2. Bilişsel Evre Kuramı
Piaget’nin bilişsel kuramına göre düşüncenin
gelişimine ilişkin dönemler:
Duyu hareket dönemi (0-2 yaş)
İşlem öncesi dönem (2-7 yaş)
Somut işlemler dönemi (7-12 yaş)
Soyut işlemler dönemi (12 yaş ve üzeri)
3. Gelişim evreleri
Duyu-hareket dönemi
Bu dönemde çocuklar dünyayı anlamlandırmak için
duyusal ve motor yeteneklerini kullanırlar.
Dikkatini belli nesnelere odaklayabilir.
Refleksif davranışlardan amaçlı davranışlara geçilir.
4. Gelişim evreleri
İşlem öncesi dönem
Olaylar ve nesneler arasında mantıksal ilişki
kuramazlar.
Düşünceler mantıkdışıdır.
Çevresindeki olay ve nesneleri çeşitli sembollerle ifade
edebilir, ancak mantıksal düşünme henüz
gelişmemiştir.
5. Gelişim evreleri
Somut işlemler dönemi
Bu dönemde çocuklar bilgiyi sistemli ve mantıklı
biçimde işleyebilirler.
Somut bir dönüşümü zihinsel olarak tersine
çevirebilirler
Belirli bir zamanda bir durumun birçok yönünü ele
alabilirler
6. Gelişim evreleri
Soyut işlemler dönemi
Soyut işlemlere ulaşan ergenler varsayımlar kurabilir,
mantıksal sonuçlar çıkarabilir.
İster somut ister soyut biçimde sunulsun karmaşık
sorunları sistemli biçimde çözebilirler
7. Temel kavramlar
Canlandırmacılık
İşlem öncesi çocukta görülen bir özelliktir
Cansız nesnelere canlılık özelliği yüklerler
Örn: hareket ettiği için bir arabanın canlı
olduğunu düşünebilirler.
8. Temel kavramlar
Korunum İlkesi
Çocukların bir kabın biçimindeki değişikliğin içindeki
içindeki sıvının miktarını etkilemediğini anlamalarıyla
ilgilidir.
9. Temel kavramlar
Benmerkezcilik
İşlem öncesi düşüncenin tipik özelliğidir.
Bir şeyi başkasının bakış açısından görememe
ya da başkasının duygularını ve gereksinimlerini
fark etme konusundaki yetersizlik anlamına gelir.
11. SORU 1
5 yaşındaki Ayşe, oyuncak bebeğiyle oynarken
bebeğinin kolunu kırmış ve ondan defalarca özür
dilemiştir. Ayşe’nin bu davranışı Piaget’nin bilişsel
gelişim kuramında yer alan hangi bilişsel
özelliğe bir örnektir?
a) Korunum
b) Yapaycılık
c) Canlandırmacılık
d) Odaklaşma
e) Tersine çevrilebilirlik
12. http://megep.meb.gov.tr/mte_HATIRLATMA
Korunum konusu Piaget’nin en
çok araştırdığı konudur.
Çocukların bir kabın biçimindeki
değişikliğin içindeki sıvının
miktarını etkilemediğini
anlamalarıyla ilgilidir.
SORU 1
5 yaşındaki Ayşe,
oyuncak bebeğiyle
oynarken bebeğinin
kolunu kırmış ve ondan
defalarca özür dilemiştir.
Ayşe’nin bu davranışı
Piaget’nin bilişsel
gelişim kuramında yer
alan hangi bilişsel
özelliğe bir örnektir?
a) Korunum
Vermiş olduğunuz (a) cevabı yanlıştır
Soruya Geri Dön
13. 5 yaşındaki Ayşe, oyuncak
bebeğiyle oynarken
bebeğinin kolunu kırmış ve
ondan defalarca özür
dilemiştir. Ayşe’nin bu
davranışı Piaget’nin
bilişsel gelişim
kuramında yer alan hangi
bilişsel özelliğe bir
örnektir?
b) Yapaycılık
Vermiş olduğunuz (b) cevabı yanlıştır
Yapaycılık, doğal olguları birisinin
yarattığı ya da bunlara birinin neden
olduğu inancını belirtir. Örneğin, 5
yaşındaki bir çocuk güneşi birinin kibrit
yakarak tutuşturduğu bir ateş olarak
açıklayabilir.
