SlideShare a Scribd company logo
1 of 97
Download to read offline
Η μνήμη και οι διαταραχές της
Συνιστώσες διεργασίες της
μνήμης
 Κωδίκευση (encoding)
◦ πρόσληψη και αρχική επεξεργασία των ερεθισμάτων,
καταγραφή και αρχική αποθήκευσή τους
 Επανάληψη/Νοερή ανάκληση (?)
 Παγίωση (consolidation)
◦ αποθήκευση των πληροφοριών με τη μορφή
αναπαραστάσεων
 Ανάκληση (retrieval)
Είδη μνήμης
 Η μνήμη χωρίζεται με βάση τον χρόνο
αποθήκευσης των πληροφοριών
Μνήμη
Μακρόχρονη Βραχύχρονη
Πρόδηλη Άδηλη Ακουστική/Λεκτική Οπτικοχωρική
Μνήμη επεισοδίων
Σημασιολογική
Αντιληπτική
Διαδικαστική
 Η μνήμη χωρίζεται και με βάση τον τρόπο
απόκτησης των πληροφοριών
Μνήμη
Μακρόχρονη Βραχύχρονη
Πρόδηλη Άδηλη Ακουστική/Λεκτική Οπτικοχωρική
Μνήμη επεισοδίων
Σημασιολογική
Αντιληπτική
Διαδικαστική
 Η μνήμη χωρίζεται και με βάση το είδος των
πληροφοριών που αποθηκεύονται
Μνήμη
Μακρόχρονη Βραχύχρονη
Πρόδηλη Άδηλη Ακουστική/Λεκτική Οπτικοχωρική
Μνήμη επεισοδίων
Σημασιολογική
Αντιληπτική
Διαδικαστική
Μνήμη εργασίας και
βραχύχρονη μνήμη
 Μνήμη εργασίας
◦ 1-2 min
 Δοκιμαστική ανάκληση
 Τρέχουσα συμπεριφορά
 Αποθήκευση στη βραχύχρονη και ακολούθως στη
μακρόχρονη μνήμη
Μνήμη εργασίας - Baddeley
Κεντρικός
επεξεργαστής
Οπτικοχωρικό
σημειωματάριο
Φωνολογικό
κύκλωμα
Οπτικοχωρικό
σημειωματάριο
Δεξί ημισφαίριο
Φωνολογικό κύκλωμα
Αριστερό ημισφαίριο
Μακρόχρονη
μνήμη
Βραχύχρονη
μνήμη
Αtkinson & Shiffrin, 1968
Το νευρωνικό υπόστρωμα της μνήμης
εργασίας &της βραχύχρονης μνήμης
 Μνήμη εργασίας
◦ Προμετωπιαίος φλοιός
 Βραχύχρονη μνήμη
◦ Μελέτες ασθενών: βλάβες στις πολύτυπες
περιοχές του οπίσθιου βρεγματικού και του
οπίσθιου κροταφικού φλοιού
Μακρόχρονη μνήμη
 Σταθερή, μόνιμη αποθήκευση πληροφοριών
Πρόδηλη/’Εκδηλη μνήμη
 Πρόδηλη μνήμη (explicit, declarative)
◦ Συνειδητή επεξεργασία πληροφοριών
 Λεκτικές & μη-λεκτικές
◦ Ιππόκαμπος
◦ Μνήμη επεισοδίων & σημασιολογική μνήμη
 Μνήμη επεισοδίων
◦ Γεγονότα του παρελθόντος
 Γεγονός, χώρος, χρόνος
◦ Αυτοβιογραφία
◦ Εκούσια ή ακούσια ανάκληση
◦ Αυτονοητική επίγνωση (Tulving)
 Λειτουργία της αυτοβιογραφικής μνήμης
 Επιτρέπει την επίγνωση του εαυτού μας ως μια
ενιαία συνεχή οντότητα μέσα στο χρόνο
 Αίσθηση συνέχειας
Το ταξίδι στο χρόνο αποτελεί μια ικανότητα της
μνήμης, που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους αλλά
όχι τα άλλα ζώα και η οποία εξαρτάται από την
ωρίμανση του οργανισμού με αποτέλεσμα να μην
παρατηρείται σε βρέφη και παιδιά μικρής ηλικίας.
 Tulving
 Βλάβες στον ιππόκαμπο και τον μετωπιαίο φλοιό
 έλλειμμα στη συμπεριφορά αυτορρύθμισης και την
ικανότητα αξιοποίησης παρελθοντικών εμπειριών κατά
τη λήψη αποφάσεων που αφορούν στο μέλλον
 Σημασιολογική μνήμη
◦ Έννοιες, γνώσεις που δεν είναι
αυτοβιογραφικές
◦ Ομαδοποιούνται και αποθηκεύονται
◦ Δεν είναι πάντα γνωστές οι περιστάσεις που
αποκτήθηκε η πληροφορία
◦ Κροταφικές και μετωπιαίες περιοχές
Το νευρωνικό υπόστρωμα της έκδηλης μνήμης
Κροταφικο-μετωπιαίο σύστημα
Ο ρόλος του ιπποκάμπου
Χωρική μνήμη
Ανατομία  Μεταιχμιακό σύστημα
 Δύο έλικες
◦ Αμμώνειο κέρας
 Πυραμιδικά κύτταρα
◦ Οδοντωτή έλικα
 Κοκκώδη κύτταρα
 Οργάνωση πυραμιδικών
κυττάρων σε 4 ομάδες
◦ CA1, CA2, CA3, CA4
 Συνδέεται με τον
υπόλοιπο εγκέφαλο
μέσω της
 Διατιτραίνουσας οδού
◦ Σύνδεση με οπίσθιες
περιοχές
 Παρυφής-ψαλίδας
◦ Σύνδεση με θάλαμο,
μετωπιαίο φλοιό,
βασικά γάγγλια,
υποθάλαμο
Πλαγίωση της έκδηλης
μνήμης
Κροταφικός λοβός
 Αφαίρεση τμήματος του κροταφικού λοβού ως
θεραπεία για την επιληψία
 Μελέτες ασθενών που μετά την επέμβαση
υπεβλήθησαν σε νευροψυχολογικές δοκιμασίες
 Αφαίρεση τμήματος του δεξιού κροταφικού λοβού
◦ Μειωμένη επίδοση σε δοκιμασίες λαβυρίνθου,
αναγνώρισης συναισθημάτων, αντίληψης του χώρου
 Αφαίρεση τμήματος του αριστερού κροταφικού
λοβού
◦ Μειωμένη επίδοση σε δοκιμασίες ανάκλησης λέξεων, μη-
χωρικών συσχετίσεων
Βρεγματικός & ινιακός λοβός
 Ειδικές δυσκολίες στη μακρόχρονη μνήμη
◦ αμνησία χρωμάτων
◦ ανομία αντικειμένων (αδυναμία ανάκλησης των
ονομάτων των αντικειμένων)
◦ τοπογραφική αμνησία (αδυναμία ανάκλησης της
θέσης ενός αντικειμένου στο χώρο)
 Μόνο όταν υπάρχουν αμφίπλευρες βλάβες
Μετωπιαίος λοβός
