A review of the book ' Faces of Indian art through the lens of Nemai Ghosh' .

1. 12 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
yeeJeVeke‚Meer
efÛe$ekeâuee ner lej Kejb cnCepes meJee&le ØeeÛeerve keâuee
lejerner efÛe$eØeoMe&ve heenCÙeeme, efÛe$eb mecepeeJetve
IesCÙeeme kegâCeerner Heâejmeb Glmegkeâ veener. Ùeeletve Skeâ
Deevebo efceUt Mekeâlees, JewÛeeefjkeâ ØeieuYelee ÙesT
Mekeâles ns kegâCeeÛÙee ieeJeerner veener. efÛe$eheš,
ceeefuekeâe yeIeleevee ÂMÙe mee#ejlee cenòJeeÛeer ceeveueer
peeT ueeieueer, heCe Depetvener efÛe$e mee#ejlesyeöue
Deeheuee meceepe GoeefmeveÛe Deens.
vesceF& Iees<e Ùee ÚeÙeeefÛe$ekeâejeves DeeheuÙee ke@âcesNÙeeletve
efšheuesuÙee yeeJeVe keâueekeâejebÛÙee keâueeefveefce&leerÛeer
Øeef›eâÙee heenleevee, JeeÛekeâebvee Ùee meHeâjerle menYeeieer
keâ¤ve IesCÙeemee"er Iesleuesuee ne ceeieesJee...
[e@. kesâMeJe mee"Ÿes
cner keâOeer cegbyeF&ÛÙee penebieerj Deeš& ie@uejerle iesueele? iesuee
vemeeue lej pe¤j pee. Skeâ DeeieUeJesieUe keâueevegYeJe
legcneuee efleLes Kee$eerves efceUsue. efleLes oesve cees"er oeueveb
Deensle. YeejleeleuÙee ØelÙeskeâ keâueekeâejeÛeer DeeÙeg<Ùeele Skeâoe lejer
DeeheuÙee efÛe$eebÛeb ØeoMe&ve efleLes YejJelee ÙeeJeb DeMeer KJeeF&Me Demeles.
oesve-oesve Je<eË Jeeš heeefnuÙeeveblej efleLes vebyej ueeielees. Deieoer
nesleke⤠efÛe$ekeâejeheemetve les JÙeeJemeeefÙekeâ keâueekeâejeheÙeËle DeveskeâebÛÙee
keâueeke=âleer efleLes efoceeKeele PeUkeâle Demeleele.
DeLee&le Ùee meeNÙeeÛÙee ceeies kesâJeU DeefYeJÙekeäleer ne SkeâcesJe nslet
vemelees, lej JÙeeJemeeefÙekeâ°Ÿeener Ùee ØeoMe&veeÛÙee ceeOÙeceeletve jefmekeâ
«eenkeâ efceUeJesle ner ceveer<eener DeveskeâebÛeer Demeles. les keâenerner Demees.
Skeâ cee$e vekeäkeâer keâer DeeheuÙeeuee Ùee keâueeke=âleeRceOetve Kethe keâener
efceUleb. Deveskeâ efJe<eÙe, leer ceeb[CÙeeÛeer heæle, jbieebÛee Jeehej,
Mewueerleueer efJeefJeOelee Ùee DeMee Deveskeâ ceeOÙeceebceOetve ner ceb[Uer
DeeheuÙeeuee Debleyee&¢e mece=æ keâjleele.
Skeâe ÚesšŸeeMee ke@âveJnemeJej De#ejMe: peerJe Deesletve les keâueekeâej
DeeheuÙeeMeer mebJeeo meeOeleele. hesefvmeue, yeÇMe, jbie ÙeebÛÙee neleele
DeeuÙeeveblej Skeâ DeeieUerJesieUer ogefveÙee les DeeheuÙeemeceesj GYeer
keâjleele. keâueekeâej DeeheuÙeeMeer Ûekeäkeâ yeesuet ueeielees, lÙeeÛeb YeeJeefJeÕe
keâesCeleener kebâpet<eheCee ve keâjlee lees DeeheuÙeemeceesj efjleb keâjlees.
De#ejMe: Yeeve njhetve DeeheCe ne lÙeeÛee ØeJeeme, menØeJeemeer yevetve
efÛe$ekeâej Sme. SÛe. jPee ÙeebÛee mšgef[Dees
leg

2. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 13
efJekeâes ue@ye

3. 14 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
DevegYeJelees. heCe DeLee&le ne Dece=leevegYeJe ØelÙeskeâeÛÙee veefMeyeer
DemesueÛe Demebner veener. ØelÙe#e keâueeoeueveele ÙesTve one-
hebOeje efceefvešeble oesvner oeueves heentve (?) yeensj he[Ceejer
ceb[Uerner ceer heeefnueer Deensle. DeLee&le lÙeele lÙeebÛee keâener
oes<e Deens Demeb veener, keâejCe cegUeleÛe DeeheuÙee keâesCelÙeener
DeYÙeeme›eâceele, MeeUsle, keâe@uespeele efÛe$eb keâMeer heeneJeerle,
efMeuheb keâMeer heeneJeerle, mebieerle keâmeb SskeâeJeb ÙeeÛÙee
ØeefMe#eCeeÛee meceeJesMe veener DeeefCe SKeeoer iees° efMekeâJeueer
lejÛe efMekeâeÙeÛeer DeMeer Deeheueer meJe&meeOeejCe OeejCee
Demeles efkebâyengvee pes efMekeâJeueb peele veener les cenòJeeÛeb
veener DeMeerner Deeheueer ØeJe=òeer Demeles, heCe Demeb kesâuÙeecegUs
DeeheCe peerJeveeleuÙee Heâej cees"Ÿee Deeveboeuee cegkeâlees ns
kegâCeer ue#eele Iesle veener. DeMee yengmebKÙe ceeCemeebveer YejuesuÙee
meceepeeceOÙes DeMeerner keâener ceb[Uer Demeleele, keâer efÛe$ekeâejeÛeer
kesâJeU keâueeke=âleer yeIetve lÙeebÛeer le=hleer nesle veener lej lÙee
keâueeke=âleerÛeb Ie[Ceb yeIeCÙeeÛeer, les Meyoyeæ, efÛe$eyeæ
keâjCÙeeÛeer ØeÛeb[ Gceea lÙeebvee Demeles. lÙeehewkeâerÛe Skeâ
veeJe cnCepes vesceF& Iees<e. JÙeJemeeÙeeves ÚeÙeeefÛe$ekeâej,
melÙeefpele jsmeejKÙee ØeefleYeeJeeve efoioMe&keâeÛÙee menJeemeeÛeb
YeeiÙe ueeYeuesuee. Skeâe lejue #eCeer efÛe$ekeâej keâueeJebleeÛeer
efveefce&leerØeef›eâÙee efšheCÙeeÛeer lÙeebvee ØesjCee Peeueer DeeefCe
lÙeeletve Deekeâejeuee Deeuee Skeâ peyejomle «ebLe- ‘Hesâmesme
Dee@Heâ Fbef[Ùeve Deeš& LeÇg o uesvme Dee@Heâ vesceF& Iees<e.’ ne
omleSsJepe Deeš& DeueeFJn ie@uejer Ùee mebmLesves ØekeâeefMele
kesâuee Demetve ÙeeceOÙes yeeJeVe keâueekeâejebÛÙee keâueeke=âleer
efveefce&leerÛee DeØeeflece JesOe vesceF& Iees<e Ùeebveer Iesleuee Deens.
Fvee hegjer Ùeebveer mebheeefole kesâuesuÙee Ùee hegmlekeâele ieerleer
mesve, kesâMeJe ceefuekeâ, Deej. efMeJekegâceej DeeefCe meceerj
oemeieghlee ÙeebÛeer DeYÙeemehetCe& efšheCeb Deensle. efÛe$eb DeeefCe
efÛe$ekeâej mecepetve IesCÙeemee"er leer GheÙegkeäle DeensleÛe, heCe
lÙeeefMeJeeÙe jme«enCeeÛeer Skeâ JesieUerÛe Mewueer DeeheuÙeemeceesj
Ùeeletve Gueie[le peeles.
YeejleeleuÙee veeJeepeuesuÙee efÛe$ekeâejebÛÙee, efMeuhekeâejebÛÙee
veJeefveefce&leerÛeer Øeef›eâÙee lÙeebÛÙee Lesš mšgef[DeesceOÙes peeTve
Iees<e Ùeebveer DeeheuÙee ke@âcesNÙeeÛÙee ceeOÙeceeletve mecepeeJetve
Iesleueer Deens DeeefCe heÙee&Ùeeves JeeÛekeâebveener mecepeeJetve
meebefieleueer Deens. efmLejÚeÙeeefÛe$eCeeÛee ØeyeesOeveemee"er Flekeâe
megboj GheÙeesie keäJeefÛeleÛe heeneÙeuee efceUlees. efÛe$ekeâej,
efMeuhekeâej keâmee keâueeke=âleer Ie[Jelees, keâmee efJeÛeej keâjlees.
jbie, js<ee Ùee ceeOÙeceebceOetve DeJÙekeäleeletve DeLe&ieYe&leskeâ[s
lÙeeÛeer nesCeejer JeešÛeeue DeeheuÙee ceve:hešueeJej vesceF&
Iees<e lÙeebÛÙee uesvmeceOetve ÂiieesÛej keâ¤ve oeKeJeleele.
efMeJeeÙe Ùeeuee Deveg¤he DeMeer efveJesoves, keâueekeâejebyeöue
lÙeebÛÙee Mewueeryeöue lep%e DeeefCe jefmekeâ DeMee uesKekeâebÛeerefÛe$ekeâej jPee efÛe$eefveefce&leer keâjleevee.

4. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 15
efJnef[Deeskeâe@ve

5. 16 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
efÛe$ekeâej Sme. SÛe. jPee
Yee<Ùeb Ùee HeâesšeWvee DeØeeflece DeMeer ‘øesâce’ yeneue keâjleele. heWefšipeÛeer
mJele:Ûeer Yee<ee Demeles DeeefCe JÙeekeâjCe Demeleb ns DeeheuÙeeuee
ceenerle Demeleb, heCe efueefKele DeeefCe yeesueerYee<esleuee Heâjkeâ efÛe$eYee<eslener
lesJe{eÛe leer›e Demelees ns Ùee leerveMes meòÙeeSWMeer heeveebÛÙee lejue
oJeefyebotletve DeeheuÙeemeceesj Gueie[le peeleb.
keâueekeâejeÛeb JÙeefkeäleceòJe, lÙeeÛeb JeeleeJejCe, lÙeeÛeer mebmke=âleer
ner lÙeeÛeer efÛe$eyeesueer "jJeles DeeefCe DeeheuÙeeuee ØelÙeskeâ keâueekeâejeÛÙee
keâueeke=âleeRceOetve efJeefJeOe Úše efomet ueeieleele. ØelÙeskeâeÛee mJeleb$e
"mee DeeheuÙee ceveeJej lÙeeletve Gcešlees.
mepe&veMeeruelee ner "jJetve keâjCÙeeÛeer iees° efkebâJee Øeef›eâÙee veener.
keâueeke=âleer keâMeer Ie[les ns Depetvener iet{ JeešeJeb Demeb DeiecÙe
ØekeâjCe Deens, heCe ne mebhetCe& ØeJeeme vÙeeneUCeb efkeâleer jesceebÛekeâejer
Deens ns Ùee hegmlekeâeÛÙee heeveeheeveeletve DeeheuÙeemeceesj ef"yekeâleb.
‘mkeâuheefšbie Fve šeFce’ Ùee hegmlekeâele jefMeÙeve efÛe$eheš efoioMe&keâ
šekeâexJnmkeâerves cnšueb Deens keâer, ‘‘ceePÙee ceveeleuee Øeeflecee hegbpe
pÙee #eCeer ØekeâeMeceeve neslees lÙeeÛe #eCeer ceer keâueekeâej yevelees,
yee¢epeieeyeöueÛÙee ceePÙee mebkeâuhevee ceie Øes#ekeâebmeceesj, jefmekeâebmeceesj
ceeb[uÙee peeleele. lÙeebÛÙee Øeefleef›eâÙee DeeefCe Øeeflemeeo ne ceePÙeemee"er
DelÙeble ceewuÙeJeeve DeeefCe Keepeieer "sJee Demelees.’’
Fvee hegjer Ùeebveer DeeheuÙee ØemleeJevesle ne oeKeuee osTve Ùee
hegmlekeâeÛee nslet mhe° kesâuee Deens. Ùee hegmlekeâeÛeer mebkeâuhevee keâMeer
megÛeueer ns meebieleevee lÙeebveer DeØelÙe#eheCes Skeâe DeveesKÙee ØesjCesÛee
ceeieesJee Iesleuee Deens.
melÙeefpele js Ùeebvee lÙeebÛeer keâueeke=âleer efvecee&Ce keâjleevee ke@âcesNÙeeÛÙee
ceeOÙeceeletve efšheeÙeÛeb Ùee efve‰sves vesceF& Iees<e Ùeebveer ne efÛe$eceÙe
ØeJeeme meg¤ kesâuee. lÙeeÛe ojcÙeeve melÙeefpele js ns efJeveesoefyenejer
cegKepeea Ùee megØeefmeæ DebOe keâueekeâejeÛÙee peerJeveeJej ceeefnleerheš
leÙeej keâjle nesles. ‘Fvej DeeÙe’ Ùee veeJeeÛÙee Ùee ceeefnleerhešeÛÙee
efveefceòeeves vesceF& Iees<e ÙeebÛee ke@âcesje melÙeefpele jskeâ[tve Ùee keâueekeâejekeâ[s
menpeÛe JeUuee DeeefCe ceie Ùee ÚeÙeeefÛe$ekeâejeÛÙee veJÙee heJee&uee
meg®Jeele Peeueer. lÙeeveblej Skeâe Deeblejje°^erÙe keâeceeÛÙee efveefceòeeves
vesceF& Iees<e ÙeebÛee Meebleerefvekesâleve FLes ØeJesMe Peeuee. efleLeues DevegYeJe,
Pee[ebÛÙee heeveeleuÙee jmeeÙeveebÛee jbie cnCetve Jeehej keâjCÙeeÛeer
efleLeueer heæleer Ùeebveer Iees<eebvee ceesefnveer Ieeleueer. lÙeeveblej lÙeebvee
DeeefoJeemeer ØeosMeele peeCÙeeÛeer mebOeer efceUeueer, efleLeuÙee keâueeke=âleeRvee
lÙeebvee ke@âcesjeyeæ keâjlee Deeueb. ceie leheve Iees<e ÙeebÛeer Yesš, lÙeeletve
heg{s ÚeÙeeefÛe$eebÛeb ØeoMe&ve YejJeCÙeeÛeer keâuhevee... Demee ne meieUe
ØeJeeme efkeâleer jesceebÛekeâejer neslee ns Ùee efÛe$e«ebLeeletve DeeheuÙee hetCe&heCes
ue#eele Ùesleb.
Ùee hegmlekeâele keâesCe veenerle? DeeheuÙee meieàÙeebvee megheefjefÛele
Sce. SHeâ. ngmesve lej DeensleÛe heCe lÙeeÛeyejesyej ØeYeekeâj keâesueles,
Debpeesueer cesveve, leÙÙeye cesnlee, megOeerj hešJeOe&ve, jecekegâceej Ùeebveener
vesceF& Iees<e Ùeebveer levceÙelesves keâece keâjleevee efšheueb Deens. jeceefkebâkeâj
yepeepemeejKÙee efMeuhekeâejeÛeer DeesUKe Ùee hegmlekeâeletve DeeheuÙeeuee
nesles. ceveefpele yeeJee Ùee efÛe$ekeâejeÛeb ns hegmlekeâ efvecee&Ce keâjCÙeele
cees"b Ùeesieoeve Deens. lÙeebÛÙee efÛe$eMewueerÛeer DeesUKe Ùee hegmlekeâeletve
lej neslesÛe, heCe lÙeebÛÙee Ùee ØesjCescegUs ner mebhetCe& efÛe$eke=âleer cees"Ÿee
ke=âle%eleehetJe&keâ lÙeebvee Dehe&Ce keâjCÙeele Deeueer Deens.
hegmlekeâeÛeer meg®JeeleÛe efJeveesoefyenejer cegKepeea ÙeebÛÙeeJejerue uesKeeves
kesâueer Deens. MeebefleefvekesâleveceOeueer efÛe$eMewueer- KeesDeF& (Khoai) Ûeb
oMe&ve DeeheuÙeeuee nesleb. melÙeefpele js ÙeebÛeb ogceeaU ÚeÙeeefÛe$ener Ùee
uesKeele heeneÙeuee efceUleb. lÙeebÛee Ûesnje ke@âcesNÙeeves Peekeâuee Deens,
heCe lÙeebÛeer °er cee$e keâeÙe efšhelesÙe ns heenCÙeemeejKeb Deens.
DelÙeble levceÙelesves jsKeešves keâjCeejs cegKepeea [esàÙeebveer DeOet Demeleerue
DeMeer hegmešMeer Mebkeâener lÙeebÛeb ÚeÙeeefÛe$e heeefnuÙeeveblej DeeheuÙeeuee
Ùesle veener. Ùee ceneve keâueekeâejeÛeer °er hetCe&heCes iesueer leer 1957
meeueer DeeefCe lÙeeveblej lesje Je<eeËveer melÙeefpele js Ùeebveer lÙeebÛÙeeJej
ceeefnleerheš kesâuee. DebOe keâueekeâej ceveeÛÙee [esàÙeeves keâmeb meieUb
mhe° heent Mekeâlees ÙeeÛeb ns efpeJeble GoenjCe Deens. DeeheuÙee ceveeleuÙee
keâuhevee DeeefCe %eeveWefõÙeebÛes DevegYeJe ÙeebÛÙee megboj efceueeHeâeletve
neleeÛÙee ceoleerves ke@âveJnemeJej lÙee efÛe$eeÛeer Øeefleke=âleer GcešJeCÙeeÛeer
ner efpeö heentve DeeheCe ceveesceve Ùee keâueekeâejeuee meueece "eskeâlees.
Ùee hegmlekeâele Sme. SÛe. jPee ns iesuÙee efhe{erleues Skeâ cenòJeeÛes
efÛe$ekeâej Deensle. iesueer heVeeme-hebÛeeJeVe Je<eË les øeâevmeceOÙes mLeeefÙekeâ
Deensle. lÙeebÛÙee Mewueeruee, keâeceeÛÙee efMemleeruee Ùegjesheves Deekeâej
efouee Demeb les ceeveleele, heCe lÙeebÛes efJe<eÙe, meeoj keâjle DemeuesuÙee
Øeeflecee cee$e DeeheuÙeekeâ[ÛÙeeÛe Deensle.
‘efyebot’ ne lÙeebÛÙee keâueeke=âleerleuee Skeâ cenòJeeÛee efJe<eÙe Deens.
ke@âveJnemeJej Skeâ cees"e keâeUe ef"hekeâe lÙeebÛÙee Ùee heWšerieceOÙes
efomelees. ‘keâeUe metÙe&’ Ùee veeJeeves leer efÛe$eke=âleer Øeefmeæ Deens.
keâeUe ne keâener vemeCeb ÙeeÛeb Åeeslekeâ Deens. Ùee MetvÙeeletveÛe
peieeÛeer efveefce&leer Peeueer, leesÛe Ùee meeNÙee ÛejeÛej JÙeJenejeÛee
met$eOeej Deens Demeb lÙeeletve jPee meebieleele Demeb Jeešleb. Kejb cnCepes
keâeUe ÙeeÛee DeLe& keâener vemeCeb Ùeehes#ee keâener ve efomeCeb Ùeeuee

6. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 17
efheDeme&

7. 18 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
peJeU peelees. ceeveJeer ØeÙelveebÛÙee ceÙee&oe DeeefCe DeeheCe pes heenlees
lÙeener heueerkeâ[s vekeäkeâer keâenerlejer DemeCÙeeÛÙee MekeäÙelee DeMee
heWefšbipeceOetve meceesj Ùesleele.
ef"hekeäÙeebÛÙeeÛe ceeefuekesâleueb Skeâ efÛe$e pÙeeceOÙes ceOÙeYeeieer ne
keâeUe meejLeer hekeäkesâheCeeves GYee Deens. nuekeâerMeer heeb{jer efkeâveej
DeeefCe ceie mJeÛÚ, mJeÛÚboer kesâMejer, hegvne heeb{jer efkeâveej, ceie
je@Ùeue yuÙetÛee ef#eeflepeeJe¤ve efveIeeuesuee DeOe&Jeleg&U Deekeâejeleuee
heóe pees heg{s Lesš Skeâe he#ÙeeÛÙee Skeâe hebKeeceOÙes ¤heebleefjle neslees,
lÙeeÛee ogmeje hebKe cee$e mJeÛÚ kesâMejer jbieeÛee. keâeÙe meebieeÙeÛebÙe
lÙeebvee Ùeeletve?
ef#eeflepeeJej efomeCeeje ne metÙe& Skeâe iet{ efyebotletve Deeuee, pevceeuee
ÙesCÙeeÛeer Øeef›eâÙee JesovesÛÙee ieYee&letve meg¤ nesles. Ùee meJe& ceeveJe
JÙeJenejele efvemeiee&Ûes KesU lesJe{sÛe cenòJehetCe& Demeleele. kesâMejer
DeOe&Jeleg&U ne DeeheuÙee peieCÙeeÛee efveccee Yeeie, heCe Gjuesuee
efveccee JeemleJelesÛÙee ieebYeerÙee&Ûeer DeeheuÙeeuee peeCeerJe keâ¤ve oslees.
Deieoer DeeheuÙee cenòJeekeâeb#ee, DeeheuÙee mJehve he#ÙeebÛÙee hebKeeJej
Dee¤{ nesleele lesJnener ne je@Ùeue yuÙet hebKe DeeheuÙeeuee Ùee
ØeJeemeeleuÙee mebYeeJÙe JeUCeebÛeer Dee"JeCe keâ¤ve oslees. lÙeeleuee
heeb{je jbie ne DeeheuÙeeuee mJehveebÛÙee ogefveÙesletve peeiee keâ¤ve
osCÙeemee"er Deens. les Skeâ ieJee#e Deens, DeeheuÙee DeefmlelJeeyejesyej
Flejner keâener DeefmlelJeele Demeleb ns mecepetve meebieCÙeemee"er, lej
ceOetveÛe efomeCeeje meesvesjer efheJeUe ns meieUb efkeâleer DecetuÙe Deens
meebieCÙeemee"er. ceeveJeer peerJeveeÛeer iet{lee mecepeeJetve meebieCÙeehes#ee
leer mecepeeJetve IesCÙeeceOÙes jPee Ùeebvee jme Deens. Ùee hesefšbieceOÙes 3/
4 Yeeie ne ns ceveeÛeb jeve leg[Jetve yeIeCÙeele jPee jceleele.
efvemeiee&Ûeb ieesefpejb ¤he lÙeebvee Dehesef#ele veener. Pee[eÛÙee yegbOÙeeÛeb
keâj[sheCe heentve lÙeeÛÙee Deveskeâ heeJemeeàÙeebÛeb ke@âueW[j DeeheuÙee
ceve:Ûe#etbmeceesj Heâ[Heâ[eÙeuee ueeieleb. lÙeebÛÙee pebieueeÛeb oMe&ve
DeeheuÙeeuee meueielesves les osle veenerle, lÙeeÛÙeeJej DeOetveceOetve
ceeveJeer mebmkeâejebÛeb uesheCe, lej keâOeer efnjJÙeeieej heeveebÛÙee meUmeUerletve
efpeJebleheCeeÛeer mee#e osle jPee DeeheuÙeeuee Ùee pebieueeheemetve efJeYekeäle
ke⤠FefÛÚle veenerle, kesâJeU Skeâ Jeešme¤ DeMeerner Yetefcekeâe les
DeeheuÙeeuee IesTve osle veenerle. Ùeener keâueeke=âleeruee jPee keâeàÙee,
kesâMejer DeeefCe je@Ùeue yuÙet jbieebÛÙee Ûeewkeâšerle "sJeleele. keâesCelee
Skeâ efJeefMe° ceeie& vemeleesÛe cegkeäleerÛee. ÙeeJejÛee Deeheuee efJeÕeeme les
DeefOekeâ Â{ keâjleele. Ùeener keâueeke=âleerle MegYeü jbie Skeâ efJeMes<e
lekeâekeâer IesTve Ùeslees, heCe FLes heeb{je meebielees legcneuee Ùee DevegYeJeeletve
yeensj he[eÙeÛeb Demesue lej he[e, Depetvener JesU iesuesueer veener.
SKeeoe Ùeeletve yeensj he[ueeÛe lej hegvne ner Jeeš menpeemenpeer
meehe[Ceej veener ner KetCeiee" yeebOetveÛe lÙeebveer efleLetve efveIeeJeb, heCe
veblej cee$e Ùee Ieveoeš JeemleJeekeâ[s hejle ÙesCeb kesâJeU DeMekeäÙe
Deens.
Ùee heWefšbieceOÙes jPee DeeheuÙeeuee meeNÙee Deemecebleeheemetve les
Ieveoeš pebieueeheÙeËle Demes JewefJeOÙehetCe& DevegYeJe osleele. ceeveJeer
DeeÙeg<Ùe DeeefCe efvemeiee&Ûes KesU ÙeebÛee kegâ"sner cesU IeeueCÙeeÛee
ØeÙelve les keâjle veenerle. keâejCe lÙeebvee leer DeeJeMÙekeâleeÛe Jeešle
veener. keâesCeleener ceeveJeer Ûesnje ve oeKeJelee lÙeeÛeb DeefmlelJe jPeebÛÙee
jbieÚšeceOetve peeCeJele jenleb. ve mebheCeejer keâLee jPee Ùeele meebieleele.
keâejCe efvemeie& ner leMeer MesJeš vemeuesueerÛe iees° Deens. FLeuÙee
mJe¤heele yeoue neslees, veJes Deekeâej pevceeuee Ùesleele, keâener #eerCe
nesleele, hegvne peesceeves kegâ"slejer Debkegâj Hegâšlees, DeJÙeenleheCes meg¤
jenCeejb ns Skeâ Ûe›eâ keâesCelÙee efmLej efÛe$eeuee pevce osCeej?
jPeebÛÙee heWefšbipeceOeuee jbieebÛee KesU DeeheuÙeeuee jbie%eeveeyeöue
Deveskeâ JesUe cegUeheemetve neo¤ve šekeâlees. legcner keâOeer efJeÛeej kesâuee
Deens keâe keâer jbieebkeâ[s DeeheCe keâmeb heenlees? keâener jbie DeeheuÙeeuee
ceveeheemetve DeeJe[leele lej keâener efleškeâeje GlheVe keâjleele, heCe
DeMee heWefšbipeceOetve heeefnuesues jbie DeeheuÙee meieàÙee mebkeâuheveebÛee
yeespeJeeje G[Jeleele. jbie ns Demes vemeleele heeneÙeÛes, les lÙee lÙee
efÛe$eke=âleerÛÙee meboYee&leÛe DevegYeJeeÙeÛes Demeleele. ØelÙeskeâ jbieÚšsuee
JÙeefkeäleceòJe yeneue keâjCÙeeÛeer efkeâceÙee Ùee Leesj efÛe$ekeâejebÛÙee
ceeb[CeerletveÛe DeeheuÙee ue#eele Ùesles. jbie ns keâesCelÙeener keâueeke=âleeruee
vešJeCÙeemee"er pevceeuee Ùesle veenerle lej lÙeebÛeb Deblejbie Deesjyee[tve
DeeheuÙeeuee oeKeJeleele. efÛe$ekeâejeuee YeeJeuesuee ØelÙeskeâ #eCe ne
jbieÚšebceOetve DeeheuÙeeMeer mebJeeo meeOelees.keâueeke=âleerle ceie> Demeleevee ßeer. jPee

8. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 19
efveuexhe
ces/3

9. 20 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
ie[o keâeUe, keâeUe, leheefkeâjer, keâj[e, efveUe, peebYeUe Ùee
MeyokeâesMeeÛÙee heueerkeâ[s Ùee keâueeke=âleer DeeheuÙeeuee IesTve peeleele.
keâejCe Ùee ØelÙeskeâ jbieeÛÙee Deele DemebKÙe Úše o[uesuÙee Demeleele,
DelÙeble met#ce DeeefCe lejue DeJemLesle lÙee Demeleele. lÙee JeeÛeCÙeeÛeer
efoJÙe°er Deieoer efJejU jefmekeâebvee ueeYeles.
legcneuee Skeâ GoenjCe oslees cnCepes legceÛÙee ue#eele ÙesF&ue keâer
ceuee keâeÙe cnCeeÙeÛebÙe les. meJe&meeOeejCe ÛeueledefÛe$eele Skeâe meskebâoeceOÙes
hebÛeJeerme Yeeie JesieJesieUs Demeleele. meÛesleve (animation) heæleerves
les DeeheCe JesieJesieàÙee mJe¤heele heent Mekeâlees, heCe ÚeÙeeefÛe$eCe
keâjCeejer DeMeerner keâener GhekeâjCeb Deensle keâer pÙeeceOetve DeeheCe
Skeâe meskebâoeÛÙee ÂMÙeeÛes Skeâ npeej Yeeie heent Mekeâlees. SKeeoe
heeCÙeeÛee LeWye he[leevee lÙeeÛÙee Skeâ npeej DeJemLee heeneÙeuee
efceUeuÙee lej leer Skeâ DeodYegle iees° Jeešles, heCe les MekeäÙe Deens.
jbieeceOeuesner Demes met#ce Heâjkeâ DeeheuÙeeuee JeeÛelee ÙeeÙeuee nJesle,
lejÛe ceie ØelÙeskeâ keâueeke=âleerÛee Gòece jmeemJeeo DeeheuÙeeuee Ieslee
ÙesF&ue.
jbieebÛeer peeot ke@âveJnemeÛÙee ceeOÙeceeletve meekeâej keâjCeejs ØeYeekeâj
keâesueles keâueeke=âleerÛÙee MegælesÛee Deevebo DeeheuÙeeuee osleele. lÙeebÛeb
keâece heeefnuÙeeveblej ue#eele Ùesleb keâer heWefšbieÛÙee heejbheefjkeâ Heâe@ce&ÛÙee
Ûeewkeâšerle les mJele:uee De[keâJetve Iesle veenerle, keâejCe ¢ee DeLee&ves
lÙeebvee keâener meebieeÙeÛeb vemeleb, ke@âveJnemeMeer lÙeebvee iegHeäleieg keâjeÙeÛeb
Demeleb. lÙeecegUs lÙeebÛÙee efÛe$eebletve DeeheuÙeeuee ne cegkeäle mebJeeo
SskeâCÙeeÛee Deevebo efceUlees. keâesueles Fvemše@uesMeve (efJeefJeOe JemletbÛeer
jÛevee keâ¤ve keâueeke=âleer leÙeej keâjCeb) keâuesceOÙesner efve<Ceele Demeuesues
keâueekeâej Deensle ns lÙeebÛÙee heWefšbipe MewueerJe¤ve ue#eele ÙesT
Mekeâleb. SkeâeJej Skeâ jbie jÛetve, keâener JesUe lÙeebÛeer DemleeJÙemle
hesjCeer keâ¤ve les Deeheueer efJeÛeejOeeje DeeheuÙeemeceesj meekeâej keâjleele.
Ùeeleues meieUs jbie mJeleb$e DeefmlelJe DeeefCe JÙeefkeäleceòJe Demeuesues
cnCetveÛe meceesj Ùesleele, heCe lÙeeÛeyejesyej mebieleerÛÙee Úšebveener les
DeeheuÙeele meeceeJetve Iesleele. keâj[Ÿee, ie[o jbieeÛeer DeefOekeâ Úehe
keâesuelÙeebÛÙee efÛe$eMewueerJej Deens, meewcÙe jbie leguevesves keâceerÛe Deensle.
DebOeej DeeefCe ØekeâeMe ÙeebÛÙee Ùee ØeefleefveOeeRceOeerue Skeâ cenòJehetCe&
ØeYeekeâj keâesueles efÛe$e keâe{leevee.
efÛe$ekeâej ØeYeekeâj keâesueles.

10. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 21
Fbef[Ùeve DeesJnjmeerpe

11. 22 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
ogJee cnCetve Ùee efÛe$eebkeâ[s heenlee ÙesF&ue.
keâesuelÙeebÛÙee Ùee jbiejÛevesceOÙes efJemeefJeMeerleheCee veener, meieUs
jbie keâmes oeš, leer›e YeeJevee Demeuesues. lÙeecegUs Ùeeletve keâesCeleerner
mebefoiOelee heg{s Ùesle veener, Ùeslees lees "eceheCee. Skeâ keâveJnerkeäMeve.
Decetle& keâuesceOÙes Skeâ JesieUeÛe Deevebo Demelees lees cnCepes
DeeheeheuÙee jmeemJeeo Mekeäleervegmeej, Øeke=âleervegmeej leer mecepetve IesCÙeeÛee.
SkeâÛe efÛe$eke=âleer lÙee DeLee&ves ØelÙeskeâ jefmekeâeMeer lÙeeÛÙee Yee<esle
yeesueles, kegâCeeuee les heentve efvemeiee&Ûeer meeo Ssketâ Ùesles lej kegâCeeuee
peerJeveeleuÙee efvejLe&keâlesÛeer Ûeentue ueeieles. ØelÙeskeâ jbieeMeer Deeheueb
pes De@meesefmeSMeve Demeleb lÙeeÛee ØeYeeJe ¢ee efÛe$eebvee mecepetve Iesleevee
he[leesÛe, heCe Deeheueb les YeeJeefJeÕe Kethe ceÙee&efole Demeleb. Deveskeâ
heWefšbipe heeefnuÙeeveblej jbieeÛeer ØelÙeskeâ Úše cnCepes Skeâ mJeleb$e
efJeÛeej Demelees DeeefCe lees Deelcemeele keâjeÙeÛee Demesue, lej DeeheuÙee
legšhegbpÙee JewÛeeefjkeâ efkeâveeNÙeeJe¤ve Deeheueer ieueyeleb Ùee keâuesÛÙee
DeLeebie meeiejele ueesšCÙeeefMeJeeÙe heÙee&Ùe veener.
keâueekeâej cevemJeer Demelees. ceveele ÙesF&ue lesJne, lemeb JeeieeÙeÛee
lÙeeÛee ØeÙelve Demelees. keâueboj keâueekeâej DeeheuÙee YeeJevee peieeÛeer
heJee& ve keâjlee JÙekeäle keâjle Demelees DeMeeJesUer lees lÙee leheemetve
heenCÙeeÛÙee Hebâoele he[le veener efkebâJee lÙee leeefke&âkeâlesÛÙee keâmeesšerJej
he[leeUtvener heenle veener. lees ØeJeemeeuee efveIeeuesuee Demelees nsÛe
lÙeeÛÙee °erves cenòJeeÛeb Demeleb. keâesuelÙeebÛÙee efÛe$eebceOetve, keâueeke=âleer
efveefce&leerÛÙee Øeef›eâÙesceOetve cee$e Skeâ leke&âmebiele ceeb[Ceer ØelÙeskeâ šhhÙeeJej
peeCeJeles. ns les "jJetve keâjle Demeleerue Demeb veener, heCe JewÛeeefjkeâ
ceMeeieleÛe Flekeâer hekeäkeâer Demesue lej DeefYeJÙekeäleer lÙeeÛe lees[erÛeer
nesCeej.
keâesuelÙeebveer [esàÙeebveer DeeefCe ceveeves pes efšheueb Deens les lÙeele
YesmeU ve keâjlee yeÇMeÛÙee meeneÙÙeeves Deueieo ke@âveJnemeJej GlejJeleele.
les Flekebâ lejue Demeleb keâer ceeveJeefveefce&le Demeb les JeešleÛe veener,
efvemeiee&leuesÛe leerve-Ûeej legkeâ[s DeeheuÙeemee"er les IesTve Ùesleele.
efvemeiee&Ûeb ngyesnttye efÛe$eCe keâjCeb, lÙeeÛeer vekeäkeâue keâjCeb lÙeebvee
ceevÙe veener, efvemeiee&ves DeeKetve efouesuÙee JeešsJejÛee Øeeflecee efšheCeeje
Jeešme¤ DeMeer Yetefcekeâe les Iesleevee efomeleele.
Debpeesueer Fuee cesveve ÙeebÛÙee heWefšbipeceOeueer, cÙegjueceOeueer ceeCemeb,
cegKÙelJes efŒeÙee Ùee menve keâjCeeNÙee, Jesovee PesueCeeNÙee Deensle ns
heenleeÛe ue#eele Ùesleb. efÛe$ekeâleeaves lÙeebvee nsleghegjmmej lemeb Jee{Jeueb
Deens, menveMeeruelee efMekeâJeueer Deens. lÙeebveer jbieJeuesuÙee efŒeÙee,
lÙeebÛeer kegâšgbyeb, lÙeebÛes ceveesJÙeeheej ns DeeheCe kegâ"slejer heeefnueb Deens
Demeb Jeešle DemeleeveeÛe cesveve ÙeebÛÙee yeÇMeceOetve ŒeerÛÙee
Deekeâejyeælesyejesyej efleÛÙee MejerjeJejerue YeesieuÙeeÛÙee KegCee,
OeemleeJeuesheCe pesJne DeeheCe heenlees lesJne cee$e ns Demeb keâener
heefnuÙeeboeÛe heenlees Deenesle Demeb Jeešle jenleb. mJele:uee yeg[Jetve
ve Ieslee lešmLeheCes leÙeej kesâuesueer keâueeke=âleer ner melÙeeÛÙee DeefOekeâ
peJeU peeCeejer Demeles. keâesCeleerner menevegYetleer, oÙee, keâ®Cee,
DevÙeeÙeeyeöue jeie DeMee YeeJeveeefJejnerle ceveefmLeleerves ner efÛe$eb Skeâ
JesieUer JeemleJelee (keBâef[[vesme) IesTve DeeheuÙeemeceesj Ùesleele. Debpeesueer
ÙeebÛÙee kegbâÛeuÙeeceOÙes les yeU Deens.
heeshešer efnjJÙee jbieeÛeb ØeeyeuÙe DemeuesuÙee Ùee efÛe$eele DeesCeJÙee
PeeuesuÙee le®CeerÛeb efÛe$e efÛe$ekeâleeaÛÙee nUgJeej, ueeefuelÙehetCe&
neleeUCeerÛeb keâewMeuÙe DeOeesjsefKele keâjlesÛe heCe lÙeeÛeyejesyej peieCÙeeÛÙee
keâesueenueeleerue DemebKÙe ØemebieebÛeer, IešveebÛeer hesjCeerner keâjles.
ŒeerÛÙee DeeÙeg<ÙeeleuÙee Deveskeâ HegâueheeKejer #eCeebÛeer FLes veeWo
Deens. ceemee, yekeâjer, ceebpej, meehe DeeefCe HeâUb ueie[uesueb Pee[ Ùee
Øeefleceener Ùee efÛe$eele "me"Meerle efomeleele. ŒeerÛeer ÛebÛeuelee, efYe$esheCee,
Øemebieer Oetle&heCee, DeieoerÛe JesU Deeueer lej [bKe ceejCÙeeÛeer leÙeejer
ns meieUb Ùee ef"keâeCeer menpeheCes ceeb[uesueb Deens. ueie[uesueer HeâUb
ns efleÛÙee efveefce&leer#ecelesÛeer mhe° JeeÛÙelee keâjleele heCe lÙeeÛeyejesyej
Skeâe ceesnceÙeer DeJemLesÛeb metleesJeeÛener keâjleele.
Skeâ JÙeefkeäleceòJe ns efkeâleer YeeJeYeeJeveebÛeb keâes"ej Demeleb, [esàÙeebveer
SskeâCÙeeÛeb mebieerle cnCepes keâeÙe ns heeneÙeÛeb Demesue lej Ùee efÛe$ekeâleeaÛÙee
keâueeefJe<keâejeÛeer mewj keâjeÙeueeÛe nJeer.
ÙeeÛe efÛe$eele ÛesnNÙeeJej hegmešMee efveàÙee ÚšebÛee Jeehej keâ¤ve
lÙeeleueer ŒeerÛeer DeOeexefvceefuele °er meekeâejueer Deens. lÙeele kesâJeU
efve<heehe YeeJe veenerle lej peie Ûeebieueb DemeCeej ne Â{ efJeÕeemener
Deens. mebhetCe& ieefleMeerue Demeuesueb ns efÛe$e efleÛÙee ÛesnNÙeeÛÙee peeieer
Debpeesueer Fuee cesveve

12. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 23
Oevejepe

13. 24 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
cee$e Lees[b Leyekeâleb, lÙeeuee efkebâefÛeleMeer efmLejlee Ùesles, lÙeecegUs Ùee
keâueeke=âleeruee Skeâ JesieUb heefjceeCe ueeYeueb Deens. efleÛÙee peieCÙeeÛÙee
kesâefcemš^erÛes meieUs ØeÙeesie ke@âveJnemeJej GYes keâjCÙeele cesveve jbietve
peeleele.
ogmeNÙee Skeâe heWefšbieceOÙes Skeâ DeefleMeÙe efveleU, keâCeKej Œeer
Debpeesueer cesveve Ùeebveer GYeer kesâueer Deens. GbÛeerhegjer, jeheuesuÙee neleeÛeer
meceLe& Jeecee ieàÙeele heeb{jer veepetkeâ ceeslÙeeÛeer ceeU Ieeuetve Mesleele
GYeer Demeuesueer efomeles, heeÕe&Yetceeruee jeve DeeefCe MesàÙeeceW{Ÿee
Deensle lej heg{s Skeâ lesje-Ûeewoe Je<eeËÛee cegueiee yeebOeuesuÙee MesUeruee
IesTve GYee Deens. le®Ce ŒeerÛeb JeŒe meesvesjer, kesâMejer, Yejpejer
JeešeJeb Demeb Deens. ns meieUb JeemleJeoMeea efÛe$eMewueerle cees[Ceejb
Deens, Ùee efÛe$eeleueer JÙeefkeälejsKeebÛeer °er cee$e DeJÙekeäle DeMeer
efÛeleejueer Deens, lÙeecegUs SketâCeÛe kegâCeeÛÙee lejer FMeeNÙeeJej JeeieCeejer
ner JÙeefkeäleceòJeb keâUmet$eer Jeešleele.
Ùee heWefšbieceOÙes Decetle& JeešeJeb Demebner keâener Deens. ØelÙe#e
GjeMeer ve Iesleuesueb heCe ùoÙeeÛee Yeeie yevetve jeefnuesueb keâeskeâ¤,
lÙeeuee hekeâ[tve "sJeCeejs ceeÙeeJeer nele, ieàÙeeleuee cegkeäle JeešCeeje
lejerner peKe[uÙeeÛeer YeeJevee efvecee&Ce keâjCeeje heóe, Ùee meieàÙeecegUs
FLeuÙee ceeCemeebÛeb Deblejbie DeeheuÙeeuee Gueie[le peeleb. OeemleeJeuesuÙee
ceveeÛeer, kegâCeeÛÙee lejer DeeOeejeÛeer Deeme yeeUieCeejer, JejJej yeUkeâš
heCe Deeletve keâeske⤠Peeuesueer, Øemebieer oemÙe helkeâjCÙeeÛeer leÙeejer
Demeuesueer ner Œeer Je cegueiee hejeJeuebefyelJeeÛeb peesKe[ DeeheuÙeener
ieàÙeele šekeâleele.
SketâCeÛe Debpeesueer ÙeebÛÙee heWefšbipeceOÙes JÙeLeebÛeb ceesnesU
JÙeefkeälejsKeebÛÙee keâCeekeâCeeJej peeCeJeleb, lÙeebÛÙee neueÛeeueer, GYeb
jenCÙeeÛeer uekeâye ÙeebceOÙes kegâ"slejer lÙeebÛÙeeJej Skeâ ojeje efomelees.
Skeâ meeJeš, meeJeueer lÙeeJej peeCeJeles. jbieebÛee Jeehej, kegbâÛeuÙeebÛee
DeeIeele DeeefCe ceveeleuÙee KeUyeUeruee Jeeš keâ¤ve osCÙeeÛeer Deele&lee
Ùeeletve keâeÙe keâeÙe GYeb jent Mekeâleb ns heeneÙeÛeb Demesue, lej lÙeebÛeer
ŒeerÛÙee efJeefJeOe ¤heebÛee, heefjefmLeleerÛee Oeeb[esUe IesCÙeeÛeer Mewueer
jefmekeâlesves heeneÙeuee nJeer. ner jefmekeâlee efveef§eleheCes mece=æ keâjlee
Ùesles. ØelÙeskeâ keâuesÛeb Skeâ cetueYetle MeeŒe Demeleb, efJeefJeOe Mewueer
lÙeele DebleYet&le Demeleele, lÙeeÛeer keâener meeQoÙe&mLeUbner Demeleele.
Deieoer ceespekeäÙeeÛe DeefYepeveebceOÙes DeeheuÙeekeâ[s ®peuesuee Skeâ
keâueeØekeâej cnCepes MeeŒeerÙe mebieerle. DeeheuÙeehewkeâer yengleskeâebvee les
DeeJe[leb, heCe les keâUle veener DeMeer ®Ke®Ke Demeles heCe les
keâUueb veener lejer DeeheCe lÙeeÛee Deevebo IesT Mekeâlees. heCe mecepeueb
lej? ne Deevebo efÉiegefCele neslees. Yeercemesve peesMeer ÙeebÛee Yejoej
DeeJeepe DeeefCe YejerJe leeve DeeheuÙeeuee meceeOeerJemLesle vesles. efkeâMeesjerÛeer
JÙeeketâUlee DeeefCe mJejebÛee ueieeJe DeeheuÙeeuee cebefojeÛÙee ieeYeeNÙeele
leÙÙeye cesnlee.

14. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 25
pewve

15. 26 / cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009
IesTve peelees. kegâceej iebOeJeeËÛeb efÛebleveMeerue yew"keâ Demeuesueb ieeCeb
DeeheuÙeeuee le=hle keâjleb. FLes ne ojyeejer jeie Deens keâer ceejJee,
Ùeele Yethe jeieeÛeb JewYeJe Deens keâer efyeneieÛeer ØemeVelee ns keâoeefÛele
DeeheuÙee ue#eele ÙesCeej veener, heCe Deevebo efveefce&leerceOÙes ns MeeŒe
ceenerle vemeCeb ns Dee[ Ùesle veener.
heCe KejbÛe lÙeeÛee DeYÙeeme kesâuee lej ner jeieefueheer DeeheCe
DeefOekeâ mecepetve Gcepetve Ssketâ Mekeâlees. jeieceb[Ceer, leeveebÛes Øekeâej,
Deeueeheer, mecesJej Deueieo peeCÙeeÛeer efkeâceÙee Ùee meeQoÙe&mLeUebÛee
hegjshetj DeemJeeo Ùeeletve Ieslee Ùeslees. SkeâeÛe jeieekeâ[s efJeefJeOe IejeCÙeebleues
ieeÙekeâ keâmes heenleele DeeefCe lÙeeÛeb DeefYeJÙekeäleerle keâmeb ¤heeblej
nesleb ns jeieefueheerÛÙee DeYÙeemeeletve mecepet Mekeâleb. efÛe$eebÛÙee, heWefšbipeÛÙee
yeeyeleerlener neÛe Âef°keâesve "sJeuee DeeefCe Ùee keâuesÛeb cece& peeCetve
IesCÙeeÛee ØeÙelve DeeheCe kesâuee lej Deeheueb jme«enCe DeefOekeâ DeLe&hetCe&
nesF&ue.
leÙÙeye cesnleebÛÙee efÛe$eke=âleer heeefnuÙee keâer ue#eele Ùesleb keâer,
efJeefJeOe Deekeâej DeeefCe jÛeveebÛÙee ceeOÙeceeletve Ùeebvee yeesueeÙeÛeb Deens.
lÙeebÛes kegbâÛeuÙeeÛes DeeIeele ns lÙeebÛÙee Keeme efÛe$ekeâesMeeleues Deensle,
lÙeebÛÙee MewueerÛee nele Oe¤veÛe les ke@âveJnemeJej Ùesleele. yeebOeuesuee
yewue (Trussed Bull) ner lÙeebÛeer Depees[ keâueeke=âleer ceeveJeer
peerJeveeleueer efnbmeeÛeej DeeefCe ›eâewÙe& ÙeeJej Yesokeâ ØekeâeMe šekeâles.
efnjJÙee heeÕe&YetceerJej, heeb{NÙee ke@âveJnemeÛeer metÛekeâ GheefmLeleer oeKeJele
peebYeUš keâeàÙee DeemeveeJej meesvesjer heeb{NÙee efheJeàÙee jbieele ne
yewue ce=lÙetÛÙee oejele GYee Deens. keâeàÙee js<eebÛee mecehe&keâ Jeehej
keâ¤ve cesnleebveer lÙeeÛeb meew‰Je, Oe°heg°heCee lej oeKeJeuee DeensÛe,
heCe ceevesÛÙee efJeefMe° jÛevesletve lÙeeÛeer DemeeneÙÙeleener ceeb[ueer
Deens. lÙeeÛeb cetkeâ nbyejCeb Ùee js<esletve DeeheuÙeeuee Ssketâ Ùesleb.
efnjJee jbie ne Kejb cnCepes HegâueuesuÙee efvemeiee&Ûee ØeefleefveOeer,
efpeJebleheCeeÛeer efveMeeCeer. Ùee mece=æerlener MeeblelesÛeb Øeleerkeâ DemeuesuÙee
MegYeü megUeJej kegâCÙee ke=â<CekeâcÙee&ves efouesuee ne efve<heehe yeUer, hegvne
ns ke=âlÙe keâjleevee he§eeòeehe veener. SKeeÅeeÛee peieCÙeeÛee nkeäkeâ
DeeheCe efnjeJetve Iesle Deenesle ÙeeÛeer Keble veener. Mees<eCe ne Oece&
DemeuesuÙee meceepeeÛeb keâceeueerÛeb JeemleJeoMeea efÛe$eCe leÙÙeye Ùeebveer
kesâueb Deens.
Ùeeleues meieUs jbie jmejMeerle Deensle, cueevelesÛeer keâesCeleerner
ÚeÙee ÙeeJej veener. SKeeÅeeÛee yeUer osleevee mee«emebieerle, meceejbYehetJe&keâ,
JeeÅeebÛÙee ieeWieešele efÛelee jÛeueer peeles, heCe lÙeeÛeer Oeie DeeefCe
pJeeuee mebJesoveMeerue ceeCemeebvee DemJemLe keâjleele. ne DemJemLeheCee
cesnleebÛÙee efÛe$eke=âleerletve DevegYeJeeuee Ùeslees.
js<eebÛeer leekeâo keâeÙe Demeles ns leÙÙeye ÙeebÛÙee Ùee
heWefšbieceOetve mecepet Mekesâue. ceeCemeeÛÙee SketâCe
ieesUeyesjpesceOÙes ue#eele jenleb les lÙeeÛeb HeâjhešuesheCe.
‘ceeCetme’ ne keâmeener JeehejeJee, lÙeeuee GYeb keâjeJeb,
Dee[Jeb keâjeJeb, Guešb keâjeJeb Demes Deveskeâ ØeÙeesie
efveÙeleer lÙeeÛÙeeJej keâjle Demeles. mJele:ÛÙee yegæerÛee
DeeefCe MekeäleerÛee šWYee efcejJeCeeje ceeCetme efkeâleer nleyeue
Demelees ns FLes efomeleb. kesâMejer efheJeàÙee heeÕe&YetceerJej,
lÙeeÛe peeleerÛÙee heCe meewcÙe jbieeble ne nsueheešuesuee
ceeCetme DeeheuÙeeuee Yesšlees. FLes lÙeeÛes nele vegmeles
nele veenerle lej leer lÙeeÛeer DeeÙegOebner Deensle, lÙeebvee
DeešesheMeerjheCee veener, keâesCeleerner ØeceeCeyeælee veener.
SKeeob DeeÙegOe pesJne nlÙeej nesleb lesJne les mebmkeâej
efJemejleb, keâejCe Demegjef#elelesÛÙee JeeleeJejCeele ner
Ûewve lÙeeuee hejJe[Ceejer vemeles, ns melÙe Demeueb lejer
les DeceeveJeerÙe Deens.
ceeCemeeyeöue menevegYetleer oeKeJeleevee lÙeeÛÙee
Øeeflekeâejelcekeâ ØeeflemeeoeyeöueÛeer veejepeer Ùee mebJesoveMeerue
efÛe$ekeâejeves Ùee ef"keâeCeer JÙekeäle kesâueer Deens, heCe
ÙeeÛee DeemJeeo IesCÙeemee"er [esàÙeebvee efveÙeefcele efjÙeepe
nJee.
Deeheueer Yee<ee peer DeeheCe yeesuelees, leer Deieoer
ueneveheCeeheemetve DeeheCe Ssketâve, cees[kebâlees[kebâ yeesuetve
DeeefCe Lees[b cees"b PeeuÙeeJej JeeÛetve efMekeâle Demelees.
DeeheuÙeeuee ceie meieUer cegUe#ejb Ùesleele, DeKKeer

