1. ΑΜΕΡΙΚΗ
Η Αμερική ή Νέος Κόσμος είναι μια
από τις πέντε ηπείρους της γης και
βρίσκεται ολόκληρη στο λεγόμενο
δυτικό ημισφαίριο Αποτελείται από
δυο τμήματα, που διακρίνονται
σαφώς μεταξύ τους, το νότιο και το
βόρειο και που ενώνονται με μία
στενή λωρίδα γης.
Η Αμερική είναι η μεγαλύτερη σε
μήκος συνεχής έκταση γης από
βορρά προς νότο. Η συνολική
επιφάνεια της είναι 42.040.095
τετ. χλμ. και είναι τετραπλάσια από
την Ευρώπη, ενώ ο πληθυσμός της
είναι περίπου 535.000.000 κάτ.
Η ονομασία της ηπείρου Αμερικής
λέγεται ότι προέρχεται από τον
εξερευνητή Αμέριγκο Βεσπούτσι.

2. Βόρεια Αμερική
Η Βόρεια Αμερική είναι το τμήμα
της Αμερικής που βρίσκεται στο
βόρειο ημισφαίριο της Γης.
Βρέχεται στο Βορρά από τον
Αρκτικό Ωκεανό, ανατολικά από
τον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό,
νοτιοανατολικά από την Καραϊβική
Θάλασσα, και στη δυτική της
πλευρά από τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Προς το νότο βρίσκεται η Νότια
Αμερική. Καλύπτει έκταση περίπου
24.490.000 τετραγωνικών
χιλιομέτρων, περίπου 4,8% της
συνολικής επιφάνειας του πλανήτη ή
περίπου 16,4% της ξηράς. Τον
Οκτώβριο του 2006 ο πληθυσμός
της εκτιμούνταν σε πάνω από
514.600.000 κατοίκους.

3. Λίμνες
Η Β. Αμερική είναι πλούσια σε
νερά, έχει πολλούς και
μεγάλους ποταμούς και πολλές
λίμνες. Οι μεγαλύτερες λίμνες
βρίσκονται στον Καναδά. Οι πιο
σπουδαίες είναι: Ήρι, Οντάριο,
Μίτσιγκαν, Ουρώνη, και Άνω
Λίμνη. Οι λίμνες αυτές
αποτελούν ενιαίο σύμπλεγμα
και βρίσκονται σε επαφή με
στενούς λαιμούς. Στα σημεία
που συναντιούνται, λόγω της
διαφοράς του ύψους,
σχηματίζονται μεγάλοι
καταρράχτες, οι σπουδαιότεροι
από τους οποίους είναι του
Νιαγάρα, που είναι και ο
μεγαλύτερος του κόσμου. Δορυφορική εικόνα των Μεγάλων Λιμνών

4. Ποταμοί
Από τους ποταμούς ο πιο σπουδαίος είναι ο
Μισισιπής, που μαζί με τον παραπόταμό του
Μιζούρι είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της γης,
όχι βέβαια και ο πιο πολύυδρος, γιατί τέτοιος
θεωρείται ο Αμαζόνιος Η λεκάνη, την οποία
αρδεύει, θεωρείται ότι είναι μία από τις πιο
εύφορες του κόσμου Στο μεγαλύτερο μέρος του
είναι πλωτός και εξυπηρετεί πολύ τη
συγκοινωνία.
Άλλοι μεγάλοι ποταμοί είναι: ο Ρίο Γκράντε στο
Μεξικό, που προκαλεί και πολλές πλημμύρες, ο
Ανατολικός Κολοράντο εν μέρει πλωτός, ο
Δυτικός Κολοράντο, που πηγάζει από το
λεκανοπέδιο, της Αλμυράς Λίμνης και εκβάλλει
στον κόλπο της Καλιφόρνιας, ο Κολούμπια του
Καναδά, που πηγάζει από τα Βραχώδη Όρη και
χύνεται στον Ειρηνικό, ο Γιούκο που χύνεται
επίσης στον Ειρηνικό, ο Μακένζι που θεωρείται
ο μεγαλύτερος, αμέσως μετά τον Μισισιπή,
ποταμός της Β. Αμερικής και ο Άγιος Λαυρέντιος
που εκβάλλει στον Ατλαντικό ωκεανό.
Το δέλτα του Μισισιπή όπως φαίνεται από το διάστημα
Ο Κολοράντο στο Γλεν Κάνυον

