It's a pdf with information about goat breeds in Nepali scripts, primarily for farmer training.

1. 7/2/2023 1
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट
g]kfndf kflnPsf :yfgLo tyf pGgt
hftsf afv|fx?
प्रस्तुतकतता
डत. अन्जु शर्ता चतपतगतईं
पशु विकतस अधिक
ृ त
परियोजनत कतयतान्ियन एकतइ, नुितकोट

2. g]kfnsf :yfgLo hftsf afv|fx?
g]kfnsf :yfgLo hftsf afv|fx? nfO{ rf/ hftdf िगीकिण
ul/Psf] छ |
➢Rofङu|f
➢l;Gxfn
➢v/L/cf}n] afv|f
➢t/fO{ afv|f
2
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

3. च्याङग्रा
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट
सर्ुद्री सतहबतट २५०० धर्टिभन्दत र्तधिको भतगर्त पतइन्छ |
वहर्तलय पिात शृृंखलतको पछतधडपवि सुख्खत, बढी हतित लतग्ने, चचसो ि अिाभुधर्
जस्तो ठतउर्त पतइन्छ |
चयतृंग्रत पचमर्नत ि निर् खतलको भुित उत्पतदनको लतधग प्रधसद्ध छ |
चयतृंग्रतको शिीि बतक्लो लतर्ो िौले ढतक
े को हुन्छ | िौको धभधि भतगर्त र्धसनत पचमर्नत िहेको हुन्छ |
सतनो ति लतर्ो टतउको, धसित नतक, सताँघुिो िुतुनो ि कधसलो शिीि तित बटतरिएको धसङ हुन्छ |
२० देचख २४ र्वहनतको उर्ेिर्त पवहलो पटक ब्यतउने, बर्ार्त एक पटक ब्यतउने ि एक पटकर्त एउटत र्ति
पतठतपतठी जन्र्तउने |
ियस्क चयतृंग्रतबतट बर्ार्त १५० देचख २०० ग्रतर् सम्र् पचमर्नत उत्पतदन हुने |
ियस्क चयतृंग्रतको तौल र्तउको २९ देचख ३२ क
े . जी. ि बोकतको ३५ देचख ४० क
े . जी. सम्र् हुन्छ |
आफ्नो शतिीरिक तौलको ३० प्रधतशत बितबिको िजनको भतिी बोक्न सक्ने क्षर्तत हुन्छ |

4. l;Gxfn
समुद्री सतहबाट १५०० देखि २५०० ममटर बबचको उच्च पहाडी क्षेत्रमा
पाइने
बरुवाल जातको भेडाको बथानमा चनन रुचाउने हुन्छ
अन्य नेपाली बाख्राहरु मध्ये सबै भन्दा ठु लो शरीर भएको, छोटो टाउको, मसधा नाक, चचसो
सहन सक्ने क्षमता भएको र यसबाट क
े हह मात्रामा पश्ममना समेत उत्पादन गनन सककन्छ
वयस्क बाख्राको शारीररक तौल ३० देखि ३५ क
े . जी. सम्म
२ बर्नको उमेरमा पहहलो पटक ब्याउने, वर्नमा एक पटक ब्याउने र एउटा पाठा वा पाठी मात्र
पाउने
4
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

5. v/L /cf}n] afv|f
नेपालको लोकप्रिय बाख्रा
समुद्रीसतह बाट ३०० देखि १५०० ममटर बबचको मध्यपहाडी क्षेत्रमा पाइने.
कालो र िैरो रंगको बाख्रा बढी पाइने
मध्यम आकारको पछाडी फक
े का मसंङ हुन्छन | थोरै बाख्रा मुडुले पनन हुन्छन |
बाख्राको शारीररक तौल १५ देखि २५ क
े . जी. र बोकाको २५ देखि ३५ क
े . जी.
१६ महहनाको उमेरमा पहहलो पटक ब्याउने, २ बर्नमा ३ पटक ब्याउने, र िनत बेत २ वा २
भन्दा बढी पाठापाठी हुकानउन सक्ने क्षमता भएको 5
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

