Adikzioen gaineko inkesta. Euskadi 2017Irekia - EJGV
Azken 25 urteetan (1992az geroztik) EAEn drogen kontsumoa eta beste adikzio batzuk analizatzen dituen serie historikoa. Funtsezko tresna bihurtu da arlo honetako politikak bideratzeko.
Osasun saila. Eusko Jaurlaritza
IREKIA:
https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/48580
Adikzioen gaineko inkesta. Euskadi 2017Irekia - EJGV
Azken 25 urteetan (1992az geroztik) EAEn drogen kontsumoa eta beste adikzio batzuk analizatzen dituen serie historikoa. Funtsezko tresna bihurtu da arlo honetako politikak bideratzeko.
Osasun saila. Eusko Jaurlaritza
IREKIA:
https://www.irekia.euskadi.eus/eu/news/48580
Comportamiento electoral en las pasadas elecciones / Hauteskundeen aurrean he...Irekia - EJGV
El seguimiento e interés que ha mostrado la ciudadanía vasca por las últimas elecciones celebradas el pasado 21 de abril ha aumentado respecto a comicios anteriores, según un estudio sobre el comportamiento electoral hecho público hoy. Así, un 62% de la población afirma haber tenido mucho o bastante interés; mayor que el registrado en los comicios autonómicos de 2020 (53%), y de 2016 (56%).
Según el sondeo, la práctica totalidad de la población consultada (el 96%) se muestra conforme con el voto emitido y entre las personas que se abstuvieron, solo un 15% afirman que, vistos los resultados, preferirían haber acudido a votar.
De cara al futuro Gobierno Vasco, la fórmula preferida es la reedición del actual pacto de Gobierno entre el PNV y el PSE-EE (35%), seguida de un pacto entre el PNV y EH Bildu (17%) y en tercer lugar un pacto entre EH Bildu y el PSE-EE (10%).
Aurreko hauteskundeen aldean, iragan den apirilaren 21eko hauteskundeei euskal herritarrek egindako jarraipena eta ipinitako arreta handitu egin dira, gaur plazaratutako hauteskundeetako portaerei buruzko ikerketa baten arabera. Izan ere, galdetutakoen %62k interes handia edo nahikoa izan du; eta aurreko urteetan hauteskundeek arreta txikiagoa izan zuten: 2020an, % 53k izan zuten interesa; 2016an, % 56k.
Azterketaren arabera, galderak erantzun dituzten ia-ia guztiak (% 96) emandako botoarekin ados daude; eta abstenitu zirenen artean, % 15ek soilik baieztatu dute, orain, hauteskundeetako emaitzak ikusita, nahiago izango luketela botoa ematera joan izana.
Hurrengo Eusko Jaurlaritzari begira, gehienek, % 35ek, egungo EAJren eta PSE-EEren arteko ituna errepikatzea nahiko lukete; bigarrenik, galdetutakoen % 17k, EAJren eta EH Bilduren arteko akordio bat; eta, hirugarrenik, % 10ek, EH Bilduren eta PSE-EEren artekoa.
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Gida horrekin batera, haurdunaldirako beste gida espezifiko bat prestatu da, eta “Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua du. Azken horretan, kontsumoak haurrarengan dituen ondorioak azaltzen dira, mito faltsuak desmuntatzen dira eta haurdunaldiaren etapetarako aholkuak ematen dira, kerik gabeko ingurune batez inguratzearen abantailak nabarmenduta
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Junto a esta guía, se ha elaborado otra específica para el embarazo que, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”, explica las consecuencias del consumo en el o la bebé, desmonta falsos mitos y aporta consejos para las etapas de la gestación, subrayando las ventajas de rodearse de un entorno libre de humo.
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83Irekia - EJGV
Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur argitaratu duen Euskal Soziometroaren arabera, Euskadiko egoera politiko eta ekonomikoaren balorazioa oso positiboa da. % 66k uste du egoera politikoa ona edo oso ona dela, eta % 79k iritzi bera du egoera ekonomikoari buruz. Oraingo honetan, datu-bilketa martxoaren 15etik 20ra bitartean egin da.
Egoera ekonomikoaren balorazioa serie osoko onena da, 2002an hasi baitzen. Urtebete barru egoera ekonomikorako itxaropenak banatuta daude: % 46k uste du berdin jarraituko duela, % 22k hobera egingo duela eta % 27k okerrera egingo duela.
Biztanleriaren % 69k dio ez duela arazorik hilabete amaierara iristeko, % 25ek arazo batzuk ditu, eta beste % 5ek arazo asko ditu.
