1. Xu hư ng tái c u trúc n n tài chính qu c
gia giai o n 2011-2020
TS. Vũ Nh Thăng
Vi n Chi n lư c và Chính sách tài chính
B Tài chính
---------
Tháng 9 năm 2011
1

2. N i dung chính
1. B i c nh
2. T i sao ph i tái c u trúc
3. Xu hư ng i u ch nh chính sách c a các nư c
4. Năm tr c t
2

3. I. B i c nh
1. H th ng pháp lu t, chính sách tài chính ư c i m i góp ph n hoàn thi n
th ch kinh t th trư ng nh hư ng xã h i ch nghĩa:
T p trung tháo g các rào c n v cơ ch ; hình thành m t môi trư ng u tư
th ng nh t, minh b ch; phát tri n th trư ng tài chính, d ch v tài chính
H th ng chính sách thu ngân sách ư c c i cách căn b n
ã th c hi n i m i qu n lý NSNN
Th c hi n phân c p ngân sách, nâng cao tính ch ng và trách nhi m
c a các cơ quan, t ch c, cá nhân
i m i cơ ch tài chính khu v c s nghi p công
H th ng giá t ng bư c ư c hình thành theo quy lu t c a th trư ng
i m i căn b n h th ng chính sách tài chính doanh nghi p, bao g m c
vi c cơ c u l i khu v c DNNN
3

4. B i c nh
Cơ c u v n u tư toàn xã h i (%)
2. m b o quy mô, cơ c u ngu n
l c b n v ng cho u tư, phát BQTK 1991-2000 BQTK 2001-2010
tri n:
V n u tư t khu v c Nhà nư c
ti p t c óng vai trò quan tr ng
trong vi c th c hi n các nhi m v
v phát tri n kinh t xã h i
Huy ng v n c a khu v c ngoài
33.6
Nhà nư c liên t c tăng nhanh, 30.0
nh ng năm g n ây t cao hơn 23.3 24.0 23.1
20.3
m c tăng u tư chung 11.6 10.3 12.0 11.8
Huy ng v n FDI có nhi u
chuy n bi n tích c c V n NSNN V n tín d ng V nc a V n u tư V n dân cư và
u tư DNNN tr c ti p NN tư nhân
Ngu n: T ng c c th ng kê

5. B i c nh
Thu NSNN giai o n 2001-2010
3. T ng thu NSNN bình quân T ng thu NSNN Thu n i a Thu thu và phí, l phí
giai o n 2001-2010 t
26,5% GDP. Trong ó, thu t 28.7 28.7 29.0
27.4 28.2
thu và phí t 24,2% GDP 26.7 27.2
26.1 25.4 26.1 25.8
Cơ c u thu NSNN
24.8 24.1 24.9 24.6
22.7 22.8
ư c c i thi n 20.6 21.5
21.6
17.9
16.0 16.2
14.6 14.3 14.9 14.3
12.8
10.9 11.5
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Ngu n: V NSNN (B Tài chính)
5

6. B i c nh
Chi NSNN giai o n 2001-2010 (% GDP)
4. T ng chi NSNN giai o n 2001-
2010 b ng 30,7% GDP, góp ph n
quan tr ng trong vi c th c hi n
th ng l i các nhi m v v phát
tri n kinh t - xã h i, c bi t h
tr n n kinh t ng phó thành
công v i các tác ng tiêu c c t
bên ngoài
Cơ c u chi NSNN thay i
tích c c, ã tăng chi cho
con ngư i, cho m b o an
sinh xã h i và tăng cư ng
d tr tài chính nhà nư c.
Ngu n: Tính toán t s li u c a B Tài chính
6

7. B i c nh
5. An ninh tài chính qu c gia ư c B i chi ngân sách và tăng trư ng GDP
m b o; b i chi NSNN và n
B i chi NSNN, %GDP Tăng trư ng, % tăng GDP th c
Chính ph , n nư c ngoài c a qu c
8.5
gia ư c ki m soát m c an toàn 8.4 8.2
7.8
n h t năm 2010, dư n công tương 7.3
6.9 7.1 6.9 6.8
ương 56,7% GDP và n nư c ngoài 6.3
c a qu c gia là 42,2% GDP, trong 5.6 5.6
5.3
4.9 4.8 4.9 4.9 4.9 5.0
trong gi i h n an toàn 4.6
Cân i NSNN cơ b n ư c duy trì
theo m c tiêu t ra:
B i chi ngân sách bình quân giai
o n 2001-2010 là 5,2% GDP
B i chi trong hai năm 2009 và
2010 tăng cao do các chính 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
sách kích c u ng phó v i Ngu n: V NSNN (B Tài chính) và T ng c c th ng kê
kh ng ho ng kinh t toàn c u
7

8. B i c nh
6. Hình thành ng b các lo i hình th trư ng tài chính và d ch v tài chính
nh m áp ng nhu c u v n trung và dài h n cho n n kinh t
Quy mô v n hóa th trư ng ch ng
khoán năm 2010 t 36,5% GDP Doanh thu phí b o hi m và v n hóa th trư ng
CK 2001-2010, %GDP
Ho t ng qu n lý và giám sát th
trư ng ư c y m nh; tăng cư ng Doanh thu phí b o hi m M c v n hóa c a TTCK
tính công khai, minh b ch
43.2
Th trư ng trái phi u ã có s phát tri n
nhanh, dư n năm 2010 t 20,5% 37.4 36.5
GDP, trong ó trái phi u doanh nghi p
t 5,7% GDP
22.7
a d ng hóa s h u, m r ng và nâng
cao ch t lư ng các s n ph m b o hi m: 14.8
n h t năm 2010 có 53 doanh
nghi p; t ng doanh thu t 1,92% 1.40.3 1.50.5 1.9 2.0 1.91.1 1.9 2.1 1.9 2.0 1.9
0.4 0.5
GDP
Th trư ng d ch v k toán, ki m toán, 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
tư v n th m nh giá, tư v n thu , i lý Ngu n: V NSNN (B Tài chính)
h i quan t ng bư c phát tri n.
8

9. II. T i sao ph i tái c u trúc
1. Cơ ch huy ng các ngu n l c còn có m t s i m ngh n:
Th trư ng tài chính còn ti m n không ít nguy cơ b t n
Thu NSNN còn phù thu c vào các kho n thu “không thư ng xuyên”. T tr ng
thu t d u thô và t t ai v n còn khá l n trong khi thu t thu nhà, t và thu
TNCN còn th p
Thâm h t ngân sách v n còn cao; n công tuy trong gi i h n an toàn nhưng ã
ti m c n ngư ng.
2. Cơ ch phân ph i và s d ng ngu n l c tài chính qu c gia thiên v phát tri n
chi u r ng, hi u qu và s c c nh tranh th p:
Hi u qu u tư công có xu hư ng gi m
Cơ c u u tư NSNN còn nhi u b t h p lý. Phân b v n u tư v n dàn tr i
3. i m i cơ ch tài chính i v i các ơn v s nghi p công tri n khai chưa
quy t li t, xã h i hóa ch m ư c tháo g :
Cơ ch tài chính i v i các ơn v s nghi p còn thi u ng b
Phân b kinh phí t NSNN v n còn mang tính bình quân
Vi c xã h i hóa nhi u lĩnh vưc di n ra còn ch m
9

10. III. Xu hư ng i u ch nh chính sách tài khóa các nư c
1. i u ch nh h th ng chính sách Xu hư ng i u ch nh thu su t thu TNDN m t s nư c (%)
thu ngân sách:
Gi m d n thu su t, m
r ng cơ s tính thu (thu
TNCN, thu TNDN)
C i cách cơ c u h th ng
thu (vai trò c a thu thu
nh p, thu tiêu dùng)
Tăng cư ng vai trò c a
thu tiêu dùng m t s
qu c gia (Nh t B n, m t
s nư c EU…)
Ngu n: OECD (2010). D li u thu online.
10

11. Xu hư ng i u ch nh chính sách tài khóa các nư c
Xu hư ng i u ch nh chính sách tài chính m t s nư c
2. Th c hi n cơ c u l i h
th ng tài khóa gi m Thâm h t tài C i cách
C i cách chính
C i cách t ng
khóa chính sách th (c thu và
thâm h t ngân sách và s sách chi
(2009) thu chi)
gia tăng c a n công giai
o n h u kh ng ho ng: Thâm h t cao Nh t B n, Hy L p,
C i cách chi tiêu (>10%GDP)
Tây Ban Nha, M ,
công (y t , giáo Anh, Ai Len
n
d c, an sinh xã
h i…) Thâm h t trung Pháp, Canada, Nga
Tăng thu (thu bình Italia, Latvia, Nam
GTGT, thu Phi, Th Nhĩ Kỳ
(5%-10%GDP)
TT B…)
Thâm h t th p Trung Qu c Hàn Qu c, c, Mêhicô
(<5%GDP)
R p, Úc
Ngu n: Fiscal Monitor November 2010, Fiscal Exit,
From Strategy to Implementation, IMF 2010.
11

