Tài liệu trình bày nội dung về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương, bao gồm nhiệm vụ, hình thức tính lương, và các quy định về bảo hiểm xã hội và y tế. Nó cũng đề cập đến các phương pháp hạch toán và cách thức tổ chức thực hiện trong doanh nghiệp. Cuối cùng, tài liệu nêu ra các chứng từ cần thiết khi thanh toán tiền lương và bảo hiểm cho người lao động.

1. Ch­¬ng 5: KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l­¬ng
Biªn so¹n: TS. Tr­¬ng ThÞ Thuû
NCS. NguyÔn TuÊn
Anh
“M quan tiÒn c«ng, kh«ng b»ng
­êi
m ®
ét ång tiÒn th­ëng.”
Tôc ng÷ ViÖt Nam
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC 1

2.  Thêi l­îng ph©n bæ:
- PhÇn lý thuyÕt: 6 tiÕt
- PhÇn bµi tËp: 2,5 tiÕt
 Tµi liÖu tham kh¶o:
- Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh – Häc viÖn Tµi chÝnh (ch­
¬ng 5); Bµi tËp m«n kÕ to¸n tµi chÝnh.
- HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp ban hµnh kÌm theo QuyÕt
®Þnh 1141/ C§KT, ngµy 1/ 1995 vµ söa ®æi bæ sung
Q§/ 1/
QuyÕt ®Þnh 167/ 2000/ C§KT, ngµy 20/ 2000 cña Bé Tµi
10/
chÝnh.
- Quy đị nh về tiề n lươ ng và các khoả n tính BHXH, BHYT,
KPCĐ TT 119/ 2004, NĐ 114/ 2002…(20 vă n bả n khác kèm
theo)
- Tliệ u thự c tế củ a công ty Minh Tâm
- Tliệ u giả ng dạ y lớ p thự c hành c ủ a bộ môn
2
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

3. Néi dung nghiªn cøu
5.1 NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l­¬ng
5.2 H×nh thøc tiÒn l­¬ng, quü tiÒn l­¬ng
vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng
5.3 H¹ch to¸n lao ®éng, tÝnh l­¬ng vµ trî
cÊp BHXH.
5.4 KÕ to¸n tæng hîp tiÒn l­¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l­¬ng
3
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

4. 5.1 NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l­¬ng
• Kh¸i niÖm
• §Æc ®iÓm
• ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l­
¬ng (tiÒn c«ng) vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­
¬ng.
• NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l­¬ng.
4
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

5. ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l­¬ng
(tiÒn c«ng) vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng
– Ph©n lo¹i lao ®éng (Thèng kª DN)
– Lao ®éng trùc tiÕp
– Lao ®éng gi¸n tiÕp
– ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý tiÒn l­¬ng (tiÒn
c«ng) vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng
5
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

6.  TiÒn l­¬ng (hay tiÒn c«ng) lµ sè tiÒn thï lao mµ
doanh nghiÖp tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo sè lượ ng
vµ chÊt l­îng lao ®éng mµ hä ®ãng gãp cho doanh
nghiÖp nh»m ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng ®ñ ®Ó
t¸i sả n xuÊt søc lao ®éng vµ n©ng cao, båi d­ìng
søc lao ®éng.
 Ngoµi tiÒn l­¬ng, ng­êi lao ®éng cßn ®­îc h­ëng
c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp nh­ bả o hiÓm x· héi,
b¶o hiÓm y tÕ,...
6
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

7. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l­¬ng
 Tæ chøc h¹ch to¸n vµ thu thËp ®Çy ®ñ, ®óng ®¾ n c¸c
chØ tiªu ban ®Çu theo yªu cÇu qu¶n lý vÒ lao ®éng
theo tõng ng­êi lao ®éng, tõng ®¬n vÞ lao ®éng.
 TÝnh ®óng, tÝnh ®ñ, kÞp thêi tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n
cã liªn quan cho tõng ng­êi lao ®éng, tõng tæ s¶n xuÊt,
… ®óng chÕ ®é nhµ n­íc, phï hîp víi c¸c qui ®Þnh qu¶n
lý cña DN.
 TÝnh to¸n, ph©n bæ chÝnh x¸c, hîp lý chi phÝ tiÒn l­
¬ng, c¸c kho¶n tÝch theo l­¬ng theo ®óng ®èi t­îng liªn
quan.
 Th­êng xuyªn tæ chøc ph©n tÝch, cung cÊp t×nh h×nh
sö dông lao ®éng, qu¶n lý vµ chi tiªu quü tiÒn l­¬ng.
7
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

8. 5.2 H×nh thøc tiÒn l­¬ng, quü tiÒn l­¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng
• C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng
– TiÒn l­¬ng theo thêi gian
- TiÒn l­¬ng thêi gian gi¶n ®¬n
- TiÒn l­¬ng thêi gian kÕt hîp tiÒn th­ëng
– TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm
- TiÒn l­¬ng SP gi¶n ®¬n
- TiÒn l­¬ng s¶n phÈm luü tiÕn
- TiÒn l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng
- TiÒn l­¬ng kho¸n,…
8
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

9. • QuÜ tiÒn l­¬ng bao gåm
– TiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian, tiÒn l­¬ng tr¶ theo s¶n
phÈm, l­¬ng kho¸n,…
– TiÒn l­¬ng tr¶ cho thêi gian c«ng nh©n viªn ngõng
viÖc ®i häc, tËp tù vÖ, héi nghÞ, nghØ phÐp n¨m…
– C¸c lo¹i phô cÊp tr¸ch nhiÖm, tiÒn ¨n ca, lµm ®ªm,
lµm thªm giê, phô cÊp ®éc h¹i…
– C¸c kho¶n tiÒn th­ëng cã tÝnh chÊt th­êng xuyªn,...
9
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

10. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ ph©n tÝch tiÒn l­¬ng cã thÓ
chia ra tiÒn l­¬ng chÝnh vµ tiÒn l­¬ng phô.
-TiÒn l­¬ng chÝnh lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho thêi gian ng­êi lao
®éng lµm nhiÖm vô chÝnh cña minh theo nhiÖm vô ®­îc
giao theo hîp ®éng lao ®éng ...
-TiÒn l­¬ng phô lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng thùc
hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do doanh nghiÖp ®iÒu ®éng nh­
héi häp , tËp tù vÖ vµ l­¬ng tr¶ cho thêi gian c«ng nh©n
nghØ phÐp nam theo chÕ ®é, c«ng nh©n söa ch­a sp
háng...
(Chó ý: TL chÝnh kh¸c tiÒn l­¬ng c¬ b¶n)
10
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

11. QUü BHXH, BHYT, KPC
1- Quü BHXH:
- Môc ®Ých ®Ó trî cÊp cho ng­êi lao ®éng mÊt søc lao
®éng t¹m thêi vµ vÜnh viÔn..
- Nguån t¹o lËp:TrÝch theo chÕ ®é tµi chÝnh cho phÐp
tÝnh vµo chi phÝ 15% vµ trõ vµo thu nhËp cña CNV
5% theo tiÒn l­¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp ®­îc
h­ëng:
(15% + 5%) x (TLCB+Phô cÊp theo)
TT119/ 2004 (môc I. ®iÒu 2 kho¶n c)
- ChÕ ®é qu¶n lý vµ sö dông: c¸c DN ph¶i nép 20% cho
c¬ quan BHXH vµ ®ù¬c c¬ quan BHXH cÊp thanh tãan
khi quyÕt to¸n.
11

