SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Download to read offline
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
1
MODUŁ II
Materiały budowlane oraz wyroby sto-
sowane w terenach zieleni
(część 2)
Wprowadzenie
1. Drewno i szkło w architekturze krajobrazu
2. Metale i tworzywa sztuczne w architekturze krajobrazu
3. Materiały malarskie w architekturze krajobrazu
Bibliografia
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
2
Wprowadzenie
Drewno, szkło, materiały malarskie, tworzywa sztuczne oraz metale i ich stopy są mate-
riałami budowlanymi, które często można spotkać w terenach zieleni. Ławki parkowe
najczęściej zrobione są z drewna, a konserwowane są materiałami malarskimi (impre-
gnatami). Z tworzyw sztucznych zrobione są nawierzchnie na placach zabaw – są one
przy tym estetyczne, trwałe oraz bezpieczne dla użytkowników. Kolorowe szkło w
oświetleniu ogrodu sprawia, że teren zieleni wygląda tajemniczo i bajkowo (zwłaszcza
nocą). Bramy kute z metalu i ozdobne metalowe okucia na oparciach ławek podnoszą
estetykę ogrodu. Dlatego wymienione materiały budowlane wymagają szerszego omó-
wienia.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
3
1. Drewno i szkło w architekturze krajobrazu
Krajowe rodzaje i gatunki drzew stosowane w architekturze krajobrazu to:
 drzewa iglaste – jodła, modrzew, sosna, świerk,
 drzewa liściaste – brzoza, buk, dąb, jesion, grab, wiąz pospolity, wiąz górski, to-
pola, olsza czarna.
Drewno jest wdzięcznym materiałem budowlanym. Szeroki wachlarz rysunków drewna
oraz duża gama barw pozwala na stosowanie go w obiektach o różnym przeznaczeniu.
Jak każdy materiał budowlany drewno ma też wady.
Podstawową wadą drewna jako materiału budowlanego jest niejednorodność pod
względem budowy – drewno jako naturalny materiał budowlany może posiadać wiele
niekorzystnych cech wrodzonych lub nabytych, które ograniczają jego użyteczność. Zali-
czyć do nich można m.in.:
 sęki,
 pęknięcia,
 wady kształtu,
 wady budowy,
 przebarwienia,
 zgnilizny,
 uszkodzenia mechaniczne.
Do niekorzystnych właściwości drewna możemy zaliczyć również jego higroskopijność
oraz zjawisko skurczu włókien w trakcie suszenia i pęcznienia pod wpływem wilgotno-
ści. Odkształcenia będące pochodnymi skurczu lub pęcznienia drewna powodują tzw.
paczenie się, czyli deformacje elementów drewnianych powstałych pod wpływem roz-
chodzenia się skurczu w pniu drzewa w różnych kierunkach.
Zaletami drewna jako materiału budowlanego są:
 łatwość w obróbce (gatunki miękkie),
 izolacja termiczna i elektryczna,
 ekologiczny charakter materiału,
 niewątpliwe właściwości dekoracyjne,
Drewno jest to najstarszy materiał budowlany. W budownictwie wykorzystuje
się drewno pni drzew iglastych i liściastych.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
4
 możliwość przytrzymywania przez drewno gwoździ i wkrętów; drewno uzyskane
z brzozy, grabu, jesionu i grochodrzewu mocno trzyma gwoździe, z sosny, wiązu,
klonu i dębu mniej stabilnie, zaś najsłabiej z lipy, topoli i świerku.
Materiały z drewna stosowane w architekturze krajobrazu to:
 drewniana kostka brukowa – na nawierzchnie piesze w parkach i ogrodach,
 elementy do krycia dachów altan, wiat, zadaszeń – gonty (mające kształt kli-
na), dranice (deszczułki łupane ręcznie) i wióry (deszczułki z drewna osikowego
cięte ukośnie do włókien),
 palisady drewniane toczone (z
jednym zaostrzonym końcem),
 deski tarasowe – służą do wyko-
nywania tarasów, pomostów, ogro-
dzeń,
 gotowe wyroby dostępne w handlu
– pergole, elementy ogrodzeń, alta-
ny, pojemniki na rośliny, kratki dla
pnączy, furtki, meble ogrodowe itp.
Trwałość drewna można przedłużyć przez
pokrywanie go impregnatami zapobiegającymi gniciu i działaniu grzybów, nasycenie
środkami soli lub środkami oleistymi. Zabiegiem konserwującym jest tez suszenie
drewna.
Prawidłowe suszenie drewna powinno być poprzedzone okresem sezonowania, tj. dłu-
gotrwałym jego składowaniem na wolnym powietrzu. Drewno osiąga wówczas wilgot-
ność powietrzno-suchą wynoszącą w zależności od pory rokui warunków atmosferycz-
nych od 12% do 20% (przeciętnie 15%). Sezonowanie powoduje równomierne roz-
mieszczenie wilgoci na przekroju tarcicy i doprowadza do wyrównania wewnętrznych
naprężeń w drewnie. Dalsze obniżenie wilgotności drewna może nastąpić jedynie w wy-
niku sztucznego suszenia. Jeżeli jednak suszenie drewna w komorach suszarnianych nie
jest poprzedzone okresem sezonowania, co obecnie zdarza się nagminnie, mogą wystą-
pić wady suszarnicze drewna w postaci pęknięć powierzchniowych, wewnętrznych, czo-
łowych, spaczenia, łódkowatości, wichrowatości, skrzywienia na długości, wadliwej wil-
gotności drewna, nadmiernie zróżnicowanej wilgotności tarcicy, naprężeń resztkowych,
plam i przebarwień.
Niektórych wad suszenia nie można rozpoznać od razu po suszeniu lub w trakcie obrób-
ki tarcicy – mogą się one ujawnić dopiero podczas użytkowania wykonanych wyrobów,
pogarszając ich właściwości i skracając czas ich użytkowania.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
5
Zabiegi konserwujące drewno wykonuje się różnymi metodami. Są to metody po-
wierzchniowe i głębokie.
Do metod powierzchniowych zalicza się:
 metodę powlekania (smarowania) – polega ona na wielokrotnym nanoszeniu
roztworu impregnacyjnego na powierzchnię drewna za pomocą pędzli, szczotek,
bądź przez powlekanie; do tak nasyconego drewna opóźnianie odparowania roz-
puszczalników uzyskuje się poprzez okrycie jego powierzchni folią poliestrową
lub polietylenową, które stwarzają korzystne warunki dla wnikania w głąb tkanki
drzewnej,
 metodę opryskiwania – różni się ona rodzajem użytych narzędzi służących do
nanoszenia impregnatu oraz tym, że może być stosowana także w trudno dostęp-
nych miejscach, złożonych konstrukcjach więźby dachowej i impregnacji dużych
powierzchni; opryskiwanie przeprowadza się za pomocą opryskiwaczy elek-
trycznych lub pneumatycznych; zabiegi te należy powtarzać kilkakrotnie, aż do
naniesienia wymaganej ilości preparatu; kolejne natryski należy wykonywać po
wyschnięciu uprzednio naniesionej warstwy,
 metodę nasycania w kąpielach gorąco-zimnych – polega na ogrzaniu zabez-
pieczonego drewna w roztworze impregnatu i szybkim przeniesieniu go do
zbiornika zawierającego zimny impregnat, w którym drewno pozostaje do osty-
gnięcia; kąpiel zimna polega na zanurzeniu elementów drewna w roztworze o
stężeniu 20%; kąpiel gorąco-zimna polega na zanurzeniu drewna najpierw w go-
rącym dwudziestoprocentowym roztworze o temperaturze 60–65°C na 2 godzi-
ny, a następnie szybkim przeniesieniu drewna do roztworu o takim samym stę-
żeniu i temperaturze 15–20°C i zanurzeniu na min. 5 godzin; w czasie ogrzewania
drewno traci część powietrza, które pod wpływem ciepła uchodzi z jego komó-
rek; natomiast podczas ochładzania następuje zmniejszanie się ciśnienia (w po-
