More Related Content More from WorldBibles (20) Bengali bible old testament1. 1
ŒAid•pˆu S˜k•
ÿ
j“gí siXr Zr¨
] ŒAelAÙil ib•ezx sB˜A* Zr¨ k•rAr ib•ezx ib•ezx
öTm id•nÑŒAelA sMek•t ih•eseb• b•Yb•h•ät h•eb•. ŒAr id•n o b•Cr
Zr¨et/ ö½Vr ŒAk•Az o p]iTb•I s]iX k•reln. eb•AJ“Ab•Ar j“‘ Ž” ŒAelAÙil b•Yb•h•ät h•eb•. 15Ž”
1 öTem p]iTb•I sµpU,R zU‘ iCl; p]iTb•Iet ik•C¢”
iCl n•. 2 ŒÞ“k•Aer ŒAb•]t iCl j“lrAiz ŒAr ö½Verr
ŒAelAÙil ŒAk•Aez TAk•eb• p]iTb•Iek• ŒAelA ed•oyùAr
j“e‘.® Žb•M tA-” h•l.
16
ŒA ™• es” j“lrAizr Ÿpr id•eyù eB˜es eb•¼Ai•Cl. tKn ö½r éiw mh••ej“YAit b•AnAeln. ö½r id•enr
V V
3
tArpr ö½r b•leln/ "ŒAelA P•u wk•?® tKn” ŒAelA
V ¦ eb•l• rAj“ ׈ k•rAr j“e‘ b•¼iw ŒAr rAi^eb•l• rAj“ ׈
Pu•wet Zr¨ k•rl. 4 ŒAelA ed•eK ö½Vr b•uJ“eln/ ŒAelA k•rAr j“e‘ eCAwiw b•AnAeln. ö½Vr tArk•ArAij“o
B˜Al. tKn ö½Vr ŒÞ“k•Ar eTek• ŒAelAek• p]Tk• s]iX k•reln. 17p]iTb•Iek• ŒAelA ed•oyùAr j“e‘ ö½Vr
k•reln. 5 ö½Vr ŒAelAr nAm id•eln "id•n/® Žb•M Ž” ŒAelAÙilek• ŒAk•Aez S˜îApn k•reln . 18id•n o
ŒÞ“k•Aerr nAm id•eln "rAi^.® rAi^ek• k•t$] ׈ ed•b•Ar j“e‘ ö½Vr Ž” ŒAelAÙilek••
sÞ“YA h•l Žb•M esKAen sk•Al h•l. Ž” h•l öTm ŒAk•Aez sAj“Aeln. Ž” ŒAelAÙil ŒAelA ŒAr
id•n. ŒÞ“k•Arek• p]Tk• k•er id•l Žb•M ö½Vr ed•Keln
b•Yb•S˜îAw• B˜Al h•eyùeC.
iþ ˆtIyù id•nÑŒAk•Az 19
sÞ“YA h•l Žb•M sk•Al h•l. ŽB˜Aeb• c•&u“TR id•n
6
tArpr ö½Vr b•leln/ "j“lek• éB˜Ag k•rb•Ar h•l.
j“‘ ŒAk•AzmØelr b•Yb•S˜î• eh•Ak•?® 7tA” ö½Vr
ŒAk•AzmØelr s]iX k•er j“lek• p]Tk• k•reln. Žk• pÇ•ˆm id•nÑmAC o pAKI
B˜Ag j“l ŒAk•AzmØelr Ÿper ŒAr Œ‘ B˜Ag j“l 20
tArpr ö½r b•leln/ "b•æ ök•Ar j“Ib••–˜ÿ öA,Iet
V
ŒAk•AzmØelr nIec• TAk•l. 8ö½Vr ŒAk•AzmØelr j“l pU,R eh•Ak• ŒAr p]iTb•Ir oper ŒAk•Aez o¼b•Ar
nAm id•eln "ŒAk•Az.® sÞ“YA h•l ŒAr tArpr sk••l j“‘ b•æ pAKI eh•Ak•.®•21strAM ö½r b•¼ b•¼ j“lj“•–˜Þ
u V
h•l. ŽwA• h•l iþˆtIyù id•n. Žb•M j“el ib•c•r, k•reb• Žmn smˆS˜ÿ öA,I siX k•reln•.
]
Œenk• ök•Ar sAmui@•k• j“Ib• reyùeC Žb•M es sb•”
ïtIyù id•nÑZk•enA j“im o gACpAlA ö½Verr s]iX? yt rk•m pAKI ŒAk•Aez oe¼ es”sb•o
9
tArpr ö½Vr b•leln/ "ŒAk•Aezr nIec•r j“l ö½Vr b•AnAeln. Žb•M ö½Vr ed•Keln b•Yb•S˜îAwA B˜Al
Žk• j“AyùgAyù j“m• eh•Ak• yAet Zk•en• fA[˜• ed•K• h•eyùeC.
yAyù.® Žb•M tA-” h•l. 10ö½Vr Zk•en• j“imr nAm 22
ö½Vr Ž” smˆS˜ÿ öA,Ied•r ŒAzIb•RAd• k•reln.
id•eln/ "p]iTb•I® Žb•M Žk• j“AyùgAyù j“m• j“elr ö½Vr sAmui@•k• öA,Ied•r sMKYAb•]i ß“ k•er smu@• B˜ireyù
nAm id•eln "mh•AsAgr.®• ö½Vr ed•Keln b•Yb•S˜îAwA B˜Al &u“let• b•leln. ö½Vr p]iTb•Iet pAKIed•r sMKYAb•]iß“
h•eyùeC. 11tKn ö½Vr b•leln/ "p]iTb•Iet G•As eh•Ak•/ k•ret b•leln. 23sÞ“Y• h•eyù egl Žb•M tArpr sk•Al
zs´d•AyùI gAC o P•elr gACpAl• eh•Ak•. P•elr h•l. ŽB˜Aeb• pÇ•ˆm id•n ek•ew egl.
gACÙilet P•l ŒAr P•elr eB˜ter b•Ij“ eh•Ak•.
öetYk• Ÿi•¶“õd• ŒApn ŒApn j“Aetr b•Ij“ s]iX k•r¨k•. xþ id•nÑfA[˜Ar j“•–˜Þ j“AenAyAr o mAnx
ù u
Ž”sb• gACpAl• p]iTb•Iet eb•e¼ ŸW¦k•.® ŒAr tA”-” 24
tArpr ˆ ö½Vr b•leln/ "nAnArk•m öA,I p]iTb•Iet
h•l. 12p]iTb•Iet G•As ŒAr zs´d•AyùI Ÿi•¶“õd• Ÿíp å Ÿípå eh•Ak•. nAnArk•m b•¼ ŒAk•Aerr j“•–˜Þ-j“AenAyùAr
h•l. ŒAb•Ar P•ld•AyùI gACpAlAo h•l/ P•elr eB˜ter ŒAr b•uek• eh•¡ew c•lAr nAnArk•m eCAw öA,I eh•Ak• Žb•M
b•Ij“ h•l. öetYk• Ÿi•¶“õd• ŒApn ŒApn j“Aetr b•Ij“ öc•¢r sMKYAyù tAed•r sMKYAb•]i ß“ eh•Ak•.® tKn eymn
s]iX k•rl Žb•M ö½Vr ed•Keln/ b•Yb•S˜îAw• B˜Al h•eyùeC. itin b•leln sb•ik•C¢ sµpå h•l.
13
sˆÞ“YˆA h•l Žb•M sk•Al h•l. ŽB˜Aeb• h•l ïtIyù id•n.
c•&“u TR id•nÑsy/ c•Ad• o tArA
U R ¡ ib•ezx sB˜• k•eb• mAs Žb•M b•Cr Zr¨ h•eb• t• inßR“ArŠ k•rAr
14 j“‘ ”•S•óˆAeyùlIyùr• sUyR Žb•M c•eÛ•r b•Yb•h•Ar k•rt Žb•M b•æ ”æd•Iyù
tArpr ö½Vr b•leln/ "ŒAk•Aez ŒAelA Pu•w¦k•.
C¢iwr id•n Žb•M ib•ezx sB˜•smUh• pUi,Rm• Žb•M ŒmAb•s´Ar smyù
Ž” ŒAelA id•n eTek• rAi^ek• p]Tk• k•reb•. Ž” Zr¨ h•t.
2. ŒAid•pˆu S˜k• 1:25-2:22
ÿ 2
25
su t rAM ö½V r sb• rk•m j“•–˜Þ - j“AenAyù A r qtrI k•reln Žb•M es” mAnexr nAek• P•u< id•eyù öA,b•Ayùu
u
etmnB˜Aeb• qtrI k•reln. b•‘ j“•–˜Þ/ epA` j“•–˜Þ ŒAr öeb•z k•rAeln Žb•M mAnxiw j“Ib••–˜ÿ h•eyù ŸWl. 8 tKn
u
b•uek• h•¡AwAr sb•rk•emr eCAw eCAw öA,I ö½Vr b•AnAeln öBu˜ ö½Vr pUb•Rid•ek• Žk•iw b•AgAn b•AnAeln ŒAr es”
Žb•M ö½Vr ed•Keln öitiw ij“inx” eb•z B˜Ael• b•AgAniwr nAm id•eln Žd•n Žb•M öBu˜ ö½Vr t¡Ar s]iX
h•eyùeC. k•r• mAnuxiwek• es” b•AgAen rAKeln. 9 Žb•M es”
26
tKn ö½Vr b•leln/ "ŽKn Žs/ ŒAmr• mAnux b•AgAen öBu ˜ ö½V r sb•rk•emr su ª •r b•] ( • Žb•M
s]iX k•ir. ŒAmAed•r ŒAd•el ŒAmr• mAnux s]iX k•rb•. KAe†ApeyAá P•l ed•yù Žmn öitiw b•](• erApŠ
mAnux h•eb• iWk• ŒAmAed•r mt. tAr• smue@•r smˆS˜ÿ k•reln. b•AgAenr mAJ“KAniwet öBu˜ ö½Vr erApŠ
mAeCr oper ŒAr ŒAk•Aezr smˆS˜ÿ pAKIr oper k•reln j“Ib•n b•](•iw y• B˜Al Žb•M mª• ib•xeyù |•An
k•t$] ׈ k•reb•. tAr• p]iTb•Ir smˆS˜ÿ b•¼ j“AenAyùAr ed•yù.
ŒAr b•uek• h•¡AwAr smˆS˜ÿ eCAw öA,Ir Ÿper k•t$] ׈ 10
Žd•n h•et Žk• nd•I öb•Aih•t h•eyù es” b•AgAn
k•reb•.® j“lis)˜ k•rl. tArpr es” nd•I ib•B˜)˜ h•eyù c•Ariw
27
tA” ö½Vr inej“r metA” mAnux s]iX k•reln. eCAw eCAw D•ArAyù pir,t h•l. 11öTm D•ArAiwr nAm
mAnux h•l t¡Ar C<Aec• g¼• j“Ib•. ö½Vr tAed•r pur¨x o pIezAn. Ž” nd•ID•Ar• puerA h•b•Il• ed•ziwek• iG•er
S˜¤Iräep s]iX k•reln. 28ö½Vr tAed•r ŒAzIbR•Ad• k•er öb•Aih•t. 12:es ed•ez esAn• reyùeC ŒAr t• Ÿ<c•¢
b•leln/ "etAmAed•r b•æ s•–˜ÿAns•–˜ÿit eh•Ak•. mAnuex mAenr. ŽCA¼• Ž” ed•ez gÞ“@•b•Y/ ÙgÙla ŒAr mlYb•An
a U
mAnuex p]iTb•I pirpU,R k•erA Žb•M etAmr• p]iTb•Ir egAemd•k•mi, pAoyù• yAyù.ò
13
inyù–˜¤e,r B˜Ar nAo. smue@• mAeCed•r Žb•M b•AtAes iþˆtIyù nd•Ir nAm gIeh•An/ Ž” nd•Iiw smˆS˜ÿ kU•z
pAiKed•r zAsn k•erA. mAiwr opr y• ik•C¢ ne¼c•e¼/ ed•ziwek• iG•er öb•Aih•t. 14ïtIyù nd•Iiwr nAm
yAb•tIyù öA,Iek•• etAmr• zAsn k•erA.® ih•e£•k•l. Ž” nd•I Œziry• ed•ezr pb•R id•ek• öb•Aih•t.
U ù U
29
ö½Vr b•leln/ "ŒAim etAmAed•r zs´d•AyùI smˆS˜ÿ c•&u“TR nd•Iiwr nAm P•rAí.
gAC o smˆS˜ÿ P•ld••yùI gACpAl• id•i•C. Ïsb• gAC 15
öBu˜ ö½Vr k]•ixk•Aj“ ŒAr b•AgAenr r(•,Aeb•(•e,r
b•Ij“yu)˜ P•l ŸípAd•n k•er. Ž” smˆS˜ÿ zs´ o P•l j“e‘ mAnuxiwek• Žd•n b•AgAen rAKeln. 16öBu˜ ö½Vr
h•eb• etAmAed•r KA†. 30Žb•M j“AenAyùAred•r• sm•S˜ÿ sb•j“
u mAnuxiwek• Ž” ŒAed•z id•eln/ "b•AgAenr ey ek•Ano
gACpAl• id•i•C. tAed•r KA† h•eb• sb•uj“ gACpAl•. b•]e(•r P•l &u“im eKet pAer•. 17ik••–˜Þ ey b•]( B˜AelA
p]iTb•Ir smˆS˜ÿ j“•–˜Þ-j“AenAyùAr/ ŒAk•Aezr smˆS˜ÿ pAiK ŒAr mª• ib•xeyù |•An ed•yù es” b•]e(•r P•l k•Kno
Žb•M mAiwr Ÿper b•uek• h•¡Aew eysb• k•Iw sb•A” Ï eKeyù• n•. yid• &u“im es” b•]e(•r P•l KAo/ etAmAr
KA† KAeb•.® Žb•M Ž” sb•ik•C¢” sµpå h•l. m]&u“Y h•eb•?®
31
ö½r y• ik•C¢ siX k•ereCn essb• ik•C¢ ed•Keln.