12. QUü BHXH, BHYT, KPC§
2- Quü BHYT:
- Môc ®Ých ®Ó trî cÊp cho ng­êi lao ®éng trong tr­
êng hîp èm ®au phai ®i ®iÒu trÞ ë bÖnh viÖn vµ c¸c
c¬ së y tÕ.
- Nguån t¹o lËp: TrÝch theo chÕ ®é tµi chÝnh cho
phÐp tÝnh vµo chi phÝ 2% vµ trõ vµo thu nhËp cña
CNV 1% theo tiÒn l­¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp
®­îc h­ëng
- ChÕ ®é qu¶n lý vµ sö dông: c¸c DN ph¶i nép 3% cho
c¬ quan BHXH(BHYT trong c¬ quan BHXH) ®Ó mua
BHYT
3- KPC®: (tiÕp trang sau)
12

13. QUü BHXH, BHYT, KPC§
3- Kinh phÝ c«ng ®oµn
Mức và căn cứ để trÝch nộp kinh phÝ c«ng
đoàn (tt­ 119-2004-liªn tÞch-BTC-L®lao ®éng)
b/ C¸c doanh nghiệp trÝch, nộp kinh phÝ c«ng
đoµn bằng 2% quỹ tiền lương (t.tÕ), tiền c«ng
phải trả cho người lao động và c¸c khoản phụ
cấp lương (nếu cã) tÝnh vµo chi phÝ nªu tại
điểm c dưới đ©y.
2% x (TiÒn l­¬ng t.tÕ + Phô cÊp l­¬ng)
Theo t.t­ 119
13

14. c/ C¸c khoản phụ cấp lương làm căn cứ để
trÝch, nộp kinh phÝ c«ng đoàn nªu tại khoản b
nªu trªn thống nhất với khoản phụ cấp làm căn
cứ trÝch nộp bảo hiểm x· hội và bảo hiểm y tế
gồm: Phụ cấp chức vụ, phụ cấp chức vụ bầu
cử, phụ cấp tr¸ch nhiệm, phụ cấp th©m niªn,
phụ cấp khu vực (nếu cã).
- ChÕ ®é qlsd: nép cho cquan C§ 1% vµo
th¸ng ®Çu quý, ®Ó l¹i DN 1%.
14

15. Câu hỏi: 1) Trích BHXH, BHYT theo…
a) Tiền lương cơ bản và các khoản phụ cấp được hưởng.
b) Tiền lương thực tế và các khoản phụ cấp được hưởng.
c) Tiền lương cơ bản.
2 – Trích kinh phí công đoàn theo tiền lương cơ bản và các
khoản phụ cấp được hưởng.
a) Đúng b) Sai
15

16. 5.3 H¹ch to¸n lao ®éng, tÝnh l­¬ng
vµ trî cÊp BHXH...
• H¹ch to¸n lao ®éng
– Tæ chøc h¹ch to¸ n lao ® éng bao gåm h¹ch to¸ n sè l­îng
lao ® éng, thêi gian lao ®éng, kÕt qu¶ lao ®éng.
Yêu c ầ u SV đọ c TL
• TÝnh l­¬ng vµ c¸c kho¶n trî cÊp BHXH
• Kú tr¶ l­¬ng...
Chó ý: Trî cÊp BHXH ph¶i tr¶ kh¸c trî cÊp trõ vµo l­¬ng,
kh¸c trî cÊp BHXH tÝnh vµo chi phÝ SXKD...
16
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

17. Câu hỏi:
1) Các chứng từ ban đầu khi hạch toán lao động
tiền lương là gì?
2) Khi thanh toán Tiền lương cho người lao động
thì kế toán cần phải có những chứng từ cần
thiết nào?
3) Khi thanh toán BHXH cho người lao động thì kế
toán cần phải có những chứng từ cần thiết
nào?
4) Vì sao lại trích trước tiền lương nghỉ phép
cho CNSXTT?
17

18. 5.4 KÕ to¸n tæng hîp tiền lương vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l­¬ng
• Tµi khoả n sử dụ ng
– TK 334 – Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
– TK 338 – Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c
• KÕt cÊu
• Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n
18
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

