2. ESKOLA ANDALUZIARRA: FCO. ZURBARÁNESKOLA ANDALUZIARRA: FCO. ZURBARÁN
Obra hau bere estiloaren adierazgarri da: irudi nahiko
geometrikoak, konposizio sinplea eta bodegoia. Kartuxoen
gorputzen bertikaltasuna mahaiaren L formak eta gotzainaren
makurdurak hausten dute.
San Hugo
gotzaina
kartusiako
errefektorioan
(Sevilla)
1633
Mihise oleoa
Museo Bellas
Artes
3. ESKOLA ANDALUZIARRA:ESKOLA ANDALUZIARRA:
FCO. ZURBARÁNFCO. ZURBARÁN
Bodegoietan perfekzioa lortzen du. Konposizio sinple eta
argiarekin materialitate eza lortzen du. Bolumenak
sinplifikatzen ditu. Argi-ilun efektu ezinhobeak.
Natura hila limoi eta
laranjekin(Museo del Prado, 1633)
4. ESKOLA ANDALUZIARRA:ESKOLA ANDALUZIARRA:
BARTOLOMÉ ESTEBAN MURILLOBARTOLOMÉ ESTEBAN MURILLO
Haurrak fruta jaten-1650Haurrak fruta jaten-1650
Mihise gaineko oleoa
Municheko Pinakoteka
-Klase pobreetako-Klase pobreetako
pertsonaiak baina bizitasunpertsonaiak baina bizitasun
osoz irudikatutaosoz irudikatuta
-Fruten trataera-Fruten trataera
ezinhobea;bodegoi batezinhobea;bodegoi bat
diruditedirudite
-kolore marroixkak-kolore marroixkak
nagusitzen dira bainanagusitzen dira baina
argitasunarekin jokatuzargitasunarekin jokatuz
-Naturaltasun handiko-Naturaltasun handiko
eszenaeszena
5. ESKOLA ANDALUZIARRA:ESKOLA ANDALUZIARRA:
BARTOLOMÉ ESTEBAN MURILLOBARTOLOMÉ ESTEBAN MURILLO
Ama sortzez garbiaAma sortzez garbia
1678-Prado Museo1678-Prado Museo
Mihise gaineko oleoaMihise gaineko oleoa
--Amabirjinaren hainbat margolan
egin zituen
-Prototipo edo eredu bat sortzen
du: gaztea eta ederra
-Ilargia zapalduz zerura begira
-Konposizioan goranzko joera
-Aingeruak posizio desberdinetan
eta pintzelkada askearekin, era
difuminatuan margotu ditu
6. ESKOLA ANDALUZIARRA:ESKOLA ANDALUZIARRA:
BARTOLOMÉ ESTEBAN MURILLOBARTOLOMÉ ESTEBAN MURILLO
Familia sakratua txoriarekinFamilia sakratua txoriarekin
Pradoko Museoa-1650Pradoko Museoa-1650
Mihise gaineko oleoaMihise gaineko oleoa
-Margolanak bi eszena ageri ditu:
familia eta lana
-Familia sakratua modu arruntean
irudikatu du
-Eguneroko eszena balitz bezala
-Amabirjina ere ez da emakume
dibino gisa ageri
-Argia aurpegietara zuzentzen da
-Beste eszena gehiena ilunpetan
utziz
-Kolore okreak nagusitzen dira
9. VELÁZQUEZ: SEVILLAKOVELÁZQUEZ: SEVILLAKO
ETAPAETAPA
Tenebrismoak
jarraitzen
du.Orokorrean gai
errealistak nagusitzen
dira, eguneroko
bizitzako eszenak.
Konposizioak maisuki
kontrolatzen ditu eta
bere argiaren trataera
ezinhobea da.
Bai hemen eta bai
Sevillako Urketarian
eszena konstunbrista eta
tenebrista bat lantzen da.
Atsoa
arrautzak
frijitzen
(National
Gallery
Edimburgo.
Mihise oleoa
1618)
10. VELÁZQUEZ: SEVILLAKO ETAPAVELÁZQUEZ: SEVILLAKO ETAPA
Sevillako etapako obra
onenetarikoa izan daiteke.
Gizonaren hiru adinen
alegoria ageri da.
Errealismoz beteriko
margolana da (aurpegietan,
pitxarretan,…). Kolore
ilunak nagusitzen dira, lur
kolorekoak, okreak eta
marroiak.
Caravaggioren eragina
nabaria da.
Sevillako Urketaria(colección Wellington,
Apsley House,Londres, 1621-mihise oleoa)
11. VELÁZQUEZ:KAMARAVELÁZQUEZ:KAMARA
MARGOLARIA. ERRETRATUAKMARGOLARIA. ERRETRATUAK
Gorteko erretratugile gisa
(Madrileko bigarren
egonaldia 1630-1649)
tenebrismoa alderatu eta
pertsonaien figuretan
zentratuko da, askotan
hondo gisa paisaiak
irudikatuz.
Baltasar Carlos
printzearen zaldizko
erretratua
(Museo del Prado, 1635)
Hondoan Guadarrama ageri
da, konposizioari
nolabaiteko melankolia
emanez. Zaldiak
Barrokoaren dinamismoa
adierazten du.
