Voor wie bemiddeling bij Bedrijfsoverdracht? • “Baby boomers” die hun onderneming doorverkopen aan opvolgers in de familie, management of anderen om vervolgens te gaan genieten van hun oude dag; • Succesvolle ondernemers die de onderneming verkopen om vervolgens een nieuwe uitdaging aan te gaan; • Strategische kopers die marktsynergie willen realiseren door een bedrijfsovername en daardoor uitbreiding van hun product en/of markt portfolio alsmede kostenvoordeel bereiken; • Managers met een briljant plan of Management Buy In kandidaten die hun droom van een eigen onderneming willen realiseren en door een overname versneld starten.

1. Bedrijfsoverdracht
bemiddelaar bij
-overname -verkoop –opvolging
Een nieuwe droom waarmaken:
om die reden verkopen
babyboomers en succesvolle ondernemers
hun bedrijf !
Een faseplan
Piet Hein Ottervanger is als zelfstandig adviseur/ondernemer aangesloten bij Sparks–Stichting Orde van bedrijfsadviseurs www.sparksinbusiness.nl
1

2. Sparks, of Sparks in Business, is de Stichting Orde van Geaccrediteerde
Bedrijfsadviseurs.
De aangesloten adviseur-ondernemers hebben allen ruime ervaring als
ondernemer en/of als directielid van een grotere onderneming. Zij
beschikken allen over kennis van en ervaring in algemeen management
en hebben daarnaast veelal ook een specialistische achtergrond. Zij
zetten hun eigen expertise en ervaring en die van collega’s in om te
sparren, kennis te delen en te klankborden met collega-ondernemers.
Deze adviseurs zijn allemaal zelfstandige ondernemers. Zij hebben
aangetoond en blijven regelmatig aantonen, dat zij voldoen aan de
voorwaarden en kwaliteitseisen van de orde.
Door hun aansluiting hebben zij het recht gekregen om het Sparks-label
te gebruiken naast en alleen in combinatie met hun eigen bedrijfsnaam.
Daar staat tegenover dat zij zich ook hebben gebonden aan een aantal
regels, bijvoorbeeld met betrekking tot kwaliteitszorg, geheimhouding,
permanente educatie en de afhandeling van eventuele klachten.
Voor meer informatie, zie www.sparksinbusiness.nl
2

3. Voor wie bemiddeling bij Bedrijfsoverdracht?
• “Baby boomers” die hun onderneming doorverkopen aan
opvolgers in de familie, management of anderen om
vervolgens te gaan genieten van hun oude dag;
• Succesvolle ondernemers die de onderneming verkopen
om vervolgens een nieuwe uitdaging aan te gaan;
• Strategische kopers die marktsynergie willen realiseren door
een bedrijfsovername en daardoor uitbreiding van hun product
en/of markt portfolio alsmede kostenvoordeel bereiken;
• Managers met een briljant plan of Management Buy In
kandidaten die hun droom van een eigen onderneming
willen realiseren en door een overname versneld starten.
3

4. Sparks, uw specialist
Sparks:
• Toonaangevende specialist Bedrijfsoverdracht
• Dealmaker voor het Midden en Klein Bedrijf
• Heldere prijsstelling
– Vaste component
– Variabele component, belangrijk deel is succesafhankelijk
• Deskundig
• Onafhankelijk
• Sectorbreed
• De ondernemer staat centraal
4

5. Verkoop en Aankoop
Verkoop:
• De verkoop van een onderneming is voor de meeste
ondernemers een éénmalige gebeurtenis met een
aanzienlijke impact
• Dit vereist voorbereiding, deskundigheid en ervaring
• Zeker ook als begeleider en bewaker van het verkoopproces
Aankoop:
• Wanneer autonome groei stagneert, is een overname of fusie
te overwegen om doelstellingen te realiseren
• Samen bepalen wij uw acquisitiestrategie
• Het opgesteld zoekprofiel vormt het uitgangspunt.
U als ondernemer kiest uit de proposities de juiste keuze
5

6. MBO en MBI
Management Buy Out
• Als manager mede eigenaar willen worden van het bedrijf
waarbij u werkt
• Eindelijk echt ondernemen!
• Alleen of met collega’s
Management Buy In
• U bent een succesvol manager en wilt graag zelf
ondernemen en al uw kennis en ervaring inzetten voor een
eigen onderneming
• Samen met u bepalen wij wat past en haalbaar is
• Sparks begeleidt u tijdens het acquisitieproces
6

7. Familieopvolging
Familiebedrijven zijn bijzondere bedrijven. Een grote rol
spelen persoonlijke relaties. Dat maakt de opvolging
een ingewikkelde zaak. Wie gaat wie opvolgen? Wat zijn
de capaciteiten en toekomstdromen van de opvolgers?
Kiezen de opvolgers voor een aandelen of activa transactie?
Hoe wordt de opvolging gefinancierd?
Al deze vragen moet u beantwoorden.
Sparks helpt u met de opvolgingsplanning.
Daarbij kijken wij goed naar uw familie- en bedrijfssituatie.
De opvolging is ten slotte een aangelegenheid waar de
hele familie achter moet staan.
7

