1. ARKITEKTURA GOTIKOA
Errepasoa

2. Sarrera
• Arte Gotikoa hiritar bizitza berriaren
espresioa da
• Bi esparru desberdinetan garatzen da:
Erlijiosoa
Zibila

3. Sarrera
•
•
•
•
Gotiko terminoa zentzu despektibo baten sortzen da (Goth
hitzetik dator, godoen arteaklasikoa ez dena,
errenazimenduan eman zioten izena)
Ile de france (“frantziako irla”)delakoan sortzen da (Paris
eta bere inguruan)
XII.mende erdialdetik XV.mende bukaerara,
Errenazimenduko arteak ordezkatuko du
Hainbat elementuek izan zuten eragina estilo honen
agerpeneanaldaketa sozial eta ekonomikoak ):
– Botere berri baten sorrera: hiriko burgesia
– Hirien eta biztanleriaren hazkundea
– Unibertsitateen garapena
– Merkataritzaren garapena
– Gremioen sorrera
– Gizarte feudalaren balioak ahultzen
– Norbanakoaren balioen garrantzia
– Monarkia eta estatu berrien finkapena
– Espiritualitate berri bat, Zister-ren erreformarekin
jaioa(erromaniko bukaerako apaindura gehiegikeriaren
aurka)

4. Sarrera
•
Estiloak bilakaera bat izan zuen: gotikoaren barruan hainbat aldi:
– XII. mendea: hasiera (erromanikoarekin nahasten dena)
– XIII. mendea: klasikoa (katedral garrantzitsuenak eraiki ziren). Nabeen
arteko alde handiak eta beira-leihoen erabilera bikaina.
– XIV. mendea: manierista: proiektu berri gutxi, arku zorrotzagoak eta
dekorazio lanekin. Aurreko proiektuen jarraipena
– XV. mendea: garduna edo flamigeroa:(“flamboyant”), gangen nerbioak
gero eta bihurriagoak, garren itxura hartzen dute, dekorazioa gero eta
korapilatsuagoa

5. Elementu arkitektonikoak
Arku ojibalak
Tudor
Karpanela
Hiru zentrokoa

6. Elementu arkitektonikoak
Leihoak
Gargolak
Gabletea
Kapitela

7. Katedrala
• Eraikuntza nagusia
da
• Berrikuntza teknikoek
aukera eman zuten
eraikuntza hauek
egiteko

8. Katedrala
•
•
•
•
•
•
Oinplanoak gurutze
latindarrekoak izaten dira baina
zailagoa da hau bereiztea, nabeen
kopurua transeptuaren ondoren
handitu egiten delako.
Hiru edo bost nabe izaten dute,
normalena bostekoa delarik
transeptu ondoren
Girola (deanbulatorioa)dute
Kapera erradialak dituzte
Nabeak ertz gangaz eta gurutze
gangaz estaltzen dira
Fatxada nagusian bi dorre izaten
dituzte.

9. Katedrala
• Oinplanoa izan daiteke:
Basilikala
Saloikoa

10. Katedrala
Altxatuan alboko nabeak ikusten dira, eta hauen
gainean triforioa dago eta azkenik, goiko partean,
klaristorioa.

11. Katedrala
• Barrualdea argiz beteta dago,
leiho anitzei esker
• Katedralak hiru maila ditu:
behekoa, galeria(edo triforioa)
eta klaristorioa.
• Hormak irekiak dira, argia
elizan sartzen utziz,
intentsitateko maila desberdinez
(argi gehiago dago zuzenean
iristen den tokietan, hau da,
goiko parteetan).
• Leiho gehiago dago oraingo
euskarriak hormari itsatsiak ez
daudelako.

12. Katedrala
•
•
•
•
•
Estalkia kanoi gangatik bilakatu
zen.
Arku ojibalak egitura
altuagoak egiteko aukera
ematen du.
Estalki arruntenak:
– Gurutze ganga
– Ertz-ganga
Denak pilare delikatu eta arinen
gainean aurkitzen dira
Nerbioak gurutzatzen diren
tokietan klabe dekoratuak
jartzen dira.

13. Estalki motak
(arrunta)
Gurutze ganga
(sei zatikoa)

14. Estalki motak
Ertz ganga

15. Katedrala
• Euskarriak oinarrizkoak
ziren eraikuntza hauetan
• Kanpoaldean arruntena
arbotanteak agertzea da
• Hauen gainean
pinakuluak jartzen dira
eraikuntzako indarrak
bertikalki behera
bideratzeko.
Pinakulua
Arbotanteak

16. Katedrala
• Arbotanteen
erabilerari esker
horma aske geratzen
da eta posible da
leihoak irekitzea
• Leihoak beirategiz
estaltzen dira