V ]
Žb•M ö½Vr ed•Keln smˆS˜ÿ s]iX” Kub• B˜Al h•eyùeC. öTm nArI
sÞ“YA h•l/ tArpr sk•Al h•l. ŽB˜Aeb• xþ id•n h•l. 18
tArper öBu˜ ö½Vr b•leln/ "mAnuexr in>sÒ˜
TAk•A B˜Al nyù. ŒAim oek• sAh•AyY k•rAr j“e‘ or
sˆ¹ˆm id•nÑ ib•šAm
ÿ mt ŒAr Žk•iw mAnux qtrI k•rb•.®
sutrAM p]iTb•I/ ŒAk•Az Žb•M tAed•r ŒAB˜Y•–˜ÿrI, 19
öBu˜ ö½Vr p]iTb•Ir oper smˆS˜ÿ pZ ŒAr
2 yAb•tIyù ij“ins sµpU,R h•l. 2ey k•Aj“ ö½Vr Zr¨
k•eriCeln tA ezx k•er sˆ¹ˆÿm id•en itin ib•šAm
ŒAk•Aezr smˆS˜ÿ pAiK qtrI k•rb•Ar j“‘ m]i%k•Ar
D•U i l b•Yb•h•Ar k•eriCeln. öB u ˜ ö½ V r Ï smˆ S ˜ ÿ
ineln. 3sˆ¹ˆÿm id•niwek• ŒAzIbR•Ad• k•er ö½Vr esiwek• pZpAKIek• mAnuxiwr k•AeC ineyù Želn ŒAr mAnuxiw
pib•^ id•en pir,t k•reln. id•niwek• ˆö½Vr Žk• tAed•r öetYek•r ŒAlAd•• ŒAlAd•• nAm id•l. 20mAnuxiw
ib•ezx id•n k•reln k•Ar, Ï id•niwet p]iTb•I s]iXr smˆS˜ÿ g]h•pAilt pZ/ ŒAk•Aezr smˆS˜ÿ pAiKr Žb•M
smˆS˜ÿ k•Aj“ eTek• itin ib•šAm ineln. Œre,Yr smˆS˜ÿ b•‘öA,Ir nAmk•r, k•rl. mAnuxiw
ŒsMKYA• pZ-pAKI ed•Kl ik••–˜Þ es tAr eyAgY
mAnb• j“Aitr Zr¨ sAh•AyYk•ArI k•AŸek• ed•Ket epl n•. 21tKn öBu˜
4
Ž” h•l ŒAk•Az o p]iTb•Ir ”ith•As. ö½Vr yKn ö½r es” mAnxiwek• Kb• gB˜Ir G•em ŒA•Cå k•reln.
V u u u
p]iTb•I o ŒAk•Az s]iX k•eriCeln/ tKn yA ik•C¢ G•ewiCl mAnxiw yKn G•emAi•Cl tKn öB˜u ö½r tAr pAj“err
u u V <
ŽwA tAr” g˜¯. 5 p]iTb•Iet tKn ek•Ano gACpAl• Žk•w• h•A¼ eb•r k•er ineln. tArpr öBu˜˜ ö½Vr
iCl n•. mAeW tKn ik•C¢” j“›˜åAetA n•. k•Ar, öBu˜ eyKAn eTek• h•A¼iw eb•r k•eriCeln esKAnw• c•Am¼•
tKno p]iTb•Iet b•]iX pAWAn in Žb•M e(•et c•Axb•As id•eyù eFek• id•eln. 22öBu˜˜ ö½Vr mAnuxiwr p<Aj“err
k•rAr j“‘ tKn ek•Ÿ iCl n•. 6 p]iTb•I eTek• j“l* es” h•A¼ id•eyù !tir k•reln Žk•j“n S˜¤I. tKn es”
ŸeW c•ArpAezr j“imet Ci¼eyù p¼l. 7tKn öBu˜
ö½Vr mAiw eTek• D•UelA &u“el ineyù Žk•j“n mAnux j“l ŒTb•• "Žk• imih• ku•yùAz•.®
3. 3 ŒAid•pˆu S˜k• 2:23-3:22
ÿ
S˜¤Iek• öBu˜ ö½Vr mAnuxiwr sAmen ineyù Želn. 23Žb•M P•l eKet ŒAim b•ArŠ k•eriClAm &“u im ik• es” ib•ezx
es” mAnuxiw b•ll/ gAeCr P•l eKeyùCˆÀ®
12
"Œb•ezex ŒAmAr s#z Žk•j“n h•l. ŒAmAr pAj“r•
< es” pur¨x b•ll/ "ŒAmAr j“‘ ey nArI ŒApin
eTek• tAr h•A¼/ zrIr eTek• tAr ed•h• qtrI h•eyùeC. qtir k•eriCeln es” nArI gACw• eTek• ŒAmAyù P•l
eyeh•&u“ nr eTek• tAr s]iX h•eyùeC/ eseh•&u“ 'nArI¾ id•eyùiCl/ tA” ŒAim esw• eKeyùiC.®
b•el Žr pirc•yù h•eb•.® 13
tKn öBu˜ ö½Vr es” nArIek• b•leln/ "&u“im Ž
24
Ž”j“‘ pur¨x ipt••mAtAek• tYAg k•er S˜¤Ir ik• k•erCÀ®
seÒ˜ imilt h•yù Žb•M Ž”B˜Aeb• éj“en Žk• h•eyù yAyù. es” nArI b•ll/ "sApwA ŒAmAr seÒ˜ c•AlAik•
25
tKn nrnArI ŸlÒ˜ iCl/ ik••–˜Þ esj“e‘ tAed•r k•ereC. sApw• ŒAmAyù Bu˜ileyù id•l ŒAr ŒAimo P•lw•
ek•An lÆï“Aeb•AD• iCl n•. eKeyù eP•llAm.®
14
sutrAM öBu˜ ö½Vr sApwAek• b•leln/
pAepr Zr¨ "&u“im B˜IxŠ KArAp k•Aj““ k•erC; tAr P•el etAmAr
öBu˜ ö½Vr yt rk•m b•‘ öA,I s]iX k•eriCeln es KArAp h•eb•. Œ‘A‘ pZr ec•eyù etAmAr pe(• eb•zI
3 sb•ÙelAr meD•Y sAp sb•ec•eyù c•AlAk• iCl. sAp
es” nArIr seÒ˜ Žk•w• c•AlAik• k•ret c•A”l. Žk•id•n
KArAp h•eb•. smˆS˜ÿ j“Ib•n &u“im b•uek• eh•¡ew c•leb• ŒAr
mAiwr D•uelA KAeb•.
15
sApw• es” nArIek• ij“e|•s k•rl/ "nArI/ ö½Vr ik• etAmAr Žb•M nArIr meD•Y ŒAim• z^¨tA ŒAnb
b•AgAenr ek•Ano gAeCr P•l n• eKet sitY” ŒAed•z Žb•M tAr s•–˜ÿAns•–˜ÿit Žb•M etAmAr s•–˜ÿAn s•–˜ÿitr
id•eyùeCnÀ® meD•Y Ž” z^¨t• b•eyù c•leb•. &u“im k•Am¼ ed•eb• tAr
2
tKn nArI sApwAek• b•ll/ "n•? ö½Vr t• b•eln s•–˜ÿAenr pAeyù ik••–˜Þ es etAmAr mAT• c•Ý,R k•reb•.®
in? b•AgAenr sb• gACÙelA eTek• ŒAmr• P•l eKet
pAir. 3ZD•u Žk•iw gAC ŒAeC yAr P•l ik•C¢et” eKet 16
tArpr öBu˜ ö½Vr nArIek• b•leln/
pAir n•. ö½Vr ŒAmAed•r b•eliCeln/ 'b•AgAenr "&u“im yKn gB˜$b•tI h•eb•/ ŒAim es” d•zAwAek•
mAJ“KAen ey gACw• ŒAeC/ tAr P•l ek•Anmet” KAeb é•>sh• k•er &u“lb•/ &u“im Œsç b•YTAet s•–˜ÿAenr j“›˜å
•n•. Žmn ik• Ï gACw• eC<Aeb•o n•Ñ C¡¢el” mreb•.®¾ ed•eb•. &u“im etAmAr S•ˆV AmIek• ŒAku•lB˜Aeb• k•Amn• k•reb•
4
ik••–˜Þ sApw• nArIek• b•ll/ "n•/ mreb• n•. 5ö½Vr ik••–˜Þ es• etAmAr Ÿper k•t$] ׈ k•reb.®
j“Aenn/ yid• etAmrA Ï gAeCr P•l KAo tAh•el
etAmAed•r B˜AelA ŒAr meª•r |•An h•eb•. ŒAr etAmr• 17
tArpr öBu˜ ö½Vr pur¨xek• b•leln/
tKn ö½Verr mt h•eyù yAeb•?® ''ŒAim etAmAyù Ï gAeCr P•l eKet b•Ar,
6
es” nArI ed•Kl gACw• suª•r Žb•M Žr P•l k•eriClAm. tb•u &u“im nArIr k•T• Zen inixß“• gAeCr
suS•VˆAé/ ŒAr Ž” eB˜eb• es Ÿe%ij“t h•l ey Ï gAC P•l eKeyùC. tA” etAmAr k•AreŠ ŒAim Ž” BU˜imek•
tAek• |•An ed•eb. tA” nArI gACwAr eTek• P•l ineyù zAp ed•b•. BU˜im etAmAed•r ey KA† ed•eb• tAr j“e‘
eKl. tAr S•VˆAmI esKAen” iCl/ tA” es S•VˆAmIek•o ŽKn eTek• sArAj“Ib•n etAmAyù Œit k•iWn piršm
P•elr Žk•w• w¦k•erA id•l ŒAr tAr S•VˆAmIo esw• k•ret h•eb•.
18
eKl. BU˜im etAmAr j“‘ k<•Aw•eJ“Ap j“›˜å ed•eb• Žb•M
7
tKn es” nArI o pur¨x éj“enr meD•Y” Žk•w• etAmAek• b•uenA gACpAl• eKet h•eb.*
19
pirb•t$n G•wl. eyn tAed•r ec•AK Kuel egl ŒAr etAmAr KAe†r j“e‘ &u“im k•eWAr piršm k•reb•
tAr• sb• ik•C¢ Œ‘B˜Aeb• ed•Ket Zr¨ k•rl. tArA ey pyR•–˜ÿ n• muK G•Aem B˜er yAyù. &u“im mr, py$•–˜ÿˆ
ed•Kl tAed•r ek•Ano j“AmAk•Ap¼ en”. tAr• ŸlÒ˜. piršm k•reb• tArpr punrAyù D•Uil h•eyù yAeb•. ŒAim
tA” tAr• k•eyùk•w• f¦muerr pAt• ej“AgA¼ k•er D•Uil eTek• etAmAyù s]iX k•eriC Žb•M yKn m]&u“Y h•eb•
esÙelAek• ju“e¼ ju“e¼ eslA” k•rl Žb•M esÙelAek• punrAyù &u“im• D•Uilet pir,t h•eb•.®
epAzAk• ih•eseb• prl.
8
öBu˜ ö½Vr ib•ek•l eb•l• b•AgAen eb•¼Ai•Celn. 20
ŒAd•m tAr •S˜¤Ir nAm rAKl h•b•A/ k•Ar, es smˆS˜ÿ
t¡Ar pAeyùr z€• Zen es” pur¨x o nArI b•AgAen j“Iib•t mAnuexr j“nnI h•l.
gACÙilr mAJ“KAen igeyù luek•Al. 9 ik••–˜Þ öBu˜ ö½Vr 21
öBu˜ ö½Vr pZr c•Am¼• id•eyù ŒAd•m o h•b•Ar
pur¨xiwek• fAk•eln/ "&u“im ek•ATAyùÀ® j“‘ epAzAk• b•Aineyù tAed•r pireyù id•eln.
10
pur¨xiw b•ll/ ''ŒApnAr pAeyùr z€• Zen B˜yù 22
öBu˜ ö½Vr b•leln/ "ed•K/ or• ŽKn B˜AelA
eplAm. ŒAim ey ŸlÒ˜. tA” ŒAim luik•eyù ŒAiC.® ŒAr mª• ib•xeyù ej“en ŒAmAed•r mt h•eyù egeC.
11
öBu˜ ö½Vr mAnuxiwek• b•leln/ "ek• b•ll ey
&u“im ŸlÒ˜À etAmAr •lÆï“• k•reC ek•nÀ ey gACwAr B˜U im ÖÖÖ h•eb• ŒAid• 1É18-29
4. ŒAid•pˆu S˜k• 3:23-4:24
ÿ 4
ŽKn mAnuxw• jIb•nb•]e(•r P•l epe¼o eKet pAer. B˜A”ek• &u“im h•tY• k•erCÀ tAr r)˜ mAiwr nIec• eTek•
ŒAr t• yid• KAyù tAh•el or• ic•rj“Iib• h•eb•.® ŒAmAr Ÿe£•e• ic•ík•Ar k•reC. 11&u“im etAmAr B˜A”ek•
23
sutrAM öBu˜ ö½Vr mAnuxek• Žd•n b•AgAn tYAg h•tY• k•erC Žb•M etAmAr h•At eTek• tAr r)˜ enoyAr ù
k•ret b•AD•Y k•reln. ey BU˜im eTek• ŒAd•mek• !trI j“e‘ p]iTb•I ib•d•I,R h•eyùeC. tA” ŽKn/ ŒAim Ž”
k•r• h•eyùiCl/ b•AD•Y h•eyù es es” BU˜imet” k•Aj“ k•ret BU˜imek• ŒiB˜zAp ed•b•. 12ŒtIet/ &u“im gACpAl•
TAk•l. 24öBu˜ ö½Vr mAnuxek• Ï b•AgAn eTek• tAi¼ˆeyù lAigeyùC Žb•M etAmAr gACpAlAr B˜Al” b•A¼b•]iß“••
id•eln. öBu˜ k•räb• dU•tedr b•AgAenr öeb•z peT h•eyùeC. ik••–˜Þ ŽKn &u“im gACpAl• lAgAeb• Žb•M mAiw
pAh•ArAy ù rAKeln Žb•M itin ŒAÙenr Žk•w• etAmAr gACpAl• b•A¼et ŒAr sAh•AyY k•reb• n•. Ž”
trb•Airek•o esKAen rAKeln. j“Ib•nb•]e(•r k•AeC p]iTb•Iet etAmAr ek•Ano b•A¼I TAk•eb• n•/ &u“im Žk•
yAb•Ar pTiw pAh•Ar• ed•b•Ar j“‘ Ï trb•Airiw c•Arid•ek• j“Ayùg• eTek• ŒAr Žk• j“AyùgAyù G•uer G•uer eb•¼Aeb•.®
13
‰ˆl‰ˆl k•riCl. tKn k•iyùn b•ll/ "Ž” zAiS˜ÿ ŒAmAr pe(• Kub•
eb•zI? 14ed•K/ &u“im ŒAmAyù inb•RAsen eyet b•AD•Y k•rC.