równaniu z atmosferycznym) w komórkach drewna, co powoduje głębsze wnika-
nia impregnatu aż do wyrównania ciśnień; podgrzanie roztworu impregnacyjne-
go zwiększa głębokość wnikania, a także zużycie impregnatu; środki oleiste o wy-
sokim punkcie zapłonu podgrzewa się do temperatury 70–90°C, a oleiste o ni-
skim punkcie zapłonu oraz roztwory wodne soli do temperatury 50–60°C.
Do metod głębokich zaliczamy:
 kąpiele długotrwałe – należą do bezciśnieniowych sposobów impregnacji
drewna; głębokie nasycenie roztworem uzyskiwane jest przez długotrwałe zanu-
rzenie drewna w roztworze impregnacyjnym, podczas którego następuje kapi-
larne przemieszczenie się roztworu w głąb drewna; wymaga to dużej ilości im-
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
6
pregnatu oraz hermetyzacji całego procesu, aby nie dopuścić do nadmiernego
wzrostu lepkości substancji impregnującej na skutek ubytku rozpuszczalnika,
 metody dyfuzyjne – wykorzystywane są przy nich zjawiska dyfuzji oraz osmozy;
stosuje się je, gdy mamy do czynienia z drewnem o dużej wilgotności; w metodzie
tej używa się środków rozpuszczalnych w wodzie, które będą stopniowo dyfun-
dowały w materiał drzewny; proces nasycania ustaje po wyschnięciu drewna,
wznawia się zaś przy powtórnym nawilgoceniu zaimpregnowanego materiału;
korzystne warunki dyfuzyjnego nasycania występują przy wilgotności powyżej
35%; metody dyfuzyjne obejmują metody suchej impregnacji, pastowania, ban-
dażowania, zastrzykową metodę Cobra, nawiercania otworów i osmotyczną;
podczas wstrzykiwania pod ciśnieniem antyseptyk wprowadzany w stanie stężo-
nym rozchodzi się drogą dyfuzji w wilgotnym drewnie; metoda osmotyczna jest
odmianą pastowania zastosowaną do nasycania świeżo ściętych dłużyc na zrę-
bach leśnych,
 iniekcja – stosowana w celu głębszego wprowadzenia impregnatów, polega na
wstrzykiwaniu ich za pomocą strzykawki bądź gruszki lekarskiej w otwory wylo-
towe po owadach lub w specjalnie nawiercone otwory; jednak wypełniający ka-
nały pył drzewny stanowi poważną przeszkodę w penetracji impregnatu w głąb,
nawet dla roztworów o niskiej lepkości,
 metoda elektroimpregnacji (elektroosmozy) – jest innym sposobem głębokiego
nasycania przez zanurzanie; to metoda wykorzystująca zjawisko elektroosmozy,
które jest wywołane przepływem prądu stałego między elektrodami podłączo-
nymi do dwóch przeciwległych powierzchni obiektu; zjawiska elektrokinetyczne,
wymuszając ruch cieczy względem powierzchni ciała stałego, powodują szybką i
łatwą infiltrację impregnatów w porowatą strukturę drewna; zaletą tej metody
jest krótki czas potrzebny do wykonania zabiegu, a wprowadzenie większej niż
przy innych metodach ilości żywicy, zapewnia uzyskanie wysokiej wytrzymałości
mechanicznej drewna,
 metoda nasycania pod zmniejszonym ciśnieniem – jest najbardziej skutecz-
nym sposobem pozwalającym na całkowite przesączenie substancją utwardzają-
cą; proces przebiega w sztywnej metalowej komorze w kształcie hermetycznie
zamkniętego pokrywą walca, zaopatrzonego w próżniomierz i wizjery pozwalają-
ce na kontrolę przebiegu procesu; pierwszy zawór połączony jest z olejową pom-
pą próżniową, usuwającą powietrze z komory, drugi ze zbiornikiem cieczy im-
pregnującej,
 metoda próżniowa – pierwszym technologicznym procesem przy próżniowej
impregnacji drewnianych obiektów lub innych materiałów porowatych jest usu-
nięcie powietrza z komory i drewna za pomocą olejowej pompy próżniowej;
drewniany obiekt umieszczony w hermetycznej komorze należy obciążyć lub w
inny sposób zabezpieczyć przed wypłynięciem; rozmiary i forma pojemnika po-
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
7
winny zabezpieczać minimum przestronności, co pozwala na zwiększenie wydaj-
ności urządzenia i zmniejszenie ilości impregnatu, który musimy wprowadzić do
komory,
 metody próżniowo-ciśnieniowe – czynnikiem uzupełniającym w tej metodzie
jest wytworzenie dodatkowego ciśnienia, pod którym poddawany jest impregnat,
co umożliwia jeszcze lepsze przesączenie drewna; metoda próżniowo-
ciśnieniowa polega na wytworzeniu podciśnienia w specjalnym autoklawie wy-
pełnionym drewnem i wyssaniu powietrza znajdującego się we wnętrzu komórek
drewna, wprowadzeniu impregnatu i zwiększeniu ciśnienia do 0,7–0,8 MPa.
Szkło jest materiałem powstałym przez stopienie piasku kwarcowego – SiO2, wapienia –
CaCO3, sody (węglanu sodu) – Na2CO3, węglanu potasu – K2CO3 oraz innych składników
w temperaturze 1300–1500°C, a następnie szybkie schłodzenie. Każdy rodzaj szkła
(opakowaniowe, okienne, samochodowe, izolacyjne, żaroodporne, gospodarcze) ma in-
ny skład chemiczny i topi się w nieco innej temperaturze (http://www.polish-
glass.pl/?menubok=oszkle&page=oszkle_coto).
Po dodaniu do masy szklanej odpowiednich tlenków metali można otrzymać szkło
barwne, np.:
 szkło zielone, które zawiera związki żelaza (II) i chromu (III),
 szkło niebieskie, które zawiera związki kobaltu (II),
 szkło fioletowe, które zawiera związki manganu (VII),
 szkło żółte, które zawiera związki kadmu i siarki,
 szkło czerwone, które zawiera koloidalne cząsteczki złota.
Właściwości szkła:
 substancja bezpostaciowa, tzn.
niemająca uporządkowanej budo-
wy wewnętrznej,
 nie posiada stałej temperatury top-
nienia,
 materiał izotropowy,
 słaby przewodnik dla elektryczno-
ści,
Szkło jest równie często stosowanym materiałem w architekturze krajobrazu
jak beton. Wyroby ze szkła są eleganckie, nowoczesne i, co ważne, ekologiczne.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
8
 materiał o dużej odporności chemicznej (choć nie jest odporny na działanie kwa-
su fluorowodorowego).
Zalety szkła jako materiału budowlanego:
 nienasiąkliwe,
 szczelne,
 ma dużą wytrzymałość na ściskanie,
 całkowicie odporne na działanie warunków atmosferycznych.
Wady szkła jako materiału budowlanego:
 kruche,
 łamliwe.
Rodzaje szkła budowlanego:
 szkło okienne – jest to szkło płaskie do stosowania w budownictwie, dostępne
standardowo w grubościach od 3 do 12 mm; przepuszczalność światła w tym
szkle zależy od grubości oraz zawartości tlenku żelaza w masie szklanej; szkło o
niskiej zawartości tlenku żelaza nazywane jest szkłem odbarwianym lub ekstra
białym,
 szkło płaskie walcowane – produkowane jest najczęściej jako szkło ornamen-
towe (wzorzyste) w grubościach od 3 do 8 mm,
 szkło płaskie zbrojone – to szkło z wtopioną metalową siatką zbrojeniową w ta-
flach o grubości od 5 do 8 mm,
 szkło płaskie barwione w masie (szkło barwne) – podczas wytopu tego typu
szkła dodawane są składniki, które powodują zabarwienie masy szklanej na po-
żądany kolor; najczęściej są to związki metali ciężkich,
 szyby zespolone – zestawy szyb złożone są z dwóch, trzech lub większej liczby
pojedynczych szyb przedzielonych ramką dystansową, które produkuje się z
dwustopniowym uszczelnieniem krawędzi zespolenia,
 szkło hartowane – jest to szkło o większej wytrzymałości mechanicznej i więk-