6. t/fO{ afv|f
समुद्री सतह देखि ६० देखि ३०० ममटरसम्मको उचाईमा
पाइने (तराईमा )
मझौला आकारको र बबमभन्न रङको भएतापनन िाय: िैरो शरररमा सेतो धसो
रहेको हुन्छ
मासु उत्पादनका लाचग उपयुक्त माननने
शारीररक तौल बोकाको ३० देखि ३५ क
े . जी. र माउको २५ देखि ३० क
े . जी.
१३ देखि १४ महहनाको उमेरमा पहहलो पटक ब्याउने
एक बेतमा १.४ पाठापाठी िनतबेत जन्माउछ |
6
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

7. hd'gfkf/L
उत्पप्रि भारतको उतर िदेश अन्तगनत इटहवामा भएको
जमुनापारी बाख्रा साधारणतया सेतो रङ्ग भएको कहहकाही गाढा रङको चचन्ह हुने गदनछ
बाख्राको श्जउ ठु लो तथा अग्लो, लामो िुट्टा, नाकको बीच भाग उठेको (सुगानाक
े ) र
झुश्न्डएका लामा कान हरु
पहहलो पटक ब्याउने उमेर ७७० हदनको हुदा तथा ब्याउने अन्तर ४२८ हदन उल्लेि भएको
पाइन्छ |
g]kfndf kfOg] pGgt afv|fsf hftx?
7
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

8. 8
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट
af/ब/L
▪of] hftsf] afv|fsf] pTklQ k'jL{ ckm|Lsfsf] af/बो/f
eGg] zx/df ePsf] xf] . ef/tsf] pQ/ k|b]zsf] ljleGg efu-cfu|f,
मथुरामा) of] hftsf] afv|f k|z:t kfOG5 .
▪rg{ Tolt dg gug]{ ePsf]n] of] afv|f aw'jf k|0ffnLdf kfng ug{ /fd|f]
x'G5 .
▪r/g If]q gePsf / zx/L jf zx/sf] jl/k/Lsf] If]qdf afv|fkfng
ug{sf] nflu of] hftsf] afv|f kfNg] ul/G5 .
▪of] afv|f b"w / df;' b'j}sf] nflu kflng] hft xf] .

9. ;fgf] tyf vlbnf] z/L/, 5f]6f tyf 7f8f sfg, ;]tf] /+usf] z/L/df ;fgf
xNsf /ftf jf v}/f wAafx? EfPsf] of] afv|f d[u h:tf] b]lvG5 .
▪ af]sf / afv|L b"j}sf] dWod cfsf/sf aflx/lt/ df]l8Psf l;+u x'G5g .
af]sfsf] afSnf] bf/L x'G5 .
▪ o;sf] cf};t hGd tf}n @ s]=hL= x'G5 .
▪ o;n] k|lt j]t ^) b]lv &) ln= b"w pTkfbg ub{5 . o;sf] df;' /fd|f]
dflgG5 . jo:s afv|Lsf] lhpFbf] tf}n @७ b]lv ३६ s]=hL= / af]sfsf]
३१ b]lv ४१ s]=hL= ;Dd x'G5 .
▪ पहहलो पटक ब्याउने उमेर ५८८ हदन को हुदा तथा २७४ हदन दुइ बेत बबचको अन्तर
पाइएको छ .
9
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

10. ;fgg afv|f
▪ :jLh/Nof08sf] ;fgg pkTosf pTklQ ePsf]
▪ o; afv|f b"w pTkfbgsf] nflu ljZj k|l;4
▪ of] (dairy goat) dWo] ;j}eGbf 7"nf] hftsf] afv|f .
▪ of] afv|f 3fd ;xg g;Sg] ePsf]n] lr;f] xfjfkfgLdf
kfNg pko'St x'G5 .
10
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

11. ▪ ;]tf] jf lqmd /+u, 5f]6f dl;gf /f}+ , ;Lwf jf cln y]lKrPsf] cg'xf/, 7f8f tyf cufl8lt/
t]l;{Psf sfg x'g' o;sf hflto ljz]iftfx? x'g .
▪ ;fwf/0ftof of] hftsf] afv|fsf] l;Fu x'Fb}+g . o;sf] :jefj zfGt k|s[ltsf] x'G5 . aflif{s
?kdf Jofpg] o; afv|fn] k|foM Psn kf7fkf7L kfpg] u5{ .
▪ o; afv|fn] k|ltj]t !%) b]lv !*) lbg ;Dd b"w lbg] ub{5 . ;f] cjlwdf cf};t #=%%
k|ltzt lrNnf] kbfy{ ePsf] ^)) b]lv &)) ln6/ b"w pTkfbg u5{ .
▪ प्रधतददन २ देचख ४ धलटि सम्र् दुि ददन्छ |
▪ xf]lnl:6g afv|fsf] ?kdf lrlgg] o; afv|fn] k|ltj]t #)% lbgdf #)@* s]= hL= b"w
pTkfbg u/]sf] ljZj /]s8{ 5 .
▪ o;sf] af]sfsf] zf/L/Ls tf}n cf};tdf (५ lsnf]u|fd / afv|Lsf] ^५ lsnf]u|fd x'G5 .
11
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

