PAGGALUGAD AT PAGTUKLAS NG MGA BANSANG KANLURANIN
Pinangunahan ng Portugal at Spain ang paghahanap ng ruta. Maraming manlalayag na Portuges ang naglakbayngunit ang pinakamahalaga sa lahat ay ang paglalakbay ni Vasco da Gama sapagkatnalibot niya ang ”Cape of Good Hope” sa dulo ng Aprika na siyang magbubukas ng ruta patungong India at sa mga Islang Indies. Kung noon ay Italy, lalo na ang Venice ang nag-iisang nagkontrol sa rutang pangkalakalan patungong Silangan, ang pagtuklas ng alternatibong ruta na natuklasanng mga Portuges ang nagbigay ng hamon sa iba pang bansang Europeo na maggalugad sa ibang panig ng daigdig. Nariyan ang Spain, Netherlands, France, England, Russia, Germany, at Amerika.
3. On July 8, 1987, as official representative of
the Vatican to the Millenary of the Russian
Orthodox Church, his Eminence, Jaime
Cardinal Sin became the first Catholic prelate
to visit Lithuania since the 1917 Russian
Revolution.
Born on August 31, 1928 in Aklan, Cardinal
Sin, Archbishop emeritus of Manila,
attended the 600th anniversary celebration
of Christianity in Lithuania.
4. On July 8, 1896, Alfredo Carmelo, a well-
known aviator, known as the dean of Filipino
pilots, and a businessman was born in
Manila to Don Eulalio Carmelo de Lakandola,
founder of Carmelo and Bauermann a
printing company set up in 1887, and
Maxima Casas.
5. On July 8, 1929, Dwight
Filley Davis arrived in
Manila to assume the post
of Governor-General of the
Philippines. He was
appointed by U.S. President
Herbert Hoover to succeed
Henry L. Stimson. He was
accompanied by his
daughter, Alice, in the place
of her mother who was
unable to accompany him
for reasons of health.
6. On July 9, 1985, Arturo Pineda Alcaraz, a
volcanologist and acknowledged “father of
geothermal energy” won the IBM Science
and Technology Award.
7. On July 10, 1934, the
Filipino voters elected
202 delegates to a
constitutional
convention which
drafted the Philippine
Constitution of 1935.
8. On July 11, 1869, Pio Valenzuela, a Filipino
physician and a major figure during the
Philippine Revolution against Spanish
colonizers, was born in Polo, Bulacan (present
day Valenzuela City). Valenzuela was a
medical student at the University of Santos
Tomas when he joined the barely week-old
Katipunan, a secret society founded by
Andres Bonifacio on July 7, 1892 in Tondo,
Manila. He secretly established Katipunan
branches in many areas in Morong (now Rizal
province) and Bulacan. It was Dr. Valenzuela
who was commissioned by Bonifacio to talk
to Dr. Jose Rizal, who was deported to
Dapitan in Zamboanga, about the founding of
the Katipunan and its plan to rise against the
Spanish authorities. He left for Dapitan on
June 15, 1896.
9. On July 12, 1859, the Jesuits
returned to the Philippines for the first
time since their expulsion on April 2,
1767.
10. On July 13, 1883, Henry Otley
Beyer, dubbed as the "Father
of Philippine Anthropology", a
Filipinologist, was born in
Edgewood, Iowa, USA. He
received his B.A. and M.A.
degrees from the University of
Denver, Colorado and later
pursued further graduate
studies at Harvard University as
a Winthrop scholar.
11. On July 14, 1974, the first Miss
Universe beauty pageant held in the
Philippines formally opened at the
Folk Arts Theater in Manila. It was
participated in by 65 contestants
from all over the world and was won
by Amparo Munoz of Spain.
46. 1. Ano ang bio-diversity? Ano ang
dahilan ng pagkakakroon ng ganitong
seryosong suliraning pangkapaligiran?
2. isa-isahin ang mga posibleng solusyon
upang mapigil o mahinto ang mga
inilahad na problema?
GAWAIN 1: SURI-TEKSTO/ FLOW CHART
50. VALUING
Paano mo maipapakita bilang mag-aaral
ang pagmamalasakit sa kalikasan?
Ano ang iyong sasabihin sa susunod na
henerasyon ng kabataan upang pahalagahan
nila ang kalikasan? kung iyong makakausap
si Inang Kalikasan, ano ang iyong sasabihin
sa kanya?
102. Ang Asya, bilang
pinakamalaking kontinente sa
buong mundo, ay itinuturing
na pangunahing
pinagmumulan ng global
biodiversity.
103.
