Bal Eylem Planı Uygulama Talimatı

1. Bal Eylem PlanıBal Eylem Planı
Uygulama TalimatıUygulama Talimatı
REŞATTİN SANCARREŞATTİN SANCAR
EĞİTİMCİEĞİTİMCİ
BANDIRMABANDIRMA

2. Bal
 Bitkilerin çiçeklerinde bulunan nektarların
veya bitkilerin canlı kısımlarından
yararlanarak bazı eşkanatlı böceklerin
salgıladığı tali maddelerin bal arıları
tarafından toplanması, vücutlarında
bileşimlerinin değiştirilip petek gözlerine
depo edilmesi ve buralarda olgunlaşması
sonucunda meydana gelen tatlı bir üründür.

3. Balın İçeriği
 Balda
% 16-18 su
% 35-40 fruktoz
% 30-35 glikoz
% 7-10 maltoz
% 1-2 sakkoroz
% 0.2 kül, bulunmaktadır.

4. Balın İçeriği
 Ayrıca balda K, S, Cl, Ca, P, Mg, SiO, Cu, I,
Fe ve Zn mineralleri ile B, C, E ve K
vitaminleri, enzimler, aminoasitler,
hormonlar, bakterisit ve bakteriostatik
maddeler bulunmaktadır. Bu içeriği ile bal,
mikrop öldürücü ve antibakteriyel etkiye
sahiptir.

5. Bal
 Nektar toplayan bir arı günde 10-24 sefer
yapmakta ve her seferinde bal midesinin
alabildiği (70-85 mg) nektarın yaklaşık 40-50
mg’nı koloniye getirebilmektedir.
 Bir işçi arının petek gözünü nektarla doldurması
için 60 kez bal midesini nektar ile doldurması,
bal midesini bir kez doldurması için 1000-1500
yonca çiçeğini ziyaret etmesi gerekmektedir.

6. Bal Hasat Zamanı
Peteklerin en az 2/3’ü bal arıları
tarafından sırlandığı zaman petekler
hasat edilebilir demektir.
Daha önce hasat yapıldığı takdirde
balda su oranı yüksek olduğu için
balın kalitesi düşmektedir.

7. Bal Hasadı ve Pazara Sunumu
Petekli ballar doğrudan pazara
sunulabileceği gibi çeşitli şekillerde
ambalajlanarak da pazarlanabilir.
Süzme bal, petekli balların santrifüjlü
bal süzme makinesinde hasadı ve
dinlendirilmesi sonucunda elde edilir,
ambalajlanarak pazara sunulur.

8. Balın Saklanması
Balın en ideal saklama sıcaklığı 110
C’dir.
Bal 450
C’den yüksek sıcaklıklarda
ısıtılmamalıdır. Aksi durumda balda
HMF düzeyi yükselecektir. Bal bu
sıcaklığın üzerinde ısıtıldığı takdirde
tüketilmeyerek imha edilmelidir.

9. Balın Şekerlenmesi
Balın şekerlenmesi fiziksel yapısı
ile ilgili olup içerisinde bulunan
fruktoz ve glikoz oranına bağlıdır.
Eğer balda glikoz miktarı fruktoz
miktarından fazla ise balda
şekerlenme daha çabuk olmaktadır.

10. Balın Ekşimesi
Balda bozulma ve ekşime olayı
olgunlaşmadan hasat edilmiş olan bal
içerisinde bulunan bakteri ve mayaların
faaliyeti sonucu oluşmaktadır. Bu
nedenle bal olgunlaşmadan ve
sırlanmadan hasat edilmemelidir.
Şekerlenen ballar ise daha çabuk bozulur.