Jarrera eta balio politikoei dagokienez, biztanleriaren erdiak adierazi du interesa duela hurrengo Hauteskunde Autonomikoekiko ( % 21ek interes handia du eta % 27k interes handia). Ehuneko hori aurreko Udal eta Foru Hauteskundeei buruz agertutako interesa baino zertxobait handiagoa da. Hala ere, lider politikoen ezagutza nahiko txikia da oraindik.
La valoración de la situación política y económica de Euskadi es muy positiva. Un 66% cree que la situación política es buena o muy buena y un 79% opina eso mismo sobre la situación económica, según el Sociómetro Vasco hecho público hoy por el Gabinete de Prospección Sociólogica. En esta ocasión, la muestra se ha realizado entre el 15 y 20 de marzo.
La valoración de la situación económica es la mejor de toda la serie, comenzada en 2002. Las expectativas para la situación económica dentro de un año están divididas: un 46% cree que se mantendrá igual, un 22% que mejorará y un 27% que empeorará.
Un 69% de la población afirma no tener problemas para llegar a fin de mes, un 25% tiene algunos problemas, y otro 5% muchos.
En cuanto a las actitudes y valores políticos, la mitad de la población se muestra interesada por las próximas Elecciones Autonómicas (21% muy interesada y 27% bastante), porcentaje ligeramente superior al interés mostrado sobre las pasadas Elecciones Municipales y Forales. Sin embargo, el conocimiento de los líderes políticos sigue siendo relativamente bajo.
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur txosten bat aurkeztu du Hauteskunde Autonomikoak orain eginez gero boto aurreikuspena zein izango litzatekeen argitzeko. Informazio bilketa martxoaren 15a eta 20a bitartean egin zen.
El Gabinete de Prospección Sociológica del Gobierno Vasco ha hecho público un estudio para conocer la previsión de voto en el caso de celebrarse ahora las Elecciones Autonómicas. La recogida de información se realizó entre el 15 y el 20 de marzo a través de entrevistas realizadas a una muestra representativa de la población de la Comunidad Autónoma Vasca.
Comportamiento electoral en las pasadas elecciones / Hauteskundeen aurrean he...Irekia - EJGV
El seguimiento e interés que ha mostrado la ciudadanía vasca por las últimas elecciones celebradas el pasado 21 de abril ha aumentado respecto a comicios anteriores, según un estudio sobre el comportamiento electoral hecho público hoy. Así, un 62% de la población afirma haber tenido mucho o bastante interés; mayor que el registrado en los comicios autonómicos de 2020 (53%), y de 2016 (56%).
Según el sondeo, la práctica totalidad de la población consultada (el 96%) se muestra conforme con el voto emitido y entre las personas que se abstuvieron, solo un 15% afirman que, vistos los resultados, preferirían haber acudido a votar.
De cara al futuro Gobierno Vasco, la fórmula preferida es la reedición del actual pacto de Gobierno entre el PNV y el PSE-EE (35%), seguida de un pacto entre el PNV y EH Bildu (17%) y en tercer lugar un pacto entre EH Bildu y el PSE-EE (10%).
Aurreko hauteskundeen aldean, iragan den apirilaren 21eko hauteskundeei euskal herritarrek egindako jarraipena eta ipinitako arreta handitu egin dira, gaur plazaratutako hauteskundeetako portaerei buruzko ikerketa baten arabera. Izan ere, galdetutakoen %62k interes handia edo nahikoa izan du; eta aurreko urteetan hauteskundeek arreta txikiagoa izan zuten: 2020an, % 53k izan zuten interesa; 2016an, % 56k.
Azterketaren arabera, galderak erantzun dituzten ia-ia guztiak (% 96) emandako botoarekin ados daude; eta abstenitu zirenen artean, % 15ek soilik baieztatu dute, orain, hauteskundeetako emaitzak ikusita, nahiago izango luketela botoa ematera joan izana.
Hurrengo Eusko Jaurlaritzari begira, gehienek, % 35ek, egungo EAJren eta PSE-EEren arteko ituna errepikatzea nahiko lukete; bigarrenik, galdetutakoen % 17k, EAJren eta EH Bilduren arteko akordio bat; eta, hirugarrenik, % 10ek, EH Bilduren eta PSE-EEren artekoa.
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Gida horrekin batera, haurdunaldirako beste gida espezifiko bat prestatu da, eta “Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua du. Azken horretan, kontsumoak haurrarengan dituen ondorioak azaltzen dira, mito faltsuak desmuntatzen dira eta haurdunaldiaren etapetarako aholkuak ematen dira, kerik gabeko ingurune batez inguratzearen abantailak nabarmenduta
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Junto a esta guía, se ha elaborado otra específica para el embarazo que, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”, explica las consecuencias del consumo en el o la bebé, desmonta falsos mitos y aporta consejos para las etapas de la gestación, subrayando las ventajas de rodearse de un entorno libre de humo.