104. Ngunit habang ang mga bansa sa
Asya ay patuloy na papunta sa
kaunlaran, kasabay rin nito ay ang
pagsulpot ng mga suliraning
ekolohikal at pangkapaligiran bunsod
ng hindi mapigilang pag-unlad ng
ekonomiya at ang patuloy na paglaki
ng populasyon
105. Ang mga bansang Asyano sa ngayon ay
humaharap sa masalimuot na interaksiyon
ng mga isyung panlipunan, politikal,
ekonomiya, at pangkapaligiran. Ang
masusing ugnayan at pagbabalikatan ng
bawat isa sa loob ng isang bansa, at sa
pagitan ng bawat bansa ay mahalaga
upang makapagbalangkas at
makapagpatupad ng angkop na solusyon
sa mga suliraning ito.
108. tumutukoy sa pagkasira ng lupain sa
mga rehiyong bahagyang tuyo o
lubhang tuyo na kapag lumaon ay
hahantong sa permanenteng pagkawala
ng kapakinabangan o productivity nito
Tulad ng nararanasan sa ilang bahagi
ng China, Jordan, Iraq, Lebanon, Syria,
Yemen, India at Pakistan
109.
110.
111. Sa prosesong ito, lumilitaw sa ibabaw ng lupa ang asin o
kaya naman ay inaanod ng tubig papunta sa lupa. Ito ay
nagaganap kapag mali ang isinasagawang proseso ng
irigasyon, sa paligid ng mga estuary at gayundin sa mga
lugar na mababa na ang balon ng tubig o water table.
Unti-unting nanunuot ang tubig-alat o salt-water kapag
bumababa ang water level gaya ng nararanasan ng
bansang Bangladesh sapagkat nanunuot na ang tubig-
alat sa kanilang mga ilog.
112.
113.
114. Tirahan ng mga hayop at iba pang
mga bagay. Ito ang pangunahing
apektado ng land conversion o ang
paghahawan ng kagubatan,
pagpapatag ng mga mabundok o
maburol na lugar upang magbigay-
daan sa mga proyektong
pangkabahayan
116. Malayong lugar, malayo sa mga
urbanisadong lugar ngunit apektado ng
mga pangyayari sa teritoryong sakop ng
lungsod tulad ng pangangailangan ng
huli sa pagkain, panggatong, at troso
para sa konstruksiyon na itinutustos ng
hinterlands na humahantong sa
pagkasaid ng likas na yaman nito.
121. Pagkaubos at pagkawala ng mga
punongkahoy sa mga gubat.
Isa ito sa mga problemang nararanasan ng
Asya sa kasalukuyan. Ayon sa Asian
Development Bank, nangunguna ang
Bangladesh, Indonesia, Pakistan, at
Pilipinas sa mga bansang may
pinakamabilis na antas o rate ng
deforestation
122.
123. Parami at padagdag na deposito ng
banlik na dala ng umaagos na tubig sa
isang lugar.
Ito ay isa rin sa mga problemang kinakaharap
ng mga bansa sa Asya na dulot o bunsod ng
pagkasira ng kagubatan at erosyon ng lupa,
gaya ng kondisyon ng lawa ng Tonle Sap sa
Cambodia
127. Pagbabago ng pandaigdigan o rehiyunal
na klima na maaaring dulot ng likas na
pagbabago sa daigdig o ng mga gawain ng
tao.
Karaniwang tinutukoy nito sa kasalukuyan
ang pagtaas ng katamtamang temperature
o global warming.
128.
129. Isang suson sa stratosphere na
naglalaman ng maraming konsentrasyon
ng ozone.
Mahalagang pangalagaan ang ozone layer
sapagkat ito ang nagpoprotekta sa mga
tao, halaman, at hayop mula sa
masamang epekto ng radiation na dulot ng
ultraviolet rays.
130.
131.
132. Punan ang mga detalye ang diagram sa ibaba na
maaari mong magamit sa talakayan.
1. Anu-ano ang mga suliraning pangkapaligiran
meron sa Asya?
2. Paano ito mabibigyan ng solusyon?
GAWAIN: SULIRANING PANGKAPALIGIRAN AT
SOLUSYON
133.
134. Babasahing teksto ng Gawain Blg. 5 ay halaw sa mga
sumusunod na batayang aklat:
Asya: Pag-usbong ng Kabihasnan nina:
Mateo PhD, Grace Estela C. et.al.,
Vibal Publishing House, Quezon City,
2008, pp. 36-42, 46-56
Workteks sa Araling Panlipunan II nina:
Garrovillas, Fe S.J., Rosalie N. Nieva at
Melinda C. Vidallo, Innovative Educational
Materials, Inc., Sta. Ana, Manila, 2008,
pp. 19-21, 24-26