 Hemispheric Encoding and Retrieval Asymmetry
ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ
Κοιλιακός-πλάγιος
προμετωπιαίος φλ.
Κογχομετωπιαίος φλ.
ΔΕΞΙΟΣ
Προκινητικός φλοιός
Ραχιαίος-πλάγιος προμ. φλοιός
Κροταφικό-βρεγματικός φλοιός
 Η ασυμμετρία μεταξύ κωδίκευσης και
ανάκλησης ενδεχομένως σχετίζεται με την
ασυμμετρία των ημισφαιρίων στις λεκτικές
και τις χωρικές διεργασίες.
 Η αποθήκευση των περισσότερων
πληροφοριών περιλαμβάνει τη χρήση της
γλώσσας, ενώ η ανάκληση απαιτεί
επιπρόσθετες χωρικές διεργασίες για τον
εντοπισμό των αποθηκευμένων
πληροφοριών.
Άδηλη μνήμη
 Ασύνειδη επεξεργασία πληροφοριών
 Δύσκολη απόσβεση
 Αντιληπτική μνήμη
◦ ερεθίσματα που δεν έγιναν αντικείμενο
προσοχής αλλά δημιούργησαν κάποια
αναπαράσταση
 Διαδικαστική μνήμη
◦ γνώση δεξιοτήτων
Το νευρωνικό υπόστρωμα της άδηλης μνήμης
Νεόφλοιος– βασικά γάγγλια
Συναισθηματική μνήμη
 Συναισθηματικά φορτισμένα γεγονότα
συγκρατούνται εντονότερα στη μνήμη
 Έκδηλη και άδηλη μνήμη
 Ο ρόλος της αμυγδαλής
 Σύνδεση με το σύστημα της άδηλης μνήμης μέσω
των βασικών γαγγλίων
Το νευρωνικό υπόστρωμα της
συναισθηματικής μνήμης
 Συνοψίζοντας…
ΑΜΝΗΣΙΑ
Αναδρομική και προδρομική
 Αναδρομική
◦ Αδυναμία ανάκλησης γεγονότων και
πληροφοριών πριν τη βλάβη
 Προδρομική
◦ Αδυναμία εκμάθησης νέων πληροφοριών
Βλάβη Προδρομική αμνησία
Αναδρομική αμνησία
Αναδρομική αμνησία (retrograde amnesia): αδυναμία ανάκλησης πληροφοριών
που αποκτήθηκαν πριν τη βλάβη
Προδρομική αμνησία (anterograde amnesia): αδυναμία συγκράτησης νέων
πληροφοριών
 Γιατί διατηρούνται παλαιότερες μνήμες και
χάνονται πιο πρόσφατες στην αναδρομική
αμνησία;
 Θεωρίες
Η θεωρία του συστήματος παγίωσης
 Η παγίωση των πληροφοριών
πραγματοποιείται στον ιππόκαμπο
 Όταν ολοκληρωθεί η παγίωση, οι πληροφορίες
μεταφέρονται σε άλλη περιοχή του νεόφλοιου
 Βλάβη στον ιππόκαμπο
◦ δεν επηρεάζει την ανάκληση παλαιότερων
πληροφοριών
 έχουν μεταφερθεί σε άλλη περιοχή
◦ επηρεάζει την ανάκληση πρόσφατων
πληροφοριών
 δεν έχουν ακόμα μεταφερθεί σε άλλη περιοχή
Η θεωρία των πολλαπλών ιχνών
 Υπάρχουν τρία είδη μνήμης
◦ Αυτοβιογραφική μνήμη
◦ Σημασιολογική μνήμη γεγονότων
◦ Γενική σημασιολογική μνήμη
 Τα τρία είδη μνήμης έχουν διαφορετική
ευαισθησία σε βλάβες του κροταφικού λοβού
◦ Αυτοβιογραφική μνήμη: ιππόκαμπος
◦ Σημασιολογική μνήμη γεγονότων: γειτονικές
κροταφικές περιοχές
◦ Γενική σημασιολογική μνήμη: άλλες περιοχές του
φλοιού
 Οι μνήμες αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου
καθώς ανακαλούνται, επανεκτιμώνται και
αποθηκεύονται
◦ Τροποποίηση στα είδη μνήμης (π.χ.
αυτοβιογραφικές μνήμες μετατρέπονται σε
σημασιολογικές μνήμες γεγονότων)
◦ Οι παλαιότερες πληροφορίες υφίστανται
περισσότερες αναδιοργανώσεις και
αποθηκεύονται σε διαφορετικά σημεία
◦ Οι παλαιότερες πληροφορίες διατηρούνται
περισσότερο
 Η αναδρομική αμνησία εξαρτάται από την
έκταση της βλάβης
Η θεωρία της επανα-παγίωσης
 Οι μνήμες δεν διαθέτουν ένα συγκεκριμένο
νευρωνικό υπόστρωμα
 Κάθε φορά που ανακαλείται μία μνήμη, επανα-
παγιώνεται
◦ Περνά σε μία νέα φάση επεξεργασίας και
αποθηκεύεται ως νέα μνήμη
◦ Σχηματισμός πολλών μνημών για το ίδιο γεγονός
◦ Περισσότερες μνήμες για παλαιότερα γεγονότα
Η περίπτωση του ΗΜ
Annese et al., Nat Commun. 2014;5:3122
Βρεφονηπιακή αμνησία
 Αδυναμία να θυμηθούμε συμβάντα από τη
βρεφική έως την πρώιμη παιδική ηλικία μας
 Απόκτηση πολλών ικανοτήτων (π.χ. γλώσσα)
χωρίς να θυμόμαστε την πλειονότητα των
εμπειριών μέσα από τις οποίες τις αποκτήσαμε.
 Υποθέσεις
◦ Τα συστήματα της μνήμης ωριμάζουν με διαφορετικό
ρυθμό
◦ Ο εγκέφαλος παίζει ενεργό ρόλο στην απόσβεση
παλαιών μνημών, για να εξασφαλίσει χώρο για νέες
Μετωπιαία αμνησία
 Η διαταραχή αυτή αφορά περισσότερο στην
πρόσφατη μνήμη
 Είναι πιθανό ορισμένα από τα μνημονικά
ελλείμματα που παρατηρούνται στις μετωπιαίες
βλάβες να οφείλονται στην διαταραχή των
συνδέσεων μεταξύ μετωπιαίων περιοχών και
περιοχών του μεταιχμιακού συστήματος.
Παροδική σφαιρική αμνησία
 Επεισόδια που χαρακτηρίζονται από σύγχυση κατά
τη διάρκεια της οποίας ο ασθενής κάνει
επανειλημμένες ερωτήσεις και εμφανίζει πλήρη
ανικανότητα να σχηματίσει οποιαδήποτε
καινούρια ανάμνηση
