2. ĠLETIġIM NEDIR ?
ĠletiĢim kavramı, komünikasyon yani karĢılıklı bilgi
alıĢveriĢidir. Bunun yanında bir de „Enformasyon‟ kavramı
vardır. Enformasyon ise, bilginin tek yönlü iletilmesidir.
Yani komünikasyonda karĢılıklı bilgi alıĢveriĢi vardır,
enformasyonda ise bilgi, tek yönlü iletilmektedir.
3. İLETIŞIMIN TEMEL ÖZELLIKLERI ŞUNLARDIR
Bilinçli ya da bilinçsiz olarak gerçekleĢebiliyor.
Kullanılan sembollere, alıcı ve kaynak farkı anlamlar verebilir.
Sözcüklerle ve beden diliyle gerçekleĢir.
Sözel olmayan iletiĢim duyu organlarıyla algılanabilir.
Geri – bildirme gereksinim duyan çift yönlü bir eylemdir.
Meydana geldiği ortamdan etkilenir.
ĠletiĢim insan davranıĢları sonucunda ortaya çıkmıĢtır. Ġnsanlar
iletiĢim ihtiyacını hissetmiĢler ve hissetmeye de devam
edeceklerdir. Yani iletiĢim insan davranıĢlarının bir ürünüdür.
ĠletiĢim her yerdedir. Ġnsanlar bazen zorunlu bazen de gönüllü bir
Ģekilde iletiĢim ağı içerisinde yer almaktadır.
ĠletiĢim dinamiktir.
ĠletiĢim belirli kalıplara bağlıdır. Örneğin, iĢaretlerin, deyimlerin
kullanıldıkları iletiĢim kalıbı içerisinde anlamı oluĢur.
4. ĠLETIġIMIN TEMEL ÖĞELERI
ĠletiĢim sürecinin beĢ temel unsuru vardır. Bunlar;
kaynak, mesaj, kanal, alıcı ve geri bildirim (feed-
back)‟dir. Bunların yanında ikincil unsurlar olarak
iletiĢim sürecinde yer alan, kodlama-kod açma,
algılama ve değerlendirme (filtre) ve gürültü
unsurları da yer almaktadır.
5.
6. KAYNAK (GÖNDERICI)
ĠletiĢim sürecinin gerçekleĢebilmesi için ihtiyaç duyulan iki kiĢi
vardır. Bunlardan birisi kaynak, bir diğeri ise alıcıdır. Kaynak;
mesajı gönderen, kiĢi, grup, örgüt veya kurumdur. ĠletiĢimi
baĢlatan ve mesajı gönderen kaynaktır. Gönderici olmadan,
iletiĢim süreci baĢlamaz. Kaynak, göndermek isteğini mesajı
önce zihninde oluĢturur daha sonra bu oluĢan fikri kodlayarak
(sözcüklere, rakamlara, sembollere, iĢaretlere dönüĢtürerek)
kanal aracılığı ile alıcıya gönderir.
7. MESAJ
Kaynak tarafından kodlanarak alıcıya gönderilen, kaynak ve
alıcı için aynı anlamı taĢıyan, duygu ve düĢüncelerin
sembollerle ifade edilmesine „mesaj‟ denir. ĠletiĢim sürecinde
kaynak konuĢuyorsa ise, mesaj duyulanlardır, yazıyor ise,
okunulanlardır, beden dilini kullanıyor ise, görülenlerdir.
Mesajın iletilmesinde, alıcının duyu organlarına ne kadar fazla
ulaĢılırsa, mesajın etkisi o kadar fazla olur, bu sayede de
iletiĢim daha etkili olur. Kaynağın gönderdiği mesaj ile alıcının
algıladığı mesaj birbirinin aynı ise iletiĢim tam olur.
