1. “Тогтвортой хөгжил”
1. Хичээлийн индекс: SDEV 203
2. Хичээлийн багц цаг: 2
3. Судлах улирал: IY
4. Урьд нь үзсэн байх хичээлийн нэр, индекс:
Эдийн засгийн онол (ECON 101),
Бизнес ба нийгэм (MGMT101),
Маркетингийн үндэс(MRKT202),
Менежментийн үндэс (MGMT203)
5. Хичээлийн зорилго:
Энэ хичээлийн зорилго нь оюутнуудад тогтвортой хөгжлийн онолын талаар
ерөнхий мэдлэгийг олгохоос гадна байгаль орчин, нийгэм, эдийн засгийн
асуудлуудыг тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлалтай уялдуулан авч үзэх, эдгээр
асуудлуудыг тогтвортой хөгжлийн зарчим дээр тулгуурлан шийдэх арга барилын
талаар үндсэн ойлголт, суурь мэдлэгийг олгоход оршино.
6. Хичээлийн товч агуулга:
Энэ хичээлээр тогтвортой хөгжлийн гол үзэл баримтлалыг судлах ба байгаль орчны
тогтвортой байдлыг нийгэм-эдийн засгийн хөгжлийн асуудлуудтай уялдуулан авч
үзнэ. Тогтвортой хөгжлийн онолын үндсэн зарчмууд, байгаль орчны тогтвортой
байдал, эдийн засгийн болон нийгмийн тогтвортой хөгжлийн асуудлуудыг судлана.
Мөн тогтвортой хөгжлийн талаарх олон улсын томоохон арга хэмжээнүүдийн
талаар мэдлэг эзэмшүүлнэ.
Дэлхийн эдийн засгийн тэгш бус хөгжил, ядуурал, орлогын ялгаа, байгаль орчны
бохирдол болон доройтол, хүн амын өсөлт, эрх тэгш байдал зэрэг асуудлуудын
өнөөгийн байдал болон ирээдүйн хандлагыг судална. Байгаль орчин хөгжлийн
уялдаа, холбооны талаарх үзэл баримтлалыг судална. Байгаль орчины асуудал
төвтэй удирдлагын тогтолцоо бүрдэж буй үйл явцыг авч үзнэ. Байгаль орчин
Хөгжлийн Дэлхийн Хорооны үйл ажиллагааг судалж, тогтвортой хөгжлийн
тодорхойлолтыг задлан шинжилнэ. Тулхтай хөгжихийн агуулга, ач холбогдол, энэ
талаар иргэн хүний гүйцэтгэх үүргийг ойлгож авна.
Тогтвортой хөгжлийн цогц байдал, үндсэн тулгуур элементүүд, тэдгээрийн
хоорондын уялдааг судална. Байгаль орчны доройтол, бохирдол, байгалийн
баялгийн нөөцийн ашиглалтын талаар судална. Сүүлийн жилүүдэд байгаль орчинд
учирч буй хор хөнөөл тэдгээрийн үр дагаврыг судална. Эдийн засгийн хөгжил,
байгаль орчны уялдааг судлах ба эдийн засгийн өсөлтийн хязгаарын талаарх
ойлголтыг товч авч үзнэ.

