2. Необслужваемый усилительный
НУП БҮӨЦ Байнгын үйлчлэгчгүй өсгөх цэг
пункт
Открытое распередителное
ОРУ ИХБ Ил хувиарлах байгууламж
устройство
ОУП Обслуживаетый усилительный пункт ҮӨЦ Үйлчлэгчтэй өсгөх цэг
ППР Проект производство работ АГТ Ажил гүйцэтгэх төсөл (төлөвлөгөө)
РУ Распередителное устройство ХБ Хувиарлах байгууламж
СВЧ Связь высокочастотная ӨДХ Өндөр давтамжийн холбоо
Средство диспетчерского и
Диспетчерийн ба технологийн
технологического управления в
удирдлагын хэрэгсэл (холбоо ба
энергосистемах (кабельные и
телемеханикийн кабель, агаарын
СТДУ воздушные линий связи и ДбТУХ
шугам, өндөр давтамжийн холбооны
телемеханики, высокочастотные
сувгууд, холбоо телемеханикийн
канали, устройства связи и
төхөөрөмж)
телемеханики)
Строительно-монтажная
СМО БУБ Барилга угсралтын байгууллага
организация
Устроиство тепловой автоматики,
теплотехнических измерений и Дулааны автомат, хэмжүүр,
зашит, средства дистанционного хамгаалалтын төхөөрөмж, алсын
ТАИ управления, сигнализаций и ДАХХХ удирдлага, дохиоллын хэрэгсэл ба
технические средства удирдлагын автомат системийн
автоматизироьанных систем техник хэрэгсэл
управления
ЭМП Электромагнитное поле ЦСО Цахилгаан соронзон орон
ЭУ Электролизная установка ЦЗБ, ЭБ Цахилгаан задлагын байгууламж
Бригада (по Бригада в составе двух человек и Ажил гүйцэтгэгч, хянагчийг
наряду или более включая производителя работ Бригад оролцуулаад хоёр ба түүнээс дээш
распорожению) или наблюдающего хүнтэй бригад
Устроиство для передачи Гадаа ил байрлалтай тусгай
электроэнергии по проводом, зориулалтын тулгуур, хөндлөвч,
расположенным на открытом хөшүүрэг, инженерийн байгууламж
воздухе и прикрепленным с (гүүр мэт) дээр багана, хөшүүрэг
помощью изоляторов и арматуры к зэрэгт хөндийрүүлэвч ба тоногийн
Воздушная опорам или кронштейнам и стойкам Цахилгаан тусламжтайгаар бэхлэгдсэн металл
линия на инженерых сооружениях (мостах, дамжуулах утсаар цахилгаан эрчим хүч
элетропередач путепроводах и т.п). За начало и агаарын дамжуулах зориулалттай
и конец ВЛ принимаютёя линейные шугам байгууламж. Шугамын хэц буюу ХБ-
портолы или линейный ввод. При ын оруулга, салбар шугамд бол
этом натяжные изорирующие салбар шугамын утсыг залгасан
подвески, со стороны подстанций, тулгуур ба шугамын хэц буюу ХБ-ын
спуски проводов ВЛ к различному оруулгыг агаарын шугамын эх ба
оборудованию (коммутационным төгсгөл гэнэ. Энэ тохиолдолдад
3. аппаратам, разрядникам, шугамын утсыг татсан
конденсаторам связи и др), а тэкже хөндийүүлэвчийг АШ-д хамааруулна.
высокочастотные заградители не Дэд станц талдаа байгаа гогцоонууд,
относятся к воздушням линиям төрөл бүрийн тоног төхөөрөмж,
(таслах залгах аппарат цэнэг
шавхуур, холбооны конденсатор гэх
мэт) рүү очсон буултын утсууд,
өндөр давтамжийн шүүлтүүрийг
агаарын шугамд хамааруулахгүй.