12. Xu hư ng i u ch nh chính sách tài khóa các nư c
L a ch n chính sách tài khóa cho tăng trư ng xanh
3. C i cách lĩnh v c chi tiêu Thách th c i v i tăng
L a ch n chính sách
công cho y t : trư ng xanh
Tăng s chia s chi Thi u cơ s h t ng H p tác nhà nư c – tư nhân
phí gi a ngư i dân M r ng u tư công
và nhà nư c C i cách thu
M r ng h p tác Các kho n chuy n giao
gi a nhà nư c v i
Ngu n v n con ngư i và xã h i C i cách, i m i tr c p
các công ty b o hi m chưa phát tri n C ng c ngu n thu
xã h i… Nh ng tác ng tiêu c c t i môi Tr c p
4. Chính sách tài khóa cho trư ng Thu
giáo d c, ào t o, khoa h c Quy nh c p phép kinh doanh
công ngh và ph c v m c Ho t ng R&D chưa phát tri n Tr c p, h tr và ưu ãi thu
tiêu tăng trư ng xanh Phát tri n công ngh ưu tiên tr ng
Sáng ki n tăng i m
Thi u ngu n l c Thi t l p các qu liên k t
trư ng xanh
Thu xanh… Phát tri n th trư ng
OECD (2011), Tools for Delivering on Green Growth, Prepared for the
OECD Meeting of the Council at Ministerial Level, 25-26 May 2011, Paris.
12

13. 5 TR C T TH C HI N NH HƯ NG TÀI CHÍNH 2011-2020
• Gi i phóng và huy ng hi u qu m i ngu n l c tài chính ph c
1 v yêu c u phát tri n kinh t - xã h i c a t nư c
• Nâng cao vai trò nh hư ng c a ngu n l c tài chính nhà nư c
trong vi c u tư phát tri n kinh t - xã h i
2
• Phát tri n th trư ng tài chính và d ch v tài chính huy
3 ng v n cho u tư phát tri n
• Nâng cao năng l c và hi u qu giám sát tài chính
4
• y m nh c i cách hành chính trong lĩnh v c tài chính
5
13

14. TR C T TH NH T
T l huy ng vào NSNN t 23-24% GDP vào năm 2015, trong
ó thu , phí và l phí t 22-23% GDP.
Cơ c u l i thu NSNN
Tăng t tr ng thu n i a
14

15. TR C T TH HAI
T p trung v n u tư nhà nư c phát tri n cơ s h t ng kinh t - k thu t thi t
y u; d ch chuy n d n ngu n l c nhà nư c u tư cho con ngư i
Coi ngu n u tư nhà nư c bao g m v n ngân sách, trái phi u chính ph ,
ODA là ngu n l c chính ng th i là ti n thu hút các ngu n l c xã h i
m b o t p trung v n u tư hoàn thành công trình theo k ho ch tài chính
trung h n và ti n công trình
u tư cho khoa h c công ngh và môi trư ng; giáo d c ào t o, y t
Phát tri n tín d ng nhà nư c
y m nh cơ ch t ch i v i các ơn v s nghi p
Phát tri n m ng lư i an sinh xã h i
i m i cơ ch v u tư v n c a nhà nư c và cơ ch qu n lý tài chính i
v i doanh nghi p do nhà nư c làm ch s h u
15

16. TR C T TH BA
Cơ c u l i th trư ng ch ng khoán
Ti p t c phát tri n th trư ng b o hi m, d ch v k toán, ki m
toán, nh m c tín nhi m, tư v n th m nh giá, tư v n thu , i
lý h i quan
Tăng cư ng năng l c ho t ng c a các t ch c tham gia th
trư ng tài chính và d ch v tài chính
16

17. TR C T TH TƯ
Gi m c n chính ph , n qu c gia và n công trong gi i h n an
toàn
Gi m d n t l b i chi xu ng 4,5% vào năm 2015
Hoàn thi n cơ ch giám sát và áp d ng các tiêu chí, chu n m c
giám sát th trư ng
M r ng các hình th c công khai tài chính
17

18. TR C T TH NĂM
ơn gi n hoá và công khai hoá qui trình, th t c hành chính
y m nh ng d ng công ngh thông tin trong lĩnh v c tài chính
Cơ b n hoàn thành vi c xây d ng cơ s d li u tài chính qu c gia
và xây d ng các cơ s d li u chuyên ngành
Thi t l p h th ng thông tin qu n lý, tăng cư ng khai thác hi u
qu các h th ng thông tin và ph c v công tác ch o i u hành
Hoàn thi n phương th c i u hành chính sách tài chính
Nâng cao năng l c t ch c th c hi n chính sách
ánh giá tác ng và d báo
18

19. XIN CHÂN THÀNH C M ƠN !
19