Teori Teleologi Teori Utilitarianisme Teori Egoisme

1. Bab 4:
Teori Teleologi
Disediakan oleh:
Nor Izzuddin Bin Norrahman
Pensyarah Pengurusan, Perbankan dan Kewangan Islam,
Kolej Astin, Puchong.

2. Kandungan…
• Pengenalan
• Teori Utilitarianisme
• Teori Egoisme
• Kesimpulan

3. Pengenalan
• Dalam sejarah etika, terdapat dua teori
utama:
– Teori Teleologi (Consequentialist Theory)
– Teori Deantologi (Non-Consequentialist Theory)
• Pada prinsip, teori ini bertentangan antara
satu sama lain.
• Teleologi berasal dari perkataan ‘telos’ yang
bermaksud tujuan atau matlamat.

4. Sambungan…
• Teori ini MENILAI sesuatu perbuatan berdasarkan
kepada KESAN atau NILAI INSTRUMENTAL dari
perbuatan tersebut.
• Sesuatu tindakan dianggap bermoral JIKA hasil
dan faedah perbuatan tersebut membawa
kepada kebaikan.
• Teori ini tidak melihat kepada perbuatan
seseorang itu.
• Contoh: Ali merotan anaknya yang mencuri
dengan tujuan mendidik.

5. Sambungan…
• Ahli teleologi mempunyai pandangan berbeza
terhadap apa yang dikatakan baik/jahat, dan
kepada siapa kebaikan itu ditujukan.
• Oleh itu, wujud pelbagai teori teleologi
seperti:
– Teori Utilitarianisme
– Teori Egoisme

7. Teori Utilitarianisme
• Diperkenalkan oleh: Jeremy Bentham (1748-
1832)
• Asal perkataan: Utility yang bermaksud
berguna / berfaedah.
• Bentham menekankan bahawa hidup manusia
dipengaruhi oleh kesakitan dan keseronokan.
• Manusia akan menjauhi kesakitan dan
mencari keseronokan.

8. Sambungan…
• Jadi, disebabkan manusia mencari
keseronokan, perbuatan itu dinilai bermoral
melalui perkara yang paling banyak membawa
keseronokan.
• Bermoral / baik : perkara yang seronok
• Tidak bermoral / jahat : perkara yang memberi
kesakitan

9. Sambungan…
• Di dalam teori ini juga, kebahagiaan pihak
majoriti diutamakan berbanding pihak minoriti.
• Melakukan perkara yang tidak baik kepada
golongan minoriti juga adalah dibenarkan jika
ianya untuk menyekat sesuatu yang buruk terjadi
kepada golongan majoriti.
• Contoh:
– Menjatuhkan hukuman gantung kepada penjenayah
bagi mengelakkan kesan buruk pada masyarakat
adalah dibenarkan.

10. Kaedah mengukur kesan perbuatan
• Bentham telah menghasilkan satu cara yang
dinamakan ‘the hedonistic calculus’ untuk
mengukur jumlah kesakitan dan keseronokan
daripada kesan perbuatan seseorang.
• Terdapat tujuh (7) elemen di dalam Kalkulus
Hedonik.

11. Kalkulus Hedonik
Bentham (Kalkulus Keseronokan)
Kedalaman (Intensity) Keseronokan yang dihasilkan oleh tindakan
Kelamaan (Duration) Jangka masa keseronokan
Kepastian (Certainty) Kepastian keseronokan yang akan berlaku
Kesegeraan
(Propinquity)
Kesegeraan atau kelambatan dalam pengalaman bagi
keseronokan
Kesedaran (Fecundity) Kecenderungan diikuti dengan lebih banyak keseronokan
Keberkesanan (Purity) Kecenderungan diikuti dengan lebih banyak kesengsaraan
Had (Extent) Bilangan orang yang mendapat faedahnya
(Sumber: Bentham, 1879)

12. Kritikan Teori Utilitarianisme
• Teori ini hanya MEMENTINGKAN KESAN SAHAJA
– Kesan sukar dijangka / diramal
– Manusia tidak dapat membuat penilaian dengan
begitu baik – Ikut nafsu
• Manusia akan menyalahgunakan konsep
memberi faedah kepada majoriti.
– Mengatakan ia baik untuk majoriti tetapi sebaliknya.
• Peraturan moral akan kerap kali dilanggar supaya
mendapat keseronokan maksima.

13. Sambungan…
• Kelemahan kalkulus hendonik – Kesakitan dan
keseronokan sukar dinilai (berbeza mengikut
individu)
• Definisi keseronokan berbeza di antara individu.
• Keseronokan dan kesakitan sukar diukur
• Tidak memberikan pertimbangan sewajarnya –
jika keseronokan majoriti melebihi kesakitan
minoriti, dibolehkan.
• Keseronokan tidak boleh dibahagikan secara adil
kepada majoriti.

14. Kesimpulan
• Teori utilitarianisme menekankan kepada
kesan terhadap majoriti.
• Terdapat beberapa kritikan terhadap teori ini.

15. TAKE 5 !!!

16. Here we go again!
Baru nak cerita pasal BF
Che Din mula kelas balik

17. Teori Egoisme
• Maksud: teori yang menggangap sesuatu nilai
itu baik apabila ia menguntungkan diri sendiri
(individu).
• Diasaskan oleh seorang warga Jerman,
Friedrich Wilhelm Nietzshe (1844-1900).
• Menurut beliau: kemoralan ialah kepentingan
diri, pemeliharan diri, mengasihi diri,
kesedaran diri dan seumpamanya.

18. Sambungan…
• Beliau juga mengatakan manusia didorong
oleh kehendak untuk berkuasa.
• Beliau merasakan kepercayaan kepada Tuhan
akan menyusahkan hidup manusia.
• Selain agama, beliau mengkritik nilai moral
tradisional kerana manusia mematuhi nilai
moral tersebut kerana kepentingan diri sahaja.
• Tidak percaya kepada tuhan ini melahirkan
Ubermensch (Overman atau Superman)

19. Kritikan…
• Jika konsep untuk berkuasa ini dijadikan
ukuran bagi nilai moral, ianya membenarkan
orang yang lemah untuk ditindas bagi
mendapatkan kuasa tersebut.
• Konsep kekuasaan ini tidak menyatakan
bentuk kekuasaan apakah yang perlu dimiliki.
• Sumber dunia yang terhad merupakan
kelemahan bagi konsep ini.