1. BGT bij Waterschappen
Praktijkvoorbeelden uit verkennende pilot bij
Wetterskip Fryslân
Jelger Kooistra
MUG Ingenieursbureau
Infra Milieu Geo Archeo- Geo-ICT
Informatie logie
2. Inhoud
Voorstellen
Visie op BGT
Oplossingen
– GIS
– Fotogrammetrie
– 360 graden beeld materiaal
– GIS gericht landmeten
Ervaringen pilote bij Wetterskip Fryslân
3. MUG Ingenieursbureau
Gevestigd te Leek en Leeuwarden
Circa 60 medewerkers
Vier afdelingen:
Infra
Milieu
Archeologie
Geo-ICT & Geo-Info
Onderdeel van de Dijkstra-groep
4. Afdeling Geo-ICT & Geo-Info
Geo-ICT (internet, mobiel) is bereikbaar
Slimmer landmeten, BGT, BIM, vragen er om
GIS verlaat werkveld GIS expert
Geo-ICT seniore kennis
Advies, Technisch en Organisatorisch
Overnemen beheer van techniek
Verzorgen gegevensverwerking
Combi projecten met Geo, Milieu, Infra en
Archeologie
Geodesie/inwinning
5. Visie BGT
BGT = GIS
BGT = Fotogrammetrie
De BGT verandert het huidige landmeten
Bronhouders moet minstens regie en kwaliteitscontrole rol hebben
BGT = intern samenwerken, interbestuurlijk samenwerken
Een op IMGEO 2.0 gebaseerde integrale beheerkaart is de basis
voor de BGT
Centrale Esri geodatabase, slim omgaan met topologie,
standaarden, versioning, webservices ipv versnipperde tooling
6. Leverancier van Leica Mobile Matrix
(leveren toegevoegde waarde, BGT, toepassingen)
Leverancier van Erdas fotogrammetrie producten
(leveren toegevoegde waarde, BAG, BGT, toepassingen)
Leverancier van Horus View en Explore
(360 graden beeld, inspectie)
Business Partner Esri
(domein kennis, BGT oplossingen)
7. BGT vooral IMGEO
veel keuze mogelijkheden
BGT
(afgeleid van
beheerkaart)
Integrale
beheerkaart
BOR
BGT +
toepassing Plus-
IMGEO = beheer- +
3D,
extra benoemde attributen
Eigen attributen :other (of extra aanvullen uit IMxx)
9. GeoBGT
Attribuut
navigator
Plaatsbe-
palingspunt
navigator
Mobile Matrix
IMGeo 2.0
met GeoTOPO
Geodatabase
extensie
Inter-/Intranet GIS
Mobiel GIS
BOR / LV
10. GeoBGT
Attribuut
navigator
Plaatsbe-
palingspunt
navigator
Mobile Matrix
IMGeo 2.0
met GeoTOPO
Geodatabase
extensie
Inter-/Intranet GIS
Mobiel GIS
BOR / LV
11. GeoBGT
Attribuut
navigator
Plaatsbe-
palingspunt
navigator
Mobile Matrix
IMGeo 2.0
met GeoTOPO
extensie
Geodatabase
Inter-/Intranet GIS
Mobiel GIS
BOR / LV
12. BGT en (Stereo)Fotogrammetrie
BGT houdt nadrukkelijk rekening met stereo fotogrammetrie in
zowel bouw en beheerfase
Bij meerdere jaren beelden van zelfde kwaliteit en vluchtplan,
geautomatiseerde mutatiesignalering mogelijk
7 Pilots: Fotogrammetrie onontkoombaar (maar samen met andere
tools)
Software, kwaliteit materiaal, investering veel beter te doen dan
verleden
13.