2. Нийгмийн тогтвортой хөгжлийг хүний хөгжил, эрх тэгш байдал, аюулгүй байдал
зэрэг асуудлын хүрээнд товч авч үзнэ. 1992 онд Бразилийн Рио дэ Жанейро хотноо
болсон Байгаль орчин, хөгжлийн дэлхийн чуулга уулзалтаас гаргасан гол үр дүн,
Риогийн тунхаглал болон тогтвортой хөгжлийн зарчмуудыг судална
21-р зууны тогтвортой хөгжлийн хөтөлбөр, түүнд тусгагдсан үндсэн асуудлуудыг
судална. Монгол улсын 21-р зууны тогтвортой хөгжлийн стратегийг боловсруулсан
үйл явц, тогтвортой хөгжлийн хөтөлбөрийн агуулгатай танилцана. 2000 онд НҮБ-
ийн Ерөнхий Чуулганаас гаргасан Мянганы Тунхаглал болон Мянганы Хөгжлийн
Зорилтыг судлана. 2002 онд Жоханнесбург хотноо болсон Тогтвортой хөгжлийн
дэлхийн чуулга уулзалтын зорилго, гол үр дүн болон Монгол улсын төлөөлөгчдийн
оролцоотой танилцана. Жоханнесбургийн уулзалтаас баталсан Тогтвортой
хөгжлийн тунхаглал, хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөний талаар судална. Монгол улсын
тогтвортой хөгжлийн стратеги, бодлого болон тэдгээрийг хэрэгжүүлэх арга замыг
судална .Тогтвортой хөгжлийн хэрэгжилтийн явцыг үнэлэх индикаторууд,
мэдээллийн баазыг бий болгох асуудлын талаар судална. Тогтвортой хөгжилд
төрийн ба төрийн бус байгууллага, уугуул нутгийнхан, эрдэмтэн судлаачид, нийт
иргэдийн гүйцэтгэх үүрэг оролцоотой танилцана. Монгол улс тогтвортой
хөгжлийн стратегийн хэрэгжилтийн шатанд учирч буй хүндрэл, бэрхшээл,
тэдгээрийг даван туулах арга замыг судална.
7. Хичээлээр эзэмших мэдлэг чадвар. Байгаль, эдийн засаг, нийгмийн асуудлуудыг
цогцоор нь ойлгож судалгаа шинжилгээний ажилд ашиглах, ажиллаж байгаа
байгууллагынхаа ойрын болон хэтийн стратеги бодлогыг тодорхойлоход чиг
баримжаагаа болгох чадвар дадлага эзэмшинэ.
8. Үнэлгээ: Нийт 100 оноо, үүнээс:
Ирц, идэвх – 20 оноо
Илтгэл тавих, реферат бичих – 40 оноо
Улирлын шалгалт – 40 оноо
9. Ашиглах ном, сурах бичиг:
• Д.Дагвадорж нар. Монгол улсын тогтвортой хөгжлийн стратегийн үнэлгээ. УБ.2008
он.
• Ц. Адьяасүрэн нар. Тогтвортой хөгжил (сурах бичиг), Монгол Улсын XXI зууны
тогтвортой хөгжил төсөл, УБ, 2003 он
• П. Очирбат, Ш. Баясгалан, Б. Чинзориг. Тогтвортой хөгжлийн боловрсол (багшийн
ном), УБ, 2004 он
• David Reid, 1995. Sustainable Development: An introductory guide, Earthscan Publications,
London, UK.
• Д.Дагвадорж.Тулхтай хөгжил-Монголын ирээдүй. УБ.2002
• Мянганы хөгжлийн зориолтуудад суурилсан Монгол улсын хөгжлийн цогц бодлого.
УБ. 2007.

3. • World Commission on Environment and Development, 1987. Our Common Future, Oxford:
Oxford University Press, pp. 400
• НҮБ-ийн Эдийн засаг, нийгмийн асуудлын газар, Тогтвортой хөгжлийн хэлтэс
http://www.un.org/esa/sustdev/
• НҮБ-ийн Мянганы Тунхаглал: Мянганы Хөгжлийн Зорилтууд
http://www.un.org/millenniumgoals
Хичээлийн тодорхойлолтыг боловсруулсан багш:
……………………………..................... /Док (Sc.D) Д.Дагвадорж/
Хянасан: Маркетинг, Олон улсын худалдааны тэнхмийн эрхлэгч:
........................…………… ………… /док (Ph.D) Б.Даваасүрэн/
Зөвшөөрсөн: Эдийн Засгийн Сургуулийн сургалтын албаны эрхлэгч:
......................................…………… / док (Ph.D) Б. Бат /
2008 оны 6 сарын 12 өдөр.