Soruya Geri Dön
14. Canlandırmacılıkta çocuklar
cansız nesnelere canlılık özelliği
yüklerler ve hareket ettiği için bir
arabanın canlı olduğunu
düşünebilirler.
5 yaşındaki Ayşe,
oyuncak bebeğiyle
oynarken bebeğinin
kolunu kırmış ve
ondan defalarca özür
dilemiştir. Ayşe’nin bu
davranışı Piaget’nin
bilişsel gelişim
kuramında yer alan
hangi bilişsel özelliğe
bir örnektir?
c) Canlandırmacılık
Vermiş olduğunuz (c) cevabı doğrudur
Sonraki Soru
Sorulara Geri Dön
15. Odaklaşma, işlem öncesi
dönemdeki bir çocuğun genellikle
dikkatini bir görevin bir yönü ya da
çok sınırlı bir bilgi üzerinde
odaklaştırması ve birden fazla yönle
uğraşmayı güç bulmasıdır.
5 yaşındaki Ayşe,
oyuncak bebeğiyle
oynarken bebeğinin
kolunu kırmış ve
ondan defalarca özür
dilemiştir. Ayşe’nin
bu davranışı
Piaget’nin bilişsel
gelişim
kuramında yer alan
hangi bilişsel
özelliğe bir örnektir?
d) Odaklaşma
Vermiş olduğunuz (d) cevabı yanlıştır
Soruya Geri Dön
16. 5 yaşındaki Ayşe,
oyuncak bebeğiyle
oynarken bebeğinin
kolunu kırmış ve ondan
defalarca özür
dilemiştir. Ayşe’nin bu
davranışı Piaget’nin
bilişsel gelişim
kuramında yer alan
hangi bilişsel özelliğe
bir örnektir?
e) Tersine
Çevrilebilirlik
Vermiş olduğunuz (e) cevabı yanlıştır
Çocuğun problem çözerken hem ileri
hem geriye doğru düşünebilmesi
özelliğini yansıtır. Çocuğun belirli bir
zamanda birden fazla etken üzerinde
düşünememesiyle ilgilidir.
Soruya Geri Dön
17. SORU 2
Ali’nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını
onun, diğer yarısını da küçük kardeşinin tabağına koyar.
Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz tam olarak çıkmadığı
için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya böler. Ali,
kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine “Ona
daha çok çikolata verdin.” der ve ağlamaya başlar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali
aşağıdakilerden hangisini henüz kazanmamıştır?
A) Nesne devamlılığı
B) Korunum ilkesi
C) Başkalarının bakış açısını anlamama
D) Davranışları niyete göre değerlendirme
E) Özümleme
18. SORU 2
Ali’nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını onun, diğer
yarısını da küçük kardeşinin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri
henüz tam olarak çıkmadığı için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya
böler. Ali, kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine “Ona daha
çok çikolata verdin.” der ve ağlamaya başlar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali aşağıdakilerden hangisini
henüz kazanmamıştır?
A) Nesne devamlılığı
Vermiş olduğunuz (A) cevabı yanlıştır
Nesne devamlılığı, bebeğin,
görüş alanı dışında bulunan
nesnelerin de halen var olduğunu
kavraması durumudur.
Soruya Geri Dön
19. B) Korunum İlkesi
Vermiş olduğunuz (B) cevabı doğrudur
Bir bütün parçalara ayrılsa bile
miktarı değişmez. Ali
anlatılanlara göre madde
korunumunu henüz
kazanamamıştır.