14. GeoBGT
Attribuut
navigator
Plaatsbe-
palingspunt
navigator
Mobile Matrix
IMGeo 2.0
met GeoTOPO
Geodatabase
extensie
Inter-/Intranet GIS
Mobiel GIS
BOR / LV
15. BGT en 360°
Blik vanaf maaiveld of water
Snelle techniek, metrisch correcte bestanden,
mutatiesignalering, meten in beelden
Esri desktop extentie in ontwikkeling (GeoHorus)
16. GeoBGT
Attribuut
navigator
Plaatsbe-
palingspunt
navigator
Mobile Matrix
IMGeo 2.0
met GeoTOPO
Geodatabase
extensie
Inter-/Intranet GIS
Mobiel GIS
BOR / LV
22. GeoBGT
Attribuut
navigator
GeoTopo
Plaatsbe-
palingspunt
navigator
Mobile Matrix
met GeoTopo IMGeo 2.0
extensie Geodatabase
Inter-/Intranet GIS
Mobiel GIS
BOR / LV
23. Waarom Pilot bij Wetterskip
BGT en INSPIRE vragen om vlakgerichte (object)
registratie
BGT heeft impact op waterschap
Landelijke pilots teveel gericht op gemeentes en
uitgevoerd achter gesloten deuren bij leveranciers
Behoefte aan praktische pilot om ervaringen te vertalen
naar een bestuursvoorstel
25. Project in fasen
Fase 1: Kennisopbouw en kennisoverdracht van de
BGT/IMGeo
Fase 2: Praktijktest: noodzakelijke inspanning voor
inwinning BGT
Fase 3: Vertalen van de resultaten uit de praktijktest
Fase 4: Analyse, conclusies en aanbevelingen
26. praktijktest
In wisselende samenstelling 2-3 tekenaars ervaring
opdoen met karteren dmv stereofotogrammetrie
De ervaringen worden bijgehouden in een logboek
Vooral kartering waterlopen in landelijk gebied
(opnieuw) veel discussie: over object afbakening
27. Wat is stereo-kartering?
Stereo-kartering is het intekenen van
bijvoorbeeld gebouwcontouren op
basis van stereo – foto’s
Stereo-foto’s zijn foto’s van eenzelfde
gebied onder een licht andere hoek
genomen, waardoor hoogte kan
worden berekend
Om met stereo-foto’s in 3D te kunnen
inwinnen, is minimaal 60%
voorwaartse overlap nodig
30. 3D kartering met stereo-foto’s
3 weergave opties:
– met anaglyphen
– 3D monitor (active stereo)
– stereo-mirror (passief stereo)
31. Veel gehoorde misverstanden…
Stereo-kartering is vreselijk ingewikkeld
Voor stereo-kartering is een jarenlange
fotogrammetrische opleiding nodig
Voor stereo-kartering is een zeer specialistische
inwinomgeving nodig
Ik kan deze omgeving slechts eenmaal per jaar
gebruiken, voor de bijwerking
32. discussie
Moeten we karteren puur en alleen volgens de BGT?
Willen we niet altijd waterlijn en insteek
Is dit altijd goed te bepalen?
– AHN2 kan hierbij goed hulpmiddel zijn
34. Conclusies stereofotogrammetrie
Relatief gemakkelijke en snelle manier van karteren
– Waterlopen
– (primaire) keringen
– (meeste) kunstwerken
Zeer bruikbaar in landelijk gebied
Validatie nauwkeurig dmv landmeting
– Conclusie: goed
35. BGT en landmeten
Landmeten blijft nodig (maar BGT ook veel uit
Beeldmateriaal)
Ook ter validatie karteer werkzaamheden
Traditioneel punten, lijnen meten en binnen opwerken,
door objectgerichtheid BGT minder gewenst
Liefst je GIS mee inclusief alle controles
Ook de administratieve kenmerken bijhouden
Dus GIS-gericht landmeten
36. GIS-gericht landmeten?
Landmeters kunnen alle data in het veld beheren.
Tijdens het meten kan je zien wat je gemeten hebt (en
wat je gemist hebt!)
Directe objectvorming
Voor een landmeter is het GIS gedeelte een “stille”
partner.