12. lj6n afv|f
▪ o; hftsf] afv|f ef/tsf] k~hfa / xl/ofgfdf
kfOg] .
agfj6 hd'gfkf/L;Fu ldNbf]h'Nbf] b]lvg] .
▪ hd'gfkf/L eGbf cln ;fgf] t/ d'Votof sfnf] र िैरो /+usf] x'G5 .
▪ o; afv|fsf] pTkfbg Ifdtf, ljleGg xfjfkfgLdf 3'nldn x'g ;Sg]
Ifdtf / aw'jf k|0ffnLdf kfNg ;lsg] Ifdtf hd'gfkf/L eGbf /fd|f]
x'G5 .
12
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

13. ▪ rf}8f demf}nf z/L/, p7]sf] gfs, k5fl8 / aflx/lt/ kmls{Psf l;+u,
nfdf], rf}8f, / nlqPsf kft h:tf sfg, 5f]6f] tyf kftnf] k'R5/
o;sf zf/Ll/s ljz]iftfx/m x'g .
▪ af]sfdf bf8L x'G5 t/ afv|Ldf x'Fb}g .
▪ o;sf] hGd tf}n # s]= hL= x'G5 . @ वर्नको pd]/मा klxnf] k6s
JofpF5 . २ बर्नमा ३ पटक Jofpg] o; afv|fn] %) k|ltzt h'DNofxf
kf7fkf7L kfpF5 .
▪ of] b"w / df;'sf] nflu kflng] hft xf] . ;fy} o;sf] 5fnfsf] u'0f:t/
klg /fd|f] x'G5 . k|lt j]t !%) s]= hL= b"w pTkfbg x'G5 .
▪ jo:s af]sfsf] lhpFbf] tf}n ५९ क
े .जी. / afv|Lsf] ३५ s]= hL x'G5 .
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

14. l;/f]xL afv|f
▪ l;/f]xL afv|f ef/tsf] /fh:tfgdf kg]{ l;/f]xL / u'h/ftsf] kfNffDk'/df
kfOG5 .
▪ ;'Vvf 7fpFsf] nflu pko'St x'g] of] afv|f g]kfnsf] klZrdL If]qdf
lelqPsf] 5 .
▪ of] dWod cfsf/sf] vlbnf] hLp ePsf] afv|f xf].
▪ d'Votof v}/f] /+usf x'g] o; afv|fsf z/L/df xNsf jf uf9f v}/f]
/+usf wAafx? x'G5g . 14
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

15. ▪ v;|f] /f}+, 5f]6f] / ltvf] gfs, nf]tL, nfdf / sdhf]/ sfg, 5f]6f, ltvf /
dfly tyf k5fl8lt/ afFluPsf l;+u x'g' o;sf zf/Ll/s ljz]iftfx?
x'g .
▪ o; afv|fsf] hGd tf}n @=% b]lv @=&% s]=hL= ;Dd x'G5 .
▪ af]sfsf] lhpFbf] tf}n %) b]lv &) s]=hL= / afv|Lsf] @% b]lv #% s]=
hL=x'g] u5{ .
▪ o;n] k|foM h'DNofx kf7fkf7L kfpg] ub{5 .
▪ of] aif{sf] Ps k6s Jofpg] ub{5 .
▪ of] df;' pTkfbgsf] nflu pko'St hft xf] . o;n] k|lt j]t !&%
lbg;Dd b"w lbg] ub{5 t/ k|ltj]t b"w pTkfbg &! s]= hL= dfq हुन्छ
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