Video için tıklayın
Önceki Soru
Sonraki Soru
Sorulara Geri Dön
20. Ali’nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını onun, diğer yarısını
da küçük kardeşinin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz
tam olarak çıkmadığı için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya böler.
Ali, kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine “Ona daha çok
çikolata verdin.” der ve ağlamaya başlar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali aşağıdakilerden hangisini
henüz kazanmamıştır?
C) Başkalarının bakış açısını anlamama
Vermiş olduğunuz (C) cevabı yanlıştır
Benmerkezcilik de denir. İşlem öncesi
dönemde bir şeyi başkasının bakış
açısından görememe ya da başkasının
duygularını ve gereksinimlerini fark
etme konusundaki yetersizlik anlamına
gelir.
Soruya Geri Dön
21. Ali’nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını onun, diğer yarısını
da küçük kardeşinin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz tam
olarak çıkmadığı için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya böler. Ali,
kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine “Ona daha çok çikolata
verdin.” der ve ağlamaya başlar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali aşağıdakilerden hangisini
henüz kazanmamıştır?
D) Davranışları niyete göre değerlendirme
Vermiş olduğunuz (D) cevabı yanlıştır
Annenin davranışlarını niyetine
göre değerlendirme değil aksine
değerlendirmeme durumu söz
konusudur.
Soruya Geri Dön
22. Ali’nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını onun, diğer yarısını
da küçük kardeşinin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz tam
olarak çıkmadığı için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya böler. Ali,
kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine “Ona daha çok çikolata
verdin.” der ve ağlamaya başlar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali aşağıdakilerden hangisini
henüz kazanmamıştır?
E) Özümleme
Vermiş olduğunuz (E) cevabı yanlıştır
Bireyin çevresiyle etkileşerek
çevresine ve çevresindeki
değişikliklere uyum
sağlayabilmesidir. Verilen örnek
durumla ilgisi yoktur.
Soruya Geri Dön
23. SORU 3
Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin
kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire
tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış
olarak yorumlar.
Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde yorumlaması
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden
hangisine örnek olabilir?
A) Özelden özele akıl yürütme
B) Benmerkezcilik
C) Uyum kurma
D) Psikolojik stres
E) Özümleme
24. SORU 3
Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin
kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire
tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış
olarak yorumlar. Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde
yorumlaması Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre
aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Özelden özele akıl yürütme
Vermiş olduğunuz (A) cevabı yanlıştır
Çocuk özel bir durumdan diğer özel bir duruma
genelleme yapmadan akıl yürütür. Bunun
sonucuna bağlı olarak da olayları yalnızca
geçirdiği yaşantılara bağlı, tek yönlü düşünebilir.
Örneğin bir çizgi filmi izlemeden akşam
olmadığını, sabah kahvaltıda peynir yemediyse
kahvaltı yapmadığını düşünür.
Soruya Geri Dön
25. SORU 3
Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin
kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire
tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış
olarak yorumlar. Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde
yorumlaması Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre
aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
B) Benmerkezcilik
Vermiş olduğunuz (B) cevabı yanlıştır
İşlem öncesi dönemde bir şeyi
başkasının bakış açısından
görememe ya da başkasının
duygularını ve gereksinimlerini
fark etme konusundaki
yetersizlik anlamına gelir.
Soruya Geri Dön
26. Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin
kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire
tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış
olarak yorumlar. Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde
yorumlaması Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre
aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
C) Uyum kurma
Vermiş olduğunuz (C) cevabı yanlıştır
Uyma sürecinde önceki şemalar
yetersizse ya varolan şemalar
değişecektir ya da şemalar
genişletilecektir. Soruda yer alan
durumda ise şemalar değişmemiş
ya da genişletilmemiştir.