8. BIR MESAJIN, ETKISININ ARTMASı VE ALICININ
GERIBILDIRIM VEREBILMESI IÇIN SAHIP OLMASI GEREKEN
ŞARTLAR ŞUNLARDIR:
Alıcının bilgi birikimine ve deneyimlerine uygun
olması gerekmektedir,
Alıcının, değer yargılarına, inanç ve tutumuna
uygun olması gerekmektedir,
Alıcının ihtiyaçlarına uygun olması gerekmektedir,
Alıcının amaçlarına uygun olması gerekmektedir,
Alıcının ilgi alanlarına uygun olması gerekmektedir,
Alıcının toplum içindeki konumuna ters
düĢmemelidir,
Alıcının anlayacağı dil ve anlatım özelliklerine
uygun olmalıdır.
9. MESAJLARıN SAHIP OLMASı GEREKEN GENEL
ÖZELLIKLER VARDıR.
Mesaj alıcı tarafından anlaĢılır olmalıdır
Mesaj açık olmalıdır
Mesaj alıcıya doğru zamanda iletilmelidir
Mesaj alıcıya gönderilirken uygun kanallar
izlenmelidir
Mesaj, kaynak ve alıcı arasında kalmalı, iletiĢim
sürecine baĢkaları dâhil olmamalıdır
10. KANAL
Kanal, mesajı kaynaktan alıcıya taĢıyan araçtır. Bir
mesajın kaynaktan hedefe ulaĢtırılabilmesi için
mutlaka bir kanala ihtiyaç vardır. Ġnsanların beĢ
duyu organı (görme, duyma, dokunma, tatma,
koklama) onların iletiĢim kanallarını oluĢturur.
11. ALICI (HEDEF)
Kaynağın gönderdiği mesajı alan tarafa, alıcı yani
hedef denir. Alıcı, kaynağın mesajın iletilmesi
konusunda hedef aldığı kiĢi veya gruplardır. Alıcı,
mesajı alır ve kodlanan sembolleri çözerek iletiĢim
sürecini sürdürür. Eğer alıcı, mesajı algılamaz ise
iletiĢim süreci tamamlanmaz. Mesaj mutlaka alıcı
tarafından algılanmalıdır
12. İLETIŞIM SÜRECINDE BAŞARı ELDE EDILEBILMESI IÇIN ALıCıNıN AKTIF
DINLEME YETENEĞINE DE SAHIP OLMASı GEREKMEKTEDIR. AKTIF BIR
DINLEYICI OLABILMEK IÇIN;
Sessizlik sağlanmalı,
KonuĢmacının sözü kesilmemeli,
Sabırlı olunmalı,
Kaynağa karĢı empati gösterilmeli,
Her türlü önyargıdan arınmıĢ olunmalıdır.
Etkin bir iletiĢim için alıcının sahip olması gereken
özellikler Ģunlardır:
Alıcı mesajı doğru algılayabilmelidir
Alıcı bilgi olmalı ve geri besleme yeteneğine sahip
olmalıdır
Alıcı seçici olmamalıdır
Alıcı bulunduğu düzleme uygun davranmalıdır
Alıcı, kaynak olma özelliğini taĢımalıdır
13. KODLAMA-KOD AÇMA:
Kaynağın alıcıya göndereceği mesajı, alıcı
tarafından algılanabilecek bir Ģekle çevirmesine
kodlama denir. Kaynak bir mesajı kodlarken,
alıcının özelliklerini, bilgi ve deneyimlerini dikkate
almalıdır.
14. ALGıLAMA VE DEĞERLENDIRME (FILTRE)
Ġnsanların çevresindeki olayların farkına varması ve
onları yorumlaması sürecine algı denilmektedir.
Algı, kiĢinin bilgilerin, anlama, organize etme ve
değerlendirme sürecidir. Algılama süreci sayesinde
kiĢi etrafındaki olaylara anlam verir. KiĢilerin,
beklentileri, geçmiĢleri, içindeki bulundukları durum,
toplumsal ve kültürel faktörler gibi bir takım
etkenler, kaynağın gönderdiği mesajın alıcı
tarafından farklı algılanmasına neden olabilir.
15. Algılama farklılıklarına yol açan unsurları, dıĢsal
faktörler ve içsel faktörler olarak ikiye ayırabiliriz.
Algılama farklılıklarına yol açan dıĢsal faktörler;
hareketlilik, yoğunluk, tekrarlama, yenilik, benzerlik
gibi faktörlerdir.