öTm pirb•Ar ŒAim etAmAr k•AeCo ŒAset pArb• n•/ etAmAr seÒ˜
ŒAd•m o tAr S˜¤I h•b•Ar meD•Y eyQn sµpkR• h•l. ŒAr ŒAmAr ed•KAo h•eb• n•? ŒAmAr ek•Ano G•rb•A¼I
4 h•b•• Žk•iw izZr j“›˜å id•l. izZiwr nAm rAK•
h•l k•iyùn.• h•b•• b•ll/ "öBu˜r sh•AyùtAyù ŒAim Žk•iw
TAk•eb• n•? ŒAim p]iTb•I ju“e¼ Žk• j“Ayùg• eTek•
ŒAr Žk• j“AyùgAyù G•uer eb•¼Aet b•AD•Y h•b• Žb•M ŒAmAyù
mAnuexr räp id•eyùiC?® ey ed•Keb• es” h•tY• k•reb•.®
2
per es ŒAr Žk•iw izZ ösb• k•rl. Ž” izZiw 15
tKn ˆöBu˜ k•iyùnek• b•leln/ "n•/ ŒAim t•
h•l k•iyùenr B˜A” eh•b•l. eh•b•l h•l emxpAlk• ŒAr G•wet ed•b• n••? etAmAyù yid• ek•Ÿ h•tY• k•er tAh•el
k•iyùn h•l k]•xk•. tAek• ŒAro eb•zI zAiS˜ÿ ed•b•.® tKn öBu˜ k•iyùenr
gAeyù Žk•w• ic•H id•eln yAet ek•Ÿ tAek• h•tY• nA
öTm Kn u k•er.
3-4
P•sl k•AwAr smyù öBu˜r j“e‘ k•iyùn ik•C¢ Ÿph•Ar
ineyù Žl. k•iyùn e(•et y• P•ileyùiCl tAr eTek• k•iyenr pirb•Ar
ù
ik•C¢ P•sl ineyù Žl. ŒAr eh•b•l öBu˜r j“e‘ tAr 16
k•iyùn öBu˜r k•AC eTek• c•el Žl Žb•M Žd•enr
emxpAl eTek• b•ACA” k•r• esr• emxÙelAr esr• pUb•Rid•ek• enAd• •nAmk• Žk• ed•ez b•As k•ret lAgl.
17
ŒMz ineyù Žl.* k•iyùenr seÒ˜ eyQn sµpek$•r P•el tAr S˜¤I
öBu˜ eh•b•l o tAr Ÿph•Ar ýh•, k•reln/ 5 ik••–˜Þ Žk•iw pue^r j“›˜å id•l. tAr nAm rAK• h•l h•enAk•.
öBu˜ k•iyùn o tAr Ÿph•Ar ötYAKYAn k•reln. Žet k•iyùn Žk•iw ngr p%n k•er tAr nAmo pue^r nAem
k•iyùenr B˜IxŠ é>K ŒAr rAg h•l. 6öBu˜ k•iyùnek• rAKl h•enAk•.
18
ij“e|•s k•reln/ "&u“im rAg k•rC ek•nÀ etAmAr muK h•enAek•r örd• nAem Žk•iw pu^ h•l. öred•r
ib•x²ø ek•nÀ 7&u“im yid• B˜Al k•Aj“ k•r/ tKn ŒAim pue^r nAm mh•yAeyùl. ŒAr tAr pue^r nAm mTUzAeyùl.
Ý ù
etAmAyù ýh•Š k•rb•. ik••–˜Þ yid• Œ‘Ayù k•Aj“ k•erA es ŒAr tAr pue^r nAm elmk•.
19
pAp TAk•eb• etAmAr j“Ib•en. etAmAr pAp etAmAek• elmek•r éj“n S˜¤I iCl. Žk•j“enr nAm ŒAd••/
ŒAyùe% rAKet c•Ayù/ ik••–˜Þ etAmAek•” es” pApek• ŒAr Žk•j“enr nAm is˜ñ•. 20ŒAd•Ar geB˜$ j“›˜å h•l
ŒAyùe% rAKet h•eb•.®* yAb•elr. yAr• t¡Ab•uet•b•As k•er Žb•M pZpAln k•er
8
k•iyùn tAr B˜A” eh•b•lek• b•ll/ "c•elA/ mAeW es” j“Aitr j“nk• h•l yUb•l. 21ŒAd•Ar Œ‘ pue^r
yAoyùA yAk•.® tKn k•iyùn ŒAr eh•b•l b•A”er mAeW nAm yUb•l. tAr s•–˜ÿAns•–˜ÿit eTek• ey j“Aitr s]iX
egl. tKn k•iyùn tAr B˜A” eh•b•elr Ÿpr J“<Aipeyù h•l tAr• b•I,• o b<•Aiz b•Aj“Ayù. 22elmek•r Œ‘ S˜¤I
pe¼ tAek• h•tY• k•rl. is˜ñ• Žk• pue^r o Žk• k•‘Ar j“›˜å id•l. pue^r nAm
9
per öBu˜˜ k•iyùnek• ij“e|•s k•reln/ "etAmAr &U“b•l-k•iyùn ŒAr k•‘Ar nAm nyùm•. &U“b•l-k•iyùenr
B˜A” eh•b•l ek•ATAyùÀ® s•–˜ÿAns•–˜ÿit iptl o elAh•Ar k•Aej“ d•(•.
23
k•iyùn b•ll/ "ŒAim j“Ain n•. B˜A”eyùr Ÿpr elmk• tAr é” S˜¤Ir Ÿe£•e• b•ll/
nj“rd•Air k•r• ik• ŒAmAr k•Aj“À® "ŒAd•• ŒAr is˜ñ•/ Žid•ek• k•An d•Ao. elmek•r
10
tKn öBu˜ b•leln/ "&u“im ik• k•erCÀ etAmAr ˆS˜¤Ir•/ ŒAmAr k•T• ezAenA? Žk•w• elAk• ŒAmAyù
emeriCl/ tA” tAek• ŒAim h•tYA k•eriC. Žk•j“n
eh•b•l ÖÖÖ Žl ŒA(•irk• ŒeTR/ ''eh•b•l tAr öTmj“At emxed•r
tr¨, ŒAmAyù ŒAG•At k•eriCl/ tAr b•d•el ŒAim tAek•
meD•Y eTek• k•eyùk•iw ŽeniCl/ ib•ezx k•er tAed•r c•ib•R.®
h•tYA k•eriC.
ik••–˜Þ ÖÖÖ h•eb• ŒTb•• ''&u“im yid• Ÿic•t k•Aj“ nA k•r teb• pAp 24
k•iyùnek• h•tYAr zAiS˜ÿ iCl sAt ÙŠ/ elmk•ek•
etAmAr ed•AregA¼Ayù G•Apiw emer TAek•. es etAmAek• c•Ayù/ ik••–˜ÿ
etAmAek•” tAek• zAsn k•ret h•eb•.®
h•tYAr zAiS˜ÿ sAtA%r ÙŠ eb•zI?®
5. 5 ŒAid•pˆu S˜k• 4:25-6:9
ÿ
ŒAd•m o h•b•Ar n&“u n p^ lAB˜
u ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• h•yù. 23sutrAM h•enAk•
25
ŒAd•emr seÒ˜ eyQn sµpekR•r P•el h•b•• ŒAr emAw 365 b•Cr eb<•ec•iCeln. 24Žk•id•n h•enAk• ö½Verr
Žk•iw pue^r j“›˜å id•elA. tAr• tAr nAm rAKelA seÒ˜ pd•c•Ar,• k•ret k•ret Œ#• h•eyù egeln.
ezT. h•b•• b•leln/ "ö½Vr ŒAmAyù ŒAr Žk•iw pu^ ö½Vr t¡Aek• ineyù ineln.
25
id•eyùeCn. k•iyùn eh•b•lek• emer eP•lelA/ ik••–˜Þ ŒAmAr mTezlh•r yKn 187 b•Cr b•ys tKn tAr elmk•
U ù ¡
ŽKn ezT ŒAeC.® 26ezeTro Žk•iw pu^ h•elA. es nAem Žk•iw pu^ h•y. 26elmek•r j“e›˜år pr mTezlh•
ù U
tAr nAm rAKl ”enAz. es” smyù elAek•r• öBu˜r 782 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘•
k•AeC öATRn• k•ret Zr¨ k•relA.* h•yù. 27sutrAM mTUezlh• emAw 969 b•Cr eb<•ec•iCeln.
tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù.
28
ŒAd•m pirb•Aerr ”ith•As elmek•r yKn 182 b•Cr b•yùs tKn t¡Ar Žk•iw
Ž” b•” h•¾l ŒAd•m•pirb•Aerr ib•xey. ö½r inej“r pu^ h•elA. 29elmk• pue^r nAm rAKeln enAh•. itin
5 ù V
C¡Aec• mAnuxek• s]iX k•eriCeln. 2ö½Vr mAnuxek• b•leln/ "ö½Vr BU˜imek• ŒiB˜zAp id•eyùeCn b•el
pur¨x o S˜¤I räep s]iX k•eriCeln. Žb•M es” s]iXr k]•xk•räep ŒAmAed•r k•eWAr piršm k•ret h•yù. ik••–˜Þ
id•en ö½r ŒAzIb•Ad• k•er tAed•r nAm id•eln ''ŒAd•m.® enAh• ŒAmAed•r ib•šAm ed•eb•.®
V R
3 30
ŒAd•emr yKn 130 b•Cr b•yùs tKn tAr ŒAr enAeh•r j“e›˜år per elmk• 595 b•Cr eb•< ec•iCeln.
Žk•iw pu^ h•l. pu^iwek• ed•Ket æb•æ ŒAd•emr metA. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• h•yù. 31sutrAM elmk•
ŒAd•m tAr nAm rAKeln ezT. 4 ezeTr j“e›˜år pr emAw 777 b•Cr eb<•ec•iCeln. tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù.
32
800 b•Cr ŒAd•m eb<•ec•iCeln. Ž” smeyù ŒAd•emr enAh•r 500 b•Cr b•yùes ezm/ h•Am Žb•M eyP•í
ŒAro pu^k•‘• h•elA. 5 sutrAM ŒAd•m emAw 930 b•Cr nAem itniw pu^ h•elA.
eb<•ec•iCeln. tArpr t¡Ar m]&u“Y h•elA.
6
ezeTr yKn 105 b•Cr b•ys h•yù tKn tAr Žk•iw
ù ¡ elAek•r• mª• eh•Al
pu^ h•yù. tAr nAm rAK• h•yù ”enAz. 7”enAezr j“e›˜år
per ezT 807 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y ezeTr
8
6 p]iTb•Iet mAnuexr sMKY• ß*mz> eb•e¼ c•lelA.
4
Œenek•r Œenk• k•‘A h•elA. 2-4ö½Verr pue^r•
ŒAro pu^k•‘• h•yù. sutrAM ezT eb<•ec•iCeln emAw ed•KelA ey tAr• suª•rI. sutrAM ö½Verr pue^r• yAr
912 b•Cr. tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù. yAek• pCª• es tAek• ib•eyù k•relA.
