1. - Οι εσωτερικές εξελίξεις και οι διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας μετά την
πτώση του Μικρασιατικού μετώπου.
- Οι σταθερές και οι μεταβολές σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
- Η Ελλάδα με τους πρόσφυγες.
- Η άφιξη, τα μέτρα περίθαλψης, η προσαρμογή και η αποκατάσταση.
- Εθνολογική αναμόρφωση και αστικοποίηση.
2.
Η κακή οικονομική κατάσταση, οι χρεωκοπίες των παρελθόντων
ετών, η ήττα του 1897 και η αποτυχία της εθνικής πολιτικής
οδήγησαν στην εξέγερση στο Γουδί του 1909, την οποία
πραγματοποίησε ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος.
Οι βασικές στοχεύσεις της επανάστασης στο Γουδί αφορούσαν
επαγγελματικά ζητήματα, την αναδιοργάνωση του στρατού και τη
βελτίωση της πολεμικής ετοιμότητας της χώρας.
Οι στρατιωτικοί επιθυμούσαν ευρύτερους μεταρρυθμιστικούς στόχους
σχετικούς με την εξυγίανση του κρατικού μηχανισμού.
Το στρατιωτικό κίνημα έδωσε, εν πολλοίς, την εξουσία στην αστική
τάξη, η οποία υποστηριζόταν από τις μεσαίες τάξεις και από την
πλειονότητα του λαού.
4.
Με αφορμή την επανάσταση στο Γουδί ήρθε στην Αθήνα και ανέλαβε
την εξουσία ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο κυριότερος εκπρόσωπος της
αστικής τάξης, ο οποίος επιχείρησε τον εκσυγχρονισμό του κράτους
κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Η εφαρμογή του Συντάγματος του 1911, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο,
εξυγίανε την πολιτική ζωή και περιόρισε, σε ένα βαθμό, τις
υπερβολικές αρμοδιότητες της εκτελεστικής εξουσίας.
Πάντως, ο Βενιζέλος απέφυγε να αποφύγει την οριστική ρήξη με τις
παλιές δυνάμεις της ολιγαρχίας και του θρόνου.
Το έργο και η συμβολή του Βενιζέλου συμπληρώνεται με τους
Βαλκανικούς πολέμους του 1912 – 1913, κατά τους οποίους
πραγματοποιείται συνοριακή επέκταση του ελληνικού κράτους.
5.
Το φιλελεύθερο έργο του Ελευθερίου Βενιζέλου ανακόπτεται από τον
εθνικό διχασμό του 1915.
Κατά την διάρκεια του πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, ο Ελευθέριος
Βενιζέλος τάσσεται με το μέρος των δυνάμεων της Εntente, ενώ ο
Κωνσταντίνος εμμένει στην ουδετερότητα.
Στις 9 Οκτωβρίου του 1916 η βενιζελική επαναστατική κυβέρνηση
εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη, μετά από προετοιμασία της
Επιτροπής Εθνικής Άμυνας. Η τριανδρία που αναλαμβάνει την
εξουσία είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο ναύαρχος Παύλος
Κουντουριώτης και ο στρατηγός Παναγιώτης Δαγκλής. Αυτοί
αποφασίζουν την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της
Εntente.
6.
Η τριανδρία της Επαναστατικής Κυβέρνησης στη Θεσσαλονίκη
Δαγκλής, Βενιζέλος, Κουντουριώτης
7.
Ο εθνικός διχασμός προκάλεσε κρίση του συνταγματικού
φιλελευθερισμού.
Στις 27 Ιουνίου του 1917 ο Ελευθέριος Βενιζέλος έρχεται στην Αθήνα
και ορκίζεται η νέα κυβέρνησή του.
To 1920 ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές, ενώ οι βασιλικοί, οι οποίοι
αναλαμβάνουν την κυβέρνηση, διενεργούν δημοψήφισμα τον
Δεκέμβριο του 1920, το οποίο επαναφέρει στο θρόνο τον
Κωνσταντίνο.
Η Μικρασιατική εκστρατεία είναι σε εξέλιξη, ως μία προέκταση του
πρώτου παγκοσμίου πολέμου και εντάσσεται στο πλαίσιο της
Μεγάλης Ιδέας.
8.
Μετά την κατάρρευση του μετώπου τον Αύγουστο του 1922 η κρίση
σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο κορυφώθηκε.
Οι ευθύνες για την αποτυχία της Μικρασιατικής εκστρατείας, από την
Επαναστατική Επιτροπή που διοικούσε προσωρινά τη χώρα,
αποδόθηκε στα κορυφαία πολιτικά και στρατιωτικά στελέχη που
κατείχαν την εξουσία από το 1920, με την κατηγορία της εσχάτης
προδοσίας. H προσαγωγή σε δίκη των συγκεκριμένων προσώπων
έμεινε στην ιστορία ως «η δίκης των έξι» και εκτελέστηκαν στις 15
Νοεμβρίου του 1922.
Οι συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής και των πολέμων
εντοπίστηκαν σε κάθε τομέα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής
(οικονομία, εμπόριο, βιομηχανία, κ.λπ.)
10.
Η Μικρασιατική Καταστροφή είχε ως αποτέλεσμα την αθρόα άφιξη
των προσφύγων, κυρίως καλλιεργητών ακτημόνων, στην Ελλάδα.
Γεγονός το οποίο επηρέασε τις δομές του ελληνικού κράτους ως προς
τις δυνατότητες αποκατάστασής των ξεριζωμένων.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα έφθασαν ενάμισυ εκατομμύριο πρόσφυγες
και η Ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να προβεί σε αποφασιστικής
σημασίας ενέργειες για την οικονομική και κοινωνική αποκατάστασή
τους.
Ενδεικτική, ως προς τα ανωτέρω είναι οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις
που ακολούθησαν σε απαλλοτριώσεις κτημάτων, που ανήκαν σε
ιδιώτες.