szej odporności na powierzchniową różnicę temperatur; otrzymywane jest przez
poddanie szkła zwykłego odpowiedniej obróbce termicznej, polegającej na pod-
grzaniu go do temperatury 680–720°C i bardzo szybkim schłodzeniu sprężonym
powietrzem (temperatura obróbki termicznej, czas „pieczenia” oraz czas chło-
dzenia zależne są od gatunku szkła), co powoduje zmianę jego mikrostruktury; na
skutek tak wysoce krystalicznej struktury przy rozbiciu szkło rozpada się na ma-
łe kawałeczki o nieostrych krawędziach; używane jest w budownictwie i do pro-
dukcji szyb samochodowych,
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
9
 szkło klejone – w wypadku jego stłuczenia warstwy folii zabezpieczają przed
przebiciem i utrzymują kawałki szkła w niezmienionej pozycji; używane jest ono
w budownictwie i do produkcji szyb samochodowych,
 szkło refleksyjne – to szkło płaskie, które, zastosowane latem, zabezpiecza po-
mieszczenia przed nagrzaniem, a zimą ogranicza wypromieniowanie ciepła z
wnętrza pomieszczenia; przez możliwość naniesienia warstwy refleksyjnej o
różnej barwie daje ciekawe efekty architektoniczne na elewacjach budynków,
 szkło nieprzezroczyste (marblit) – w postaci płyt i płytek używanych do deko-
racji ścian (emalia),
 ponadto ze szkła produkowane są
wyroby takie jak np. pustaki
szklane, wełna szklana, luksfery,
pustaki podłogowe.
Zaletą szkła jest to, że praktycznie nie
wymaga ono konserwacji, natomiast od
czasu do czasu należy je oczyścić z zabru-
dzeń.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
10
2. Metale i tworzywa sztuczne w architekturze krajobrazu
Podstawowy podział metali, to podział na metale żelazne (stal i żeliwo) i metale nieże-
lazne (aluminium, miedź, cynk, cyna, ołów).
Metale, które pozostają pod działaniem wilgoci,
kwasów i ługów ulegają korozji. Przed jej niszczącym
działaniem metale można zabezpieczać poprzez:
 naturalne pokrycie tlenkiem tego samego me-
talu (pasywacja),
 pokrycie cienką powłoką metalu odpornego
na korozję (nikiel, chrom, kadm, cynk),
 pokrycie metalu warstwą tlenków (farby
tlenkowe),
 pokrycie kilkoma warstwami farb lub lakie-
rów,
 pokrycie warstwą substancji bitumicznych,
 pokrycie metalu warstwą tworzyw sztucz-
nych.
Elementy stalowe mogą być łączone przez spawanie,
lutowanie lub zgrzewanie.
Metale, które najczęściej stosowane są w architekturze krajobrazu, np. jako elementy
dekoracyjne furtek, ogrodzeń czy detale architektoniczne, to:
 stal,
 żelazo,
 miedź,
 ołów,
 brąz,
 żeliwo.
Z metalu wykonane są również siatki ogrodzeniowe oraz elementy mocujące. Jest to naj-
częściej spotykany typ ogrodzenia posesji, co spowodowane jest tym, że siatka ogrodze-
niowa daje duże możliwości ochronne przy stosunkowo niskiej cenie zakupu.
Metale to substancje charakteryzujące się plastycznością i dobrym przewodnic-
twem prądu elektrycznego i ciepła.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
11
Tworzywa sztuczne ogólnie mają małą przewodniość cieplną (ale dużą rozszerzalność
termiczną), są niepalne i nieodporne na wahania temperatury. Charakteryzują się nato-
miast bardzo dużą odpornością chemiczną.
Wyroby z tworzyw sztucznych stosowane w architekturze krajobrazu to:
 nawierzchnie bieżni, boisk sportowych, terenów zabaw dla dzieci,
 obrzeża produkowane z odpadów w postaci ażurowego kątownika, przeznaczone
do ograniczenia nawierzchni z kostek brukowych, betonowych lub kamiennych
oraz tworzonych z nich wzorów,
 kratki ochronne do trawników,
 folie do izolacji przeciwwilgociowych, przeciwwodnych i par ochronnych (np.
membrany EPDM),
 wyroby melioracyjne,
 włókniny filtracyjne,
 maty przeciwerozyjne służące do zabezpieczania nawierzchni warstw skarp oraz
przed dosuwaniem się głębszych partii zboczy,
 wyroby dekarskie produkowane w postaci płyt profilowanych, najczęściej z ży-
wic poliestrowych wzmocnionych włóknem szklanym,
 maty i siatki do cieniowania, maty do ściółkowania, wiązadła do drzew, siatki
ochronne do drzew,
 styropian.
Tworzywa sztuczne to materiały, którym można nadać dowolny kształt na
skutek obróbki plastycznej – w podwyższonej temperaturze i pod zwiększonym
ciśnieniem.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
12
3. Materiały malarskie w architekturze krajobrazu
Podstawowym materiałem malarskim jest
farba, w której jednym ze składników jest
pigment nadający farbie określony kolor.
Ze względu na rodzaj składników rozróżnia
się:
 farby mineralne wodne,
 farby chlorokauczukowe,
 materiały malarskie epoksydowe,
 materiały malarskie poliwinylowe,
 lakiery,
 emalie.
Wyróżniamy następujące farby mineralne wodne:
 wapienne – stosowane na ściany ceglane, betonowe, mokre tynki wapienne,
 klejowe – stosowane na suche tynki wewnętrzne,
 kazeinowe – stosowane na tynki i mury zewnętrzne i wewnętrzne,
 krzemianowe – stosowane do malowania drewna, szkła, tynków i betonów.
Farby olejne – zawierają w swoim składzie wypełniacze, pokost i rozcieńczalnik, sto-
sowane są do malowania powierzchni suchych, drewnianych, stalowych, tynków ze-
wnętrznych i wewnętrznych.
Farby chlorokauczukowe – są szczególnie odporne na działanie czynników atmosfe-
rycznych, używa się ich do uszczelniania zbiorników, malowania nawierzchni betono-
wych i zabezpieczania antykorozyjnego.
Materiały malarskie epoksydowe – stosuje się do zabezpieczania stali, metali koloro-
wych, drewna, betonu, tworzyw sztucznych itp.
Materiały malarskie poliwinylowe – są odporne na działanie czynników atmosferycz-
nych i dlatego są powszechnie stosowane do zabezpieczania stali, drewna, betonu i ce-
ramiki.
Materiały malarskie w architekturze krajobrazu służą do wykonywania po-
włok nadających elementom budowli estetyczny wygląd i zabezpieczający je
przed wpływami zewnętrznymi.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
13
Lakiery – mogą być bezbarwne lub lekko barwiące, stosuje się je do zabezpieczenia
drewna i metali, gdyż dają trwałą i odporną powłokę.
Emalie – to barwne, nieprzeźroczyste zawiesiny pigmentów i wypełniaczy w lakierach o
właściwościach powłok lakierniczych, służą do zabezpieczenia metalu, drewna i two-
rzyw sztucznych.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni
14
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Bartosiewicz A., Urządzanie i pielęgnacja terenów zieleni, WSiP, Warszawa 2004.
Gadomska E., Gadomski K., Urządzanie i pielęgnacja terenów zieleni, cz. I, Hortpress,
Warszawa 2005.
Literatura uzupełniająca
Gadomska E., Podstawy architektury krajobrazu, cz. III, Hortpress, Warszawa 2011.
Kasińska L., Sieniawska-Kuras A., Architektura krajobrazu dla każdego, KaBe, Krosno
2009.
Kosmala M., Suski Z., Materiały budowlane w architekturze krajobrazu, Wydawnictwo
SGGW, Warszawa 1994.
Netografia
http://www.architektura-murator.pl/
http://muratordom.pl/
http://www.polish-glass.pl/?menubok=oszkle&page=oszkle_coto