12. VELÁZQUEZ: KAMARA MARGOLARIA.VELÁZQUEZ: KAMARA MARGOLARIA.
ERRETRATUAKERRETRATUAK
Felipe IV.ren erretratuak (errege 1621-1665.urteen
artean): gazte eta heldu denboran. Ugari margotu
zituen eta beti melankoliaz beterik.
Sinpleak badirudite ere, aurpegiko espresioak
berebiziko garrantzia hartzen du.
(Museo del Prado)
1626
(1653-55)
14. Mozkorrak edo Bakoren Garaipena
-Bako mozkorrak koroatzen
-Dituzten arazoetatik askatuz
-Margolana bitan banatu daiteke:
-Ezkerraldean, jainkoa bere
laguntzaileekin modu klasizista batean
irudikatuta eta erabat argiztatuta
-Eskuinaldean, mozkorrak ageri dira
kaleko pertsonai arruntak , idealizatu
gabeak eta aurpegi “gastatuekin”. Argi
ilunekin irudikatuta daude.
-Naturalismoa: botila eta pitxarraren
trataeran (bodegoi gisa)
-Paisaietan grisak agertzen dira
15. VELÁZQUEZ:KAMARA MARGOLARIA.VELÁZQUEZ:KAMARA MARGOLARIA.
GAI MITOLOGIKOAKGAI MITOLOGIKOAK
Vulcanoren Sutegia
(Museo del Prado, 1630)
Gaia: Apolo jainkoa
(poesia eta musikaren
jainkoa)Vulcanoren
(suaren jainkoa)sutegian
sartzen da azken honen
emaztea Venus
(edertasunaren jainkosa)
Marterekin adulterioan
erori dela abixatuz.
Velazquezek irudikapen
honekin Artea artisau
lanaren gainetik jartzen
du.
16. VELÁZQUEZ:KAMARA MARGOLARIA.VELÁZQUEZ:KAMARA MARGOLARIA.
GAI MITOLOGIKOAKGAI MITOLOGIKOAK
Vulcanoren Sutegia
(Museo del Prado, 1630)
Italiako bigarren bidaikoa
Eszena mitologikoa
konposizio ezin hobeago
batekin. Eremu itxi bat
argiztatzen du..
“Mozkorrak”
margolanarekin
konparatuz, bere estiloaren
garapena ikusten da:
argiaren xehetasun
gehiago, konposizio
dinamikoagoa, sakontasuna
eta espresio gehiagoko
aurpegiak.
17. VELÁZQUEZ:KAMARAVELÁZQUEZ:KAMARA
MARGOLARIA. HISTORIAMARGOLARIA. HISTORIA
Bredako errenditzea edo Lantzen koadroa
(Museo del Prado, 1634-1635).Mihise gaineko oleoa
Madrileko bigarren egonaldia
Konposizio simetriko eta kurboa nagusitzen da. Hori erdiko
pertsonaietan, zaldian eta bizkarrez dagoen pertsonaian ikusten da.
Garaipen argia ikusten da espainiar lantzen posizioan. Atzean
borroka eremua ageri da difuminatuta eta zeruarekin nahastuz.
Justin Nassau
Ambrosio
spinola
18. VELÁZQUEZ:KAMARAVELÁZQUEZ:KAMARA
MARGOLARIA. HISTORIAMARGOLARIA. HISTORIA
Bredako errenditzea edo Lantzen koadroa
(Museo del Prado, 1634-1635).Mihise gaineko oleoa
Madrileko bigarren egonaldia
-30urteko gerraren baitan gertatu zen(1618-1648): Espainia eta
bere jabetza holandar errebeldeen artean
-Zer transmititu nahi da: espainiarrak ausartak, nobleak,…direla
eta garaipen gizalegetsua izan dela (ez “humillantea”
aurkariarentzat)
-Izugarrizko errealismoa nagusitzen da: bakarkako erretratuak
dirudite
-Paisaiaren itxuraren arabera badirudi Velazquez mapa edo
irudietan oinarritu zela
-Hainbat pertsonaia ikusleari begira ageri dira: margolana eta
ikuslearen arteko muga apurtuz
-Argiaren trataera ezin hobea: ikus zaldiaren azalera
-Kolorea: horixkak, marroixkak, gorrixkak, zilar kolorea…
nagusitzen dira
19. VELÁZQUEZ:KAMARAVELÁZQUEZ:KAMARA
MARGOLARIA. PAISAIAKMARGOLARIA. PAISAIAK
Villa Mediciko Lorategiaren ikuspegia
Erroma (hainbat margotu zituen)
(Museo del Prado, 1629-30)
Italiarako bigarren bidaiaItaliarako bigarren bidaia
Italiara egin zituen
bidaietan(1629 eta
1649 urteetan),
Medici Villako
paisaiak irudikatu
zituen, argia
bereganatzen du
sentsibilitate
handiarekin eta
nolabaitean
inpresionismoa
aurreratzen du.
