Editor's Notes
- พิกัดตรีผลสุคติสมุฎฐาน คือ การจำกัดตัวยาที่ทำให้มีความสุขเป็นที่ตั้ง 3 อย่าง
รากมะเดื่อชุมพร รสฝาดเย็น แก้ไข้ กระทุ้งพิษไข้ กล่อมเสมหะและโลหิต แก้ไข้หัว ไข้พิษ ไข้กาฬ
รากเพกา รสฝาดขม บำรุงไฟธาตุ แก้ไข้สันนิบาต แก้อักเสบ
รากแคแดง รสฝาด คุมธาตุ แก้ท้องร่วง สมานแผล
สรรพคุณรวม แก้ไข้พิษต่าง ๆ บำรุงธาตุไฟ แก้ไข้สันนิบาต คุมธาตุ สมานแผล
- พิกัดตรีผลสมุฎฐาน คือ การจำกัดจำนวนตัวยาที่มีผลเป็นที่ตั้ง 3 อย่างมี
•ลูกมะตูม รสหอมร้อน บำรุงธาตุ เจริญอาหาร ขับผายลม
•ลูกยอ รสร้อนซ่า แก้คลื่นเหียนอาเจียน แก้ไข้ แก้ริดสีดวงตา
•ลูกผักชีลา รสขมฝาดหวาน แก้คลื่นเหียนอาเจียน แก้ไข้ แก้ริดสีดวงตา
สรรพคุณรวม แก้สมุฎฐานแห่งตรีโทษ ขับลมต่าง ๆ แก้โรคไตพิการ บำรุงธาตุ
- พิกัดตรีเสมหะผล คือ การจำกัดจำนวนของมีคุณแก้เสมหะ 3 อย่าง มี
•รากช้าพลู รสเผ็ดร้อน แก้ศอเสมหะ แก้ไอ ทำให้เสมหะแห้ง ขับลม
•รากดีปลี รสเผ็ดร้อนขม แก้เส้นอัมพฤกษ์อัมพาต ดับพิษปัตตะคาด แก้หืดไอ แก้เสมหะ บำรุงธาตุ
•รากมะกล่ำเครือ รสเปรี้ยวหวานขม แก้เจ็บคอ แก้หืดไอ กัดเสมหะ แก้สะอึก แก้ดีซ่าน ขับปัสสาวะ
สรรพคุณรวม ขับเสมหะ แก้สะอึก แก้เส้นอัมพฤกษ์ อัมพาต แก้ลม
- พิกัดตรีปิตตะผล คือ การจำกัดจำนวนตัวยาที่มีสรรพคุณแก้ดี 3 อย่าง มี
•รากเจตมูลเพลิง รสร้อน แก้จตุกาลเตโช กระจายเลือดลม บำรุงธาตุ ขับโลหิตระดู แก้ริดสีดวง
•รากกะเพราแดง รสเผ็ดร้อนปร่า บำรุงธาตุ แก้สันนิบาต แก้ท้องขึ้นอืดเฟ้อจุกเสียด แก้พิษตานซาง
•รากผักแพวแดง รสร้อน แก้ลมริดสีดวง หืดไอ แก้ธาตุพิการ แก้กระเพาะอาหารพิการ แก้เส้นประสาทพิการ
สรรพคุณรวม แก้จตุกาลเตโช บำรุงธาตุ ฆ่าพยาธิ แก้ลมริดสีดวง
- พิกัดตรีวาตะผล คือ การจำกัดจำนวนของยาที่มีสรรพคุณแก้ลม 3 อย่าง มี
•ลูกสะค้าน รสเผ็ดร้อน แก้ลมแน่นในทรวงอก บำรุงธาตุ
เหง้าข่า รสเผ็ดร้อนปร่า แก้เสมหะและโลหิต ขับลมให้กระจาย
•รากพริกไทย รสร้อน แก้ในกองลม บำรุงธาตุไฟ แก้เสมหะ แก้ลมอันเย็นทั่วสรรพางค์กาย
สรรพคุณรวม แก้ในกองวาตะ เสมหะและโลหิต แก้แน่นในทรวงอก บำรุงไฟธาตุ
- • ลมพัดทั่วกาย (อังคมังคานุสารีวาตา) เป็นลมที่พัดในช่วงกลางลำตัว(สุมนาวาตะ) แล่นไปทั่วร่างกาย ทำให้เกิดการเคลื่อนไหว หากพิการจะมีอาการหูอื้อ ตาลาย เห็น แสงไฟระยิบระยับ เมื่อเปรียบกับแนวทางเดินของเส้นประธานสิบ พบว่า ตำแหน่งของลมนี้เป็นทางผ่านของเส้นการเดินทางหลักของลมทั้ง ๑๐ เส้นทาง (เส้นประธานสิบ) เนื่องจากเป็นลมที่พัดทั่วร่างกาย
- พิกัดตรีอากาศผล คือ การจำกัดจำนวนตัวยาที่มีสรรพคุณขับลม 3 อย่างมี
•เหง้าขิง รสหวานเผ็ดร้อนขม แก้ศอเสมหะ แก้แน่นในอก แก้ลม แก้พรรดึก เจริญอาหาร
•กระลำพัก รสขมหวาน แก้ลมอังคมังคานุสารีวาตา บำรุงหัวใจ บำรุงครรภรักษา แก้ตรีสมุฎฐาน
•รากอบเชยเทศ รสหวานเผ็ดร้อน แก้ลมอัมพฤกษ์ ปลุกธาตุอันดับให้เจริญ แก้ไข้สันนิบาต บำรุงดวงจิต
สรรพคุณรวม แก้ตรีสมุฎฐาน แก้แน่นในอก แก้โลหิตเป็นพิษ แก้ไข้จับ ปลุกธาตุอันดับให้เจริญ