More Related Content

What's hot

05 5.1 pak_tresc
05 5.1 pak_tresc05 5.1 pak_tresc
05 5.1 pak_trescEmotka
 
05 3.1 pak_tresc
05 3.1 pak_tresc05 3.1 pak_tresc
05 3.1 pak_trescEmotka
 
06 5.1 pproak_tresc
06 5.1 pproak_tresc06 5.1 pproak_tresc
06 5.1 pproak_trescEmotka
 
05 4.1 pak_tresc
05 4.1 pak_tresc05 4.1 pak_tresc
05 4.1 pak_trescEmotka
 
05 2.1 pak_tresc
05 2.1 pak_tresc05 2.1 pak_tresc
05 2.1 pak_trescEmotka
 
06 7.1 pproak_tresc
06 7.1 pproak_tresc06 7.1 pproak_tresc
06 7.1 pproak_trescEmotka
 
06 1.1 pproak_tresc
06 1.1 pproak_tresc06 1.1 pproak_tresc
06 1.1 pproak_trescEmotka
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_uEmotka
 
06 3.1 pproak_tresc
06 3.1 pproak_tresc06 3.1 pproak_tresc
06 3.1 pproak_trescEmotka
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_uEmotka
 
06 4.1 pproak_tresc
06 4.1 pproak_tresc06 4.1 pproak_tresc
06 4.1 pproak_trescEmotka
 

What's hot (12)

05 5.1 pak_tresc
05 5.1 pak_tresc05 5.1 pak_tresc
05 5.1 pak_tresc
 
05 3.1 pak_tresc
05 3.1 pak_tresc05 3.1 pak_tresc
05 3.1 pak_tresc
 
06 5.1 pproak_tresc
06 5.1 pproak_tresc06 5.1 pproak_tresc
06 5.1 pproak_tresc
 
05 4.1 pak_tresc
05 4.1 pak_tresc05 4.1 pak_tresc
05 4.1 pak_tresc
 
05 2.1 pak_tresc
05 2.1 pak_tresc05 2.1 pak_tresc
05 2.1 pak_tresc
 
06 7.1 pproak_tresc
06 7.1 pproak_tresc06 7.1 pproak_tresc
06 7.1 pproak_tresc
 
Materialoznnastwo
MaterialoznnastwoMaterialoznnastwo
Materialoznnastwo
 
06 1.1 pproak_tresc
06 1.1 pproak_tresc06 1.1 pproak_tresc
06 1.1 pproak_tresc
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.03_u
 