Нийт уртаашаа буюу 2км-ээс урт
ВЛ и ВЛС по всей длине или на хэсгүүд нь 110кв ба түүнээс дээш
Воздушная Нөлөөллийн
отдельных участках общей длиной хүчдэлтэй байгаа АШ-ын тэнхлэгээс
линия под хүчдэлтэй
не менее 2 км на дасстоянии от оси дор дурьдсанаас холгүй зайд оршиж
наведенным агаарын
другой ВЛ напряжением 110кВ и байгаа АШ ба ХАШ: 110кВ-ын АШ-ын
напряжением шугам
выше м: 110кВ-100м, 220кВ-150м тэнхлэгээс 100м дотор, 220кВ-ын
АШ-ын тэнхлэгээс 150м дотор
Хоёрдогч хэлхээ гэж нэг цахилгаан
Совокупность рядов зажимов и
станц, дэд станцын удирдлага,
электрических проводов,
Вторичная Хоёрдогч автомат, хэмжүүр, хамгаалалт,
соединяющих приборы и устройства
(воспомогонат (туслах) дохиоллын хэрэгслүүдийг холбох
управления, автоматики, измерений,
ельная) цепь хэлхээ утсууд ба тэдгээрийн уулзварын
зашиты и сигнализаций
цуглуулгын холболтын хавчааруудыг
электростанции (подстанции), РП
бүхэлд нь хэлнэ.
Обозначают обязательность “Ёстой”,
“Должно”, Эдгээр үгүүд нь тухайн заалтыг
выполнения требований настоящих “Заавал”,
“Необходимо” заавал мөрдөхийг илэрхийлнэ.
правил “Зохино”
Обозначают, что данное требование
“Следует”, “Байж Эдгээр үгсүүдийг тухайн шаардлагыг
применяется в виде исключения, как
“Допускается”, болно”, тодорхой нөхцөлд аргагүйн эрхээр
вынужденное (по местным
“Может” “Болно” биелүүлэх хэрэгтэйг илэрхийлнэ.
условиям)
Допуск к работе по наряду или Ажилд эхлэн
Допуск Наряд буюу шийдвэрээр тухайн
распоряжению, осуществляемый (анх)
первычный ажилд хамгийн анхны удаа оруулах
впервые оруулах
Допуск рабочее место, где уже ранее Тухайн нарядаар нэг ажлын байранд
Допуск Ажилд дахин
дроводтлась работа по данному ажиллаж байгаад завсарласны
вторычный оруулах
наряду дараа уг ажилд дахин оруулах
Цахилгаан орон дотор байгаа
Цахилгаан барилга байгууламж, мөн түүнчлэн
Зона влияния Пространсво, в котором
орны газардуулагдсан металл хийц, тоног
электрического напряженность электрического поля
нөлөөллийн төхөөрөмжийн суурь зэргийн орчны
поля превыщает 5 кВ/м
орчин цахилгаан орны хүчлэг нь 5 кВ/м-ээс
дээш байх орон зай
Коммутационн Электрический аппарат, Таслах Цахилгаан хэлхээг таслах буюу
4. ый аппарат предназначенный для коммутации залгах залгах, мөн гүйдэл дамжуулах
электричесъой цепи и проведения аппарат зориулалттай цахилгаан аппарат
тока (выключатель, выключатель (таслуур, ачаалал таслуур, салгуур,
нагрузки, отделитель, автомат, гар залгуур, рубельник,
разъединитель, автомат, рубельник, багц залгуур, хайламтгай хамгаалуур
пакетный выключатель, гэх мэт)
предохранитель и т.п)
Кран всех типов, краны эксковаторы
(эксковаторы, предназначенный для Бүх төрлийн кран, кран-эксковатор
работы с крюком, подвешенным на (ган татлагад бэхэлсэн дэгээтэй
Машины канате) тали, лебедки для подъема ажиллах зориулалтын эксковатор),
Ачаа өргөх
грузоподъемн груза и людей, на которые таль, лебедка зэрэг ачаа өргөх
машин
ые распространяются правила краныг угсрах аюулгүй ашиглах
устройства и безопасной дүрэмд хамаарагдах машин
эксплутации грузоподъемных механизмууд
кранов.
