Hernieuwen eigendom mogelijkheden in gebouwen om circulaire economie te faciliteren en huurder-verhuurder conflicten in verdienmodellen te voorkomen.

1.
NIEUWE
RELATIES
EN
DUURZAME
BUSINESS
MODELLEN
IN
BOUW
EN
VASTGOED
De
manier
waarop
we
nu
omgaan
met
producten
en
grondstoffen
in
de
bouw
verhindert
het
ontstaan
van
een
circulaire
bouweconomie.
Leveranciers
en
producenten
zouden
zeggenschap
moeten
houden
over
de
door
hen
geleverde
producten
en
grondstoffen,
ook
nadat
die
in
een
gebouw
verwerkt
zijn.
Bouw
‘cradle-­‐to-­‐cradle’!
Al
tientallen
jaren
pleiten
hoogleraar
Michael
Braungart
en
architect
William
McDonough
voor
een
dergelijke
cradle-­‐to-­‐cradle-­‐aanpak,
ook
in
de
bouw.
Daarvoor
zijn
gebruikersparticipatie
en
een
scheiding
van
gebouwonderdelen
cruciaal.
Immers,
de
drager
wordt
maar
één
keer
neergezet
en
zelden
aangepast.
De
inbouw
daarentegen
wordt
veelvuldig
verbouwd.
Ook
de
in
gebouwonderdelen
opgeslagen
grondstoffen
kunnen
dan
maxi-­‐
maal
worden
benut.
Ze
komen
vrij
voor
hergebruik
op
het
moment
dat
dat
functioneel,
technisch,
economisch
én
ecologisch
het
verstandigst
is.
Ondervang
de
‘split
incentive’!
Verder
staat
de
‘split
incentive’
een
maximaal
rendement
voor
zowel
gebruikers
als
beleggers
in
de
weg.
De
enige
echte
oplossing
daarvan
is
een
andere
verdeling
van
eigendom
tussen
die
partijen,
afgestemd
op
de
risico’s
die
ze
lopen
en
op
de
levensduur
van
de
betrokken
gebouwdelen.
Cradle-­‐to-­‐cradle
bouwen
en
een
goeddeels
uitgebannen
‘split
incentive’
laten
een
circulaire
bouw-­‐
en
grondstofeconomie
ontstaan
die
nieuwe
contractvormen
mogelijk
maakt,
zoals
‘performance
based
contracting’.
Dat
biedt
een
aantal
belangrijke
voordelen.
• Het
proces
is
efficiënter
en
goedkoper,
vaak
direct
al
voor
de
eind-­‐
afnemer.
• Bouwen
vergt
minder
materiaal
en
energie,
juist
ook
bij
renovatie
en.
• De
rest-­‐
en
grondstofwaarde
van
elk
gebouwonderdeel
neemt
toe.
• Producenten
van
bouwproducten
en
gebouwonderdelen
kunnen
onder
andere
leaseconcepten
ontwikkelen
op
basis
van
een
levensloop-­‐garantie.
• De
bij
sloop
vrijkomende
bouwproducten
en
grondstoffen
zijn
te
scheiden
en
opnieuw
te
gebruiken.
• Er
ontstaat
zo
een
circulaire
bouw-­‐
en
grondstofeconomie
met
nieuwe
business-­‐
en
verdienmodellen.
• Er
is
fors
minder
belasting
van
het
milieu.
• De
veranderde
relatie
tussen
gebouweigenaar
en
–gebruiker
vult
de
economische
en
ecologische
aspecten
aan
met
een
sociale
component.
Pagina
1

2.
Onderzoek
is
noodzakelijk
Onder
auspiciën
van
de
Nederlandse
Organisatie
voor
Wetenschappelijk
Onderzoek,
NWO,
start
binnenkort
een
onderzoek
met
als
titel
‘Nieuwe
relaties
en
duurzame
business
modellen
in
bouw
en
vastgoed.
Het
heeft
als
bedoeling:
1. Om
splitsing
van
drager
en
inbouw
juridisch
en
fiscaal
in
algemene
termen
te
definiëren;
2. Voor
stellen
te
formuleren
voor
nieuwe
en
gewijzigde
juridische
en
fiscale
uitgangspunten
en
instrumenten;
3. De
consequenties
te
bepalen
voor
overheid,
politiek
en
bedrijfsleven;
4. Te
komen
tot
een
nieuw
bouw-­‐
en
vastgoedproces
met
een
circulaire
bouw-­‐
en
grondstofeconomie
als
uitgangspunt;
5. Nieuwe
economische
concepten
te
verkennen
die
voorbijgaan
aan
de
klassieke
vormen
van
eigendom
en
huur,
en
de
kansrijke
contract-­‐
vormen
te
benoemen
die
op
basis
hiervan
mogelijk
zijn;
6. Het
nieuwe
bouw-­‐
en
vastgoedproces
vast
te
leggen
in
technische
afspraken
en
die
te
vatten
in
een
nieuwe,
praktisch
hanteerbare
en
te
handhaven
norm.
Binnen
de
NWO-­‐voorwaarden
zal
een
universitaire
onderzoeksgroep
het
onderzoek
uitvoeren
in
verbinding
met
de
(rijks)overheid
–wegens
het
daar
belegde
juridische
en
fiscale
primaat
–
met
het
praktijkgerichte
hbo-­‐
onderwijs
en
met
het
bedrijfsleven.
Dat
krijgt
immers
kansen
met
nieuwe,
duurzame
business-­‐
en
verdienmodellen.
Onderzoeksbudget
Het
voor
het
onderzoek
benodigde
budget
is
nog
onderwerp
van
studie,
maar
wordt
vooralsnog
geschat
op
€
400
000,—.
Een
kwart
daarvan
moet
worden
ingebracht
door
publieke
en
private
partners.
Het
totale
onderzoek
vergt
naar
verwachting
een
doorlooptijd
van
twee
jaar.
Al
na
ongeveer
een
half
jaar
zullen
de
eerste
tussenresultaten
bekend
worden.
De
voordelen
voor
sponsoren
uit
het
bedrijfsleven
Private
vastgoedinvesteerders,
bouwbedrijven
en
toeleveranciers
aan
de
bouw
die
bijdragen
aan
het
onderzoeksbudget,
krijgen
de
beschikking
over
de
onderzoeksuitkomsten
én
ze
participeren
in
de
uitwerking
van
het
onderzoek.
Daarbij
krijgen
ze
de
kans
de
onderzoekaanpak
te
beïnvloeden
en
eigen
onderzoeksvragen
te
formuleren.
Met
de
antwoorden
creëren
ze
een
duurzame
voorsprong
op
hun
concurrent.
Remko
Zuidema,
30
december
2013
Stichting
briqs
Postbus
75657
1070
AR
Amsterdam
Telefoon:
+31
206
780
780
Email
adres:
office@briqs.org
IBAN:
NL70TRIO
0254571301
KvK
Amsterdam:
54198399
BTW
nr.:
NL8512.12.931.B01
Pagina
2