5. Χλωρίδα
Η βλάστηση στη Β. Αμερική είναι αναπτυγμένη κατά ζώνες. Από βορρά μέχρι
τον 60ο περίπου παράλληλο η βλάστηση παρουσιάζεται στεππώδης.
Νοτιότερα υπάρχει βλάστηση ανάλογη με τη βλάστηση της Κεντρικής
Ευρώπης. Εδώ ευδοκιμούν η πεύκη, το έλατο, η δρυς, η καρυδιά, η φυλλύρα
κλπ. Ακολουθεί η απέραντη γεωργική περιοχή με φυλλοβόλα δένδρα. Στη
νότιο ατλαντική ζώνη ευδοκιμούν η ελιά, ο φοίνικας και τα εσπεριδοειδή και
στη δυτική ζώνη των Βραχωδών Ορέων σχηματίζονται απέραντα δάση από
βελονόφυλλα. Στην τροπική ζώνη υπάρχει ολόκληρη η ποικιλία των τροπικών
φυτών με χαρακτηριστικά τον κάκτο και την αγαύη.

6. Νότια Αμερική
H Νότια Αμερική είναι το τμήμα της
Αμερικής που βρίσκεται στο νότιο
ημισφαίριο. Η Νότια Αμερική
βρίσκεται μεταξύ του Ειρηνικού
Ωκεανού και του Ατλαντικού
Ωκεανού. Έχει σχήμα τριγωνικό και
μήκος από βορρά προς νότο 7.500
χιλιόμετρα και από ανατολικά προς
δυτικά 5.200 χιλιόμετρα. Η Ν.
Αμερική υποτίθεται ότι ήταν
παλιότερα ενωμένη με την Αφρική,
από την οποία χωρίστηκε μετά από
καταποντισμό. Βρέχεται από τον
Ατλαντικό και Ειρηνικό ωκεανό, που
ενώνονται στα νότια της ηπείρου με
το στενό του Δράκοντα.

7. Όρη / Ηφαίστεια
Στη Ν. Αμερική, όπως και στη βόρεια
σχηματίζονται μεγάλα πτυχωσιγενή
όρη, οι Κορδιλλιέρες των Άνδεων, που
η ψηλότερή τους κορυφή, η
Ακονκάγκουα, έχει ύψος 7034 μ. Μετά
απ' αυτήν έρχονται οι κορυφές
Κοροπούνα (6.950 μ.) Ουασκάρα
(6763 μ.), Λιουλιλαϊάκο, (6750 μ.)
Ιλιάμπου (6.645 μ.) Τουπουνγκάτο
(6.550 μ.), Ιλλιμάνι (6.459 μ.).
Η περιοχή των Άνδεων θεωρείται η
πιο ηφαιστειώδης χώρα του κόσμου
με πάρα πολλά ενεργά ηφαίστεια, από
τα οποία το Κοτοπάξι (5.897 μ.) του
Ισημερινού θεωρείται το υψηλότερο
ενεργό ηφαίστειο του κόσμου. Άλλα
ενεργά ηφαίστεια των Άνδεων, από τα
ψηλότερα, είναι το Σαχάμα της
Βολιβίας και το Χιμποράθο του
Ισημερινού.

8. Λίμνες / Ποταμοί
Η Ν. Αμερική έχει άφθονα νερά, αλλά λίμνες
ασήμαντες. Μεγαλύτερη είναι η Τιτικάτα πάνω στις
Άνδεις, μεταξύ Περού και Βολιβίας, σε ύψος 3.812
μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Έχει έκταση
6.800 τετραγ. χιλιόμετρα και βάθος 272 μέτρα. Η Ν.
Αμερική έχει μεγάλους ποταμούς, που
συγκεντρώνουν μεγάλες ποσότητες νερού. Η
αφθονία αυτή θεωρείται ότι είναι αποτέλεσμα των
συχνών ανατολικών ανέμων που συγκεντρώνουν
πολλούς υδρατμούς στις ανατολικές πλαγιές των
Άνδεων. Το μεγαλύτερο ποτάμιο συγκρότημα είναι
του Αμαζονίου, που σχηματίζεται από πολλούς
μεγάλους παραπόταμους.
Άλλοι μεγάλοι ποταμοί είναι: ο Λαπλάτα, που
σχηματίζεται από τον Παναμά και τους
παραπόταμούς του και ο Ουρουγουάης, που
εκβάλλουν στον κόλπο Ρίο ντε λα Πλάτα, ο
Ορενόκος, ο Αραγκουάγια, ο Άγιος Φραγκίσκος και ο
Ρίο Νέγρο, που εκβάλλουν προς τον Ατλαντικό και ο
Μαγκνταλένα που εκβάλλει στην Καραϊβική θάλασσα.