Гидравлические подъемники,
Шингэн шахуургат өргүүр, сунадаг
телескопические вышки,
(шат) цамхаг, тарктор, эксковатор,
эксковаторы, тракторы,
Механизмы Механизмууд авто ачигч, крантай өрөмдөх машин,
автогрузчики, бурильнокрановые
механик залууртай сунадаг шат гэх
машины, выдвижные лестницы с
мэт
механическим приводом и т.п
Напряженность Напряженность элетрического поля, Дотор нь хүн орж өөрчлөөгүй ба
Өөрчлөгдөөг
неискаженного неискаженного присутствием хойшид ажлын үед дотор нь хүн
үй цахилгаан
электрического челевека определяемая в коне, где орохоор завдаж байгаа орон зайд
ба соронзон
и магнитного предстоит находиться человеку в (орчинд) тодорхойлсон цаилгаан ба
орны хүчлэг
поля процессе работы соронзон орны хүчлэг
Составленное на специальном Цахилгаан байгууламжид ажил
бланке распоряжение на безопасное гүйцэтгэхэд ажлын хэмжээ, байр,
Аюулгүй
проведение работы, определяющее эхлэх дуусах хугацаа, аюулгүй
ажиллагааны
Наряд допуск ее содержание, место, время, нөхцөлийг хангах арга хэмжээ,
наряд
(наряд) начало и окончания, необходимые бринадын бүрэлдэхүүн, ажлын
(цаашид
меры безопасности, состав бригады аюулгүй байдлыг хариуцагч нарыг
наряд гэх)
или, лиц, ответственных за тодорхойлж тусгай зориулалтын
безопасное выполнение работ маягт дээр бичсэн шийдвэр
1. Зона вдоль ВЛ в виде земельного 1. Босоо байдалтай
Охранная зона
участка и воздушного пространсва (хазайгаагүй) АШ ба ХАШ-ын захын
воздушных
ограниченных вертикальными АШ ба ХАШ- утаснаас 2 тийш дор заасан зайд
линий
полскостями, отстоящими по обе ын босоо хавтгайгаар хязгаарлагдсан
электропереда
строны линий от крайных проводов хамгаалалты газрын болон агаарын орон зайн
чи и
при неотклоненном их положений на н зурвас хэсгийг хэлнэ. 1кВ хүртэл хүчдэлтэй
воздушных
расстоянии /метр/ для ВЛ АШ, ХАШ-2м, 1-20кВ-ын АШ-д 10м,
линий связи
напряжением до 1кВ и ВЛС 2, для 35кВ-ын АШ-д 15м, 110кВ-ын АШ-д
5. ВЛ 1-20кВ 10, для ВЛ 35кВ 15, для 20м, 220кВ-ын АШ-д 25м.
ВЛ 110кВ 20, для 220кВ 25. 2. АШ-ын усан санг (гол мөрөн,
2. Зона вдоль переходов ВЛ через суваг, нуур ба бусад) огтлон гарсан
водоемы (реки, каналы, озера, и др) хэсэгт шугамын захын утаснаас 2
в виде воздушного пространсва тийш дор заасан кайгп босоо
надводной поверхностью водоемов хавтгайгаар хязгаарлагдах усан
ограниченного вертикальными сангийн усны гадаргуу дээрх
плоскостями, отстоящими по обе агаарын орон зай. Усан онгоц явдаг
стороны линий от крайных проводов усан санд 100м, усан онгоц явдаггүй
при неотклоненном их положений усан санд хуурай газарт байгаа АШ-
для сухоходных водомов на ынхтай адил зайтай.
растояний 100м, пля несудохных на
установления охранных зон вдоль
ВЛ, проходящих по суще.
