SlideShare a Scribd company logo
1 of 4
Download to read offline
R.N.I. No. : MAH HIN/2011/44910vaYa-: AMk : 154 idnaaMk : sao 22 2015 paRYz: 4 maulya:4 16 DekeÌìtyej DekeÌìtyej
11
Hkkjr ds HkwriwoZ jk"Vªifr M‚DVj ,ihts
vCnqy dyke dh 84oha t;arh ds volj ij
vk;ksftr dk;ZØe esa ç/kkuea=h ujsaæ eksnh us
dgk fd dyke dh deh dks Hkjuk ,d
pqukSrh gSA bl volj ij ih,e eksnh us
M‚DVj dyke ds xkao esa ,d Lekjd cuk,
tkus dh ?kks"k.kk Hkh dhA ih,e eksnh us dgk
fd M‚DVj dyke jk"Vªifr ls igys jk"Vª M‚DVj dyke dk fu/ku 27 tqykbZ dks gks
jRu FksA os volj ugha] ubZ pqukSrh [kkstrs x;k FkkA og Hkkjr ds 11osa jk"Vªifr Fks vkSj
FksA mudk O;fäRo thoar FkkA os [kqn dks bl in ij mudk dk;Zdky o"kZ 2002 ls
,d f'k{kd ds :i esa ns[krs FksA ç/kkuea=h 2007 rd jgkA jk"Vªifr cuus ls igys
eksnh us ,d vkf/kdkfjd foKfIr esa Hkh dgk dyke pkj n'kd rd oSKkfud vkSj
fd M‚DVj ,ihts vCnqy dyke dh t;arh foKku ç'kkld jgsA mUgksaus eq[; rkSj ij
ds volj ij mudks ueuA eksnh us iwoZ j{kk vuqla/kku ,oa fodkl laxBu
jk"Vªifr dh ,d çfrek dk vukoj.k Hkh ¼MhvkjMhvks½ vkSj Hkkjrh; varfj{k
fd;kA blds vykok ç/kkuea=h us jkt/kkuh vuqla/kku laxBu ¼bljks½ esa viuh lsok,a
esa vk;ksftr ,d QksVks çn'kZuh dk mn?kkVu nhaA og Hkkjr ds vlSU; varfj{k dk;Ze
Hkh fd;kA ;g dk;ZØe dyke dh t;arh ds vkSj lSU; felkby fodkl ç;klksa ls tq?s
volj ij vk;ksftr fd, tk jgs lekjksgksa esa jgsA muds bl ;ksxnku ds pyrs mUgsa
ls ,d gSA Hkkjr jRu iqjLdkj ls lEekfur felkby eSu ds uke ls tkuk tkrk gSA
ç/kkuea=h eksnh cksys] dyke dh deh iwjh djuk cM+h pqukSrh
ubZ fnYyhA lqçhe dksVZ us iqfyl vesaMesaV ,DV 2014½ cukdj ;g
xq#okj dks ,d vge QSlys esa cSu yxk;kA blds ckn jsLVksjsaV
egkjk"Vª esa Mkal ckj ij yxh ekfydksa us lqçhe dksVZ esa bl dkuwu dks
ikcanh gVk nhA dksVZ us blls pqukSrh nhA mudk dguk Fkk fd tc
tqM+s çns'k esa yxs dkuwu ij Hkh ,d lky igys dksVZ us ckj esa Mkal
jksd yxk nh gSA jkT; ljdkj us djus ij çfrca/k yxkus okys dkuwu dks
dgk Fkk fd vxj ckj esa Mkal dh [kkfjt dj fn;k Fkk rks fQj jkT;
btktr nh tkrh gS rks blls ljdkj ,d ckj fQj ckj ij jksd
v'yhyrk c<+sxhA lqçhe dksVZ us vius QSlys esa lacaf/kr yxkus ds fy, u;k dkuwu dSls yk ldrh gSA cSu dk
vf/kdkfj;ksa dks HkM+dkÅ Mkal ijQ‚esaZl jksdus dk fojks/k djus okyksa dk D;k dguk gS ekStwnk jksd cnys
vf/kdkj fn;k gSA lqçhe dksVZ ds bl QSlys ls Mkal ckjksa dh Hkkouk ds dkj.k gSA dqN usrkvksa us bls bTtr dk
ds fQj ls [kqyus dk jkLrk lkQ gks x;k gSA vc rd D;k loky cuk fn;k FkkA cSu gVkus ds 2013 ds lqçhe dksVZ
gqvk egkjk"Vª esa Mkal ckj ij igyh ckj cSu 2005 esa ds QSlys dks jksdus ds fy, egkjk"Vª ljdkj us cgqr gh
yxk;k x;k FkkA vçSy 2005 esa bl igys cSu ds ckn tYnckth esa dkuwu ykxw fd;kA MkallZ ds fy, ;g is'kk
djhc 1-5 yk[k yksx csjkstxkj gks x, FksA buesa ls 70 gh jksth&jksVh dk vdsyk tfj;k gSA egkjk"Vª esa djhc
gtkj ckj xyZ~l FkhaA 2013 esa lqçhe dksVZ us jkT; ljdkj 700 Mkal ckj gSa] tgka 75 gtkj efgyk,a jksth&jksVh
ds bl QSlys dks [kkfjt dj fn;kA dksVZ us dgk Fkk fd gkfly djrh FkhaA lSyjh ds vykok bu efgykvksa dks
flQZ NksVs gksVyksa ij jksd yxkbZ xbZ] tcfd Qkbo LVkj fVi Hkh feyrh FkhA MkallZ ;wfu;uksa dk dguk Fkk fd
vkSj Fkzh LVkj gksVyksa ij dksbZ ikcanh ugha gSA fiNys lky vxj jkT; ljdkj cSu ugha gVk,xh rks ckj MkallZ
twu esa dkaxzsl&,ulhih ljdkj us u;k dkuwu ¼egkjk"Vª ç‚fLVVîw'ku dh rjQ eqM+us dks etcwj gks tk,axhA
NÙkhlx? ds egkleqan lalnh; {ks= ls
Hkkjrh; turk ikVhZ ds lkaln ds iq= dh
Lokbu ¶yw ls ekSr gks xbZ gSA jkT; esa
tuojh ekg ls vHkh rd 34 yksxksa dh eR;q
bl chekjh ls gqbZ gSA jkt/kkuh jk;iqj ds
ckykth vLirky ds tulaidZ vf/kdkjh
fgeka'kq lkgw us crk;k fd egkleqan {ks= ds
lkaln panwyky lkgw ds iq= jktw lkgw ¼32
o"kZ½ dh vkt lqcg Lokbu ¶yw ls ekSr gks
xbZ gSA lkgw us crk;k fd jktw dks fiNys crk;k fd bl o"kZ tuojh ekg ls vHkh
eghus dh 26 rkjh[k dks vLirky esa HkrhZ rd jkT; esa dqy 194 yksxksa dks Lokbu
djk;k x;k FkkA jktw dh gkyr dks ns[krs ¶yw gksus dh iqf"V gqbZ gSA ftuesa 34 yksxksa
gq, mlds Lokc dk uewuk ysdj tkap ds dh ekSr gqbZ gSA vHkh 11 vU; ejhtksa dh
fy, fnYyh Hkstk x;k Fkk tgka ls feyh Lokbu ¶yw tkap dh fjiksVZ dh çfr{kk gSA
fjiksVZ esa mls Lokbu ¶yw gksus dh iqf"V gks lksuokuh us crk;k fd jkT; esa Lokbu
xbZ FkhA tulaidZ vf/kdkjh us crk;k fd ¶yw dh jksdFkke ds fy, i;kZIr bartke
vLirky esa jktw dks Lokbu ¶yw okMZ esa fd, x, gSaA jkT; ds lHkh ljdkjh vkSj
HkrhZ fd;k x;k Fkk rFkk mldh gkyr futh vLirkyksa esa bl chekjh ds bZykt
ds fy, vyx okMZ cukus ds funsZ'k fn,yxkrkj fcx?rh xbZ vkSj vkt lqcg
x, gSaA ogha jkT; esa i;kZIr la[;k esamldh ekSr gks xbZA jkT; esa Lokbu ¶yw
Vseh¶yw VscysV vkSj lhji rFkk ekLd dhchekjh dh jksdFkke ds fy, fu;qä uksMy
O;oLFkk dh xbZ gSAvf/kdkjh MkDVj ds vkj lksuokuh us
lkaln ds csVs dh Lokbu ¶yw ls ekSr
egkjk"Vª esa Mkal ckj ij jksd gVh] lqçhe
dksVZ us iyVk jkT; ljdkj dk QSlyk ubZ fnYyh : vk/kkj dkMZ ds
ekeys esa lqçhe dksVZ ls dsaæ
dks cM+h jkgr feyh gSA
laoS/kkfud ihB us vk/kkj
dkMZ dks LoSfPNd :i ls
eujsxk] ih,Q] isa'ku vkSj
tu/ku ;kstuk ds lkFk
fyad djus dh btktr ns
nh gS] ysfdu ihB us lkQ
fd;k fd bls vfuok;Z ugha fd;k tk,xkA njvly] 11 vxLr dks
lqçhe dksVZ esa vk/kkj dh vfuok;Zrk çfrcaf/kr djus ls gks jgh ijs'kkuh
dks ysdj vkjchvkbZ] lsch vkSj xqtjkr ljdkj us xqgkj yxkbZ Fkh]
ysfdu rhu ttksa dh csap us jkgr u nsrs gq, ekeys dks laoS/kkfud ihB
ds le{k Hkst fn;k FkkA lqçhe dksVZ dk iqjkuk vkns'k lqçhe dksVZ us vius
iqjkus vkns'k esa dgk Fkk fd dsoy ,yihth] dsjksflu vkSj ihMh,l ds
fy, gh vk/kkj dkMZ dk bLrseky gks ldrk gSA vk/kkj ds tfj;s turk
rd igqap jgk gS iSlk ljdkj us dksVZ esa dgk Fkk fd vk/kkj ds tfj;s
ljdkj ns'k ds Ng yk[k xkaoksa esa ?kj&?kj igqaph gSA ljdkj us dgk fd
yksxksa dks eujsxk ds fy, ?kj rd cSad iSlk igqapk jgs gSaA ç/kkuea=h dh
tu/ku ;kstuk dh lQyrk esa vk/kkj dh Hkwfedk jgh gSA vk/kkj dh
otg ls ljdkj ds ,yihth lfClMh esa ,d lky esa 15 ls 20 gtkj
djksM+ cpk, x,A cw<+s vkSj ykpkjksa rd ?kj ij gh isa'ku igqap jgh gSA
vk/kkj ugha gksxk rks xjhcksa dks [kkuh gksaxh nj nj dh BksadjsA vk/kkj ds
leFkZu esa vkjchvkbZ us fn;k Fkk rdZ vkjchvkbZ us dgk Fkk fd ,yihth]
dsjksflu vkSj ihMh,l esa vk/kkj dks fyad djus ds dksVZ us vkns'k fn,
FksA ,sls esa D;k dksbZ viuh ethZ ls vk/kkj dkMZ ds tfj, ,dkmaV
[kksyuk pkgrk gS] rks D;k djsA [kkl dj rc tc mlds ikl vk/kkj ds
vykok dksbZ vkSj nwljk igpku i= u gksA
vk/kkj dkMZ vc eujsxk] ih,Q] isa'ku]
tu/ku esa Hkh pysxk] ysfdu vfuok;Z ugha
JemeF& ~ efJejej Leeveebleie&le HetJe& efveJeemeer 45 Je<eera³e
J³eefkeÌle keÀs Iej keÀe leeuee leesæ[keÀj De%eele ®eesjesW ves
ueieYeie 6 ueeKe 47 npeej ©HeS keÀs pesJejele Hej
neLe meeHeÀ keÀj efo³ee~ ³en HeefjJeej 11 DekeÌìtyej keÀs
yeer®e Iej mes yeenj ie³ee ngDee Lee, efpemekeÀe HeÀe³eoe
GþekeÀj®eesjesWvesuetìHeeìkeÀesDebpeeceefo³eenw~
Iej mes meeææ{s ín ueeKe keÀer ®eesjer
efJejej ~ Leeveebleie&le jnves Jeeueer SkeÀ 13 Je<eera³e ueæ[keÀer ìd³egMeve ieF& Leer~ uesefkeÀve Jen Iej
ueewìkeÀj venerb DeeF&~ ueæ[keÀer keÀer ceeb ves Hegefueme mìsMeve cesW ceeceuee ope& keÀje³ee nw, efpemekeÀs
DevegmeejGmekeÀer13Je<eera³eHeg$eerefoveebkeÀ12DekeÌìgyejmee³eb6yepesìd³egMevekeÌueemesmekeÀsefueS
ieF& Leer ~ jele 9 yepes lekeÀ Yeer peye Jen JeeHeme venerR ueewìer, lees GmekeÀs HeefjJeejJeeueesb ves
DeemeHeeme Keespeyeerve Meg© keÀj oer~ FmekeÀs yeeo Yeer peye ueææ[keÀer venerb efceueer lees Hegefueme cesW
ceeceueeoope&keÀjeefo³ee~FmeceeceueskeÀerpeeb®eHegefuemeGHeefvejer#ekeÀmet³e&JebMeerkeÀjjnsnwQ~
efJejej : ìd³egMeve ieF& ueæ[keÀer ueeHelee
®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe
efnvoer meehleenerkeÀefnvoer meehleenerkeÀ
mebheeokeÀer³emebheeokeÀer³e
2 ®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe16 DekeÌìtyej sao 22 DekeÌìtyej 2015
ç/kkuea=h ujsaæ eksnh us lkQ fd;k gS fd mudh ljdkj vkj{k.k uhfr ds
çfr opuc) gSA eksnh us jfookj dks eqacbZ esa f'kokth ikdZ fLFkr pkSrU;
Hkwfe tkdj M‚- chvkj vkacsMdj dks J)katfy nhA ogka ls mUgksaus nksVwd
,yku fd;k fd nfyr&mRihf?r rcdksa ds m)kj ds fy, M‚- vkacsMdj
}kjk rS;kj vkj{k.k uhfr tkjh jgsxhA M‚- vkacsMdj Lekjd ¼tgka mudh
vaR;sf"V gqbZ Fkh½ ls eksnh us lans'k rks lkjs ns'k dks fn;k] exj laHkor:
mudh fuxkgsa [kkl rkSj ij fcgkj ij fVdh FkhaA dgk fd Hkktik lÙkk esa gS
vkSj pquko dk oä gS] blfy, ;g nqHkkZoukiw.kZ çpkj gks jgk gS fd ljdkj
vkj{k.k ds f[kykQ gSA ,slh [kcjsa gSa fd ;g çpkj fcgkj esa [kklk çHkkoh
gqvk gSA tn¼;w½] jktn vkSj dkaxzsl ds egkxBca/ku dks ,slk djus dk ekSdk
vkj,l,l çeq[k eksgu Hkkxor ds c;ku ls feykA la?k çeq[k us dqN le;
igys vkj{k.k uhfr ij iqufoZpkj dh odkyr dh FkhA dgk Fkk fd fdu
tkfr;ksa dks] dc rd ljdkjh ukSdfj;ksa o f'k{k.k laLFkkuksa esa vkj{k.k feys]
bl ckjs esa dk;nk r; gksuk pkfg,A egkxBca/ku ds usrkvksa us QkSju bls
yid fy;kA fcgkj esa tgka ernkrkvksa dks tkrh; vk/kkj ij xksycan djus
dh dksf'k'k esa nyksa us viuh iwjh rkdr >ksadh gqbZ gS] mlds chp ,slk gksuk
ykfteh gh FkkA gkykafd nwljs Hkktik usrkvksa us Hkkxor ds c;ku ls viuh
ikVhZ dks vyx djus dh dksf'k'k igys Hkh dh] ysfdu mlls 'kk;n ckr
ugha cuhA rks vc lh/ks eksnh us xyrQgeh nwj djus dh dksf'k'k dh gSA
cs'kd blls ,d Hkze nwj gksxkA eqefdu gS mlls fcgkj esa ¼vkSj nwljh
txgksa ij Hkh½ Hkktik dks pqukoh ykHk gksA ysfdu bldk nwljk urhtk ;g
gS fd ,d t:jh cgl fQygky Vy tk,xhA orZeku vkj{k.k uhfr
lkekftd U;k; dk vf/kd dkjxj mik; cus] blds fy, bldh leh{kk
dk lq>ko flQZ Hkkxor us gh ugha fn;k gS] cfYd muds igys lqçhe dksVZ
,slh jk; trk pqdk gSA ;g loky ekuuh; ttksa us mBk;k Fkk fd tks
tkfr;ka rjDdh dj pqdh gSa] mUgsa vkj{k.k dh lwph ls D;ksa ugha fudkyk
tkrk vkj{k.k dks ysdj ubZ vke lgefr cukus dh t:jr lkoZtfud
ppkZvksa esa dkQh le; ls trkbZ xbZ gSA exj ,slk djus ds ctk;
jktuhfrd ny dbZ ncax tkfr;ksa dks Hkh vkj{k.k nsus dh ?kks"k.kk,a djrs
x, gSaA lkQ gS] os tkfr;ksa dks oksV cSad ds :i esa ns[krs gSaA fiNys
yksdlHkk pquko esa tkrh; igpku ls Åij mBrs gq, c?h la[;k esa
ernkrkvksa us fodkl o [kq'kgkyh dh ubZ vkdka{kkvksa ds lkFk ernku
fd;k] rks mEehn ca/kh fd vc vkj{k.k uhfr ij dksbZ ubZ 'kq#vkr gksxhA
eksgu Hkkxor dk c;ku ml vk'kk ds vuq:i gh FkkA Hkktik ds lkeus
pqukoh jktuhfr ds rdkts t:j gSa] ysfdu vkj{k.k ds elys ij foe'kZ dk
nkSj vHkh Fkeuk ugha pkfg,A
vkj{k.k ij eksnh ds c;ku ds ek;us
ubZ fnYyhA fnYyh ds foKkiu tkjh fd;k gSA
eq[;ea=h vjfoan dstjhoky ds foKkiu esa fdlh ikVhZ dk uke
nknjh ds eqís ij fn, x, u, fy, cxSj jktuhfrd nyksa ij