06 3.1 pproak_tresc
06 3.1 pproak_tresc06 3.1 pproak_tresc
06 3.1 pproak_tresc
 
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_uTechnik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_u
Technik.architektury.krajobrazu 321[07] z2.01_u
 
06 4.1 pproak_tresc
06 4.1 pproak_tresc06 4.1 pproak_tresc
06 4.1 pproak_tresc
 

Similar to 07 2.1 mbewtz_tresc

Similar to 07 2.1 mbewtz_tresc (11)

15
1515
15
 
Technik.technologii.drewna 311[32] z3.03_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z3.03_uTechnik.technologii.drewna 311[32] z3.03_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z3.03_u
 
Technik.technologii.drewna 311[32] z3.02_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z3.02_uTechnik.technologii.drewna 311[32] z3.02_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z3.02_u
 
Technik.technologii.drewna 311[32] z1.05_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z1.05_uTechnik.technologii.drewna 311[32] z1.05_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z1.05_u
 
Tapicer 743[03] z1.02_u
Tapicer 743[03] z1.02_uTapicer 743[03] z1.02_u
Tapicer 743[03] z1.02_u
 
Technik.technologii.drewna 311[32] z2.06_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z2.06_uTechnik.technologii.drewna 311[32] z2.06_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z2.06_u
 
Technik.technologii.drewna 311[32] z6.06_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z6.06_uTechnik.technologii.drewna 311[32] z6.06_u
Technik.technologii.drewna 311[32] z6.06_u
 
10
1010
10
 
19
1919
19
 
Tapicer 743[03] z1.03_u
Tapicer 743[03] z1.03_uTapicer 743[03] z1.03_u
Tapicer 743[03] z1.03_u
 
5
55
5
 

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

k1.pdf
k1.pdfk1.pdf
k1.pdf
 
t1.pdf
t1.pdft1.pdf
t1.pdf
 
Quiz3
Quiz3Quiz3
Quiz3
 
Quiz2
Quiz2Quiz2
Quiz2
 
Quiz 1
Quiz 1Quiz 1
Quiz 1
 
Pytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacjiPytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacji
 
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
 
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikowRodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
 
Rodo reakcja na_naruszenia
Rodo  reakcja na_naruszeniaRodo  reakcja na_naruszenia
Rodo reakcja na_naruszenia
 
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikowRodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
2 2
2
 