Algılama farklılıklarına yol açan içsel faktörler ise;
kiĢinin ihtiyaçları, değer yargıları, geçmiĢ
deneyimleri, arzu ve istekleri, alıĢkanlıkları gibi
faktörlerdir.
16. GERI BILDIRIM (FEED-BACK, DÖNÜT)
Alıcının, kaynağın gönderdiği mesajına verdiği yanıta geri
bildirim denir. Etkin bir iletiĢimde geri bildirim olmalıdır. Geri
bildirimin olmadığı iletiĢim tek yönlü iletiĢimdir.
Etkin bir geri bildirimin sahip olması gereken özellikler
Ģunlardır:
Doğru zamanda iletilir.
Kaynağa yardımcı olur.
Kaynağın amacına ulaĢmasını sağlar.
Kaynağın gönderdiği mesajın tam karĢılığıdır.
Yapıcıdır.
Etkin olmayan bir geri bildirimde bulunan özellikler ise Ģunlardır:
Mesajın tam karĢılığı değildir, geneldir.
Zamanlaması yanlıĢtır.
KarmaĢıktır.
Yorum ağırlıklıdır
17. GÜRÜLTÜ:
ĠletiĢim süreci belirli bir çevrede gerçekleĢtiği
için, bu süreci etkileyen tüm koĢullarda bir çevre
içerisinde oluĢmaktadır. Çevre Ģartları iletiĢimin
etkililiğini doğrudan etkilemektedir.
18. ĠletiĢimde üç tür gürültüden söz edebiliriz. Bunlar:
Çevre koĢullarının yol açtığı gürültü (Örn: Trafik
gürültüsü)
ĠletiĢim kanaldan kaynaklanan gürültü (Örn:
Mürekkebin kötü yazmasından kaynaklı, yazıların
okunamaması)
Semantik faktörlerden kaynaklanan gürültü (
Örneğin: Kelimelerin yanlıĢ söylenmesi)
19. İLETIŞIMDE AMACA ULAŞMA VE ETKENLER
ĠletiĢimin amacına ulaĢabilmesi için, iletiĢim sürecinin içinde bulunduğu yer ve
zaman oldukça önemlidir.Çünkü durumdan duruma ve Ģartlardan baĢka
Ģartlara göre değiĢebilir. Yani hiçbir durum, kendi baĢına anlamlı değildir, onu
anlamlı yapan yer, zaman ve diğer çevresel faktörlerdir. ĠletiĢim, insanın
kendini diğer canlılara kabul ettirmesi ve sosyalleĢebilmesi açısından oldukça
önemlidir. KiĢinin bir gruba dâhil olabilmesi, duygu ve düĢüncelerini
açıklayabilmesi, fikirlerini baĢkalarıyla paylaĢabilmesi iletiĢim sayesinde
gerçekleĢir. Yani insanlar arasında var olan iliĢkiler iletiĢim sayesinde devam
eder. Ġçinde bulunduğumuz çağ, “Bilgi Çağı” olarak adlandırılmaktadır. Bu da
gösteriyor ki, artık bilgi en önemli üretim kaynağı haline gelmiĢtir. Bilginin
iletilmesi ise, iletiĢim sayesinde olmaktadır. Yani, iletiĢimin önemi geçtiğimiz
çağlara göre günümüzde oldukça artmıĢtır.
20. ĠletiĢim kurmanın birçok amacı vardır. Bunlardan bazıları
aĢağıda yer almaktadır:
AnlaĢmak
Etkilemek
KiĢileri belirli bir konuda, kaynağın isteği doğrultusunda ikna
etmek
Herhangi bir konuda, fikir, düĢünce, durum ya da olayla ilgili
kiĢileri bilgilendirmek
Yönetmek
BelirlenmiĢ bir hedef doğrultusunda kiĢileri yönlendirmek
Ġnsanları motive etmek
Harekete geçirmek (eyleme geçirmek)
Eğlendirmek
Duyguları paylaĢmak
Eğitmek vb…
