Ο κ. Κωνσταντίνος Γρίβας, Καθ. Στρατιωτικών Σχολών, και ο κ. Γεώργιος Φίλης, Γεωπολιτικός Αναλυτής, στη Συζήτηση «Πλωτότητα Αξιού Ποταμού». Συντονίζει ο κ. Ιωάννης Μπαλτζώης, Αντ/γος ε.α., μέλος ΔΣ ΕΛΙΣΜΕ. Την Πέμπτη 18/10/2018 18:00, στο ΕΛΙΣΜΕ, Νίκης 11 4ος όρ., Σύνταγμα, 105 57 Αθήνα. https://www.facebook.com/events/148353672786578/

1. Σχέδιο Διαπλάτυνσης Μοράβα-Αξιού/Vardar:
Γεωπολιτικός Πολλαπλασιαστής Ισχύος για την Ελλάδα
Γεώργιος Κ. Φίλης, Ph.D.
Αναπληρωτής Καθηγητής Ευρωπαϊκών Θεμάτων & Μέσης Ανατολής,
Τμήμα Διεθνών Επιχειρήσεων
Μέλος Institute of Diplomacy & Global Affairs
DEREE – The American College of Greece
Επισκέπτης Καθηγητής Γεωπολιτικής, Τμήμα Τουρκικών Σπουδών & Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών, ΕΚΠΑ
Επισκέπτης Καθηγητής Γεωστρατηγικής, Σχολή Εθνικής Άμυνας
Διάλεξη, ΕΛΙΣΜΕ, 18 Μαρτίου 2018

2. Ο κόσμος του Sir H.
Mackinder (1861-1947)…
Υπερ-σύστημα: Παγκόσμια
Νήσος (‘World Island’)
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 2
Βασικό
Επεξηγηματικό
Μοντέλο
Αυτός που ελέγχει την Ανατολική Ευρώπη
ελέγχει την Χώρα-Άξονα (Heartland);
Αυτός που ελέγχει την Χώρα-Άξονα ελέγχει
την Παγκόσμια Νήσο (World-Island); Αυτός
που ελέγχει την Παγκόσμια Νήσο ελέγχει
τον πλανήτη
[Mackinder, Democratic Ideals and Reality, p. 106]

3. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 3
[Mackinder, Democratic Ideals and Reality, p. 107]
«Η κατάκτησις της Ελλάδας υπό μίας Μεγάλης
Χερσαίας Δυνάμεως θα δώσει πιθανότατα εις
αυτήν την Δύναμην την δυνατότητα ελέγχου
ολοκλήρου της Παγκοσμίου Νήσου»
Σερ Χάλφορντ Μακίντερ,
Δημοκρατικά Ιδεώδη & Πραγματικότητα, σελ.
164

4. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 4

5. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 5

6. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 6

7. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 7

8. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 8

9. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 9

10. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 10
2ο
Κανάλι στο Βόσπορο
Τα εγκαίνια προβλέπεται να λάβουν χώρα
το 2023, στα 100 χρόνια από την ίδρυση της
Τουρκικής Δημοκρατίας από τον Μουσταφά
Κεμάλ

11. Italy
Croatia
Romania
Bulgaria
Russia
Turkey
Greece
Montenegro
B&H
Slovenia
Serbia
FYROMAlbania
Hungary
Kosovo
LNG
LNG
TAP
South Stream
East Med
IGI Poseidon
IGI Onshore
IGB
Other Interconnectors
LNG Terminal
IGI
East Med
Russia
IGB
11Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός
Η Δυναμική του Εθνικισμού των Πόρων:
Το «Μεγάλο Παίγνιο» & ο Ελληνισμός
(Η Ελλάδα ως χώρα-«κόμβος»)
oΑ. Μεσόγειο (εκτός
Αιγύπτου): 1.180 δισ. κ.μ.
ΦΑ (για την ώρα)
o Εξαγωγή 2025: 30 δισ.
κ.μ. – 2030: 33-38 δισ.
κ.μ.
o Ευρωπαϊκή ζήτηση
2040: 502 δισ. κ.μ.
(2015: 434 δισ. κ.μ.)
o Εναλλακτικές:
I.Αγωγός Τουρκία
(μεταφορικό κόστος
$0,97 ανά εκ. BTU)
II.Αίγυπτος –
υγροποίηση ($3,65-4,5)
III.EastMed: $2,81-3,5
(i) & (ii)
τεράστιο πολιτικό ρίσκο
/ (iii) τεχνικό ρίσκο