9
”enAezr yKn 90 b•Cr b•yùs tKn t¡Ar !k•nn Ž” nArIr• s•–˜ÿAenr j“›˜å id•elA. es” smyù Žb•M
10
nAem Žk•iw pu^ h•yù. qk•nenr j“e›˜år pr ”enAz prb•tIk•Ael piTb•Iet eniP•ilm j“AtIyù mAnxrA b•As
$ ] u
815 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• k•rt. öAc•Ink•Al eTek•” eniP•ilmr• mh•Ab•Irräep
h•yù. 11sutrAM ”enAz emAw 905 b•Cr eb<•ec•iCeln. ib•KYAt iCl.
tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù. tKn öBu˜ b•leln/ "mAnux enh•At” r)˜mAMesr
12
qk•nenr 70 b•Cr b•yùes t¡Ar mh•lell nAem j“Ib• mA^. oed•r þˆArA ŒAim ŒAmAr ŒA ™Aek• ic•rk•Al
Žk•iw pu^ h•yù. 13mh•lelelr j“e›˜år pr qk•nn 840 pIi¼t h•et ed•b• n•. ŒAim oed•r 120 b•Cr k•er
b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y qk•nenr ŒAro pu^k•‘• ŒAyùu ed•b•.®
h•yù. 14sutrAM qk•nn emAw 910 b•Cr eb<•ec•iCeln. 5
öB˜u ed•Keln ey piTb•Iet elAek• ZD•u mª• k•Aj“”
]
tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù. k•reC. öB˜u ed•Keln ey elAk• sArA(•, mª• ij“inesr
15
mh•lelelr yKn 65 b•Cr b•ys tKn t¡Ar eyrd• k•TA” ic••–˜ÿ• k•reC. 6 p]iTb•Iet mAnux s]iX k•rAr j“e‘
ù
nAem Žk•iw pu^ h•yù. 16eyred•r j“e›˜år pr mh•lell öBu˜r ŒnuezAc•n• h•l Žb•M t¡Ar h•äd•yùek• eb•d•nAyù pU,R
830 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡•r ŒAro pu^k•‘• k•rl.
h•yù. 17sutrAM mh•lell emAw 895 b•Cr eb<•ec•iCeln. ˆ sutrAM öBu˜ b•leln/ "p]iTb•Iet yt mAnux s]iX
7
tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù. k•eriC sb•A”ek• ŒAim Db•Ms k•rb•. •öetYk• mAnux/
18
eyred•r yKn 162 b•Cr b•yùs tKn t¡Ar h•enAk• öetYk•• j“AenAyùAr Žb•M p]iTb•Ir Ÿper y• ik•C¢ c•el
nAem Žk•iw pu^ h•yù. 19h•enAek•r j“e›˜år pr eyrd• iP•er eb•¼Ayù sb• ik•C¢ek• ŒAim Db•Ms k•rb•. b•AtAes
800 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• yt pAKI oe¼ esÙelAek•o ŒAim Db•Ms k•rb•. ek•nÀ
h•yù. 20sutrAM eyrd• emAw 962 b•Cr eb<•ec•iCeln. k•Ar, Ž” sb•ik•C¢ s]iX k•eriC b•el ŒAim é>iKt.®
tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù. 8
p]iTb•Iet ZD•u Žk•j“n mAnuexr öit öBu˜ s•–˜ÞX
21
h•enAek•r yKn 65 b•Cr b•yùs tKn mTUezlh• iCelnÑ es h•l enAh•.
nAem t¡Ar Žk•iw pu^ h•yù. 22mTUezlh•r j“e›˜år pr
h•enAk• ŒAro 300 b•Cr ö½err seÒ˜ pd•c•Ar,• k•ern.
V enAh• o j“l¹Ab•n
ñ
9
Ž” h•l enAeh•r pirb•Aerr b•]%A•–˜ÿ. enAh• tAr
elAek•rA ÖÖÖ k•relA ŒA(•irk• ŒeTR/ "elAek•r• iyeh•Ab•A nAm
inet Zr¨ k•eriCl.®
öj“e›˜år Žk•j“n B˜Al o sí mAnux iCeln Žb•M
6. ŒAid•pˆu S˜k• 6:10-7:22
ÿ 6
itin sb•Rd•A ö½Vrek• ŒnusrŠ k•retn. 10enAeh•r itn nAo. Ž” smˆS˜ÿ pZpAKIed•r &“u im Ï enQek•Aet etAmAr
pu^ iClÉ ezm/ h•Am ŒAr eyP•í. seÒ˜ eneb•. 3 smˆS˜ÿ rk•m pAKIr sAtiw k•er ej“A¼•
11-12
ö½Vr nIec• p]iTb•Ir id•ek• #iXpAt k•reln eneb•. Žr P•el p]iTb•Ir Œ‘A‘ smˆS˜ÿ pZpAKI ŒAim
Žb•M ed•Keln ey mAnux t• Db•Ms k•ereC. sbR•^ Db•Ms k•er eP•lAr pero Ž”sb• pZpAKI sµpU,B˜Aeb• R
4
ih•Ms• ™k• iß*yùAk•lAp. mAnux éX Žb•M inþur h•eyù b•MzelAepr h•At eTek• r(•A pAeb•. ŽKn eTek• iWk•
egeC Žb•M inej“ed•r j“Ib•n nX k•ereC. sAtid•n per ŒAim p]iTb•Iet öb•l b•xR, G•wAeb•A. 40
13
strAM ö½r enAh•ek• b•leln/ "smˆS˜ÿ elAk• eß*AD•
u V id•n 40 rAt D•er b•]iX h•eb•. ŒAim p]iTb•Ir smˆS˜ÿ
ŒAr ih•Ms• id•eyù p]iTb•I pirpU,R k•ereC. tA” ŒAim j“Ib••–˜ÿ öA,I Db•Ms k•er ed•b•. y• ik•C¢ ŒAim s]iX
smˆS˜ÿ j“Ib••–˜ÿ öA,Ied•r Db•Ms k•rb•. p]iTb•I eTek• k•eriC/ sb• iniü‚H h•eyù yAeb•.® 5 öBu˜ y• y• k•ret
sb•ik•C¢ mueC eP•leb•A. 14egAP•r k•AW id•eyù Žk•w• b•leln/ enAh• es smˆS˜ÿ” k•reln.
6
enQek•• b•AnAo. enQek•Ar eB˜ter Œenk•Ùil k•(• qtrI yKn es” b•xR, Zr¨ h•l tKn enAeh•r b•yùs 600
k•reb• Žb•M b•A”er k•AW sMr(•e,r j“e‘ ŒAlk•Atr• b•Cr. 7 enAh• Žb•M t¡Ar pirb•Ar mh•A¹ñAb•n eTek•
lAgAeb•. pir^Ae,r j“e‘ enQek•Aet öeb•z k•reln. enAeh•r
15
"enQek•Aw• 300 h•At lµ•Vˆ•/ 50 h•At c•o¼• ŒAr seÒ˜ tAr S˜I/ tAr pe^r• o p^b•D•rA sb•A” enQek•Aet
¡ ¤ ¡ u u U
30 h•At Ÿ<c•¢ k•er qtrI k•reb•. 16CAed•r eTek• öAyù 8
iCeln. smˆS˜ÿ Zic• o ŒZic•• pZpAKI Žb•M mAiwet
18 ”iÇ•ˆ nIec• Žk•w• j“AnAl• qtrI k•reb•. enQek•Ar yAr• b•uek• eh•¡ew c•el es”sb• öA,I 9 enAeh•r seÒ˜
pAezr id•ek• Žk•w• d•rj“• qtrI k•reb•. Ÿperr enQek•Aet igey ù ŸWl. ö½ V r eymniw ŒAed•z
tl•/ mAeJ“r tl• ŒAr nIec•r tl• Ñ Ž”B˜Aeb••enQek•Ar k•eriCeln iWk• etmnB˜Aeb• S˜¤I o pur¨ex ju“iw eb<•eD•
itnew tl• TAk•eb•. smˆS˜ÿ pZpAKI enQek•Aet c•¼el/ 10sAt id•n per
17
"Žb•Ar y• b•liC/ mn id•eyù ezAenA. p]iTb•Ir Zr¨ h•l ¹ñAb•n. p]iTb•Iet Zr¨ h•elA b•x$A.
11-13
Ÿper ŒAim Žk• mh•A¹ñAb•n G•wAeb•A. ŒAk•Aezr nIec• enAh•r 600 tm b•Cerr iþˆtIyù mAesr 17 tm
yt j“Ib••–˜ÿ öA,I ŒAeC/ sb• Db•Ms k•reb•A. p]iTb•Ir id•en smˆS˜ÿ BU˜gB˜$S˜î ö•S•óˆb•n eP•ew eb•ireyù Žl Žb•M
smˆS˜ÿ ik•C¢r m]&u“Y h•eb•. 18ik••–˜Þ etAmAr seÒ˜ ŒAmAr mAiw eTek• j“l b•”et Zr¨ k•rl. Ïid•n muxlD•Aer
Žk•w• ib•ezx c•¢i)˜ h•eb•. &u“im/ etAmAr S˜¤I/ etAmAr b•]iX Zr¨ h•l/ b<•AD• eB˜e[˜˜ egl Žb•M smˆS˜ÿ p]iTb•I
pe^r•/ etAmAr p^b•D•r• Ñ etAmr• sb•A” Ï enQek•Aet
u u U j“l¹ñAib•t h•elA. es” Žk•” id•en muxlD•Aer b•]iXpAt
ŸWeb•. 19ŒAr p]iTb•Ir smˆS˜ÿ öA,Ir eTek• &u“im Žk•iw Zr¨ h•l/ eyn ŒAk•Aezr smˆS˜ÿ j“AnAlA Kuel egelA.
k•er pur¨x ŒAr Žk•iw k•er S˜¤I eb•eC eneb•. &u“im 40 id•n ŒAr 40 rAt D•er smAen b•]iX h•elA. es”
Œb••” tAed•r enQek•Aet &u“el eneb• Žb•M etAmAed•r id•niwet” enAh• o t¡Ar S˜¤I Žb•M t¡Aed•r itn pu^Ð
seÒ˜ tAed•ro b<•Aic•eyù rAKeb•. 20smˆS˜ÿ rk•m pAKIr ezm/ h•Am/ eyP•í ŒAr tAed•r itn S˜I sk•el” enQek•Ayù
¤
Žk•iw k•er ej“A¼•/ smˆS˜ÿ rk•m pZr Žk•iw k•er öeb•z k•ern. 14Ï sb• mAnux ŒAr p]iTb•Ir yAb•tIyù
ej“A¼• Žb•M mAiwet b•uek• eh•¡ew c•el esrk•m sb• pZpAKI enQek•Ar meD•Y ŒAšyù inelA. sb• rk•emr
öA,Ir Žk•-Žk• ej“A¼• K<uej“ eb•r k•erA. p]iTb•Iet g]h•pAilt j“•–˜Þ Žb•M p]iTb•Iet yt rk•emr pZpAKI
yt rk•m j“Ib•j“•–˜Þ ŒAeC es sb•ÙelAr Žk• ej“A¼• c•el iP•er ŒAr Ÿe¼ eb•¼Ayù sb•A” enQek•Ar eB˜ter
S˜¤I pur¨x ej“AgA¼ k•er etAmAr enQek•Aet tAed•r inrAped• TAk•elA. 15smˆS˜ÿ j“•–˜Þ j“AenAyùAr/ pAKI
b•< Aic•eyù rAKeb•. 21etAmAed•r j“‘ ŒAr Œ‘A‘ pZpAKIr ”tYAid• enAh•r seÒ˜ enQek•Aet ŸWelA. öA,b•Ayùu ib•izX
j“‘ smˆS˜ÿ rk•m KAb•Aro Œb••” ej“AgA¼ k•er smˆS˜ÿ rk•m pZpAKI enQk•Aet ej“A¼Ayù ej“A¼Ayù TAk•l.
16
rAKeb•.® ö½Vr eymn ŒAed•z id•eyùiCeln/ enAh• es” ŒnusAer
22
Ž” smˆS˜ÿ ik•C¢” enAh• k•reln. ö½Vr eymn p]iTb•Ir yAb•tIyù öA,Ir Žk• Žk• ej“A¼• enQek•Aet
ŒA|•• id•eyùiCeln/ enAh• sb•ik•C¢ iWk• esB˜Aeb•” pAln ŸWAel/ öBu˜ b•A”er eTek• enQek•Ar d•rj“• b•Þ“ k•er
k•reln. id•eln.
17
piTb•Iet 40 id•n D•er b•‘• c•lelA. j“elr mA^•
]
b•‘Ar Zr¨ ß*mz> Ÿ<c•¢ h•et• lAgl ŒAr es” enQek•• mAiw eCe¼
tKn öBu˜ enAh•ek• b•leln/ "&u“im ey Žk•j“n ˆsí j“elr Ÿper B˜Aset•TAk•elA. 18j“l b•A¼et” TAk•l
7 mAnux t• ŒAim l(•Y k•eriC. Žmnik• Ž” yuegr
éX elAek•ed•r meD•Yo &“u im inej“ek• sí ereKC. strAM
u
ŒAr enQek•A mAiw eTek• Œenk• Ÿ<c•¢et B˜Aset lAgl.
19
j“l Žt b•A¼elA ey sb•ec•eyù Ÿ<c•¢ pbR•tÙelA pyR•–˜ÿ
etAmAr pirb•Aerr sb•A”ek• ineyù &“u im igeyù enQek•Aet f¦eb• egelA. 20pbR•tÙelAr mAT• CAipeyù j“l b•A¼et
oeWA. 2p]iTb•Ir smˆS˜ÿ Zic• pZpAKIr* sAt sAt lAgelA. sb•ec•eyù Ÿc•¢ pb•R etr Ÿpero 20 P•ewr eb•zI
< u
ej“A¼• Žb•M Œ‘A‘ öetYk• pZr Žk• Žk• ej“A¼• j“l d¡•A¼Al.
21-22
p]iTb•Ir smˆS˜ÿ j“Ib• mArA egl. öitiw pur¨x
Zic• pZpAKIr pAKIr• Žb•M pZr• yAr• b•ilr j“‘ b•Yb•h•ät
h•et pAer b•el ö½Vr b•eliCeln.
o S˜¤I Žb•M p]iTb•Ir smˆS˜ÿ j“•–˜Þ j“AenAyùAr mAr• p¼l.
7. 7 ŒAid•pˆu S˜k• 7:23-9:7
ÿ
smˆS˜ÿ b•‘ öA,I/ srIs]p Db•Ms h•eyù egl. S˜îlc•r yt 15
ö½Vr tKn enAh•ek• b•leln/ 16"enQek•A eTek•
öA,I ½VAs ö½VAs enyù tArAo mAr• egl. 23Ž”B˜Aeb• enem Žs. &u“im/ etAmAr S˜¤I/ etAmAr pu^r• ŒAr
ö½Vr p]iTb•Iek• Žek•b•Aer pirâ•Ar k•er eP•leln. tAed•r b•D•Ur• enQek•A eTek• Žb•Ar b•A”er yAo.
