1. BAB 3 SKALA

2.  Skala ialah nisbah jarak yang diberi di antara dua
titik di atas peta dengan jarak sebenar yang
diwakilinya di permukaan bumi.
 Terdapat jenis skala iaitu:
1. Skala lurus
2. Skala penyata
3. Skala pecahan wakilan

3. SKALA LURUS
 Ia berbentuk satu garisan lurus melintang yang
dibahagikankepada beberapa bahagian/unit yang
sama jaraknya.
 Setiap bahagian/unit skala lurus mewakili jarak
sebenar di permukaan bumi dalam ukuran
tertentu seperti meter dan kilometer.
 Skala lurus dibahagikan kepada 2 iaitu:
1. Skala lurus mudah
2. Skala lurus penuh

4. SKALA PENYATA
 Skala penyata ialah skala yang dinyatakan dalam
perkataan atau ayat. Contohnya ialah 1cm
mewakili 1km iaitu 1 cm di atas peta mewakili
1km di permukaan bumi.
SKALA PECAHAN WAKILAN
 Skala ini dinyatakan dalam bentuk pecahan atau
nisbah yang ditulis 1:X.
 Angka di hadapan pecahan wakilan merupakan
unit di atas peta.
 Angka selepasnya ialah ukuran sebenar di
permukaan bumi.
 Contoh: 1:100 000 bermakna 1cm di atas peta
mewakili 100 000cm di permukaan bumi.

5. CONTOH2

6. MENUKAR SKALA
 Setiap jenis skala boleh ditukar dari satu jenis ke
jenis yang lain.
 Contoh: skala penyata boleh ditukarkan kepada
skala lurus dan pecahan wakilan atau sebaliknya.
1. Skala lurus ditukar kepada skala penyata dan
pecahan wakilan.
• Skala penyata: 1cm mewakili 3 kilometer
• Skala pecahan wakilan: 1:300 000

7. 2. Skala penyata “satu sentimeter mewakili satu
kilometer” ditukarkan kepada skala lurus dan
skala pecahan wakilan.
 Skala lurus:
 Pecahan wakilan: 1: 100 000
3. Skala pecahan wakilan ditukarkan kepada skala
lurus dan skala penyata.
• Skala pecahan wakilan: 1:300 000
• Skala penyata: satu sentimeter mewakili tiga
kilometer
• Skala lurus:

8. Mengukur Jarak Lurus Menggunakan
Pembaris
1. Lukis garisan yang menyambungkan titik A
dengan titik B.
2. Ukur jarak titik A dengan titik B dengan
pembaris.
3. Setelah mendapat ukuran, letakkan pembaris
pada skala peta.
 Contoh: Jarak A-B : 5.2cm
Skala 1cm mewakili 1km.
Jarak sebenar: 5.2 x 1km: 5.2 km

9. Mengukur Jarak Melengkung
Menggunakan Kertas
 Tandakan sungai atau jalan yang bengkang-
bengkok kepada bahagian-bahagian yang lurus
dengan menandakan A,B, C, D,E.
 Letakkan jalur kertas di atas sungai di bahagian
lurus yang pertama.Tandakan bahagian tersebut
di atas jalur kertas.
 Lakukan langkah ini sehingga habis panjang
sungai ditanda.
 Pindahkan jalur kertas di atas skala lurus.
 Kirakan jarak dan tukarkan kepada jarak sebenar
dengan menggunakan skala.

10. Mengukur Jarak Melengkung
Menggunakan Benang
 Letakkan benang di atas titik A dan tandakan.
 Gerakkan jari sambil menekan benang sehingga
sampai ke titik B.
 Letakkan benang ke atas pembaris

11. Mengira Luas Kawasan Sekata dan
Tidak Sekata
 Kenal pasti kawasan yang hendak diukur.
 Lukis satu segi empat grid dengan jarak 1cm
persegi.
 Kira luas satu segi empat grid
 Luas = Panjang x Lebar
 = 1 km x 1 km = 1km
 Kira bilangan petak
Petak penuh 1 = 1 km
¾ = 0.75 km
½ = 0.50 km
¼ = 0.25 km
• Jumlahkan kesemua petak untuk mendapatkan

12. Contoh Kiraan
Petak penuh = 1 x 7 x 1km =7 km
Petak ¾ = ¾ x 2 x 1km = 1.5 km
Petak ½ = ½ x 8 x 1km = 4.0 km
Petak ¼ = ¼ x 1 x 1km = 0.25 km
Jumlah = 12.25
km
Luas kawasan = 12.25 km persegi