9. Κλίμα-Βλάστηση
Η Ν. Αμερική, που χωρίζεται στο βόρειό της τμήμα
από τον ισημερινό, βρίσκεται κατά τα τρία τέταρτα
μέσα στην τροπική ζώνη. Γι' αυτό το λόγο
επικρατούν, κατά το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου,
υψηλές θερμοκρασίες που μετριάζονται στα
οροπέδια λόγω του ύψους και των βροχών και στις
δυτικές ακτές λόγω των ωκεάνιων ρευμάτων. Το
τροπικό κλίμα των βόρειων περιοχών διαδέχεται το
εύκρατο στην περιοχή του Λα Πλάτα. Στις Άνδεις
επικρατεί κλίμα πάρα πολύ ψυχρό. Οι πάγοι, που
πάντα υπάρχουν, εμποδίζουν την ανάπτυξη της
βλάστησης.
Στην τροπική ζώνη η βλάστηση είναι πυκνότατη και
τα λεγόμενα παρθένα δάση της περιοχής του
Αμαζόνιου είναι τα πιο εκτεταμένα δάση του
κόσμου. Στην περιοχή των Άνδεων η Βλάστηση έχει
το χαρακτήρα της Βλάστησης των ψυχρών
κλιμάτων, ενώ στη μέση ζώνη, εκτός από τις στέπες
της Αργεντινής, ευδοκιμούν κάθε είδους φυτά της
τροπικής βλάστησης και των εύκρατων ζωνών.

10. Φυτά - Ζώα
Η Ν. Αμερική είναι πατρίδα πολλών
φυτών, γνωστών σήμερα σ' όλο τον
κόσμο. Σ' αυτά υπάρχουν και μερικά
που έχουν τεράστια οικονομική
σημασία για τον άνθρωπο, στο
σύστημα της διατροφής, τη γεωργία
και την οικονομία γενικά, όπως π.χ.
η πατάτα και ο αραβόσιτος.
Το ζωικό βασίλειο της Ν. Αμερικής
παρουσιάζει ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά, που οφείλονται στην
απομόνωση της ηπείρου από τον
παλιό κόσμο. Εδώ υπάρχουν πολλά
ζώα, μοναδικά στον κόσμο, όπως η
λάμα, η βικουνία, οι βίσωνες, η
αλπάκα, ορισμένα είδη πιθήκων και
ψιττακών, ο μυρμηγκοφάγος κλπ.

11. ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗ
Η Ανταρκτική είναι η νοτιότερη
ήπειρος της Γης στην οποία
βρίσκεται ο γεωγραφικός Νότιος
Πόλος. Βρίσκεται στην
Ανταρκτική περιοχή του Νοτίου
Ημισφαιρίου, σχεδόν εξ
ολοκλήρου νοτίως του
Ανταρκτικου Κύκλου, και
περιβάλλεται από τον Νότιο
Ωκεανό. Με έκταση 14,0
εκατομμύρια km2, είναι η πέμπτη
μεγαλύτερη ήπειρος του πλανήτη
μετά την Ασία, την Αφρική, τη
Βόρεια Αμερική και τη Νότια
Αμερική.

12. ΚΛΙΜΑ
Η Ανταρκτική είναι η ψυχρότερη
ήπειρος της Γης. Η χαμηλότερη
φυσική θερμοκρασία που έχει
καταγραφεί ήταν -93,2°C σε μια
ράχη ανάμεσα στα όρη Φούτζι και
Άργος στο Ανατολικό Οροπέδιο
της Ανταρκτικής τις 10 Αυγούστου
2010, όπως βρέθηκε με ανάλυση
δορυφορικών δεδομένων. Η
προηγούμενη χαμηλότερο φυσική
καταγεγραμμένη θερμοκρασία ήταν
−89,2°C στον ρωσικό Σταθμό
Βοστόκ στην Ανταρκτική στις 21
Ιουλίου 1983. Για σύγκριση, αυτή η
θερμοκρασία είναι κατά 11 °C
ψυχρότερη από την θερμοκρασία
εξάχνωσης του ξηρού πάγου.

13. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Μερικές κυβερνήσεις
διατηρούν μόνιμους
επανδρωμένους
ερευνητικούς σταθμούς
σε όλη την ήπειρο. Ο
αριθμός των ανθρώπων
που διεξάγουν και
υποστηρίζουν την
επιστημονική έρευνα και
άλλες εργασίες στην
ήπειρο και τα κοντινά
νησιά ποικίλλει από
1.000 τον χειμώνα έως
περίπου 5.000 το
καλοκαίρι.

