1. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.
Artur Machlarz
2013-10-01
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

2. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Plan wykładu
1
Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
2
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
3
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Naturalizacja filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Ewolucjonizm
Psychologizm
4
Neopozytywizm w XX wieku
Koło Wiedeńskie i logiczny pozytywizm
Zdania protokolarne
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

3. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Charakterystyka pozytywizmu wg Kołakowskiego
Według Kołakowskiego nurt pozytywistyczny, przy całym jego
zróżnicowaniu, charakteryzują przynajmniej cztery reguły mające postać
zakazów, które są ogólnymi postulatami definicyjnymi pojęcia “wiedzy”,
“nauki” itp.:
Reguła fenomenalizmu - wykluczenie z nauki takich wyjaśnień
zjawisk, które odwołują się do rzeczy niewidzialnych,
nadnaturalnych, takich, których istnienia nie da się odkryć
doświadczalnie.
Reguła nominalizmu - wykluczenie istnienia przedmiotów innych niż
konkretne, dostępne doświadczeniu; przedmiotami oznaczanymi
przez pojęcia ogólne są tylko przedmioty konkretne.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

4. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Charakterystyka pozytywizmu wg Kołakowskiego
Reguła zaprzeczenia wartości poznawczej wszelkiego rodzaju sądów
normatywnych - żadne doświadczenie nie może bowiem
uprawomocnić sądu w rodzaju “należy uratować osobę A” itp.
Reguła jedności metodologicznej - niezależnie od dyscypliny nauki,
metoda zdobywania wiedzy jest zawsze ta sama: doświadczenie i
ogólne zasady przetwarzania danych pochodzących z doświadczenia.
(Źródło: L. Kołakowski, Filozofia pozytywistyczna..., Warszawa 1966, ss.
11-17)
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

5. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Charakterystyka pozytywizmu wg Skargi
Trzy najbardziej popularne znaczenia terminu pozytywizm wg Barbary
Skargi:
Postawa charakteryzująca się wrogością do “metafizyki” - badań nad
“istotą rzeczy”, “absolutem“ itp.
Szeroki prąd kulturowy w różnych dziedzinach życia społecznego
(nie tylko filozofii).
Doktryna filozoficzna opracowana przez Comte’a.
(Źródło: B. Skarga, Comte, Warszawa 1977, ss. 11-12)
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

6. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Antymetafizycyzm pozytywistów
Szeroko rozumiany nurt pozytywistyczny może być traktowany jako nurt
programowo antymetafizyczny i antyspekulatywny. Problemy
metafizyczne uznawano za:
nienaukowe - metafizykę można bowiem uprawiać, ale nie można jej
”osiągnięć“ uznawać za prawdziwe lub fałszywe. Nie mają one
bowiem żadnej wartości poznawczej.
niedozwolone - zdania metafizyki są nie tyle bezwartościowe
poznawczo, co nonsensowne.
Uwaga: problemami metafizycznymi dla pozytywistów były wszelkiego
rodzaju kwestie dotyczące niejawnej natury rzeczy, istoty rzeczy itp. Tego
rodzaju problemy są pozbawione wartości dla nauk empirycznych
badających zależności między zjawiskami. Pozytywistów będą
interesowały tylko problemy, które można efektywnie rozwiązać.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

7. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Rozwój pozytywizmu
Fazy rozwoju pozytywizmu:
1
August Comte - sformułowanie programu pozytywizmu (pierwsza
połowa XIX wieku);
2
Empiriokrytycyzm i próby naturalizacji filozofii (do I wojny
światowej);
3
Neopozytywizm, Koło Wiedeńskie (I połowa XX wieku).
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

8. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
August Comte - uwagi biograficzne
Rysunek: August Comte (1798-1857) - twórca programu filozofii pozytywnej.
Przez wiele lat pracował z Saint-Simonem, który wywarł niemały wpływ na
kształtowanie się idei pozytywizmu. W późniejszych latach życia był bardzo źle
oceniany i wręcz izolowany w związku z przekształceniem programu
pozytywizmu w ”religię ludzkości”.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

9. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Czy Comte był pozytywistą?
Pytanie, czy Comte był prawdziwym pozytywistą stawia się w związku z
dosyć zaskakującymi formami aktywności Comte’a od połowy lat 40-tych
XIX wieku. Zmiany, które pojawiły się w jego postawie (projekt “Religii
Ludzkości” wraz z całą religijną obrzędowością, kultem kobiety itp.)
wyjaśnia się dwojako:
problemami osobistymi (Comte “leczył się na nerwy”)
lub tendencjami zawartymi w samym projekcie filozofii pozytywnej.
Niezależnie od odpowiedzi na to pytanie, projekt filozofii pozytywnej i
program pozytywizmu żyje niezależnie od problemów z autorem tego
projektu i programu.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

10. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Prawo trzech stadiów
Prawo trzech stadiów jest jednym z najbardziej znanych twierdzeń
Comte’a. Ma ono genezę obserwacyjną: stanowi uogólnienie obserwacji
historycznych. Jednocześnie jednak Comte przypisuje temu prawu
charakter logiczny. Obserwowane tendencje rozwojowe są uznawane przez
Comte’a za logikę rozwoju wiedzy:
każdy etap rozwoju jest etapem koniecznym a nie błędem,
kolejne etapy są zgodne z całością doświadczeń, potrzeb, rozwoju
społecznego itp.
Rozwój wiedzy idzie zatem w parze z rozwojem społecznym.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

11. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Stadium teologiczne
Pierwszym stadium rozwoju jest stadium teologiczne. W tym stadium
człowiek szuka utajonej natury rzeczy, konstruuje ponadnaturalne bóstwa,
które wyjaśniają mu świat. Przyroda to w gruncie rzeczy ciąg cudów
wytwarzanych przez bóstwa. człowiek opisuje życie i własności tychże
bóstw.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

12. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Stadium teologiczne
Co wnosi to stadium do rozwoju wiedzy?
Człowiek grupuje zjawiska, uczy się klasyfikacji.
Pojawia się w ogóle potrzeba poznania.
Poznanie ma wartość niezależną od praktyki.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

13. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Stadium metafizyczne
W stadium metafizycznym miejsce bóstw zajmują pojęcia abstrakcyjne
(byt, materia, substancja itp.). Ponadnaturalne bóstwa zostają
zastąpione przez coś nieco bardziej naturalnego. Nie są to już byty
nadprzyrodzone. Umysł ludzki uczy się w tym stadium prowadzić
obserwację zjawisk. To drugie stadium jest tylko modyfikacją pierwszego.
Z radykalną odmianą mamy do czynienia w stadium trzecim.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

14. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Stadium pozytywne
Przedmiotem poznania pozytywnego są wyłącznie fakty i związki
między nimi. Człowiek poznaje swoje możliwości poznawcze i orientujemy
się, że nie jest możliwe osiągnięcie pojęć absolutnych. Przedmiotem
badań czyni prawa, stosunki następstwa, podobieństwa, które są
odkrywane wyłącznie rozumem i obserwacją.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

15. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Hierarchia nauk
Uwaga: Comte uważa, że nauki stojące wyżej w hierarchii formułują
prawa, które obowiązują niżej. Nie jest jednak zwolennikiem unifikacji
nauk ani zwolennikiem redukcjonizmu. Uważa, że każda nauka zajmuje
się specyficznymi zjawiskami i formułuje specyficzne prawa. Każda
dyscyplina naukowa posługuje się też specyficzną metodą. Niezależnie od
tego, Comte uważał, że nauki tworzą pewną naturalną hierarchię
względem stopnia ogólności praw.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

16. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Hierarchia nauk
Hierarchia nauk zaproponowana przez Comte’a ma charakter logiczny:
nauki są ze sobą logicznie powiązane. Ten logiczny związek polega na
tym, że żadna z dyscyplin podrzędnych nie może formułować praw, które
byłyby sprzeczne z prawem dyscypliny nadrzędnej, czyli np. socjologia
(fizyka społeczna) nie może formułować praw niezgodnych z prawem
ciążenia. System wiedzy ma zatem jednolity charakter, ale nie jest
zdominowany przez jedną dyscyplinę.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

17. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Hierarchia nauk
Hierarchia nauk:
1
matematyka,
2
astronomia,
3
fizyka,
4
chemia,
5
biologia,
6
socjologia.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

18. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Hierarchia nauk
Uwaga - przedstawiona wyżej hierarchia nauk jest ich układem względem
zasięgu praw opisujących pewne typy zjawisk - astronomia opisuje
względnie proste zjawiska, socjologia najbardziej złożone.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

19. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Socjologia - fizyka społeczna
Comte początkowo używał nazwy ”fizyka społeczna”. Od czasów, gdy
inny badacz zjawisk społecznych nazwał tak badania społeczeństw przy
zastosowaniu metod statystycznych używa nazwy “socjologia”.
Socjologia - według Comte’a - nie weszła jeszcze w stadium pozytywne.
Bez osiągnięcia tego stadium przez socjologię budowa systemu wiedzy
pozytywnej nie będzie ukończona.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

20. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Statyka i dynamika społeczna
W pracach Comte’a znajduje się metodologiczne rozróżnienie badań na
statyczne i dynamiczne oraz próba ich precyzyjnego oddzielenia. W
socjologii podział ten wygląda tak:
dynamika - transformacja układów społecznych
statyka - pozwala uchwycić porządek społeczny, badane są instytucje
życia społecznego (rodzina, podział pracy i zjawiska religijne jako
czynniki spajające układy społeczne itp.)
Pierwszeństwo w tych badaniach ma statyka.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

21. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Czym właściwie jest filozofia?
Filozofia zajmuje się ustaleniem logiki rozwoju wiedzy oraz
sformułowaniem praw ogólnych.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

22. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Rola matematyki
Matematyka jest narzędziem uprawiania nauk. Narzędzie to pozwala na
sformułowanie praw.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

23. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Uwagi ogólne
Prawo trzech stadiów
Klasyfikacja nauk
Pozytywizm jako program społeczny
Pozytywizm jako program społeczny
Nauka w programie filozofii pozytywnej przestaje być czymś o
samodzielnej wartości. Comte oczekiwał, że rozwój nauk przyczyni się do
postępu społecznego, do reformy społecznej; idee takie pojawiają się nie
tylko u Comte’a i wczesnych pozytywistów, ale także w programie Koła
Wiedeńskiego.
Nauka o tyle warta jest uprawiania o ile przyczynia się do poprawy życia
ludzkiego, do usprawniania ludzkich umiejętności. Nauka, żeby nie
marnotrawić sił umysłowych, musi stale wracać do określenia zadań
społeczych, które powinna spełniać.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

24. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Naturalizacja filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Ewolucjonizm
Psychologizm
Naturalizacja filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Naturalizacja filozofii polega na redukcji problemów filozoficznych do
problemów pewnej konkretnej nauki empirycznej. Na przykład procesy
poznawcze mogą być zredukowane do opisu czysto biologicznego,
socjologicznego, psychologicznego itp.
Omówione zostaną dwa przykłady: biologizm w wersji ewolucjonistycznej
oraz psychologizm końca XIX wieku.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

25. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Naturalizacja filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Ewolucjonizm
Psychologizm
Ogólne zasady ewolucjonizmu
Przed sformułowaniem zasad ewolucjonizmu obowiązywała zasada
stałości cech gatunkowych. W połowie XIX wieku pojawiają się dwa
stanowiska ewolucjonistyczne:
Sformułowane przez Darwina - zakłada, że zmiany zachodzące w
cechach gatunkowych mają częściowo charakter przypadkowy a
dopiero post factum możemy ocenić, że część z nich okazała się
przydatna, część zaś okazała się szkodliwa dla istnienia gatunku. Te
cechy zostają przekazane następcom i lepiej przystosowane gatunki
mają szansę przetrwać.
Sformułowana przez Lamarcka - morfologiczne anomalie w rozwoju
gatunków zwierzęcych tłumaczy się jako rezultat wysiłków
adaptacyjnych - nie ma miejsca na powstawanie cech szkodliwych.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

26. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Naturalizacja filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Ewolucjonizm
Psychologizm
Program Herberta Spencera
Spencer podejmuje próbę rozszerzenia teorii ewolucji na opis wszelkiego
rodzaju zjawisk. Np. procesy poznawcze traktuje jak biologiczną funkcjeę
adaptacji do środowiska. Innymi instrumentami sprawnego
przystosowania się do życia w przyrodzie są np. kodeksy prawne i
instytucje społeczne.
Prawa rządzące procesami transformacji wszelkiego typu układów to
prawa ewolucji (integracja i stabilizacja układu) i dysolucji (zwiększanie
zróżnicowania i destabilizacja układu). Wszelkiego typu zmiany mają
charakter korzystny dla gatunków.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

27. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Naturalizacja filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Ewolucjonizm
Psychologizm
Różne rodzaje psychologizmu
W nurtach psychologistycznych klasyczne problemy filozoficzne są
redukowane do problemów psychologii:
psychologistyczna interpretacja praw logicznych - prawa logiczne
jako prawa myślenia (zasada niesprzeczności jest uzasadniona jako
psychiczny przymus odrzucenia zdań sprzecznych),
psychologistyczna interpretacja form logicznych i podstawowych
pojęć filozoficznych w filozofii Franza Brentano.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

28. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Koło Wiedeńskie i logiczny pozytywizm
Zdania protokolarne
Program Koła Wiedeńskiego
Program Koła Wiedeńskiego: przede wszystkim dążenie do
odseparowania wiedzy naukowej od metafizyki: wytyczenie linii
demarkacyjnej między tym, co można uznać za naukę, a tym, co nauką
nie jest. Członkami Koła Wiedeńskiego byli matematycy, fizycy,
filozofowie (Schlick, Neurath, Carnap) a związany z Kołem był także
Ludwig Wittgenstein.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

29. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Koło Wiedeńskie i logiczny pozytywizm
Zdania protokolarne
Radykalizm Koła Wiedeńskiego
Program Koła Wiedeńskiego był radykalny: zdania metafizyczne
odrzucane były nie tylko jako nienaukowe, ale przede wszystkim jako
nonsensowne. Zdania w rodzaju: “istnieje dusza ludzka“, ”istnieje
sumienie“ nie posiadają żadnego znaczenia. Nie można bowiem podać
żadnych sposobów pośredniej lub bezpośredniej weryfikacji takich zdań.
Zdanie ma znaczenie tylko o ile istnieje metoda weryfikacji zdania:
bezpośrednia - porównanie zdania z rzeczywistością,
pośrednia - polegająca na dedukcji ze sprawdzanego zdania zdań
sprawdzalnych bezpośrednio.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

30. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Koło Wiedeńskie i logiczny pozytywizm
Zdania protokolarne
Idealny język nauki
Język nauki powinien posiadać
zdania analityczne (logiczne i aparat matematyczny),
zdania syntetyczne wywiedzione z danych doświadczalnych.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

31. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Koło Wiedeńskie i logiczny pozytywizm
Zdania protokolarne
Idealny język nauki
Język nauki powinien posiadać
zdania analityczne (logiczne i aparat matematyczny),
zdania syntetyczne wywiedzione z danych doświadczalnych.
Podstawą oceny zdania są dane doświadczalne. Idealna byłaby sytuacja,
w której dysponowalibyśmy językiem pozwalającym na czyste
sprawozdanie z doświadczenia: językiem, który nie pozwala na dodanie
żadnych domieszek, które są zbędne z punktu widzenia problemu
weryfikacji zdania.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

32. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Koło Wiedeńskie i logiczny pozytywizm
Zdania protokolarne
Fizykalizm
Przedmioty i stany fizyczne uznane zostały przez Neuratha i Carnapa
za podstawowy składnik wiedzy naukowej. Według nich fundament
naszego poznania stanowią zdania będące sprawozdaniem z obserwacji
stanów fizycznych. Język fizyki klasycznej miał być uniwersalnym
językiem nauki. Język ten pozwala na czystą rekonstrukcję doświadczeń.
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.

33. Pr[Pleaseinsertintopreamble]ba definicji nurtu pozytywistycznego
Program pozytywizmu Augusta Comte’a
Próby naturalizacji filozofii na przełomie XIX i XX wieku
Neopozytywizm w XX wieku
Koło Wiedeńskie i logiczny pozytywizm
Zdania protokolarne
Dziękuję za uwagę i zapraszam do stawiania pytań!
Artur Machlarz
e-mail: artur.machlarz@uni.opole.pl
www: http://www.uni.opole.pl/∼machlarz
Artur Machlarz
Filozofia - August Comte i program pozytywizmu.