Soruya Geri Dön
27. Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin
kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire
tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış
olarak yorumlar. Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde
yorumlaması Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre
aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
D) Psikolojik Stres
Vermiş olduğunuz (D) cevabı yanlıştır
Bu durum Piaget’nin bilişsel
gelişim kuramına göre
psikolojik stres kavramına
uygun değildir.
Soruya Geri Dön
28. Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin
kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire
tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış
olarak yorumlar. Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde
yorumlaması Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre
aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
E) Özümleme
Vermiş olduğunuz (E) cevabı doğrudur
Çocuğun karşılaştığı yeni bir
olayı, fikri objeyi, kendisinde daha
önceden var olan bilişsel yapı
içine yerleştirmesi sürecidir.
Soruda verilen durumla
uyumludur.
Önceki Soru
Sonraki Soru
Sorulara Geri Dön
29. SORU 4
Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları
tarafından da kendisinin algıladığı gibi algılandığını
düşünür. Bireyin bu yaklaşımı aşağıdaki kavramlardan
hangisiyle açıklanabilir?
A) Görünümler
B) İmgeleme
C) Benmerkezci
D) Odaklaşma
E) Yapaycılık
30. SORU 4
Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları tarafından da
kendisinin algıladığı gibi algılandığını düşünür. Bireyin bu
yaklaşımı aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
A) Görünümler
Vermiş olduğunuz (A) cevabı yanlıştır
İşlemöncesi dönemdeki çocuklar
yüzeysel görünümlerden fazlasıyla
etkilenme eğilimindedir. Örneğin uzun
bir bardağın daha fazla su alacağını
düşünmek gibi.
Soruya Geri Dön
31. Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları tarafından
da kendisinin algıladığı gibi algılandığını düşünür. Bireyin bu
yaklaşımı aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
B) İmgeleme
Vermiş olduğunuz (B) cevabı yanlıştır
İmgeleme herhangi bir
olguyu görüntülü olarak
canlandırmadır.
Soruya Geri Dön
32. Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları tarafından
da kendisinin algıladığı gibi algılandığını düşünür. Bireyin bu
yaklaşımı aşağıdaki kavramlardan hangisiyle
açıklanabilir?
C) Benmerkezcilik
Vermiş olduğunuz (C) cevabı doğrudur
Benmerkezcilik de denir. İşlem öncesi
dönemde bir şeyi başkasının bakış açısından
görememe ya da başkasının duygularını ve
gereksinimlerini fark etme konusundaki
yetersizlik anlamına gelir.
Önceki Soru
Sonraki Soru
Sorulara Geri Dön
33. Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları tarafından
da kendisinin algıladığı gibi algılandığını düşünür. Bireyin bu
yaklaşımı aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
D) Odaklaşma
Vermiş olduğunuz (D) cevabı yanlıştır
Odaklaşma, işlem öncesi
dönemdeki bir çocuğun genellikle
dikkatini bir görevin bir yönü ya da
çok sınırlı bir bilgi üzerinde
odaklaştırması ve birden fazla yönle
uğraşmayı güç bulmasıdır.
Soruya Geri Dön
34. Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları tarafından da
kendisinin algıladığı gibi algılandığını düşünür. Bireyin bu
yaklaşımı aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
E) Yapaycılık
Vermiş olduğunuz (E) cevabı yanlıştır
Yapaycılık, doğal olguları birisinin
yarattığı ya da bunlara birinin neden
olduğu inancını belirtir. Örneğin, 5
yaşındaki bir çocuk güneşi birinin
kibrit yakarak tutuşturduğu bir ateş
olarak açıklayabilir.
Soruya Geri Dön
35. SORU 5
Düşüncenin mantıkdışı olduğu, anlık görünür koşullara
bağımlı olduğu, bilginin sistemli biçimde işlenmediği,
çocuğun belirli bir zamanda bir durumun yalnızca bir
yönünü ele alma yeteneğine sahip olduğu bir evredir.