1. Участок земли вдоль под
земных КЛ, КЛС, ограниченный
1. Газар дор байгаа хамгийн
вертикальными плоскостями
Охранная зона кахын КШ ба ХКШ-ын дагуу хэсэгт
отстоящими по обе стороны линий
кабельных КШ-аас 2тийш 1м, ХКШ-аас 2 тийш 2
от крайных кабелей на растояний 1
линий КШ ба ХКШ- м босоо хавтгайгаар хязгаарлагдах
м для КЛ и2 м для КЛС
электропереда ын бүс (орон зай)
2. Часть водного пространсва
чи (КЛ) и хамгаалалты 2. Усан дор байгаа КШ ба ХКШ-
от водной поверхности до дна вдоль
кабельных н бүс ын дагуу захын кабелиас хааш
подводных КЛ, КЛС, ограниченного
линий связи хаашаа 100 м зайд босоо
вертикальными плоскостями
(КЛС) хавтгайгаар усны ёроолд хүртэл
отстаящими по обе стороны линий
хязгаарлагдах орон зай
от крайных кабелей на растоянии
100м
Руководители, начальники службы
районных отделов энергетических Үйлдвэр байгууллага, компани болон
управлений (объединений) бусад хуулийн этгээдийн болон
Персонал предприятий, цехов, лабораторий Захиргаа тэдгээрийн салбар нэгжүүдийн
административ районов и участков электросетей, техникийн удирдлага, инженер техникийн
но технический заместители указанных лиц, также хүмүүс ажилтан, удирдан зохион байгуулах
инженеры, техники, мастера, на үүрэг хүлээсэн хүмүүс (инженер,
которых возложены мастер, техник гэх мэт)
административные функций
Ремонтный персонал, специально
Шуурхай Цахилгаан байгууламжийн тодорхой
Персонал обученный и подготовленный для
үйлчилгээ хэсгийг хариуцан түүнд шуурхай
оперативно оперативного обслуживания в
засварын үйлчилгээ хийхээр зориуд бэлтгэл
ремонтных утвержденном объеме закрепленных
хүмүүс сургууль хийсэн засварын хүмүүс
за ним электроустанавок
Персонал Инженеры, техники, мастера, Засварын Цахилгаан станц, дэд станцын ЦТТ,
ремонтный рабочие, хүмүүс АШ, КШ, ХАШ, ХКШ, реле
6. эксплуатационноремонтным хамгаалалт автоматик, хэмжих
обслуживанием и наладкой хэрэгсэл, аянга хамгаалалт,
электростанций и подстанций ВЛ, хөндийрүүлэлт, диспетчер ба
КЛ, ВЛС, КЛС, релейые зашиты, технологийн удирдлагын
автоматики, измерительных хэрэгслэлийн ашиглалт засварын
приборов грозозашиты и изоляций, ажил хийдэг инженер, техник,
средств диспетчерского и мастер, ажилчин, цахилгаан
технологического управления, лабораторийн хүмүүс
персонал электролаборатории
Выполнение технических
Aжлын байранд ажлыг аюулгүй
Подготовка мероприятий по обеспечению Ажлын байр
явуулах техникийн арга хэмжээг авч
рабочего места безопасного порведения работ на бэлтгэх
гүйцэтгэх
рабочем месте
Электрическая цепь (оборудование
и шины) одного назначения
Генератор, щит, ХБ-ын цуглуулгын
наименования и напряжения,
шинд холбоостой нэг зориулалтын,
присоединенные шином РУ,
нэг нэртэй, нэг хүчдэлийн цахилгаан
генератора, щита, сборка и
хэлхээг (тоног төхөөрөмж ба шинийг)
находящаяся в пределах
хэлнэ. Нэг хүчний трансформаторын
электростанций и т.п. Электрические
(ороомгийн тооноос хамаарахгүй)
цепи разного напряжения одного
янз бүрийн хүчдэлтэй цахилгаан
силового трансформатора
хэлхээ, хоёр хурдтай нэг
Присоединение (независимо от числа обмоток) Холболт
хөдөлгүүрийн цахилгаан
одного двухскоростного
хэлхээнүүдийг нэг холболтод тооцно.
электродвигателя считается одным
Олон талын холболттой схемд
присоединением. В схемах
шугам, трансформаторын нэг
многоугольников полуторных и.т.п. к
холболтод уг шугам буюу
присоединению линий,
трансформаторыг ХБ-д холбоход
трансформатора относится все
хэрэглэгддэг түүний бүх таслах
коммутационные аппараты и шины,
залгах аппарат ба шинийг тооцно.
