1. BÀI TOÁN NHIỆT NHÔM
I.Bài giảng tóm tắt:
1. Phản ứng nhiệt kim tổng quát
A+ MxOy → M+ AnOm ∆H<0
Tính khử của A<M
A là nhôm thì là phản ứng nhiệt nhôm
2. Phản ứng nhiệt nhôm tổng quát
Al+ MxOy → M+ Al2O3
VD: Al + Fe2O3 → Fe + Al2O3
Hỗn hợp X gồm:
0
( co ox )
2 3 2 3
t
Khong i
Al Fe
Y
Fe O Al O
 
→ 
 
3. Nếu phản ứng hoàn toàn (H=100%), Xảy ra các khẳ năng:
- Al và Fe2O3 vừa đủ → hỗn hợp Y gồm Fe, Al2O3.
- Al dư và Fe2O3 hết → hỗn hợp Y gồm Al dư, Fe, Al2O3
- Al hết và Fe2O3 dư → hỗn hợp Y gồm: Fe2O3 dư, Fe, Al2O3
Có thể dựa vào thành phần và tính chất của hỗn hợp Y để biện luận các trường hợp xảy
ra:
- Nếu hh Y gồm hai kim loại thì Al dư và Fe2O3 hết
- Nếu hỗn hợp Y chỉ có một kim loại thì Al hết và Fe2O3 dư hoặc vừa đủ.
- Nếu hỗn hợp Y tan vào dd NaOH và có khí bay ra (H2) thì → Al dư.
Nếu bài toán không cho biết thông tin về các hỗn hợp Y thì buộc phải xét 3 trường hợp
và loại nhanh những trường hợp không thỏa mãn.
4. Nếu phản ứng không hoàn toàn ( H<100%)
Al + Fe2O3 →
2 3
3 4
2 3
Fe
FeO
Fe O
Fe O
Al
Al O









Một số phương trình hóa học có thể dựa vào định luật bảo toàn:
- Bảo toàn khối lượng → mx = my
- Bảo toàn nguyên tố → Tổng số mol của nguyên tố A trước phản ứng hóa học luôn bằng
tổng số mol của nguyên tố A sau phản ứng hóa học nA(X) = nA(Y).

2. VD:
0 2 3
2 3 3 4
2 3
t
Fe x mol
FeO y mol
Fe O z molAl a mol
X Y
Fe O b mol Fe O t mol
Al u mol
Al O k mol
=
 =

 == 
→ 
= = 
 =

=
nFe(X) = nFe(Y) → 2b=2+y+2z+3t
nAl(X) = nAl(Y) → a=u+2k
nO(X) = nO(Y) → 3b=y+3z+4t+3k
- Bảo toàn e → ne(oxi hóa) = ne( khử)
Dựa vào hệ số tỉ lượng trong phương trình hóa học, ta còn thiết lập hệ thức liên hệ số mol
các sản phẩm và chất tham gia phản ứng.
II. Ví Dụ:
Câu 1: Trộn 10,8 gam bột nhôm với 34,8g bột Fe3O4 rồi tiến hành phản ứng nhiẹt nhôm
thu được hỗn hợp A. hòa tan hết A bằng HCl thu được 10,752 lít H2(đktc). Hiệu suất
phản ứng nhiệt nhôm và thể tích dung dịch HCl 2M cần dùng là?
A. 80% và 1,08lít B. 20% và 10,8lít
C. 60% và 10,8lít D. 40% và 1,08lít
Câu 2: nung hỗn hợp A gồm Al, Fe2O3 được hỗn hợp B (hiệu suất 100%). Hòa tan hết B
bằng HCl dư được 2,24 lít khí (đktc), cũng lượng B này nếu cho phản ứng với dung dịch
NaOH dư thấy còn 8,8g rắn C. Khối lượng các chất trong A là?
A. mAl=2,7g, mFe2O3=1,12g B. mAl=5,4g, mFe2O3=1,12g
C. mAl=2,7g, mFe2O3=11,2g D. mAl=5,4g, mFe2O3=11,2g
Câu 3: Hỗn hợp A gồm 0,56g Fe và 16g Fe2O3 m (mol) Al rồi nung ở nhiệt độ cao
không có không khí được hỗn hợp D. Nếu cho D tan trong H2SO4 loãng được v(lít) khí
nhưng nếu cho D tác dụng với NaOH dư thì thu được 0,25V lít khí. Gía trị của m là?
A. 0,1233 B. 0,2466 C. 0,12 D. 0,3699
Câu 4: Có 26,8g hỗn hợp bột nhôm và Fe2O3. Tiến hành nhiệt nhôm cho tới hoàn toàn rồi
hòa tan hết hỗn hợp sau phản ứng bằng dung dịch HCl được 11,2 lít H2(đktc). Khối lượng
các chất trong hỗn hợp ban đầu là?
A. mAl=10,8g;m=1,6g B. mAl=1,08g;m=16g
C. mAl=1,08g;m=16g D. mAl=10,8g;m=16g

3. Câu 5: Hỗn hợp X gồm Al và Fe2O3. Lấy 85,6gam X đem nung nóng để thực hiện phản
ứng nhiệt nhôm, sau một thời gian thu được m gam chất rắn Y. Chia Y làm 2 phần bằng
nhau:
- Phần 1: Hòa tan trong dung dịch NaOH dư thấy thoát ra 3,36lít khí (đktc) và còn
lại m1 gam chất không tan.
- Phần 2: Hòa tan hết trong dung dịch HCl thấy thoat ra 10,08 lít khí (đktc). Phần
trăm khối lượng Fe trong Y là?
A. 18% B. 39,25% C. 19,6% D. 40%
Câu 6: Hỗn hợp X gồm Al và Fe2O3. Lấy 85,6gam X đem nung nóng để thực hiện phản
ứng nhiệt nhôm, sau một thời gian thu được m gam chất rắn Y. Chia Y làm 2 phần bằng
nhau:
- Phần 1: Hòa tan trong dung dịch NaOH dư thấy thoát ra 3,36lít khí (đktc) và còn
lại m1 gam chất không tan.
- Phần 2: Hòa tan hết trong dung dịch HCl thấy thoat ra 10,08 lít khí (đktc). Thành phần
chất rắn Y gồm các chất là?
A. Al, Fe2O3, Fe, Al2O3 B. Al, Fe, Al2O3 C. Fe, Al2O3 D. Cả A, C đúng