16. cesvekeâe : oerheeJe}er efJeMes<eebkeâ 2009 / 27
yeejeKe[er hee" nesles. lejerner Ùee SJe{Ÿee legšhegbpÙee Yeeb[JeueeJej
DeeheCe meieàÙee meeefnlÙeeÛee DeemJeeo IesT Mekeâle veener... ce{xkeâjebÛÙee
keâefJelesceOÙes, «esme ÙeebÛÙee ueefuele uesKeeble DeeheCe keâesUtve hÙeeuesueer
De#ejb DeeefCe MeyoÛe Demeleele vee, heCe les DeeheuÙeeuee mecepeeÙeuee
keâ"erCe peeleb. lÙeeÛeb Skeâ cenòJeeÛeb keâejCe cnCepes MeyoebÛÙee heueerkeâ[s
keâener efJeÛeej Demeleele, YeeJevee Demeleele. lÙee JÙekeäle keâjCÙeeÛeer
keâeneRÛeer Keeme Mewueer Demeles. ¤hekeâ DeeefCe Øeeflecee ÙeebÛÙee ceeOÙeceeletve
les DeeheuÙeeMeer mebJeeo meeOele Demeleele. leer DeØekeâš Yee<ee DeeheCe
mecepeeJetve Iesle veener. lÙeemee"er efÛebleve, JÙeemebie keâjle veener DeeefCe
ceie DeeheCe Ùee mJeieeaÙe Deeveboeuee cegkeâlees.
efÛe$eebÛeer Yee<ee ner ØeÙelvehetJe&keâ mecepeeJetve IesCÙeeÛeer Yee<ee Deens.
js<ee, lÙeebÛeer pee[er, Je›eâlee, Ûe{Gleej ÙeebÛes efJeefJeOe DeLe& meceesj
Ùesleele. ieesue, Jeleg&U, YejerJe, uebyeieesue Ùee ØelÙeskeâ jÛevesletve efÛe$ekeâej
DeeheuÙee JesieJesieàÙee YeeJevee JÙekeäle keâjle Demelees. DeeheuÙee
jbieeefYeJÙekeäleerletve lees ke@âveJnemeJej Deeheueer kewâefHeâÙele ceeb[le Demelees.
efÛe$e heeefnuÙeeveblej DeeheuÙeeueener keâener JesUe le=hleerÛeer YeeJevee
Ùesles, lej keâener JesUe DehegjsheCe Jeešleb, keâOeer efjlesheCeeÛeer YeeJevee
efvecee&Ce nesles. legcneuee vescekebâ keâeÙe JeešeJeb ns legceÛÙee DevegYeJeebMeer
DeeefCe mebkeâuheveebMeer efveieef[le Demeleb, heCe Demeb keâener Jeešueb lej
mecepeeJeb DeeheCe efÛe$e JeeÛet MekeâleesÙe. heg{s heg{s ner efÛe$eb legcneuee
mhe° Ssketâ ÙeeÙeuee ueeieleele. lÙeebÛeb Deblejbie legcner JeeÛet Mekeâlee.
efÛe$eebvee ieleer Demeles, efoMee Demeles, lÙeele efLepeuesheCener Demeleb
nsner keâUeÙeuee ueeieleb. efÛe$eeleues efJejece, DeOe&efJejece, GodieejefÛevnb
legceÛÙee DeesUKeerÛeer JneÙeuee ueeieleele.
efÛe$eeceOÙes efJepeÙeeÛee Gvceeo Deens keâer hejeYeJeeÛÙee peKecee
ÙeeÛeer peeCeerJe JneÙeuee ueeieles. keâueeke=âleerceOÙes hesšlÙee pJeeUe
Deensle keâer efJePeuesheCe, keâer vegmelebÛe OegcemeCeb ÙeeÛee Deboepener
nUtnUt ÙeeÙeuee ueeielees. Skeâoe keâe efÛe$eb JeeÛelee ÙeeÙeuee ueeieueer
keâer Demeb YeeJeveebÛeb cees"b Yeeb[ej DeeheuÙeemeceesj Kegueb nesleb.
‘Hesâmesme Dee@Heâ Fbef[Ùeve Deeš& LeÇg o uesvme Dee@Heâ vesceF& Iees<e’ Ùee
DelÙeble osKeCÙee hegmlekeâele lÙeebveer DelÙeble efveÙeespevehetJe&keâ DeeefCe
efve‰sves efJeefJeOe keâueekeâejebvee De#ejMe: meceeOeerJemLesle efšheueb Deens.
Skeâe OÙesÙeJes[Ÿee ÚeÙeeuesKeekeâejeves ns keâjleevee DeeCeKeer Skeâ cees"b
keâece kesâueb Deens DeeefCe les cnCepes jefmekeâebÛeer ÂMÙe mee#ejlee mece=æ
keâjCÙeeÛeb.
keâuee ns DeefYepeele uesCeb Deens, meeQoÙee&Ûeb osCeb Deens ns lej
DeeheuÙeeuee Ùeeletve keâUlebÛe, heCe les ßeæe, mecejmelee, efve‰e
DeeefCe lehe§eÙexÛeb iees[ HeâU Deens les keâe? ÙeeÛee Gueie[ener Ùee
efÛe$epeieleeletve neslees.
Ùee hegmlekeâeleuÙee lÙee lÙee efÛe$ekeâejeyeöueÛeb mebef#ehle uesKeve
nsner Heâej cees"b MeefkeälemLeeve Ùee «ebLeeÛeb Deens. keâesCelebner efÛe$e
mecepeeJetve IÙeeÙeuee meboYe& Heâej cenòJeeÛee Demelees. ne meboYe&
efÛe$ekeâejeÛÙee MewueerÛee, mebmke=âleerÛee, lÙeebveer JÙeleerle kesâuesuÙee
DeeÙeg<ÙeeleuÙee cenòJehetCe& IešveebÛee Demee keâesCeleener Demet Mekeâlees.
lÙeeefMeJeeÙe lÙeeuee mecepeeJetve IesCeb keâ"erCe Deens. Ùee hegmlekeâeleuÙee
meJe& keâuee meceer#ekeâebveer, uesKekeâebveer ner keâeceefiejer ÛeesKe heej hee[ueer
Deens.
ceje"er ceve ns meeefnlÙe, mebieerle DeeefCe efmevescee Ùee keâueebceOÙes
DeefOekeâ jceleb Demee meJe&meeOeejCe ØeJeen efomelees. efÛe$ekeâuee, efMeuhekeâuee
Ùee #es$eeble lees Heâejmee DeelceerÙelesves menYeeieer nesleevee efomele veener.
DeefYepeele keâuee heentve [essUs megKeeJeleele, ceve ØeHegâefuuele nesleb
DeeefCe yegæerueener Skeâ JewÛeeefjkeâ KeeÅe efceUleb ÙeeÛee hegjshetj DevegYeJe
Ùee «ebLeeletve efceUlees. DeeheuÙee DeeveboeÛÙee keâ#ee ®boeJeeÙeÛÙee Demeleerue
DeeefCe DeeheuÙee JewÙeefkeälekeâ ceeveme mejesJejeÛÙee heuÙee[Ûee Deveeefcekeâ
ØeosMe heeneÙeÛee Demesue lej vesceF& Iees<e ÙeebÛÙee Ùee ke@âcesNÙeeletve
heeneÙeuee nJee.
melÙeefpele js ÙeebÛes Heâesšes keâe{lee keâe{lee Iees<e melÙeefpele js
Ùeebveer efveJe[uesuÙee JÙeefkeälejsKeebkeâ[s keâmes JeUues ns lÙeebÛeb lÙeebvee
mecepeueb veener. Deieoer neÛe DevegYeJe Skeâ JeeÛekeâ cnCetve DeeheCe ns
efÛe$ehegmlekeâ JeeÛeleevee Ùeslees. Skeâe ÚeÙeeefÛe$ekeâejeÛeb keâueekeâejebvee
keâejeefiejer keâjleevee efšheCeb ns yeIelee yeIelee DeeheCe lÙee keâejeefiejerÛÙee
Øesceele he[lees, lÙee efÛe$eebÛÙee, efMeuheebÛÙee keâLeekeâuhevee, JeemleJe
DeJeemleJe meerceejs<eebJejerue lÙeebÛee DeeefJe<keâej DeeheuÙeeuee JesieàÙeeÛe
ØeJeemeeuee IesTve peelees. Skeâ Demee ØeJeeme, keâOeerner mebhet veÙes Demee
JeešCeeje.
keâueekeâejeÛeb ns õ°sheCe DeeheuÙeeuee YeejeJetve šekeâleb. les cee$e
Ùee keâueeke=âleer Deieoer menpe yeveJele Demeleele. Ùee meboYee&le Skeâ
iees° Dee"Jeles. Skeâe cetefle&keâejeuee Skeâe meceer#ekeâeves ØeMve kesâuee
keâer, ‘SJe{Ÿee cees"Ÿee oie[eÛÙee, hene[eÛÙee ceOetve legcner SJe{er
megyekeâ cetleea keâMeer keâeÙe leÙeej keâjlee?’
lÙeeJej lÙeebveer Gòej efoueb, ‘Denes, ceuee oie[ele cetleea DeeOeerÛe
efomele Demeles. ceer Heâkeäle lÙee oie[eleuee vekeâes Demeuesuee Yeeie
yeepetuee keâjlees...’ DeeheuÙeeuee pecesue keâe ns Demeb, vekeâes Demeuesuee
Yeeie yeepetuee keâjCeb?
DeeheCe meieUsÛe Demes De[ketâve he[uesuees Demelees Ùee DeJemLesle,
Skeâ lej DeeheuÙeeuee vekeâes Demeuesuee Yeeie keâesCelee Deens nsÛe
cegUele keâUle veener, veener lej SJe{e Glmeen vemelees les yeepetuee
keâjCÙeeÛee. heCe pÙeebvee ØeefleYesÛee mheMe& Peeuee Deens DeeefCe pÙeebÛÙeeheeMeer
efve‰e, Skeâe«elee, lehe§eÙee& Deens lÙeebÛeer mepe&veMeeruelee mecepetve
IesCÙeeÛeer Deeheueer leÙeejer Demesue lej SkeâÛe meebielees-
DeeÙeg<Ùeele Heâej cees"Ÿee DeeveboeÛes legcner Oeveer nesCeej Deenele!
(Deeš& DeueeF&Jn ie@uejerÛÙee mebÛeeefuekeâe megveÙevee Deevebo
ÙeebÛÙee meewpevÙeeves)
[e@. kesâMeJe mee"Ÿes,
9, meeJejer Deheeš&ceWš,
n@heer keâe@ueveer, keâesLe¤[,
hegCes 411038.
F&-cesue- sathayekeshav@yahoo.in
ces/4