op de wetenschappelijke agenda Bron: www.globalwarmingart.com
  • 4. Periode 1983-1985-1987-1989 • 1983 Afsmelten West Antarctische ijsplaat met zeespiegelstijging van mogelijk meters kwam breed in het wereldnieuws; • 1985 Villach bijeenkomst van internationaal gezelschap van wetenschappers (winners and losers discussie) • 1987 Bellagio en Toronto conferentie (eerste mondiale doelstelling voor CO-2: stabilisatie, minus 10 % of nog meer in 2005 ten opzichte van 1990 niveau…); • 1988-1989 initiatief UNEP discussie over een twee graden doelstelling en max 0,1 graad censius stijging per 10 jaar en max 0,5 m zeespiegelstijging; • 1989: Nederland voorpagina NRC: inzet verkiezingen door het CDA: 20 procent CO-2 reductie in 2005 ten opzichte van 1990. • 1989-1990 oprichting IPCC door World Meteorological Organisation en UNEP (doel is internationale politiek gedreven verschillen over de aard van de zaak te vermijden).
  • 5. 1989, eerste conferentie van milieu-ministers over klimaatverandering (Noordwijk) klimaatverandering op de maatschappelijke agenda Bron: www.globalwarmingart.com
  • 6. IPCC: Intergovernmental Panel on Climate Change • Regelmatige internationale inventarisatie en evaluatie van beschikbare kennis aangaande broeikasgassen en klimaatverandering, op basis van beschikbare wetenschappelijke literatuur; • Uit te voeren door en onder regie van wetenschappers op het gebied klimaat en broeikasgassen uit alle landen; • Onder toezicht van de vertegenwoordigers van nationale overheid van de deelnemende landen; • Rapportage aan de verenigde vergadering van landen, de deelnemers in het Intergovernemental Panel.
  • 8. De gemiddelde temperatuur voor tien jaren (bron: state of the climate in 2009, NOAA)
  • 9. Mogelijke kantelpunten, Bewerking van Lenton et al. (2008)
  • 10. Zeespiegelstijging in de voorgaande warme tijd met een ijsbedekking over de aarde net als nu en een gemiddelde temperstuur van 1 a 2 graden warmer dan nu. Bron: Rohling et al (2007)

Editor's Notes

  1. IPCC / samenvatting ipcc resultaten