17
ö½Vr p]iTb•Ir smˆS˜ÿ j“Ib••–˜ÿ ij“ins Db•Ms k•er etAmAed•r seÒ˜ enQek•Ar smˆS˜ÿ pZpAKI ineyù b•A”er
eP•leln. smˆS˜ÿ mAnux/ smˆS˜ÿ j“•–˜Þ j“AenAyùAr/ b•uek• yAo. smˆS˜ÿ pAKI/ smˆS˜ÿ j“•–˜Þ j“AenAyùAr Žb•M b•uek
h•Aw• smˆS˜ÿ öA,I Žb•M smˆS˜ÿ pAKI Ž” sb•ik•C¢” p]iTb•I
¡ eh•¡ew c•el Žrk•m smˆS˜ÿ öA,I ineyù b•A”er ŽesA.
eTek• iniü‚H h•eyù egl. enAh• ŒAr enAeh•r pirb•Ar- Ïsb• pZpAKI ŒAro Œenk• pZpAKIr j“›˜å ed•eb•
pirj“n Žb•M enQk•Aet ŒAšyù pAoyù• pZpAKI Ñ ŒAr es seb• ŒAb•Ar p]iTb•I B˜er yAeb•.®
ZD•u Žw¦ku•” öAe,r Œb•ezx p]iTb•Iet eb<•ec• TAk•elA. 18
sutrAM enAh•/ t¡Ar S˜¤I/ pu^ o pu^b•D•Ued•r ineyù
24
Žk•wAn• 150 id•n p]iTb•I• ib•pul j“lrAizet f¦eb• enQek•• eTek• mAiwet nAmeln. 19smˆS˜ÿ j“•–˜Þ
TAk•elA. j“AenAyùAr/ smˆS˜ÿ öA,I y• b•uek• h•¡Aew Žb•M smˆS˜ÿ pAKI
enQek•• eCe¼ b•A”er eb•ireyù Žl. enQek•A eCe¼ Žl
b•‘Ar ezx ej“A¼Ayù ej“A¼Ayù smˆS˜ÿ pZpAKI.
20
tKn enAh• öBu˜r j“e‘ Žk•w• eb•d•I !tir k•reln.
8 ik••–˜Þ ö½Vr enAh•r k•T• Bu˜el yAnin. enAh• Žb•M
enAeh•r enQek•Ayù ŒAšyù pAoyùA sb• j“Ib•j“•–˜Þr enAh• k•eyùk•iw Zic• pZ o k•eyùk•iw Zic• pAKI ö½Verr
k•TA” ö½Verr men iCl. p]iTb•Ir Ÿpr id•eyù ö½Vr Ÿe£•e• ineb•d•n k•er es” eb•d•Iet eh•Am k•reln.
Žk• b•AtAs b•eyù id•eln. Žb•M smˆS˜ÿ j“l ser eyet 21
öBu˜ eh•Aemr gÞ“ ŒAç•A, k•er öIt h•eln. ŒApn
Zr¨ k•rl. men öBu˜ b•leln/ "mAnuxek• zAiS˜ÿ ed•oyùAr j“e‘
2
ŒAk•Az eTek• Œib•šA•–˜ÿ b•xR, b•Þ“•• h•l. BU˜gB˜$S˜î ŒAim ŒAr k•Kno m]i%k•Aek• ŒiB˜zAp ed•eb•A n•.
ö•S•óˆb•,Ùil eTek• j“l ingRt h•oyù• b•Þ“ h•l. 3- k•Ar, b•AlYk•Al eTek•” mAnuexr S•VˆB˜Ab• mª•. sutrAM
4
p]iTb•Ir Ÿpr eTek• j“lrAiz ß*mz> enem eyet• Ž”mA^ ŒAim eymniw k•eriClAm ŒAr k•Kno esB˜Aeb•
lAgl. 150 id•n per j“l Žtw•” enem egl ey p]iTb•Ir smˆS˜ÿ öA,Ied•r Db•Ms k•reb•A n•. 22ytid•n
enQek•Aw• ŒAb•Ar mAiw SpzR k•relA. enQk•• igeyù eWk•l p]iTb•I TAk•eb• ttid•n zes´r c•Ar• erApe,r ŒAr
ŒrArewr Žk•w• pbR•et. esw• iCl sˆ¹ˆÿm mAesr 17 P•sl k•AwAr inid•RX smyù TAk•eb•. ttid•n WAØA ŒAr
tm id•n. 5 j“l ß*mAgt> enem eyet lAgelA Žb•M grm/ zItk•Al ŒAr ýIÅ•åk•Al Žb•M id•n ŒAr rAt
d•zm mAesr öTmˆ id•en pbR•etr mATAÙelA j“elr h•eyù c•leb•.®
Ÿper ej“eg ŸWelA.
6
ŒAro 40 id•n per enAh• inej“r qtrI enQek•Ar n&“u n k•er Zr¨
j“AnAlAw• Kuleln. 7 tArpr itin enQek•• eTek• Žk•w•
d¡•A¼k•Ak• Ÿi¼eyù id•eln. Žb•M ytid•n n• j“l enem
igeyù Zk•enA fA[˜• ed•K• id•l ttid•n es” d¡•A¼k•Ak•w•
9 ö½Vr enAh• ŒAr t¡Ar pu^ed•r ŒAzIb•RAd• k•reln.
ö½r tAed•r b•leln/ "etAmAed•r b•æ s•–˜An eh•Ak•.
V ÿ
etAmAed•r Ÿ%rpu r ¨xr• p] i Tb•I pirpU , R k•r¨k•.
2
enQek•• eTek• Ÿe¼ igeyù Žk• j“AyùgA eTek• ŒAr Žk• p]iTb•Ir smˆS˜ÿ j“•–˜Þ j“AenAyùAr/ ŒAk•Aezr smˆS˜ÿ pAKI/
j“AyùgAyù Ÿe¼ eb•¼Aet lAgl. 8enAh• Žk•w• pAyùrAo ytrk•emr j“Ib• mAiwr Ÿper b•uek• eh•¡ew c•el Žb•M
Ÿi¼eyù id•eln. pAyùrAw• Zk•enA fA[˜• K<uej“ pAyù j“elr smˆS˜ÿ mAC öetYek• etAmAed•r B˜yù k•reb•.
ik•n• t• enAh• j“Anet c•A”iCeln. itin j“Anet smˆS˜ÿ öA,Ig,” etAmAed•r zAsen TAk•eb•. 3 ŒtIet
c•A”iCeln ey p]iTb•I ŽKno j“el f¦eb• ŒAeC ik• n•. ZD•u sb•uj“ Ÿi•¶“õd• ŒAim etAmAed•r KA† ih•eseb•
9
p]iTb•I tKno j“el FAk••/ tA” pAyùrAw• b•sAr id•eyùiClAm. ŽKn eTek• smˆS˜ÿ j“AenAyùAr” etAmAed•r
j“Ayùg• n• epeyù iP•er Žl enQek•Aet. enAh• h•At KA† h•eb•. piTb•Ir smˆS˜ÿ ik•C” ŒAim etAmAed•r id•i•C.
] ¢
4
b•Ai¼eyù pAyrAwAek• D•er enQek•Ar iB˜ter ewen ineln.
ù sb• ik•C¢” etAmAed•r. ey mAMesr meD•Y tKen• tAr
10
sAt id•n per enAh• ŒAb•Ar pAyùrAw• Ÿi¼eyù öA, :r)˜ò ŒAeC es” mAMs k•Kno KAeb• n•. 5 ŒAim
id•eln. 11Žb•M esid•n ib•ek•el pAyùrAw• j“lpA”eyùr etAmAed•r j“Ib•enr j“e‘ etAmAed•r r)˜ d•Aib• k•rb•.
Žk•w• k•ic• pAt• eW<Aew ineyù iP•er Žl. p]iTb•Iet ŒTRAí yid• ek•Ano j“AenAyùAr ek•Ano mAnuxek• h•tY•
ey ŒAb•Ar fA[˜• ej“eg ŸWet Zr¨ k•ereC Ï k•ic• k•er tAh•el ŒAim tAr öA, d•Ab•I k•rb•. Žb•M yid•
pAtAiw tAr” ic•H. 12sAt id•n per enAh• ŒAb•Ar ek•An mAnux Œ‘ ek•Ano mAnuexr öA, enyù ŒAim
pAyùrAw• Ÿi¼eyù id•eln. ik••–˜Þ Žb•Ar pAyùrAw• ŒAr tAro öA, d•Ab•I k•rb•.
iP•er Žl n•.13tArpr enAh• enQek•Ar d•rj“Aw• 6
"ö½Vr mAnuxek• ŒApn C¡Aec• qtrI k•ereCn. tA”
Kuleln. enAh• tAik•eyù Zk•en• fA[˜• ed•Ket epeln. ey mAnux Œpr mAnuxek• h•tY• k•er tAr Œb••”
esw• iCl b•Cerr öTm mAesr öTm id•n. enAh•r mAnuexr h•Aet m]&u“Y h•eb•.
b•yùs tKn 601 b•Cr. 14iþˆtIyù mAesr 27 tm id•enr 7
"enAh•/ &“u im o etAmAr p^ed•r Œenk• s•–˜Ans–˜it
u ÿ ÿ
meD•Y fA[˜• sµpU,R Zk•en• h•eyù egl. eh•Ak•. ŒApn pirj“ned•r id•eyù piTb•I pirp,R k•erA.®
] U
8. ŒAid•pˆu S˜k• 9:8-10:12
ÿ 8
8
tArpr ö½r enAh• o tAr p^ed•r b•leln/ 9"ŒAim
V ¡ u @•A(•Aresr öB˜Aeb• enAh• G•uimeyù pe¼iCeln.
24
ŽKn etAmAek• Žb•M etAmAr elAek•ed•r yAr• etAmAr itin yKn G•um eTek• ŸWeln tKn j“Anet pAreln
per eb<•ec• TAk•eb• tAed•r öitš¨it id•i•C. 10enQek•Ar t¡Ar tr¨Š pu^ h•Am t¡Ar öit ik• k•ereC. 25tKn
meD•Y eTek• etAmAr seÒ˜ eysb• pAKI/ eysb• g]h•pAilt enAh• b•leln/
j“•–˜Þ Žb•M Œ‘A‘ eysb• j“AenAyùAr enemeC tAed•r "ŒiB˜zAp k•nAenr Ÿper p¼uk•? tAek• tAr
sb•A”ek• ŒAmAr öitš¨it idi•C. piTb•Ir smˆS˜ÿ öA,Ir
] B˜A”ed•r ic•rk•Al d•As h•eyù TAk•et h•eb••.®
k•AeC ŒAmAr öitš¨it id•i•C. etAmAed•r k•AeC ŒAmAr
11
öitš¨it h•l Ž”É p]iTb•Ir smˆS˜ÿ öA, b•‘• id•eyù 26
enAh• ŒAro b•leln/
Db•Ms k•r• h•eyùiCl. ik••–˜Þ Žmn G•wnA ŒAr k•Kno "ezemr öBu˜ ö½Verr özMs• k•r?•k•nAn eyn
h•eb• n•. ek•Ano b•‘• ŒAr k•Kno piTb•I eTek• smˆS˜ÿ
] ezemr d•As h•yù.
öAŠ iniü‚H k•reb• n•.® 27
ö½Vr eyP•íek• ŒAro j“im id•n/ ö½Vr ezemr
12
ö½Vr ŒAro b•leln/ "ŒAr ŒAim ey Ž” t¡Ab•uet Œb•S˜îAn k•r¨n Žb•M k•nAn tAed•r d•As h•Ÿk•.®
öitš¨it id•lAm Žr ömA,S•Vräp ŒAim etAmAed•r 28
b•‘Ar per enAh• 350 b•Cr eb<•ec•iCeln. 29enAh•
Žk•w• ij“ins ed•b•. Ž” ömAŠ eTek• sk•el j“Aneb• eb<•ec•iCeln emAw 950 b•Cr; tArpr t¡Ar m]&u“Y h•yù.
ey ŒAim etAmAr seÒ˜ Žb•M p]iTb•Ir smˆS˜ÿ j“Ib••–˜ÿ
ij“inesr seÒ˜ c•¢i)˜b•ß “•. Ž” c•¢i)˜ ic•rk•AlIn. ib•iB˜å j“Aitr b•i ß“ o ib•ˆS˜Ar
] ÿ
13
ömA,w• Ž” ey/ ŒAk•Aez ŒAim emeG• emeG•
sAtre[˜r Žk• r[˜D•nu b•AineyiC. Ï r[˜D•n” h•l ŒAmAr
ù
14
u
ŒAr p]iTb•Ir meD•Y c•¢i)˜r ic•H. ŒAim yKn p]iTb•Ir
10 ezm/ h•Am o eyP•í•Ž” itnj“n iCl enAh•r
pu^. b•‘Ar per Ž” itnj“enr ŒAro b•æ
s•–˜ÿAn-s–˜ÿitr j“›˜å h•elA. ezm/ h•Am o eyP•etr
Ÿper emG•mAl• Ci¼eyù ed•eb••/ tKn etAmr• emeG• Ÿ%rpur¨exr•É
Ï r[˜D•nu ed•Ket pAeb•. 15ŒAr ŒAim yKn Ï r[˜D•nu
ed•Ket pAeb•A•/ ŒAmAr tKn etAmAr o piTb•Ir yAb•tIyù
] eyP•etr Ÿ%rpr¨x u
2
j“Ib••–˜ÿ ij“inesr seÒ˜ c•¢i)˜r k•T• men p¼eb•. Ž” eyP•etr pu^g, h•¾lÉ egAmr/ mAegAg/ mAd•yù/
c•¢i)˜r mmR h•l ey p]iTb•Iet ŒAr k•Kno smˆS˜ÿ öA, yb•n/ &U“b•l/ emzk• Žb•M tIrs.
Db•Ms k•er ed•eb• Žmn b•‘• h•eb• n•. 16ŒAim yKn 3
egAmerr pu^g, h•¾lÉ ŒiSˆð˜ns/ rIP•í Žb•M
emeG•r meD•Y Ï r[˜D•nu ed•Keb•A tKn ic•rk•Aelr j“e‘ etAgmR.
4
sµpå Ï c•¢i)˜r k•T• ŒAmAr men pe¼ yAeb•. ŒAmAr yb•enr pu^g, h•¾lÉ ”lIz•/ tzRIz/ ik•%Im Žb•M
ŒAr p]iTb•Ir öetYk• öA,Ir meD•Y Ï c•¢i)˜r k•T• ed•Ad•AnIm.