1
11
1
 
6
66
6
 
5
55
5
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
22
2
 
1
11
1
 

07 2.1 mbewtz_tresc

  • 1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 1 MODUŁ II Materiały budowlane oraz wyroby sto- sowane w terenach zieleni (część 2) Wprowadzenie 1. Drewno i szkło w architekturze krajobrazu 2. Metale i tworzywa sztuczne w architekturze krajobrazu 3. Materiały malarskie w architekturze krajobrazu Bibliografia
  • 2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 2 Wprowadzenie Drewno, szkło, materiały malarskie, tworzywa sztuczne oraz metale i ich stopy są mate- riałami budowlanymi, które często można spotkać w terenach zieleni. Ławki parkowe najczęściej zrobione są z drewna, a konserwowane są materiałami malarskimi (impre- gnatami). Z tworzyw sztucznych zrobione są nawierzchnie na placach zabaw – są one przy tym estetyczne, trwałe oraz bezpieczne dla użytkowników. Kolorowe szkło w oświetleniu ogrodu sprawia, że teren zieleni wygląda tajemniczo i bajkowo (zwłaszcza nocą). Bramy kute z metalu i ozdobne metalowe okucia na oparciach ławek podnoszą estetykę ogrodu. Dlatego wymienione materiały budowlane wymagają szerszego omó- wienia.
  • 3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 3 1. Drewno i szkło w architekturze krajobrazu Krajowe rodzaje i gatunki drzew stosowane w architekturze krajobrazu to:  drzewa iglaste – jodła, modrzew, sosna, świerk,  drzewa liściaste – brzoza, buk, dąb, jesion, grab, wiąz pospolity, wiąz górski, to- pola, olsza czarna. Drewno jest wdzięcznym materiałem budowlanym. Szeroki wachlarz rysunków drewna oraz duża gama barw pozwala na stosowanie go w obiektach o różnym przeznaczeniu. Jak każdy materiał budowlany drewno ma też wady. Podstawową wadą drewna jako materiału budowlanego jest niejednorodność pod względem budowy – drewno jako naturalny materiał budowlany może posiadać wiele niekorzystnych cech wrodzonych lub nabytych, które ograniczają jego użyteczność. Zali- czyć do nich można m.in.:  sęki,  pęknięcia,  wady kształtu,  wady budowy,  przebarwienia,  zgnilizny,  uszkodzenia mechaniczne. Do niekorzystnych właściwości drewna możemy zaliczyć również jego higroskopijność oraz zjawisko skurczu włókien w trakcie suszenia i pęcznienia pod wpływem wilgotno- ści. Odkształcenia będące pochodnymi skurczu lub pęcznienia drewna powodują tzw. paczenie się, czyli deformacje elementów drewnianych powstałych pod wpływem roz- chodzenia się skurczu w pniu drzewa w różnych kierunkach. Zaletami drewna jako materiału budowlanego są:  łatwość w obróbce (gatunki miękkie),  izolacja termiczna i elektryczna,  ekologiczny charakter materiału,  niewątpliwe właściwości dekoracyjne, Drewno jest to najstarszy materiał budowlany. W budownictwie wykorzystuje się drewno pni drzew iglastych i liściastych.
  • 4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 4  możliwość przytrzymywania przez drewno gwoździ i wkrętów; drewno uzyskane z brzozy, grabu, jesionu i grochodrzewu mocno trzyma gwoździe, z sosny, wiązu, klonu i dębu mniej stabilnie, zaś najsłabiej z lipy, topoli i świerku. Materiały z drewna stosowane w architekturze krajobrazu to:  drewniana kostka brukowa – na nawierzchnie piesze w parkach i ogrodach,  elementy do krycia dachów altan, wiat, zadaszeń – gonty (mające kształt kli- na), dranice (deszczułki łupane ręcznie) i wióry (deszczułki z drewna osikowego cięte ukośnie do włókien),  palisady drewniane toczone (z jednym zaostrzonym końcem),  deski tarasowe – służą do wyko- nywania tarasów, pomostów, ogro- dzeń,  gotowe wyroby dostępne w handlu – pergole, elementy ogrodzeń, alta- ny, pojemniki na rośliny, kratki dla pnączy, furtki, meble ogrodowe itp. Trwałość drewna można przedłużyć przez pokrywanie go impregnatami zapobiegającymi gniciu i działaniu grzybów, nasycenie środkami soli lub środkami oleistymi. Zabiegiem konserwującym jest tez suszenie drewna. Prawidłowe suszenie drewna powinno być poprzedzone okresem sezonowania, tj. dłu- gotrwałym jego składowaniem na wolnym powietrzu. Drewno osiąga wówczas wilgot- ność powietrzno-suchą wynoszącą w zależności od pory rokui warunków atmosferycz- nych od 12% do 20% (przeciętnie 15%). Sezonowanie powoduje równomierne roz- mieszczenie wilgoci na przekroju tarcicy i doprowadza do wyrównania wewnętrznych naprężeń w drewnie. Dalsze obniżenie wilgotności drewna może nastąpić jedynie w wy- niku sztucznego suszenia. Jeżeli jednak suszenie drewna w komorach suszarnianych nie jest poprzedzone okresem sezonowania, co obecnie zdarza się nagminnie, mogą wystą- pić wady suszarnicze drewna w postaci pęknięć powierzchniowych, wewnętrznych, czo- łowych, spaczenia, łódkowatości, wichrowatości, skrzywienia na długości, wadliwej wil- gotności drewna, nadmiernie zróżnicowanej wilgotności tarcicy, naprężeń resztkowych, plam i przebarwień. Niektórych wad suszenia nie można rozpoznać od razu po suszeniu lub w trakcie obrób- ki tarcicy – mogą się one ujawnić dopiero podczas użytkowania wykonanych wyrobów, pogarszając ich właściwości i skracając czas ich użytkowania.
  • 5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 5 Zabiegi konserwujące drewno wykonuje się różnymi metodami. Są to metody po- wierzchniowe i głębokie. Do metod powierzchniowych zalicza się:  metodę powlekania (smarowania) – polega ona na wielokrotnym nanoszeniu roztworu impregnacyjnego na powierzchnię drewna za pomocą pędzli, szczotek, bądź przez powlekanie; do tak nasyconego drewna opóźnianie odparowania roz- puszczalników uzyskuje się poprzez okrycie jego powierzchni folią poliestrową lub polietylenową, które stwarzają korzystne warunki dla wnikania w głąb tkanki drzewnej,  metodę opryskiwania – różni się ona rodzajem użytych narzędzi służących do nanoszenia impregnatu oraz tym, że może być stosowana także w trudno dostęp- nych miejscach, złożonych konstrukcjach więźby dachowej i impregnacji dużych powierzchni; opryskiwanie przeprowadza się za pomocą opryskiwaczy elek- trycznych lub pneumatycznych; zabiegi te należy powtarzać kilkakrotnie, aż do naniesienia wymaganej ilości preparatu; kolejne natryski należy wykonywać po wyschnięciu uprzednio naniesionej warstwy,  metodę nasycania w kąpielach gorąco-zimnych – polega na ogrzaniu zabez- pieczonego drewna w roztworze impregnatu i szybkim przeniesieniu go do zbiornika zawierającego zimny impregnat, w którym drewno pozostaje do osty- gnięcia; kąpiel zimna polega na zanurzeniu elementów drewna w roztworze o stężeniu 20%; kąpiel gorąco-zimna polega na zanurzeniu drewna najpierw w go- rącym dwudziestoprocentowym roztworze o temperaturze 60–65°C na 2 godzi- ny, a następnie szybkim przeniesieniu drewna do roztworu o takim samym stę- żeniu i temperaturze 15–20°C i zanurzeniu na min. 5 godzin; w czasie ogrzewania drewno traci część powietrza, które pod wpływem ciepła uchodzi z jego komó- rek; natomiast podczas ochładzania następuje zmniejszanie się ciśnienia (w po- równaniu z atmosferycznym) w komórkach drewna, co powoduje głębsze wnika- nia impregnatu aż do wyrównania ciśnień; podgrzanie roztworu impregnacyjne- go zwiększa głębokość wnikania, a także zużycie impregnatu; środki oleiste o wy- sokim punkcie zapłonu podgrzewa się do temperatury 70–90°C, a oleiste o ni- skim punkcie zapłonu oraz roztwory wodne soli do temperatury 50–60°C. Do metod głębokich zaliczamy:  kąpiele długotrwałe – należą do bezciśnieniowych sposobów impregnacji drewna; głębokie nasycenie roztworem uzyskiwane jest przez długotrwałe zanu- rzenie drewna w roztworze impregnacyjnym, podczas którego następuje kapi- larne przemieszczenie się roztworu w głąb drewna; wymaga to dużej ilości im-
