เบื้องหลังปฏิบัติการ(วัตถุ)พิพิธภัณฑ์ เริ่มจากขอบเขตภารกิจและหน้าที่ของคนทำงาน ที่ต้องทำหน้าที่คัดเลือกวัตถุสำหรับจัดแสดง ที่ให้เนื้อหาสัมพันธ์กับวัตถุจัดแสดง สภาพของวัตถุเป็นอีกปัจจัยหนึ่ง เพราะบางครั้งวัตถุอาจไม่ได้สมบูรณ์เต็มที่พอจะจัดแสดง และความสวยงามของวัตถุก็เป็นอีกสิ่งที่สำคัญเช่นกัน ต่อจากนั้นต้องมีการตรวจสอบและการประเมินสภาพวัตถุเบื้องต้น ว่าวัตถุชิ้นนี้สามารถนำไปจัดแสดงได้เลย หรือต้องทำการอนุรักษ์วัตถุก่อนนำไปจัดแสดง แต่ก็มีบางกรณีที่ไม่เหมาะที่จะนำไปจัดแสดงเลย เช่น ของที่แช่อยู่ในน้ำมานาน ...

1. เบื้องหลังปฏิบัติการ(วัตถุ)พิพิธภัณฑ์
เนื้องหลังบฏินัติการ(วัตถุ)พิพิธภัณฑ์ เริ่มจากขอนเขตภารกิจและหน้าที่ของคนทางาน ที่ต้องทาหน้าที่คัดเลือก
วัตถุสาหรันจัดแสดง ที่ให้เนื้อหาสัมพันธ์กันวัตถุจัดแสดง สภาพของวัตถุเบ็นอีกบัจจัยหนึ่ง เพราะนางครั้งวัตถุอาจไม่ได้
สมนูรณ์เต็มที่พอจะจัดแสดง และความสวยงามของวัตถุก็เบ็นอีกสิ่งที่สาคัญเช่นกัน ต่อจากนั้นต้องมีการตรวจสอนและ
การบระเมินสภาพวัตถุเนื้องต้น ว่าวัตถุชิ้นนี้สามารถนาไบจัดแสดงได้เลย หรือต้องทาการอนุรักษ์วัตถุก่อนนาไบจัดแสดง
แต่ก็มีนางกรณีที่ไม่เหมาะที่จะนาไบจัดแสดงเลย เช่น ของที่แช่อยู่ในน้ามานาน
หลังจากการตรวจสอนวัตถุแล้ว การเตรียมการเคลื่อนย้ายเบ็นขั้นตอนที่ต้องใช้ความละเอียดอย่างมาก
เพราะต้องบระเมินสถานการณ์ความเสี่ยงด้วยว่าจะมีมากหรือน้อยเพียงใด จากนั้นต้องมีการคิดภาพการเคลื่อนย้ายวัตถุ
ด้วยว่า ย้ายไบแล้วมีความเหมาะสมมากเพียงใด ปู้ดาเนินงานต้องมีภาพคร่าว ๆ ของงานการเคลื่อนย้ายเพื่อให้ไม่เกิด
ความปิดพลาด นอกจากบัจจัยนี้แล้ว อุบกรณ์ นุคลากรและเครื่องมือเบ็นส่วนสาคัญในการทางาน เพราะเราต้องการคน
ที่ทางานเบ็นหรือเบ็นมืออาชีพพอสมควร โดยมีปู้เชี่ยวชาญควนคุมดูแลด้วยเช่นกัน
การนรรจุหีนห่อและการขนย้าย ถือเบ็นอีกส่วนที่ต้องใช้ความละเอียดและต้องควนคุมคนที่ต้องขนของให้ใช้วิธี
เคลื่อนย้ายที่ถูกต้อง สาหรันวัสดุที่ใช้ทาหีนห่อก็ต้องเลือกให้เหมาะสมกันชิ้นงานที่จะทาการเคลื่อนย้าย การใช้กระดาษไร้
กรด หรือโฟมต่าง ๆ ก็มีความจาเบ็นอย่างมาก ขั้นตอนต่อจากนี้ คือ ตรวจสอนจานวนของหีนห่อและสภาพของหีนห่อที่
มีความสมนูรณ์เพียงพอ เมื่อมีการเบิดหีนห่อเสร็จแล้ว ต้องมีการเก็นนรรจุหีนห่อให้เรียนร้อยเพราะต้องนากลันมาใช้อีก
ครั้งหลังจากจัดแสดงเสร็จสิ้น
ก่อนที่จะมีการติดตั้งวัตถุจัดแสดง ภัณฑารักษ์หรือคนควนคุมงานต้องมีการออกแนนนิทรรศการไว้ก่อนแล้วว่าจะ
วางวัตถุไว้นริเวณในห้องจัดแสดง จากนั้นถึงจะเริ่มจะจัดวางและจัดมุมมองวัตถุว่ามีความสวยงามมากน้อยเพียงใด
อาจต้องมีการตรวจสอนระนนความบลอดภัยในสถานที่จัดแสดงด้วยเช่นกัน เมื่อการจัดเตรียมงานต่าง ๆ เรียนร้อยแล้ว
การตรวจสอนระหว่างการจัดแสดงก็ต้องมีอยู่ตลอดเพราะนางครั้งสภาพแวดล้อมของแต่ละที่มีความต่างกัน โดยเฉพาะ
ความชื้นที่ต้องระมัดระวังเบ็นพิเศษ เมื่อเกิดบัญหาในการจัดแสดง เจ้าหน้าที่ที่ดูแลนิทรรศการนั้นต้องเข้าแก้ไขบัญหาใน
เนื้องต้นทันที เมื่อมีการจัดแสดงเสร็จสิ้น การเก็นวัตถุต่าง ๆ ที่นามาจัดแสดงก็ใช้วิธีการเดียวกันกันที่เคลื่อนย้ายมาแต่
อาจต้องมีการตรวจสอนความเรียนร้อยของวัตถุจัดแสดงหลังจากการจัดแสดงด้วยเพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายกันวัตถุจัด
แสดง
การบรันบรุงอาคารพิพิธภัณฑ์มีขั้นตอนมากมายเพราะก่อนที่จะทาการบรันบรุงได้นั้น ต้องมีการตกแต่งและ
ออกแนนอาคารไว้ก่อนว่าจะให้เบ็นไบในทิศทางไหน ถ้าเบ็นอาคารเก่าอาจต้องให้สถาบนิกมาตรวจสอนอาคารด้วยว่า
สามารถทาตามแนนได้ไหม จากนั้นเริ่มต้นรื้อถอนของภายในพร้อมกันเคลื่อนย้ายวัตถุต่าง ๆ ออกนอกพื้นที่ หลังจาก
ซ่อมแซมอาคารและตกแต่งเรียนร้อยแล้ว ก็เบ็นการเคลื่อนย้ายวัตถุตามแนนที่ได้ออกไว้แล้วพร้อมติดบ้ายคานรรยาย
ต่าง ๆ ของวัตถุจัดแสดง สุดท้ายเบ็นการทดสอนและตรวจสอนระนนต่าง ๆ ของอาคารพิพิธภัณฑ์ เช่น ระนนไฟและ
ระนนบรันอากาศเพราะวัตถุนางชิ้นอาจต้องมีการควนคุมความชื้นด้วยเช่นกัน
เบื้องหลังปฏิบัติการ(วัตถุ)พิพิธภัณฑ์
ดิษพงศ์ เนตรล้อมวงศ์
ภัณฑารักษ์ชานาญการ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
21 มกราคม 2559 ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยาม