ดร.ครรชิต มาลัยวงศ์ ราชบัณฑิต ราชบัณฑิต “การเตรียมความร้อมเพื่อรับการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล"

1. การเตรียมความพร้อมเพื่อรับการ
เปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล
ครรชิต มาลัยวงศ์ ราชบัณฑิต
28 สิงหาคม 2562

2. เนื้อหาคาบรรยาย
• สถานภาพความพร้อมในปัจจุบันของไทยในด้านการ
ปรับเปลี่ยนดิจิทัล
• ประเด็นที่จะต้องปรับเปลี่ยน
• งานที่จะต้องดาเนินการ/และที่ดาเนินการแล้ว
• ภาพรวมขององค์การหลังการปรับเปลี่ยน
• คาถามสาคัญเพื่อการปรับเปลียน

3. ความพร้อมของประเทศไทย
• ไม่พร้อมในหลายด้าน ยกตัวอย่างเช่นในระดับกรม
• มีคอมพิวเตอร์ใช้ แต่ไม่มีระบบสารสนเทศครบวงจร ไม่มีการ
จัดเก็บข้อมูลเพื่อการใช้งานร่วมกัน
• ไม่มีกระบวนงานที่ชัดเจน
• ไม่มีศูนย์ข้อมูล (สาหรับหน่วยงานขนาดเล็ก) หรือ ศูนย์ไอที
• ขาดบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถที่จะปรับเปลี่ยน
• ขาดผู้บริหารที่เข้าใจความสาคัญของการปรับเปลี่ยน
• ผู้บริหารไม่ได้ใช้ข้อมูลเพื่อการตัดสินใจ
• ไม่ได้เปิดเผยข้อมูลที่ควรเปิดเผยให้ประชาชนทราบ
• ไม่ได้ให้บริการประชาชนผ่านระบบดิจิทัลในแบบ ทั่วถึง ทันที
ทุกเวลา ผ่านระบบอะไรก็ได้
• ไม่ได้มีการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของข้อมูลและระบบ

4. การเตรียมความพร้อมเป็ นเรื่องจาเป็ น
• รัฐบาลจะต้องสนับสนุนให้ทุกหน่วยงานเตรียมความ
พร้อมให้สามารถปรับเปลี่ยนตัวเองไปสู่ความเป็ น
หน่วยงานดิจิทัล ด้วยการกาหนดนโยบายเรื่องนี้ให้
ชัดเจน
• กาหนดให้หน่วยงาน DGA (Digital Government
Agency) ทาหน้าที่สนับสนุนในงานปรับเปลี่ยน
• ผลักดันให้ผู้บริหาร ข้าราชการ และ ผู้ปฏิบัติงาน มีความ
เข้าใจ และ มีทัศนคติที่ดีต่อการปรับเปลียน รวมทั้งเต็ม
ใจเสียสละเวลาเพื่อเข้ารับการฝึกอบรมเพื่อปรับเปลี่ยน
องค์การทางด้านดิจิทัล

5. ประเด็นที่ต้องดาเนินการ
ประเด็นหลักคือ การปรับเปลี่ยนให้ทุกหน่วยงานทางานใน
ลักษณะเป็ น digital government ตามขั้นตอน 5 ขั้น คือ
1. ขั้น e-Government คือ เน้นการให้บริการอย่าง
ถูกต้องและมีประสิทธิภาพ
2. ขั้น Open คือ มีความโปร่งใส และ เปิดเผยข้อมูล
3. ขั้น Data-Centric คือ เน้นการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อ
นาไปใช้ในการวางแผนการให้บริการ
4. ขั้น Fully digital คือ การปรับเปลี่ยนกระบวนงานเป็ น
ดิจิทัลเต็มรูปแบบ
5. ขั้น Smart คือ การเน้นที่ความยั่งยืน

6. การแก้ไขอุปสรรค
การปรับเปลี่ยนองค์การของไทยยังมีอุปสรรคที่ต้องแก้ไข
อยู่อีกมาก นอกเหนือไปจากที่ได้เคยกล่าวไปแล้ว
• ด้านกฎหมาย ยังมีปัญหาเรื่อง กม.ที่ไม่ชัดเจน, กม. ที่อาจเป็ น
อุปสรรคต่อการปรับเปลียน, และ กม.ที่ควรมีแต่ยังไม่มี
• ด้านการบริหารประเทศ ผู้นาระดับสูง, สส., สว. ยังขาดความ
เข้าใจเกี่ยวกับการบริหารประเทศด้วยดิจิทัล
• ด้านการดาเนินงาน งานส่วนมาก ยังไม่เป็ นบริการดิจิทัล
• ด้านการทางานร่วมกันระหว่างหน่วยงานรัฐด้วยกัน และ กับ
ภาคเอกชน ยังมีปัญหาอีกมากที่ต้องแก้ไข
• ด้านสังคม ประชาชนยังไม่เข้าใจดิจิทัล และ ถูกหลอกลวงผ่าน
สื่อสังคมออนไลน์เป็ นข่าวเสมอ
• ด้านภัยอันตราย ยังมีปัญหาด้านภัยดิจิทัลที่ยังไม่ได้ดาเนินการ
อีกมาก เช่น ransom ware

7. หน่วยงานระดับกรมที่ปรับเปลี่ยนแล้ว ควรมี
ลักษณะอย่างไร
• มีนโยบายปรับเปลี่ยนองค์การอย่างชัดเจน
• มีกระบวนงานทางานเชิงดิจิทัลทุกด้านที่ชัดเจน และ
คานึงถึงการใช้ข้อมูลร่วมกันกับหน่วยงานอื่น
• ให้บริการประชาชนตามพันธกิจ ผ่านระบบดิจิทัล ที่ใช้ได้
ทุกแพล็ตฟอร์ม และ มีลักษณะทั่วถึงทุกที่ทุกเวลา
• การบริการเน้น personalization
• ทุกหน่วยเน้นการเปิดเผยข้อมูล open data
• บางหน่วยอาจเน้นงานด้าน spatial data
• ทุกหน่วยมีการ ปชส ให้คาแนะนาเกี่ยวกับการใช้ชีวิตที่
เกี่ยวข้องกับพันธกิจของหน่วยงาน

8. มหาวิทยาลัยที่ปรับเปลี่ยนแล้ว ควรมี
ลักษณะอย่างไร
• มีนโยบายปรับเปลี่ยนมหาวิทยาลัยอย่างชัดเจน
• มีกระบวนงานทางานเชิงดิจิทัลทุกด้านที่ชัดเจน ทั้งด้าน
หลักสูตร การเรียนการสอน การฝึกปฏิบัติ และ คานึงถึงการ
ใช้ข้อมูลร่วมกันกับหน่วยงานอื่น แม้กระทั่งผู้จ้างบัณฑิต
• ให้บริการแก่นักศึกษา, ผู้ปกครอง, อาจารย์, พนักงาน,
นายจ้าง, และ บัณฑิต ตามพันธกิจ ผ่านระบบดิจิทัล ที่ใช้ได้
ทุกแพล็ตฟอร์ม และ มีลักษณะทั่วถึงทุกที่ทุกเวลา
• การบริการเน้น personalize ตามความสามารถของผู้เรียน
• ทุกมหาวิทยาลัยเน้นการเปิดเผยข้อมูล open data
• มหาวิทยาลัยควรเน้นการวิจัยและนวัตกรรมนอกเหนือการสอน
• ทุกมหาวิทยาลัย ให้คาแนะนาเกี่ยวกับการใช้ชีวิตและการ
ทางานของนักศึกษาและบัณฑิตอย่างต่อเนื่อง

9. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการปรับเปลี่ยน
• กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กาหนด
ยุทธศาสตร์ digital Thailand
• สานักงาน กพ จัดทามาตรฐานข้อกาหนดด้านความรอบรู้
ดิจิทัลสาหรับข้าราชการและผู้บริหาร
• DGA ทางานหลายด้าน ทั้งการเผยแพร่ความรู้ด้าน
Digital Disruption, Digital Transformation, Open
Data, Digital Government etc.
• มหาวิทยาลัยหลายแห่ง นาเรื่อง ดิจิทัล มาจัดทาเป็ น
หลักสูตรและจัดทาคาบรรยายออกเผยแพร่ทางเว็บไซต์
ต่างๆ

10. ผู้เกี่ยวข้องต้องทาอะไรบ้าง
• ผู้ปฏิบัติงานทุกระดับ จะต้องรอบรู้ด้านดิจิทัล และ มี
ทักษะที่เพียงพอในการใช้ดิจิทัล
• ผู้บริหารองค์การจะต้องเข้าใจการทางานแบบดิจิทัลใน
ภาพรวมและใช้ข้อมูลในการตัดสินใจ
• ผู้บริหารไอที (CIO) จะต้องรู้จักนวัตกรรมดิจิทัลที่
สามารถนามาใช้ในการปรับเปลี่ยนองค์การ, รู้จัก
มาตรฐานสาคัญทางด้านดิจิทัล และ วิธีการอนุวัติ
มาตรฐานเหล่านี้
• อาจารย์ต้องปรับเปลี่ยนตัวเอง และ สามารถสอนและ
ชี้นาการใช้ดิจิทัลในสาขาวิชาของตนได้
• นักไอทีและนักดิจิทัล ต้องคร่าเคร่งปรับตนเองให้เข้าใจ
การใช้ดิจิทัลในยุคใหม่ และ สามารถพัฒนาระบบดิจิทัล

11. สรุป
• เป้ าหมายสาหรับการก้าวเดินของหน่วยงานต่างๆไปสู่ยุค
ดิจิทัลอย่างแท้จริงยังอยู่อีกไกล
• เราจะเดินโดยวิธีธรรมดาไม่ทันแล้ว เพราะดิจิทัล
ก้าวหน้ารวดเร็วมาก
• เราจะต้องหาวิธีที่จะย่นระยะเวลาการปรับเปลี่ยนให้เร็ว
ยิ่งขึ้น
• มหาวิทยาลัย อาจช่วยได้บ้าง แต่ถ้าหากหน่วยงานไม่
ช่วยตัวเอง และ รัฐบาลไม่สนับสนุน การดาเนินการก็
อาจจะไม่สาเร็จ
• สุดท้ายที่สาคัญก็คือเรื่องของคนทุกประเภทที่จะต้องรับ
การปรับเปลี่ยนก่อนเรื่องอื่นๆ