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gida praktiko bana argitaratu du erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta ohitura uzten laguntzeko.
Lehenengoa, “Hobe tabakorik gabe. Lor dezakezu!”, herritar guztiei zuzenduta dago, eta tabakoaren kontsumoak dakartzan kalteei eta tabakoa uztearen onurei buruzko informazioa ematen du. Horrez gain, tabakoa uzteko prozesuaren urrats bakoitzean jarraitu beharreko gomendioak ematen ditu.
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...Irekia - EJGV
El Departamento de Salud del Gobierno Vasco ha publicado sendas guías prácticas para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayudar a abandonar el hábito.
La primera de ellas, “Mejor sin tabaco: ¡puedes conseguirlo!” está dirigida a la población en general y aporta información sobre los perjuicios del consumo de tabaco y los beneficios de abandonarlo, además de recomendaciones a seguir en cada paso del proceso de abandono.
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83Irekia - EJGV
Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur argitaratu duen Euskal Soziometroaren arabera, Euskadiko egoera politiko eta ekonomikoaren balorazioa oso positiboa da. % 66k uste du egoera politikoa ona edo oso ona dela, eta % 79k iritzi bera du egoera ekonomikoari buruz. Oraingo honetan, datu-bilketa martxoaren 15etik 20ra bitartean egin da.
Egoera ekonomikoaren balorazioa serie osoko onena da, 2002an hasi baitzen. Urtebete barru egoera ekonomikorako itxaropenak banatuta daude: % 46k uste du berdin jarraituko duela, % 22k hobera egingo duela eta % 27k okerrera egingo duela.
Biztanleriaren % 69k dio ez duela arazorik hilabete amaierara iristeko, % 25ek arazo batzuk ditu, eta beste % 5ek arazo asko ditu.
Jarrera eta balio politikoei dagokienez, biztanleriaren erdiak adierazi du interesa duela hurrengo Hauteskunde Autonomikoekiko ( % 21ek interes handia du eta % 27k interes handia). Ehuneko hori aurreko Udal eta Foru Hauteskundeei buruz agertutako interesa baino zertxobait handiagoa da. Hala ere, lider politikoen ezagutza nahiko txikia da oraindik.
La valoración de la situación política y económica de Euskadi es muy positiva. Un 66% cree que la situación política es buena o muy buena y un 79% opina eso mismo sobre la situación económica, según el Sociómetro Vasco hecho público hoy por el Gabinete de Prospección Sociólogica. En esta ocasión, la muestra se ha realizado entre el 15 y 20 de marzo.
La valoración de la situación económica es la mejor de toda la serie, comenzada en 2002. Las expectativas para la situación económica dentro de un año están divididas: un 46% cree que se mantendrá igual, un 22% que mejorará y un 27% que empeorará.
Un 69% de la población afirma no tener problemas para llegar a fin de mes, un 25% tiene algunos problemas, y otro 5% muchos.
En cuanto a las actitudes y valores políticos, la mitad de la población se muestra interesada por las próximas Elecciones Autonómicas (21% muy interesada y 27% bastante), porcentaje ligeramente superior al interés mostrado sobre las pasadas Elecciones Municipales y Forales. Sin embargo, el conocimiento de los líderes políticos sigue siendo relativamente bajo.
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...Irekia - EJGV
Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur txosten bat aurkeztu du Hauteskunde Autonomikoak orain eginez gero boto aurreikuspena zein izango litzatekeen argitzeko. Informazio bilketa martxoaren 15a eta 20a bitartean egin zen.
El Gabinete de Prospección Sociológica del Gobierno Vasco ha hecho público un estudio para conocer la previsión de voto en el caso de celebrarse ahora las Elecciones Autonómicas. La recogida de información se realizó entre el 15 y el 20 de marzo a través de entrevistas realizadas a una muestra representativa de la población de la Comunidad Autónoma Vasca.
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunakIrekia - EJGV
Silver edo senior belaunaldia 55 urtetik 85 urtera bitarteko biztanleek osatutako taldea da eta Euskadin 800.000 pertsona inguru biltzen ditu
Belaunaldiaren zati handi bat ez da komunikabideek, markek eta horien publizitate-kanpainek interpelatua sentitzen, “ikusezintasun sozial” moduko batean, eta 65 urtetik gora areagotu egiten da eta biztanle-talde horren zati bat baztertuta sentitzen da eten digitalaren
Euskadiko merkataritzari dagokionez, silver belaunaldiaren % 20k uste du Euskadiko merkataritza ez dagoela adineko biztanleen premietara erabat egokituta.
Consumo y preferencias de la generación silverIrekia - EJGV
La generación silver o senior configura un grupo de población entre los 55 y 85 años que incluye a cerca de 800.000 personas en Euskadi.
