Komunikazio Lanabesak Inguruko kultura ondarea komunikatzea, ML, LH2.maila. Bilboko Irakasleesn unibertsitate eskola, EHU. PPTko aurkezpena. Egileak: Sarai Hernaez, Nerea Martinez, Amaia Malaina, Iraia Madariaga, Deiene Malaxetxebarria, Oihane Infante eta Oihana Marzana.

1. INGURUKO KULTURA-ONDAREA
KOMUNIKATZEA
Amaia Malaina
Sarai Hernaez
Oihane Infante
Oihana Marzana
Deiene Malaxetxebarria
Iraia Madariaga
Nerea Martinez

2. SARRERA
 Landu beharreko gaia “Inguruneko Kultura-ondarea”
da. Horretarako ondare kulturalaren nondik norakoak
azalduko ditugu:
 Zer da kultura-ondarea? Motak.
 Zein da gure inguruneko kultura-ondarea?
 Zertarako balio du ondare kulturala? Zer ikasi dezakegu
hartatik?
 Nola ezagutarazi edo komunikatu behar zaie Lehen
Hezkuntzako ikasleei gure ondarea?

3. EGOERAREN AZTERKETA
 Proiektua Gernikako kultura-ondarean oinarritu dugu.
 Bertako ondare desberdinak aurkeztu ditugu.
 1. mailako ikasleei zuzenduta.
 Txotxongiloak erabili ditugu bideoaren istorioa
kontatzeko. (Hiztegi erraza erabili dugu).

4. DIZIPLINARTEKOTASUNA:
 Musika: Marijesiak eta Elai Alai dantza taldea.
 Arteen eta Ikusizko Kulturaren Hezkuntza
(hondar materialak, elezaharrak, mitoak eta ohiturak):
Gernikako koadroa, Juntetxea, arbola, Alegria Jauregia,
Andra Mari eliza, Bakearen museoa, Astra lantegia eta
Urdaibai biosfera.
 Komunikazio Gaitasunen Garapena: Komunikazio
lanabesa, Lehen hezkuntzako ikasleei helarazteko
metodo egokiena.
 Informazio eta Komunikazio Teknologiak:
Bideoaren muntaia (Movie Maker eta Adobe Premier).

5. TXOSTENA

6. ZER DA KULTURA ONDAREA? ZER KULTURA
ONDARE MOTA DAUDE?
 Ondarea, gure aurrekariek, guri transmititutako, eta guk,
gure seme-alabei transmitituko dieguna da. Ondasun
ezberdinetan sailka daitekeena hain zuzen ere.
 Ondasun materialak: etxeko altzariak, instrumentu
musikalak, aulkiak, mahaiak, argazkiak, liburuak, txanpon
ezberdinak etab.
 Eraikinak edota lurrak. (gazteluak, udaletxe zaharrak, elizak,
baserriak etab.)
 Ondare ez-materialak: aholkuak, balioak, sinesmen
erlijiosoa, hezkuntza bera, hizkuntza, mitoak, klase sozialak
etab.
 Nazioko ondare kulturala, hiru arlotan bereizten da:
arkeologikoa, historikoa eta artistikoa.

7. ZEIN DA GURE INGURUNEKO
KULTURA-ONDAREA?(GERNIKA)
 Alegria jauregia/ Euskal  Gernikako Marijesiak
Herriko museoa  Gernikakoa azoka eta urriko
 Gernikako Bakearen Museoa azken astelehena
 Gernikako Arbola  GernikakoElai-Alai dantza
 Gernikako taldea
Batzarretxea/Gernikako  Foruko Erromatar- Herrixka
Juntetxea  Gernikako Andra Mari eliza.
 Gernikako koadroa  Gernikako Astra Lantegia

8. Alegria jauregia:
 Euskal Herria museoaren egoitza 1733ko jauregi
bikaina da, 1937ko Gerra Zibileko bonbardaketan
salbatu zen.
 Hasiera batean, erdi-aroko dorrea izan zen, defentsa-
funtzio argiak zituena.
 Eraikinak, 1733an bukatuak, Euskal Herriko ohiko
jauregi barrokoaren forma hartu zuen.
 1982an Bizkaiko Aldundiak erosi zuen eta, tipologi
elementurik garrantzitsuenak errespetaturik, historia
sinbolikoarekin bat zetorren erabilera berrirako
birgaitu zuen.

9. Gernikako Bakearen Museoa:
 Manuel Smithek eraikia.
 1998ko apirilaren 7an.
 Helburua bake-kulturaren oinarrizko ideiak eta
Gernika-Lumoren historiarekin izan duen eta daukan
zerikusia kontserbatu, erakutsi, zabaldu, ikertu eta
bisitariak ideietan heztea da.