foKkiu ds f[kykQ ;kfpdk fu'kkuk lk/kk gSA bl foKkiu
ntZ gks xbZ gSA fnYyh gkbZdksVZ esa dstjhoky usrkvksa vkSj dqN
esa nkf[ky dh xbZ bl ;kfpdk laxBuksa ij vkjksi yxkrs gq,
esa dgk x;k gS fd dstjhoky dgk gS fd ,slh lkaçnkf;d
ds bl u, foKkiu ls fgalk ds fy, ogh ftEesnkj gSa]
lkaçnkf;d fgalk HkM+dus dh vk'kadk gSA mUgksaus dgk fd ;s usrk vkSj laxBu /kkfeZd
dstjhoky ds bl foKkiu ds f[kykQ ;g LFkyksa ij ekal ds VqdM+s Qsaddj fgalk HkM+dkrs
gSaA xkSjryc gS fd dstjhoky nknjh ds;kfpdk 'U;k; iFk' uke ds NGO us
fclgkM+k xkao Hkh x, Fks tgka mUgksaus e`rd dsnkf[ky dh gSA ;kfpdk esa foKkiu ij jksd
ifjtuksa ls Hkh eqykdkr dh FkhA nknjh dsyxk, tkus dh ekax dh gSA bl ekeys esa
fclgkMk xkao esa xksekal j[kus dh vQokg ijlquokbZ 14 vDVwcj dks gksxhA foKkiu esa
HkhM+ us 50 lky ds v[kykd uke ds 'k[l dhjktuhfrd nyksa ij lk/kk fu'kkuk fnYyh ds
ihV&ihV dj gR;kdj nh FkhAHkhM+ us v[kykdlh,e vjfoan dstjhoky us nknjh esa HkM+dh
ds csVs dks Hkh cqjh rjg ihVk FkkAlkaçnkf;d fgalk dks ysdj jsfM;ks ij ,d
dstjhoky: u, foKkiu ds f[kykQ ,d
NGO us gkbZdksVZ esa nkf[ky dh ;kfpdk
t;iqjA ekok ij jksd ds vthc ml ij fopkj dj tks Hkh
vkns'k dks ljdkj us dqN ?kaVksa ckn QSlyk djuk gksxk fd;k
gh okil ys fy;kA ;g jksd tk,xkA blds ckn gh ea=h us
LokLF; foHkkx us vkuu&Qkuu esa cSBd dj bl jksd ds vkns'k
D;ksa yxkbZ] bls ysdj vc bldh okil ysus dk QSlyk dj fy;k
tkap djkbZ tk,xhA fpfdRlk ea=h gSA D;k dgrs gSa ekok O;kikjh
ekok foØsrk la?k ds ea=hjktsaæ jkBkS? us çeq[k lfpo eqds'k
jkeckcw [kaMsyoky dk dguk gS fd dksbZ Hkh'kekZ ls bldh tkap djkus dks dgk gSA bl vkns'k
vf/kdkjh dSlk Hkh QSlyk dj nsrk gS] ;g vk'p;Zds ckn ljdkj vleatl esa vk xbZ FkhA fpfdRlk
dh ckr gSA iwjs çns'k esa djhc 2 yk[k yksx bl,oa LokLF; ea=h jktsaæ jkBkSM+ us c;ku fn;k Fkk
O;olk; ls tqM+s gSaA vdsys t;iqj esa gh lkr gtkjfd ;g jksd vO;ogkfjd gSA mUgksaus vf/kdkfj;ksa
fdyks ekos dh [kir jkst gks jgh gSA ,d vksj rksdh cSBd yh vkSj nks ?kaVs dh ppkZ ds ckn jksd
ç/kkuea=h ujsaæ eksnh iwjh nqfu;k esa tkdj crk jgsgVk yh xbZA vc ljdkj [kjkc ekos vkSj mlls
gSa fd NksVs&NksVs m|ksxksa&O;kikj dks os c<+kok nscuh feBkbZ ds f[kykQ vfHk;ku pyk,xhA ea=h
jgs gSa] ogha ekok tSls m|ksx dks can djus tSlkdk dguk Fkk os nksigj esa vf/kdkfj;ksa ls cSBd
dne mBkuk] dsaæ ljdkj dh lksp ds f[kykQ FkkAdj bldh leh{kk djsaxsA mUgksaus fdl vk/kkj ij
cnys QSlys dk os Lokxr djrs gSaA;g QSlyk fn;kA dksVZ us tks Hkh vkns'k fn;k gS]
ekok ij yxh jksd gVkbZ] iyVk QSlyk]
vc gksxh tkap&D;ksa fudkyk vkns'k
jkaphA >kj[kaM esa f=Lrjh; iapk;r pquko pkj pj.kksa j[kh xbZ gSA tcfd nwljs pj.k ds fy, Ng ls ukS
esa gksxhA bldh ?kks"k.kk xq#okj dks jkT; fuokZpu uoacj] r`rh; pj.k ds fy, 14 ys 16 uoacj vkSj pkSFks
vk;ksx vk;qä f'ko clar us dhA mUgksaus crk;k fd pj.k ds fy, 21 ls 23 uoacj rkjh[k fu/kkZfjr dh xbZ
igys pj.k dk pquko 22 uoacj gSA vH;FkhZ igys pj.k ds rgr
dks gksxkA tcfd nwljs pj.k dk viuk uke okil rhu ls pkj
28 uoacj] rhljk pj.k 05 fnlacj uoacj ds chp ys ldrs gSaA nwljs
vkSj pkSFkk pj.k dk ernku 12 pj.k esa 10 ls 12 uoacj] rhljs
fnlacj dks gksxkA blds fy, pj.k esa 18 ls 19 uoacj vkSj pkSFks
vk;ksx dh vksj ls iwjh rS;kjh dj pj.k esa 24 ls 26 uoacj ds chp
yh xbZ gSAçFke pj.k ds pquko ds uke okil ys ldrs gSaA fuokZpu
fy, ftyk fuokZpu inkf/kdkjh çrhd dk vkoaVu igys pj.k esa
}kjk çi= ikap esa fuokZpu dh ikap uoacj dks gksxkA tcfd nwljs
lwpuk dh rkjh[k dk çdk'ku 23 pj.k esa 14 uoacj] rhljs pj.k esa
vDVwcj dks fd;k tk,xkA f}rh; pj.k ds fy, 29 20 uoacj vkSj rhljs pj.k esa 27 uoacj dks çrhd
vDVwcj] rhljs pj.k ds fy, ikap uoacj vkSj pkSFks fpUg vkoafVr gksxkA igys pj.k dh erx.kuk Ng
pj.k ds fy, lwpuk çdk'ku 12 uoacj dks fd;k fnlacj dks iapk;r pquko esa igys pj.k dh erx.kuk
tk,xkA uke funsZ'ku dh vafre rkjh[k igys pj.k Ng fnlacj dks gksxhA tcfd nwljs pj.k dh
ds fy, 30 vDVwcj] nwljs pj.k ds fy, ikap uoacj] erx.kuk Hkh Ng fnlacj dks gh gksxhA rhljs pj.k
rhljs pj.k ds fy, 12 uoacj vkSj pkSFks pj.k ds dh erx.kuk 13 fnlacj dks pkSFks pj.k dh erx.kuk
fy, 20 uoacj gksxhA uke funsZ'k i=ksa dh laoh{kk ds 19 fnlacj dks dh tk,xhA erx.kuk lqcg 8-00 cts
fy, igys pj.k dh rkjh[k 31 vDVwcj ls nks uoacj ls 'kq: dh tk,xhA
jkT; esa iapk;r pquko pkj pj.k esa] igyh oksfVax 22 uoacj dks
/kkj/nsokl ¼bankSj½A QthZ vkns'kksa ls
vkS|ksfxd {ks= Fkkus esa ,d ekg
ukSdjh djus okys vkjksih
f'koukjk;.k lsaxj ihFkeiqj ftyk
/kkj ds f[kykQ eaxyokj nsj jkr
iqfyl us çdj.k ntZ dj fy;kA
iqfyl us cq/kokj dks dksVZ esa is'k
dj fn;k tgka ls 16 vDVwcj rd
fjekaM feyk gSA vkjksih us iwNrkN
esa dcwyk fd og iqfyl dh ukSdjh
djuk pkgrk Fkk ysfdu ;ksX;rk ds vHkko esa og t‚c ugha ik ldkA blfy,
mlus ;g jkLrk viuk;k vkSj bankSj ds ,d Vsyj ls onhZ flyokdj
vyx&vyx ftyksa esa iqfyldehZ ds :i esa ?kwerk jgkA vkjksih us nsokl ds
vk;, Fkkus ij tks QthZ nLrkost MîwVh lfVZfQdsV vkfn is'k fd, Fks] mlesa
yxkbZ xbZ nsokl vkjvkbZ dh lhy mlus mÙkjçns'k ds bVkok esa cuokbZ FkhA
vkns'k i= fHkaM ds ,d lkbcj dSQs ls rS;kj fd, FksA
fcuk lSyjh vlyh Fkkus esa ukSdjh djrk
jgk udyh flikgh] djrk Fkk CySdesy
(®eewkeÀvvee v³egpe kesÀ efue³es v³ee³e #es$e JemeF& nesiee)mecee®eejHe$eceWíHeermeYeerKeyejeWDeLeJeeefJe%eeHevekesÀefue³esmebHeeokeÀkeÀermenceleerDeefveJee³e&venernw.Ye´ceCeOJeveerke´ÀceebkeÀë 8007896077
3®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe 16 DekeÌìtyej sao 22 DekeÌìtyej 2015
ukxiqjA dksydkrk lhchvkbZ Vhe us
'kgj esa dqN m|fe;ksa ds fuokl o
n¶rjksa esa ,d lkFk Nkis ekjsA ekuk
tk jgk gS fd dkjZokbZ dksy Cy‚d
?kksVkys ;k fQj dkyk/ku ekeys esa
gqbZ gSA lekpkj fy[ks tkus rd
dkjZokbZ tkjh FkhA lw=ksa ds vuqlkj
cq/kokj lqcg dksydkrk lhchvkbZ
Vhe ;gka igqaphA blds ckn Vhe us
lnj Nkouh fuoklh m|eh eukst tSLoky ds fuokl o n¶rj esa ,d
lkFk Nkis ekjsA dqN vge nLrkost tCr fd,A lw=ksa dk nkok gS fd bl
rjg dh dkjZokbZ dqN vkSj Hkh m|fe;ksa ds ;gka gqbZ gSA Vhe us ehfM;k ls
nwjh cuk, j[khA lw=ksa ds vuqlkj tSLoky dk >kj[kaM o fegku esa i‚oj
IykaV gSA blds fy, mUgksaus phu ls e'khujht o vU; lkexzh eaxkbZ gSA
blh ekeys esa dkyk /ku fons'k Hksts tkus dk lansg gSA
dksydkrk lhchvkbZ dh Vhe us ukxiqj
ds fctusleSu ds ?kj ekjs Nkis
328 djks[ ykxr vk,xhA ;kuh ikap o"kZ esa
dqy 13 gtkj 828 djks[ #i, [kpZ gksus dh
mEehn gSA ;kstuk ds rgr gj rglhy esa
yxHkx 85 fdeh l[dsa cukbZ tk,axhA jkT;
ds xzke fodkl foHkkx us bl ;kstuk dks nks
pj.kksa esa iwjk djus dk y{; j[kk gSA
ç/kkuea=h xzke l[d ;kstuk esa ftu xkaoksa dk
lekos'k ugha gS] mUgsa eq[;ea=h xzke l[d
;kstuk esa 'kkfey fd;k tk,xkA blds rgr
NksVh cfLr;ksa esa ubZ l[dsa cukus ij /;ku
fn;k tk,xkA l[dksa dh xq.koÙkk ij[kus ds
eqacbZA ç/kkuea=h xzke l[d ;kstuk dh rtZ ij fy, f=Lrjh; tkap lfefr Hkh cusxhA ;s
egkjk"Vª esa 'kq: gksus okyh eq[;ea=h xzke l[d l[dsa gksaxh 'kkfey : ;kstuk ds rgr 500 ls
;kstuk dks jkT; eaf=eaMy us cq/kokj dks eatwjh T;knk tula[;k okys xkaoksa] unh?kkV o jsrh
ns nhA blds rgr 30 gtkj fdeh- l[dksa dh mR[kuu ds dkj.k cngky gqbZ l[dksa] os
xq.koÙkk lq/kkjh tk,xhA blds fy, 13 gtkj l[dsa ftuij ,lVh clsa pyrh gSa vkSj 14osa
500 djks[ #i, dk [kpZ vuqekfur gSA lkFk gh foÙk vk;ksx ls feyh fuf/k dks LosPNk ls nsus
703 fdeh- ubZ l[dsa cukbZ tk,axhA bl ij okys xkaoksa dks 'kkfey fd;k tk,xkA
eq[;ea=h xzke lM+d ;kstuk: vc gj
rglhy esa cukbZ tk,axh ubZ lM+dsa
Bk.ks ~ csVh cpkvks dk ukjk fn, tkus ds ckotwn csfV;ksa dks firk dh laifÙk ls csn[ky djus dk
dkuwu ykdj vius nksgjs pfj= dk ifjp; fn;kcsfV;ksa dks firk dh laifÙk dsvf/kdkj ls csn[ky
gS tks ?kksj fuanuh; gSA lqeu vxzoky us dgk fddjus dsaæ ljdkj dk fu.kZ; efgyk fojks/kh gS A bl
tgka nqfu;k pkan vkSj eaxy ij igqap jgh gSA oghavk'k; dk vkjksi yxrs gq, çns'k dkaxzsl dh lfpo
gekjh dsaæ ljdkj lkB o"kZ ihNs dk dkuwu ykdjlqeu vxzoky us csVh fojks/kh vf/kfu;e okil dh
csfV;ksa dks ihNs /kdsyus dk dk;Z dj jgh gSA bllsekax dh gSA mUgksaus i=dkjksa dks crk;k fd 5 flracj
lcdk lkFk lcdk fodkl ds nkos [kks[kys lkfcr2005 esa rRdkyhu dsaæ ljdkj us fgUnw okfj'k
gks jgs gSaA mUgksaus dgk gS fd ifr;ksa }kjk iflve;ksavf/kfu;e 1956 esa la'kks/ku djrs gq, firk dh
ij vU;k; vkSj rykd ds csrgk'kk ekeys lkeuslaifÙk esa iq=ksa ds leku iqf=;ksa dks cjkcj vf/kdkj
vk jgs gSaA ,sls esa firk dh laifÙk esa vf/kdkj lsçnku fd;k FkkA ftldk efgykvksa ,oa mnkjoknh
mUgsa lqj{kk dk volj feyk Fkk ftls ljdkj usukxfjdksa us Lokxr fd;k Fkk A ekStwnk dsaæ us xqipqi
lekIr dj fn;k gSA Jherh vxzoky us dgk fdrjhds ls iqu:A 1956 ds fgUnw okfj'k dkuwu ykxw
bl eqís dks ysdj lq"kek Lojkt ]lqfe=k egktu
dj csfV;ksa dks firk dh iSr`d laifÙk ls csn[ky dj ]mek Hkkjrh ]esudk xka/kh ]gjflejr dkSj ]utek
fn;k gSA vxzoky us dgk gS fd ljdkj esa efgyk gsirqYyk lesr lHkh nyksa dh çeq[k efgykvksa dks
fons'k ea=h us efgykvksa dks 50 Qhlnh vkj{k.k dh i= Hkstdj csfV;ksa dks firk dh laifÙk esa vf/kdkj
ckr djrh gS vkSj ç/kkuea=h csVh cpkvks csVh i<kvks fnykus okyk dkuwu iqu:A cgky djus dh ekax
dk ukjk nsdj gennh fn[kkrs gSaA ogha dsaæ ljdkj djsaxhA
csfV;ksa dks firk dh laifÙk ls csn[ky
djusokyk dkuwu okil ysus dh ekax
eqacbZ A c`gUeqacbZ E;qfufliy d‚jiksjs'ku gSA blds vykok mUgsa ,d dkj vkSj ¶ySV dh
¼ch,elh½ us 'kk;n vius lqfo/kk nh xbZ gSA VªkaliksVZ
ihvkjvks dks lcls egRoiw.kZ dk [kpZ 30 gtkj #- eghus
eku fy;k gSA rHkh rks ch,elh ls vf/kd vkrk gSA jke dh
ds ihvkjvks dh ru[okg mlds fu;qfä twu esa fo'ks"k
dfe'uj ls Hkh vf/kd gSA çfrfu;qfä ds rgr gqbZ FkhA
ihvkjvks jke nksVksaMs dks lSyjh gkykafd] dfe'uj esgrk
o vU; lqfo/kk,a feykdj nks blls igys gh vkns'k tkjh
yk[k #i, eghus dk Hkqxrku dj pqds Fks fd ch,elh esa
fd;k tkrk gSA tcfd] fo'ks"k çfrfu;qfä ugha gksxhA
dfe'uj vt; esgrk dh eghus dh lSyjh 1-5 ,d vf/kdkjh us bl ckjs esa dgk] ^dfe'uj
yk[k #i, gh gSA Mh,u, dks feyh tkudkjh ds dks yxk fd ch,elh dh Nfo lq/kkjus dh
eqrkfcd] ihvkjvks jke dh lSyjh 1-48 yk[k #- t:jr gSA blhfy, jke dh fu;qä dh xbZA*
c`gUeqacbZ E;qfufliy d‚jiksjs'ku esa
dfe'uj ls T;knk ihvkjvks dh ru[okg
iky?kjA çse ls cksyks t; ekrk nh] tkus dh ckr dghA ioZ ij Hkkjh HkhM
feydj cksyks t; ekrk nh ds t;?kks"k dks ns[krs gq, yxHkx lHkh iqfyl
ds chp iky?kj ftys ds cksbZlj] LVs'ku vf/kdkjh vkSj deZpkfj;ksa ds
MgkMw] iky?kj] lQkys] oSrjuk] lkFk mi-foHkkxh; vf/kdkfj;ksa us Hkh
okuxkao] dsyok lfgr yxHkx lHkh i=dkjksa ls ckrphr djrs gq, dgk fd
txgksa ij 'kkjnh; uojkf= ds ikou o"kksaZ ls pyh vk jgh bl ijEijk dks