Buena parte de la generación no se siente interpelada por los medios de comunicación, las marcas y sus campañas de publicidad en una suerte de “invisibilidad social” que se acentúa a partir de los 65 años y parte de esta población se siente excluida a causa de la brecha digital.
En cuanto al comercio vasco, cerca de un 20% de la generación silver considera que el comercio vasco no está plenamente adaptado a las necesidades de la población mayor.
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023Irekia - EJGV
El consumidor vasco valora con un notable al comercio de su entorno.
Las conclusiones del estudio, antes conocido como barómetro del consumo, muestran que, si bien la principal inquietud de la población vasca sigue siendo la inflación, baja notablemente el porcentaje, un 34,6%, frente a más del 50% en 2022. Por otra parte, el 20,4% ha decidido posponer la compra de bienes duraderos que tenía previsto adquirir a principio de año, por ejemplo, un vehículo, vivienda, viajes. Este dato ha ido reduciéndose en las últimas olas, lo que indica una paulatina recuperación de confianza por parte de las personas consumidoras. De hecho, el indicador de confianza aumenta de los 62,7 puntos de 2022 a los 84,6 de 2023.
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82Irekia - EJGV
Euskal biztanleriak positiboki baloratu du (7 puntu 10etik) bere egungo egoera pertsonala eta segidako baliorik altueneraino iritsi da, Prospekzio Soziologikoen Kabineteak argitaratutako azken Euskal Soziometroaren arabera. Euskadiren gaur egungo egoeraren balorazioa ere ona da (6 puntu).
Euskal Soziometroak herritarren unean uneko egoerari, jarrerei eta balio politikoei buruzko pertzepzioen informazioa biltzen du, eta gaur urteko lehenengo Euskal Soziometroa argitaratu da. Landa-lana urtarrilaren 30etik otsailaren 2ra egin zen.
Euskadiko arazo nagusiei helduta, ikerketak egiaztatu duenez, gizartearen kezka nagusiek lan-merkatuarekin lotuta jarraitzen dute, nolanahi ere, 2021etik hona ardura horren maila jaisten ari da. Hain justu ere, une honetan, biztanleen % 48k kokatzen du lan-merkatua hiru arazo nagusien artean; 2021ean, berriz, biztanleen % 61ek ipintzen zuen gizarteko hiru problema handienen barruan.
Kezka-iturriekin jarraituz, lan-merkatuaren ondotik, tarte handi samarrarekin, osasuna (% 35), etxebizitza (% 25) eta ekonomia (21%) aipatu dituzte euskal biztanleek.
La población vasca valora positivamente (7 puntos de 10) su actual situación personal y alcanza el valor más alto de toda la serie, según el último Sociómetro Vasco hecho público hoy por el Gabinete de Prospección Sociológica. La valoración de la situación presente de Euskadi también es positiva (6 puntos).
El publicado hoy, es el primer Sociómetro del año y recoge información sobre las percepciones de la ciudadanía sobre la situación actual, las actitudes y los valores políticos. El trabajo de campo se realizó entre los días 30 de enero y 2 de febrero.
En cuanto a los principales problemas de Euskadi, el estudio constata que la primera preocupación de la sociedad sigue centrada en los problemas relacionados con el mercado laboral, si bien sigue con su tendencia descendente desde 2021. Un 48% de la población lo menciona como uno de los tres principales problemas, un descenso considerable desde el 61% de 2021.
Les siguen, a bastante distancia, los problemas relacionados con la sanidad (35%) y la vivienda (25%), así como los problemas económicos (21%).
El Gabinete de Prospección Sociológica del Gobierno Vasco ha hecho público un estudio para conocer la previsión de voto en el caso de celebrarse ahora las Elecciones Autonómicas. La recogida de información se realizó entre el 30 de enero y el 2 de febrero a través de entrevistas realizadas a una muestra representativa de la población de la Comunidad Autónoma Vasca / Eusko Jaurlaritzaren Prospekzio Soziologikoen Kabineteak gaur txosten bat aurkeztu du Hauteskunde Autonomikoak orain eginez gero boto aurreikuspena zein izango litzatekeen argitzeko. Informazio bilketa urtarrilaren 30a eta otsailaren 2a eta bitartean egin zen.
Osasun mentala pertsonen eta gizarteen osasunaren eta ongizatearen funtsezko osagaia da. Bizitzako esparru guztietan du eragina: pertsonalean, familian, lanean, gizartean eta komunitatean. Hala ere, oraindik ere badira estigmak, aurreiritziak eta oztopoak, zaildu egiten dutenak nahasmendu mentalak dituzten pertsonentzako eta haien familientzako baliabide eta zerbitzu egokiak eskuratzea.