◦ Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου υπάρχει
αναδρομική αμνησία που αφορά γεγονότα που
εκτείνονται στο παρελθόν, για μέρες ή κάποτε ακόμη
και για χρόνια
◦ καθώς η σύγχυση και η προδρομική αμνησία
ξεκαθαρίζουν, η αναδρομική αμνησία ελαττώνεται
για να αφήσει μια αμνησία που αφορά μόνο το ίδιο
το επεισόδιο
 Τα κύρια κλινικά χαρακτηριστικά είναι:
◦ Διατήρηση της άμεσης μνήμης
◦ Γενικευμένη προδρομική αμνησία
◦ Κάποιου βαθμού αναδρομική αμνησία
 Μετά το επεισόδιο, η αναδρομική αμνησία ελαττώνεται γρήγορα,
αν και πολλοί ασθενείς παραμένουν με ένα κενό μίας ή δύο
ημερών
◦ Άλλες νοητικές λειτουργίες, όπως η γλώσσα, η
επίλυση προβλημάτων και οι οπτικοχωρικές
λειτουργίες παραμένουν γενικά άθικτες.
 Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν
νευρολογικά σημεία ή συμπτώματα
 Υπάρχουν πολλές αναφορές εμφράκτων, παρά το
παροδικό των συμπτωμάτων
 Είναι συχνότερη σε άτομα μέσης ή μεγάλης ηλικίας
 Το γεγονός κρατά περίπου τέσσερις ως οκτώ ώρες,
μπορεί να είναι μεμονωμένο ή να επαναληφθεί
αρκετές φορές
 Υπάρχει στενή σχέση της παροδικής σφαιρικής
αμνησίας και
◦ της ημικρανίας,
◦ ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων (π.χ.
σεξουαλική πράξη, εξαιρετικά έντονες
συγκινησιακές εμπειρίες)
◦ ένα ευρύ φάσμα παθολογικών καταστάσεων
(π.χ. κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικοί
όγκοι)
 Προσωρινή ισχαιμία στο πεδίο άρδευσης των
οπίσθιων εγκεφαλικών αρτηριών
◦ Μελέτες νευροαπεικόνησης έχουν δείξει μια
προσωρινή υπο-αιμάτωση σε πολλά
διαφορετικά τμήματα των πεδίων των οπίσθιων
εγκεφαλικών αρτηριών με επιστροφή στη
φυσιολογική αιμάτωση ταυτόχρονα με την
επιστροφή της φυσιολογικής μνήμης.
Άλλα είδη αμνησίας
 Μετα-τραυματική αμνησία
◦ Παροδική
◦ Αναδρομική ή προδρομική
◦ Η διάρκεια της έχει χρησιμοποιηθεί ως οδηγός
σχετικά με τη βαρύτητα της βλάβης
 Αμνησία προέλευσης
◦ Διατηρούνται οι πληροφορίες αλλά όχι η πηγή
τους
 Έκπτωση μνήμης λόγω άνοιας
Σύνδρομο Korsakoff
 Μακρόχρονη κατάχρηση αλκοόλ
 Κλινικά χαρακτηριστικά
◦ Προδρομική αμνησία
 Έκδηλη δυσχέρεια ή πλήρης αδυναμία
απομνημόνευσης νέων λεκτικών και μη λεκτικών
πληροφοριών.
 Το μνημονικό υλικό που φαίνεται να έχει γίνει
αντιληπτό δε μπορεί να ανακληθεί μετά από
ασυνήθιστα σύντομο χρονικό διάστημα
 σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να ανέρχεται σε λίγα
λεπτά
 Οφείλεται σε διατομή των κυκλωμάτων που συνδέουν
τα μαστία και τον θάλαμο
◦ Αναδρομική αμνησία
 Δεν υπάρχει πλήρης συμφωνία σχετικά με την ύπαρξη
αναδρομικής αμνησίας
 συμφωνία ότι ο ασθενής εμφανίζει πολύ μεγάλη δυσχέρεια
αυθόρμητης ανάκλησης προηγούμενων γεγονότων.
 Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να προκύψουν
μέσω άμεσων ερωτήσεων από όσες ο ασθενής μπορεί
να θυμηθεί αυθόρμητα
 Η ποσότητα των πληροφοριών μειώνεται όσο οι
ερωτήσεις πλησιάζουν χρονικά την παρούσα χρονική
στιγμή
 Ορισμένες πληροφορίες δεν έχουν ετικέτα χρόνου,
δηλαδή η χρονική σχέση τους με άλλα γεγονότα
φαίνεται να έχει χαθεί (σαφής ένδειξη αλκοολικής
αιτιολογίας)
 Μπορεί να οφείλεται σε βλάβη των μετωπιαίων λοβών
◦ Μυθοπλασία
 Πολλοί ασθενείς έχουν την τάση να γεμίζουν τα
κενά στις ιστορίες τους με φανταστικές αλλά
αληθοφανείς ιστορίες.
 Συνήθως παρατηρείται στην οξεία φάση της
διαταραχής σε συνδυασμό με κάποιο βαθμό
σύγχυσης
◦ Έλλειψη πρωτοβουλίας και αυθορμητισμού, σε
συνδυασμό με άμβλυνση του συναισθήματος
◦ Πολλές πτυχές της συμπεριφοράς δεν
διαταράσσονται
 Δεν υπάρχουν προβλήματα με τις βασικές
δραστηριότητες της καθημερινής ζωής
 Όταν βρίσκονται μακριά από το οικείο περιβάλλον
τους, οι ασθενείς αντιμετωπίζουν δυσκολίες
 ιδίως όταν απαιτείται η ενσωμάτωση νέων
πληροφοριών για την προσαρμογή της
συμπεριφοράς τους στις νέες συνθήκες
Άνοια
 Μία βαθμιαία απώλεια των γνωστικών
ικανοτήτων
 Η φυσιολογική έκπτωση των γνωστικών
ικανοτήτων (γήρας) μπορεί να αποκρύψει τα
πρώτα στάδια της νόσου
◦ Κοινή συμπτωματολογία
 Η διάγνωση επιτυγχάνεται μέσω κλινικών και
ειδικών ιστοπαθολογικών εξετάσεων
 Μη αναστρέψιμη
 Τύπου Alzheimer
 Αγγειακής αιτιολογίας
 Κροταφο-μετωπιαία
 Μετά από ΚΕΚ
 Μετά από εγκεφαλίτιδα
 Αναστρέψιμη