volj ij ?kVLFkkiuk ds lkFk gh Mh- 'kkfUriw.kZ <ax ls iwjk djkuk gekjh
ts-] <ksy vkSj rk'ks ds lkFk ukprs xkrs igyh çkFkfedrk gSA txg -txg
iwjs g"kZ vkSj mYykl ds chp txr xjck vkSj MkafM;k dk vk;kstu fd;k
tuuh txnEck vkfn 'kfä uo nqxkZ x;k gS ftlds pyrs Hkkjh HkhM tek
ds fofo/k eueksgd Lo:iksa dh lqUnj gksus dh laHkkouk dks ns[krs gq, 'kgj
vkd"kZd eueksgd >kadh cukdj vkSj uxj ds çR;sd pIis -pIis] xyh-
vkjk/kuk 'kq: dh x;hA bl volj ukds ij pdkpkSa/k lqj{kk C;oLFkk dk
ij lHkh iqfyl deZpkfj;ksa us ,dtqV çca/k fd;k x;k gSA?kV LFkkiuk ds
gksdj ioZ dks 'kkfUriw.kZ <ax ls lEiUu lkFk 'kq: gqvk 'kkjnh; uojkf=.
djkus esa viuk fc'ks"k ;ksxnku fn;s
HeeueIej cesb Ieì mLeeHevee keÀs meeLe
Meg© ngDee Meejoer³e veJejeef$e
eqacbZA Hkktik xq#okj dks vius lg;ksxh
xBca/ku f'kolsuk ds lkFk laca/kksa esa c<+rs ruko
ds chp fj'rs cjdjkj j[kus dh laHkkouk,a
ryk'ksxhA f'kolsuk lkaln lat; jkÅr ds
ç/kkuea=h eksnh vkSj eq[;ea=h QM.kohl dks
ysdj fn, c;kuksa dks ysdj Hkktik esa xgjh
ukjktxh gSA gkykafd f'kolsuk ds ea=h ruko
de djus ds fy, cq/kokj dks eq[;ea=h nsosaæ
QM.kohl ls feysA bl cSBd esa bu eaf=;ksa us yxs gkFk Hkktik ds eaf=;ksa dh
f'kdk;r Hkh eq[;ea=h ls dhA dSfcusV dh cSBd ds ckn f'kolsuk ds eaf=;ksa lqHkk"k
nslkbZ] nhid lkoar] fnokdj jkors] jkenkl dne vkSj jkT;ea=h johaæ ok;dj us
eq[;ea=h QM.kohl ls eqykdkr dhA lw=ksa ds vuqlkj bl nkSjku f'kolsuk ds
eaf=;ksa us vius eaf=;ksa&fo/kk;dksa ds dk;Z ugha gksus dks ysdj f'kdk;r dhA
f'kolsuk dk vkjksi gS fd HkktikbZ ea=h f'kolsuk fo/kk;dksa ds dke ugha djrsA
mUgksaus eq[;ea=h ls bl ekeys esa gLr{ksi djus dks dgkA eq[;ea=h us mudh ;g
f'kdk;r nwj djus dk vk'oklu fn;k gSA eq[;ea=h ds djhch lw=ksa ds eqrkfcd
QM.kohl us f'kolsuk ds eaf=;ksa dks dBksj 'kCnksa esa jkÅr ds c;kuksa ij viuh
vkifÙk ntZ djk nhA eq[;ea=h us lkQ dj fn;k fd Hkfo"; esa bl rjg dh
c;kuckth drbZ cnkZ'r ugha dh tk,xhA jkÅr us igys QM.kohl dks egkjk"Vª
dh le> u gksus dh ckr dgh vkSj nknjh dkaM ij eksnh ds fn, c;ku ds fy, mUgsa
;g dgrs gq, yisV fy;k fd xks/kjk vkSj vgenkckn ls fo'o esa igpku cukus okys
nqHkkZX;o'k lk c;ku ns jgs gSaA
jkÅr ds c;kuksa ls Hkktik ukjkt] eq[;ea=h
QM.kohl ls feys f'kolsuk usrk
³en meeHleefnkeÀ mJeeceer, cegêkeÀ He´keÀeMekeÀ SJeb mebHeeokeÀ ceesncceo Dee³egye Keeve Üeje Deej. meer. efHe´vìj veJeIej JemeF& (HetJe&) leeuegkeÀe JemeF& henues efpeuee Leevee Lee Deye heeueIej nw~ ceneje<ì^ mes cegefêle efkeÀ³ee ie³ee leLee
ieesu[Ce Dehee&ìcesvì, S-efkeie 202, efve³ej-keeiesMkejer efnue, veeueemeesHeeje (Jesmì) efheve.veb.401 203 efpeuee : heeueIej. ceneje<ì^ mes He´keÀeefMele efkeÀ³ee. E-mail:Chaukannanews1@gmail.com
4 ®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe16 DekeÌìtyej sao 22 DekeÌìtyej 2015
meJeebooelee~ efJejejHeefM®eceefmLeleceveJesueHee[e keÀje³ee ie³ee~ efJejej Hegefueme ves DeeF&Heermeer Deewj
FueekeÀs cesW osj jele [e@. yeeyeemeensye Deebyes[keÀj Devegmetef®ele peeefle,pevepeeefle Del³ee®eej efveJeejCe
keÀs efKeueeHeÀ DeHeceevepevekeÀ efìHHeCeer keÀe efJejesOe keÀevetve keÀer mebyebefOele OeejeDeesW keÀs lenle ceeceuee
keÀjves Jeeues leerve oefuele YeeF&³eesW keÀer Yeeræ[ ves ope& efkeÀ³ee nw~ Fme yeele keÀes Heesefueme DeOeeref#ekeÀe
keÀefLele leewj Hej efHeìeF& keÀj oer~ Hegefueme efveefj#ekeÀ Meejoe-jeTle FvnesWves iebYeerj ©He oKeue uesles ngS
Sme.yeer.ceeves ves yelee³ee efkeÀ yeerleer jele keÀjerye meeæ{s oes<eerDeesW keÀes efJejesOe cesW Devegmetef®ele peeleer peceeleer
12 yepes Sce.[er.veiej FueekeÀs cesW JemeF&-efJejej ÒeefleyebOekeÀ keÀe³eoe keÀuece 3 (1) 3 (10) Fve meye
ceveHee keÀs DeejHeerDeeF& veiejmesJekeÀ Heeb[gjbie Fbieues keÀe³eoes keÀe peceeJe keÀjkeÀs (keÀuece
keÀsyesìsmeeiejFbieues(25),peerleFbieues(30)Deewj 143,147,148,149) Fme ceneHeg©<e keÀeefKeueeHeÀ DeHeMeyo keÀnvee Meg© keÀj efo³ee Deewj Hengb®e ieS Deewj GvnesWves Yeer meeiej keÀes Heerìvee Meg©
®esleveFbieues(22)keÀerí[erDeewjueesnskeÀerí[mes DeHeceeve 295 (De), Deewj IeelekeÀ nl³eejesveskeÀefLele ©He mes Deebyes[keÀj keÀs efKeueeHeÀ keÀj efo³ee Deewj peye meeiej keÀs oesveesW YeeF& Gmes
efHeìeF& keÀer ieF&~ ceeves ves yelee³ee efkeÀ DeejbefYekeÀ ceejHeerì keÀjkeÀs iebYeerj ©He mes Iee³eue 325,326DeHeceevepevekeÀ efìHHeCeer keÀer~ GvnesWves yelee³ee efkeÀ ye®eeves Hengb®es leye Yeeræ[ ves Gve oesveesW keÀer Yeer efHeìeF&
peeb®e keÀs cegleeefyekeÀ meeiej keÀer GmekeÀs keÀgí oesmlees keÀjves keÀs efueS iegvns oeKeue efkeÀS nw~ Deewj peuopeye meeiej ves FmekeÀe efJejesOe efkeÀ³ee leye Jeneb keÀer Deewj GvekeÀs keÀHe[s HeÀe[ efoS ieS leerveesW
keÀsmeeLe®e®ee&®euejnerLeer~efpemevesyeeocesWoefuele mes peuo HekeÀ[ves keÀe DeeÞJeemeve JemeF& efJeYeeie keÀsGHeefmLele ueesieesW ves GvekeÀer ueesns keÀer í[ Deewj neueebefkeÀ efkeÀmeer lejn ceewkeÀs mes Yeeie efvekeÀues Deewj
®e®ee& keÀe jbie ues efue³ee yelee³ee peelee nw efkeÀ mecetn DeHHej Heesefueme DeefOe#ekeÀ ÞeerkeÀ=<Ce keÀeskeÀeìs[b[es mes efHeìeF& keÀer~ DeefkeÀejer ves yelee³ee efkeÀ FmekeÀs yeeo efJejej Hegefueme Leeves cesW efMekeÀe³ele ope&
cesW mes keÀgí ueesie veMes cesW Les efpevnesWves mecegoe³e keÀs FvnesWvesefoSsnw~peuoer ner IeìveemLeue Hej keÀjerye 30-40 ueesie keÀjeF&~ yeeo cesW GvnsW mLeeveer³e DemHeleeue cesW Yeleer&
[e@. yeeyeemeensye Deebyes[keÀj keÀs efKeueeHeÀ DeHeceevepevekeÀ
efìHHeCeer keÀs efJejesOe cesW oefuele HeefjJeej keÀer efHeìeF&
ubZ fnYyhA bafM;u QkLV c‚yj tghj [kku
xq#okj dks baVjus'kuy fØdsV ls fjVk;jesaV
ysaxsA bldh tkudkjh vkbZih,y ds ps;jeSu
jktho 'kqDyk ds ,d V~ohV ls feyh gSA 'kqDyk us
V~ohV fd;k gS] "tghj [kku vkt baVjus'kuy
fØdsV ls fjVk;jesaV ys jgs gSaA Hkfo"; ds fy,
mUgsa csLV fo'kstA" 'kqDyk us mEehn trkbZ gS fd
tghj vkbZih,y esa [ksyrs jgsaxsA tghj [kku dkQh
oä ls pksfVy py jgs FksA bl otg ls mUgsa Vhe
bafM;k ls ckgj j[kk x;k FkkA mUgksaus vkf[kjh VsLV Qjojh] 2014 esa U;wthySaM ds
f[kykQ [ksyk FkkA ogha] vafre ouMs vxLr] 2012 esa Jhyadk ds f[kykQ iYyhdy esa
[ksyk FkkA mlds ckn os Vhe esa okilh ugha dj ldsA 2015 esa mUgksaus vkbZih,y esa
okilh t:j dh] ysfdu mudh ijQ‚esaZl csgrj ugha jghA 37 lky ds bl c‚yj us
fnYyh Ms;jMsfoYl dh vksj ls 7 eSp [ksys vkSj flQZ 5 fodsV gh ys ldsA vkbZih,y ds
8osa l= esa 17 ju nsdj 2 fodsV mudh csLV ijQ‚esaZl jghA
baVjus'kuy fØdsV ls vkt fjVk;jesaV
ysaxs tghj [kku] ij [ksyrs jgsaxs IPL
ukxiqjA Hkktik usrk vkSj ukxiqj dh xka/khckx fLFkr NUuwyky uohu
iwoZ egkikSj dYiuk çdk'k ikaMs ¼53½ fo|kHkou Vhpj ,T;qds'ku
vkSj mudh fçafliy cgu Hkkjrh lkslkbVh dh v/;{k gSaA mä
jktsaæ ikaMs ¼49½ dks cq/kokj dh lqcg laLFkk }kjk lapkfyr NUuwyky
,lhch ¼,aVh djI'ku C;wjks½ us vjsLV uohu fo|kHkou fo|ky;
fd;kA nksuksa cguksa ij vkjksi gS fd xka/khckx esa mudh cgu Hkkjrh
mUgksaus fjVk;MZ VhplZ ds isa'ku ikaMs fçafliy gSaA Ldwy ls nks
nLrkost ij gLrk{kj djus ds fy, ekg igys liuk t;fla?kkuh
50 gtkj #i, dh fj'or dh ekaxh FkhA ,lhch us fjVk;MZ gqbZa FkhaA liuk us laLFkk ds dk;kZy; esa
dYiuk ikaMs vkSj mudh cgu Hkkjrh ikaMs dks fjVk;MZ gksus ds ckn isa'ku ds fy, lkjh
Lis'ky dksVZ ds tt ds-th- jkBh dh vnkyr esa çfØ;kvksa dks iwjk djrs gq, vkosnu fd;kA
is'k fd;kA vnkyr us nksuksa cguksa dks futh fjVk;MZ Vhpj us vkjksi yxk;k gS fd bl
eqpyds ij fjgk dj fn;kA tc ,lhch dh Vhe vkosnu ij gLrk{kj djus ds fy, dYiuk ikaMs
dYiuk dks vjsLV djus igqaph rks vf/kdkjh vkSj vkSj mudh cgu Hkkjrh ikaMs us 50 gtkj #i,
ehfM;k okyksa dks ns[k eqga fNikdj Hkkxus yxh] dh fj'or ekaxhA fj'or ekaxus ij fjVk;MZ
ysfdu mUgsa id[ fy;k x;kA bl chp iwoZ Vhpj us ,lhch dk;kZy; esa igqapdj v/kh{kd
jktho tSu ls f'kdk;r dhA ,lih tSu usegkikSj dYiuk ikaMs us dgk fd essjs Åij yxk,
ekeys dh Nkuchu dj dkjZokbZ dk vkns'kx, vkjksi fujk/kkj gSaA eSa tkap ds fy, rS;kj
fn;kA ,lhch dk;kZy; ds vf/kdkfj;ksa us 10gwaA,lhch ds lw=ksa ds vuqlkj] o"kZ 1999&2000 ds
flracj 2015 vkSj 6 vDVwcj 2015 dks xokgksanjfe;ku dYiuk ikaMs ukxiqj dh egkikSj FkhaA
ds le{k ekeys dh Nkuchu dhA ,lhch usekStwnk le; esa os o/kZeku uxj fLFkr oh-,e-oh-
okbl fjd‚MZ Hkh tkap ds fy, HkstkAd‚yst esa lgk;d Vhpj gSaA dYiuk ikaMs
t;iqj- 'kgj ds 91 okMksaZ esa 39 yk[k bykt ds bartke ukdkQh gSA
dh vkcknh ij flQZ pkj Qksfxax ysfdu loky ;g mB jgk gS
e'khu gSA uxj fuxe dh lQkbZ fd foHkkx yksxksa dks iq[rk
O;oLFkk fdlh ls Nqih ugha gSA bykt eqgS;k djk,xk ;k
urhtk] 'kgj esa ePNj tfur jksx Lokbu ¶yw ds ok;jl dks
egkekjh dh rjg c<+ jgs gSaA Msaxw] [kRe djus ds fy, xehZ dk
eysfj;k] cq[kkj ?kj&?kj igqap x;k bartkj djsxkA uxj fuxe
gSA gtkjksa 'kgjoklh çHkkfor gks jgs xanxh QSykus okyksa dks jksdus
gSaA Mswax ls vc rd 30 ekSrsa gks pqdh ds fy, gj tksu esa pkyku
gSA ejht c{rs tk jgs gSaA foHkkx lnhZ dk bartkj dkV jgk gS] tcfd lkQ&lQkbZ dh [kqn dh
O;oLFkk,a pkSiV gSaA u le; ij lQkbZ gks jghdj jgk gS D;ksafd de rkieku esa Mswaxw dk ykokZ ej
gS] u dpjk mB jgk gS vkSj u gh ePNjjks/khtk,xkA m/kj] lnhZ dh nLrd nsus ds lkFk gh
nokb;ksa dk fNM+dko gh fd;k x;k gSALokbu ¶yw ls 8 yksxksa dh ekSr gks pqdh gS ij
Bk.ks ~ euik Ldwy ds cPpksa ds cLrs dk cPpksa dk cks>k de djus ds fy, bl
;kstuk dks dk;kZfUor fd;k tk jgk gSAcks> de djus ds fy, futh lg;ksx ls
f'k{k.k lfefr lHkkifr ujs'k e.ksjs usfdlu uxj vkSj eqaczk ds nks Ldwyksa ls bZ
crk;k dh bZ yfuZx Dykl 'kq: gksus dsyfuZx Dykl 'kq: dj jgh gSA ftldk
ckn cPpksa dks cLrk ugha <ksuk iMsxkAmn~?kkVu xq#okj dks euik vk;qä latho
cLrksa dks fo|kfFkZ;ksa ds Dykl esa gh j[kustk;loky ds gkFkksa fd;k tk,xkA ç;ksx
dh O;oLFkk dh tk,xhA bZ yfuZx DykllQy gksus ds ckn bZ yfuZx Dykl euik
'kq: gksus ls tgka cPpksa dk cks>k deds lHkh Ldwyksa esa 'kq: fd;s tkus dh
gksxk] ogha lHkh fo|kFkh i<kbZ esa :fptkudkjh mik;qä ,oa lwpuk o tulaidZ
fn[kus yxsaxs A 'kq:vkrh nkSj esa euik dhvf/kdkjh lanhi ekyoh us fn;k gSA
vkB Ldwyksa esa bZ yfuZx dsaæ dks dk;kZfUorxkSjryc gS fd euik vk;qä latho
fd;k tk;sxkA blh ds rgr xq#okj dkstk;loky us euik dh ctV esa bZ yfuZx
fdlu uxj rFkk eqaczk esa fLFkr nks euikDykl ds fy, vyx ls ctV dk çko/kku
Ldwyksa esa bZ yfuZx Dykl dks 'kq: fd;kfd;k Fkk A ctV esa euik Ldwyksa dh
tk jgk gSA bl ;kstuk esa euik ç'kkluf'k{k.k O;oLFkk dks lq/kkjus gsrq 20 djksM
futh laLFkkuksa dh lgk;rk ys jgk gSA#i;s dh O;oLFkk dh x;h FkhA blds rgr
fdlu uxj o eqaczk ds 2 Ldwyksa esa
vkt ls 'kq: gksxh bZ yfuZx Dykl
cgu lax fj'or ysrs id[kbZ BJP
dh iwoZ es;j] psgjk fNikdj yxkbZa nkS[
Msaxw ls cpko ds fy, lnhZ dk bartkj] rks
D;k Lokbu ¶yw ds fy, djsaxs xehZ dk bartkj