Geen uitgebreide GIS kennis vereist
Geen conversie van data nodig
38. Het oude en het nieuwe meten
Klassieke meten
Voorbereiding Veldwerk Verwerken
Invoeren Inmeten Maken vlakken
Kaarten punten/lijnen
Fouten
oplossen
Toevoegen
Attributen
39. Het oude en het nieuwe meten
Meten met Mobile Matrix
Voorbereiding Veldwerk Verwerken
Invoeren Inmeten Fouten
Kaarten punten/lijnen/vlakken oplossen
Fouten
oplossen
Toevoegen
Attributen
40. Inwinningstechnieken
Tachymeter (3 sec.)
– Precisie: < 3 cm (X, Y, Z)
RTK-GPS (basis station)
– Standaardafwijking ±3 cm (X,Y), ± 5 (Z-waarde)
- 06GPS: ±5 cm (X,Y), ± 10 (Z-waarde)
Stereofotogrammetrie (10 cm resolutie)
– Nauwkeurigheid: ±25 cm (X,Y,Z)
41. Vergelijking inwinnings technieken
Hoe verhoudt zich de fotogrammetrische inwinning tot
andere conventionele inwinningstechnieken en de
kniklijntool?:
– Terrestrisch (gps/tachymeter)
– Actuele Hoogtekaart Nederland (AHN-2)
– Kniklijntool (mbv AHN-2)
– Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN)
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48. Vergelijkging met Fotogrammetrie
Conclusies fotogrammetrie t.o.v:
a. Terrestrisch (gps/tachymeter)
– De verschillen liggen in de orde van 50 cm afwijking.
b. Actuele Hoogtekaart Nederland (AHN-2)
– De verschillen liggen in de orde van 25 cm afwijking.
c. Kniklijntool (mbv AHN-2)
– De verschillen liggen in de orde van 75 cm afwijking.
d. Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN)
– De verschillen liggen in de orde van 25 cm afwijking.
49. Fase 3: vertalen resultaten uit
praktijktest
Eerste versie Bedrijfsinformatiemodel WF
– beschrijft de structuur en inhoud van het
topografische basisbestand van het Wetterskip
– zorgt ervoor dat het bestand uniform is qua inhoud en
kwaliteit
Wetterskip specifiek objectenboek:
– biedt ondersteuning bij het inwinnen van
topografische objecten door middel van
fotovoorbeelden
– geeft het aan welke attributen verplicht dienen te
worden opgenomen
52. conclusies
Fotogrammetrie:
– goed bruikbaar, gegevensbeheerders kunnen er goed
mee werken
– goed op te nemen in de technische infrastructuur en
aan te sluiten op de Geo-informatie architectuur van
het Wetterskip
– een toegevoegde waarde voor mutatiesignalering
(vergunningsvrij bouwen, illegale dempingen, illegale
bouw) en beoordeling keurontheffingen,
53. conclusies
Landmeten:
– De huidige landmeetmethode, apparatuur, software
gaat voor de BGT niet voldoen
– objectgericht en met veldcomputer ondersteund
landmeten is onontkoombaar
• Zie ook Rapportage Pilot bijhouding en beheer van de BGT,
versie 1, februari 2012
54. conclusies
Ambitie/detail niveau:
– De BGT als basis set is voor intern gebruik te
minimaal (b.v. geen duikers)
– verdiepen tot op IMGEO niveau is noodzakelijk
• IMGEO geeft veel vrijheidsgraden, het goed vastleggen van
deze keuzes, nauwkeurigheden, coderingen in een
objectenboek en een inwinprotocol (bij inhuur, revisie,
uitbesteden) is noodzakelijk)
• Aanzet tot objectenboek is gemaakt
55. conclusies
Uitbesteden of zelf doen?
– Het converteren van de huidige lijngerichte data naar
objectgerichte data is noodzakelijk en arbeidsintensief
– het uitvoeren van die éénmalige conversie zou gezien
de beschikbare GIS capaciteit uitbesteed moeten
worden
– Het beheer kan in eigen huis plaatsvinden
56. conclusies
Samenwerking:
– Het verdergaand afstemmen (ten opzicht van de
huidige werkwijze rond de GBKN) met Bronhouders
in Friesland is noodzakelijk en biedt ook kansen
(landmeet werk na revisie combineren)