20. VELÁZQUEZ:KAMARAVELÁZQUEZ:KAMARA
MARGOLARIA. PAISAIAKMARGOLARIA. PAISAIAK
Olivares Konde-Dukearen zaldizko
erretratua.Felipe IV.ren balidoa.
(Museo del Prado, 1638)
Madrileko bigarren egonaldiaMadrileko bigarren egonaldia
Velázquezen
paisaiekiko zaletasuna
nabaria da erretratu
hauetan , mendigainak
eta haran lainotsuak
irudikatuta sakontasun
sentsazioa lortzen du.
Kolore berdeekin
jokatuz edozein
mantxa, enbor edo
zuhaitz batean
bihurtzen du.
21. VELÁZQUEZ:KAMARAVELÁZQUEZ:KAMARA
MARGOLARIA. GORENGO ETAPAMARGOLARIA. GORENGO ETAPA
IspilukoVenusIspilukoVenus
(Nacional Gallery, Londres.(Nacional Gallery, Londres.
1652)1652)
Berezia zein ederra da biluziaren irudikapena.Berezia zein ederra da biluziaren irudikapena. Venus bizkarrez
aurkeztuta ageri da, gerora Meninetan erabiliko duen ispiluaren teknika
barneratuz.
Kupido preso
boluntarioa da
Edertasuna
Ispiluan ez da hain ederra.
Banitate edo harrokeria
agian?
22. IspilukoVenusIspilukoVenus
(Nacional Gallery, Londres. 1652)(Nacional Gallery, Londres. 1652)
•ispiluak espazioa sortzen du
-Eliche-ko Markesak bidalitakoa
izan daiteke (Velazquez-en miresle)
-sfumatoa gorputzean eta aurpegian
-gorputzaren eta haren
haragitasunaren trataera bikaina
(oihal zuri eta urdinaren bidez)
-ispilua baliabide barrokoa da eta
espazioa sortzen du
-gortina gorriak teatralitate zein
kutsu erotikoa emanez
-errealismo bikaina
-Tizianoren biluzien eragina
-Konposizioan lerro kurbatua
-Bizkarrez ageri da (bestela
“eskandalua” litzateke eta gai
mitologikoan kamuflaturik)
Italiara egin zuen
biagarren bidaiaren
eragina
23. VELÁZQUEZ:VELÁZQUEZ:
GORENGO ETAPAGORENGO ETAPA
AialdekoakAialdekoak
(Museo del Prado, 1656-1657)(Museo del Prado, 1656-1657)
Madrileko azkenengo etapaMadrileko azkenengo etapa
Argiaren foko nagusiaArgiaren foko nagusia
Margarita infantarenganMargarita infantarengan
aurkitzen da. Velazquezaurkitzen da. Velazquez
errege-erreginenerrege-erreginen
erretratua margotzen arierretratua margotzen ari
den momentuan?? sartuden momentuan?? sartu
da bere gortearekin.da bere gortearekin.
Honek hainbat erretratuHonek hainbat erretratu
margotzea ahalbidetumargotzea ahalbidetu
zion eta sakontasunzion eta sakontasun
efektu ezinhobea lortzeaefektu ezinhobea lortzea
estantzia itxi batean.estantzia itxi batean.
Horretarako argiHorretarako argi
intentsitate desberdinakintentsitate desberdinak
erabiltzen ditu etaerabiltzen ditu eta
marrazkiaren perfilmarrazkiaren perfil
zehatzak zeinzehatzak zein
difuminatuak ere.difuminatuak ere.
24. AialdekoakAialdekoak
(Museo del Prado, 1656-1657)(Museo del Prado, 1656-1657)
-argiak du aparteko garrantzia
-aire efektua (airetiko
perspektiba)
-errealismo handia
-talde erretratua
-plano desberdinak daude
-ispiluan errege-erregina
-argi foku garrantzitsua leihotik
-xehetasunak lantzen ditu
pintzelkada aske eta
enpastatuarekin
-irudiek koadroaren eremu
murriztu bat hartzen dute
(espazioaren interesa)
-margolari bera ageri da
-gerora Picassok ere margotu
zituen (58 margolaneko seriea-
1957an)
25. VELAZQUEZ-EN INGURUKO
BITXIKERIA-1659 izan zen onartua
Santiagoko ordenean
-Eskaera aurretik eginda
zegoen; hasiera batean ez
zuten onartu (bere familiak
ez omen zuen kategoria
nahikorik)
-Meninak margolana 1656-
1657koa bada nola agertzen
da Velazquez bera orden
horretako gurutzearekin?
-Badirudi Felipe IV erregeak
hartu zuela parte azkenean
Velazquez orden horretako
zaldun izendatzeko
-Agian erregeak berak
26. VELÁZQUEZ:GORENGO ETAPAVELÁZQUEZ:GORENGO ETAPA
IruleakIruleak
(Museo del Prado, 1657)(Museo del Prado, 1657)
Aracneren fabula kontatzen da, eguneroko eszena batean
barneratua. Margolanaren garrantzia hondoko eszenan ageri da.
Argia eta mugimendua maisuki harrapatu ditu Velazquezek.