 Όγκοι του εγκεφάλου
 Τοξίκωση από ουσίες
 Υπαραχνοειδές
αιμάτωμα
Άνοια τύπου Alzheimer
 Οικογενειακό ιστορικό και άλλα αίτια (π.χ. ΚΕΚ)
 Έκπτωση γνωστικών λειτουργιών
 Μνήμη
◦ 1-3 έτη νόσου
 Έκπτωση προοπτικής και αναδρομικής μνήμης
◦ 3-10 έτη νόσου
 Επιδείνωση μνημονικών ελλειμμάτων
◦ 10-12 έτη νόσου
 Καθολική έκπτωση
 Συνοδά γνωστικά ελλείμματα
◦ Ανομία, κατασκευαστική απραξία, δυσκολία
αναγνώρισης προσώπων και προσανατολισμού
στο χώρο
 Συνοδές αλλαγές στην προσωπικότητα και τη
συμπεριφορά
◦ Αδιαφορία, καταθλιπτική διάθεση,
ευερεθιστότητα, απάθεια, αβουλησία
 Σποραδική εκδήλωση ή οικογενής νόσος
Alzheimer
 Ο οικογενής τύπος είναι αυτοσωμικά κυρίαρχος
και το γονίδιό του εντοπίζεται στο χρωμόσωμα 21
(πιθανώς και στο 19)
◦ Χρειάζεται να κληρονομηθεί μόνο ένα μεταλλαγμένο
αντίγραφο του γονιδίου για την εκδήλωση της νόσου
◦ Το γονίδιο σχετίζεται με την παραγωγή της
πρόδρομης πρωτεΐνης του αμυλοειδούς που
συνδέεται με το σχηματισμό των νευριτικών πλακών
Διαταραχές της μνήμης
 Πρώιμα συμπτώματα: ο ασθενής ξεχνάει ραντεβού,
δεν θυμάται πρόσφατα γεγονότα, επαναλαμβάνει τα
ίδια πράγματα σε συζητήσεις, ξεχνάει που έχει
τοποθετήσει κάτι
 Καθώς η νόσο προχωρά, οι διαταραχές της μνήμης
γίνονται εντονότερες
 Η επίδοση σε δοκιμασίες μνήμης είναι καλύτερη σε
έργα αναγνώρισης ή ανάκλησης με βοήθεια
◦ Δεν φτάνει στα επίπεδα υγειών ίδιας ηλικίας
 Διατηρείται καλύτερα η μνήμη γεγονότων από το
παρελθόν
◦ Οι ασθενείς ζουν στο παρελθόν
Διαταραχές του λόγου
 Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι η δυσκολία στην ανεύρεση
των κατάλληλων λέξεων
◦ Πολύ συχνά ονόματα ανθρώπων
◦ Δυσκολίες στη συζήτηση
◦ Παραφασίες
◦ Έχουν αποδοθεί σε διαταραχή της σημασιολογικής μνήμης
 Επηρεάζονται τόσο ο προφορικός όσο και ο γραπτός λόγος
όπως και η ανάγνωση
 Η κατανόηση του λόγου διατηρείται όταν πρόκειται για
απλές συζητήσεις
◦ Μειώνεται καθώς η συζήτηση γίνεται πιο πολύπλοκη και
συμμετέχουν περισσότεροι ομιλητές
Διαταραχές των επιτελικών
λειτουργιών
 Μειωμένη επίδοση σε δοκιμασίες
◦ Ακόμα και όταν δεν υπάρχουν νευροαπεικονιστικά ευρήματα
μετωπιαίας δυσλειτουργίας
 Οι δοκιμασίες συνήθως είναι πολύπλοκες και απαιτούν την
ενεργοποίηση και άλλων λειτουργιών
 Οι διαταραχές των επιτελικών λειτουργιών είναι
δευτερογενείς
◦ Αποτέλεσμα διαταραχής σε άλλες γνωστικές λειτουργίες
Διαταραχές της οπτικοχωρικής
αντίληψης
 Πρώιμα συμπτώματα: αυτοκινητιστικά ατυχήματα
λόγω φτωχής εκτίμησης των αποστάσεων, απώλεια
προσανατολισμού, δυσκολία να κατέβουν/ανέβουν
σκάλες
 Απλές κατασκευαστικές δοκιμασίες (π.χ. σχεδίαση
ρολογιού, αντιγραφή απλών γραμμών) είναι πολύ
ευαίσθητες στην ανίχνευση οπτικοχωρικών διαταραχών
Gracey DJ & Morris RG, 2004, PSYCHIATRY 3:12
Νευροπαθολογικά χαρακτηριστικά
 Φλοιική ατροφία
 Νευροϊνιδιακοί κόμβοι
 Νευριτικές πλάκες
 Κοκκιοκενοτωπιώδη σωμάτια
 Σωμάτια Hirano
Φλοιική ατροφία στην άνοια τύπου Alzheimer
 Νευροϊνιδιακοί κόμβοι
◦ Νημάτια που αποτελούνται από ειδικές
πρωτεΐνες και συγκεντρώνονται ενδοκυτταρικά
◦ Προσβάλλουν κατά κύριο λόγο το οπίσθιο ήμισυ
του ιπποκάμπου και λιγότερο το πρόσθιο
◦ Παρόντες σε κάποια είδη άνοιας αλλά όχι στο
φυσιολογικό γήρας
 Νευριτικές πλάκες
◦ Σφαιρικοί σχηματισμοί που αποτελούνται από
εκφυλισμένες απολήξεις νευρικών και
γλοιακών κυττάρων και αποθέσεις β-
αμυλοειδούς
◦ Προηγούνται της εκφύλισης των νευρώνων
Νευριτικές πλάκες, απόθεση β-
αμυλοειδούς
Κοκκιοκενοτοπιώδης εκφύλιση
στην άνοια τύπου Alzheimer
Σωμάτια Hirano στην άνοια τύπου
Alzheimer
Νευροχημικά χαρακτηριστικά
 Απώλεια χολινεργικών υποδοχέων
 Απώλεια ακετυλοχολινοτρανσφεράσης
◦ Ένζυμο για το σχηματισμό ακετυλοχολίνης
◦ Η απώλεια μπορεί να φτάσει το 70%
◦ Κυρίως στον κροταφικό και το βρεγματικό
λοβό
◦ Συσχέτιση με τον αριθμό των νευριτικών
πλακών και της σοβαρότητας της νόσου
 Μείωση σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης στο
φλοιό
◦ Πιθανώς λόγω απώλειας προβολών από το
στέλεχος προς το φλοιό
 ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΜΗΝ ΑΦΗΣΕΤΕ
ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ
 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

More Related Content

More from SandraNinaki

NorthAmerPsy 6.pdf
NorthAmerPsy 6.pdfNorthAmerPsy 6.pdf
NorthAmerPsy 6.pdfSandraNinaki
 
HistoryPsychology1.pdf
HistoryPsychology1.pdfHistoryPsychology1.pdf
HistoryPsychology1.pdfSandraNinaki
 
RussiaPsychFV 7.pdf
RussiaPsychFV 7.pdfRussiaPsychFV 7.pdf
RussiaPsychFV 7.pdfSandraNinaki
 
SpinozaPsychologyFV.pdf
SpinozaPsychologyFV.pdfSpinozaPsychologyFV.pdf
SpinozaPsychologyFV.pdfSandraNinaki
 
PsychoAnalysisHP (2).pptx
PsychoAnalysisHP (2).pptxPsychoAnalysisHP (2).pptx
PsychoAnalysisHP (2).pptxSandraNinaki
 
Psycho19Century 5.pdf
Psycho19Century 5.pdfPsycho19Century 5.pdf
Psycho19Century 5.pdfSandraNinaki
 
5.15.MetaphorHistPsych.pdf
5.15.MetaphorHistPsych.pdf5.15.MetaphorHistPsych.pdf
5.15.MetaphorHistPsych.pdfSandraNinaki
 
History of Psychology
History of PsychologyHistory of Psychology
History of PsychologySandraNinaki
 

More from SandraNinaki (12)

NorthAmerPsy 6.pdf
NorthAmerPsy 6.pdfNorthAmerPsy 6.pdf
NorthAmerPsy 6.pdf
 
HistoryPsychology1.pdf
HistoryPsychology1.pdfHistoryPsychology1.pdf
HistoryPsychology1.pdf
 
RussiaPsychFV 7.pdf
RussiaPsychFV 7.pdfRussiaPsychFV 7.pdf
RussiaPsychFV 7.pdf
 
AncPsych 3.pdf
AncPsych 3.pdfAncPsych 3.pdf
AncPsych 3.pdf
 
SpinozaPsychologyFV.pdf
SpinozaPsychologyFV.pdfSpinozaPsychologyFV.pdf
SpinozaPsychologyFV.pdf
 
SovietPsych.pdf
SovietPsych.pdfSovietPsych.pdf
SovietPsych.pdf
 
ModernPsych 4.pdf
ModernPsych 4.pdfModernPsych 4.pdf
ModernPsych 4.pdf
 
PsychoAnalysisHP (2).pptx
PsychoAnalysisHP (2).pptxPsychoAnalysisHP (2).pptx
PsychoAnalysisHP (2).pptx
 
Psycho19Century 5.pdf
Psycho19Century 5.pdfPsycho19Century 5.pdf
Psycho19Century 5.pdf
 
EastPsych 2.pdf
EastPsych 2.pdfEastPsych 2.pdf
EastPsych 2.pdf
 
5.15.MetaphorHistPsych.pdf
5.15.MetaphorHistPsych.pdf5.15.MetaphorHistPsych.pdf
5.15.MetaphorHistPsych.pdf
 
History of Psychology
History of PsychologyHistory of Psychology
History of Psychology
 

7. Memory.pdf

  • 1. Η μνήμη και οι διαταραχές της
  • 3.  Κωδίκευση (encoding) ◦ πρόσληψη και αρχική επεξεργασία των ερεθισμάτων, καταγραφή και αρχική αποθήκευσή τους  Επανάληψη/Νοερή ανάκληση (?)  Παγίωση (consolidation) ◦ αποθήκευση των πληροφοριών με τη μορφή αναπαραστάσεων  Ανάκληση (retrieval)
  • 4.
  • 6.  Η μνήμη χωρίζεται με βάση τον χρόνο αποθήκευσης των πληροφοριών
  • 7. Μνήμη Μακρόχρονη Βραχύχρονη Πρόδηλη Άδηλη Ακουστική/Λεκτική Οπτικοχωρική Μνήμη επεισοδίων Σημασιολογική Αντιληπτική Διαδικαστική
  • 8.  Η μνήμη χωρίζεται και με βάση τον τρόπο απόκτησης των πληροφοριών
  • 9. Μνήμη Μακρόχρονη Βραχύχρονη Πρόδηλη Άδηλη Ακουστική/Λεκτική Οπτικοχωρική Μνήμη επεισοδίων Σημασιολογική Αντιληπτική Διαδικαστική
  • 10.  Η μνήμη χωρίζεται και με βάση το είδος των πληροφοριών που αποθηκεύονται
  • 11. Μνήμη Μακρόχρονη Βραχύχρονη Πρόδηλη Άδηλη Ακουστική/Λεκτική Οπτικοχωρική Μνήμη επεισοδίων Σημασιολογική Αντιληπτική Διαδικαστική
  • 13.  Μνήμη εργασίας ◦ 1-2 min  Δοκιμαστική ανάκληση  Τρέχουσα συμπεριφορά  Αποθήκευση στη βραχύχρονη και ακολούθως στη μακρόχρονη μνήμη
  • 14. Μνήμη εργασίας - Baddeley Κεντρικός επεξεργαστής Οπτικοχωρικό σημειωματάριο Φωνολογικό κύκλωμα
  • 15.
  • 18. Το νευρωνικό υπόστρωμα της μνήμης εργασίας &της βραχύχρονης μνήμης  Μνήμη εργασίας ◦ Προμετωπιαίος φλοιός  Βραχύχρονη μνήμη ◦ Μελέτες ασθενών: βλάβες στις πολύτυπες περιοχές του οπίσθιου βρεγματικού και του οπίσθιου κροταφικού φλοιού
  • 19. Μακρόχρονη μνήμη  Σταθερή, μόνιμη αποθήκευση πληροφοριών
  • 21.  Πρόδηλη μνήμη (explicit, declarative) ◦ Συνειδητή επεξεργασία πληροφοριών  Λεκτικές & μη-λεκτικές ◦ Ιππόκαμπος ◦ Μνήμη επεισοδίων & σημασιολογική μνήμη
  • 22.  Μνήμη επεισοδίων ◦ Γεγονότα του παρελθόντος  Γεγονός, χώρος, χρόνος ◦ Αυτοβιογραφία ◦ Εκούσια ή ακούσια ανάκληση
  • 23. ◦ Αυτονοητική επίγνωση (Tulving)  Λειτουργία της αυτοβιογραφικής μνήμης  Επιτρέπει την επίγνωση του εαυτού μας ως μια ενιαία συνεχή οντότητα μέσα στο χρόνο  Αίσθηση συνέχειας
  • 24. Το ταξίδι στο χρόνο αποτελεί μια ικανότητα της μνήμης, που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους αλλά όχι τα άλλα ζώα και η οποία εξαρτάται από την ωρίμανση του οργανισμού με αποτέλεσμα να μην παρατηρείται σε βρέφη και παιδιά μικρής ηλικίας.  Tulving
  • 25.  Βλάβες στον ιππόκαμπο και τον μετωπιαίο φλοιό  έλλειμμα στη συμπεριφορά αυτορρύθμισης και την ικανότητα αξιοποίησης παρελθοντικών εμπειριών κατά τη λήψη αποφάσεων που αφορούν στο μέλλον
  • 26.  Σημασιολογική μνήμη ◦ Έννοιες, γνώσεις που δεν είναι αυτοβιογραφικές ◦ Ομαδοποιούνται και αποθηκεύονται ◦ Δεν είναι πάντα γνωστές οι περιστάσεις που αποκτήθηκε η πληροφορία ◦ Κροταφικές και μετωπιαίες περιοχές
  • 27. Το νευρωνικό υπόστρωμα της έκδηλης μνήμης Κροταφικο-μετωπιαίο σύστημα
  • 28. Ο ρόλος του ιπποκάμπου
  • 30. Ανατομία  Μεταιχμιακό σύστημα  Δύο έλικες ◦ Αμμώνειο κέρας  Πυραμιδικά κύτταρα ◦ Οδοντωτή έλικα  Κοκκώδη κύτταρα  Οργάνωση πυραμιδικών κυττάρων σε 4 ομάδες ◦ CA1, CA2, CA3, CA4
  • 31.  Συνδέεται με τον υπόλοιπο εγκέφαλο μέσω της  Διατιτραίνουσας οδού ◦ Σύνδεση με οπίσθιες περιοχές  Παρυφής-ψαλίδας ◦ Σύνδεση με θάλαμο, μετωπιαίο φλοιό, βασικά γάγγλια, υποθάλαμο
  • 33. Κροταφικός λοβός  Αφαίρεση τμήματος του κροταφικού λοβού ως θεραπεία για την επιληψία  Μελέτες ασθενών που μετά την επέμβαση υπεβλήθησαν σε νευροψυχολογικές δοκιμασίες  Αφαίρεση τμήματος του δεξιού κροταφικού λοβού ◦ Μειωμένη επίδοση σε δοκιμασίες λαβυρίνθου, αναγνώρισης συναισθημάτων, αντίληψης του χώρου  Αφαίρεση τμήματος του αριστερού κροταφικού λοβού ◦ Μειωμένη επίδοση σε δοκιμασίες ανάκλησης λέξεων, μη- χωρικών συσχετίσεων
  • 34. Βρεγματικός & ινιακός λοβός  Ειδικές δυσκολίες στη μακρόχρονη μνήμη ◦ αμνησία χρωμάτων ◦ ανομία αντικειμένων (αδυναμία ανάκλησης των ονομάτων των αντικειμένων) ◦ τοπογραφική αμνησία (αδυναμία ανάκλησης της θέσης ενός αντικειμένου στο χώρο)  Μόνο όταν υπάρχουν αμφίπλευρες βλάβες
  • 35. Μετωπιαίος λοβός  Hemispheric Encoding and Retrieval Asymmetry ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ Κοιλιακός-πλάγιος προμετωπιαίος φλ. Κογχομετωπιαίος φλ. ΔΕΞΙΟΣ Προκινητικός φλοιός Ραχιαίος-πλάγιος προμ. φλοιός Κροταφικό-βρεγματικός φλοιός
  • 36.  Η ασυμμετρία μεταξύ κωδίκευσης και ανάκλησης ενδεχομένως σχετίζεται με την ασυμμετρία των ημισφαιρίων στις λεκτικές και τις χωρικές διεργασίες.  Η αποθήκευση των περισσότερων πληροφοριών περιλαμβάνει τη χρήση της γλώσσας, ενώ η ανάκληση απαιτεί επιπρόσθετες χωρικές διεργασίες για τον εντοπισμό των αποθηκευμένων πληροφοριών.
  • 38.  Ασύνειδη επεξεργασία πληροφοριών  Δύσκολη απόσβεση  Αντιληπτική μνήμη ◦ ερεθίσματα που δεν έγιναν αντικείμενο προσοχής αλλά δημιούργησαν κάποια αναπαράσταση  Διαδικαστική μνήμη ◦ γνώση δεξιοτήτων
  • 39. Το νευρωνικό υπόστρωμα της άδηλης μνήμης Νεόφλοιος– βασικά γάγγλια
  • 41.  Συναισθηματικά φορτισμένα γεγονότα συγκρατούνται εντονότερα στη μνήμη  Έκδηλη και άδηλη μνήμη  Ο ρόλος της αμυγδαλής  Σύνδεση με το σύστημα της άδηλης μνήμης μέσω των βασικών γαγγλίων
  • 42. Το νευρωνικό υπόστρωμα της συναισθηματικής μνήμης
  • 46.  Αναδρομική ◦ Αδυναμία ανάκλησης γεγονότων και πληροφοριών πριν τη βλάβη  Προδρομική ◦ Αδυναμία εκμάθησης νέων πληροφοριών
  • 47. Βλάβη Προδρομική αμνησία Αναδρομική αμνησία Αναδρομική αμνησία (retrograde amnesia): αδυναμία ανάκλησης πληροφοριών που αποκτήθηκαν πριν τη βλάβη Προδρομική αμνησία (anterograde amnesia): αδυναμία συγκράτησης νέων πληροφοριών