12. East Med Pipeline
o10/2016: Οικονομικά Βιώσιμος – Τεχνικά Εφικτός (IHS)
o Πρόβλεψη για αύξηση χωρητικότητας (6 δισ. κυβ. μέτρα) για διοχέτευση κοιτασμάτων
της νότιας Κρήτης
o Μελέτη Σκοπιμότητας (IGI Poseidon – 50-50 ΔΕΠΑ-Edison): (i) Ξεκινάει από το Οικόπεδο
12 Κύπρου-ΑΟΖ Κύπρος/Ελλάδας-Ιταλία (ii) 7,5 χρόνια (iii) 5-6 δισ Ευρώ (πρόβλεψη για Κρήτη)
oΟμάδα εργασίας: ΕΕ-Ελλάδα-Κύπρος-Ιταλία / IGI Poseidon-Noble Energy: Συμφωνία
προετοιμασίας (FEED: Front & Engineering Design) για τον EastMed
1 Αποθηκευτικός χώρος στην
περιοχή της Καβάλας
2 Τερματικά LNG στην περιοχή
της Αλεξανδρούπολης
3 Trans Adriatic Pipeline
4 South Med Pipeline
5 Καλώδιο Ηλεκτρικής
Διασύνδεσης Eurasia
3 21
4
5
12
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός
Η Δυναμική του Εθνικισμού των Πόρων:
Το «Μεγάλο Παίγνιο» & ο Ελληνισμός
(Η Ελλάδα ως χώρα-«κόμβος»)

13. Η Δυναμική του Ενεργειακού χώρου τουΗ Δυναμική του Ενεργειακού χώρου του
ΕλληνισμούΕλληνισμού
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 13

14. 14Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός
ΗΔυναμικήτουΕθνικισμούτων
Πόρων:
Το«ΜεγάλοΠαίγνιο»&οΕλληνισμός
(ΗΕλλάδαωςχώρα-«παραγωγός»)
o ΕΛΠΕ – EXXONMOBIL:
I.Στρατηγική Συμμαχία [6 περιοχές
παραχωρημένες στα ΕΛΠΕ / “open door”
περιοχών Ν. Κρήτης (πολλά «οικόπεδα»
μαζι – 10.000-20.000 τ. χλμ.)]
II.Άρτα-Πρέβεζα / ΒΔ Πελ/σος / «Οικόπεδα»
1 / 2 (+TOTAL) / 10
o ENERGEAN – REPSOL(?): Πρίνος
(3.500 βαρέλια/ημέρα) / Δ. Κατάκολο /
Ιωάννινα / Αιτωλοακαρνανία / Karish-Tanim
(offshore Ισραήλ – 2,4δισ. κ. πόδια ΦΑ) /
West Kom Ombo (Αίγυπτος-onshore) / 2
offshore Μαυροβούνιο
[Πηγή:
http://www.kathimerini.gr/900115/article/e
pikairothta/ellada/ti-synepagetai-h-
symfwnia-elpe---exxonmobil-gia-thn-
ellada (12 Μαρτίου 2017)]

15. Ποιοςείναιοκύριοsγεωπολιτικόςαντίπαλοςγιατον
άλλον;
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 15

16. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 16
Κίνα:“OneBelt,onRoad”-Ρωσία:“PivottoAsia”…
ΣυνεργασίαήΑνταγωνισμός

17. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 17
Τι θέλουν οι Αγγλοσαξονικές
δυνάμεις για την Ευρώπη
(Γερμανία) & τι κάνει η Γερμανία
(Ρωσία-Κίνα);

18. 18Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός
Νέο Δόγμα
Μονρόε
Νέο Δόγμα
Μονρόε
• Μεγαλύτερη συμμετοχή της ΕΕ στην
Άμυνα
• Επαναπροσέγγιση (Rapprochement) με τη
Ρωσία
• Συμμαχία των «προθύμων» / μονομερείς
πρωτοβουλίες
• Μάχη κατά του Ισλαμικού
Εξτρεμισμού
• Συμμαχία των «προθύμων» /
μονομερείς πρωτοβουλίες
• Pivot to Asia:
Συγκέντρωση της
στρατιωτικής
προσπάθειας στην ΝΑ
Ασία
Στρατηγική της Υπεράκτιας Εξισορρόπησης
(“Offshore balancing)

19. Γεωπολιτική Πραγματικότητα που
αντιμετωπίζει η ΕΕ και ο Ελληνισμός
Εξεταζόμενο Σύστημα: Εγγύς Εξωτερικό της Ε.Ε.
Τρία υποσυστήματα (Επικαλυπτόμενα - Αλληλοεπηρεαζόμενα):
I.Βόρεια Πτέρυγα [ΒΠ]: Ανατολική Ευρώπη [ΑE]
II.Κεντρική Πτέρυγα [ΚΠ]: Υδάτινος άξονας Μαύρη Θάλασσα-
Στενά-Αιγαίο-Ανατολική Μεσόγειος [ΜΘΣΑΑΜ]
III.Νότια Πτέρυγα [ΝΠ]: Περιοχή Ευρύτερης Μέσης Ανατολής
& Βορείου Αφρικής [Broader Middle East & North Africa
(BME&NA)]
Γεωπολιτικό εύρημα που λειτουργεί ως ενοποιητικό στοιχείο
όλων των παραπάνω συστημάτων: Από το 2010 και ύστερα
τελείται μία συστημική καταστροφή των υπαρχόντων
αμυντικών-πολιτικών-οικονομικών-πολιτισμικών
πραγματικοτήτων και μία επίπονη διαδικασία αναδόμησης
λαμβάνει χώρα, δημιουργώντας μια νέα δομή που επηρεάζει
και τους 4 προαναφερόμενους πυλώνες ισχύος ενός κρατικού
γεωπολιτικού δρώντος.
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 19
Παίγνιο Ισχύος
ΜΘΣΑΑΜ
Παίγνιο Ισχύος
ΒΠ-ΑE
Παίγνιο Ισχύος
ΝΠ - ΒΜΕΝΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ
Σιίτες VS Σουνιτες / Κοσμικοί VS
Θεοκρατία / ISIS
ΡΩΣΙΑ