5
ŒAim men rAKb•.® BU˜mD•YsAgr ŒÇ•ˆel eysk•l mAnuexr b•As tAr•
17
tArpr öBu˜ enAh•ek• b•leln/ "p]iTb•Ir smˆS˜ÿ sk•el” eyP•etr s•–˜Ans•–˜it. öetYk• pe^r inj“S•ˆV
ÿ ÿ u
öA,Ir seÒ˜ ŒAim ey Žk•w• c•¢i)˜ k•eriC Ï r[˜D•nu” BU˜im iCl. smˆS˜ÿ pirb•Ar” b•]iß“• epet epet Žk•iw
tAr ömAŠ.® j“Aitet pir,t h•yù. öetYk• j“Aitr inj“S•Vˆ B˜Ax•
iCl.
pnrAyù sms´Ar Zr¨
u
18
enAh•r seÒ˜ tAr pue^rAo enQek•• eTek• eb•ireyù h•Aemr Ÿ%rpr¨xu
6
ŽelA. tAed•r nAm ezm/ h•Am ŒAr eyˆP•í. :h•Am” h•Aemr pu^g, h•¾lÉ kU•z/ imzr/ pUw Žb•M k•nAn.
k•nAenr iptA.ò 19Ï itnj“n h•l enAh•r pu^. Ï 7
kU•ezr pu^g, h•¾lÉ sb••/ h•b•IlA/ sˆ¹ˆÿ•/ ryùm•
itn pue^r eTek•” p]iTb•Ir smˆS˜ÿ mAnux ŽeseC. Žb•M sˆ¹ˆÿk••.
20
mAiwet enem enAh• k•] ixk•Aj“ Zr¨ k•reln. Žk•w• ryùmAr pu^g, h•¾lÉ izb•• Žb•M d•d•An.
j“imet itin @•A(•A c•Ax k•reln. 21es” @•A(•• eTek• 8
ineˆèAd• nAemo kU•ezr Žk• pu^ iCl. k•Alß*em
enAh• @•A(•Ars b•AnAeln/ tArpr es” @•A(•Ars pAn ineèAd• d•Ar¨, zi)˜mAn pur¨ex pir,t h•yù. 9öBu˜r
k•er enzAyù c•¢r h•eyù t¡Ab•ur iB˜ter Zeyù p¼eln. sµ•åeK ineèAd• Žk•j“n b•¼ izk•ArI h•eyù ŸWl. esj“e‘
u
enAh•r gAeyù ŒAb•r,•TAk•l n•. 22k•nAenr ipt• h•Am tAr seÒ˜ Œ‘A‘ elAek•ed•r &u“ln• k•er sk•el b•letA/
es” ŸlÒ˜ Œb•S˜îAyù inej“r iptAek• ed•eK eP•lelA. "Ï mAnuxiw ineèAed•r mt/ Žmn ik• öBu˜r sAmeno
t¡Ab•ur b•A”er igeyù esk•T• B˜A”ed•r b•lelA. 23tKn d•Ar¨, izk•ArI.®
10
ezm ŒAr eyP•í Žk• KØ b•ˆS˜¤ ineyù inej“ed•r ipeWr ineèAed•r rAj“ ׈ b•Aib•l eTek• izinyùr ed•ez
Ÿpr Ci¼eyù inelA. tArpr ipCn id•ek• eh•¡ew eh•¡ew Žrk• ŒO•d• Žb•M k•lnI py•R –˜ÿ ib•S˜t h•eyiCl. 11ineèAd•
a ]ÿ ù
t¡Ab•ur iB˜ter F¦ek• Ï b•S˜¤KØ id•eyù iptAek• eFek• ŒzUe ro igeyùiCl. ineèAd• ŒzUr ed•ez nInb•I/
id•l. Ž”B˜Aeb•/ tAed•r muK ib•prIt id•ek• iCl b•el reh•Aeb•Aí-purI/ ek•lh• Žb•M 12erx,. :nInb•I Žb•M
tAed•r iptAr n©Ít• tArA ed•eKin. ek•leh•r mD•Yb•tI BU˜B˜Aeg erx, mh•Angerr p%n h•y.ò
$ ù
9. 9 ŒAid•pˆu S˜k• 10:13-11:19
ÿ
13
imzr iCl lUd•Iyù/ ŒnAmIyù/ lh•Ab•Iyù•/ nˆ¹ˆÿuh•Iyù•/ ¹ñAb•enr per smˆS˜ÿ p]iTb•I Žk• B˜AxAet k•T•
14
peTœAxIyù/ k•salUh•Iyù ŒAr k•ˆeˆ¹ˆÿArIyù ŒÇ•ˆlÙilr
ŒiD•b•AsIed•r j“nk•. :pelXIyr• k•slh•Iyù ed•z eTek•
ù a U
11 b•lt. smˆS˜ÿ mAnux Žk•” z€•Ab•il b•Yb•h•Ar
k•retA. 2es” elAek•rA pUb•R id•k• eTek• G•uret G•uret
ŽesiCl.ò izinyùr ed•ez Žes smtl BU˜im epl. tAr• esKAen
15
k•nAn iCl sIed•Aenr ipt•. sIed•An k•nAenr b•sb•As Zr¨ k•relA.
öTm s•–˜ÿAn. k•nAn ih•%Iyùed•r pUb•Rpur¨x 'eh•etro¾ 3
tAr• b•ll/ "ŒAmr• mAiw id•eyù ”<w qtrI k•rb•/
ipt• iCeln. eh•í eTek• ih•%Iyùed•r Ÿ•¶“õb•. 16k•nAn tArpr ŒAro z)˜ k•rAr j“e‘ ”<wÙelA epA¼Ab•.®
iCeln iyb•UxIyù/ ”emArIyù j“negAþI/ iggRAzIyùed•r tKn mAnx pATerr b•d•el ”w id•eyù b•A¼I qtrI k•rl.
u <
ipt•. 17ih•bb•Iyù j“negAþI/ Œk•RIyù j“negAþI/ sInIyù ŒAr g<ATin z)˜ k•rAr j“e‘ isemeôr b•d•el
j“negAþI/ 18Œb•d•Iyù j“negAþI/ smArIyù j“negAþI Žb•M
R •ŒAlk•AtArA b•Yb•h•Ar k•relA.
4
h•mAtIyù j“negAþI k•nAn eTek• Ÿ•¶“t h•y. per k•nAnIyù
¦õ ù tAr• b•ll/ "Žs ŒAmr• ŒAmAed•r j“e‘ Žk•
egAþIÙil p]iTb•Ir ib•iB˜å ŒMez Ci¼eyù p¼l. b•¼ zh•r b•AnA”. ŒAr Žmn Žk•iw Ÿ<c•¢ ˆS˜ÿ•µ˜õ b•AnA” y•
19
k•nAnIyùed•r ed•z Ÿ%er sIed•An eTek• d•i(•e, ŒAk•Az SpzR k•reb•. tAh•el ŒAmr• ib•KYAt h•b• Žb•M
grAr pyR•–˜ÿ/ piü‚em G•sA eTek• pUeb•R sed•Am o G•emArA ŽwA ŒAmAed•r Žk• seÒ˜ D•er rAKeb•. sAr• p]iTb•Iet
pyR•–˜ÿ Žb•M Œda•m• o seb•AyùIr eTek• lAz• pyR•–˜ÿ ŒAmr• Ci¼eyù TAk•b• n•.®
ib•ˆS˜ÿ]t iCl. 5
es” ngr ŒAr es” Ÿ•c•gh• ed•Ket öBu˜ p]iTb•Iet
]
20
Ž” smˆS˜ÿ mAnux” iCl h•Aemr Ÿ%rpur¨x. Ž”sb• enem Želn. mAnux ik• ik• qtrI k•ereC essb• öBu˜
pirb•ArÙilr inj“S•V ˆ B˜Ax• o inj“S•Vˆ ed•z iCl. ed•Keln. 6 öBu˜ b•leln/ "sb• mAnux Žk•” B˜AxAet
tAr• ß*em ß*em p]Tk• p]Tk• j“Ait h•eyù oWl. k•T• b•leC. ŒAr ed•Ket pAi•C ey Žsb• k•Aj“ k•rAr
j“e‘ tAr• Ïk•Yb•ß“. tAr• ik• k•ret pAer Ž etA
ezemr Ÿ%rpr¨x u seb• tAr Zr¨. zIç•” tAr• y• c•Ayù tA” k•ret pAreb•.
21 7
eyP•etr b•¼ B˜A” iCl ezm. ezemr Žk•j“n tAh•el Žs ŒAmr• nIec• igeyù oed•r Žk• B˜AxAek•
Ÿ%rpur¨x h•l Žb•r Žb•M Žb•r smˆS˜ÿ ih•º•¨ j“negAþIr nAnArk•m B˜Ax• k•er id•”. tAh•el tAr• prSprek•
j“nk• räep piric•t.* b•uJ“et pAreb• n•.®
22
ezemr pue^r• h•lÉ Žlm/ ŒzUr/ ŒP•Rka•xd•/ lUd• 8
sutrAM öBu˜ smˆS˜ÿ elAek•ed•r •sAr• p]iTb•Iet
Žb•M ŒrAm. Ci¼eyù id•eln. P•el elAek• ŒAr es” zh•r qtirr
23
ŒrAemr pue^r• h•lÉ ¬x/ h•Ýl/ egTr Žb•M mz. k•Aj“ ezx k•ret pArl n•. 9 Ž” es” S˜îAn eyKAen
24
ŒP•Rka•xed•r pu^ ezlh•/ ezleh•r pu^ Žb•r. öB˜u smˆS˜ÿ piTb•Ir Žk• B˜AxAek• Œenk• B˜AxAet ib•‹A•–˜ÿ
]
25
Žb•err é” pu^. Žk• pue^r nAm eplg.• tAr k•reln. tA” Ž” S˜îAniwr nAm h•elA•b•Aib•l. Ž”B˜Aeb•
ŒAmel p]iTb•I ib•B˜)˜ h•yù b•el tAr Ï nAm h•yù. Œ‘ öBu˜ t¡Aed•r es” S˜îAn eTek• p]iTb•Ir ib•iB˜å S˜îAen
pue^r nAm y)˜n. Ci¼eyù id•eln.
26
y)˜enr p u e ^r• h•l Œl a e mAd•d•/ ezlP•/
h•ísmRAb•í/ eyrh•/ 27h•ed•ArAm/ ¬xl/ id•ûL•/ 28ob•l/ ezemr pirb•Aerr k•Aih•nI
10
Œb•ImAeyùl/ izb••/ 29oP•Ir/ h•b•Il• Žb•M eyAb•b•. Žr• Žw• h•l ezemr pirb•Aerr k•Aih•nI. ¹ñAb•enr é
sb•A” iCl y)˜enr pu^. 30pUb•R id•ek•* emxA Žb•M b•Cr per/ yKn ezemr b•yùs 100 b•Cr tKn tAr
pAb•RtY ed•ezr mD•Yb•t$I BU˜B˜Aeg tAr• b•As k•ret•. ŒP•Rka•xd• nAem pu^iwr j“›˜å h•yù. 11tArper ezm
emxA iCl sP•Ar ed•ezr id•ek•. 500 b•Cr eb<•ec•iCeln. t¡Ar ŒAro pu^k•‘• iCl.
31 12
Žr• sb•A” iCl ezemr pirb•Aerr Œ•–˜ÿgRt. ŒP•Rka•xed•r 35 b•Cr b•yùes t¡Ar pu^ ezleh•r
pirb•Ar/ B˜Ax•/ ed•z o j“Ait ŒnusAer” tAed•r j“›˜å h•yù. 13ezleh•r j“e›˜år per ŒP•Rka•xd• 403 b•Cr
sAj“AenA h•eyùeC. eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• h•yù.
32 14
Ž” sb•ÙelA” enAeh•r p u ^ ed•r pirb•Ar. yKn ezleh•r b•yùs 30 b•Cr tKn Žb•r nAem
pirb•ArÙilr tAilk•• tAed•r j“Ait ŒnusAer öˆˆS˜Þt t¡•r Žk• pu^ h•yù. 15Žb•err j“e›˜år per ezlh• 403
k•r• h•eyùeC. ¹ñAb•enr per Ž” pirb•ArÙil eTek•” b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• h•yù.
16
sAr• p]iTb•Iet mnu`smAej“r ib•ˆS˜ÿAr h•eyùeC. Žb•err yKn 34 b•Cr b•yùs tKn eplg nAem
t¡Ar Žk• pu^ h•yù. 17eplegr j“e›˜år per Žb•r 430
piTb•Ir ib•B˜Aj“n
] b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• h•yù.
18
eplegr yKn 30 b•Cr b•yùs tKn iryùU nAem
e z e m r Ö Ö Ö p i r i c • t ŒA(•irk• ŒeTR/ "Žb•err pu^ed•r iptA
ezemr pu^ h•eyù j“e›˜åiCl.®
t¡Ar Žk• pu^ h•yù. 19iryùUr j“e›˜år per eplg ŒAro
209 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘•
pb•R id•ek• ŒTRAí wA”iýs o P•rAí nd•Ir mD•Yb•t$I BU˜B˜Ag eTek•
U
pArs´ ŸpsAgr py$•–˜ÿ ib•ˆS˜ÿ]t ŒÇ•ˆl.
h•eyùiCl.
10. ŒAid•pˆu S˜k• 11:20-12:20
ÿ 10
20
iryùUr yKn 32 b•Cr b•yùs tKn sräg“ nAem t¡Ar k•nAn ed•ezr mD•Y id•eyù iziKm zh•er egeln Žb•M
Žk• pu^ h•yù. 21sräegr j“e›˜år per iryùU 207 b•Cr tArper emAiret Žk• ib•zAl gAeCr k•AeC egeln.
eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• h•eyùiCl. es” smyù k•nAnIyùr• esKAen b•As k•retA.