10. Gernikako arbola:
 Gernikako arbola Gernikako (Bizkaia) Batzar Etxearen
aurrean dagoen haritza da.
 Zuhaitz honek bai bizkaitarren eta bai euskaldunen
askatasun tradizionala eta Euskal Foruak adierazten
ditu.
 Oraingo zuhaitza aurrekoaren ondorengoa da,
2005eko otsailaren 25ean landatua. Aurrekoa 1860an
sartu zen zin egiteko tribunaren aurrealdean, baina
2004an hiltzat eman zuten.

11. Gernikako Juntetxea/Batzarretxea:
 1826. urtean hasi ziren eraikin neoklasikoa egiten, eta
1833an amaitu zuten, Antonio de Etxebarria arkitektoaren
zuzendaritzapean.
 Bizkaiko Batzar Nagusien biltokia eta egoitzaren eraikina
da.
 Arbola mitikoaren ondoan eraiki zuten, euskal herritar
guztion ikur eta, Erdi Arotik, Bizkaiko Jaurerriko
batzarkideen bilgune den haritzaren ondoan, hain zuzen.
 Antzina, haren gerizpean egiten ziren batzarrak eta, gaur
egun, bertan egiten du karguaren zina Lehendakariak.

12. Gernikako koadroa.
 Gernika” Pablo Ruiz Picasso artistaren koadro bat da,
bertan Espainiako Gerra Zibilaren (1936-1939)
krudeltasuna agertzen da.
 Helburua: Mundu guztia Gernikak sufritutako
bonbardaketaz jabetzea.
 Oso tamaina izugarria duen koadroa da (3493 X 7766
zm.) eta zuri-beltzez egindakoa da.
 Gernika” Espainiako errepublikaren sinboloa da,
beraz, “Gernika” Espainian egoteak bere
sinbolotasunaren kontrako erasoa da.

13. Gernikako Marijesiak:
 Gernika eta inguruko herrietako tradizio bat da, zeinetan
gizon eta emakume talde batek Jesusen jaiotzari buruzko
bertsoak kantatzen dituzten gabon aurreko bederatzi
egunetan.
 Gaur egun ohiturak honela agintzen du: Erronda
goizaldeko lauretan hasten da, Andra Mari elizako ate
zaharraren aurrean; Erronda-kanta izeneko neguko
tradizioen multzoan kokatzen da, Santa Ageda tradizioa
bezala. Antzerki generoko ezaugarriak ere baditu.
Marijesiak aztertu dituztenen artean, Resurreccion Maria
Azkue dago tradizio honetako 90 kanta bilduz.
 Gabon aurreko bederatzi gauetan doinu misteriotsu batek
esnatzen ditu gernikarrak, beraien leihopetik pasatzean
eta, gero, oihartzuna balitz bezala, kale artean galtzen da.

14. Gernikako Azoka eta Urriko Azken
Astelehena:
 1802-tik gaur egunera arte, Baserritarren
antolatutakoa.
 Astero egiten da Merkatu plazan.
 Urriko azken astelehena dugu ordea Gernikako
garrantzitsuena. Egun horretan Euskal Herri osoko
nekazariak bertaratzen dira beraien produktuak
erakustera eta saltzera. Guztira mila saltoki inguru
izaten dira eta 100.000 mila bisitari inguru hurbiltzen
dira bertara.

15. Gernikako Elai-Alai dantza taldea:
 1927an sortua, Seber Altube eta Segundo Olaetaren
eskutik.
 1936an, beste leku askotan lez, Gernikan gerrak astindu
gogorra eman zuen eta taldeko kideak erbestean jarraitu
behar izan zuten euren jarduna. Bonbardaketaren ostetik
eta 1939ra bitartean Frantzian izan ziren berrogei bat ume,
Gabino Seijó eta Rosario Torrezuriren gidaritzapean eta
beranduago Segundo Olaeta berarekin. Eusko
Jaurlaritzaren diru-laguntzari esker hiru hilabetez
entseguak egin eta jantzi berriak prestatu ostean, Elai Alaik
bere izaera berreskuratu zuen atzerrian,
 Orduko dantzari berriek euren guraso, osaba-izeko eta
beste lagun batzuen lekukoa hartu zuten, gaur egun arte
tinko jarraitzen duen katearen ale egonkorrak izanik.

16. Foruko erromatar herrixka:
 1966an aurkitu zuten.
 Foruko aztarnategia Bizkaiko erromatar monumentu
nagusia da, bai bere hedadurari bai bere artapen-maila
onari begira. 1966an aurkitu zen, latinezko bi epigrafe
bikain Elexaldeko hegiaren zorupean aurkitzeak eman
zituen pistetatik abiatuta.
 Orain arte aztertu diren Foruko Erromatar-Herrixkako
zazpi eraikinak aztertuta baieztatu dute herrixkako
ekonomi jarduerek nekazaritza eta abeltzaintzako
herrixkako ohiko erabilerak merkataritzarekin eta
metalurgiaren ustiapenarekin txandakatu zituztela.

