1. ARALING PANLIPUNAN 9 MODULE 5
LAYUNIN AT PAMAMARAAN NG PATAKARAN NG PANANALAPI
PATAKARANG PANANALAPI O MONETARY POLICY ay ang paggamit o
pagkontrol ng suplay ng salapi at antas ng interes upang mapalago ang
ekonomiya at mapatatag ang presyo sa pamilihan
1.Fiat Money Authority – ang BSP lamang ang may kapangyarihang
mag-imprenta ng salapi sa bansa. Kung kailangan ng karagdagang salapi
sa sirkulasyon, maaaring mag-imprenta ng salapi upang punan ito.
2. Laang Reserba (Required Reserved) – ito ay bahagi ng idinedeposito ng
mga tao sa bangko na kailangang itabi ng bangko at hindi ipautang.
3. Pagdidiskuwento – Bilang nagpapautang, maaaring diktahan ng BSP
kung magkano ang interes ng kaniyang pagpapautang. Ang interes na ito
ay tinatawag na rediscounting.
4. Open-market Operation – ito ay pagbebenta o pagbili ng mga papel ng
pagkakautang ng pamahalaan o government securities na direkta sa
pamilihan.
5. Pagbebenta at pagbili ng dayuhang salapi – maaring magbenta at
bumili ang BSP ng dolyar sa pamilihan. Kapag bumili ang BSP ng dolyar;
binabayaran ito ng piso, kung ang BSP naman ang nagbebenta ng
dayuhang salapi, nakatatanggap naman siya ng piso, sa ganitong paraan
nakokontrol ang suplay ng salapi gamit ang pamamarang ito.
6. Moral Suasion – ang BSP ay may di-matatawarang impluwensiya sa mga
bangko. Dahil sa impluwensiyang ito, maaari nang maiderekta ang mga
gawain ng mga bangko ayon sa layunin ng pamahalaan. Maaaring
kausapin ng gobernador ng BSP ang mga bangko upang maipaliwanag
ang sitwasyon ng ekonomiya at kung paano makatutulong ang mga
bangko upang malutas ang anumang suliranin sa pananalapi na
kinakaharap ng bansa.
MGA URI NG BANGKO
1.Bangkong Komersiyal –pinakamalaking grupo ng bangko pagdating sa
puhunan at ari-arian. Tumatanggap ang bangkong ito ng demand deposit
at iba pang serbisyong pampinasyal. Sila rin ay pinapayagang tumanggap
ng papeles ng pagkakautang.
Halimbawa ng Bangkong Komersiyal: BPI, Union Bank, Metrobank at
Equitable PCI Bank.
2.Bangko ng Pag-iimpok – pangunahing gawain ng bangkong ito ang
tumanggap ng mga impok ng mga mamamayan at ipautang ito sa mga
mamumuhunan upang sila ay tumubo.
Halimbawa ng Bangko ng Pag-iimpok: Allied Savings Bank, Banco Filipino
Savings Bank, Mortgage Bank at BPI Family Savings Bank
3.Bangkong Rural – bangkong matatagpuan sa mga lalawigan at bayan
kung saan limitado lang ang kanilang pinaglilingkuran dahil sa maliit
lamang ang kanilang puhunan. Karaniwang kliyente ng ganitong bangko
ay mga magsasaka, mangingisda at mga taong nabibilang sa sektor ng
agrikultura.
MGA EPESYAL NA BANGKO
a.Development Bank of the Philippines (DBP) – naitatag ang bangkong ito
ng pamahalaan upang magpautang sa mga proyektong pangkaunlaran,
lalung lalo na sa larangan ng pagpapatayo at pagpapalago ng industriya
ng bansa. Nagpapautang ito sa mababang interes.
b.Land Bank of the Philippines (LBP) – itinatag ang bangkong ito bilang
katuwang ng programa sa repormang agraryo ng bansa. Ito ang
pinanggagalingan ng pondo ng programa at nagbibigay ng pautang at
tulong sa mga magsasakang nakasama sa repormang agraryo.
c.Islamic Bank (Al-Amanah Islamic Investment Bank of the Philippines)
Dahil sa ibang kultura ng mga Muslim, kailangan nila ng espesyal na
bangko na hindi lamang institusyong pananalapi kundi susunod din sa
alituntunin ng kanilang relihiyong Islam na may kinalaman sa pananalapi,
pangungutang, pagbabayad at pakikipagkalakalan.
2. IBA PANG INSTITUSYONG PANANALAPI
a. Kompanyang Seguro – ito ay nahahati sa dalawa: ang pribado at
pag-aari ng pamahalaan.
b.Government Service Insurance System (GSIS) ay itinalaga upang
mangolekta sa mga empleyado ng pamahalaan ng buwanang
kontribusyon bilang pag-iimpok sa kanilang pagreretiro sa serbisyo ng
pamahalaan.
c. Social Security System – ito ay itinalaga para mangolekta ng buwanang
kontribusyon sa mga empleyado ng mga pribadong kompanya. Sila ay
tatanggap ng pensiyon sa kanilang pagreretiro at naka-seguro rin sila sa
anumang mangyayaring aksidente at iba pang pinsala sa katawan dulot
ng kanilang trabaho.
d.Bahay-Sanglaan – ito ay nagpapautang ng salapi ngunit may kolateral
na karaniwang alahas, kasangkapan, o kagamitan at anumang
mahahalagang bagay.
e.Tagapagpalit ng Dayuhang Salapi (Money Exchanger) – ito ay nasa ilalim
ng pamamahal ng BSP upang legal na makapagpalit ng mga dayuhang
salapi
sa piso.
Ang PDIC o Philippine Deposit Insurance Corporation ay isang korporasyong
pag-aari ng pamahalaan na itinatag noong Hunyo 1963 sa ilalim ng Batas Republika
Blg. 3591
Ang PDIC ay gumagarantiya ng hanggang Php500,000.00 sa deposito ng bawat
depositor.
PANDAIGDIGANG INSTITUSYONG PANANALAPI
Matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, lahat ng bansa ay naharap
sa matinding kahirapan at pagkawasak ng ekonomiya dulot ng digmaan.
Itinatag ang tatlong pangunahing institusyon upang mamahala sa
gagawing rehabilitasyon at sa sistema ng pandaigdigang kalakalan. Ito ay
ang:
1. World Bank (WB) – layunin nito na magbigay ng tulong pananalapi at
payo sa mga bansang kasapi nito para sa kanilang programang
pangkaunlaran, pagbawas sa kahirapan at proteksiyon sa pandaigdigang
pamumuhunan.
2. International Monetary Fund – tumitingin sa pandaigdigang sistema ng
pananalapi sa pamamagitan ng pag-aaral sa palitan ng dayuhang salapi at
balanseng kita ng mga bansa sa mundo. Ito rin ay nagbibigay ng teknikal
at tulong pinansyal kapag may pangangailangan at may humingi ng
tulong.
3. General Agreement on Tariffs and Trade (GATT) – Naitatag ito upang
itaguyod ang internasyonal na kalakalan sa pamamagitan ng pagbawas o
pagtatanggal ng mga hadlang sa kalakalan katulad ng taripa o quota.