More Related Content

What's hot

ENC Times October 05,2016
ENC Times October 05,2016ENC Times October 05,2016
ENC Times October 05,2016ENC
 
ENC Times-September 01,2016
ENC Times-September 01,2016ENC Times-September 01,2016
ENC Times-September 01,2016ENC
 
Enc times, 02 july 2016
Enc times, 02 july 2016Enc times, 02 july 2016
Enc times, 02 july 2016ENC
 
ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016ENC
 
ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017ENC
 
Enc Times- October 03,2016
Enc Times- October 03,2016Enc Times- October 03,2016
Enc Times- October 03,2016ENC
 
ENC Times-April 10,2017
ENC Times-April 10,2017ENC Times-April 10,2017
ENC Times-April 10,2017ENC
 
ENC Times-September 06,2016
ENC Times-September 06,2016ENC Times-September 06,2016
ENC Times-September 06,2016ENC
 
Enc Times 22 June 2016
Enc Times  22 June 2016Enc Times  22 June 2016
Enc Times 22 June 2016ENC
 
8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...
8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...
8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...kusumafoundation
 
ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017ENC
 
ENC Times-April 16,2017
ENC Times-April 16,2017ENC Times-April 16,2017
ENC Times-April 16,2017ENC
 
ENC Times -August 02,2016
ENC Times -August 02,2016ENC Times -August 02,2016
ENC Times -August 02,2016ENC
 
Enc times october 08,2016
Enc times october 08,2016Enc times october 08,2016
Enc times october 08,2016ENC
 
ENC Times-March 15,2017
ENC Times-March 15,2017ENC Times-March 15,2017
ENC Times-March 15,2017ENC
 
ENC Times-December 01,2016
ENC Times-December 01,2016ENC Times-December 01,2016
ENC Times-December 01,2016ENC
 
ENC Times January 01,2017
ENC Times January 01,2017ENC Times January 01,2017
ENC Times January 01,2017ENC
 
ENC Times-April 30,2017
ENC Times-April 30,2017ENC Times-April 30,2017
ENC Times-April 30,2017ENC
 
ENC Times-September 23,2016
ENC Times-September 23,2016ENC Times-September 23,2016
ENC Times-September 23,2016ENC
 

What's hot (20)

ENC Times October 05,2016
ENC Times October 05,2016ENC Times October 05,2016
ENC Times October 05,2016
 
April 2015
April 2015April 2015
April 2015
 
ENC Times-September 01,2016
ENC Times-September 01,2016ENC Times-September 01,2016
ENC Times-September 01,2016
 
Enc times, 02 july 2016
Enc times, 02 july 2016Enc times, 02 july 2016
Enc times, 02 july 2016
 
ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016ENC Times-July 21,2016
ENC Times-July 21,2016
 
ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017ENC Times-March 12,2017
ENC Times-March 12,2017
 
Enc Times- October 03,2016
Enc Times- October 03,2016Enc Times- October 03,2016
Enc Times- October 03,2016
 
ENC Times-April 10,2017
ENC Times-April 10,2017ENC Times-April 10,2017
ENC Times-April 10,2017
 
ENC Times-September 06,2016
ENC Times-September 06,2016ENC Times-September 06,2016
ENC Times-September 06,2016
 
Enc Times 22 June 2016
Enc Times  22 June 2016Enc Times  22 June 2016
Enc Times 22 June 2016
 
8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...
8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...
8. participatory school planning, implementation and academic monitoring manu...
 
ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017ENC Times-March 29,2017
ENC Times-March 29,2017
 
ENC Times-April 16,2017
ENC Times-April 16,2017ENC Times-April 16,2017
ENC Times-April 16,2017
 
ENC Times -August 02,2016
ENC Times -August 02,2016ENC Times -August 02,2016
ENC Times -August 02,2016
 
Enc times october 08,2016
Enc times october 08,2016Enc times october 08,2016
Enc times october 08,2016
 
ENC Times-March 15,2017
ENC Times-March 15,2017ENC Times-March 15,2017
ENC Times-March 15,2017
 
ENC Times-December 01,2016
ENC Times-December 01,2016ENC Times-December 01,2016
ENC Times-December 01,2016
 
ENC Times January 01,2017
ENC Times January 01,2017ENC Times January 01,2017
ENC Times January 01,2017
 
ENC Times-April 30,2017
ENC Times-April 30,2017ENC Times-April 30,2017
ENC Times-April 30,2017
 
ENC Times-September 23,2016
ENC Times-September 23,2016ENC Times-September 23,2016
ENC Times-September 23,2016
 

Viewers also liked

Atomic brand - Greyson Chance
Atomic brand - Greyson ChanceAtomic brand - Greyson Chance
Atomic brand - Greyson ChancePrajakta Talathi
 
Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...
Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...
Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...Journal of Agriculture and Crops
 
Typres of research
Typres of researchTypres of research
Typres of researchjoobydooby
 
Bintang pangestu
Bintang pangestuBintang pangestu
Bintang pangesturealbintang
 
Simranpalkandola mise en scene
Simranpalkandola mise en sceneSimranpalkandola mise en scene
Simranpalkandola mise en sceneSimranpal Kandola
 
Android - Introduction
Android - IntroductionAndroid - Introduction
Android - IntroductionOum Saokosal
 
女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点
女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点
女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点organicsuperfood
 
WHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRES
WHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRESWHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRES
WHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRESSam Thai Aladeen
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1gurun1983
 
1 tatoo 2 tiga background
 1 tatoo  2 tiga background 1 tatoo  2 tiga background
1 tatoo 2 tiga backgroundiswan_di
 

Viewers also liked (13)

DCR 08-10-2015
DCR 08-10-2015DCR 08-10-2015
DCR 08-10-2015
 
Atomic brand - Greyson Chance
Atomic brand - Greyson ChanceAtomic brand - Greyson Chance
Atomic brand - Greyson Chance
 
Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...
Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...
Nitrogen and Phosporus Fertilizers Rate as Affecting Common Bean Production a...
 