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028Irekia - EJGV
La salud mental es un componente esencial de la salud y el bienestar de las personas y las sociedades. Afecta a todos los ámbitos de la vida: personal, familiar, laboral, social y comunitario. Sin embargo, todavía persisten estigmas, prejuicios y barreras que dificultan el acceso a los recursos y servicios adecuados para las personas con trastornos mentales y sus familias.
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...Irekia - EJGV
Ingurumenari buruzko iritzi orokorrak / Opiniones generales sobre medio ambiente.
Erosketa ohiturak / Hábitos de compra.
Etiketatze sistema / Sistemas de etiquetaje.
Hondakinen kudeaketa / Gestión de residuos.
Norberaren ekintzak ingurumenaren alde / Acción personal por el medio ambiente.
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdfIrekia - EJGV
Plangintza estrategikoa erantzunak gizarte-aldaketetara egokitzeko eta, horri
esker, hobeto bete ahal izateko erakundeen, antolakundeen eta enpresen eginkizuna.
Gizarte-zaintzan (gizarte arlokoa, xedearen arabera) ardazten da, hau da, gizarteratzea
ahalik eta autonomia handienaz ahalbidetzera eta sustatzera bideratutako harremanlaguntzan,
pertsonen artekoetan. Eta, bereziki, GZESren zorroan zehaztutako erakundezaintzan
(erantzukizun publikokoa).
II Plan Estratégico de Servicios SocialesIrekia - EJGV
Planificación estratégica para adecuar las respuestas a los cambios sociales y
cumplir así mejor la misión de instituciones, organizaciones y empresas.
Se centra en los cuidados sociales (sociales, en razón de su objeto) entendidos como apoyos
principalmente relacionales, de personas a personas, orientados a promover la integración social con
la máxima autonomía posible. Y en particular en el cuidado institucional (de responsabilidad pública)
concretado en la cartera del SVSS.
2. EAE-N HARRAPATUTAKO OINEZKOAK
Euskal Autonomia Erkidegoko zirkulazio-istripuetan izandako ehun hildakotik
hemeretzi harrapatutako oinezkoak dira; hain zuzen, kale eta errepideetatik
ibiltzen edo igarotzen direnean.
Eusko Jaurlaritzako Trafiko Zuzendaritzak egindako estatistikek berresten dute
2012. urtean zehar 11 oinezko hil eta 90 larri zauritu zirela. Gainera, pertsona
horietako zazpi hiri-eremuan izandako harrapatzearen ondorioz hil ziren eta 4,
ordea, errepidean izandako harrapatzearen ondorioz. Halaber, larri zauritutako
90 oinezkoetatik 57 hirian harrapatu zituzten.
Harrapatze horiei dagozkien datuak 2012ko zirkulazio-istripuen estatistika
orokorraren barruan sartu behar dira; horren arabera, 5.280 biktimadun istripu
gertatu ziren, horietatik 59 hildako eta 474 zauritu larri izan ziren.
Herrialde bateko harrapatzeen egoera hobekien ebaluatzea ahalbidetzen duen
adierazlea da urteko hildako oinezkoen proportzioa. Euskal Autonomia
Erkidegoan 2012an proportzio hori 1,8koa izan da, ia Espainiako proportzio
bera eta Europar Batasuneko batez bestekoa baino zertxobait txikiagoa, azken
datuen arabera 2,1ekoa baita.
1. Grafikoa. HIL DIREN OINEZKOEN EHUNEKOAREN BILAKAERA EUSKAL
AUTONOMIA ERKIDEGOAN ZIRKULAZIO ISTRIPUETAN HILDAKOEN GUZTIZKOA
KONTUAN HARTUTA
30,0
25,7
27,5
25,0
25,0
24,7
23,9
22,6
20,9
20,0
17,9
18,6
18,6
16,9
15,0
16,3
10,0
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Hildako oinezkoen proportzio hori handiago edo txikiagoa izatea, lehendabizi,
hiri-eremuan gertatu diren hildakoen proportzioari lotuta egongo da. Izan ere,
jakina den moduan, hiriko zirkulazio-istripu baten ondorioz hildako lau
pertsonatik hiru oinezkoak dira.
2
3. Hala ere, ez da ahaztu behar adierazle horren gainean motorizazio-tasak duen
pisua; hau da, herrialde bakoitzean 1.000 biztanleko dagoen ibilgailu-kopurua,
ibilgailuko dauden errepide-kilometroak eta, batez ere, ibilgailu guztiek urtean
egindako kilometro-kopurua.