14. ΕΡΕΥΝΑ
Κάθε χρόνο, επιστήμονες από 28
διαφορετικές χώρες διεξάγουν
πειράματα που δεν είναι δυνατό να
γίνουν σε άλλα μέρη του κόσμου.
Το καλοκαίρι εργάζονται πάνω
από 4000 επιστήμονες στους
ερευνητικούς σταθμούς, ο αριθμός
αυτός μειώνεται σε λίγο πάνω από
1000 κατά τον χειμώνα. Ο
Σταθμός McMurdo, ο οποίος είναι
ο μεγαλύτερος ερευνητικός
σταθμός στην Ανταρκτική, μπορεί
να φιλοξενήσει πάνω από 1000
επιστήμονες, επισκέπτες και
τουρίστες.

15. ΖΩΑ
Υπάρχει ποικιλία
θαλάσσιων ζώων
που βασίζονται
διατροφικά,
άμεσα ή έμμεσα,
στο
φυτοπλαγκτόν.
Μερικά από αυτό
είναι πιγκουίνοι,
γαλάζιες
φάλαινες, όρκες,
γιγάντια
καλαμάρια και
ωταρίδες.

16. ΑΣΙΑ
Η Ασία είναι η μεγαλύτερη από τις
έξι ηπείρους της Γης. Καταλαμβάνει έκταση
43,82 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα,
δηλαδή καταλαμβάνει περίπου το ένα τρίτο
από τη συνολική επιφάνεια της ξηράς του
πλανήτη. Είναι επίσης η ήπειρος με τους
περισσότερους κατοίκους, περίπου 2,2
δισεκατομμύρια. Στα δυτικά είναι ενωμένη
με την ευρωπαϊκή χερσόνησο. Τα φυσικά
σύνορα με την Ευρώπη είναι τα Ουράλια όρη,
η Κασπία θάλασσα, το όρος του Καυκάσου,
η Μαύρη θάλασσα και ο Ελλήσποντος. Από
την Αφρική η Ασία χωρίζεται από
τη διώρυγα του Σουέζ και την Ερυθρά
θάλασσα. Στα νότια βρέχεται από τον Ινδικό
ωκεανό, στα ανατολικά από τον Ειρηνικό
ωκεανό, ενώ ο Πορθμός τη χωρίζει από
την Αμερικανική ήπειρο και συγκεκριμένα
από την Αλάσκα. Στα βόρεια βρέχεται από
το βόρειο παγωμένο ωκεανό.

17. Χλωρίδα & Πανίδα
Στις βόρειες ακτές, στις ακτές δηλ. της Σιβηρίας,
προς το βόρειο Παγωμένο ωκεανό, εκτείνεται η
ζώνη της τούντρας. Η ζώνη αυτή το μεγαλύτερο
μέρος του χρόνου είναι σκεπασμένη με χιόνια και
πάγους. Στη ζώνη αυτή φυτρώνουν μερικά είδη από
λειχήνες, που αποτελούν και τη μοναδική βλάστησή
της.
Στα νότια της τούντρας αρχίζει η περιοχή των
μεγάλων δασών του βορρά. Στην αρχή της περιοχής
αυτής συναντά κανείς αραιά μερικές σημύδες που
είναι πραγματικοί νάνοι.
Όσο, όμως, προχωρούμε προς τα νότια, τόσο και
συναντιούνται όλο και περισσότερα και μεγαλύτερα
δένδρα, ώσπου αρχίζουν πια τα μεγάλα και
ατέλειωτα δάση. Τα δάση αυτά αρχίζουν στα δυτικά
από τα Ουράλια και φτάνουν μέχρι τον Ειρηνικό
ωκεανό στα ανατολικά.

18. Φυλές της Ασίας
Στην Ασία η παρουσία του ανθρώπου
αρχίζει από πολύ παλιά από την εποχή
ακόμη του Πλειστόκαινου. Τα λείψανα του
Πιθηκάνθρωπου της Ιάβας και του
Ανθρώπου του Πεκίνου είναι τα
αρχαιότερα υπό ανθρώπινα και ανθρώπινα
υπολείμματα που βρέθηκαν μέχρι σήμερα
πάνω στην υδρόγειο.
Μετά την περίοδο των παγετώνων
εμφανίζεται στην Ασία μια φυλή αντίστοιχη
με τη φυλή του Νεάντερνταλ, που όμως
εξαφανίστηκε και έδωσε τη θέση της σε
άλλες φυλές πιο εξελιγμένες, που
κατοικούν μέχρι και σήμερα.
Οι φυλές αυτές διαιρούνται σε δυο μεγάλες
ομάδες: την ευρωπαία (άσπρη φυλή) και την
μογγολική (κίτρινη φυλή) που κατοικούν
στις βόρειες περιοχές της ηπείρου ενώ στα
νότια κατοικούν φυλές που έχουν πιο
σκούρο χρώμα, ιδιαίτερα στην περιοχή των
Ινδιών και στην Κεϋλάνη. Στην περιοχή,
όμως των Φιλιππίνων και στη Μαλαισία ζει
η νέγρικη φυλή.