Typres of research
Typres of researchTypres of research
Typres of research
 
Resume
ResumeResume
Resume
 
Bintang pangestu
Bintang pangestuBintang pangestu
Bintang pangestu
 
Simranpalkandola mise en scene
Simranpalkandola mise en sceneSimranpalkandola mise en scene
Simranpalkandola mise en scene
 
Android - Introduction
Android - IntroductionAndroid - Introduction
Android - Introduction
 
女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点
女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点
女性のための栄養マカ根粉末の5健康上の利点
 
Machine tools
Machine toolsMachine tools
Machine tools
 
WHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRES
WHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRESWHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRES
WHAT'S THE DIFFERENCE BETWEEN ALL SEASON TYRES VS SUMMER TYRES
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
1 tatoo 2 tiga background
 1 tatoo  2 tiga background 1 tatoo  2 tiga background
1 tatoo 2 tiga background
 

More from M.A. Khan

29 april to 5 may 2016
29 april to 5 may 201629 april to 5 may 2016
29 april to 5 may 2016M.A. Khan
 
15 to 21 aapril 2016
15 to 21 aapril 201615 to 21 aapril 2016
15 to 21 aapril 2016M.A. Khan
 
8 to 14 april 2016
8 to 14 april 20168 to 14 april 2016
8 to 14 april 2016M.A. Khan
 
1 april to 7 april 2016
1 april to  7 april 20161 april to  7 april 2016
1 april to 7 april 2016M.A. Khan
 
25 to 31 march 2016
25 to 31 march 201625 to 31 march 2016
25 to 31 march 2016M.A. Khan
 
18 to 24 march 2016
18 to 24 march 2016 18 to 24 march 2016
18 to 24 march 2016 M.A. Khan
 
11 to 17 march 2016
11 to 17 march 2016 11 to 17 march 2016
11 to 17 march 2016 M.A. Khan
 
26 feb .to 3 march 2016
26 feb .to 3 march 201626 feb .to 3 march 2016
26 feb .to 3 march 2016M.A. Khan
 
19 feb .to 25 feb.2016
19 feb .to 25 feb.201619 feb .to 25 feb.2016
19 feb .to 25 feb.2016M.A. Khan
 
12 feb .to 18 feb 2016
12 feb .to 18 feb 201612 feb .to 18 feb 2016
12 feb .to 18 feb 2016M.A. Khan
 
Chaukanna News 29 jan .to 04 feb 2016
Chaukanna News 29 jan .to 04 feb  2016Chaukanna News 29 jan .to 04 feb  2016
Chaukanna News 29 jan .to 04 feb 2016M.A. Khan
 
Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016
Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016
Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016M.A. Khan
 
22 jan .to 28 jan.2016
22 jan .to 28 jan.2016 22 jan .to 28 jan.2016
22 jan .to 28 jan.2016 M.A. Khan
 
Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016
Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016 Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016
Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016 M.A. Khan
 
Chauknna news1 jan .to 7 jan 2016
Chauknna news1 jan .to  7 jan 2016Chauknna news1 jan .to  7 jan 2016
Chauknna news1 jan .to 7 jan 2016M.A. Khan
 
Chaukanna news paper 25 dec.to 31 dec.2015
Chaukanna news paper 25 dec.to  31 dec.2015Chaukanna news paper 25 dec.to  31 dec.2015
Chaukanna news paper 25 dec.to 31 dec.2015M.A. Khan
 
Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to 24 dec.2015
Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to  24 dec.2015Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to  24 dec.2015
Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to 24 dec.2015M.A. Khan
 
11 dec.to 17 dec.2015
11 dec.to 17 dec.201511 dec.to 17 dec.2015
11 dec.to 17 dec.2015M.A. Khan
 
30 oct. to 5 nov 2015..
30 oct. to 5 nov 2015..30 oct. to 5 nov 2015..
30 oct. to 5 nov 2015..M.A. Khan
 
23 oct. 29 oct.2015
23 oct. 29 oct.201523 oct. 29 oct.2015
23 oct. 29 oct.2015M.A. Khan
 

More from M.A. Khan (20)

29 april to 5 may 2016
29 april to 5 may 201629 april to 5 may 2016
29 april to 5 may 2016
 
15 to 21 aapril 2016
15 to 21 aapril 201615 to 21 aapril 2016
15 to 21 aapril 2016
 
8 to 14 april 2016
8 to 14 april 20168 to 14 april 2016
8 to 14 april 2016
 
1 april to 7 april 2016
1 april to  7 april 20161 april to  7 april 2016
1 april to 7 april 2016
 
25 to 31 march 2016
25 to 31 march 201625 to 31 march 2016
25 to 31 march 2016
 
18 to 24 march 2016
18 to 24 march 2016 18 to 24 march 2016
18 to 24 march 2016
 
11 to 17 march 2016
11 to 17 march 2016 11 to 17 march 2016
11 to 17 march 2016
 
26 feb .to 3 march 2016
26 feb .to 3 march 201626 feb .to 3 march 2016
26 feb .to 3 march 2016
 
19 feb .to 25 feb.2016
19 feb .to 25 feb.201619 feb .to 25 feb.2016
19 feb .to 25 feb.2016
 
12 feb .to 18 feb 2016
12 feb .to 18 feb 201612 feb .to 18 feb 2016
12 feb .to 18 feb 2016
 
Chaukanna News 29 jan .to 04 feb 2016
Chaukanna News 29 jan .to 04 feb  2016Chaukanna News 29 jan .to 04 feb  2016
Chaukanna News 29 jan .to 04 feb 2016
 
Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016
Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016
Chaukanna News Paper 22 jan .to 28 jan 2016
 
22 jan .to 28 jan.2016
22 jan .to 28 jan.2016 22 jan .to 28 jan.2016
22 jan .to 28 jan.2016
 
Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016
Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016 Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016
Chaukanna news 15 jan .to 21 jan.2016
 
Chauknna news1 jan .to 7 jan 2016
Chauknna news1 jan .to  7 jan 2016Chauknna news1 jan .to  7 jan 2016
Chauknna news1 jan .to 7 jan 2016
 
Chaukanna news paper 25 dec.to 31 dec.2015
Chaukanna news paper 25 dec.to  31 dec.2015Chaukanna news paper 25 dec.to  31 dec.2015
Chaukanna news paper 25 dec.to 31 dec.2015
 
Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to 24 dec.2015
Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to  24 dec.2015Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to  24 dec.2015
Chaukanna news Ppaer issu 18 dec.to 24 dec.2015
 
11 dec.to 17 dec.2015
11 dec.to 17 dec.201511 dec.to 17 dec.2015
11 dec.to 17 dec.2015
 
30 oct. to 5 nov 2015..
30 oct. to 5 nov 2015..30 oct. to 5 nov 2015..
30 oct. to 5 nov 2015..
 
23 oct. 29 oct.2015
23 oct. 29 oct.201523 oct. 29 oct.2015
23 oct. 29 oct.2015
 

16 October 22 October 2015

  • 1. R.N.I. No. : MAH HIN/2011/44910vaYa-: AMk : 154 idnaaMk : sao 22 2015 paRYz: 4 maulya:4 16 DekeÌìtyej DekeÌìtyej 11 Hkkjr ds HkwriwoZ jk"Vªifr M‚DVj ,ihts vCnqy dyke dh 84oha t;arh ds volj ij vk;ksftr dk;ZØe esa ç/kkuea=h ujsaæ eksnh us dgk fd dyke dh deh dks Hkjuk ,d pqukSrh gSA bl volj ij ih,e eksnh us M‚DVj dyke ds xkao esa ,d Lekjd cuk, tkus dh ?kks"k.kk Hkh dhA ih,e eksnh us dgk fd M‚DVj dyke jk"Vªifr ls igys jk"Vª M‚DVj dyke dk fu/ku 27 tqykbZ dks gks jRu FksA os volj ugha] ubZ pqukSrh [kkstrs x;k FkkA og Hkkjr ds 11osa jk"Vªifr Fks vkSj FksA mudk O;fäRo thoar FkkA os [kqn dks bl in ij mudk dk;Zdky o"kZ 2002 ls ,d f'k{kd ds :i esa ns[krs FksA ç/kkuea=h 2007 rd jgkA jk"Vªifr cuus ls igys eksnh us ,d vkf/kdkfjd foKfIr esa Hkh dgk dyke pkj n'kd rd oSKkfud vkSj fd M‚DVj ,ihts vCnqy dyke dh t;arh foKku ç'kkld jgsA mUgksaus eq[; rkSj ij ds volj ij mudks ueuA eksnh us iwoZ j{kk vuqla/kku ,oa fodkl laxBu jk"Vªifr dh ,d çfrek dk vukoj.k Hkh ¼MhvkjMhvks½ vkSj Hkkjrh; varfj{k fd;kA blds vykok ç/kkuea=h us jkt/kkuh vuqla/kku laxBu ¼bljks½ esa viuh lsok,a esa vk;ksftr ,d QksVks çn'kZuh dk mn?kkVu nhaA og Hkkjr ds vlSU; varfj{k dk;Ze Hkh fd;kA ;g dk;ZØe dyke dh t;arh ds vkSj lSU; felkby fodkl ç;klksa ls tq?s volj ij vk;ksftr fd, tk jgs lekjksgksa esa jgsA muds bl ;ksxnku ds pyrs mUgsa ls ,d gSA Hkkjr jRu iqjLdkj ls lEekfur felkby eSu ds uke ls tkuk tkrk gSA ç/kkuea=h eksnh cksys] dyke dh deh iwjh djuk cM+h pqukSrh ubZ fnYyhA lqçhe dksVZ us iqfyl vesaMesaV ,DV 2014½ cukdj ;g xq#okj dks ,d vge QSlys esa cSu yxk;kA blds ckn jsLVksjsaV egkjk"Vª esa Mkal ckj ij yxh ekfydksa us lqçhe dksVZ esa bl dkuwu dks ikcanh gVk nhA dksVZ us blls pqukSrh nhA mudk dguk Fkk fd tc tqM+s çns'k esa yxs dkuwu ij Hkh ,d lky igys dksVZ us ckj esa Mkal jksd yxk nh gSA jkT; ljdkj us djus ij çfrca/k yxkus okys dkuwu dks dgk Fkk fd vxj ckj esa Mkal dh [kkfjt dj fn;k Fkk rks fQj jkT; btktr nh tkrh gS rks blls ljdkj ,d ckj fQj ckj ij jksd v'yhyrk c<+sxhA lqçhe dksVZ us vius QSlys esa lacaf/kr yxkus ds fy, u;k dkuwu dSls yk ldrh gSA cSu dk vf/kdkfj;ksa dks HkM+dkÅ Mkal ijQ‚esaZl jksdus dk fojks/k djus okyksa dk D;k dguk gS ekStwnk jksd cnys vf/kdkj fn;k gSA lqçhe dksVZ ds bl QSlys ls Mkal ckjksa dh Hkkouk ds dkj.k gSA dqN usrkvksa us bls bTtr dk ds fQj ls [kqyus dk jkLrk lkQ gks x;k gSA vc rd D;k loky cuk fn;k FkkA cSu gVkus ds 2013 ds lqçhe dksVZ gqvk egkjk"Vª esa Mkal ckj ij igyh ckj cSu 2005 esa ds QSlys dks jksdus ds fy, egkjk"Vª ljdkj us cgqr gh yxk;k x;k FkkA vçSy 2005 esa bl igys cSu ds ckn tYnckth esa dkuwu ykxw fd;kA MkallZ ds fy, ;g is'kk djhc 1-5 yk[k yksx csjkstxkj gks x, FksA buesa ls 70 gh jksth&jksVh dk vdsyk tfj;k gSA egkjk"Vª esa djhc gtkj ckj xyZ~l FkhaA 2013 esa lqçhe dksVZ us jkT; ljdkj 700 Mkal ckj gSa] tgka 75 gtkj efgyk,a jksth&jksVh ds bl QSlys dks [kkfjt dj fn;kA dksVZ us dgk Fkk fd gkfly djrh FkhaA lSyjh ds vykok bu efgykvksa dks flQZ NksVs gksVyksa ij jksd yxkbZ xbZ] tcfd Qkbo LVkj fVi Hkh feyrh FkhA MkallZ ;wfu;uksa dk dguk Fkk fd vkSj Fkzh LVkj gksVyksa ij dksbZ ikcanh ugha gSA fiNys lky vxj jkT; ljdkj cSu ugha gVk,xh rks ckj MkallZ twu esa dkaxzsl&,ulhih ljdkj us u;k dkuwu ¼egkjk"Vª ç‚fLVVîw'ku dh rjQ eqM+us dks etcwj gks tk,axhA NÙkhlx? ds egkleqan lalnh; {ks= ls Hkkjrh; turk ikVhZ ds lkaln ds iq= dh Lokbu ¶yw ls ekSr gks xbZ gSA jkT; esa tuojh ekg ls vHkh rd 34 yksxksa dh eR;q bl chekjh ls gqbZ gSA jkt/kkuh jk;iqj ds ckykth vLirky ds tulaidZ vf/kdkjh fgeka'kq lkgw us crk;k fd egkleqan {ks= ds lkaln panwyky lkgw ds iq= jktw lkgw ¼32 o"kZ½ dh vkt lqcg Lokbu ¶yw ls ekSr gks xbZ gSA lkgw us crk;k fd jktw dks fiNys crk;k fd bl o"kZ tuojh ekg ls vHkh eghus dh 26 rkjh[k dks vLirky esa HkrhZ rd jkT; esa dqy 194 yksxksa dks Lokbu djk;k x;k FkkA jktw dh gkyr dks ns[krs ¶yw gksus dh iqf"V gqbZ gSA ftuesa 34 yksxksa gq, mlds Lokc dk uewuk ysdj tkap ds dh ekSr gqbZ gSA vHkh 11 vU; ejhtksa dh fy, fnYyh Hkstk x;k Fkk tgka ls feyh Lokbu ¶yw tkap dh fjiksVZ dh çfr{kk gSA fjiksVZ esa mls Lokbu ¶yw gksus dh iqf"V gks lksuokuh us crk;k fd jkT; esa Lokbu xbZ FkhA tulaidZ vf/kdkjh us crk;k fd ¶yw dh jksdFkke ds fy, i;kZIr bartke vLirky esa jktw dks Lokbu ¶yw okMZ esa fd, x, gSaA jkT; ds lHkh ljdkjh vkSj HkrhZ fd;k x;k Fkk rFkk mldh gkyr futh vLirkyksa esa bl chekjh ds bZykt ds fy, vyx okMZ cukus ds funsZ'k fn,yxkrkj fcx?rh xbZ vkSj vkt lqcg x, gSaA ogha jkT; esa i;kZIr la[;k esamldh ekSr gks xbZA jkT; esa Lokbu ¶yw Vseh¶yw VscysV vkSj lhji rFkk ekLd dhchekjh dh jksdFkke ds fy, fu;qä uksMy O;oLFkk dh xbZ gSAvf/kdkjh MkDVj ds vkj lksuokuh us lkaln ds csVs dh Lokbu ¶yw ls ekSr egkjk"Vª esa Mkal ckj ij jksd gVh] lqçhe dksVZ us iyVk jkT; ljdkj dk QSlyk ubZ fnYyh : vk/kkj dkMZ ds ekeys esa lqçhe dksVZ ls dsaæ dks cM+h jkgr feyh gSA laoS/kkfud ihB us vk/kkj dkMZ dks LoSfPNd :i ls eujsxk] ih,Q] isa'ku vkSj tu/ku ;kstuk ds lkFk fyad djus dh btktr ns nh gS] ysfdu ihB us lkQ fd;k fd bls vfuok;Z ugha fd;k tk,xkA njvly] 11 vxLr dks lqçhe dksVZ esa vk/kkj dh vfuok;Zrk çfrcaf/kr djus ls gks jgh ijs'kkuh dks ysdj vkjchvkbZ] lsch vkSj xqtjkr ljdkj us xqgkj yxkbZ Fkh] ysfdu rhu ttksa dh csap us jkgr u nsrs gq, ekeys dks laoS/kkfud ihB ds le{k Hkst fn;k FkkA lqçhe dksVZ dk iqjkuk vkns'k lqçhe dksVZ us vius iqjkus vkns'k esa dgk Fkk fd dsoy ,yihth] dsjksflu vkSj ihMh,l ds fy, gh vk/kkj dkMZ dk bLrseky gks ldrk gSA vk/kkj ds tfj;s turk rd igqap jgk gS iSlk ljdkj us dksVZ esa dgk Fkk fd vk/kkj ds tfj;s ljdkj ns'k ds Ng yk[k xkaoksa esa ?kj&?kj igqaph gSA ljdkj us dgk fd yksxksa dks eujsxk ds fy, ?kj rd cSad iSlk igqapk jgs gSaA ç/kkuea=h dh tu/ku ;kstuk dh lQyrk esa vk/kkj dh Hkwfedk jgh gSA vk/kkj dh otg ls ljdkj ds ,yihth lfClMh esa ,d lky esa 15 ls 20 gtkj djksM+ cpk, x,A cw<+s vkSj ykpkjksa rd ?kj ij gh isa'ku igqap jgh gSA vk/kkj ugha gksxk rks xjhcksa dks [kkuh gksaxh nj nj dh BksadjsA vk/kkj ds leFkZu esa vkjchvkbZ us fn;k Fkk rdZ vkjchvkbZ us dgk Fkk fd ,yihth] dsjksflu vkSj ihMh,l esa vk/kkj dks fyad djus ds dksVZ us vkns'k fn, FksA ,sls esa D;k dksbZ viuh ethZ ls vk/kkj dkMZ ds tfj, ,dkmaV [kksyuk pkgrk gS] rks D;k djsA [kkl dj rc tc mlds ikl vk/kkj ds vykok dksbZ vkSj nwljk igpku i= u gksA vk/kkj dkMZ vc eujsxk] ih,Q] isa'ku] tu/ku esa Hkh pysxk] ysfdu vfuok;Z ugha JemeF& ~ efJejej Leeveebleie&le HetJe& efveJeemeer 45 Je<eera³e J³eefkeÌle keÀs Iej keÀe leeuee leesæ[keÀj De%eele ®eesjesW ves ueieYeie 6 ueeKe 47 npeej ©HeS keÀs pesJejele Hej neLe meeHeÀ keÀj efo³ee~ ³en HeefjJeej 11 DekeÌìtyej keÀs yeer®e Iej mes yeenj ie³ee ngDee Lee, efpemekeÀe HeÀe³eoe GþekeÀj®eesjesWvesuetìHeeìkeÀesDebpeeceefo³eenw~ Iej mes meeææ{s ín ueeKe keÀer ®eesjer efJejej ~ Leeveebleie&le jnves Jeeueer SkeÀ 13 Je<eera³e ueæ[keÀer ìd³egMeve ieF& Leer~ uesefkeÀve Jen Iej ueewìkeÀj venerb DeeF&~ ueæ[keÀer keÀer ceeb ves Hegefueme mìsMeve cesW ceeceuee ope& keÀje³ee nw, efpemekeÀs DevegmeejGmekeÀer13Je<eera³eHeg$eerefoveebkeÀ12DekeÌìgyejmee³eb6yepesìd³egMevekeÌueemesmekeÀsefueS ieF& Leer ~ jele 9 yepes lekeÀ Yeer peye Jen JeeHeme venerR ueewìer, lees GmekeÀs HeefjJeejJeeueesb ves DeemeHeeme Keespeyeerve Meg© keÀj oer~ FmekeÀs yeeo Yeer peye ueææ[keÀer venerb efceueer lees Hegefueme cesW ceeceueeoope&keÀjeefo³ee~FmeceeceueskeÀerpeeb®eHegefuemeGHeefvejer#ekeÀmet³e&JebMeerkeÀjjnsnwQ~ efJejej : ìd³egMeve ieF& ueæ[keÀer ueeHelee ®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe efnvoer meehleenerkeÀefnvoer meehleenerkeÀ
  • 2. mebheeokeÀer³emebheeokeÀer³e 2 ®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe16 DekeÌìtyej sao 22 DekeÌìtyej 2015 ç/kkuea=h ujsaæ eksnh us lkQ fd;k gS fd mudh ljdkj vkj{k.k uhfr ds çfr opuc) gSA eksnh us jfookj dks eqacbZ esa f'kokth ikdZ fLFkr pkSrU; Hkwfe tkdj M‚- chvkj vkacsMdj dks J)katfy nhA ogka ls mUgksaus nksVwd ,yku fd;k fd nfyr&mRihf?r rcdksa ds m)kj ds fy, M‚- vkacsMdj }kjk rS;kj vkj{k.k uhfr tkjh jgsxhA M‚- vkacsMdj Lekjd ¼tgka mudh vaR;sf"V gqbZ Fkh½ ls eksnh us lans'k rks lkjs ns'k dks fn;k] exj laHkor: mudh fuxkgsa [kkl rkSj ij fcgkj ij fVdh FkhaA dgk fd Hkktik lÙkk esa gS vkSj pquko dk oä gS] blfy, ;g nqHkkZoukiw.kZ çpkj gks jgk gS fd ljdkj vkj{k.k ds f[kykQ gSA ,slh [kcjsa gSa fd ;g çpkj fcgkj esa [kklk çHkkoh gqvk gSA tn¼;w½] jktn vkSj dkaxzsl ds egkxBca/ku dks ,slk djus dk ekSdk vkj,l,l çeq[k eksgu Hkkxor ds c;ku ls feykA la?k çeq[k us dqN le; igys vkj{k.k uhfr ij iqufoZpkj dh odkyr dh FkhA dgk Fkk fd fdu tkfr;ksa dks] dc rd ljdkjh ukSdfj;ksa o f'k{k.k laLFkkuksa esa vkj{k.k feys] bl ckjs esa dk;nk r; gksuk pkfg,A egkxBca/ku ds usrkvksa us QkSju bls yid fy;kA fcgkj esa tgka ernkrkvksa dks tkrh; vk/kkj ij xksycan djus dh dksf'k'k esa nyksa us viuh iwjh rkdr >ksadh gqbZ gS] mlds chp ,slk gksuk ykfteh gh FkkA gkykafd nwljs Hkktik usrkvksa us Hkkxor ds c;ku ls viuh ikVhZ dks vyx djus dh dksf'k'k igys Hkh dh] ysfdu mlls 'kk;n ckr ugha cuhA rks vc lh/ks eksnh us xyrQgeh nwj djus dh dksf'k'k dh gSA cs'kd blls ,d Hkze nwj gksxkA eqefdu gS mlls fcgkj esa ¼vkSj nwljh txgksa ij Hkh½ Hkktik dks pqukoh ykHk gksA ysfdu bldk nwljk urhtk ;g gS fd ,d t:jh cgl fQygky Vy tk,xhA orZeku vkj{k.k uhfr lkekftd U;k; dk vf/kd dkjxj mik; cus] blds fy, bldh leh{kk dk lq>ko flQZ Hkkxor us gh ugha fn;k gS] cfYd muds igys lqçhe dksVZ ,slh jk; trk pqdk gSA ;g loky ekuuh; ttksa us mBk;k Fkk fd tks tkfr;ka rjDdh dj pqdh gSa] mUgsa vkj{k.k dh lwph ls D;ksa ugha fudkyk tkrk vkj{k.k dks ysdj ubZ vke lgefr cukus dh t:jr lkoZtfud ppkZvksa esa dkQh le; ls trkbZ xbZ gSA exj ,slk djus ds ctk; jktuhfrd ny dbZ ncax tkfr;ksa dks Hkh vkj{k.k nsus dh ?kks"k.kk,a djrs x, gSaA lkQ gS] os tkfr;ksa dks oksV cSad ds :i esa ns[krs gSaA fiNys yksdlHkk pquko esa tkrh; igpku ls Åij mBrs gq, c?h la[;k esa ernkrkvksa us fodkl o [kq'kgkyh dh ubZ vkdka{kkvksa ds lkFk ernku fd;k] rks mEehn ca/kh fd vc vkj{k.k uhfr ij dksbZ ubZ 'kq#vkr gksxhA eksgu Hkkxor dk c;ku ml vk'kk ds vuq:i gh FkkA Hkktik ds lkeus pqukoh jktuhfr ds rdkts t:j gSa] ysfdu vkj{k.k ds elys ij foe'kZ dk nkSj vHkh Fkeuk ugha pkfg,A vkj{k.k ij eksnh ds c;ku ds ek;us ubZ fnYyhA fnYyh ds foKkiu tkjh fd;k gSA eq[;ea=h vjfoan dstjhoky ds foKkiu esa fdlh ikVhZ dk uke nknjh ds eqís ij fn, x, u, fy, cxSj jktuhfrd nyksa ij foKkiu ds f[kykQ ;kfpdk fu'kkuk lk/kk gSA bl foKkiu ntZ gks xbZ gSA fnYyh gkbZdksVZ esa dstjhoky usrkvksa vkSj dqN esa nkf[ky dh xbZ bl ;kfpdk laxBuksa ij vkjksi yxkrs gq, esa dgk x;k gS fd dstjhoky dgk gS fd ,slh lkaçnkf;d ds bl u, foKkiu ls fgalk ds fy, ogh ftEesnkj gSa] lkaçnkf;d fgalk HkM+dus dh vk'kadk gSA mUgksaus dgk fd ;s usrk vkSj laxBu /kkfeZd dstjhoky ds bl foKkiu ds f[kykQ ;g LFkyksa ij ekal ds VqdM+s Qsaddj fgalk HkM+dkrs gSaA xkSjryc gS fd dstjhoky nknjh ds;kfpdk 'U;k; iFk' uke ds NGO us fclgkM+k xkao Hkh x, Fks tgka mUgksaus e`rd dsnkf[ky dh gSA ;kfpdk esa foKkiu ij jksd ifjtuksa ls Hkh eqykdkr dh FkhA nknjh dsyxk, tkus dh ekax dh gSA bl ekeys esa fclgkMk xkao esa xksekal j[kus dh vQokg ijlquokbZ 14 vDVwcj dks gksxhA foKkiu esa HkhM+ us 50 lky ds v[kykd uke ds 'k[l dhjktuhfrd nyksa ij lk/kk fu'kkuk fnYyh ds ihV&ihV dj gR;kdj nh FkhAHkhM+ us v[kykdlh,e vjfoan dstjhoky us nknjh esa HkM+dh ds csVs dks Hkh cqjh rjg ihVk FkkAlkaçnkf;d fgalk dks ysdj jsfM;ks ij ,d dstjhoky: u, foKkiu ds f[kykQ ,d NGO us gkbZdksVZ esa nkf[ky dh ;kfpdk t;iqjA ekok ij jksd ds vthc ml ij fopkj dj tks Hkh vkns'k dks ljdkj us dqN ?kaVksa ckn QSlyk djuk gksxk fd;k gh okil ys fy;kA ;g jksd tk,xkA blds ckn gh ea=h us LokLF; foHkkx us vkuu&Qkuu esa cSBd dj bl jksd ds vkns'k D;ksa yxkbZ] bls ysdj vc bldh okil ysus dk QSlyk dj fy;k tkap djkbZ tk,xhA fpfdRlk ea=h gSA D;k dgrs gSa ekok O;kikjh ekok foØsrk la?k ds ea=hjktsaæ jkBkS? us çeq[k lfpo eqds'k jkeckcw [kaMsyoky dk dguk gS fd dksbZ Hkh'kekZ ls bldh tkap djkus dks dgk gSA bl vkns'k vf/kdkjh dSlk Hkh QSlyk dj nsrk gS] ;g vk'p;Zds ckn ljdkj vleatl esa vk xbZ FkhA fpfdRlk dh ckr gSA iwjs çns'k esa djhc 2 yk[k yksx bl,oa LokLF; ea=h jktsaæ jkBkSM+ us c;ku fn;k Fkk O;olk; ls tqM+s gSaA vdsys t;iqj esa gh lkr gtkjfd ;g jksd vO;ogkfjd gSA mUgksaus vf/kdkfj;ksa fdyks ekos dh [kir jkst gks jgh gSA ,d vksj rksdh cSBd yh vkSj nks ?kaVs dh ppkZ ds ckn jksd ç/kkuea=h ujsaæ eksnh iwjh nqfu;k esa tkdj crk jgsgVk yh xbZA vc ljdkj [kjkc ekos vkSj mlls gSa fd NksVs&NksVs m|ksxksa&O;kikj dks os c<+kok nscuh feBkbZ ds f[kykQ vfHk;ku pyk,xhA ea=h jgs gSa] ogha ekok tSls m|ksx dks can djus tSlkdk dguk Fkk os nksigj esa vf/kdkfj;ksa ls cSBd dne mBkuk] dsaæ ljdkj dh lksp ds f[kykQ FkkAdj bldh leh{kk djsaxsA mUgksaus fdl vk/kkj ij cnys QSlys dk os Lokxr djrs gSaA;g QSlyk fn;kA dksVZ us tks Hkh vkns'k fn;k gS] ekok ij yxh jksd gVkbZ] iyVk QSlyk] vc gksxh tkap&D;ksa fudkyk vkns'k jkaphA >kj[kaM esa f=Lrjh; iapk;r pquko pkj pj.kksa j[kh xbZ gSA tcfd nwljs pj.k ds fy, Ng ls ukS esa gksxhA bldh ?kks"k.kk xq#okj dks jkT; fuokZpu uoacj] r`rh; pj.k ds fy, 14 ys 16 uoacj vkSj pkSFks vk;ksx vk;qä f'ko clar us dhA mUgksaus crk;k fd pj.k ds fy, 21 ls 23 uoacj rkjh[k fu/kkZfjr dh xbZ igys pj.k dk pquko 22 uoacj gSA vH;FkhZ igys pj.k ds rgr dks gksxkA tcfd nwljs pj.k dk viuk uke okil rhu ls pkj 28 uoacj] rhljk pj.k 05 fnlacj uoacj ds chp ys ldrs gSaA nwljs vkSj pkSFkk pj.k dk ernku 12 pj.k esa 10 ls 12 uoacj] rhljs fnlacj dks gksxkA blds fy, pj.k esa 18 ls 19 uoacj vkSj pkSFks vk;ksx dh vksj ls iwjh rS;kjh dj pj.k esa 24 ls 26 uoacj ds chp yh xbZ gSAçFke pj.k ds pquko ds uke okil ys ldrs gSaA fuokZpu fy, ftyk fuokZpu inkf/kdkjh çrhd dk vkoaVu igys pj.k esa }kjk çi= ikap esa fuokZpu dh ikap uoacj dks gksxkA tcfd nwljs lwpuk dh rkjh[k dk çdk'ku 23 pj.k esa 14 uoacj] rhljs pj.k esa vDVwcj dks fd;k tk,xkA f}rh; pj.k ds fy, 29 20 uoacj vkSj rhljs pj.k esa 27 uoacj dks çrhd vDVwcj] rhljs pj.k ds fy, ikap uoacj vkSj pkSFks fpUg vkoafVr gksxkA igys pj.k dh erx.kuk Ng pj.k ds fy, lwpuk çdk'ku 12 uoacj dks fd;k fnlacj dks iapk;r pquko esa igys pj.k dh erx.kuk tk,xkA uke funsZ'ku dh vafre rkjh[k igys pj.k Ng fnlacj dks gksxhA tcfd nwljs pj.k dh ds fy, 30 vDVwcj] nwljs pj.k ds fy, ikap uoacj] erx.kuk Hkh Ng fnlacj dks gh gksxhA rhljs pj.k rhljs pj.k ds fy, 12 uoacj vkSj pkSFks pj.k ds dh erx.kuk 13 fnlacj dks pkSFks pj.k dh erx.kuk fy, 20 uoacj gksxhA uke funsZ'k i=ksa dh laoh{kk ds 19 fnlacj dks dh tk,xhA erx.kuk lqcg 8-00 cts fy, igys pj.k dh rkjh[k 31 vDVwcj ls nks uoacj ls 'kq: dh tk,xhA jkT; esa iapk;r pquko pkj pj.k esa] igyh oksfVax 22 uoacj dks /kkj/nsokl ¼bankSj½A QthZ vkns'kksa ls vkS|ksfxd {ks= Fkkus esa ,d ekg ukSdjh djus okys vkjksih f'koukjk;.k lsaxj ihFkeiqj ftyk /kkj ds f[kykQ eaxyokj nsj jkr iqfyl us çdj.k ntZ dj fy;kA iqfyl us cq/kokj dks dksVZ esa is'k dj fn;k tgka ls 16 vDVwcj rd fjekaM feyk gSA vkjksih us iwNrkN esa dcwyk fd og iqfyl dh ukSdjh djuk pkgrk Fkk ysfdu ;ksX;rk ds vHkko esa og t‚c ugha ik ldkA blfy, mlus ;g jkLrk viuk;k vkSj bankSj ds ,d Vsyj ls onhZ flyokdj vyx&vyx ftyksa esa iqfyldehZ ds :i esa ?kwerk jgkA vkjksih us nsokl ds vk;, Fkkus ij tks QthZ nLrkost MîwVh lfVZfQdsV vkfn is'k fd, Fks] mlesa yxkbZ xbZ nsokl vkjvkbZ dh lhy mlus mÙkjçns'k ds bVkok esa cuokbZ FkhA vkns'k i= fHkaM ds ,d lkbcj dSQs ls rS;kj fd, FksA fcuk lSyjh vlyh Fkkus esa ukSdjh djrk jgk udyh flikgh] djrk Fkk CySdesy
  • 3. (®eewkeÀvvee v³egpe kesÀ efue³es v³ee³e #es$e JemeF& nesiee)mecee®eejHe$eceWíHeermeYeerKeyejeWDeLeJeeefJe%eeHevekesÀefue³esmebHeeokeÀkeÀermenceleerDeefveJee³e&venernw.Ye´ceCeOJeveerke´ÀceebkeÀë 8007896077 3®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe 16 DekeÌìtyej sao 22 DekeÌìtyej 2015 ukxiqjA dksydkrk lhchvkbZ Vhe us 'kgj esa dqN m|fe;ksa ds fuokl o n¶rjksa esa ,d lkFk Nkis ekjsA ekuk tk jgk gS fd dkjZokbZ dksy Cy‚d ?kksVkys ;k fQj dkyk/ku ekeys esa gqbZ gSA lekpkj fy[ks tkus rd dkjZokbZ tkjh FkhA lw=ksa ds vuqlkj cq/kokj lqcg dksydkrk lhchvkbZ Vhe ;gka igqaphA blds ckn Vhe us lnj Nkouh fuoklh m|eh eukst tSLoky ds fuokl o n¶rj esa ,d lkFk Nkis ekjsA dqN vge nLrkost tCr fd,A lw=ksa dk nkok gS fd bl rjg dh dkjZokbZ dqN vkSj Hkh m|fe;ksa ds ;gka gqbZ gSA Vhe us ehfM;k ls nwjh cuk, j[khA lw=ksa ds vuqlkj tSLoky dk >kj[kaM o fegku esa i‚oj IykaV gSA blds fy, mUgksaus phu ls e'khujht o vU; lkexzh eaxkbZ gSA blh ekeys esa dkyk /ku fons'k Hksts tkus dk lansg gSA dksydkrk lhchvkbZ dh Vhe us ukxiqj ds fctusleSu ds ?kj ekjs Nkis 328 djks[ ykxr vk,xhA ;kuh ikap o"kZ esa dqy 13 gtkj 828 djks[ #i, [kpZ gksus dh mEehn gSA ;kstuk ds rgr gj rglhy esa yxHkx 85 fdeh l[dsa cukbZ tk,axhA jkT; ds xzke fodkl foHkkx us bl ;kstuk dks nks pj.kksa esa iwjk djus dk y{; j[kk gSA ç/kkuea=h xzke l[d ;kstuk esa ftu xkaoksa dk lekos'k ugha gS] mUgsa eq[;ea=h xzke l[d ;kstuk esa 'kkfey fd;k tk,xkA blds rgr NksVh cfLr;ksa esa ubZ l[dsa cukus ij /;ku fn;k tk,xkA l[dksa dh xq.koÙkk ij[kus ds eqacbZA ç/kkuea=h xzke l[d ;kstuk dh rtZ ij fy, f=Lrjh; tkap lfefr Hkh cusxhA ;s egkjk"Vª esa 'kq: gksus okyh eq[;ea=h xzke l[d l[dsa gksaxh 'kkfey : ;kstuk ds rgr 500 ls ;kstuk dks jkT; eaf=eaMy us cq/kokj dks eatwjh T;knk tula[;k okys xkaoksa] unh?kkV o jsrh ns nhA blds rgr 30 gtkj fdeh- l[dksa dh mR[kuu ds dkj.k cngky gqbZ l[dksa] os xq.koÙkk lq/kkjh tk,xhA blds fy, 13 gtkj l[dsa ftuij ,lVh clsa pyrh gSa vkSj 14osa 500 djks[ #i, dk [kpZ vuqekfur gSA lkFk gh foÙk vk;ksx ls feyh fuf/k dks LosPNk ls nsus 703 fdeh- ubZ l[dsa cukbZ tk,axhA bl ij okys xkaoksa dks 'kkfey fd;k tk,xkA eq[;ea=h xzke lM+d ;kstuk: vc gj rglhy esa cukbZ tk,axh ubZ lM+dsa Bk.ks ~ csVh cpkvks dk ukjk fn, tkus ds ckotwn csfV;ksa dks firk dh laifÙk ls csn[ky djus dk dkuwu ykdj vius nksgjs pfj= dk ifjp; fn;kcsfV;ksa dks firk dh laifÙk dsvf/kdkj ls csn[ky gS tks ?kksj fuanuh; gSA lqeu vxzoky us dgk fddjus dsaæ ljdkj dk fu.kZ; efgyk fojks/kh gS A bl tgka nqfu;k pkan vkSj eaxy ij igqap jgh gSA oghavk'k; dk vkjksi yxrs gq, çns'k dkaxzsl dh lfpo gekjh dsaæ ljdkj lkB o"kZ ihNs dk dkuwu ykdjlqeu vxzoky us csVh fojks/kh vf/kfu;e okil dh csfV;ksa dks ihNs /kdsyus dk dk;Z dj jgh gSA bllsekax dh gSA mUgksaus i=dkjksa dks crk;k fd 5 flracj lcdk lkFk lcdk fodkl ds nkos [kks[kys lkfcr2005 esa rRdkyhu dsaæ ljdkj us fgUnw okfj'k gks jgs gSaA mUgksaus dgk gS fd ifr;ksa }kjk iflve;ksavf/kfu;e 1956 esa la'kks/ku djrs gq, firk dh ij vU;k; vkSj rykd ds csrgk'kk ekeys lkeuslaifÙk esa iq=ksa ds leku iqf=;ksa dks cjkcj vf/kdkj vk jgs gSaA ,sls esa firk dh laifÙk esa vf/kdkj lsçnku fd;k FkkA ftldk efgykvksa ,oa mnkjoknh mUgsa lqj{kk dk volj feyk Fkk ftls ljdkj usukxfjdksa us Lokxr fd;k Fkk A ekStwnk dsaæ us xqipqi lekIr dj fn;k gSA Jherh vxzoky us dgk fdrjhds ls iqu:A 1956 ds fgUnw okfj'k dkuwu ykxw bl eqís dks ysdj lq"kek Lojkt ]lqfe=k egktu dj csfV;ksa dks firk dh iSr`d laifÙk ls csn[ky dj ]mek Hkkjrh ]esudk xka/kh ]gjflejr dkSj ]utek fn;k gSA vxzoky us dgk gS fd ljdkj esa efgyk gsirqYyk lesr lHkh nyksa dh çeq[k efgykvksa dks fons'k ea=h us efgykvksa dks 50 Qhlnh vkj{k.k dh i= Hkstdj csfV;ksa dks firk dh laifÙk esa vf/kdkj ckr djrh gS vkSj ç/kkuea=h csVh cpkvks csVh i<kvks fnykus okyk dkuwu iqu:A cgky djus dh ekax dk ukjk nsdj gennh fn[kkrs gSaA ogha dsaæ ljdkj djsaxhA csfV;ksa dks firk dh laifÙk ls csn[ky djusokyk dkuwu okil ysus dh ekax eqacbZ A c`gUeqacbZ E;qfufliy d‚jiksjs'ku gSA blds vykok mUgsa ,d dkj vkSj ¶ySV dh ¼ch,elh½ us 'kk;n vius lqfo/kk nh xbZ gSA VªkaliksVZ ihvkjvks dks lcls egRoiw.kZ dk [kpZ 30 gtkj #- eghus eku fy;k gSA rHkh rks ch,elh ls vf/kd vkrk gSA jke dh ds ihvkjvks dh ru[okg mlds fu;qfä twu esa fo'ks"k dfe'uj ls Hkh vf/kd gSA çfrfu;qfä ds rgr gqbZ FkhA ihvkjvks jke nksVksaMs dks lSyjh gkykafd] dfe'uj esgrk o vU; lqfo/kk,a feykdj nks blls igys gh vkns'k tkjh yk[k #i, eghus dk Hkqxrku dj pqds Fks fd ch,elh esa fd;k tkrk gSA tcfd] fo'ks"k çfrfu;qfä ugha gksxhA dfe'uj vt; esgrk dh eghus dh lSyjh 1-5 ,d vf/kdkjh us bl ckjs esa dgk] ^dfe'uj yk[k #i, gh gSA Mh,u, dks feyh tkudkjh ds dks yxk fd ch,elh dh Nfo lq/kkjus dh eqrkfcd] ihvkjvks jke dh lSyjh 1-48 yk[k #- t:jr gSA blhfy, jke dh fu;qä dh xbZA* c`gUeqacbZ E;qfufliy d‚jiksjs'ku esa dfe'uj ls T;knk ihvkjvks dh ru[okg iky?kjA çse ls cksyks t; ekrk nh] tkus dh ckr dghA ioZ ij Hkkjh HkhM feydj cksyks t; ekrk nh ds t;?kks"k dks ns[krs gq, yxHkx lHkh iqfyl ds chp iky?kj ftys ds cksbZlj] LVs'ku vf/kdkjh vkSj deZpkfj;ksa ds MgkMw] iky?kj] lQkys] oSrjuk] lkFk mi-foHkkxh; vf/kdkfj;ksa us Hkh okuxkao] dsyok lfgr yxHkx lHkh i=dkjksa ls ckrphr djrs gq, dgk fd txgksa ij 'kkjnh; uojkf= ds ikou o"kksaZ ls pyh vk jgh bl ijEijk dks volj ij ?kVLFkkiuk ds lkFk gh Mh- 'kkfUriw.kZ <ax ls iwjk djkuk gekjh ts-] <ksy vkSj rk'ks ds lkFk ukprs xkrs igyh çkFkfedrk gSA txg -txg iwjs g"kZ vkSj mYykl ds chp txr xjck vkSj MkafM;k dk vk;kstu fd;k tuuh txnEck vkfn 'kfä uo nqxkZ x;k gS ftlds pyrs Hkkjh HkhM tek ds fofo/k eueksgd Lo:iksa dh lqUnj gksus dh laHkkouk dks ns[krs gq, 'kgj vkd"kZd eueksgd >kadh cukdj vkSj uxj ds çR;sd pIis -pIis] xyh- vkjk/kuk 'kq: dh x;hA bl volj ukds ij pdkpkSa/k lqj{kk C;oLFkk dk ij lHkh iqfyl deZpkfj;ksa us ,dtqV çca/k fd;k x;k gSA?kV LFkkiuk ds gksdj ioZ dks 'kkfUriw.kZ <ax ls lEiUu lkFk 'kq: gqvk 'kkjnh; uojkf=. djkus esa viuk fc'ks"k ;ksxnku fn;s HeeueIej cesb Ieì mLeeHevee keÀs meeLe Meg© ngDee Meejoer³e veJejeef$e eqacbZA Hkktik xq#okj dks vius lg;ksxh xBca/ku f'kolsuk ds lkFk laca/kksa esa c<+rs ruko ds chp fj'rs cjdjkj j[kus dh laHkkouk,a ryk'ksxhA f'kolsuk lkaln lat; jkÅr ds ç/kkuea=h eksnh vkSj eq[;ea=h QM.kohl dks ysdj fn, c;kuksa dks ysdj Hkktik esa xgjh ukjktxh gSA gkykafd f'kolsuk ds ea=h ruko de djus ds fy, cq/kokj dks eq[;ea=h nsosaæ QM.kohl ls feysA bl cSBd esa bu eaf=;ksa us yxs gkFk Hkktik ds eaf=;ksa dh f'kdk;r Hkh eq[;ea=h ls dhA dSfcusV dh cSBd ds ckn f'kolsuk ds eaf=;ksa lqHkk"k nslkbZ] nhid lkoar] fnokdj jkors] jkenkl dne vkSj jkT;ea=h johaæ ok;dj us eq[;ea=h QM.kohl ls eqykdkr dhA lw=ksa ds vuqlkj bl nkSjku f'kolsuk ds eaf=;ksa us vius eaf=;ksa&fo/kk;dksa ds dk;Z ugha gksus dks ysdj f'kdk;r dhA f'kolsuk dk vkjksi gS fd HkktikbZ ea=h f'kolsuk fo/kk;dksa ds dke ugha djrsA mUgksaus eq[;ea=h ls bl ekeys esa gLr{ksi djus dks dgkA eq[;ea=h us mudh ;g f'kdk;r nwj djus dk vk'oklu fn;k gSA eq[;ea=h ds djhch lw=ksa ds eqrkfcd QM.kohl us f'kolsuk ds eaf=;ksa dks dBksj 'kCnksa esa jkÅr ds c;kuksa ij viuh vkifÙk ntZ djk nhA eq[;ea=h us lkQ dj fn;k fd Hkfo"; esa bl rjg dh c;kuckth drbZ cnkZ'r ugha dh tk,xhA jkÅr us igys QM.kohl dks egkjk"Vª dh le> u gksus dh ckr dgh vkSj nknjh dkaM ij eksnh ds fn, c;ku ds fy, mUgsa ;g dgrs gq, yisV fy;k fd xks/kjk vkSj vgenkckn ls fo'o esa igpku cukus okys nqHkkZX;o'k lk c;ku ns jgs gSaA jkÅr ds c;kuksa ls Hkktik ukjkt] eq[;ea=h QM.kohl ls feys f'kolsuk usrk
  • 4. ³en meeHleefnkeÀ mJeeceer, cegêkeÀ He´keÀeMekeÀ SJeb mebHeeokeÀ ceesncceo Dee³egye Keeve Üeje Deej. meer. efHe´vìj veJeIej JemeF& (HetJe&) leeuegkeÀe JemeF& henues efpeuee Leevee Lee Deye heeueIej nw~ ceneje<ì^ mes cegefêle efkeÀ³ee ie³ee leLee ieesu[Ce Dehee&ìcesvì, S-efkeie 202, efve³ej-keeiesMkejer efnue, veeueemeesHeeje (Jesmì) efheve.veb.401 203 efpeuee : heeueIej. ceneje<ì^ mes He´keÀeefMele efkeÀ³ee. E-mail:Chaukannanews1@gmail.com 4 ®eewkeÀvvee v³etpe®eewkeÀvvee v³etpe16 DekeÌìtyej sao 22 DekeÌìtyej 2015 meJeebooelee~ efJejejHeefM®eceefmLeleceveJesueHee[e keÀje³ee ie³ee~ efJejej Hegefueme ves DeeF&Heermeer Deewj FueekeÀs cesW osj jele [e@. yeeyeemeensye Deebyes[keÀj Devegmetef®ele peeefle,pevepeeefle Del³ee®eej efveJeejCe keÀs efKeueeHeÀ DeHeceevepevekeÀ efìHHeCeer keÀe efJejesOe keÀevetve keÀer mebyebefOele OeejeDeesW keÀs lenle ceeceuee keÀjves Jeeues leerve oefuele YeeF&³eesW keÀer Yeeræ[ ves ope& efkeÀ³ee nw~ Fme yeele keÀes Heesefueme DeOeeref#ekeÀe keÀefLele leewj Hej efHeìeF& keÀj oer~ Hegefueme efveefj#ekeÀ Meejoe-jeTle FvnesWves iebYeerj ©He oKeue uesles ngS Sme.yeer.ceeves ves yelee³ee efkeÀ yeerleer jele keÀjerye meeæ{s oes<eerDeesW keÀes efJejesOe cesW Devegmetef®ele peeleer peceeleer 12 yepes Sce.[er.veiej FueekeÀs cesW JemeF&-efJejej ÒeefleyebOekeÀ keÀe³eoe keÀuece 3 (1) 3 (10) Fve meye ceveHee keÀs DeejHeerDeeF& veiejmesJekeÀ Heeb[gjbie Fbieues keÀe³eoes keÀe peceeJe keÀjkeÀs (keÀuece keÀsyesìsmeeiejFbieues(25),peerleFbieues(30)Deewj 143,147,148,149) Fme ceneHeg©<e keÀeefKeueeHeÀ DeHeMeyo keÀnvee Meg© keÀj efo³ee Deewj Hengb®e ieS Deewj GvnesWves Yeer meeiej keÀes Heerìvee Meg© ®esleveFbieues(22)keÀerí[erDeewjueesnskeÀerí[mes DeHeceeve 295 (De), Deewj IeelekeÀ nl³eejesveskeÀefLele ©He mes Deebyes[keÀj keÀs efKeueeHeÀ keÀj efo³ee Deewj peye meeiej keÀs oesveesW YeeF& Gmes efHeìeF& keÀer ieF&~ ceeves ves yelee³ee efkeÀ DeejbefYekeÀ ceejHeerì keÀjkeÀs iebYeerj ©He mes Iee³eue 325,326DeHeceevepevekeÀ efìHHeCeer keÀer~ GvnesWves yelee³ee efkeÀ ye®eeves Hengb®es leye Yeeræ[ ves Gve oesveesW keÀer Yeer efHeìeF& peeb®e keÀs cegleeefyekeÀ meeiej keÀer GmekeÀs keÀgí oesmlees keÀjves keÀs efueS iegvns oeKeue efkeÀS nw~ Deewj peuopeye meeiej ves FmekeÀe efJejesOe efkeÀ³ee leye Jeneb keÀer Deewj GvekeÀs keÀHe[s HeÀe[ efoS ieS leerveesW keÀsmeeLe®e®ee&®euejnerLeer~efpemevesyeeocesWoefuele mes peuo HekeÀ[ves keÀe DeeÞJeemeve JemeF& efJeYeeie keÀsGHeefmLele ueesieesW ves GvekeÀer ueesns keÀer í[ Deewj neueebefkeÀ efkeÀmeer lejn ceewkeÀs mes Yeeie efvekeÀues Deewj ®e®ee& keÀe jbie ues efue³ee yelee³ee peelee nw efkeÀ mecetn DeHHej Heesefueme DeefOe#ekeÀ ÞeerkeÀ=<Ce keÀeskeÀeìs[b[es mes efHeìeF& keÀer~ DeefkeÀejer ves yelee³ee efkeÀ FmekeÀs yeeo efJejej Hegefueme Leeves cesW efMekeÀe³ele ope& cesW mes keÀgí ueesie veMes cesW Les efpevnesWves mecegoe³e keÀs FvnesWvesefoSsnw~peuoer ner IeìveemLeue Hej keÀjerye 30-40 ueesie keÀjeF&~ yeeo cesW GvnsW mLeeveer³e DemHeleeue cesW Yeleer& [e@. yeeyeemeensye Deebyes[keÀj keÀs efKeueeHeÀ DeHeceevepevekeÀ efìHHeCeer keÀs efJejesOe cesW oefuele HeefjJeej keÀer efHeìeF& ubZ fnYyhA bafM;u QkLV c‚yj tghj [kku xq#okj dks baVjus'kuy fØdsV ls fjVk;jesaV ysaxsA bldh tkudkjh vkbZih,y ds ps;jeSu jktho 'kqDyk ds ,d V~ohV ls feyh gSA 'kqDyk us V~ohV fd;k gS] "tghj [kku vkt baVjus'kuy fØdsV ls fjVk;jesaV ys jgs gSaA Hkfo"; ds fy, mUgsa csLV fo'kstA" 'kqDyk us mEehn trkbZ gS fd tghj vkbZih,y esa [ksyrs jgsaxsA tghj [kku dkQh oä ls pksfVy py jgs FksA bl otg ls mUgsa Vhe bafM;k ls ckgj j[kk x;k FkkA mUgksaus vkf[kjh VsLV Qjojh] 2014 esa U;wthySaM ds f[kykQ [ksyk FkkA ogha] vafre ouMs vxLr] 2012 esa Jhyadk ds f[kykQ iYyhdy esa [ksyk FkkA mlds ckn os Vhe esa okilh ugha dj ldsA 2015 esa mUgksaus vkbZih,y esa okilh t:j dh] ysfdu mudh ijQ‚esaZl csgrj ugha jghA 37 lky ds bl c‚yj us fnYyh Ms;jMsfoYl dh vksj ls 7 eSp [ksys vkSj flQZ 5 fodsV gh ys ldsA vkbZih,y ds 8osa l= esa 17 ju nsdj 2 fodsV mudh csLV ijQ‚esaZl jghA baVjus'kuy fØdsV ls vkt fjVk;jesaV ysaxs tghj [kku] ij [ksyrs jgsaxs IPL ukxiqjA Hkktik usrk vkSj ukxiqj dh xka/khckx fLFkr NUuwyky uohu iwoZ egkikSj dYiuk çdk'k ikaMs ¼53½ fo|kHkou Vhpj ,T;qds'ku vkSj mudh fçafliy cgu Hkkjrh lkslkbVh dh v/;{k gSaA mä jktsaæ ikaMs ¼49½ dks cq/kokj dh lqcg laLFkk }kjk lapkfyr NUuwyky ,lhch ¼,aVh djI'ku C;wjks½ us vjsLV uohu fo|kHkou fo|ky; fd;kA nksuksa cguksa ij vkjksi gS fd xka/khckx esa mudh cgu Hkkjrh mUgksaus fjVk;MZ VhplZ ds isa'ku ikaMs fçafliy gSaA Ldwy ls nks nLrkost ij gLrk{kj djus ds fy, ekg igys liuk t;fla?kkuh 50 gtkj #i, dh fj'or dh ekaxh FkhA ,lhch us fjVk;MZ gqbZa FkhaA liuk us laLFkk ds dk;kZy; esa dYiuk ikaMs vkSj mudh cgu Hkkjrh ikaMs dks fjVk;MZ gksus ds ckn isa'ku ds fy, lkjh Lis'ky dksVZ ds tt ds-th- jkBh dh vnkyr esa çfØ;kvksa dks iwjk djrs gq, vkosnu fd;kA is'k fd;kA vnkyr us nksuksa cguksa dks futh fjVk;MZ Vhpj us vkjksi yxk;k gS fd bl eqpyds ij fjgk dj fn;kA tc ,lhch dh Vhe vkosnu ij gLrk{kj djus ds fy, dYiuk ikaMs dYiuk dks vjsLV djus igqaph rks vf/kdkjh vkSj vkSj mudh cgu Hkkjrh ikaMs us 50 gtkj #i, ehfM;k okyksa dks ns[k eqga fNikdj Hkkxus yxh] dh fj'or ekaxhA fj'or ekaxus ij fjVk;MZ ysfdu mUgsa id[ fy;k x;kA bl chp iwoZ Vhpj us ,lhch dk;kZy; esa igqapdj v/kh{kd jktho tSu ls f'kdk;r dhA ,lih tSu usegkikSj dYiuk ikaMs us dgk fd essjs Åij yxk, ekeys dh Nkuchu dj dkjZokbZ dk vkns'kx, vkjksi fujk/kkj gSaA eSa tkap ds fy, rS;kj fn;kA ,lhch dk;kZy; ds vf/kdkfj;ksa us 10gwaA,lhch ds lw=ksa ds vuqlkj] o"kZ 1999&2000 ds flracj 2015 vkSj 6 vDVwcj 2015 dks xokgksanjfe;ku dYiuk ikaMs ukxiqj dh egkikSj FkhaA ds le{k ekeys dh Nkuchu dhA ,lhch usekStwnk le; esa os o/kZeku uxj fLFkr oh-,e-oh- okbl fjd‚MZ Hkh tkap ds fy, HkstkAd‚yst esa lgk;d Vhpj gSaA dYiuk ikaMs t;iqj- 'kgj ds 91 okMksaZ esa 39 yk[k bykt ds bartke ukdkQh gSA dh vkcknh ij flQZ pkj Qksfxax ysfdu loky ;g mB jgk gS e'khu gSA uxj fuxe dh lQkbZ fd foHkkx yksxksa dks iq[rk O;oLFkk fdlh ls Nqih ugha gSA bykt eqgS;k djk,xk ;k urhtk] 'kgj esa ePNj tfur jksx Lokbu ¶yw ds ok;jl dks egkekjh dh rjg c<+ jgs gSaA Msaxw] [kRe djus ds fy, xehZ dk eysfj;k] cq[kkj ?kj&?kj igqap x;k bartkj djsxkA uxj fuxe gSA gtkjksa 'kgjoklh çHkkfor gks jgs xanxh QSykus okyksa dks jksdus gSaA Mswax ls vc rd 30 ekSrsa gks pqdh ds fy, gj tksu esa pkyku gSA ejht c{rs tk jgs gSaA foHkkx lnhZ dk bartkj dkV jgk gS] tcfd lkQ&lQkbZ dh [kqn dh O;oLFkk,a pkSiV gSaA u le; ij lQkbZ gks jghdj jgk gS D;ksafd de rkieku esa Mswaxw dk ykokZ ej gS] u dpjk mB jgk gS vkSj u gh ePNjjks/khtk,xkA m/kj] lnhZ dh nLrd nsus ds lkFk gh nokb;ksa dk fNM+dko gh fd;k x;k gSALokbu ¶yw ls 8 yksxksa dh ekSr gks pqdh gS ij Bk.ks ~ euik Ldwy ds cPpksa ds cLrs dk cPpksa dk cks>k de djus ds fy, bl ;kstuk dks dk;kZfUor fd;k tk jgk gSAcks> de djus ds fy, futh lg;ksx ls f'k{k.k lfefr lHkkifr ujs'k e.ksjs usfdlu uxj vkSj eqaczk ds nks Ldwyksa ls bZ crk;k dh bZ yfuZx Dykl 'kq: gksus dsyfuZx Dykl 'kq: dj jgh gSA ftldk ckn cPpksa dks cLrk ugha <ksuk iMsxkAmn~?kkVu xq#okj dks euik vk;qä latho cLrksa dks fo|kfFkZ;ksa ds Dykl esa gh j[kustk;loky ds gkFkksa fd;k tk,xkA ç;ksx dh O;oLFkk dh tk,xhA bZ yfuZx DykllQy gksus ds ckn bZ yfuZx Dykl euik 'kq: gksus ls tgka cPpksa dk cks>k deds lHkh Ldwyksa esa 'kq: fd;s tkus dh gksxk] ogha lHkh fo|kFkh i<kbZ esa :fptkudkjh mik;qä ,oa lwpuk o tulaidZ fn[kus yxsaxs A 'kq:vkrh nkSj esa euik dhvf/kdkjh lanhi ekyoh us fn;k gSA vkB Ldwyksa esa bZ yfuZx dsaæ dks dk;kZfUorxkSjryc gS fd euik vk;qä latho fd;k tk;sxkA blh ds rgr xq#okj dkstk;loky us euik dh ctV esa bZ yfuZx fdlu uxj rFkk eqaczk esa fLFkr nks euikDykl ds fy, vyx ls ctV dk çko/kku Ldwyksa esa bZ yfuZx Dykl dks 'kq: fd;kfd;k Fkk A ctV esa euik Ldwyksa dh tk jgk gSA bl ;kstuk esa euik ç'kkluf'k{k.k O;oLFkk dks lq/kkjus gsrq 20 djksM futh laLFkkuksa dh lgk;rk ys jgk gSA#i;s dh O;oLFkk dh x;h FkhA blds rgr fdlu uxj o eqaczk ds 2 Ldwyksa esa vkt ls 'kq: gksxh bZ yfuZx Dykl cgu lax fj'or ysrs id[kbZ BJP dh iwoZ es;j] psgjk fNikdj yxkbZa nkS[ Msaxw ls cpko ds fy, lnhZ dk bartkj] rks D;k Lokbu ¶yw ds fy, djsaxs xehZ dk bartkj