The document provides details about a lesson plan on the first president of Kazakhstan, Nursultan Nazarbayev. The aims of the lesson are to provide students with comprehensive knowledge about Nazarbayev's contributions to society and government and his economic and political reforms. The lesson will be conducted in groups and include discussions, presentations, and visual aids like photos of the president and slides. Key facts about Nazarbayev's early life, career, accomplishments, and symbolic representations like the presidential flag and emblem will be covered.
1. Ақмола облысы Степногорск қаласы
Бестөбе кенті №1 орта мектебінің
Информатика пән мұғалімі
Мукушев Жанарбек Елеукенович
Сабақтың тақырыбы:
Есептеуіш техниканың даму тарихы.
ЭЕМ буындары
5. Өткен сабақты қайталау
сұрақтары.
1. Ақпарат дегеніміз не?
2. Адам ақпаратпен не істейді?
3. Адам қандай сезім мүшелері арқылы
ақпаратты қабылдайды? Адам ақпараттың
қандай түрлерін қабылдай алады?
4. Кодтау дегеніміз не?
5. Компьютер қандай құрал?
6. Операциялық жүйе деген не?
7. Интерфейс дегеніміз не және интерфейстің
түрлерін ата?
7. Жаңа сабақ тақырыпты түсіндіру
Адамдар есептеуді жүргізуді есептеу аспаптары мен құрылғылары пайда
болмай тұрып бастаған. Ол үшін олар қол саусақтарын, тастарды, ағаш таяқшаларды
пайдаланды. Олар тастарды үйіп, заттардың санын жерге сызған сызықшалармен немесе
жіптерге түйілген түйіншектермен есептеген. Бірақ бұл есептеулер көлемінің артуы
есептеу құралдарының пайда болуына себепші болды. Ең бірінші пайда болған есептеу
құралы ол есепшот болды. Есепшоттың жасы 2000 – 5000 жылдар шамасында. Пайда
болған жері Ертедегі Қытай немесе ертедегі Египет, ежелгі Греция болуы мүмкін.
Гректер мен Батыс Еуропалықтар «абак» деп, қтайлықтар «суанпан», жапондықтар
серобян деп атаған. Есепшотпен есептеулер орналасқан тастарды жылжыту арқылы
жүргізілген. Есепшот Ресейде ХҮІ – ХҮІІ ғасырларда пайда бола бастаған. ХҮІІ
ғасырда Джон Непер логарифм түсінігін енгізді.
10. ЛЛееййббнниицц ммаашшииннаассыы
1694 жылы атақты неміс
математигі Лейбниц Паскалдың идеясы
дамытып , өзінің механикалық есептеу
машинасын арифометрді құрастырды.
Дөңгелектің орнында мұнда цифрлар
жазылған цилиндр қолданылды.
11. Аналитикалық машина
Ч. Бэббидж (1833)
Алғашқы есептеуіш
автоматтың авторы Ч. Бэббидж еді,
сондықтан оны көптеген адамдар
қазіргі компьтердің атасы деп атайды.
1833 жылы ол бағдарлама арқылы
басқарыллатын «Аналитикалық
машина»жобасын жасады. Дүние
жүзі бойынша алғашқы 1846 жылы
Ч. Бэббидж машинасына бағдарлама
жазған Ада Лавлейс бағдарламаушы
деп саналады .
12.
13. ЭЕМ-нің бірінші буыны
(1940-1955)
электронды шамдармен жұмыс
істеді
есептеу жылдамдығы секундына
10-20 мың операция
әр машинаның өз тілі болды
операциялық жүйелер болған жоқ
енгізу және шығару:
перфоленталар,перфокарталар,
магнитті таспалар
14. ЭЕМ-нің екінші буыны
(1955-1965)
жартылай өткізгіш элементтер –
транзисторлар
(1948, Дж. Бардин, У. Брэттейн и У.
Шокли)
жылдамдығы секундына 10-200 мың
операция
алғашқы операциялық жүйелер
алғашқы программалау тілдері:
Фортран (1957), Алгол (1959)
мәліметтерді сақтау құралдары:
магниттік барабандар, магниттік
дискілер.
15. ЭЕМ-нің үшінші буыны
(1965-1980)
интегралды микросхемалар
(1958, Дж. Килби)
есептеу жылдамдығы секундына
1 млн. операцияға дейін
жедел жад – жүздеген мың байт
операциялық жүйелер –
жадты,құрылғыларды, процессор
уақытын басқару
16. ЭЕМ-нің төртінші буыны
(1971 - 1980)
үлкен және аса үлкен интегралды
схемалардан
тұратын компьютерлер
дербес компьютерлер
қарапайым пайдаланушылардың
пайда болуы, графикалық
интерфейстің қажеттілігі
әрекет ету жылдамдығы секундына 1
млрд. операциядан жоғары
оперативті жад – бірнеше гигабайт
17. ЭЭЕЕММ--ннііңң ббеессіінншшіі ббууыынныы
Бесінші буындағы компьютерлер әлі
шыққан жоқ.
Қазіргі кезде көптеген елдерде бесінші
буындағы ЭЕМ – ді жасау ісі қолға
алынуда. Бұл машиналар кәдімгі адам
сөйлейтін тілге жуық тілді түсінетін,
яғни «жасанды ин - теллект» ЭЕМ –
дері болуы керек.
18. Сергіту сәті
1.Үш отау ауылдың шетінде
орналасқан. Олар сол ауылды басқарады.
1-ші ауылдың есігін қақсаң, ауыл түгел
оранып жатып алады. 2-ші отаудың есігін
қақсаң, жайылып, қалпына келеді. 3-ші
ауылдың есігін қақсаң, есіктерін тіпті тас
қылып жауып алады.
Ол не?
19. 2. Оның үш түрі бар.
Кейбіреулері инемен жұмыс
істегенді ұнатады. Ал істеген
жұмысының нәтижесін тек
қағаз бетінен көруге болады.
Ол не?
20. 1
2
Терезені жималау, терезені қалпына
келтіру, құжатты жабу батырмалары.
Баспа құрылғысы принтер, сия
бүріккіш, лазерлік, матрицалық.
21. Қорытындылау
1. Бірінші электронды есептеуіш машина қалай
аталды? Ол қай жылы жасалды?
2. МАРК – 1 машинасы қандай элементтерден
тұрды?
3. ЭЕМ неше буыннан тұрды?
4. Қазіргі дербес компьютерлер қай буынға
жатады?
22. Логарифм сызғышы
Г.Айкен
Қосу машинасы Л.Паскаль
Арифмометр Д.Робертсон
Аналитикалық машина Б.Паскаль
Марк - 1
Ч.Бэббидж
Сәйкестендіру
23. Бағалау және үйге тапсырма
2 – бөлімнің 2.1 тақырыбын оқып келу. «ЭЕМ
– нің даму тарихы» тақырыбына реферат жазу