  • 48.
  • 49.  Γιατί διατηρούνται παλαιότερες μνήμες και χάνονται πιο πρόσφατες στην αναδρομική αμνησία;  Θεωρίες
  • 50. Η θεωρία του συστήματος παγίωσης  Η παγίωση των πληροφοριών πραγματοποιείται στον ιππόκαμπο  Όταν ολοκληρωθεί η παγίωση, οι πληροφορίες μεταφέρονται σε άλλη περιοχή του νεόφλοιου  Βλάβη στον ιππόκαμπο ◦ δεν επηρεάζει την ανάκληση παλαιότερων πληροφοριών  έχουν μεταφερθεί σε άλλη περιοχή ◦ επηρεάζει την ανάκληση πρόσφατων πληροφοριών  δεν έχουν ακόμα μεταφερθεί σε άλλη περιοχή
  • 51. Η θεωρία των πολλαπλών ιχνών  Υπάρχουν τρία είδη μνήμης ◦ Αυτοβιογραφική μνήμη ◦ Σημασιολογική μνήμη γεγονότων ◦ Γενική σημασιολογική μνήμη  Τα τρία είδη μνήμης έχουν διαφορετική ευαισθησία σε βλάβες του κροταφικού λοβού ◦ Αυτοβιογραφική μνήμη: ιππόκαμπος ◦ Σημασιολογική μνήμη γεγονότων: γειτονικές κροταφικές περιοχές ◦ Γενική σημασιολογική μνήμη: άλλες περιοχές του φλοιού
  • 52.  Οι μνήμες αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου καθώς ανακαλούνται, επανεκτιμώνται και αποθηκεύονται ◦ Τροποποίηση στα είδη μνήμης (π.χ. αυτοβιογραφικές μνήμες μετατρέπονται σε σημασιολογικές μνήμες γεγονότων) ◦ Οι παλαιότερες πληροφορίες υφίστανται περισσότερες αναδιοργανώσεις και αποθηκεύονται σε διαφορετικά σημεία ◦ Οι παλαιότερες πληροφορίες διατηρούνται περισσότερο  Η αναδρομική αμνησία εξαρτάται από την έκταση της βλάβης
  • 53. Η θεωρία της επανα-παγίωσης  Οι μνήμες δεν διαθέτουν ένα συγκεκριμένο νευρωνικό υπόστρωμα  Κάθε φορά που ανακαλείται μία μνήμη, επανα- παγιώνεται ◦ Περνά σε μία νέα φάση επεξεργασίας και αποθηκεύεται ως νέα μνήμη ◦ Σχηματισμός πολλών μνημών για το ίδιο γεγονός ◦ Περισσότερες μνήμες για παλαιότερα γεγονότα
  • 55. Annese et al., Nat Commun. 2014;5:3122
  • 56.
  • 57.
  • 59.  Αδυναμία να θυμηθούμε συμβάντα από τη βρεφική έως την πρώιμη παιδική ηλικία μας  Απόκτηση πολλών ικανοτήτων (π.χ. γλώσσα) χωρίς να θυμόμαστε την πλειονότητα των εμπειριών μέσα από τις οποίες τις αποκτήσαμε.  Υποθέσεις ◦ Τα συστήματα της μνήμης ωριμάζουν με διαφορετικό ρυθμό ◦ Ο εγκέφαλος παίζει ενεργό ρόλο στην απόσβεση παλαιών μνημών, για να εξασφαλίσει χώρο για νέες
  • 61.  Η διαταραχή αυτή αφορά περισσότερο στην πρόσφατη μνήμη  Είναι πιθανό ορισμένα από τα μνημονικά ελλείμματα που παρατηρούνται στις μετωπιαίες βλάβες να οφείλονται στην διαταραχή των συνδέσεων μεταξύ μετωπιαίων περιοχών και περιοχών του μεταιχμιακού συστήματος.
  • 63.  Επεισόδια που χαρακτηρίζονται από σύγχυση κατά τη διάρκεια της οποίας ο ασθενής κάνει επανειλημμένες ερωτήσεις και εμφανίζει πλήρη ανικανότητα να σχηματίσει οποιαδήποτε καινούρια ανάμνηση ◦ Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου υπάρχει αναδρομική αμνησία που αφορά γεγονότα που εκτείνονται στο παρελθόν, για μέρες ή κάποτε ακόμη και για χρόνια ◦ καθώς η σύγχυση και η προδρομική αμνησία ξεκαθαρίζουν, η αναδρομική αμνησία ελαττώνεται για να αφήσει μια αμνησία που αφορά μόνο το ίδιο το επεισόδιο
  • 64.  Τα κύρια κλινικά χαρακτηριστικά είναι: ◦ Διατήρηση της άμεσης μνήμης ◦ Γενικευμένη προδρομική αμνησία ◦ Κάποιου βαθμού αναδρομική αμνησία  Μετά το επεισόδιο, η αναδρομική αμνησία ελαττώνεται γρήγορα, αν και πολλοί ασθενείς παραμένουν με ένα κενό μίας ή δύο ημερών ◦ Άλλες νοητικές λειτουργίες, όπως η γλώσσα, η επίλυση προβλημάτων και οι οπτικοχωρικές λειτουργίες παραμένουν γενικά άθικτες.
  • 65.  Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν νευρολογικά σημεία ή συμπτώματα  Υπάρχουν πολλές αναφορές εμφράκτων, παρά το παροδικό των συμπτωμάτων  Είναι συχνότερη σε άτομα μέσης ή μεγάλης ηλικίας  Το γεγονός κρατά περίπου τέσσερις ως οκτώ ώρες, μπορεί να είναι μεμονωμένο ή να επαναληφθεί αρκετές φορές
  • 66.  Υπάρχει στενή σχέση της παροδικής σφαιρικής αμνησίας και ◦ της ημικρανίας, ◦ ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων (π.χ. σεξουαλική πράξη, εξαιρετικά έντονες συγκινησιακές εμπειρίες) ◦ ένα ευρύ φάσμα παθολογικών καταστάσεων (π.χ. κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικοί όγκοι)
  • 67.  Προσωρινή ισχαιμία στο πεδίο άρδευσης των οπίσθιων εγκεφαλικών αρτηριών ◦ Μελέτες νευροαπεικόνησης έχουν δείξει μια προσωρινή υπο-αιμάτωση σε πολλά διαφορετικά τμήματα των πεδίων των οπίσθιων εγκεφαλικών αρτηριών με επιστροφή στη φυσιολογική αιμάτωση ταυτόχρονα με την επιστροφή της φυσιολογικής μνήμης.
  • 69.  Μετα-τραυματική αμνησία ◦ Παροδική ◦ Αναδρομική ή προδρομική ◦ Η διάρκεια της έχει χρησιμοποιηθεί ως οδηγός σχετικά με τη βαρύτητα της βλάβης  Αμνησία προέλευσης ◦ Διατηρούνται οι πληροφορίες αλλά όχι η πηγή τους  Έκπτωση μνήμης λόγω άνοιας
  • 71.  Μακρόχρονη κατάχρηση αλκοόλ  Κλινικά χαρακτηριστικά ◦ Προδρομική αμνησία  Έκδηλη δυσχέρεια ή πλήρης αδυναμία απομνημόνευσης νέων λεκτικών και μη λεκτικών πληροφοριών.  Το μνημονικό υλικό που φαίνεται να έχει γίνει αντιληπτό δε μπορεί να ανακληθεί μετά από ασυνήθιστα σύντομο χρονικό διάστημα  σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να ανέρχεται σε λίγα λεπτά  Οφείλεται σε διατομή των κυκλωμάτων που συνδέουν τα μαστία και τον θάλαμο
  • 72. ◦ Αναδρομική αμνησία  Δεν υπάρχει πλήρης συμφωνία σχετικά με την ύπαρξη αναδρομικής αμνησίας  συμφωνία ότι ο ασθενής εμφανίζει πολύ μεγάλη δυσχέρεια αυθόρμητης ανάκλησης προηγούμενων γεγονότων.  Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να προκύψουν μέσω άμεσων ερωτήσεων από όσες ο ασθενής μπορεί να θυμηθεί αυθόρμητα  Η ποσότητα των πληροφοριών μειώνεται όσο οι ερωτήσεις πλησιάζουν χρονικά την παρούσα χρονική στιγμή  Ορισμένες πληροφορίες δεν έχουν ετικέτα χρόνου, δηλαδή η χρονική σχέση τους με άλλα γεγονότα φαίνεται να έχει χαθεί (σαφής ένδειξη αλκοολικής αιτιολογίας)  Μπορεί να οφείλεται σε βλάβη των μετωπιαίων λοβών