Yukarıda özellikleri belirtilen dönem Piaget’nin
düşüncenin gelişimine ilişkin dönemlerinden hangisine
aittir?
A) Duyu Hareket Dönemi
B) İşlem öncesi Dönem
C) Somut İşlemler Dönemi
D) Soyut İşlemler Dönemi
36. SORU 5
Düşüncenin mantıkdışı olduğu, anlık görünür koşullara bağımlı olduğu,
bilginin sistemli biçimde işlenmediği, çocuğun belirli bir zamanda bir
durumun yalnızca bir yönünü ele alma yeteneğine sahip olduğu bir evredir.
Yukarıda özellikleri belirtilen dönem Piaget’nin düşüncenin gelişimine
ilişkin dönemlerinden hangisine aittir?
A) Duyu Hareket Dönemi
Vermiş olduğunuz (A) cevabı yanlıştır
Duyu hareket dönemi
doğumla başlar 2 yaşa
kadar devam eder. Bebek
zihinsel düşünme ya da
anlama anlamında bilmez.
Soruya Geri Dön
37. Düşüncenin mantıkdışı olduğu, anlık görünür koşullara bağımlı olduğu,
bilginin sistemli biçimde işlenmediği, çocuğun belirli bir zamanda bir
durumun yalnızca bir yönünü ele alma yeteneğine sahip olduğu bir evredir.
Yukarıda özellikleri belirtilen dönem Piaget’nin düşüncenin gelişimine
ilişkin dönemlerinden hangisine aittir?
B) İşlem öncesi Dönem
Vermiş olduğunuz (B) cevabı doğrudur
Verilen özellik l e r işlem öncesi
döneme aittir.
Ayrıntılı bilgi almak için tıklayın
http://tr.wikipedia.org/wiki/Piage
t_Teorisi
Önceki Soru
Sorulara Geri Dön
38. Düşüncenin mantıkdışı olduğu, anlık görünür koşullara bağımlı olduğu, bilginin
sistemli biçimde işlenmediği, çocuğun belirli bir zamanda bir durumun yalnızca
bir yönünü ele alma yeteneğine sahip olduğu bir evredir.
Yukarıda özellikleri belirtilen dönem Piaget’nin düşüncenin gelişimine
ilişkin dönemlerinden hangisine aittir?
C) Somut İşlemler Dönemi
Vermiş olduğunuz (C) cevabı yanlıştır
Bu evrede çocuklar bilgiyi
sistemli ve mantıklı biçimde
işleyebilirler ancak bunu
bilgi somut biçimde
verildiğinde yapabilir.
Soruya Geri Dön
39. Düşüncenin mantıkdışı olduğu, anlık görünür koşullara bağımlı olduğu, bilginin
sistemli biçimde işlenmediği, çocuğun belirli bir zamanda bir durumun yalnızca
bir yönünü ele alma yeteneğine sahip olduğu bir evredir.
Yukarıda özellikleri belirtilen dönem Piaget’nin düşüncenin gelişimine
ilişkin dönemlerinden hangisine aittir?
D) Soyut İşlemler Dönemi
Vermiş olduğunuz (D) cevabı yanlıştır
Soyut işlemlere ulaşan
ergenler varsayımlar
kurabilir, mantıksal sonuçlar
çıkarabilir., ister somut
isterse soyut olsun karmaşık
sorunları sistemli biçimde
çözebilirler.
Soruya Geri Dön
40. Kaynakça
Selçuk, Z. (2007). Eğitim Psikolojisi. Nobel Yayınları,
Ankara
Gander, J.M.&Gardıner, H.M.(2007). Çocuk ve Ergen
Gelişimi. (Bekir Onur), 6.Baskı, Ankara: İmge
Yayınları
http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2006/KPS
S/Lisans/01TEMMUZ2006COS/2006kpsscosegitbilim.
pdf
http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2008/KPS
S/Lisans/28HAZIRAN2008COS/2008kpsscosegitbilim.
pdf