посредством которых эта линия или
трансформатор присоединены к РУ
Работа выполняемая с Aжлын хүчдэлтэй байгаа гүйдэл
Хүчдэлтэй
прикосновением к токаведущимся дамжуулах хэсэгт хүрч буюу эдгээр
Работа под нөхцөлд
под рабочим напряжением или на гүйдэл дамжуулах хэсгийн дэргэд
напряжением гүйцэтгэх
растояниях по этих токоведущих ойртохыг хориглосон зайн дотор
ажил
частей менее допустимых гүйцэтгэх ажил
Работы с монтажных Газар, дээвэр, хучилт, ажлын
приспособлений или Өндөрт тавцангаас 5 м ба түүнээс дээш
Работы непосредественно с элементом авирч өндөрт угсралтын зориулалттай
верхолазные конструкций, оборудования, машин и гүйцэтгэх хэрэгсэл буюу хийц, тоног
механизмов, выполняемых на ажил төхөөрөмж, машин ба механизм
высоте 5 м и выше от поверхности дээрээс шууп ажиллах. Энэ үед
7. грунта, перекрытия или рабочего ажлын бүх шат ба авирах, буух
настила. При этом основным шилжилтийн үед ажилчныг өндрөөс
средством предохранения рабочего унахаас хамгаалах үндсэн хэрэгсэл
от падения с высоты во все моменты нь хамгаалах бүс байна.
работы и передвижения являются
предохранительный пояс
Участок электроустановки, куда Хүмүүсийг ажил гүйцэтгүүлэхээр
Рабочее место попускается персонал для Aжлын байр ажилдоруулж байгаа цахилгаан
выполнения работ байгууламжийн хэсэг
Устное задание на безопасное Ажлын агуулга, байр, хугацаа,
выполнение работы определяющее түүнийг аюулгүй гүйцэтгэх арга
её содержание, место, время, меры хэмжээ (хэрэв шаардлагатай бол) ба
Распоряжение Шийдвэр
безопасности (если они требуются) и гүйцэтгэх хүмүүсийг тодорхойлж,
лиц, которым поручено её ажлыг аюулгүй гүйцэтгүүлэхээр
выполнение амаар өгсөн даалгавар
Руководство Үйлдвэрийн Үйлдвэрийн дарга ба түүний орлогч
Директор и его заместители
предприятия удирдлага нар
Часть электроустановки, которая
Аваарийн горимын үед хүчдэлтэй
может оказаться под напряжением в Гүйдэл
Часть болж болох цахилгаан
аварийных режимах работы. дамжуулахгү
нетоковедущая байгууламжийн хэсэг. Жишээ нь :
Например : корпус электрисеской й хэсэг
цахилгаан магины их бие (бүрхүүл)
машины
Гүйдэл
Часть Часть электроустановки, нормально Хэвийн ажлын үед хүчдэлтэй байдаг
дамжуулах
токоведущая находящаяся под напряжением цахилгаан байгууламжийн хэсэг
хэсэг
Установка, в которой приозводится, Цахилгаан эрчим хүчийг
Электроустано преобразуется, передается, Цахилгаан үйлдвэрлэдэг, хуваарилдаг
вка распреляется электрическая энергия байгууламж хэрэглэдэг байгууламж (ГОСТ-
(ГОСТ-19431-74) 19431-74)
Электроустано
Электроустановка, обслуживаемая Байнгын Явуулын шуурхай үйлчилгээний
вка без
оперативно-выездныти бригадами жижүүргүй бригад болон АШ, КШ-ын шуурхай
местного
или оперативно ремонтным цахилгаан үйлчилгээ засварын хүмүүс
дежурного
персоналом ВЛ и КЛ байгууламж үйлчилдэг цахилгаан байгууламж
персонала
Электроустановка или её участок,
Хүчдэлтэй байгаа буюу таслах
которые находятся под напряжением Ажиллагаата