16. af]o/ afv|f
▪ of] hftsf] afv|f ;g !()) sf] bzsdf blIf0f clk|msfdf मासुको लाचग ljsf;
ul/Psf] xf] .
▪ xfn Sofgf8f, o"/f]k, s]Gof, Oh/fon, Go"lhn}08, ci6«]lnof, rLg, >Ln+sf /
ef/tdf ;kmntfk"j{s o; afv|fsf] Joj;fo ul/Psf] 5 .
▪ ljut s]lx jif{ otf g]kfndf klg cu'jf s[ifsx?n] of] afv|f kfng z'? u/]sf
5g .
▪ g]kfnsf] ljleGg ef}uf]lns If]qdf of] afv|f kfNg cfjZos k|ljlw ljsf;sf nflu
s[lif cg';Gwfg s]Gb| -afv|f_ jlGbk'/df @)^% ;fnb]lv lj:t[t cWoogsf] yfngL
u/]sf] 5 .
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

17. ▪ ;j} k|sf/sf xfjfkfgLdf 3'nldn x'g ;Sg] Ifdtf 5 .
▪ o; afv|fdf :yfgLo afv|f eGbf a9L /f]u k|lt/f]wfTds Ifdtf 5 .
▪ o;sf] dm08} !)) k|ltzt h'DNofxf kfpg] Ifdtf 5 / @ jif{df # rf]6L Jofpg]
ub{5 .
▪ o; afv|fdf t'ngfTds?kdf l56f] kl/kSjtf cfpF5 .
▪ cGo afv|fsf] t'ngfdf b'w 5'6fpg' cl3 / kl5 b'j} cj:yfdf ;j} eGbf a9L
a[l4b/ 5 .
▪ यो बाख्रा ८० देखि ९० u|fd k|lt lbg बढेको kfOPsf] 5 .
▪ o; afv|fn] !@) lbg;Dd & b]lv ( k|ltzt Fat ePsf] k|lt lbg @ ln=sf] b/n]
b"w pTkfbg u5{ .
▪ o;sf kf7fkf7L ^ b]lv ( dlxgfsf] pd]/df a]Rg of]Uo x'G5g . o; pd]/df #%
b]lv $) s]=hL= k'Ug] / df;'sf] u'0f:t/ /fd|f] x'G5 .
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

18. j)f{z+s/ afv|fx?
hd'gfkf/L v/L a)f{z+s/
▪ z'4 :yflgo v/L hftsf] afv|fdf -k|ltj]t !=* kf7fkf7L x'sf{pg
;Sg]_ z'4 hd'gfkf/L af]sf nufP/ hGd]sf] %) k|ltzt sf
;GtfgnfO{ -slDtdf % k':tf;Dd gftf gkg]{ u/L %) k|ltzt Ps
cfk;df qm; u/fP/ ljsf; ul/Psf]
▪ of] j0f{z+s/ afv|f kxf8L e]udf hd'gfkf/L eGbf /fd|f];Fu km:6fpg
;Sb5 . of] afv|fsf] Jofpg] cGt/ em08} v/L h:t} 5f]6f] -@*)
lbg_ x'G5 .
▪ pd]/ k'u]sf !)) qm; dfpn] k|ltj]t !$% j6f kf7fkf7L kfp+5g
eg] hd'gfkf/Ln] !!% j6f -ef/tdf !)) j6f dfq_ kfp+5g .
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट

19. jf/j/L v/L a)f{z+s/
▪ z'4 :yflgo v/L hftsf] afv|fdf -k|ltj]t !=* kf7fkf7L x'sf{pg ;Sg]_
z'4 af/a/L af]sf nufP/ hGd]sf %) k|ltztsf ;GtfgnfO{ -slDtdf
% k':tf;Dd gftf gkg]{ u/L %) k|ltzt qm; nfO{g la|l8‹ ul/Psf]_
af/a/L j0f{z+s/ afv|f elgG5 .
▪ af/a/L a0f{z+s/ hftsf afv|f vf;u/L g]kfnsf] klZrdL dWo kxf8 /
u/d pkTosfdf a'6jn b]lv klZrddf /fd|f];Fu km:6fpg] cg'ej
ul/Psf] 5 .
▪ o:tf] j0f{z+s/ afv|f df;'sf nflu pkof]uL x'g] 5 .
प्रधानमन्त्री कृ षि आधुननकीकरण पररयोजना
पररयोजना कायाान्त्वयन एकाइ, नुवाकोट