22
sräegr yKn 30 b•Cr b•yùs tKn nAeh•Ar nAem 7
ˆ öBu˜ Œº•Aemr sk•Aez ŒA ™ök•Az k•reln. öBu˜
t¡Ar Žk• pu^ h•yù. 23nAeh•Aerr j“e›˜år per sräg b•leln/ "etAmAr Ÿ%rpr¨xed•r ŒAim Ž” ed•z ed•b•.®
u
200 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro pu^k•‘• öBu˜ eyKAen Œº•Amek• d•zRn id•eyùiCeln esKAen
h•eyùiCl. Œº•Am öB˜u r Ÿe£•e• ŸísgR sµpAd•enr j“e‘ pATerr
24
nAeh•Aerr yKn 29 b•Cr b•yùs tKn etrh• nAem Žk•w• eb•d•I inm$A, k•reln. 8tArpr Œº•Am es” S˜îAn
t¡Ar Žk• pu^ h•yù. 25etreh•r j“e›˜år per nAeh•Ar tYAg k•er egeln qb•eTelr pUb•Rid•ek• Œb•iS˜ît pb•Ret
ŒAro 119 b•Cr eb<•ec•iCeln. ”itmeD•Y t¡Ar ŒAro Žb•M esKAen t¡Ar izib•r S˜îApn k•reln. qb•eTl
pu^k•‘• h•eyùiCl. 26etrh• 70 b•Cr b•yùes yTAß*em ngr iCl piüc•m id•ek• ŒAr Œyù iCl pUb•R id•ek•.
Œº•Am/ nAeh•Ar o h•Ar, nAem pu^ed•r j“›˜å id•eln. esKAen Œº•Am ŒAr Žk•iw eb•d•I inm$A, k•reln Žb•M
öBu˜r ŸpAsn• k•reln. 9 Œt>pr itin punrAyù t¡Ar
etreh•r pirb•Aerr k•Aih•nI yA^• Zr¨ k•reln. itin enegeB˜r id•ek• Œýsr
27
Žw• h•l etreh•r pirb•Aerr k•Aih•nI. etrh• h•l h•eln.
Œº•Am/ nAeh•Ar o h•Are,r iptA. h•Ar, iCl elAewr
iptA. 28ik••–˜Þ etreh•r j“Ib•£•zAet” ŒApn j“›˜åS˜îAn imzer Œº•Am
k•lad•Iyù ed•ezr ¬er h•Are,r m]&u“Y h•yù. 29Œº•Am o 10
tKn ed•zw• iCl Kb• Zâ•. ŒnAb•iXr j“e‘ ek•Ano
u ]
nAeh•Ar éj“en” ib•b•Ah• k•ern. Œº•Aemr S˜¤Ir nAm sArI zs´ ŸípAd•n s•µ˜õb• iCl n•. tA” Œº•Am b•sb•Aesr
ŒAr nAeh•Aerr S˜¤Ir nAm imlak••. imlak•• iCl h•Are,r j“‘ ŒAro d•i(•e, imzer egeln. 11itin eKyùAl
k•‘•. h•Ar, iCeln imlak•• o iyÅk•Ar iptA. 30sArI k•reln ey t¡Ar S˜¤I sArI k•t suª•rI. tA” imzer
b•Þ“Y• iCl tA” t¡Ar ek•Ano s•–˜ÿAn h•yùin. öeb•ezr iWk• ŒAeg sArIek• b•leln/ "ŒAim j“Ain
31
etrh• t¡Ar pirb•Ar ineyù k•lad•Iyù ed•ezr ¬r &u“im suª•rI. 12imzrIyù pur¨xr• etAmAyù ed•Keb•. tAr•
pirtYAg k•reln. t¡Aed•r pirk•Â˜¯n• iCl k•nAn ed•ez b•leb•/ 'Ž” mih•l• Ï elAk•wAr S˜¤I.¾ tAr• tKn
y•oyùAr. etrh• t¡Ar pu^ Œº•Am/ t¡Ar epQ^ elAw etAmAek• pAoyùAr j“e‘ ŒAmAyù emer eP•leb•. 13tA”
Žb•M pu^b•D•U sArIek• seÒ˜ ineln. t¡Ar• h•Ar, nAem sb•A”ek• b•leb• ey &u“im ŒAmAr eb•An. tAh•el tAr•
Žk•w• zh•er ep<QeC esKAen” b•As k•rAr isß“A•–˜ÿ ineln. ŒAr ŒAmAyù h•tYA k•reb• n•. tAr• ŒAmAyù etAmAr
32
etrh• 205 b•Cr eb<•ec•iCeln Žb•M h•Are,” t¡Ar m]&u“Y B˜A” B˜Ab•eb•/ ŒAmAr seÒ˜ B˜Al b•Yb•h•Ar k•reb•. Ž”B˜Aeb•
h•yù. &u“im ŒAmAr öAŠ b<•Ac•Aeb•.®
14
tKn Œº•Am imzer egeln. imzrIyù pur¨xr•
ö½r Œº•Amek• fAk• ed•n
V ed•Kl ey sArI k•t•suª•rI. 15imzerr entAr• ek•Ÿ
öBu˜ Œº•Amek• b•leln/ "&u“im Ž” ed•z/ inej“r ek•Ÿ t¡Aek• ed•Keln. sArI ey k•t suª•rI es k•T•
12 |•Aitku•w¦µ•Vˆ Žb•M iptAr pirb•Ar tYAg k•er/ t¡Ar• S•VˆyùM P•erQe,r k•Aen &u“leln. t¡Ar• sArIek•
ŒAim ey ed•ezr pT ed•KAb• es” ed•ˆez c•l. P•erQe,r öAsAed• ineyù egeln. 16Œº•Amek• sArIr
2
etAm• h•et ŒAim Žk• mh•Aj“Ait Ÿípå k•rb•. B˜A” men k•er P•erQ, Œº•Aemr öit sd•yù b•Yb•h•Ar
etAmAek• ŒAzIb•Ad• k•rb• Žb•M &“u im ib•KYAt h•eb•. Œ‘ek• k•reln. Œº•Amek• P•erQ, emx/ gb•Aid• pZ Žb•M eb•AJ“•
R
ŒAzIb•RAd• j“AnAet elAek• etAmAr n•m eneb•. b•”b•Ar j“e‘ gAD•• id•eln. es” seÒ˜ Œº•Am d•Asd•AsI
3
yAr• etAmAek• ŒAzIb•RAd• k•reb•/ es” elAek•ed•r Žb•M Ÿwo epeln.
17
ŒAim ŒAzIb•RAd• k•rb• Žb•M yAr• etAmAek• ŒiB˜zAp ŒAr P•erQ, Œº•Aemr S˜¤Iek• ineln. Ž” k•Are,
ed•eb•/ es” elAek•ed•r ŒAim ŒiB˜zAp ed•b•. etAmAr P•erQ, Žb•M t¡Ar öAsAed•r sb• elAek•ed•r öBu˜ B˜yù¿•r
mAD•Yem ŒAim piTb•Ir sb• elAek•ed•r ŒAzIb•Ad• k•rb•.® ŒsuK id•eln. 18tKn P•erQ, Œº•Amek• efek• b•leln/
] R
"&“u im ŒAmAr öit Kb• Œ‘Ayù k•erC? sArI ey etAmAr
u
Œº•Aemr k•nAn yA^A S˜I es k•T• ŒAmAyù b•elAin ek•nÀ 19&“u im ek•n b•eliCel
¤
4
Œt>pr Œº•Am öB˜u r ŒA|•A pAln k•reln. itin ey sArI etAmAr eb•AnÀ etAmAr eb•An men k•er ŒAim
h•Ar, tYAg k•reln Žb•M elAw t¡Ar seÒ˜ egeln. oek• ŒAmAr S˜¤I k•rb• b•el ŽeniClAm. ik••–˜Þ ŽKn
Œº•Aemr b•yùs tKn 75 b•Cr. 5 Œº•Am seÒ˜ ineln S˜¤I etAmAyù etAmAr S˜¤I eP•rt id•i•C. oek• ineyù &u“im
sArI/ ‹A&u“Åpu^ elAw Žb•M h•Are, t¡Aed•r y• ik•C¢ iCl c•el yAo?® 20tArpr P•erQ, tAr elAk•j“ned•r ŒAed•z
¡
es sb•” ineyù egeln. h•Are, Œº•Aemr eysb• d•Asd•AsI k•reln/ "Œº•Amek• imzerr b•A”er ineyù yAo.® strAM u
iCl tAed•ro itin seÒ˜ ineln. d•lb•l semt h•Ar, Œº•Am o tAr S˜¤I es” ed•z tYAg k•reln. Žb•M seÒ˜
tYAg k•er Œº•Am k•nAn ed•ez yA^• k•reln. 6Œº•Am t¡Aed•r smˆS˜ÿ ij“insˆp^o•ineyù egeln.
11. 11 ŒAid•pˆu S˜k• 13:1-14:13
ÿ
Œº•Aemr k•nAen ötYAb•tn
$ ŒAim etAmAyù id•lAm.® 18tKn Œº•Am tAr tAb•u ŸiWeyù
¡ ¡
Œt>pr Œº•Am imzr tYAg k•reln. t¡Ar S˜¤I ineln. itin mièr Ÿ•c• b•](•Ùilr k•AeC b•As k•ret
13 Žb•M t¡Aed•r smˆS˜ÿ ij“insp^ ineyù Œº•Am
enegeB˜r meD•Y id•eyù Œýsr h•eln. t¡Ar seÒ˜ tKn
egeln. S˜îAniw iCl ih•eº•A, ngerr k•AeC. esKAen
Œº•Am öBu˜r ŸpAsnA k•rAr j“e‘ Žk•iw eb•d•I inm$A,
elAwo iCl. 2Ž” smyù Œº•Am Kub•” D•nI. t¡Ar öc•¢r k•reln.
pZ Žb•M öc•¢r esAn• o räp• iCl.
3
Œº•Am t¡Ar yA^• Œb•YAh•t rAKeln. enegB˜ tYAg elAw b•ª•I h•l
k•er itin !b•eTel iP•er egeln. esKAn eTek• qb••eTl izinyùerr rAj“• iCeln ŒèAP•l. ŒireyùAk•
ngr ŒAr Œyù ngerr mD•Yb•tI S˜Aen egeln. ŽKAen”
R î
Œº•Am o t¡Ar pirb•Ar ŒAeg Žk•b•Ar izib•r S˜îApn
14 iCeln ”˜ñAserr rAj“•. Žlemr rAj“• iCeln
k•d•lAeyùAmr Žb•M egAyùIemr rAj“• itid•yùl. 2 Ž”sb•
k•eriCeln. 4Ž” ˆ ˆS˜îAniwet” Žk•iw eb•d•I•inm$A, rAj“•/ sed•Aemr rAj“• ib•r•/ G•emArAr rAj“• ib•zR•/
k•eriCeln. tA” Œº•Am Ž” S˜Aniwet” öBu˜r ŸpAsn•
î Œda•mAr rAj“• iznAb•/ seb•Aiyùemr rAj“• izemb•r Žb•M
k•reln. ib•lAr•:ib•l• esAyr nAemo piric•t iClò rAj“Ar seÒ˜
ù
yuß “ k•reln.
3
Œº•Am ŒAr elAewr meD•Y CA¼ACAi¼ Ž” smˆS˜ÿ rAj“Aed•r !s‘b•Aih•nI is£•Im ŸptYk•Ayù
5
Ž” pyRwenr smyù Œº•Aemr seÒ˜ elAwo iCl. imilt•h•l. :is£•Im ŸptYk•• b•t$mAen lb•, smu@•.ò
elAewr Œenk• pZ o t¡Ab•u iCl. 6 Œº•Am ŒAr elAewr 4
Ž” rAj“Ar• b•AerA b•Cr D•er k•d•l$AeyùAmerr Œnugt
Žt pZ iCl ey tAed•r ŸB˜yùek• KA† eyAgAb•Ar j“‘ iCl. ik••–˜Þ 13tm b•Cer tAr• sb•A” k•d•l$AeyùAmerr
es” ed•z ŒsmTR iCl. 7 Ž” smyù k•nAnIyù Žb•M pirxIyù ib•r¨eß“ ib•e@•Ah• k•rl. 5sutrAM 14tm b•Cer rAj“•
j“AitrAo es ed•ez b•As k•rt. Œº•Aemr pZpAlk•ed•r k•d•l$AeyùAmr o t¡Ar im^ rAj“Aedr seÒ˜ ib•e@•Ah•I
seÒ˜ elAewr pZpAlk•ed•r ib•b•Ad•• h•et lAgl. rAj“Aed•r yuß“•• h•l. k•d•lRAeyùAmr o t¡Ar im^ rAj“Ar•
8
tKn Œº•Am elAwek• b•ll/ "etAmAr ŒAmAr meD•Y ŒˆS˜ÿerAí k•,Riyùemr ŒiD•b•AsI rP•AyùIyù nAmk• j“Aitek•
ek•Ano ib•b•Ad• TAk•et pAer n•. etAmAr elAek•ed•r prAˆS˜ÿ k•reln. t¡Ar• h•emr suxIyùed•ro prAS˜ÿ k•reln
seÒ˜ ŒAmAr elAek•ed•r ek•Ano ib•b•Ad• h•oyù• Ÿic•í Žb•M zAib•-ik•iryùATiyùemr ŒiD•b•AsI ŽmIyùed•r prAˆS˜ÿ
nyù. ŒAmr• sb•A” prSperr ŒApnj“n. 9ŒAmAed•r k•reln. 6tArpr t¡Ar• eh•ArIyùed•r prAˆS˜ÿ k•reln.
p]Tk• h•eyù yAoyù• Ÿic•í. etAmAr ey j“Ayùg• pCª• eh•ArIyù r • esyù I rù eTek• ŽlÐpAr, :ŽlÐpAr,
es” j“AyùgAet” yAo. &u“im b<•• id•ek• egel ŒAim fAn mr¨BU˜imr k•AeC Œb•iS˜îtò pyR•–˜ÿ pAbR•tY ed•ez b•As
id•ek• yAb•. yid• &u“im fAn id•ek• yAo/ ŒAim b<•• id•ek• k•rt. 7tArpr rAj“• k•d•lAeyAemr Ÿ%r id•ek• egeln
$ ù
yAb•.® Žb•M ÏnimÅpew ŒT R A í k•Aed•ez igey ù smS˜ ÿ
10
elAw ec•AK &u“el ed•Kl/ sAmen ib•ˆS˜ÿ]t y£•$n ŒmAelk•Iyùed•r prAˆS˜ÿ k•reln. itin h•ísesAn
ŸptYk••. elAw ed•Kl j“AyùgAw• py$Aˆ¹ˆÿ j“el srs. tAmerr ŒiD•b•AsI ”emArIyùed•ro prAˆS˜ÿ k•reln.