  • 73. ◦ Μυθοπλασία  Πολλοί ασθενείς έχουν την τάση να γεμίζουν τα κενά στις ιστορίες τους με φανταστικές αλλά αληθοφανείς ιστορίες.  Συνήθως παρατηρείται στην οξεία φάση της διαταραχής σε συνδυασμό με κάποιο βαθμό σύγχυσης ◦ Έλλειψη πρωτοβουλίας και αυθορμητισμού, σε συνδυασμό με άμβλυνση του συναισθήματος
  • 74. ◦ Πολλές πτυχές της συμπεριφοράς δεν διαταράσσονται  Δεν υπάρχουν προβλήματα με τις βασικές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής  Όταν βρίσκονται μακριά από το οικείο περιβάλλον τους, οι ασθενείς αντιμετωπίζουν δυσκολίες  ιδίως όταν απαιτείται η ενσωμάτωση νέων πληροφοριών για την προσαρμογή της συμπεριφοράς τους στις νέες συνθήκες
  • 76.  Μία βαθμιαία απώλεια των γνωστικών ικανοτήτων  Η φυσιολογική έκπτωση των γνωστικών ικανοτήτων (γήρας) μπορεί να αποκρύψει τα πρώτα στάδια της νόσου ◦ Κοινή συμπτωματολογία  Η διάγνωση επιτυγχάνεται μέσω κλινικών και ειδικών ιστοπαθολογικών εξετάσεων
  • 77.  Μη αναστρέψιμη  Τύπου Alzheimer  Αγγειακής αιτιολογίας  Κροταφο-μετωπιαία  Μετά από ΚΕΚ  Μετά από εγκεφαλίτιδα  Αναστρέψιμη  Όγκοι του εγκεφάλου  Τοξίκωση από ουσίες  Υπαραχνοειδές αιμάτωμα
  • 79.  Οικογενειακό ιστορικό και άλλα αίτια (π.χ. ΚΕΚ)  Έκπτωση γνωστικών λειτουργιών  Μνήμη ◦ 1-3 έτη νόσου  Έκπτωση προοπτικής και αναδρομικής μνήμης ◦ 3-10 έτη νόσου  Επιδείνωση μνημονικών ελλειμμάτων ◦ 10-12 έτη νόσου  Καθολική έκπτωση
  • 80.  Συνοδά γνωστικά ελλείμματα ◦ Ανομία, κατασκευαστική απραξία, δυσκολία αναγνώρισης προσώπων και προσανατολισμού στο χώρο  Συνοδές αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά ◦ Αδιαφορία, καταθλιπτική διάθεση, ευερεθιστότητα, απάθεια, αβουλησία
  • 81.  Σποραδική εκδήλωση ή οικογενής νόσος Alzheimer  Ο οικογενής τύπος είναι αυτοσωμικά κυρίαρχος και το γονίδιό του εντοπίζεται στο χρωμόσωμα 21 (πιθανώς και στο 19) ◦ Χρειάζεται να κληρονομηθεί μόνο ένα μεταλλαγμένο αντίγραφο του γονιδίου για την εκδήλωση της νόσου ◦ Το γονίδιο σχετίζεται με την παραγωγή της πρόδρομης πρωτεΐνης του αμυλοειδούς που συνδέεται με το σχηματισμό των νευριτικών πλακών
  • 82. Διαταραχές της μνήμης  Πρώιμα συμπτώματα: ο ασθενής ξεχνάει ραντεβού, δεν θυμάται πρόσφατα γεγονότα, επαναλαμβάνει τα ίδια πράγματα σε συζητήσεις, ξεχνάει που έχει τοποθετήσει κάτι  Καθώς η νόσο προχωρά, οι διαταραχές της μνήμης γίνονται εντονότερες  Η επίδοση σε δοκιμασίες μνήμης είναι καλύτερη σε έργα αναγνώρισης ή ανάκλησης με βοήθεια ◦ Δεν φτάνει στα επίπεδα υγειών ίδιας ηλικίας  Διατηρείται καλύτερα η μνήμη γεγονότων από το παρελθόν ◦ Οι ασθενείς ζουν στο παρελθόν
  • 83. Διαταραχές του λόγου  Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι η δυσκολία στην ανεύρεση των κατάλληλων λέξεων ◦ Πολύ συχνά ονόματα ανθρώπων ◦ Δυσκολίες στη συζήτηση ◦ Παραφασίες ◦ Έχουν αποδοθεί σε διαταραχή της σημασιολογικής μνήμης  Επηρεάζονται τόσο ο προφορικός όσο και ο γραπτός λόγος όπως και η ανάγνωση  Η κατανόηση του λόγου διατηρείται όταν πρόκειται για απλές συζητήσεις ◦ Μειώνεται καθώς η συζήτηση γίνεται πιο πολύπλοκη και συμμετέχουν περισσότεροι ομιλητές
  • 84. Διαταραχές των επιτελικών λειτουργιών  Μειωμένη επίδοση σε δοκιμασίες ◦ Ακόμα και όταν δεν υπάρχουν νευροαπεικονιστικά ευρήματα μετωπιαίας δυσλειτουργίας  Οι δοκιμασίες συνήθως είναι πολύπλοκες και απαιτούν την ενεργοποίηση και άλλων λειτουργιών  Οι διαταραχές των επιτελικών λειτουργιών είναι δευτερογενείς ◦ Αποτέλεσμα διαταραχής σε άλλες γνωστικές λειτουργίες
  • 85. Διαταραχές της οπτικοχωρικής αντίληψης  Πρώιμα συμπτώματα: αυτοκινητιστικά ατυχήματα λόγω φτωχής εκτίμησης των αποστάσεων, απώλεια προσανατολισμού, δυσκολία να κατέβουν/ανέβουν σκάλες  Απλές κατασκευαστικές δοκιμασίες (π.χ. σχεδίαση ρολογιού, αντιγραφή απλών γραμμών) είναι πολύ ευαίσθητες στην ανίχνευση οπτικοχωρικών διαταραχών
  • 86. Gracey DJ & Morris RG, 2004, PSYCHIATRY 3:12
  • 87. Νευροπαθολογικά χαρακτηριστικά  Φλοιική ατροφία  Νευροϊνιδιακοί κόμβοι  Νευριτικές πλάκες  Κοκκιοκενοτωπιώδη σωμάτια  Σωμάτια Hirano
  • 88. Φλοιική ατροφία στην άνοια τύπου Alzheimer
  • 89.  Νευροϊνιδιακοί κόμβοι ◦ Νημάτια που αποτελούνται από ειδικές πρωτεΐνες και συγκεντρώνονται ενδοκυτταρικά ◦ Προσβάλλουν κατά κύριο λόγο το οπίσθιο ήμισυ του ιπποκάμπου και λιγότερο το πρόσθιο ◦ Παρόντες σε κάποια είδη άνοιας αλλά όχι στο φυσιολογικό γήρας
  • 90.
  • 91.  Νευριτικές πλάκες ◦ Σφαιρικοί σχηματισμοί που αποτελούνται από εκφυλισμένες απολήξεις νευρικών και γλοιακών κυττάρων και αποθέσεις β- αμυλοειδούς ◦ Προηγούνται της εκφύλισης των νευρώνων
  • 94. Σωμάτια Hirano στην άνοια τύπου Alzheimer
  • 95. Νευροχημικά χαρακτηριστικά  Απώλεια χολινεργικών υποδοχέων  Απώλεια ακετυλοχολινοτρανσφεράσης ◦ Ένζυμο για το σχηματισμό ακετυλοχολίνης ◦ Η απώλεια μπορεί να φτάσει το 70% ◦ Κυρίως στον κροταφικό και το βρεγματικό λοβό ◦ Συσχέτιση με τον αριθμό των νευριτικών πλακών και της σοβαρότητας της νόσου
  • 96.  Μείωση σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης στο φλοιό ◦ Πιθανώς λόγω απώλειας προβολών από το στέλεχος προς το φλοιό
  • 97.  ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΜΗΝ ΑΦΗΣΕΤΕ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ  ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