Bada, adierazle horiek guztiak aztertuta, ikusten dugu Euskal Autonomia
Erkidegoak 1000 biztanleko 600,5eko motorizazio-tasa duela eta esan
dezakegu tasa hori Europan erdi-mailakoa dela. Hala ere, errepide-sarearen
luzera, 1000 biztanleko zein ibilgailuen kopuruaren arabera, inguruko
herrialdeek dutena baino askoz txikiagoa da. Horri guztiari gehitzen baldin
badiogu euskal errepideetako mugikortasun-tasa Europako batez bestekoa
baino handixeagoa dela, agerian geratuko da euskal errepideen ezaugarririk
nagusienetako bat: trafikoaren dentsitate handia edo, beste era batean esanda,
errepide, ibilgailu eta pertsonen arteko elkarreragin handia.
HARRAPATZEEN BILAKAERA
1. koadroan ikus daitekeenez, Euskal Autonomia Erkidegoan gertatutako
harrapatze baten ondorioz hil eta larri zauritu diren oinezkoen kopuruak
erakusten du gehiago jaisten jarraitzeko erresistentzia-zantzu batzuk daudela.
1. Koadroa. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO HARRAPATZEEN BILAKAERA, LURRALDE
HISTORIKOKA, KALTEGARRITASUNAREN ARABERA (Ertzaintza, Udaltzaingoak)
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
ARABA
Hildakoa*
3
6
3
3
4
3
3
5
4
1
1
2
Larri zauritua
58
53
54
40
49
40
42
34
39
24
24
19
BIZKAIA
Hildakoa*
14
19
22
20
22
6
12
6
6
7
5
6
Larri zauritua
102
118
107
97
98
80
62
67
64
64
59
55
Hildakoa*
14
10
10
16
5
12
13
11
6
6
8
3
Larri zauritua
85
66
67
95
69
67
67
54
58
45
40
43
GIPUZKOA
EAE
Hildakoa*
Larri zauritua
*24 ordura hildakoak
31
35
35
39
31
21
28
22
16
14
14
11
245
237
228
232
216
187
171
155
161
133
123
117
Gorabehera txikiak alde batera utzita, talde txikietako estatistika-serie batean
ohikoa den aldakortasuna bakarrik adierazten baitute, 2. grafikoan ikus
daitekeenez, bilakaera horretan nabarmenena da hiru lurralde historikoetan
hildakoen kopuruak duen beheranzko joera, Bizkaian gehiago jaitsi bada da
ere.
3
4. 2. Grafikoa. ZIRKULAZIO ISTRIPUETAN HILDAKO OINEZKOEN
BILAKAERA
25
22
20
20
19
16
14
15
22
13
14
12
10
10
12
6
6
6
5
5
11
10
3
6
5
4
3
6
6
3
3
6
8
7
5
4
3
1
1
3
2
2009
2010
2011
2012
0
2001
2002
2003
2004
2005
2006
ARABA
2007
BIZKAIA
2008
GIPUZKOA
Gauza bera gertatzen da larri zauritutako oinezkoekin, 3. grafikoan ikus
daitekeenez.
3. Grafikoa. ZIRKULAZIO ISTRIPUETAN LARRI ZAURITUTAKO
OINEZKOEN BILAKAERA
140
118
120
107
100
80
102
85
97
80
95
69
66
67
54
60
58
62
67
40
53
40
98
49
67
40
67
64
58
54
64
45
42
34
39
24
59
55
40
43
24
20
19
0
2001
2002
2003
2004
2005
ARABA
2006
2007
BIZKAIA
2008
2009
2010
2011
2012
GIPUZKOA
Gainera, kontuan hartu behar da jaitsiera hori guztia gertatu dela
automobil-parkea % 21 hazten eta euskal errepideetan mugikortasun-tasa
nabarmen handitzen ari ziren bitartean.
4
5. HARRAPATUTAKO OINEZKOAREN PROFILA
Harrapatutako oinezkoaren profila zein den jakite aldera, lehendabizi, azken
hamarkadan Euskal Autonomia Erkidegoko errepide eta kaleetan harrapatutako
pertsonen ezaugarri demografikoak aztertuko ditugu. Hala ere, ezin dugu alde
batera utzi ezinbestekoa dela desberdintzen jakitea zein den oinezkoaren eta
gidarien eginbeharra gaur egungo trafikoaren sistema konplexuaren barruan
oinezkoei irtenbideren bat benetan bilatu nahi badiegu.
Oinezkoaren ikuspegitik lehenengo datu garrantzitsua da hamar hildakotik sei
gizonezkoak direla eta lau emakumezkoak. Bestetik, hamar gizonetik bakarrik
lau 64 urtetik gorakoak dira eta emakumeen kasuan, ordea, hamarretik 8.
Segur aski, hori lotuago dago bazterbidean ibilgailua konpontzen edo bidea
mantentzeko edo hobetzeko zereginen bat egiten ari diren bitartean
harrapatzen dituzten pertsonekin –gehienbat gizonezkoak–, oinezko gisa
dagokien rolaren barruan gizonezkoek eta emakumezkoek bidean dituzten
jarrera desberdinenekin baino.
