Zie onder andere: http://nl.wikipedia.org/wiki/Platentektoniek
Wegener was niet de eerste aan wie de overeenkomst in kustverloop van tegenoverliggende continenten, bijvoorbeeld Afrika en Zuid-Amerika was opgevallen. Hij was wel de eerste die probeerde met geologische gegevens de overeenkomst verder te onderbouwen. Zijn theorie werd door het merendeel van de toenmalige geologen niet aanvaard. Wegener kon namelijk geen geschikt mechanisme formuleren waarmee verschuivingen van een heel continent over honderden of duizenden kilometers kon worden verklaard. In een groot deel van de geologische wereld werden daarom de overeenkomsten in aardlagen aan weerskanten van de oceanen als toeval ter zijde gelegd. Toch hielden enkele geologen, zoals Alexander du Toit en Arthus Holmes hielden vast aan het idee van drijvende aardschollen. Du Toit vond zelfs aanvullende bewijzen, terwijl Holmes (1913) wees op een hypothetisch mechanisme van radioactieve energie en convectiestromen waarmee continentendrift zou kunnen worden verklaard. Beide wetenschappers werden desondanks niet erg serieus genomen.
De paleogeografie is de tak binnen de aardwetenschappen die de ligging en bewegingen van aardplaten en de verdeling van land, zee en gebergten door de geologische geschiedenis heen bestudeert.
Aansluitende afzettingen van gelijke sedimentaire gesteentesoorten op uit elkaar gelegen
Het gaat hier om paleontologische bewijzen. Paleontologie is de wetenschap die de ontwikkeling van het leven op aarde in het geologisch verleden, gebaseerd op fossiele resten of sporen van planten en dieren bestudeert.
Al in 1913 opperde geoloog en natuurkundige Arthur Holmes (1890-1965) dat de langzaam vrijkomende energie van radioactieve elementen de aarde warm houdt. Zijn idee was dat de ouderdom van stollingsgesteenten valt te bepalen met behulp van het verval van kleine hoeveelheden radioactieve isotopen die daarin voorkomen. Holmes vermoedde bovendien dat continenten door convectiestromingen kunnen botsen of uiteenscheuren. Pas in de zestiger jaren bleek hoe gelijk hij had!
Het bestaan van een rug in het midden van de Atlantische Oceaan werd al rond 1850 voorspeld door Maury rond 1850. De rug werd ontdekt in 1872 tijdens de expeditie van de HMS Challenger onder commando van kapitein Strong Nares. In de Tweede Wereldoorlog kwam het oceanografisch onderzoek in een stroomversnelling. In de jaren 50 van de twintigste eeuw werd het opvallende patroon van kloven en ruggen gekarteerd en nam men bovendien waar dat de centrale kloof op de rug seismisch actief is en het epicentrum vormt van veel aardbevingen.
Het aardmagnetisch veld (aardmagneetveld) is het magnetisch veld dat de aarde omringt. Het aardmagnetisch veld is ontstaan door stroming van magnetische mineralen en elementen in de aardkern. Het beschermt de planeet tegen de geioniseerde straling van de zonnewind. Het aardmagnetisch veld is de basis voor de werking van het kompas. De plek waar de magnetische veldlijnen verticaal uit het aardoppervlak lopen, wordt de magnetische pool genoemd. De posities van de geomagnetische polen vallen niet helemaal samen met de geografische polen. In 2007 was de hoek tussen de aardas en de as van de geomagnetische dipool bijvoorbeeld ongeveer 11,5º. De positie van de magnetische polen verandert langzaam en daarmee verandert de richting en sterkte van het magnetisch veld ook. In de loop van miljoenen jaren heeft het aardmagnetisch veld zich vaker omgekeerd. Deze omkeringen zijn voor de laatste 100 miljoen jaar redelijk nauwkeurig bekend. Wat daarbij opvalt is dat de omkeringen steeds sneller op elkaar zijn gaan volgen: de periode tussen twee omkeringen wordt steeds korter. Sinds ruwweg 780.000 jaar bevindt de magnetische pool zich in de normale situatie. Er zijn enkele aanwijzingen dat het aardmagnetisch veld op het moment bezig is om te draaien. Als deze afname doorzet zal binnen 2000 jaar een omkering van het aardmagnetisch veld plaatsvinden. Een ompoling neemt 1000 tot 10.000 jaar in beslag. Er is in de ompolingen geen regelmaat te ontdekken, lange en korte perioden wisselen elkaar af. De langste periode van constante polariteit kwam voor tijdens het Perm, waar het magneetveld maar liefst 30 miljoen jaar lang voortdurend omgekeerd was gericht. Bronnen: J. Veldkamp, Geofysica, Aula, 1974; Wikipedia trefwoord aardmagnetisme etc.
Source: Excerpted from http:// www.ngdc.noaa.gov / mgg /image/ crustageposter.gif ; original upload in english wikipedia 31 March 2005 by en:User: SEWilco This image is in the public domain because it contains materials that originally came from the U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration , taken or made during the course of an employee's official duties.
Met behulp van satellietwaarnemingen is het dankzij het Global Positioning System GPS mogelijk om de exacte richting en snelheid van de beweging van de continenten te registreren. Aan de hand van deze gegevens kan worden berekend hoe de aarde er in de verre toekomst uit zal zien. De Grote Oceaan zal kleiner worden, de Atlantische Oceaan zal daarentegen groeien. Australie schuift naar het noorden op totdat het gen Japan en Zuidoost-China botst. Azie zal splijten in een oostelijk en westelijk deel. Alaska en Siberie zullen in elkaar schuiven tot de hoogste bergen op aarde.
De mantelpluim brengt basaltgesteente naar de oppervlakte.
Gebruik atlas GB52: 174B; GB53:192B. Voorbeeld subductie oceaanplaat onder continentale plaat: Nazcaplaat onder de Amerikaanse plaat Voorbeeld oude oceaanplaat onder jonge oceaanplaat: Pacifische plaat schuift over de Nazcaplaat Voorbeeld continentale plaat tegen continentale plaat: Indisch-Australische plaat tegen de Euraziatische plaat In het Late Krijt (84 mln j BP) begon de Indische plaat zijn snelle beweging naar het noorden met een gemiddelde snelheid van 16 cm per jaar. Het continent legde een afstand af van 6000 km, totdat het botste tegen het noordwestelijke deel van Eurazië. Sindsdien blijft het Indiase continent naar het noorden klimmen met een snelheid van ongeveer 5 cm/jaar. Het is daarbij ongeveer 2400 km in Eurazië binnengedrongen, waarbij het een roterende beweging van 33° tegen de klok in maakt.
Foto: J.H. Bulthuis (Hot spot La Palma, waar boven een mantelpluim regelmatig vulkaanuitbarstingen plaatsvinden)