19. Γλώσσες και θρησκείες
Στην Ασία υπάρχει ένα τεράστιο μωσαϊκό
από φυλές, με ένα ακόμη μεγαλύτερο
μωσαϊκό από γλώσσες. Συναντώνται όλα
τα θρησκευτικά δόγματα που υπάρχουν.
Τα βασικότερα θρησκευτικά - φιλοσοφικά
ρεύματα στην Ασία είναι:
o Βουδισμός,
ο Ισλαμισμός,
o Βραχμανισμός,
o Ιουδαϊσμός,
o Ζωροαστρισμός,
o Ινδουισμός,
o Κομφουκιανισμός,
o Σιντοϊσμός,
o Ταοϊσμός και
ο Χριστιανισμός.
Καθένα από τα παραπάνω θρησκευτικά
και φιλοσοφικά ρεύματα έχει μερικές
δεκάδες ή και εκατοντάδες μικρότερες
αιρέσεις.

20. ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
Η Κοινοπολιτεία της Αυστραλίας είναι η
έκτη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο
(γεωγραφικά) και η μεγαλύτερη στην
Αυστραλασία και στην Ωκεανία. Στα
νοτιοανατολικά της βρίσκεται η Νέα
Ζηλανδία, στα βόρειά της η Ινδονησία, η
Παπούα-Νέα Γουινέα και το Ανατολικό
Τιμόρ. Το όνομα Αυστραλία προέρχεται
από τη λατινική φράση terra australis
incognita ("άγνωστη νότια γη"). Η έκτασή
της είναι 7.686.850 τ.χλμ και ο πληθυσμός
της είναι 23.000.000 (εκτίμηση 2013)
(19.872.600 στην απογραφή του 2003).
Πρωτεύουσα είναι η Καμπέρα, με 280.000
κατοίκους. Αποτελείται από την
αυστραλιανή ήπειρο, την Τασμανία και
πολυάριθμα νησιά.

21. ΚΛΙΜΑ
Το κλίμα της Αυστραλίας είναι
διαφορετικό από μέρος σε μέρος.
Γενικά, αν και σημειώνονται πολλές
βροχές, συχνά φυσούν ξηροί άνεμοι
που συντελούν στην έλλειψη βροχών
για πολλά χρόνια. Σ' αυτές τις
περιόδους ξηρασίας τα εδάφη
ερημώνονται εντελώς. Το κλίμα της
Αυστραλίας είναι πολύ υγιεινό και
δεν ευνοεί τις επιδημικές
αρρώστιες, όπως τη φυματίωση,
ευνοεί όμως τη διάρροια, τη
δυσεντερία και την ελονοσία. Η
χώρα ανακοίνωσε το Δεκέμβριο του
2008 ότι ως το έτος 2020 θα έχει
μειώσει κατά τουλάχιστον 5% τις
εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου
σε σχέση με τα επίπεδα του 2000.

22. Χλωρίδα και Πανίδα
Η βλάστηση, καθώς και τα είδη των
φυτών, διαφέρουν ανάλογα με τις
κλιματολογικές συνθήκες θηλαστικά ζώα
της Αυστραλίας είναι τα περισσότερα
μαρσιποφόρα που διακρίνονται σε 100 είδη
όπως το καγκουρό και το κοάλα. Άλλα από
αυτά είναι καρποφάγα, άλλα εντομοφάγα
και άλλα τρωκτικά. Υπάρχουν όμως και
θηλαστικά μη μαρσιποφόρα, όπως ο σκύλος
ντίνγκο, 21 είδη νυχτερίδας, 31 είδη
ποντικιών. Επίσης είναι το μοναδικό μέρος
της Γης όπου ζουν μονότρημα, δηλαδή
θηλαστικά που γεννούν αυγά. Δύο είδη
είναι γνωστά, η έχιδνα και ο πλατύποδας.
Μεγαλύτερη ποικιλία έχουν τα πτηνά,
όπως ο δρυοκολάπτης, ο σπίνος, ο
φασιανός, ο γύπας, η λύρα, πολλά είδη
παπαγάλων. Υπάρχουν πολλά είδη φιδιών
και μάλιστα δηλητηριώδη καθώς και
σαυρών (110 είδη)