Dena den, desberdindu behar dira hiriarteko eta hiriko harrapatzeak.
Lehenengoetan gehienak gizonezkoak dira (hamarretik zazpi) eta bigarrenetan
gehienak emakumezkoak (hamarretik sei). Gainera, errepideetan harrapatuta
hildakoen % 49 64 urtetik gorakoak dira eta kaleetan eta etorbideetan
harrapatuta hildakoen artean 64 urte baino gehiago dutenek % 80 gainditzen
dute.
Laburbilduz, hiriarteko eremuan harrapatuta hiltzen den oinezkoaren profila 65
urte baino gutxiago dituen pertsona da (batik bat gizonezkoa). Hiri-eremuan
harrapatutako oinezkoaren profila, ordea, 65 urte baino gehiago dituen pertsona
da (batik bat emakumezkoa).
INOR HARRAPATU DUEN GIDARIAREN PROFILA
Inor harrapatu duen gidariaren ikuspegitik, nabarmendu beharreko lehenengo
datua da hamarretik zortzi gizonezkoak direla. Hala ere, horrek ez du
ezinbestez esan nahi gizonezko gidariek emakumezko gidariek baino
harrapatze gehiagotan nahasita egoteko joera daukatenik, gidari gehienak
gizonezkoak direla baizik.
Oinezkoen harrapatzeetan nahasitako gidarien banaketa partikularra
zirkulazio-istripuetan nahasitako gidari guztien banaketa orokorrarekin
konparatzean, nabarmendu beharra dago 24 urtetik beherako gizonezko
gidariak harrapatzeetan nahasiago daudela istripu orokorren tasan duten
pisuagatik dagokiena baino.
Datu hauen arabera, harrapatzeetan nahasitako gidariaren profila da, batez ere,
45 urte baino gutxiago dituen gizona, errepideko harrapatzeetan turismoa edo
ibilgailu astuna gidatzen duena eta hiriko harrapatzeetan turismoa edo bi
gurpileko ibilgailua.
5
6. HARRAPATZEETAN ERAGINA DUTEN KANPOKO INGURUABARRAK
Oinezkoaren eta errepidearen arteko erlazioari buruzko datuek agerian uzten
dute hildako oinezko asko arau-hausteren bat egiten ari zirela harrapatu
zituztenean. Zehazki, harrapatutako oinezkoen % 25 bakarrik, berehala edo 24
ordu igaro aurretik hil zirenak, galtzada era egokian ari ziren gurutzatzen; % 46,
ordea, galtzadan sartu ziren edo arauz kontra ari ziren zeharkatzen eta
gainerako % 29az ez dakigu arau-hausterik egiten ari ziren.
Bestalde, hileko harrapatzeen banaketan desberdintasun nabarmenak daude;
hain zuzen, udazkeneko eta neguko hiletan biltzen baita hildakoak eragin
dituzten harrapatzeen % 60. Urtarotasun hori harrapatze guztien
urtarotasunarekin konparatuz gero, ikusten dugu udazken eta neguko hiletan
larritasuna biderkatzen dela, segur aski harrapatzea gertatu den tokian
azaldutako kanpoko beste arrisku-elementu batzuen ondorioz, esaterako
argitasuna, errepidearen egoera eta aurkako faktore atmosferikoak egotea.
Hala ere, hobe dugu sinplifikaziorik ez egitea eta harrapatzeak egotearen
ondorio zuzena ez leporatzea argitasun faltari edo bidea bustita edo irristakor
egoteari, horiek baitira udazken eta neguko hiletako egoerarik ohikoenak. Izan
ere, harrapatzea dugu espazio bera erabiltzen duten gidarien eta oinezkoen
gunean biltzen diren hainbat elementuren elkarreraginaren emaitza.
Hildakoak eragin dituzten harrapatzeen asteko banaketari dagokionez,
asteburuan kontzentrazio txiki bat ere badago. Hain zuzen, ostiraleko
15:00etatik asteleheneko 13:00ak arte hildakoak eragin dituzten harrapatzeen
% 46 gertatzen dira. Ostirala da asteko egunik txarrena harrapatzeen % 18
biltzen baitu. Asteburuko harrapatzeen beste berezitasun bat da horietako asko
gaueko 12:00etatik goizeko 5:00etara bitartean gertatzen direla.