20. Γερμανόφωνος
Βορράς –
«Δανειστές»
Μεσογειακός
Νότος -
«Δανειζόμενοι»
Υδρογονάνθρακες
Αραβική «Άνοιξη»:
Βίαιος Ανταγωνισμός
(Cutting –Throat competition)
Ευρωπαϊκή Κρίση:
Οργανωμένος Ανταγωνισμός
(Organized competition)
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 20
SGC
Παίγνιο ισχύος
Υδάτινου άξονα
ΜΘΣΑΑΜ
Βορράςvs
Νότος
Παίγνιο Ισχύος
ΒΠ-Αν. Ευρώπης
Παίγνιο Ισχύος
ΝΠ-BME&NA
Ρωσία
Τουρκία
Σιιτες vs Σουνίτες / Κοσμικοί vs Θεοκρατία / Ισλαμικό
Κράτος vs Δύσης

21. Η Μετανάστευση των
Λαών
o Κεντρική & Ανατολική VS
Νότια: Δεν καταγράφουν τις
μεταναστευτικές ροές
o Νότια VS Ανατολική &
Κεντρική: Δεν τις βοηθούν και τις
αφήνουν μόνες τους
o Ανατολική VS Νότια &
Κεντρική: Δεν δέχονται καμία
συμφωνία σε εθελοντική βάση
oΧώρες Schengen VS χώρες μη-
Schengen: Γαλλία VS HB /
Ουγγαρία VS Σερβία
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 21
Νότια
Ευρώπη
Ανατολική
Ευρώπη
Κεντρική-
Βόρεια
Ευρώπη
Μ
εταναστευτι
κέςΡοές
Μ
εταναστευτι
κές Ροές
o Παράγοντες που
επιδεινώνουν το πρόβλημα
1.Οικονομική κρίση
2.Γενική δυσαρέσκεια για τον
τρόπο λειτουργίας της ΕΕ
3.Ανάδειξη ακροδεξιών
κομμάτων
4.Τεράστια αύξηση ροών &
γεωπολιτική ανασφάλεια
5.Τρομοκρατία
oΚύρια προβλήματα της ΕΕ
1.Νέα μεταναστευτική
πολιτική
2.Μέλλον της Schengen

22. o Ο ρόλος της ΕΕ27 μειώνεται: 20ος
αιώνας η Ευρώπη διέθετε το 25% του
παγκόσμιου πληθυσμού – 2060 θα
αποτελεί το 6% του παγκόσμιου
πληθυσμού
o Ο πληθυσμός της ΕΕ27 γερνάει: Με
μέσο όρο ηλικίας 45, θα αποτελεί την
«γηραιότερη» περιοχή του πλανήτη
περί το 2030
o Η οικονομική ισχύς της μειώνεται:
Εκπροσωπεί το 22% του παγκοσμίου
ΑΕΠ , το 2030 θα εκπροσωπεί το 20%
o Το ΕΥΡΩ αντιμετωπίζει
μεγαλύτερο ανταγωνισμό (π.χ.
Κινεζικό Γουάν)
o Η ΕΕ27 εκπροσωπεί μία δύναμη
βασιζόμενη σε «Μαλακή ισχύ» (δεν
εκπέμπει αξιοπιστία & αποτροπή, ενώ
οι δαπάνες για εξοπλισμούς των
ανταγωνιστών θα διπλασιαστούν περί
το 2045
o “RACE TO THE BOTTOM”
Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 22
Η Γεωοικονομική
Πραγματικότητα που
Αντιμετωπίζει η ΕΕ & ο
Ελληνισμός

23. Δρ. Γ. Φίλης - Αξιός 23
«Δεν έχουμε αιώνιους
συμμάχους, και δεν
έχουμε διαχρονικούς
εχθρούς. Τα συμφέροντα
μας είναι αιώνια και
διαχρονικά και αυτά τα
συμφέροντα έχουμε
καθήκον να
ακολουθήσουμε»
[Ερρίκος Ιωάννης Τέμπλ (1784-1865) Γ’
Υποκόμης του Πάλμερστον, Υπουργός
& Πρωθυπουργός του Ηνωμένου
Βασιλείου, Απόσπασμα ομιλίας του
στην Βουλή των Κοινοτήτων, 1
Μαρτίου 1848]

24. Δρ. Γ. Φίλης - ΑξιόςΔρ. Γ. Φίλης - Αξιός 24
gfilis@acg.edugfilis@acg.edu
georgios.filis@hotmail.comgeorgios.filis@hotmail.com
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!