8. Waardebepaling
Bedrijfswaardering
• houdt in het bepalen van de economische waarde van een
bedrijf. Dat zijn de toekomstige vrije geldstromen die op basis
van een onzekere toekomst onder risicovolle omstandigheden
door medewerkers in de onderneming worden gegenereerd. Die
geldstromen worden contant gemaakt door de bepaling van de
vermogenskosten op basis van het risicoprofiel van het bedrijf.
• De kunst van waarderen is vooral om de potentie van het
bedrijf door te analyseren, met name van de waardedrijvers.
Een businessplan is daarvoor een voorwaarde.
• Is hét beslissingscriterium bij financiering, fusie en overname.
• Kwalitatief hoogwaardige en onafhankelijk uitgevoerde
waardebepalingen zijn bij overnames van groot belang.
De waarderingsprofessional moet aan bepaalde eisen voldoen.
• Ondernemers moeten zich bij overnames kunnen baseren op
waarderingen en deze een rol laten spelen in de ‘checks and
balances’ (controle en evenwicht) bij fusies en overnames.
8

9. Wat zijn de fases bij verkoop
Fase:
• 0 - Besluit het bedrijf ter overname aan te bieden
• A - Bepalen en vastleggen van het verkoopobject
• B - Inventariseren en inkaderen; diagnose,
waardering en plan van aanpak
• C - Zoeken en benaderen van kandidaat kopers
• D - Selectie onderhandelingspartij
• E - Onderhandelen omtrent de koopcondities
• F - Formaliseren en onderzoeken; intentie, due diligence
• G - Overeenkomen en onderneming overdragen
9

10. Fase 0
Verbijzondering Fase 0
Fase 0 - Besluit het bedrijf ter overname aan te
bieden
1. initieel overleg met de fusie en overname adviseur
betreffende
a. het toelichting van het bemiddelingsproces
b. de propositie om Sparks in te schakelen
2. opstellen van een offerte gebaseerd op de verkregen
informatie met daarin opgenomen een projectplan,
toetsmomenten en eindresultaten
3. aanstellen van de adviseur door het aangaan van het
contract
10

11. Fase A
Verbijzondering Fase A
Fase A - Bepalen en vastleggen van het
verkoopobject
1. toegang tot en afgifte van alle denkbare
bedrijfsinformatie
2. een verdere afstemming en organisatie van het
bemiddelingsproject, ondermeer ten aanzien van de
bemiddelingsstrategie, projectaanpak, rolverdeling,
planning
3. uitvoeren van een quick scan
4. onderzoek naar en bepalen van de feitelijke
verkooppropositie
a. juridische structuur, eigendom aandelen
b. activiteiten, klanten, partners, technologie,
merknamen
c. onroerend goed en roerende goederen
11

12. Fase A1
Fase A vervolg
Fase A - Bepalen en vastleggen van het
verkoopobject
vervolg
4. d. positie/condities personeel
e. positie/conditie persoonlijk
f. fiscale en financiële positie, in het bijzonder stille
reserves
5. bepalen van een voorlopige waarde (schatting)
6. opstellen van een profiel van de kandidaat koper
7. de fase afronden met rapportage van punt 2, 3, 4, 5
en het op te stellen anoniem profiel
12

13. Fase B
Verbijzondering Fase B
Fase B - Inventariseren en inkaderen; diagnose,
waardering en plan van aanpak
1. verdieping aanbrengen aan de uit fase A
ontvangen informatie
2. uitvoeren van acties verbonden aan uitkomsten
van fase A
3. analyse van bedrijfsinformatie
a. financiële resultaten, balans, winst & verlies
rekeningen
b. prognoses en risicoanalyses
c. klantopdrachten en leveringsovereenkomsten,
marketingstrategie
d. product/marktcombinaties
e. arbeidscontracten
f. onroerend goed en roerende goederen (taxaties)
13

14. Fase B1
Fase B vervolg 1
Fase B - Inventariseren en inkaderen; diagnose,
waardering en plan van aanpak
vervolg 1
g. vergunningen
h. schoon grond verklaring
i. financiering en relaties met financiële
instellingen
j. technologie en productie / dienstverlening
k. organisatiestructuur
4. analyse en opstellen van interne sterkten en
zwaktes van het bedrijf
5. analyse en opstellen van kansen en bedreigingen
ten aanzien van de externe factoren
14

15. Fase B2
Fase B vervolg 2
Fase B - Inventariseren en inkaderen; diagnose,
waardering en plan van aanpak
vervolg 2
6. nadere onderbouwing van de prijsbepaling middels
waarderingsscenario’s opstellen van de
zogenaamde longlist;
de pre-selectie mogelijke kopers uitgaande van
a. algemene interesse
b. financiële draagkracht
c. meerwaarde
d. synergie voordelen
e. vergelijkbare bedrijfscultuur
f. contacten
15