:Žw• öB˜u k•%k• sed•Am o G•emAr• Db•Ms k•rAr ŒAegr
$] 8
es” smyù sed•Aemr rAj“•/ G•emArAr rAj“•/ Œd•a mAr
G•wn•. tKn esAyùr py$•–˜ÿ y£•$n ŸptYk•• iCl öBu˜r rAj“•/ seb•Aiyùemr rAj“• Žb•M ib•lAr rAj“• t¡Aed•r
b•AgAenr mt. ŽKAnk•Ar mAiw iCl•imzerr mAiwr zߨed•r ib•r¨eß“•• siµ•åiltB˜Aeb• is£Im ŸptYk•Ayù
mt B˜Al j“Aetr mAiw.ò 11tA” elAw y£•n ŸptYk•Aet
$ yuß “• k•ret egeln. 9 Ž” yueß“ Œpr pe(• iCeln
b•As k•reb• b•el iWk• k•rl. éj“en p]Tk• h•eyù egl Žlemr rAj“• k•d•lAeyAmr/ egAyIemr rAj“• itid•yl/
$ ù ù ù
Žb•M elAw pUb•R id•ek••Žigeyù c•ll. 12Œº•Am k•nAen” izinyùerr rAj“• ŒèAP•l Žb•M ”lAserr rAj“•
eTek• egeln Žb•M elAw ŸptYk•Ar j“npd•Ùilet ŒireyùAk•. ŒTRAí yuß “w• iCl p<Ac•j“n rAj“Ar ib•r¨eß“••
b•As k•ret lAgeln. elAw ŸptYk•Ar sudU•r d•i(•e, c•Arj“n rAj“Ar.
10
sed•Aem c•el egeln Žb•M esKAen” t¡Ab•u pAteln. is£•Im ŸptYk•Ayù ŒAlk•AtArAyù p,R Œenk• gt$
U
13
öBu˜ j“Anetn ey sed•Aemr ŒiD•b•AsIr• mh•ApApI. iCl. sed•Am Žb•M G•emArAr rAj“• Žb•M tAed•r !s‘r•
14
elAw c•el egel öBu˜ Œº•Amek• b•ll/ "etAmAr yuß “e(•^ eTek• pAileyù egl. Œenk• !s‘ Ïsb• KAet
c•Arid•ek• tAik•eyù ed•K. Ÿ%r d•i(•, pUb•R piü‚m p¼l. ik••–˜Þ ŒiD•k•AMz” pAh•Ae¼ pb•R et pAileyù egl.
c•Arid•ek••tAk•Ao. 15yt j“imj“Ayùg• ed•Ket pA•C/ sb• 11
sutrAM sed•Am Žb•M G•emArAr smˆS˜ÿ srã•Am/
ŒAim etAmAyù Žb•M etAmAr b•MzD•red•r ed•b•. Ž” tAed•r smˆS˜ÿ KA†s•µ˜õAr/ b•S˜¤Aid• Žb•M Œ‘A‘ sb•
ed•z ic•rk•Aelr j“e‘ etAmAr h•eb•. 16p]iTb•Ir D•UelAr ij“insp^ öitp(•rA ineyù c•el egl. 12Œº•Aemr
mt ŒAim etAmAr •Ÿ%rpur¨xed•r sMKYAb•]iß“ k•rb•. ‹A&u“Åpu^ elAw tKn sed•Aem b•As k•riCl Žb•M
yid• elAek• p]iTb•Ir sb• D•UelA Ù,et pAer tAh•el sed•Aemr zߨrAˆ elAwek• b•ª•I k•rl/ elAewr y• ik•C¢
etAmAr elAek•ed•r egAn• yAeb•. 17ŒtŽb• Žigeyù yAo/ iCl sb• ŒiD•k•Ar k•rl. 13elAewr Žk•iw elAk•ek•
etAmAr inej“r ed•ez &u“im eh•¡ew eb•¼Ao. Ž” ed•z tAr• b•ª•I k•ret pAerin. es pAileyù igeyù y• y•
12. ŒAid•pˆu S˜k• 14:14-15:13
ÿ 12
G•eweC smˆ S ˜ ÿ Œº•Amek• j“AnAl. Œº•Am tKn ŒAenr/ ”eâ•Al Žb•M mièek• id•eyù yAn. Žr• yueß“
”emArIyùed•r mièr gACÙilr k•AeC izib•er b•As ŒAmAyù sAh•AyY k•ereCn.®
k•riCeln. miè/ ”eâ•Al Žb•M ŒAenerr meD•Y
prSprek• sAh•AyY k•rAr Žk• c•i)˜ iCl. tAr• Œº•Amek•
¢ Œº•Aemr seÒ˜ ö½err c•i)˜
V ¢
sAh•AyY k•rAr Žk•w• c•¢i)˜o k•eriCl. Ž”sb• G•wnAb•ilr per Œº•Am d•zRenr meD•Y
Œº•Am elAwek• Ÿß“Ar k•reln
15 öBu˜r k•T• Znet epeln. ö½Vr b•leln/
"Œº•Am ic•–˜ÿ• ek•AerA•n•. ŒAim etAmAyù r(•• k•rb•.
14
elAw b•ª•I h•eyeC j“Anet eper Œº•Am pirb•Aerr ŒAim etAmAyù Žk• mh••purSˆð˜Ar ed•b•.®
ù
2
sb•A”ek• efek• pAWAeln. tAed•r meD•Y 318 j“n izi(•t ik••–˜Þ Œº•Am b•leln/ "öBu˜ ö½Vr/ ŒAmAyù KuzI
!s‘ iCl. Œº•Am t¡Ar elAek•ed•r pirc•Aln• k•er k•rAr mt ŒApin ik•C¢” id•et pAreb•n n•. ek•nÀ
zߨed•r dU•er d•An ngr Œb•iD• tAi¼eyù ineyù egeln. k•Ar, ŒAmAr ek•Ano pu^ en”. tA” ŒAmAr m]&u“Yr
15
es” rAe^ itin o t¡Ar !s‘r• ŒtikR•et zߨed•r per ŒAmAr d•eµ•åzk•Iyù d•As ”lIeyùxr ŒAmAr smˆS˜ÿ
ŒAß*m, k•reln. t¡Ar• zߨed•r prABU˜t k•er sµpi%r Ÿ%rAiD•k•ArI h•eb•.® 3Œº•Am b•leln/ "ŒApin
d•eµ•åzek•r Ÿ%er eh•Ab•• pyR•–˜ÿ ib•tAi¼t k•reln. ŒAmAyù pu^ ed•nin. tA” ey d•As ŒAmAr G•er j“›˜å
16
tArpr zߨr• y• y• ŒiD•k•Ar k•eriCl/ es” smˆS˜ÿ lAB˜ k•ereC es-” pAeb• ŒAmAr smˆS˜ÿ D•nsµpi%.®
punr¨ß“Ar k•reln. elAw/ elAewr smˆS˜ÿ nArI o 4
tKn öBu˜ Œº•Aemr seÒ˜ k•T• b•leln. ö½Vr
Bˆ]•tYed•r pyR•–˜ÿ Œº•Am iP•ireyù ŒAneln. b•leln/ "Ï d•As etAmAr smS˜ ÿ D•nsµped•r
17
tArpr Œº•Am k•d•lAeyù A mr o t¡ A r seÒ˜ Ÿ%rAiD•k•ArI h•eb• n•. etAmAr inej“r pu^ h•eb•. Žb•M
eyAgd•Ank•ArI rAj“Aed•r prAˆS˜ÿ k•er t¡Ar ŒAegr etAmAr Îrsj“At p u ^ ” etAmAr smS˜ ÿ ik•C ¢ r
j“AyùgAyù iP•er Želn. itin iP•er Žel sed•Aemr Ÿ%rAiD•k•Ar pAeb•.®
5
rAj“• t¡Ar seÒ˜ zAb•I ŸptYk•Ayù :ŽKn Ž” S˜îAn tKn ö½Vr Œº•Amek• b•A”er efek• ineyù egeln.
rAj“Ar ŸptYk•• nAem piric•tò ed•K• k•ret ö½Vr b•leln/ "ŒAk•Aezr id•ek• tAk•Ao. ed•K/ esKAen
egeln. k•t tAr•. Žt tAr• ey &u“im Ù,et” pAreb• n•.
B˜ib•`et etAmAr b•MzD•errAo Ïrk•m ŒÙ,it h•eb•.®
6
m˜˜ð Iexd•k• Œº•Am ö½Vrek• ib•½VAs k•reln. Žb•M ö½Vr
18
zAelemr rAj“• m˜ð˜Iexd•k•o Œº•Aemr seÒ˜ Œº•Aemr ib•½VAsek• tAr D•Aim$k•tA ih•eseb• ib•eb•c•n•
sA(•Aí k•ret egeln. m˜ð˜Iexd•k• iCeln prAípr k•reln. 7Žb•M ö½Vr Œº•Amek• b•leln/ "ŒAim” es”
ö½Verr Žk•j“n yAj“k•. m˜ð˜Iexd•k• ineyù Želn r¨iw öBu˜/ iyin etAmAyù b•Aib•elr ¬r eTek• ineyù ŽesiClAm/
o @•A(•Ars. 19Œº•Amek• ŒAzIb•RAd• k•er m˜ð˜Iexd•k• yAet Ž” ed•zw• ŒAim etAmAyù id•et pAir. Ž” ed•z
b•leln/ &u“im pAeb•.®
8
"eh Œº•Am/ prAípr ö½Vr etAmAek• ŒAzIb•RAd• ik••–˜Þ Œº•Am b•leln/ "öBu˜ ŒAmAr Ùr¨/ Ž” ed•z
k•r¨n. ö½Vr S•VˆgR o mtRY •s]iX k•ereCn . ey ŒAim pAb• tAr inü‚yùt• ik•À®
20
ŒAmr• prAípr ö½Verr özMs• k•ir. itin 9
ö½r Œº•Amek• b•leln/ "ŒAmr• Žk•w• c•i)˜ k•rb•.
V ¢
zߨed•r prAS˜ÿ k•ret etAmAek• sAh•AyY k•ereCn.® ŒAmAyù Žk•w• itn b•Cerr b•AC¢r/ itn b•Cerr CAgl
ŒAr itn b•Cerr emx Žen d•Ao. Žk•w• b•A•c•• pAyùr•
Œº•Am yueß“r smyù y• y• epeyùiCeln tAr eTek• ŒAr Žk•w• G•uG•upAKIo Žen d•Ao.®
Žk•-d•zmAMz m˜ð˜Iexd•k•ek• id•eln. 21sed•Aemr rAj“• 10
Œº•Am Ž” smˆS˜ÿ ö½Verr k•AeC Žen id•eln.
b•leln/ "ŒApin inej“r j“e‘ sb• ereK id•n. zߨr• Œº•Am öA,IÙil h•tY• k•er Žb•M öitiwr éiw k•er
ey elAek•ed•r ineyù egeC ZD•u ŒAmAr es” elAk•ed•r KØ k•er Ï KØÙil TAk•a -TAk•a k•er sAij“eyù rAKeln.
ŒAmAek• id•n.® ik••–˜Þ pAKIÙilek• Œº•Am éKØ k•ern in. 11per Ïsb•
22
ik•–˜Þ sed•Aemr rAj“Aek• Œº•Am b•leln/ "prAípr öA,Ir mAMsKeØr j“e‘ b•¼ b•¼ pAKI eC¡• emer
ö½Vr/ iyin S•VˆgR mt$Y s]iX k•ereCn es” öBu˜r k•AeC ŽelA. ik••–˜Þ Œº•Am esÙil tAi¼eyù id•eln.
ŒAim zpT k•riC. 23y• ik•C¢ ŒApnAr tAr ik•C¢” 12
eb•l• b•A¼et TAk•l/ Fel p¼et lAgl sUyR.
ŒAim rAKb• n•. ŒAim öitš¨it k•riC ey ŒAim ik•C¢” Œº•Aemr B˜Ix, G•m epl Žb•M ezx py•R –˜ÿ itin G•imeyù
u u
13
rAKb• n•. Žmnik• Žk•w• set• ŒTb•• j“u etAr iP•eto p¼eln. tKn enem Žl Žk• B˜Ix, ŒÞ“k•Ar. tKn
u
n•. ŒAim c•A” n• ey ŒApin b•leb•n/ 'Œº•Amek• ŒAim öBu˜ Œº•Amek• b•leln/ "etAmAr k•eyùk•w• k•T• ej“en
b•¼ elAk• b•AineyùiC.¾ rAK• Ÿic•í. etAmAr Ÿ%rpr¨xrA ey ed•ez b•As k•reb•
u
24
ŒAim ZD•u esw¦ku•” enb• y• ŒAmAr eyAß“•Ar• es” ed•z tAed•r nyù/ esKAen tAr• ib•ed•zI•b•el g,Y
eKeyùeC. ik••–˜Þ Œ‘ed•r ŒApin t¡Aed•r B˜Ag id•n. h•eb•. Žb•M es” ed•ezr ŒiD•b•AsIr• 400 b•Cr D•er
yueß“•• y• ij“etiC t• ŒApin ineyù yAn/ ik••–˜Þ ik•C¢ etAmAr Ÿ%rpur¨xed•r d•As k•er rAKeb• Žb•M tAed•r