  • 6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 6 pregnatu oraz hermetyzacji całego procesu, aby nie dopuścić do nadmiernego wzrostu lepkości substancji impregnującej na skutek ubytku rozpuszczalnika,  metody dyfuzyjne – wykorzystywane są przy nich zjawiska dyfuzji oraz osmozy; stosuje się je, gdy mamy do czynienia z drewnem o dużej wilgotności; w metodzie tej używa się środków rozpuszczalnych w wodzie, które będą stopniowo dyfun- dowały w materiał drzewny; proces nasycania ustaje po wyschnięciu drewna, wznawia się zaś przy powtórnym nawilgoceniu zaimpregnowanego materiału; korzystne warunki dyfuzyjnego nasycania występują przy wilgotności powyżej 35%; metody dyfuzyjne obejmują metody suchej impregnacji, pastowania, ban- dażowania, zastrzykową metodę Cobra, nawiercania otworów i osmotyczną; podczas wstrzykiwania pod ciśnieniem antyseptyk wprowadzany w stanie stężo- nym rozchodzi się drogą dyfuzji w wilgotnym drewnie; metoda osmotyczna jest odmianą pastowania zastosowaną do nasycania świeżo ściętych dłużyc na zrę- bach leśnych,  iniekcja – stosowana w celu głębszego wprowadzenia impregnatów, polega na wstrzykiwaniu ich za pomocą strzykawki bądź gruszki lekarskiej w otwory wylo- towe po owadach lub w specjalnie nawiercone otwory; jednak wypełniający ka- nały pył drzewny stanowi poważną przeszkodę w penetracji impregnatu w głąb, nawet dla roztworów o niskiej lepkości,  metoda elektroimpregnacji (elektroosmozy) – jest innym sposobem głębokiego nasycania przez zanurzanie; to metoda wykorzystująca zjawisko elektroosmozy, które jest wywołane przepływem prądu stałego między elektrodami podłączo- nymi do dwóch przeciwległych powierzchni obiektu; zjawiska elektrokinetyczne, wymuszając ruch cieczy względem powierzchni ciała stałego, powodują szybką i łatwą infiltrację impregnatów w porowatą strukturę drewna; zaletą tej metody jest krótki czas potrzebny do wykonania zabiegu, a wprowadzenie większej niż przy innych metodach ilości żywicy, zapewnia uzyskanie wysokiej wytrzymałości mechanicznej drewna,  metoda nasycania pod zmniejszonym ciśnieniem – jest najbardziej skutecz- nym sposobem pozwalającym na całkowite przesączenie substancją utwardzają- cą; proces przebiega w sztywnej metalowej komorze w kształcie hermetycznie zamkniętego pokrywą walca, zaopatrzonego w próżniomierz i wizjery pozwalają- ce na kontrolę przebiegu procesu; pierwszy zawór połączony jest z olejową pom- pą próżniową, usuwającą powietrze z komory, drugi ze zbiornikiem cieczy im- pregnującej,  metoda próżniowa – pierwszym technologicznym procesem przy próżniowej impregnacji drewnianych obiektów lub innych materiałów porowatych jest usu- nięcie powietrza z komory i drewna za pomocą olejowej pompy próżniowej; drewniany obiekt umieszczony w hermetycznej komorze należy obciążyć lub w inny sposób zabezpieczyć przed wypłynięciem; rozmiary i forma pojemnika po-
  • 7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 7 winny zabezpieczać minimum przestronności, co pozwala na zwiększenie wydaj- ności urządzenia i zmniejszenie ilości impregnatu, który musimy wprowadzić do komory,  metody próżniowo-ciśnieniowe – czynnikiem uzupełniającym w tej metodzie jest wytworzenie dodatkowego ciśnienia, pod którym poddawany jest impregnat, co umożliwia jeszcze lepsze przesączenie drewna; metoda próżniowo- ciśnieniowa polega na wytworzeniu podciśnienia w specjalnym autoklawie wy- pełnionym drewnem i wyssaniu powietrza znajdującego się we wnętrzu komórek drewna, wprowadzeniu impregnatu i zwiększeniu ciśnienia do 0,7–0,8 MPa. Szkło jest materiałem powstałym przez stopienie piasku kwarcowego – SiO2, wapienia – CaCO3, sody (węglanu sodu) – Na2CO3, węglanu potasu – K2CO3 oraz innych składników w temperaturze 1300–1500°C, a następnie szybkie schłodzenie. Każdy rodzaj szkła (opakowaniowe, okienne, samochodowe, izolacyjne, żaroodporne, gospodarcze) ma in- ny skład chemiczny i topi się w nieco innej temperaturze (http://www.polish- glass.pl/?menubok=oszkle&page=oszkle_coto). Po dodaniu do masy szklanej odpowiednich tlenków metali można otrzymać szkło barwne, np.:  szkło zielone, które zawiera związki żelaza (II) i chromu (III),  szkło niebieskie, które zawiera związki kobaltu (II),  szkło fioletowe, które zawiera związki manganu (VII),  szkło żółte, które zawiera związki kadmu i siarki,  szkło czerwone, które zawiera koloidalne cząsteczki złota. Właściwości szkła:  substancja bezpostaciowa, tzn. niemająca uporządkowanej budo- wy wewnętrznej,  nie posiada stałej temperatury top- nienia,  materiał izotropowy,  słaby przewodnik dla elektryczno- ści, Szkło jest równie często stosowanym materiałem w architekturze krajobrazu jak beton. Wyroby ze szkła są eleganckie, nowoczesne i, co ważne, ekologiczne.
  • 8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 8  materiał o dużej odporności chemicznej (choć nie jest odporny na działanie kwa- su fluorowodorowego). Zalety szkła jako materiału budowlanego:  nienasiąkliwe,  szczelne,  ma dużą wytrzymałość na ściskanie,  całkowicie odporne na działanie warunków atmosferycznych. Wady szkła jako materiału budowlanego:  kruche,  łamliwe. Rodzaje szkła budowlanego:  szkło okienne – jest to szkło płaskie do stosowania w budownictwie, dostępne standardowo w grubościach od 3 do 12 mm; przepuszczalność światła w tym szkle zależy od grubości oraz zawartości tlenku żelaza w masie szklanej; szkło o niskiej zawartości tlenku żelaza nazywane jest szkłem odbarwianym lub ekstra białym,  szkło płaskie walcowane – produkowane jest najczęściej jako szkło ornamen- towe (wzorzyste) w grubościach od 3 do 8 mm,  szkło płaskie zbrojone – to szkło z wtopioną metalową siatką zbrojeniową w ta- flach o grubości od 5 do 8 mm,  szkło płaskie barwione w masie (szkło barwne) – podczas wytopu tego typu szkła dodawane są składniki, które powodują zabarwienie masy szklanej na po- żądany kolor; najczęściej są to związki metali ciężkich,  szyby zespolone – zestawy szyb złożone są z dwóch, trzech lub większej liczby pojedynczych szyb przedzielonych ramką dystansową, które produkuje się z dwustopniowym uszczelnieniem krawędzi zespolenia,  szkło hartowane – jest to szkło o większej wytrzymałości mechanicznej i więk- szej odporności na powierzchniową różnicę temperatur; otrzymywane jest przez poddanie szkła zwykłego odpowiedniej obróbce termicznej, polegającej na pod- grzaniu go do temperatury 680–720°C i bardzo szybkim schłodzeniu sprężonym powietrzem (temperatura obróbki termicznej, czas „pieczenia” oraz czas chło- dzenia zależne są od gatunku szkła), co powoduje zmianę jego mikrostruktury; na skutek tak wysoce krystalicznej struktury przy rozbiciu szkło rozpada się na ma- łe kawałeczki o nieostrych krawędziach; używane jest w budownictwie i do pro- dukcji szyb samochodowych,