23. ΑΦΡΙΚΗ
Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος
ήπειρος του πλανήτη Γη, μετά την
Ασία και την Αμερική. Η έκτασή
της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2
εκατομμύρια τετρ. χιλιόμετρα, ενώ
συνυπολογίζοντας τα νησιά φτάνει
τα 30,2 εκατ. τετρ. χιλιόμετρα και
καλύπτει το 6.0% της ολικής
επιφάνειας της Γης και το 20.4%
της στεριάς. Ο πληθυσμός της
είναι 900 εκατομμύρια (υπολογ.
2005) και αποτελεί περίπου το
14% του συνολικού ανθρώπινου
πληθυσμού της γης.

24. ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
Η Αφρική χωρίζεται στην μέση από τον
Ισημερινό, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει
τόσο στο βορρά, όσο και στο νότο τις ίδιες
πάνω - κάτω κλιματολογικές συνθήκες. Τα
δύο τρίτα της Αφρικής βρίσκονται μέσα
στους δύο τροπικούς, ενώ το υπόλοιπο
τρίτο βρίσκεται όχι πολύ μακριά από τις
δύο αυτές ζώνες. Το γεγονός αυτό
αποτελεί και το χαρακτηριστικό και
καθοριστικό στοιχείο στη διαμόρφωση του
κλίματος της Αφρικής, το οποίο πρέπει να
σημειωθεί σε ποσοστό 8% είναι τροπικό με
βροχοπτώσεις 10-12 μήνες το χρόνο.

25. ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Η Αφρική είναι βασικά γεωργική ήπειρος και η γεωργία αποτελεί τη
βασική πηγή εσόδων για πολλές χώρες. Παρ' όλα αυτά η γεωργία
εξακολουθεί να γίνεται στις πιο πολλές χώρες με εντελώς
πρωτόγονο τρόπο. Από τον κανόνα αυτό ξεφεύγουν, σε μεγάλο
βαθμό, μερικές από τις μεσογειακές χώρες, καθώς και οι χώρες
της νότιας Αφρικής, που έχουν αναπτύξει σημαντικά μερικούς
κλάδους της βιομηχανίας.
Βασικά γεωργικά προϊόντα είναι το σιτάρι, που καλλιεργείται μόνο
στις χώρες τις μεσογειακές, το καλαμπόκι, που καλλιεργείται εκτός
από τις μεσογειακές χώρες και στη Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία,
το ρύζι, το ζαχαροκάλαμο, η κασάβα από την οποία στην Αφρική
παράγεται το 43% της παγκόσμιας παραγωγής, χουρμάδες (το 44%
της παγκόσμιας παραγωγής), κόκκος (το 78% της παγκόσμιας
παραγωγής), αράπικα φιστίκια (το 29% της παγκόσμιας
παραγωγής), το κακάο (το 67% της παγκόσμιας παραγωγής),
μπαμπάκι, καουτσούκ, και πολλά άλλα προϊόντα.

26. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Κάποτε, πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια, και οι τρεις
αυτές ήπειροι φαίνεται ότι αποτελούσαν μία. Η Αφρική
διαφέρει από τις άλλες δύο στο γεωμορφολογικό
χαρακτήρα, στο κλίμα και στη χλωρίδα. Διαφέρει ακόμη η
ήπειρος αυτή από τις άλλες δύο και στο χαρακτήρα της
ιστορικής και πολιτιστικής ανάπτυξης που ακολούθησε,
αλλά ακόμη και στο βαθμό που τη χαρακτηρίζει τουλάχιστον
τα τελευταία χρόνια.

27. ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ-ΓΛΩΣΣΕΣ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Από γλωσσική και θρησκευτική άποψη, η Αφρική παρουσιάζει ολόκληρο μωσαϊκό.
Στα βόρεια και στα βορειοδυτικά, καθώς και στα βορειοανατολικά της Αφρικής,
επικρατούν οι χαμιτοσημιτικές γλώσσες των Αράβων, των Βέρβερων, των
Αβησσυνών και των Κουσιτων.
Στα νότια, αντίθετα, επικρατούν οι ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, ως αποτέλεσμα των
αποίκων Ευρωπαίων, που εξακολουθούν να παραμένουν στην περιοχή. Στις
υπόλοιπες περιοχές υπάρχουν άπειρες γλώσσες και διάλεκτοι, που πολλές απ'
αυτές, δύσκολα μπορούν να ενταχτούν σε μια κατηγορία.
Η βασικότερη θρησκεία είναι η μουσουλμανική. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι δεν
υπάρχουν και άλλες, αρχίζοντας από τα διάφορα χριστιανικά δόγματα και
φτάνοντας στις διάφορες ινδικές θρησκείες, χωρίς να παραλείψουμε να πούμε ότι
υπάρχουν ακόμη και πολλές φυλές που είναι ειδωλολατρικές ή που έχουν διάφορα
άλλα δόγματα.
Στην Αφρική έχει αναπτυχθεί ένας από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της
ανθρωπότητας. Πρόκειται για τον πολιτισμό των Αιγυπτίων, στοιχεία του οποίου
πήρε και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Ακολούθησε κατόπιν η κατάκτηση της
βόρειας Αφρικής από το Μέγα Αλέξανδρο και, αργότερα, από τους Ρωμαίους Στην
εποχή των Βυζαντινών και πάλι στο βόρειο τμήμα της ηπείρου αναπτύσσεται ένας
καινούριος πολιτισμός, που στη συνέχεια αφομοιώνεται από τους Άραβες και
ακολουθεί ο γνωστός αραβικός πολιτισμός.

28. ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΕΥΜΑΤΑ
Το υπέδαφος της Αφρικής είναι πολύ πλούσιο και περιέχει όλων των ειδών τα
μεταλλεύματα.
Στις βόρειες περιοχές της Αφρικής και συγκεκριμένα στις χώρες γύρω από τη Σαχάρα
υπάρχουν τεράστια αποθέματα πετρελαίου. Στο νότο, αντίθετα, βγαίνει το 98% της
παγκόσμιας παραγωγής διαμαντιών και το 77% της παγκόσμιας παραγωγής χρυσού.
Από την άποψη αυτή κανονικά η αφρικανική ήπειρος θα έπρεπε να είναι η πιο πλούσια
στον κόσμο.
Η παραγωγή κοβαλτίου στη Δημοκρατία του Κογκό, στο Μαρόκο και στη Ζάμπια φτάνει
το 75% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ το χρώμιο, που παράγεται στη Ροδεσία και στη
Νότιο Αφρική αντιπροσωπεύει το 55% της παγκόσμιας παραγωγής.
Ανάμεσα στα άλλα ορυκτά αξίζει να αναφερθούν τα φωσφορικά άλατα που δεν είναι
δυνατό να υπολογιστούν. Στο σημείο αυτό αρκεί να αναφέρουμε ότι η Αφρική, παρόλη
την τεράστια παραγωγή φωσφορικών αλάτων από τα οποία παράγονται φωσφορικά
λιπάσματα, είναι στην τελευταία θέση από τις άλλες ηπείρους στη χρησιμοποίηση των
λιπασμάτων αυτών.

29. ΕΥΡΩΠΗ
Η Ευρώπη είναι η τέταρτη
σε έκταση ήπειρος του
πλανήτη μας. Καταλαμβάνει
συνολικά με τα νησιά έκταση
10.500.000 τετρ. χιλ., το
7% περίπου της συνολικής
ξηράς του πλανήτη μας.
Ο πληθυσμός της, σύμφωνα
με τα στοιχεία
του 1981 ξεπερνούσε τα
670.000.000 κατοίκους.

30. ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Το κλίμα της Ευρώπης μπορεί να θεωρηθεί από τα πιο ευνοϊκά στον κόσμο.
Μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα, που ανήκει στον πολικό κύκλο, χαρακτηρίζεται
από ακραίες θερμοκρασίες κατά το χειμώνα. Το μεγάλο μέρος ανήκει
στην εύκρατη ζώνη. Τρεις βασικοί παράγοντες συντελούν σ' αυτήν τη
διαμόρφωση. Η θέση της σε συνδυασμό με τα ρεύματα του Ατλαντικού και
το ότι δεν χαρακτηρίζεται από μεγάλο υψόμετρο. Το ευρωπαϊκό κλίμα
χαρακτηρίζεται από τέσσερις τύπους:
• το κλίμα της περιοχής προς τον Ατλαντικό,
• το ηπειρωτικό κλίμα (περιοχές της ανατολικής Ευρώπης),
• το αρκτικό κλίμα (σε ένα μικρό μέρος της βόρειας Ευρώπης)
• και το μεσογειακό κλίμα στη νότια Ευρώπη.
Θα μπορούσε ακόμη να αναφερθεί και το κλίμα της κεντρικής Ευρώπης ως
μεταβατικό ανάμεσα και στους τέσσερις τύπους κλίματος που αναφέρθηκαν
(περιοχές της Τσεχίας, Σλοβακίας και Ουγγαρίας). Οι ακραίες
θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί στην Ήπειρο είναι +48°C στην Ελλάδα
και -42°C στην Ρωσία (αν και στις Άλπεις η θερμοκρασία έχει πέσει στους
-66°C).

31. ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ ΤΗΣ
ΕΥΡΩΠΗΣ
Με βάση το κλίμα και το γεωμορφολογικό ανάγλυφο θα μπορούσε να
καθοριστεί και η χλωρίδα και η πανίδα της. Πρέπει όμως να ληφθεί
υπόψη ότι η Ευρώπη έχει κατοικηθεί από πολύ παλιά κι έτσι ο
άνθρωπος έχει αλλοιώσει τη χλωρίδα και την πανίδα της ηπείρου.
Είναι δύσκολο σήμερα να γνωρίσουμε την πραγματική πανίδα και
χλωρίδα της. Με το συστηματικό κυνήγι κατάφερε να εξοντώσει όλα
σχεδόν τα ζώα που τον απειλούσαν και ν' αφήσει να αναπτυχθούν
εκείνα μόνο που θα μπορούσαν να του εξασφαλίσουν κάποια
ωφέλεια και κυρίως τροφή και που δε θα μπορούσαν να τον
απειλήσουν. Σε άγρια κατάσταση ζουν ακόμη σε μερικές περιοχές
της Ευρώπης αντιπρόσωποι τέτοιων ζώων. Σε περιοχές ακόμη,
όπου η παρουσία του ανθρώπου δεν είναι τόσο έντονη, είναι δυνατό
να συναντηθούν μερικά υπολείμματα από την προϊστορική πανίδα
της. Μπορεί κανείς να συναντήσει μερικά ελάφια, αρκούδες και
αγριογούρουνα, ενώ οι λύκοι έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Αντίθετα
σε όλη την Ευρώπη είναι διαδεδομένη η αλεπού. Θα μπορούσαμε να
αναφέρουμε ακόμη τη νυφίτσα, το κουνάβι, κλπ.

32. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Εκτός από τα ανατολικά και την περιοχή γύρω από
τη Βαλτική θάλασσα, που είναι επίπεδη και κάπως
μονότονη, η υπόλοιπη Ευρώπη παρουσιάζει μια
διαδοχική αλλαγή από βουνά και πεδιάδες. Ο
κύριος όγκος των βουνών είναι συγκεντρωμένος
στη νότια και κεντρική Ευρώπη, καθώς και στην
περιοχή των Σκανδιναβικών κρατών. Στην
κεντρική Ευρώπη, στις Άλπεις, που είναι από τις
πιο νέες οροσειρές της Ευρώπης, βρίσκεται και το
ψηλότερο σημείο, το Λευκό Όρος, που έχει ύψος
4.810 μέτρα. Την ίδια περίοδο, δημιουργήθηκαν
και τα Απέννινα, οι Δειναρικές Άλπεις,
τα Καρπάθια και ο Αίμος. Οι υπόλοιπες οροσειρές
είναι παλιότερες

33. Από τα πολύ παλιά χρόνια η Ευρώπη αποτέλεσε το κέντρο, γύρω
από το οποίο αναπτύχθηκαν οι διάφοροι πολιτισμοί. Πρώτος
ευρωπαϊκός πολιτισμός θεωρείται ο ελληνικός. Στη συνέχεια
αναπτύχθηκε ο ρωμαϊκός, για να δώσει τη θέση του στο
χριστιανικό, που άνθισε στην εποχή της βυζαντινής
αυτοκρατορίας. Ακολουθούν οι διάφορες επιδρομές των
βαρβαρικών φυλών και η κατάληψη όλης της Δ. Ευρώπης, που
βυθίζεται, σχεδόν τελείως, στο σκοτάδι. Οι φυλές αυτές αρχίζουν
να δημιουργούν τα πρώτα οργανωμένα κράτη και να δέχονται την
επίδραση του παλιού ρωμαϊκού πολιτισμού. Στη συνέχεια (στο
1241) εισβάλλουν οι Μογγόλοι, που περιορίζονται στο ανατολικό
τμήμα και σώζεται, έτσι, η υπόλοιπη Ευρώπη από την καταστροφή.
Με την ανακάλυψη της Αμερικής και των άλλων ηπείρων αρχίζει
για την Ευρώπη μια νέα περίοδος, των ανακαλύψεων και της
αποικιοκρατίας.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ
ΕΥΡΩΠΗΣ