17. Gernikako Andra Mari Eliza:
 Estiloa: gotikoa eta errenazentista da ele-izaren
eraiketa prozesuan moda ezberdinak eman zirelako.
 Materialak: harri zizelatu eta harlankaitzez osaturik
dago, garai hartako material propioez alajaina.
 Osaketa/elementuak: absidea eta gurutze-gangadun
hiru habearte eta joniar estiloko zortzi pilare
klasiko ditu.
Manuel Capelasteguik egindako kanpandorre ederra
ditu elizak.
 Gehigarriak: Walckler markako organoa du

18. Astra lantegia:
 Juan Esperanza Salvador eta Pedro Unceta
 1903
 Astra, Unceta y Cía fabrikaren jatorria Esperanza y Unceta
enpresa da, 1903. urtean Eibarren sortu eta pistolak fabrikatzen
espezializatu zena.
 Arkitektoak arlo horretan zuen trebezia erakutsi zuen, itxura
bertikal nabarmena islatzen duen diseinua gauzatu baitzuen.
 Astra-Unceta y Cia fabrikan Campogiro izeneko pistola sortu
zuten, 1921era arte espainiar ejertzitoaren arauzko arma izan
zena.
 Gaur egun Eusko Jaurlaritzak 1.134.313 euro eman ditu fabrika
honen berriketarako; etorkizunean sorkuntza artistiko eta
kulturaleko fabrika izango da

20. ZERTARAKO BALIO DU KULTURA-
ONDAREAK? ZER IKASI DEZAKEGU
HARTATIK?
 Kultura ondareak arazoen aurrean irtenbideak
bilatzeko balio du, etorkizuna sortzeko baliagarria da
eta gure historia propioa kontatzeko balio du.
 Baloratu eta hauen garrantziaz konturatu, historian
zehar gertatutakoez ohartarazi, errespetua eta
balorazioa iraganagatik.

21. NOLA EZAGUTARAZI EDO
KOMUNIKATU BEHAR ZAIE LEHEN
HEZKUNTZAKO IKASLEEI GURE
ONDAREA?
 Guk diseinatutako Komunikazio-proiektu digitala,
Lehen Hezkuntzako (1.maila) ikasleei zuzendutako
bideo bat da. Proiektua kultura ondarean oinarritzen
da; ikasleen gaiarekiko ezagutza maila hobetuz eta
errespetuan eta erantzukizunean oinarritutako jarrera
eta balioak sustatuz.

22.  BIDEOAREN AZALPENA:
 Bi txotxongiloren, Mikel eta Ane, istorioa azaltzen da
bideoan. Bi txotxongilo hauek senar-emazteak dira eta
Ane txikitan Gernikarra zen, beraz Mikeli erakutsiko
dizkio bere herriaren nondik norakoak. Ondare guztiak
azaltzen dizkio Mikeli bere gaztetako garaiak gogoratuz.

23.  ERABILITAKO
MATERIALA:
 Ezkontzeko jantziak
 2 txotxongilo (Ane eta  Arroza
Mikel)  Marijesien abestien
 Bideo kamera letrak ( “Abendu santu
 Tripodea honetan”, “María José,
Jesús María” … )
 Argazki kamera
 Gidoia
 Baserritar eta dantzari
 Ordenagailua
jantziak
 Movie maker programa

24.  BIDEOAREN JUSTIFIKAZIOA:
 Bideoa grabatzeko aukeratutako lekua Gernika da. Gure lana
bertan kokatzea pentsatu dugu, interes kultural eta historiko
handiko gunea baita.
 Oso herri ezaguna da mundu mailan, historian zehar eman
diren gertakariengatik.
 Interesgarri eta deigarriagoa iruditu zitzaigun lehengo mailako
ikasleentzat zuzentzea (6-7 urteko umeak).
 Kontuan hartu ditugu: gaiari buruz hartzaileek dituzten
esperientziak , hizkuntza eta ikono esperientziak eta
curriculum-testuingurua.
 Edukiei dagokienez, kontzeptu oso konkretu, sinple eta
deigarriekin aritu gara.
 diseinatutako irakaskuntza- eta ikaskuntza-proposamenean
balio demokratikoak sustatu.
 Haurrek hobeto ulertzeko gu ere atera gara bideoan adibideak
adierazten.
 Bideo kamerarekin harturiko irudiez gain, zenbait argazki eta
kantaren bat ere tartekatu ditugu.

25. GEHITUTAKO ERANSKINAK:
 Gidoi literarioa
 Story board
 Lanaren inguruko gogoeta
 Bakarkako koebaluazioa (autoebaluazioak)
 Taldeko hausnarketa
 Aurkibidea, portada eta bibliografia.
 ERANSKINAK:
 Aktak, Bizkaiako-, Gipuzkoako eta Arabako-kultura
ondareak eta bakoitzaren herriko kultura ondareak.