Η περίοδος του Μεσοπολέμου

1. ΕΝΟΤΗΤΕΣ 40,41,42

2. Η Ευρώπη βγαίνει από τον πόλεμο με μεγάλα
οικονομικά ,κοινωνικά και ηθικά προβλήματα.
• 8 εκατ. Νεκροί, 6 εκ. ανάπηροι και τεράστιες
υλικές ζημιές.
• οι μεγάλοι χαμένοι είναι τα μεσαία στρώματα οι
οποίοι σε πολλές περιπτώσεις καταστράφηκαν.
Η ηθική απογοήτευση και η κρίση αξιών εκφράζεται μέσα
από τη λογοτεχνία της εποχής.........

3. Είμαι νέος, μόλις έκλεισα τα 20∙ από τη ζωή δεν ξέρω παρά μόνο την
απελπισία, το θάνατο, το φόβο και μια αλυσίδα από ανόητες
επιπολαιότητες, πάνω από μια άβυσσο πόνων και θλίψεων. Βλέπω τους
λαούς να ορμούν σε άλλους λαούς, να σκοτώνουν και να σκοτώνονται,
χωρίς ούτε κι εκείνοι να ξέρουν το γιατί. υπακούοντας σ' αυτούς που τους
στέλνουν, χωρίς συναίσθηση του κινδύνου ή της ευθύνης τους. Βλέπω πως
οι δυναμικότεροι εγκέφαλοι του κόσμου εφευρίσκουν όπλα για να γίνονται
όλα αυτά μ' έναν τρόπο ακόμα πιο ραφιναρισμένο και να διαρκούν όσο
γίνεται περισσότερο. Κι όλοι οι συνομήλικοί μου εδώ, στην αντικρινή
παράταξη, σ' ολόκληρο τον κόσμο το βλέπουν όπως εγώ. Αυτή είναι η
ζωή της γενιάς μου και η δική μας. Τι θα κάνουν άραγε οι πατεράδες μας
αν μια μέρα σηκωθούμε και παρουσιαστούμε μπροστά τους για να τους
ζητήσουμε λογαριασμό; Τι περιμένουν από μας όταν μια μέρα τελειώσει ο
πόλεμος; Χρόνια ολόκληρα σκοτώναμε μόνο. Αυτό ήταν το πρώτο μας
επάγγελμα στη ζωή. Για μας η επιστήμη της ζωής περιορίζεται στο
θάνατο. Τι θα συμβεί ύστερα; Και τι θ' απογίνουμε εμείς;
Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο. Μετάφραση:
Στέλλα Βουρδουμπά.

4. Ο Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος σηματοδοτεί το τέλος των
μεγάλων Αυτοκρατοριών, τόσο σε ευρωπαϊκό
έδαφος.........

5. .....όσο και σε παγκόσμιο, αφού
• Οι στρατιώτες των αποικιών επιστρέφοντας στην πατρίδα
τους έφερναν μαζί τους καινούριες ιδέες: «την αρχή της
αυτοδιάθεσης των λαών» και τις σοσιαλιστικές ιδέες.
• Η δημιουργία του πρώτου κομμουνιστικού κράτους
επιδρούσε στους ιδεολόγους όλων των χωρών.

6. • Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε τις γυναίκες να
αποκτούν δικαίωμα στην εργασία και πολιτικά
δικαιώματα

7. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω ήταν η Ευρώπη να χάσει
τον διεθνή της ρόλο και να
αντικατασταθεί από τις ΗΠΑ, οι οποίες:
• Αναδεικνύονται σε μεγάλο δανειστή των ευρωπαϊκών
κρατών . Γαλλία και Μ. Βρετανία δανείζονται χρήματα
για να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες του πολέμου. Η
Γερμανία για να μπορέσει να πληρώσει τις αποζημιώσεις
μετά το τέλος του πολέμου.

8. Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1920 ήταν μια
περίοδος εντυπωσιακής οικονομικής προόδου,για τις ΗΠΑ
• Μεταξύ 1919 και 1929 ο αριθμός των αυτοκινήτων
στους αμερικανικούς δρόμους υπερτριπλασιάστηκε,
• οι πωλήσεις των ραδιοφώνων αυξήθηκαν από
60.000.000 δολ. και το 1922 σε 843.000.000 δολ.
επτά χρόνια αργότερα.
• Μια μερίδα ιστορικών υποστήριζε πως οι βιομηχανίες
βοηθούσαν η μία την άλλη για να δημιουργήσουν
αυθεντική οικονομική ανάπτυξη: οι πωλήσεις
αυτοκινήτων ενίσχυαν τους παραγωγούς ελαστικών,
τους κατασκευαστές οδών και τους εργαζόμενους στη
μεταλλουργία.

9. • Η υπερπαραγωγή πρώτων υλών και γεωργικών προϊόντων
οδήγησε στην πτώση των τιμών και τη μείωση της αγοραστικής
δύναμης των αγροτών.
• Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις υπεραισιόδοξες
βιομηχανικές επενδύσεις στους αναδυόμενους τεχνολογικούς
τομείς, είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία προσφορά που
ξεπερνούσε τη ζήτηση στην αγορά
• Ο υπερβολικός δανεισμός θεωρείται μία από τις αιτίες της
μεγάλης κρίσης
• Οι τράπεζες άρχισαν να καταρρέουν καθώς οι δανειολήπτες
αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις συμβατικές τους
υποχρεώσεις
• Καταθέτες σήκωναν τα χρήματά τους μαζικά από τους
λογαριασμούς τους, σχηματίζοντας τραπεζικές ουρές.
ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

10. Η Wall Street κατέρρευσε, με τους επενδυτές να
χάνουν συνολικά 40 δισ. δολάρια.

11. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ
Η υποχώρηση της αμερικανικής οικονομίας ήταν ο
παράγοντας που συμπαρέσυρε και τις υπόλοιπες χώρες
αρχικά, ενώ αργότερα η εσωτερική κατάσταση στις
οικονομίες της κάθε χώρας καθόρισαν τις συνθήκες σε
εθνικό επίπεδο
Το γερμανικό και το βρετανικό εμπόριο είχαν σημειώσει
σημαντική πτώση, ενώ ο αμερικανικός προστατευτισμός και
η εμμονή στην αποπληρωμή των δανείων από τις
ευρωπαϊκές χώρες επιδείνωσαν περισσότερο το πρόβλημα.
Η Γερμανία και η Αυστρία επλήγησαν πρώτες.
Στη συνέχεια, ο πανικός εξαπλώθηκε σε όλους τους
χρηματιστηριακούς κύκλους της Ευρώπης. Επιχειρήσεις και
τράπεζες κατέρρευσαν αλυσιδωτά και επήλθε μία παγκόσμια
οικονομική ύφεση.
Ο αριθμός των ανέργων εκτοξεύθηκε στα 30 εκατομμύρια

12. Την άνοιξη του 1931, η κατάσταση είχε χειροτερέψει για
τις οικονομίες των ευρωπαϊκών κρατών, τα περισσότερα από
τα οποία αδυνατούσαν να εξοφλήσουν τα χρέη τους προς την
Αμερική.
Η Γερμανία αδυνατούσε να συνεχίσει τις πληρωμές -
αποζημιώσεις και δάνεια- προς το εξωτερικό.
Βρισκόταν σε εξέλιξη μια κοινωνική κρίση, καθώς η ανεργία
αυξανόταν ραγδαία.
Την περίοδο 1925-1929 οι άνεργοι ήταν ένα εκατομμύριο.
Τον χειμώνα του 1930 οι άνεργοι της ήταν 6.000.000
Χαρτονόμισμα 10 δισεκατομμυρίων μάρκων.
Παιδιά παίζουν με χαρτονομίσματα

13. Οι ΗΠΑ ξεπέρασαν την οικονομική κρίση με την
υιοθέτηση της πολιτικής του new deal από τον
Φλανκλίνο Ρούσβελτ.

14. Ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ, πρόεδρος των ΗΠΑ από το 1933, έλαβε μια
σειρά μέτρων για την ανακούφιση από την κρίση που έγιναν γνωστά ως
new deal (νιου ντιλ). Ο Ρούζβελτ πίστευε, υιοθετώντας θέσεις του
Άγγλου οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς (1883 - 1946), ότι το
κράτος θα έπρεπε να παρεμβαίνει στην οικονομία κάνοντας μεγάλες
επενδύσεις. Έτσι οι άνεργοι θα έβρισκαν δουλειά, με τα εισοδήματά τους
θα αγόραζαν προϊόντα και θα αναθερμαινόταν συνολικά η οικονομία.
Πράγματι, αυτή η πολιτική, που υλοποιήθηκε κυρίως με την ανάθεση
μεγάλων δημόσιων έργων από την αμερικανική κυβέρνηση σε ιδιωτικές
επιχειρήσεις, έφερε αποτελέσματα και η οικονομική κατάσταση στις ΗΠΑ
άρχισε, από το 1934, να βελτιώνεται.

15. Η οικονομική κρίση του 1929 συνέβαλε στην επικράτηση
ή στερέωση απολυταρχικών καθεστώτων όχι μόνο στη
Γερμανία, αλλά και την Ιταλία και την Ιαπωνία, την
Ισπανία, την Ελλάδα…

16. Στην Ιταλία
• Ξέσπασαν πολιτικές αναταρχές και πολλοί
φοβήθηκαν την κομμουνιστική επανάσταση
• Πολλοί Ιταλοί πίστευαν ότι είχαν αδικηθεί με τις
συνθήκες μετά τον Α’ π.π.
• Το 1922 ο Ιταλός βασιλιάς τον κάνει
πρωθυπουργό
• Υποστηρίζεται από το στρατό, τους
επιχειρηματίες, τους γαιοκτήμονες αλλά και
παλιούς πολεμιστές και φτωχούς στην ύπαιθρο και
τις πόλεις.
• Σιγά-σιγά κατέλυσε όλους τους δημοκρατικούς
θεσμούς , την ελευθερία του τύπου και άρχισε να
καταδιώκει τους αριστερούς και τους δημοκράτες
• Η κυριαρχία του στηρίχτηκε : στην
προσωπολατρεία, στο μιλιταρισμό και στην
καταδίωξη των αντιπάλων.
΄

17. Το 1933, ο Χίτλερ γίνεται καγκελάριος
της Γερμανίας.
• Τον υποστήριξαν παλιοί πολιτικοί,
βιομήχανοι και γαιοκτήμονες αλλά και
πολλοί που θεωρούσαν ότι η Γερμανία
αδικήθηκε από τις συνθήκες του
Α’π.π.
• Όλοι αυτοί πίστευαν ότι ο Χίτλερ θα
ξανάκανε τη Γερμανία ισχυρή και θα
αντιμετώπιζε τον κομμουνιστικό
κίνδυνο.
• Γρήγορα, όμως, κατάργησε το
δημοκρατικό πολίτευμα , διέλυσε όλα
τα κόμματα, κυνήγησε αριστερούς και
εξόντωσε όσους είχαν αντίθετες
απόψεις.