дэлхийн улс орнуудын МАА

1. Мал аж ахуй
11-р анги
Багш: Ж.Давааням

2. Суралцахуйн зорилт
11.11а. Мал аж ахуй, газар тариалангийн
бүтэц, байршилд нөлөөлөх хүчин зүйлийн
хамаарлыг жишээгээр тоймлон дүгнэх

3. • МАА-н байршилтад байгалийн нөхцөл, нөөц хэрхэн нөлөөлж буйг
Монгол орны жишээн дээр тайлбарлах, байгалийн бүс, бүслүүр тус
бүрээр эрхлэх аж ахуй ялгаатай байгаад нөлөөлсөн газар зүйн
хүчин зүйлийг газар зүйн зураг, атлас, ном зохиол ашиглан
тайлбарлана.
• - Интернэт мэдээлэл ашиглан дэлхийн болон Монгол орны мал аж
ахуй, газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн байршилт, хөгжлийн чиг
хандлагыг дүгнэнэ.

4. Мал аж ахуйн салбар
Дэлхийн мал аж ахуйн салбар нь улс орны газарзүйн
байрлал, байгалийн бүс, бүслүүрийн ялгаатай байдал,
өвс, тэжээлийн онцлог зэргээс хамааран харьцангуй
ялгаатай бүтэцтэй. Тухайлбал, Латин Америк ба Карибын
тэнгисийн орнуудад үхрийн ба одос үхэр, хонь, ямааны,
гахай, шувууны аж ахуй гэж ангилагддаг бол манай улсад
хонь, ямаа, үхэр, адуу, тэмээ, туслах аж ахуй гэж ангилдаг.
Сүүлийн 1 жилийн хугацаанд махны экспортын хэмжээ
40.0 гаруй хувиар өссөний дотроос үхэр, гахайн мах
дийлэнх хувийг эзэлж байна.

5. Дэлхийд адууны тоо толгойгоор тэргүүлэгч улс

6. Хонины тоо толгойгоор тэргүүлэгч улс

7. Ямааны тоо толгойгоор тэргүүлэгч улс

8. Үхэрийн тоо толгойгоор тэргүүлэгч улс

9. Тэмээний тоо толгойгоор тэргүүлэгч улс

10. Монгол улсын мал сүргийн бүтэц, тоо толгой

11. Дараах графикийг тайлбарлаарай

15. Малын ашиг шимийг нэрлээрэй

16. Хонин тоо толгойд шилжүүлэх
• Газрын төлбөрийн тухай хуулийн 6,2
заалт
1-Адуу=6
1-үхэр=6
1-тэмээ=5
1-хонь=1
1- ямаа=0,9 тэнцэнэ

17. Дараах даалгаврыг гүйцэтгэнэ үү?
1. Адуу 25, үхэр 50, тэмээ 4, 350 хонь, ямаа 80 малчны малыг хонин
толгойд шилжүүлээрэй.
2. Өөрийн өрхийн малыг хонин толгойд шилжүүлээрэй. Танайх
хичнээн хоньтой болох вэ?
3. Малчин Батынх адуу-20, үхэр-33, тэмээ-8, ямаа-150, хонь-68
толгой малтай бол мал сүргийг хонин толгойд шилжүүлнэ үү?
4. Монгол улс адууны тоо толгойгоор дэлхийн улсуудаас хэдэд ордог
вэ?
5. Дараах улсуудаас хонины тоогоор тэргүүлэгч улсуудыг сонгоно
уу?
Энэтхэг, Бразил, Хятад, Судан, Монгол, Мексик, Австрали, ОХУ,
Судан
6. Дэлхийд мал сүргийн бүтцээр тэргүүлж байгаа улсуудыг бичээрэй

18. Гэрийн даалгавар
Сурах бичгийн 85-р
хуудасны 5 дасгал