16. Fase B3
Fase B vervolg 3
Fase B - Inventariseren en inkaderen; diagnose,
waardering en plan van aanpak
vervolg 3
7. actieplan bepalen voor het benaderen van de
potentiële kandidaat kopers
8. opstellen randvoorwaarden koper
9. fase B wordt afgerond met het memorandum,
hetgeen gezien moet worden als de vertrouwelijke
verkoopprospectus
16

17. Fase C
Verbijzondering Fase C
Fase C - Zoeken en benaderen van kandidaat kopers
1. benaderen potentiële kopers via het anoniem profiel
2. contacten onderhouden en oriënterende gesprekken
aangaan
3. indien vervolg aan oriënterend gesprek, aanvullende
informatie onder de restrictie van een getekende
geheimhoudingsverklaring
4. vrijgave van het memorandum aan de meest serieuze
kandidaat kopers
5. onderhouden van contacten met kandidaat kopers
6. evalueren + concretiseren van daadwerkelijke interesse
7. opstellen short list kandidaat kopers
17

18. Fase D
Verbijzondering Fase D
Fase D - Selectie onderhandelingspartij
1. opstellen eisen bied document
2. evaluatie bieding(en)
3. globale toetsing haalbaarheid financiering
4. formaliseren door vastlegging in besprekings- en
voortgangsverslagen
5. selectie onderhandelingspartij(en)
18

19. Fase E
Verbijzondering Fase E
Fase E - Onderhandelen omtrent de koopcondities
1. bespreken en overeenkomen zakelijke condities
2. bepalen en overeenkomen de procesvoorgang en
afwikkeling (van de bemiddeling)
3. overeenkomen de uitvoeringswijze van de due diligence
4. bepalen en overeenkomen de overdrachtwijze
5. vastleggen van de “no-go” criteria
6. formaliseren door vastlegging in besprekings- en
voortgangsverslagen
19

20. Fase F en G
Verbijzondering Fase F en G
Fase F - Formaliseren en onderzoeken;
intentie, due diligence
1. intentieverklaring opstellen met de kopende partij
2. staken van onderhandelingen met andere partijen
3. het due diligence onderzoek (laten) faciliteren
Fase G - Overeenkomen & onderneming overdragen
1. opstellen verkoopcontract
2. afstemming van contract met koper
3. het plaats laten vinden van de overdracht
20

21. Tenslotte
Het proces van het verkopen van de
onderneming is een “levend” proces.
Blijf focussen!
Blijf zorgen voor waardecreatie, dat verhoogt de verkoopwaarde
Blijf innoveren!
Divergeren: onbelemmerd denken, zo veel mogelijk ideeën
Convergeren: beoordelen, waarderen en prioriteit stellen
Blijf waarde creëren!
4 drijvers: -groei -winst -kostenbeheersing -excellent presteren
21

22. Conclusie
Bemiddeling bij aan- en verkoop
Regelmatig komen Sparks ondernemers in contact met
potentiële kopers, zowel individuele als strategische.
In samenspraak met u komen we al gauw tot een aantal
geïnteresseerde kopers.
Op deze wijze realiseren wij het maximale resultaat voor u
bij de verkoop van de onderneming, die u in de loop van
vele jaren met zoveel inzet heeft opgebouwd.
Sparks heeft de toekomstige koper voor uw bedrijf . . . . .
Wij staan u graag bij.
22

23. Contactgegevens
Piet Hein Ottervanger
Piet Hein Ottervanger, Business Valuator
managing partner VentureNed BV,
partners in groei, durfkapitaal & bedrijfsovername
www.venturened.nl
p.ottervanger@venturened.nl
Matthijssenhoutweg 13
1261 CJ Blaricum
tel: 0653 292 537
Aangesloten bij de Orde van Geaccrediteerde Bedrijfsadviseurs Sparks
pietheinottervanger@sparksinbusiness.com
www.sparksinbusiness.nl
lid:
23

24. Disclaimer
De inhoud van deze presentatie is de verantwoordelijkheid van
de auteur - een zelfstandig adviseur/ ondernemer die is
aangesloten bij Sparks. Zijn of haar naam en contactgegevens
vindt u op de voorlaatste slide.
Sparks, of Sparks in Business, is de Stichting Orde van
Geaccrediteerde Bedrijfsadviseurs. Sparks heeft geen
medewerkers in (loon)dienst en gaat zelf geen relaties aan met
klanten.
De aangesloten adviseurs zijn allemaal zelfstandige
ondernemers, die zich gezamenlijk kunnen presenteren onder
het label van de orde.
De adviseur die zich aangesloten heeft bij de Orde is een
zelfstandig ondernemer en sluit overeenkomsten uitsluitend
voor eigen rekening en risico.
Piet Hein Ottervanger is als zelfstandig adviseur/ondernemer aangesloten bij Sparks–Stichting Orde van bedrijfsadviseurs www.sparksinbusiness.nl
24