17. Katedrala
Orratzak
Transeptua
Gurutzadura
Girola
Klaristorioa Tribuna
Gargolak
Absidea
Arrosetoia
Nabe
Fatxada
Arbotanteak
Kapera
erradialak
Alboko fatxada

18. Arkitektura zibila
• Honen garapena hainbat elementuen
ondorioa da
– Merkataritzaren berpizkundea
– Hirien gobernuko garapena
• Eraikuntza nagusiak dira
– Jauregiak
– Udaletxeak
– Merkatuak edo lonjak

19. Arkitektura zibila
• Udaletxeak hiriko gobernuko egoitzak ziren
• Bi eredu daude:
– Iparraldekoa (Herbehereak) : oso dekoratuak, arku ojibal eta
zorrotzez
– Hegoaldekoa (Italian): itxiagoa, gaztelu baten antzera
Leuven
(Belgika)
Siena
(Italia)

20. Arkitektura zibila
• Jauregiak nobleziaren etxebizitzak ziren
• Babesako funtzioa galtzen dute

21. Arkitektura zibila
• Lonjak produktuak
gordetzeko eta
saltzeko tokiak ziren
• Helburu honetarako
gela handiak behar
zituzten
• Espazio gardenak dira,
zutabe garai eta
estilizatuekin

22. Frantziar gotikoa
•
•
•
•
•
Frantziar, Alemaniar eta Belgiar katedralen
ezaugarria haien arteko eragin zuzena da, eta
denak dira altuak eta bertikalitateko
inpresioa sortzen dute.
Konpaktuak dira, transeptua gutxi edo
batez irteten delarik eta bigarren mailako
kaperak ez dira nabaritzen.
Fatxada nagusiak atari hirukoitza du eta
honen gainean arrosetoia eta bi dorre
altuak alboetan.
Absidea poligonala da, girolarekin eta
batzuetan kapera erradialak izaten dituzte.
Frantziako hegoaldean katedral gehienek ez
dute transepturik eta batzuk ezta alboko
naberik ere.

23. Britaniar gotikoa
•
•
•
•
•
•
•
•
Katedralen ezaugarririk nagusia haien luzera
handia eta horizontalitatea azpimarratzeko
gogoa da.
Arrunta da zati desberdinak garai
desberdinetakoak izatea,ez dira saiatzen
batasuneko inpresioa ematen.
Zabaltzen dira, transeptu bikoitzarekin eta Lady
Chapels edo Amabirjinari dedikaturiko kaperekin
alde batean itsatsiak.
Fatxada nagusian ateak ez dira esanguratsuak
Leihoak handiak dira baina ez dago arrosetoirik
eta espazio hori gableteentzat uzten da.
Bi dorre izan ditzakete edo batere ez.
Gurutzadura gainean normalean dorre bat dago,
oso altua eta orratz batez bukatua.
Absidea zuzena izaten da.

24. Italiar gotikoa
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Polikromia erabiltzen du, kolore desberdineko
marmola erabiliz kanpoan eta kolore desberdineko
dobelak erabiliz barrualdean.
Oinplanoa erregularra eta simetrikoa izaten da
eta zutabe gutxi eta aldenduak ditu.
Proportzioak matematikoak dira, laukian
oinarriturik, eta arkuak semizirkularrak izaten dira.
Mosaikoak izan ditzake ateen gainean.
Fatxadetan irteten diren portxeak daude eta
leihoak gehienetan zirkularrak izaten dira, baina
ez arrosetoirik ezta dorrerik ere.
Gurutzaduraren gainean normalean kupula bat
dago.
Normalean beti dago zutabe solte bat
(campanille) eta bataiategia.
Leihoak ez dira Europako iparraldekoak bezain
handiak ,beirategiak erabiltzen badira ere.
Arbotantearen beharrik ez.

25. Germaniar gotikoa
• Dorre altuak eta orratzak ezaugarri
garrantzitsuenak.
• Fatxada nagusiak Frantziar eredua
jarraitzen du, baina dorreak altuagoak
dira eta orratz kalatuz amaitzen dira.
• Absideak frantziar eredua jarraitzen du
ere.
• Barruko berezko ezaugarria da haien
zabalera eta irekitasuna.
• Normalean ez dute transeptu oso
markatua.

26. Espainiar gotikoa
•
•
•
•
•
Katedral hauek oso konplexuak izaten dira.
Besteekin konparatuz gero, motzagoak eta
zabalagoak dira, eta askotan kaperaz
inguraturik egoten dira.
Estilistikoki barietate handikoak dira.
Islameko eraginak dituzte eta garaiaren
amaieran Berpizkundeko elementuak
konbinatzen dituzte.
Beste eraginak:
– Fatxada nagusia frantsesen tankerakoa da
– Orratzak dituzte, germaniarren antzera.
•
•
Pinakulu gutxi.
Askotan dorreak eta kupulak izaten
dituzte, barietate handikoak