19. KÕt cÊu TK 334
• B nî : C¸c kho¶n tiÒn l­¬ng
ªn • B cã :
ªn
vµ kho¶n kh¸c ®· tr¶ c«ng
TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c
nh©n viªn.
kho¶n phô cÊp kh¸c ph¶i tr¶
- C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn cho c«ng nh©n viªn trrong kú.
l­¬ng vµ thu khËp cña c«ng
nh©n viªn.
- C¸c kho¶n tiÒn l­¬ng vµ thu
nhËp c«ng nh©n viªn ch­a
lÜnh chuyÓn sang c¸c kho¶n
phả i trả kh¸c.
• D­ cã : TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng
• D­ nî (nÕu cã ): Sè tiÒn tr¶
vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i
thõa gho c«ng nh©n viªn. tr¶ c«ng nh©n viªn.
19
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

20. KÕt cÊu TK 3382,3383,3384
• B nî :
ªn • B cã :
ªn
- C¸c khoả n ®· nép cho c¬ quan - TrÝch BHXH, BHYT, Kinh phÝ
qu¶n lý. c«ng ®oµn tÝnh vµo chi phÝ kinh
- Kho¶n BHXH ph¶i tr¶ cho c«ng doanh (19%), khÊu trõ vµo l­¬ng
nh©n viªn. c«ng nh©n viªn (6%).
- C¸c kho¶n ®· chi vÒ kinh phÝ - Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö
c«ng ®oµn. lý(3381).
- Xö lý gi¸ trÞ tµi s¶n thõa, c¸c - Sè ®· nép, ®· tr¶ lín h¬n sè ph¶i
kho¶n ®· tr¶, ®· nép kh¸c(3388) nép, ph¶i tr¶ ®­îc cÊp bï, c¸c
kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c(3388...).
• D­ nî (nÕu cã): Sè tr¶ thõa, nép • D­ cã : Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶, ph¶i
thõa, v­ît chi ch­a ®­îc thanh to¸n. nép; gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý.
20
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

21. • TK 338 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2
– 3381 - Tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt
– 3382 - Kinh phÝ c«ng ®oµn
– 3383 - B¶o hiÓm x· héi
– 3384 - B¶o hiÓm y tế
– 3387 - Doanh thu ch­a thùc hiÖn
– 3388 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
21
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

22. TK111,112 TK 334 TK 622
2
1 T¹m øng kú 1 TÝnh tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho CNSX
13 TT t/l­¬ng kú 2
TK 141, 138 3b 6a
TK335
7 Ph¶i tr¶ l­¬ng 3a
C¸c kho¶n k/trõ vµo cho CN thùc T/tr­íc t/l­¬ng
thu nhËp cña CNV nghØ phÐp nghØ phÐpTK627,641,642
trong kú
TK333 TK3382,3383,3384
8 ThuÕ TN
4 Ph¶i tr¶ cho TrÝch
c¸ nh©n NVQL, BHXH,
TK 512 NVBH.... 431 BHYT,
TK
9 Tr¶ l­¬ng TiÒn th­ëng KPC§(15%
b»ng SP 5 ph¶i tr¶ 6b+2%+2%)
10 Nép BHXH,BHYT,KPC§;
12b Ph¶i tr¶ BHXH cã t/
c
nh­ l­¬ng t/ 1388
g
11 chi KPC§ t¹i DN;
12a chi hé trî cÊp BHXH(1388)
C¸c kho¶n khÊu trõ BHXH,
6c 22
BHYT(5%+1%)

23. Bài tập thực hành C5
Đề bài: SGK
Tham khảo Kế toán tiền lương ở CTY Minh Tâm
Hướng dẫn SV tự nghiên cứu bài tập tổng
hợp KTTL.
23

24. Bé m«n kÕ to¸n doanh nghiÖp
chóc c¸c b¹n søc khoÎ, h¹nh phóc
vµ thµnh ®¹t!
24
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC