2. Islamic University C.C. Muumin 2
Casabadu waxay wax dhaxlaan markay qaataan dadkii
wax loo qaddaray qaybtooda. Casabadu waa qaraabada
wax dhaxasha ee aan lahayn nasiib go’an, waxaana loo
qeybiyaa seddex qaybood:
CASABADA IYO AXKAANTEEDA
Mid iskiisa casaba ku noqday
Mid qof kale uu casabeeyey
Qof casaba ku noqday la jiranka qof kale
I.
II.
III.
3. Islamic University C.C. Muumin 3
Mid iskiisa casaba u noqday: waana midka wada qaata maalka oo dhan
haddii la waayo mid farad leh ama qaata waxa ay soo reebaan kuwa
faradka leh, waxayna yihiin:.
Wiilka
WiilkaWiilkiisa
Aabaha
Awoowaha
Walaal Aabe Hooyo
Walaal Aabe
Wiil Walaal Aabe Hooyo
Wiil Walaal Aabe
Adeer Aabe Hooyo
Adeer Aabe
Ina Adeer Aabe Hooyo
Ina Adeer Aabe
Dawil Arxaam ama Beytul-maal Toosan
Xureeye ama Xureyso
I.
Sidaan aan u kala hormarinay ayay ugu kala dhow yihiin qofka dhintay.
Casabadu waa ragga wax dhaxla oo idil marka laga reebo Ninka iyo Walaal Hooyo.
4. Islamic University C.C. Muumin 4
Waxaa loo kala hormariyaa casabada iyadoo la eegayo:
I. Jihada II. Dhowaanshaha III. Xoogga ama quwada.
Marka ugu horreysa waxaa la eegayaa jihada
Jihaooyinka waa todobo darajadood oo u kala horeeya sidatan:
1.Jihada Wiilasha iyo Wiilashooda.
2.Jihada Aabanimo.
3.Jihada Awoowanimo iyo Walaalnimada.
4.Jihada Wiilasha Walaalaha.
5.Jihada Adeerka iyo Wiilashiisa.
6.Jihada walaha ama Xoreeyaha.
7.Jihada kuwa Raximka u saaxiibka ah (Dawil Arxaam) iyo Baytul-maal.
Sida ay casabada u kala horreeyaan
5. Islamic University C.C. Muumin 5
II. Haddii ay isku jiho noqdaan casabada waxaa la eegayaa sida ay ugu kala
dhow yihiin qofka dhintay.
•Wiilka iyo Wiilka wiilkiisa waxaa la hormariyaa wiilka.
•Aabe iyo Awoowe waxaa la hormariyaa Aabaha.
•Aabe iyo Walaal waxaa la hormariyaa Aabaha.
•Walaalka iyo Wiilka Walaalka waxaa la hormariyaa Walaalka.
•Adeerka iyo ina Adeerka waxaa la hormariyaa Adeerka.
•Ina Adeerka iyo xoreeyaha waxxaa la hormariyaa ina Adeerka.
III. Haddii ay jihada iyo dhowaanshaha isaga mid noqdaan waxaa la
eegayaa quwada, oo ah xoogga uu leeyahay qofka casabada ah. Qofka ugu
soo dhowaaday maydka Aabe iyo Hooyo wuu ka xoog badan yahay kan uga
soo dhowaaday Aabe kaliya sida:
•Walaal Aabe Hooyo waa laga Hormariyaa Walaal Aabe.
•Wiil Walaal Aabe Hooyo waa laga hormariyaa Wiil Walaal Aabe
• Adeer Aabe Hooyo waa laga hormariyaa Adeerka Aabe.
•Ina Adeerka Aabe Hooyo waa laga hormariyaa ina Adeerka Aabe.
6. Islamic University C.C. Muumin 6
Tusaale (1): Qof baa wuxuu ka tegay Aabe iyo Wiil
Tusaalooyin
:
1/6
6
Aabe 1
C 5Wiil
Caddeyn: Asalka mas’alada waa lix, waxay ka
baxday suduska Aabaha. 5ta soo hartay Wiilka
ayaa casabanimo ku qaatay ka horrayn Jihadiisii
ay ka horeeyso tan Aabaha Darteed. Inta uu wiil
joogo Aabe casabo ma noqon karo.
Tusaale (2): Qof baa wuxuu ka tagay Aabe, Awoowe iyo Walaal Aabe Hooyo
C
1
Aabe 1
x 0Awoowe
Caddeyn: Asalka mas’alada waa hal waxaana
qaatay Aabaha, Awoowaha iyo Walaalka waxba
ma qaadan, waayo jihadooda ayaa ka dambeysa
tan Aabaha.x 0Walaal Aabe Hooyo
7. Islamic University C.C. Muumin 7
Tusaale (3): Qof baa wuxuu ka tagay Walaal Aabe iyo Wiil Walaal Aabe Hooyo.
C
1
Walaal Aabe 1
x 0
Wiil walaal Aabe
Hooyo
Caddeyn: Asalka mas’alada waa hal waxaana
qaatay Walaalka Aabe, Waayo isaga ayaa ka
dhow wiilka walaaka Aabe Hooyo oo jihadiisa
ayaa ka horraysa.
Tusaale (4): Adeer Aabe iyo ina Adeerka Aabe Hooyo waxaa maalka qaadanaya
Adeer Aabe, Waayo isagaa ka dhow ina Adeerka Aabe Hooyo.
Tusaale (5): Walaal Aabe Hooyo iyo Walaal Aabe waxaa wax dhaxlaya Walaalka
Aabe Hooyo waayo wuu ka xoog badan yahay Walaalka Aabe.
Tusaale (6): Adeer Aabe Hooyo iyo Adeer Aabe waxaa maalka dhaxlaya Adeer
Aabe Hooyo waayo wuu ka xoog badan yahay Adeerka Aabe..
8. Islamic University C.C. Muumin 8
II. Mid qof kale uu casabeeyey:- tiradooduna waa Afar
1 2 3 4
Gabadha
kaligeeda ama
wax ka badan,
waxaa casabeeya
Walaalkeed hal
ama wax ka
badan.
Gabadh-Wiilka
kaligeed ama wax
ka badan waxaa
casabeeya
Walaalkeed ama
ina Adeerkeed la
darajo ah, ama ka
hooseeya haddii
gabdhaha qofka la
dhaxlaya uu ka
tagay ay wada
qaateen
Thuluthaanka.
Walaasha Aabe
Hooyo keligeed
ama wax ka
badan waxaa
casabeeya
Walaakeed oo ah
( Walaal Aabe
Hooyo) hal ama
ka badan.
Walaasha Aabe
keligeed ama wax
ka badan waxaa
casabeeya
Walaalka Aabe
Hal ama ka
badan.
.
9. Islamic University C.C. Muumin 9
III. Qof casaba ku noqday la jiranka qof kale
1 4
Walaasha Aabe Hooyo ha lama
wax ka badan hadaay la joogaan
Gabadha ama Gabadhaha qofka
dhintay uu dhalay ama Gabdhaha
ay Wiilashiisu dhaleen waxay
noqonayaan Casabo.
Walaasha Aabe hal ama wax ka badan
waxay iyadana casabo ku noqoneeysaa
joogitaanka Gabadha maydka ama
Gabdhaha Wiilashiisu Dhaleen.
Mar haddey Walaasha Aabe Hooyo noqoto casaba la jiran ah, waxay noqoneysaa sida
Walaalka Aabe Hooyo oo kale, waxayna xijaabaysaa Walaalka Aabe iyo inta ka
hooseeya ee casabo ah.
Sidoo kale haddii Walaasha Aabe ay noqoto casaba la jiran ah, waxay xijaabaysaa
Wiilasha Walaaluhu dhaleen iyo waxa ka hooseeya ee casaba ah.
10. Islamic University C.C. Muumin 10
Casabada
Dumarka
Dumarka dhamaantood waxay wax ku
dhaxlaan farad marka laga reebo tan wax
Xooreysay oo iskeeda casaba u ah.
Ragga
Ragga dhamaantood waxay wax ku
dhaxlaan casabonimo marka laga reebo
Ninka iyo Walaalka Hooyo Ragga