11. Balın Çeşitleri
 Elde edildiği bitki kaynağına göre;
Kestane Balı
Çam Balı
Ihlamur Balı
Narenciye Balı
Okaliptüs Balı, vs

12. Balın Çeşitleri
 Elde edildiği yöreye göre;
Anzer Balı
Pervari Balı
Kars Balı
Şemdinli Balı
Toros Balı
Bitlis Balı, vs

13. Balın Çeşitleri
 Elde ediliş ve işleme şekline göre;
Petekli Bal
Süzme Bal
Karakovan Balı
Seksiyon Balı
Krem Bal, vs

14. Apiterapide Bal
Balın besleyici değeri yanında kan
şekerini yükseltici, fiziksel ve zihinsel
yorgunluğu giderici, enerji verici, canlılık
kazandırıcı, cilde olumlu etkileri, bazı
yaraların iyileştirilmesi, astım, mide,
dolaşım, solunum, kanser, tansiyon, damar
hastalıklarını giderici yararı vardır.

15. Bal Tüketiminde Dikkat!
 Bir yaşının altındaki çocukların
mamalarına kesinlikle bal
karıştırmayınız. Her ne amaçla
olursa olsun bal vermeyiniz.
 Bal Clostridium botulinum sporları
içerebilmektedir. Bu sporlar
bebeklerin sinir sistemini
etkileyerek ciddi hastalıklara
neden olabilir.

16. Bal Hasadı Yapılması

17. Peteklerin Süzülmesi

18. Süzülen Balların Şişelenmesi

19. Petekli Bal

20. Süzme Bal

21. Karakovan Balı

22. Krem Bal

23. Bal Eylem PlanıBal Eylem Planı
Uygulama TalimatıUygulama Talimatı
20022002

24. Talimatın Amacı
 Tüketici sağlığının korunması,
 Bal Tebliğine uygun bal arzının sağlanması,
 Bal ihracatının geliştirilmesi,
 Ülkemize kaçak yollarla bal girişinin ve
ekonomik kayıpların önlenmesi,
 Bal ve balmumunun uygun şartlarda üretimi
ve pazarlanmasını sağlamaktır.

25. İşletme Numarası
 Bal üretimi yapan ve kayıt
altına alınan üreticilere
Hayvan Sağlığı Şube
Müdürlüğünce İşletmeİşletme
NumarasıNumarası verilecektir.

26. İşletme Numarası
 İşletme numarası bulunmayan
ambalajlar pazara sunulmayacaktır.
 Bal toplayıp paketleyenler, yurt
içinde satışa sunanlar, ithal ve ihraç
edenler işletme numarası almamış ve
etiketi bulunmayan balları
alamayacaklardır.

27. Ambalaj, Etiket ve İşaretler
 Çerçeveli balda net miktara “çerçeve ağırlığı”
dahil değildir.
 Etikette balın orijini; salgı/çiçek balı olduğu
belirtilecektir.
 Balın toplandığı yıl, üretim tarihi olarak;
satışa hazır hale geldiği tarih, dolum tarihi
olarak ifade edilecektir.
 Piyasaya sunuluş şekli belirtilecektir.

28. İşlenip Paketlenecek Ballarda
 İşletme Numarasıİşletme Numarası
 Gıda Maddesinin AdıGıda Maddesinin Adı
 Üretici Adı-Adresi ve Üretildiği YerÜretici Adı-Adresi ve Üretildiği Yer
etiketlerde belirtilecektir.

29. Tüketiciye Sunulan Ballarda
 İşletme Numarasıİşletme Numarası
 Gıda Maddesinin AdıGıda Maddesinin Adı
 Üretici Adı-Adresi ve Üretildiği YerÜretici Adı-Adresi ve Üretildiği Yer
 Üretim TarihiÜretim Tarihi
 Son Tüketim Tarihi veya Raf ÖmrüSon Tüketim Tarihi veya Raf Ömrü
 Net MiktarıNet Miktarı
 Parti NumarasıParti Numarası
 Orijin ÜlkeOrijin Ülke : T.M.: T.M.
 Kullanım Bilgileri / Muhafaza ŞartlarıKullanım Bilgileri / Muhafaza Şartları
 Türk Gıda Kodeksi “ Bal Tebliği”Türk Gıda Kodeksi “ Bal Tebliği”nne uygundur.e uygundur.

30. T e ş e k k ü r l e r . . .T e ş e k k ü r l e r . . .
korkmaz1964@yahoo.comkorkmaz1964@yahoo.com