  • 9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 9  szkło klejone – w wypadku jego stłuczenia warstwy folii zabezpieczają przed przebiciem i utrzymują kawałki szkła w niezmienionej pozycji; używane jest ono w budownictwie i do produkcji szyb samochodowych,  szkło refleksyjne – to szkło płaskie, które, zastosowane latem, zabezpiecza po- mieszczenia przed nagrzaniem, a zimą ogranicza wypromieniowanie ciepła z wnętrza pomieszczenia; przez możliwość naniesienia warstwy refleksyjnej o różnej barwie daje ciekawe efekty architektoniczne na elewacjach budynków,  szkło nieprzezroczyste (marblit) – w postaci płyt i płytek używanych do deko- racji ścian (emalia),  ponadto ze szkła produkowane są wyroby takie jak np. pustaki szklane, wełna szklana, luksfery, pustaki podłogowe. Zaletą szkła jest to, że praktycznie nie wymaga ono konserwacji, natomiast od czasu do czasu należy je oczyścić z zabru- dzeń.
  • 10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 10 2. Metale i tworzywa sztuczne w architekturze krajobrazu Podstawowy podział metali, to podział na metale żelazne (stal i żeliwo) i metale nieże- lazne (aluminium, miedź, cynk, cyna, ołów). Metale, które pozostają pod działaniem wilgoci, kwasów i ługów ulegają korozji. Przed jej niszczącym działaniem metale można zabezpieczać poprzez:  naturalne pokrycie tlenkiem tego samego me- talu (pasywacja),  pokrycie cienką powłoką metalu odpornego na korozję (nikiel, chrom, kadm, cynk),  pokrycie metalu warstwą tlenków (farby tlenkowe),  pokrycie kilkoma warstwami farb lub lakie- rów,  pokrycie warstwą substancji bitumicznych,  pokrycie metalu warstwą tworzyw sztucz- nych. Elementy stalowe mogą być łączone przez spawanie, lutowanie lub zgrzewanie. Metale, które najczęściej stosowane są w architekturze krajobrazu, np. jako elementy dekoracyjne furtek, ogrodzeń czy detale architektoniczne, to:  stal,  żelazo,  miedź,  ołów,  brąz,  żeliwo. Z metalu wykonane są również siatki ogrodzeniowe oraz elementy mocujące. Jest to naj- częściej spotykany typ ogrodzenia posesji, co spowodowane jest tym, że siatka ogrodze- niowa daje duże możliwości ochronne przy stosunkowo niskiej cenie zakupu. Metale to substancje charakteryzujące się plastycznością i dobrym przewodnic- twem prądu elektrycznego i ciepła.
  • 11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 11 Tworzywa sztuczne ogólnie mają małą przewodniość cieplną (ale dużą rozszerzalność termiczną), są niepalne i nieodporne na wahania temperatury. Charakteryzują się nato- miast bardzo dużą odpornością chemiczną. Wyroby z tworzyw sztucznych stosowane w architekturze krajobrazu to:  nawierzchnie bieżni, boisk sportowych, terenów zabaw dla dzieci,  obrzeża produkowane z odpadów w postaci ażurowego kątownika, przeznaczone do ograniczenia nawierzchni z kostek brukowych, betonowych lub kamiennych oraz tworzonych z nich wzorów,  kratki ochronne do trawników,  folie do izolacji przeciwwilgociowych, przeciwwodnych i par ochronnych (np. membrany EPDM),  wyroby melioracyjne,  włókniny filtracyjne,  maty przeciwerozyjne służące do zabezpieczania nawierzchni warstw skarp oraz przed dosuwaniem się głębszych partii zboczy,  wyroby dekarskie produkowane w postaci płyt profilowanych, najczęściej z ży- wic poliestrowych wzmocnionych włóknem szklanym,  maty i siatki do cieniowania, maty do ściółkowania, wiązadła do drzew, siatki ochronne do drzew,  styropian. Tworzywa sztuczne to materiały, którym można nadać dowolny kształt na skutek obróbki plastycznej – w podwyższonej temperaturze i pod zwiększonym ciśnieniem.
  • 12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 12 3. Materiały malarskie w architekturze krajobrazu Podstawowym materiałem malarskim jest farba, w której jednym ze składników jest pigment nadający farbie określony kolor. Ze względu na rodzaj składników rozróżnia się:  farby mineralne wodne,  farby chlorokauczukowe,  materiały malarskie epoksydowe,  materiały malarskie poliwinylowe,  lakiery,  emalie. Wyróżniamy następujące farby mineralne wodne:  wapienne – stosowane na ściany ceglane, betonowe, mokre tynki wapienne,  klejowe – stosowane na suche tynki wewnętrzne,  kazeinowe – stosowane na tynki i mury zewnętrzne i wewnętrzne,  krzemianowe – stosowane do malowania drewna, szkła, tynków i betonów. Farby olejne – zawierają w swoim składzie wypełniacze, pokost i rozcieńczalnik, sto- sowane są do malowania powierzchni suchych, drewnianych, stalowych, tynków ze- wnętrznych i wewnętrznych. Farby chlorokauczukowe – są szczególnie odporne na działanie czynników atmosfe- rycznych, używa się ich do uszczelniania zbiorników, malowania nawierzchni betono- wych i zabezpieczania antykorozyjnego. Materiały malarskie epoksydowe – stosuje się do zabezpieczania stali, metali koloro- wych, drewna, betonu, tworzyw sztucznych itp. Materiały malarskie poliwinylowe – są odporne na działanie czynników atmosferycz- nych i dlatego są powszechnie stosowane do zabezpieczania stali, drewna, betonu i ce- ramiki. Materiały malarskie w architekturze krajobrazu służą do wykonywania po- włok nadających elementom budowli estetyczny wygląd i zabezpieczający je przed wpływami zewnętrznymi.
  • 13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 13 Lakiery – mogą być bezbarwne lub lekko barwiące, stosuje się je do zabezpieczenia drewna i metali, gdyż dają trwałą i odporną powłokę. Emalie – to barwne, nieprzeźroczyste zawiesiny pigmentów i wypełniaczy w lakierach o właściwościach powłok lakierniczych, służą do zabezpieczenia metalu, drewna i two- rzyw sztucznych.
  • 14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały budowlane i elementy wyposażenia terenów zieleni 14 Bibliografia Literatura obowiązkowa Bartosiewicz A., Urządzanie i pielęgnacja terenów zieleni, WSiP, Warszawa 2004. Gadomska E., Gadomski K., Urządzanie i pielęgnacja terenów zieleni, cz. I, Hortpress, Warszawa 2005. Literatura uzupełniająca Gadomska E., Podstawy architektury krajobrazu, cz. III, Hortpress, Warszawa 2011. Kasińska L., Sieniawska-Kuras A., Architektura krajobrazu dla każdego, KaBe, Krosno 2009. Kosmala M., Suski Z., Materiały budowlane w architekturze krajobrazu, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1994. Netografia http://www.architektura-murator.pl/ http://muratordom.pl/ http://www.polish-glass.pl/?menubok=oszkle&page=oszkle_coto