Электроустано залгах аппаратыг залгаснаар мөн
либо на которые напряжение может й байгаа
вка цахилгаан соронзон индукцээр
быть подано включением цахилгаан
действующая хүчдэлтэй болж болох цахилгаан
коммутационных аппаратов, или байгууламж
байгууламж буюу түүний хэсэг
электромагнитной индукцией
Элщктроустано Электроустановка напряжением до и 1000 В Хүчдэлийн үйлчлэх хэмжээгээр 1000
вка до и выше выше 1000 В (по действующему хүртэл ба В хүртэл ба 1000 В-оос дээш
1000 В значению напряжения) 1000 В-оос хүчдэлийн цахилгаан байгууламж
8. дээш
хүчдэлийн
цахилгаан
байгууламж
РУ напряжением выше 1000 В с
Энгийн Тойруу систем шингүй, секцлэгдсэн
Электроустано одиночной секционированной или
тодорхой болон секцлээгүй нэг систем шинтэй
вка с простой несекционирванной системой шин,
схемтэй 1000 В-оос дээш хүчдэлийн ХБ, бүх
наглядной неимеющей обходной системы шин,
цахилгаан АШ ба КШ, 1000 В хүртэл хүчдэлийн
схемой все ВЛ и КЛ, все электроустановки
байгууламж бүх цахилгаан байгууламж
напряжением до 1000 В
Зөвхөн наряд буюу шийдвэрээр
Относится лищь к рабочему месту,
ажил гүйцэтгэхээр төлөвлөгдсөн
предусмотренному для работ по
ажлын байранд хамаарна. 1000 В
наряду или распоряжением.
Пояснения : Тайлбарууд : хүртэл хүчдэлийн цахилгаан
Требования настоящих правил к
байгууламжид тавигдаж буй энэ
элщктроустановкам до 1000 В
дүрмийн шаардлагад 25В-оос дээш
относится к напряжению выше 25 В
хүчдэл хамаарна.
Дүрэмд хэрэглэсэн зарим нэр томъёоны толь
ажиллагаатай байгаа цахилгаан байгууламж-действующая алсын удирдлага-дистанционное управление
электроустановка
байгууламж-устройство, алгасалт-пролет аюулгүй ажиллагаа-техника безопасности
сооружение
гагнуурын хайлш-припой буулт-спуск богино холбооны залгуур-короткокамыкатель
давхар утас-расщепленный их бие-корпус гар залуур (таслуур залгуурын)-ручной привод
провод
дамар (жижиг)-ролик (блок) нээлхий-люк гүйдлийн трансформатор-трансфорсатор тока
кабель цоолох-проколоть кабель гогцоо холбоос-шлейф жижүүр (жижүүрийн хүн)-дежурный персонал
огтлолцол (АШ)-пересечение (ВЛ) гэрлийн шон-опара өндөр давтамжийн холбоо-высокочастотная
связь
салгуур-разъединитель кабелийн судал-жила сунадаг шат-телескопическая вышка
кабеля
олон хэлхээт(АШ)-многоцепная салхилуур-вентилятор таслуур (тосон, хийн, ваакум)-выключатель
(ВЛ) (масланный, газовой, вакуум)
тогоолж ухсан нүх-котлован тулгуур (АШ-ын)-опора төмөр бетон хөл-железобетонная приставка
(ВЛ)
тойруу шугам хоолой-бойпас тусгаарлуур- тухайлсан зааварчилгаа-целювой инструктаж
отделитель
төгсгөлийн муфт-концевая муфта тэлүүр-распорка хайламтгай хамгаалуур-предохранитель
төөрмөл гүйдэл-блуждающий ток унтраалга-вылючатель хамгаалах хэрэгсэл-зашитные средство
удирдах товчлуур-кнопка хаалт хашилт- хоёрдогч ороомог-вторичная обмотка
управления ограждение
хайламтгай тавил-плавка вставка хавчаар-зажим хөндийрүүлэх бахь-изолирующие клещи