Badirudi argi dagoela asteburuak beste arriskuren bat gehitzen diola
harrapatzeen guneari, harrapatutako oinezko gehiago dagoelako ez ezik, baita
larritasuna handiagoa delako ere. Izan ere, igandean harrapatutako oinezko
guztien % 8 hil ziren eta % 29 larri zauritu; baina, esate baterako,
asteazkenetako kaltegarritasuna hau da: % 6 hildakoak eta % 28 larri
zauritutakoak. Arrisku erantsi horren arrazoiak batzuk izan daitezke, baina ez
dugu ahaztu behar asteburuan zehar oinez askoz joan-etorri gehiago egiten
direla.
Aurkako beste faktore bat gaua da. Zalantzarik gabe, harrapatze gehiago dago
egunez –zehazki, lautik hiru–; dena den, hildako oinezko gehienak gauez edo
argitasun gutxi dagoela harrapatu dituzte.
Bistan dago harrapatzeen kopurua eta larritasuna gutxitzea ahalbidetuko duten
konponbideak kokatze aldera, jardun-esparrua zehaztu, ulertu eta, azken
finean, mugatu ahal izateko ez dela nahikoa ekarpen estatistikoa. Hori lortzeko
ezinbestekoa da oinezkoak eta gidariak bidean dituzten ohituren eta jarreren
azterketan sakontzea.
6
7. ONDORIOAK
Euskal Autonomia Erkidegoko errepide eta kaleetan izandako 10
hildakotik bi oinezkoak dira.
Euskal Autonomia Erkidegoan oinezko bat hil edo larri zauritzen da hiru
egunean behin.
Hil diren oinezkoen kopurua 2000tik % 69 jaitsi da, baina epealdi berean
hildakoen kopuru osoa % 73 jaitsi da.
Hildako hamar oinezkotik sei gizonezkoak dira eta bitik bat 64 urtetik
gorakoa da.
Inor harrapatu duten gidarien % 99 gizonezkoak dira % 6 inguruk
positiboa eman dute alkoholemia-proban.
Hildakoak eragindako harrapatzeen % 60 udazkenean edo neguan
gertatzen dira.
Asteburuan hildakoak eragin dituzten harrapatze gehixeago gertatu dira.
Hil diren oinezko gehienak gauez edo argitasun gutxi dagoenean
harrapatu dituzte.
12:00etatik 13:00etara eta 18:00etatik 19:00etara arriskurik handieneko
ordu-tarteak dira.
Hildakoak eragin dituzten harrapatzeen erdietan oinezkoa galtzada edo
kalea era desegokian erabiltzen edo gurutzatzen ari zen.
Harrapatzeek, batez ere errepidean gertatzen direnek, moto-istripu batek
baino lau aldiz hilgarritasun-indize handiagoa dute eta turismo-istripu
batek baino zazpi aldiz handiagoa.
Harrapatzeak galarazte aldera, premiazkoa da gidarien ohitura eta
jokabideen gainean jardutea.
7
8. HARRAPATZEAK GALARAZTEKO AHOLKU BATZUK
Gidarientzat:
o Ohitu zaitez gelditzen oinezkoentzako pasabide batean gurutzatu nahi
duen pertsona bat ikusten duzun bakoitzean.
o Eskaini arreta berezia oinezkoei ezkerretarako edo eskuinetarako
biraketa egiten duzunean.
o Atzera jotzeko maniobretan inor harrapatzeko arriskua handitu egiten da.
o Errespetatu ezarritako abiadura, bereziki hiri-eremuetan. Abiadura hori
gaindituz zirkulatzeak harrapatutako oinezkoa hiltzeko arrisku askoz
handiagoa dakar.
o Matxura edo istripua izanez gero, erabili une oro txaleko islatzailea.
o Eskaini arreta berezia ahulenak diren oinezkoei: adineko pertsonak eta
haurrak.
o Ez ezazu espero oinezkoek beti jokabide egokia izango dutenik. Baliteke
batzuetan arauak ez jakitea edo arreta galdurik ibiltzea.
Oinezkoentzat:
o Gurutzatu galtzada beti oinezkoen pasabidetik, hori baita zeure benetako
segurtasun-uhala.
o Sartu galtzadan beti poliki eta gidariek ikusi zaituztela egiaztatu ondoren.
o Gurutzatu beti ikuspenik handiena dagoen tokitik.
o Semaforoa duten bidegurutzeetan ez itxaron bakarrik panpina berde
egon arte, baita autoak geldi egon arte ere.
o Bidegurutzea plazetan, biribilguneetan edo elkarguneetan egonez gero,
kontu handiz ibili.
o Gauez edo eguraldi txarra eginez gero edo argitasun gutxiko errepideen
bazterbidetik bazabiltza, eraman itzazu distiratsuak diren eta zinta
islatzaileak edo argiak dituzten janzkiak autoek errazago ikus zaitzaten.
o Ez ezazu espero gidariek beti jokabide egokia izango dutenik. Baliteke
batzuetan arreta galdurik ibiltzea.
8